Factsheet Miljoenennota 2017

Transcriptie

1 Macrobudget BUIG IOAW en Bbz Volumeontwikkeling Colofon

2 Gevolgen voor Macrobudget Participatiewetuitkering Op Prinsjesdag, 20 september 2016, maakte het kabinet de plannen voor de komende jaren bekend. In deze factsheet zet Divosa de belangrijkste feiten over de bijstandsuitkeringen in de Rijksbegroting van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op een rij. Concrete vragen, suggesties, toevoegingen en op- of aanmerkingen kunt u richten aan Evert Jan Slootweg, bereikbaar via en eslootweg@divosa.nl (mailto:eslootweg@divosa.nl?subject=vraag%2c%20op- %20of%20aanmerking%20op%20Factsheet%20Miljoenennota%202017).

3 Macrobudget BUIG Het Macrobudget P-wet bestaat uit de algemene bijstand en loonkostensubsidies, de IOAW, de IOAZ en de Bbz (alleen het onderdeel tijdelijke uitkeringen levensonderhoud voor startende ondernemers). Hierdoor ontvangen gemeenten één budget voor de bekostiging van uitkeringen op grond van de genoemde wetten. In tabel 1 staan de cijfers die het kabinet berekent voor het Macrobudget Participatiewetuitkering. Helaas staat in deze Rijksbegroting geen expliciet bedrag voor de Bbz-levensonderhoud opgenomen. Vanaf deze begroting is de Bbz-levensonderhoud impliciet onderdeel van de post Algemene bijstand en loonkosten. Verderop in de begroting staat dat het om 32,3 miljoen euro gaat. In 2016 was dit bedrag 31,5 miljoen euro. Voor 2017 wordt het Macrobudget P-wet geraamd op miljoen. Hiervan wordt een bedrag van 71 miljoen gereserveerd voor de betaling in 2017 van de vangnetuitkeringen over Tabel 1: Extracomptabel overzicht Macrobudget P-wet (x 1 mln.) Algemene bijstand en loonkostensubsidie 5.337* IOAW IOAZ Macrobudget Participatiewet Intertemporele tegemoetkoming Totaal Het definitieve Macrobudget P-wet is 73,5 miljoen hoger dan vorig jaar in de begroting was opgenomen. En 35,8 miljoen hoger dan in april bij de bepaling van het nader voorlopig budget. Zie voor de ontwikkeling van het Macrobudget P-wet in 2016 tabel 2. De stijging van het Macrobudget P- wet in 2016 komt deels door 42 miljoen door de stijging van de IOAW en voor 31 miljoen door de stijging van de Algemene Bijstand. Tabel 2: Ontwikkeling van het Macrobudget P-wet 2016 (x 1 mln.) bedrag percentage Voorlopig Macrobudget P-wet (sept. 2015) 5.618,2 100,0% Nader voorlopig Macrobudget P-wet (april 2016) 5.655,8 100,7% Definitief Macrobudget P-wet (sept. 2016) 5.691,6 101,3% Het voorlopige Macrobudget P-wet zonder inter-temporele tegemoetkoming voor 2017 is 116 miljoen hoger dan het definitieve Macrobudget P-wet in 2016.

4 De meerjarige oploop van de uitgaven aan Algemene bijstand en loonkostensubsidies hangt samen met de invoering van een aantal wetswijzigingen vanaf 2015, waaronder de invoering van de Participatiewet, de Wet vrijlating lijfrenteopbouw en inkomsten uit arbeid en bevordering vrijwillige voortzetting pensioenopbouw. Vanaf 2017 worden de toenemende uitgaven ook verklaard door de verhoogde asielinstroom. Bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom In het Bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom is een inter-temporele tegemoetkoming in 2016 en 2017 afgesproken. Dit is bedoeld om de feitelijke kosten voor gemeenten door de verhoogde asielinstroom te dekken. De verrekening van de inter-temporele tegemoetkoming met de gemeentelijke budgetten Participatiewetuitkeringen vindt plaats vanaf Tabel 3: Verschil Macrobudget P-wet in begroting 2016 en 2017 (x 1 mln.) Macrobudget P-wet incl. Intertemporale tegemoetkoming (o. b. v. 2017) Macrobudget P-wet (o. b. v. 2016) Verschil Zie voor de verschillen in het Macrobudget P-wet tussen de begrotingen van 2016 en 2017 tabel 3 en 4. Tabel 4: Extracomptabel overzicht Macrobudget P-wet volgens begroting 2016 (x 1 mln.) Algemene bijstand en loonkostensubsidies IOAW IOAZ Bbz Macrobudget P-wet

5 IOAW en Bbz Naast de Algemene bijstand en loonkostensubsidies bestaat het Macrobudget P-wet uit een aantal kleinere regelingen. IOAW Bbz De IOAW-uitgaven nemen de komende jaren toe. Dit komt vooral omdat de IOAW-instroom, die met vertraging de conjunctuur volgt, toeneemt. De vertraging treedt op, omdat het grootste deel van de IOAW-instroom eerst 3 jaar WW-gerechtigd is geweest. Daarnaast zijn van invloed de verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd, waardoor langer gebruik wordt gemaakt van de IOAW, en de beperkende voorwaarde dat het IOAW-recht alleen geldt voor personen geboren voor 1965, waardoor korter gebruik wordt gemaakt van de IOAW. Voor de verstrekking van bedrijfskredieten en uitkeringen voor levensonderhoud van gevestigde zelfstandigen ontvangen gemeenten een afzonderlijke specifieke uitkering Bbz. Deze uitgaven maken geen onderdeel uit van het Macrobudget P-wet. De uitgaven worden voor 2017 geraamd op 36 miljoen. De normuitgaven per 1 januari 2017 zijn voor een startende zelfstandige maximaal en voor een gevestigde zelfstandige maximaal Het budget voor bijstand voor levensonderhoud van startende ondernemers bedraagt in ,3 miljoen en maakt onderdeel uit van het Macrobudget P-wet. Tabel 4: Begroting regeling Bbz-gevestigde zelfstandigen (x 1.000) Bijstand zelfstandigen

6 Volumeontwikkeling Naast de budgetten is het natuurlijk van belang hoeveel mensen een beroep gaan doen op de bijstandsregelingen. Volgens het CPB in de MEV 2017 neemt het aantal bijstandsuitkeringen toe tot van in 2016 naar in De extra instroom is het gevolg van de invoering van de Participatiewet. Alleen jongeren die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn komen sinds 1 januari 2015 nog in aanmerking voor de Wajong. Daarnaast is de instroom in de WSW gestopt. Van de groep die niet terecht kan in Wajong of WSW, heeft een deel recht op een Particitatiewetuitkering. Ook de toename van het aantal statushouders leidt tot extra instroom in de bijstand. Tabel 5: Uitkeringsvolumes uitkeringsgerechtigden (x 1.000) realisatie 2015 raming 2016 raming 2017 P-wet/IOAW/IOAZ Werkloosheidsuitkering Wajong Tabel 6: CPB voorspellingen over het aantal mensen in de P-wet/IOAW/IOAZ (x 1.000) MEV * 420* CEP * 420* MEV * 410* CEP * Het ministerie van SZW heeft in de begroting ook een raming gemaakt over het aantal huishoudens dat een beroep doet op de kleinere regelingen. Tabel 7: Beleidsrelevante kerncijfers (x huishoudens, jaargemiddelden)

7 realisatie 2015 raming 2016 raming 2017 Volume IOAW 19,0 22,0 24,0 Volume IOAZ 1,7 1,8 1,8 Volume Bbz 3,9 3,9 3,9 Colofon Divosa Koningin Wilhelminalaan LA Utrecht Postbus GT Utrecht T E info@divosa.nl Redactie Evert Jan Slootweg Jos Stuart Versie 22 september 2016 INHOUD: Macrobudget BUIG IOAW en Bbz Volumeontwikkeling Colofon