juli 1990 no. 6 lrlrrn.uit: I Alttr.{ lr ulredn.dtlna R,lenkoDsrcn RekbespEkin8en... Komende acuvireiten

Transcriptie

1 NIELWSBRIEF van her Koninklijk Nederlands Geologisch Mijnbouwkundig Gcnootschap juli 1990 no. 6 verschiint 10 naal pcr jaar!dul Llon\, I V.A.Ll - ljt.dn, rcl.lll0 5351i)5 lirn\dcbre\\er.l.\'.a.u.. tlrrcchr. rel 010-5ll.l09 (ico4e v w.llxug s IP.nj..l)cn Hd!. r.1 rrtrr r-7rllj lrlrrn.uit: I Alttr.{ lr ulredn.dtlna Inhoud Cenootschapsnieuws...,... G.ologisch en Mijnboukundig nicuws.. Divelsen...,,,. bldz I 2 3 R,lenkoDsrcn RekbespEkin8en Komende acuvireiten j t6 GENOOTSCHAPSNIEUWS PERSONAUA CIJEVAS GOZALO, Mw.Dr. M.C. p/o F!c. Mijnbou*kundc en Petrol umwinning T.U. D.lft MijnbouwsEaar 120, 2628 RX Dclft (t) ENGELBRONNER. D6. W. D -!/a Clyde Pctroleud (Nerhcllandt B.V, Maurliskadc 35, 2514 HD \ Cravenhage (g) SCHUPPERS, Drs. J.D. van Br*elsrfaat XPUEeht (be) voorgedrasen loor het lidnaatschap: indicn binnen 30 dagen na deze publilalie geen schrifrclijke bezwarcd tegen to.hting als lid ztn binnengekooen bij do Secr raris van het Genootschap. zullen hieronder!cno dden tocgchrcn worden als lid (An. 3 van de Sratuten, Arr. 1 vm hct Algem. Reglemn, - BEROH, Mw. T.C.V. van DEN Muldcrsraar 29,3581 CN Urecht. studenre geologic R.U BOERMA, Drs. J.H. - Slceswijk 37, 3524 KC Urechi, afgesodeerd R.U. Udecht (gcologie) op , geen werkknng (g) CRUNDER, D6. J H. ' Leeuweriknnar 74, 38i3 AE Ermclo, afgcsrudeerd R.U. Utcchr (eeologi ) o! , data ensi neetgeologist Hallibunon Geodata Lrd, PETERS, Drs. G w.j.m. - Brcu*crijdreef :ll, 5551 VD Valkenswaard, afgestudeerd R U. Utrechr (gcologie) op , fieelancc geoloog (g) UITERWUK, D.s. C.A. ' Nieuwe Kcize^gracht 7O, 3514 TZ Utr cht, rfg studeerd R.U. Utrccht (geolosie) op , mudlogcerlgcologisr Halliburron Ccodara Ltd, BEETS, Dr. D.L ' voorh0ven 76, ll35 BS Edanl G)

2 BRAAK\'AN, D6 J tl. p/a Shell Int. Pcrrcleun \{t B v.. EPX/12. Posrbtrs 162, 2501 AN \ cruvcnhqe (g) RROUWER, I.. C.C. cl' PcrrolcLr De!. Onru Ll-D, scction Pzalj2, P.O. Box 81. \tncar, Otrrln (g) (:OMANS, Dr. R.N.J. - Oesdonrnrelveer 12. l85l Rx Fleil@ (g) DEKKER, D^. J. - p/a Pcrolog Itrreflrarional ts v., Kllkma.k! I l, l0l1 BD Alxicrdan (g) CiliAAFF, D6. W.P.F.H DE - Trcublixn DC Eindboven (s) GliOOT, D6. Th.A.M. DE ' pa R,jks Geologische Dicnst Disritt Wcs( Posrbus AD Haarlcm (g) IIEI-MIG, D. H.M 'c./o Huffco. P.O. Box 413?, Housron, TX 7?210, U.S.A. (8) lll:nneke, Mw. D6- E. - Sinrplonbarn 32i, 3524 CC Urechr (g) IIORSI-INK, Drs. J. - c/o Shcll Colrpaoics in hdonesiu. P.O. Box 2634, hkur! l0 001, lndonesid (g) IIUISSIEDEN, D.. J. van - Blocnrsrcdc 12, 3608 TK Maassen (g) JACOBS, E.M. ' I.B. Bakterhln 2l'.1h.,3s82 vd Usechr (be),\nissen, Drs. w.l.m. - Vierde Ilambaked 71, 5-1ll Tw s He osnbosch (e) KUNST.DR F. c/tsherl EryFNV..PO Box El Hner!. Hel,opolis CJin,, Esyprc (e) I.EIJZERS vl5. Mw.Dr,. C.l. p/. R,tks Ceolosischc Dienst, Posrbus AD II..rlc6(s) l.os, Drs. S.O Lombard Latre, frcllcricl,{bur{.! A tj.s A. (!) l\4elbos. Nlw B Uil.-n\rcdc 80. I txl AK NIIDDULBURG, Ds. J.B.M. - Ricrdekke.weg 1rj, 3068 cw Rotierdan (g) I.'USTE^". G J. Uilensted ll83 AH OUWERKF.RK, J- Uilensrcdc 49'3291, kamer 13, I183 AB Ansrclveen (bg) POSTMA, Dr G- ' /a Insr.v.Aedw ressclrippen R.U. Urcchi afd. Sedimc.rolosie. Posrbtrs U0.021, 1508TA Urtrhr (s) SCHROOT. Dn. B.M. - p7r Durch Embass! Sana., Yepic Prcjecr, Poslbus EB s Gravenhage (s) SLEGTENIIORST. D(. J.lJ. - 8.V., Poslbus 1110,2400 BC R'jn (c) SMIDI. D.\. E.H. Rolaid llolsdr0rr 808, 2624 JC Dellt (s) IIjGELAAR, Dr- E.W. - c/o Arco Oil and cas Co., 2300 west Plano Parkway, Plano, TX 75075, U.S.A. (r) TERWOCI, li. C. - ThcrEs Schw. zcsnar 6S, 2597 XL s Gnvenhuge (g) UIjKES, Mw-D6. E. de Dlsenad l. l?97 SK Dcn Hsm - Texel (g) URAI, D!. J.L. Van Bevdiingkstruar?3, 2582 vb \ Gravenhase (g) VnENIIOF, Dr. R.P - Ceintuurbaan 226 2h, 1072 OE A'nse.dan (bg) lan (g) nt' r(bg) lidmutlchap pcr t-l arz:sowsky, Dr\. R.II (is AiO) Beeindiging lidmaarschry per I ' hcnnepcn: KAMPHUIS, D^. J.G. p/a Gd1luscvocrprd 155,7533 VE Enscbede (g) HOEKSIRA, Dr!. B- was: HeneSou\vci 68, :1524 RR Uwchr (g) PEIROLEUM-CEOLOGISCI I]] KRING 'I hc Annu,'lCx(u^i^n i\ r, rnned tor ser,.nh.r 2l 22_Jd_2i_19911 and wrll enrblc frnl! pinrs r^ srudy the gcolosy of the Lower saxony BNin irr Cennr y. furthe. deiails wlu folhw, brr plea\ note thelc drtcs in your crlendar. GEOLOGISCH EN MIJNBOUW. KUNDIG NIEUWS EXAMENS Dokr(trdllcxl'rlcn fysische geosmfie'1fs ll J.W.M. Coppclnans (is. lrn lraghnd htor.ulcxa'ren geologie TFS Mw. S. BrcDw (snk$rcle scolose) r.n r van EngeEn (roem/,. van dcr r:e ftydrcgeologie) Mw. S. van KEleld Alfane (smtigiifie/ palynotogie) R. vrn Lle! Meer (snkiurelc scolorie) E. Schicle rqilc crsrudem!hirier R.U. Urecht Doktoruirlcxntnen fysische gcogralie 'l l_s l A.W. van Kleef(ts. proceskunde) M. wn de. Perk (i.e.landschapsklrnde) E. RoGijn (id.nt Dolft ri&lcxamcn geologio TFS lg05-90 E.R. l lofsede (sedimenrologic) J.J. van den Hurk Gmcorcle gcolosic) M. Kr.bbendah (srrucrurclc geologie) C.ll. Lieftidk (petrologie) M. Ronijn {sedidentotosie) P.ll M. Thijssen (petrclogic)

3 PROMO']IES Op l0 rpril l99l) prohovccrdc!atr rhc Pcnnsrlvrnia Srite tjni!ersitv- Srrrc Collcgc. U.S.A., L.B \'t verburg op een prftlschrifr getit ld: The ihncnir. stincl eq!ilibriunr in the sysrem iron'tita.iun-vai)adiunloxygen. and its bcudns on the dislribution of non, tirani0 nd vtuladiunr in igneous locks Pn)moror was Prof.d!. A Muan Op I0 mei 1990 promovcerde aan dc vrijc Unive6ireit Amsrc.dlm V.R. Hend.iks op cen prc<rschnft getircld: RcBbnalisntnrn of hydrolo! i crldan. Effects ofljthology aid land use on s$nn runoffjn Easr Luxcmbou!8. l)ronrotor was Prof.di. I SinmeN. Op l0 mei 1990 pronrleerde aan dc Vlijc U.tivc.siEit Amslerdrn) A.J. Nederbrlgl op ec pgfschrift gerncld:'riosratie.jphy rnd p.lcecx nobraphic potnd.l of rhc crcraceous plrnkronic fonminifce heterchelicidre. Piomot(tr was Prci.dr. J.n. vm Hinr. Op 7 juni 1990 p.o ovccde!!n de vrijc Unilenireir J. van Iluisleden op eer pr@fschrili gctiteld: Tun.L?.ivers of the last gldcial: sedinrcnution and eomo.phobgical pceses dunng rhc liddle penghcial in twcnrc, eas m Ne$erlirnds, Prcnolor was Poidr. J. Vandenberghe. Op 7 juni 1990 pnrovcerde a.n de Univcrsircir \!n AflLefdim mw. ET.ll RJn op ecn prucf- 5clrr ft AerirelLl Dynirmics ot vegerjrl,n ind rn!ircnmentduring rhe nriddlc p*iglacial in rhc Dinkel Valley. The l\t$erllnds. ' Prumobr was ttotd.. T. lan derhmme.. Ot ll juni lq90 promoverde ran dc Rijksuni!enireir Urccht LC.C.N! Bol or een nroefschrili geriteldi CcochemisFy of highrc rpci!t!rc Sranuliric suprl!crusuls froo Roealand, SW Prcmoror *rs prot& R.D. Scbuilin8. Op 12juni 1990 promovccrde aan dr Technische tjnivebiten Dclft A.C. G.erlings op ecn prccfschrifi gelireld: Adaplve ftcking in seismic explc Promolor was ftotd!.ir, J. Berkhour. KUNSl'I\IA1'IGE INTELLICI]NTIE I]N AARDWETI]NSCHAPPEN Prof. Dr Andrcr G. Frbbri besp.ak de beprs sinssnigclijkhcdcn van kunsrm igc nncuigcntic in de.ardwctcns.hrppen djdcns ztn rcde 'cr mn v.ading lun zijn h@gleauschap in dc Geolosn aan hei hrurxrtional lnstiture for crcspxcc Sud.l and Ernh Scicnces (ltc) ie Enschcde. op 6 rfril Flic. lolgt een kone sanenvrttirlg: Geologcn worden tegenwoordig nreer en nrccr gcconfrorreerd mcr de!r!ag narr kwantirari ve infomaric. Dffeelijke infornaric is nodig bij bcsluitvoming olcr zaken die hel nrilicu en de mnwcnding van mtunrlijlc hulpbrunnen befttfcn. llie.voor zijn reeds voldoendc sesevens beschikbar!. D!rrd!!sr lcveren stceds nicuwe remore'scnsing technieken telkcns e $ nieuwe ecgcvens ot De Se8evcis of zich kunne! cchier seen problcnlei oplossen. Hicrvoor Drorren rechnieken worden ingczer op her gebicd vdn wiskunde, shtisriek en compurcrpctenschrp. De otlciding.n vor geoloso schieten hier echrcr re kofl,.ld!s Prot Fabbn. De kcnnk is.r wel, maar d.ze is onvoldocnde verspreid ondcr geologen. Fabbri dccd dan ook dc aanbcvcling on her onde.zoek cn het onderwijs op dit sebied te in'ensivcrtr, cn welin een iniedisciplinlir kadcr. IIet IlC bicdr hienoor voldoe.dc inogelijkhedei, onrdat he!inntituur zotrrl opher gebied van rcnrore' \ensing als vrn codpurerwercnschup en Seologic DIVERSEN COMPUTI]RRA De eersre Nicuwsbrief COMPU]ERRA is nu verkrijgbrar. De inhotrd bestlar!it rlpporte.inb van, en enise prcsermries gegelen voo., bij@n komllen v.n Compuler.d: 1. Aardwerenschappelijko pmgmmmntuuronrwikkeld door p$sonal conputer gcbruiken in de 2. GIS-AlS in locale olerhed n inclusief panel- 3. :l'd geologische en m,jnbouwku digc kaneri,rg 4. Re\ulnten van Compure@ Enquete. Kosten zijn t per exemplaar (deelnemcb lan bet GIS-BIS-seminar wonlr autom0tisrh eon ex ft voor overigcn is de Nieuwsb.ief COMPUTERRA te bestcllcn bij dc secrerdis, Drs. R. Hack, tel tst.201 oi rijdens zijn afwczisheid, b1j P.M- Iaurcnbreche., 1el

4 ZOJUIST VERSCI IEN Ir,\: I de Achrergrondeeks Niruurbclcid+tar nr. 5 is ve.scoenen ner.aplonl 'Nederland in vonn - Aardkundige waarden van hc! Ncderlandse landschap Dc auicur is Ds. G.P. Corgffrjp c.a.. Dir rafporl beschrijfr de a.rdkundige vortuefuijidon, zijr (inte.)nrionale waude e. de bedreisinsen waa.lan hij bl@r silar. Een bcschrjvine dle de b.sis vormdc voor de axrdkuidige aspecten in hei Natuur Her rxppofl ls te benellen bij de St rs &ulke.ij en Uitseve.ij in Den Ilaag. ondcrisbn nunmcr 90l2 0645r 1. ''Walcr Managcme l and Remore Sensing' Dlr is her Ereehnlige le^lag vd dc4?e technische bteenkomsr!!n de Connnissic voor Hydrologisdl Onderzoek INO, die op? novenrbe in het IAC le Wageningen werd gehouden. De publikatie is vcschcncd als no. 42 ir de serie veslaeer en Nlededelingen van de CHO TNO. In de p!blikatie wodr i'rgcg.ln op de drogcliikhc den van Rehore Sensing vrxr her qaterbeheer nr Nederland, bijvoorbeeld bij eutoflering, illegale lozingen erc.. voor neershgvoo*pelhng, voo. ver drmpingsbepllin! en irigaliesdie.behee. in hei Depublikaie, meldive.se srr.llier enluchforosis (c bcsreuen bij CHO 1NO. tuw C.w.S. Poirhu DUs, Postbus BD Den fiaag, tel. 010 ' 3! 96 51i. Prjs: l. 25, in.l.!erze.dkos(er 'I]le Petroleum Resourcc Maps of thc So!icl Union Voor hel eefst zijn gcdcrailleerde gcologische kaa.ten lan de Sovjet Unie beschikbrar buirei dc Sovjer Unie. Twee Afterikaanse bedrijven. walerech Ceophysicrl Inc, Dcnler, cn Pcn.Wcll Publishing Codpany, Tu\a, hebben de ex.lu$eve rcchren vcrkrcgcn voor wcrcldnr.tde disribulic vin dca kauten. De kaanse.ie. getneld The PedoleuD Resourcc Maps of dre Sovier Union, besl.rr uir twee sets van 16 kaarrblade., die elk de Sehele LrSSR bcsrrijkcn Dc kadlcr e.ven gedenilleerde iniannatie over alle otie en 8as loorkomens en de daaraan geeiaeerde eeologie De conplete sel kosr US$ en is 1e ve.knjsen bij Pennwell Book Division, Sourl' Sherldar Road (741l2), P.O. 8ox Tulsa OX 74101, USA. STI]TN IN BEELD" tixposilic ovcr dc rocfassirg!an z.rdnecn en nume. arn het Konrnklljk Palei\ te Anrsterdam Sadcnncllcr: wid Dubeldrd, Rilks Gcolosirhc De renroonsrellins duu.t vrn 15 juii r/nr 2 scprcnr bcr Hct Koninklijk Paleis Amsteidan is daselijks leopend van tor l7 0O o!. (kass! sluir onr uu4. Dc rocgar-gsprijs loor dc re.roonslelnre bedjxael 3,50 p.p.. BIJEENKOMSTEN SYN{POSIUN{ "CON'1PU'I'EIi USE ]N ENGINEERING CEOLOGY" Darrm:E argrn!s 1990, r.rvang ur h cr RAI Congres Cantrum, Eurollllein li, 1078 CZ ller symposiunr wo.dt lehoude. rijdens her 5e l rcrn.rio.alc Corsrcs!in hcr lirffnarioralc GenooLschip ran Ingenieursgeologei. Registr.tie loor her symposiunr is afzonde.lijk van her con srs. renzij nen is gereeisfeerd looi her gel'ele congres. Re!istrate!indr pla!$!ia: QLI/Co.grex. KcizcNgrachr 782, l0l? EC Anste am, ter i3?2, fax ,1. Kosren ve.bodden aai her sympsilln inclusiea verhandelingen f. l?5.. Dc vmmrlis EDgch offrans. I.fomntie over de lresentlties ctc. Lan verk.egcn roden bij de seoeraris vdn hei s)mposiun, P.N1. Mlurenbre.her, 1 U. DeUr Irgenieu.sgeolosie, iel.0l ofte l3 26. CONFERENTIE HYDROLOGICALRE- SEARCH BASINS,{ND TIIE ENV]RON NlENT" van 24 t/m 28 septen,ber 1990 *o.dr if l,ci Inrernationad Agrarisch Cenrum te Wageni.Sen cen intcmatonrle confer.nrie gcloudcn olcr hydro logische proefgebreden en hel nilieu. waarbij rev.ns de de.de bijeenkonrst lan hcr Eurolcan Netwo.L of Ex!erimental anrl Represent!tive Bnsinsvordr gcho!der.' Deze intemrtiontle conllentie stall ook ope. voor Ncddlandsc dccln.ncs dic bclargsrcllnre hcbbcr voo. dit onderzoek. De conturenie-fee inclusiel proceedings, excusie en mulrijden bedmer I 575,-. InlichijngeD en o!gr!e bi.i Ir. P W$ne.d!m. L U, Wageningeo - HBH, rel.0s370 E ofbij lac Sectie OCC. rel I I L

5 CONFERENTIE'IINERCIE" Van 9 dd 12 oktober 1990 vindr de Eu.opean oil indgas confefncc plaars in Prlemo, Sicilid, SeoF eadiseerd door de Connnision of lhe EumFern aoftnrniries ii san,en*{kinc net Oiltl]dusI]1 hl.: gip SpA. Via del Sdrlico, lig 9l- i 001.1: BEURS "GLOTECHNICA' Georechnica Intdrnxtiondc!dkbeu.s en tunlres!oo. geowe(ersch.ppcn en geolechniek Or3anisriori KijlnMesse. Ceote.hnica congrcs: Bewlhrung der Erde Hcmusfode.ung xn Wisseirh.ft uf d Technik Orymisi(or: Alftcd WegeneFStriiung. tsodr wocnsdas l8 y'm zarerdrg 2l scprcnrbe. 1991, Vesegeliindc Kdl n - Deutz. Rheinhxllen. lnlormrre: KdliNlessc, Tcl 0:21/ !7, Tclcfax: 0221/821 14L5 BOEKBESPREKINGEN Doo. ecn o!em..r aan koli. zi.in de boekbesp.e hineer in dc rfgelopen numme.s rnuwelilhs i.r bod gekomen. Door hcl aankonrcnde zon.reccs w.s dc kop,j voor dit numner echrer aa.ziciliik nrnder, herseed ons in de gelegenheid stelt de ichrcstlndop dir gcbien eiigsziis in rc 1opcf. cenelic cllssific!tion ol glacigenic derosils, by R.P. Gold(hwair & C.l-. Marsch (ed'to^). 29,1 pp.. fi3s, Balkenra, Rotterdln Btuokfield, l9e9 Pfijs:fl 121,2t) Her hiei besprokcr boek is het afsluitende rlpport rar deacriclcinqua Com,ni\\n,n on Geiesis ud Lnhol{rgy of Clxci.l Deposirs In de loop van dc j.rcn vcscheen ee. son nantal burdels!an dc lirlijkse bijeenkomsrcn vrn deze codrmisrie. Veel van dcze bundels zijn bij dezeltde uilgevcrvcnchc ncn.lk kxn ne Socd lm$rellei dar her 4lfs zoveel dclcn gewoden zijn, dat roor degenen dic nicr bi.i het lopend.nde-oek lan ghciecr. sedinren n be- Lrol.ken z1jn, hcr ov.rtichr volledig is zoekgeraxhr. Voor lren is her nu verschenen rxppofi hccl gescnikr, oddat hd.een olerzichr eccn v.n de dis nns$e gevoe.o zrln e. d..in.asr uitvoerig nalr anderc publlcaties verwe zen wordt Hierd@r is Scfichl zoeken in de lirera ruuf nrogelijkseworden.hierdmrisl'erb@kmcdc seschikr voor srudenrc., dic zich in de male.ie in Her bok bcsrarr uii dne delen, re werclr Tills and related dixtui.tons (l I hooldsrukken), lndicarol facing and cnginee.ing (3 h@idsulke.) cn Cllcial depo$rs lnd lindiorns i ecnctul (8 hooidsluk ken) De oiclcnwichtige ve.deling var hct alnlll hoofdstuklcn ovei de drie dclcn rcflecteerr de!turd!.n zakcn binn.n d. con,mis\ie, Loer dcze in l9ill iijdens het I\QUA congres ii Otia*a in deze vonn ha.r wcrkzalmheden beeindi8de. Mct nan,e de Tiil werkgr@! is allljd zeer ll(tief Seweest en {as dln ook het veal 3elordcrd,net h!ffxerkzaxnjre d.n. Dil komr duidel,jk nx uni.8 in hcr uilvoe.ise lroofdstuk Tillsr their gcnelic lerminol{rgy xnd clxs\illcariod, lan d. hlnd vrn Aleksis Dreiornii (jtucnlans d. dnjven{ie kja.hr achrd de con,mii$t Allee. al dir hoofdsrlk mlakrhet b{tk toteen nusl voorallcn die seinteresseerd zijn ij' glicigene rdinrenten. All.cr doer de label Selecled Slacigcnic rcrms in 2l llnguages (Naafonde. caulaxn\. kelti\ch cn chiiees) cnisszins komirh a^n. De (r.. d.le zee. korte) resrcrcnde hoofdsrukke.!m het cesle dcclzrjn discussies vrn bepaaldc rjll-vailnien. oi unloeriee bcrch.ijvnrgen ran beria.ldc lokaries. De laatste hored do ook eigenlijk nier in Dccl rwee bestaat uir twee hoofdstukke.. die Dret nan betrekkhg hcbben op indicaloi trxclre Ln I-inhdd Bi.jd gen uitb,jvdorbeeld Canada woden hier node semist Het derde hoofdsruk, de en3'- nee.ing!eo]{rgy belretfcnd, is in weze alleen een biblioefufic (overwesend engehulig) vln de!oo. drt ondc.$ erp rejevadre till-literatur. Hetdede deel beul ripporl.gcs van enkele mdct *erkgroelicn zorls die voor.especrievelijk fluvio Ahciale, rladnncusfiene ct ghcionranene afattin Bei cr dic voor ghciale leoftorlblogic. Zolls hief bolen al is alngegevc.,2'jn deze onderwerpen b1j hnjje na nier zo g@d ui(ecwerkt als de dlrecle gh.i.lc afzeitingen. de tlls. Herzeltde gcltli voo. hcr harsr behandelde oid.r*ed, dc glaciotectonrek. Dir onde$err nxrt echrer volop h de belangitel hng cn de komrndc jtutn zr1 hierove. no! n'edg Hci boek is nr de bekende Bxlkem. uilvoering ge' produccdrd. dal wil zcggctr ge.eproducee.d vad kdr cr klau nrgeleverde kopij. GelL&ig l,cbbende edik* er op Loegezicn da! alle bijdjlsen ftii ol nrccr ir letfnypezijn ui evocd. Ook het arntal tikfouren is zccr belerkt, alleen een aadrai jnfiguen en mer name trbellen die!n anderc pu' blicaties zijn overgcno'nen zijn erg dun Srmenvanend kan gesreld wordcn dit dir boek i,r secn eikele rich rcspccrcrcnde addweren\chaple l,jke bibliorhcck mag oirb.eken en se'en de p4s r hcr loorseinreresseerdenooknogelrjk amsch.f re I.J \'1. van der Nleer (FC&BL, Universiteit van 5

6 Lcs mouremcnt de terrain r ttur orcrcnlion. b\ i(jn Cl!'rdc l-hrc"tter tl4 pp, ii6 t-iq\. \lj$,,n, Prri$BrEct(,nu pnre Fr tj9 _ (;cen orsrnislrie r4 wcrcld. strkz,a.r op her ter r.rn vin nlluutrn pcn! houdt zich sdcciaal bezis,cr,r ri\icoj \in gnrndbcqeefsen 1i ou\.: luri ln grole d.lcn vnn de wercld opde eerne ptiats rls hetsiaioln kosten ch vcrlies yin menscrldvcns zuci\c tlrze indc vcrni8dr SrJrc t5 i r,r,t(,r orle^ en kojc C n il rsee jjrjlirit Lluitar D( iitu Flrseollet secti in zijn bock rcs Dou!;nei s de 1ei er lcur pr!enti(!r' o0 enrhousi{stc 'n wjtd een kon daalvollcdig overzicht van de vele mc;ccliike...ften grondbe{cginsen. die J te up hrn-c ien wrltc cen bcdhgde r.or huf 6r.Ec\in8 \omrr r. ver8c4r,l lrd ecn gnrr rjnljt\mficeuenentur.- renrics wordt in hcrccnte deelvln hcl &rk gellchl en'ge system!tiek in her fcnoheen 'g.ondbcweging ' rrlll rc briren. Hct hveede dccl \mrzrr In ccn mnrulj wiizinprn en mcirclelen Ler pevcnu( en hcnnidira ' v;" vsr Jlles blijkr uir J,r b-g*qerrrc Lre ovenuionr Llr dc se^l,v,atconlo{inir\ h,cr6ij een ttt!ns;jk; tur rd fn wcrr(ht al rrrn sdelen. Her icir d In I,nrcvcir rscrhondcrd Drrrn! s hcr!olrejigr \eji. vin gn,njbe$c8,ncen ;ord, brhrn. mco gcen erore diepgan8 kdr!. Jchten. Urordbe{etLnrcn jn & brecdsre zin van het woo'! wo cn bchrndeld: lan kleinschrlise srlcn\ljg rn hsincr in het hon!!et'erlrc ur 8n[t\ehnl]!e dtlln!ei zonl, Ln NO Cro;,n!en. II@wel hrr boc( her TnLrs a pcserrrercri en dalrdoof mkschicn icr vo(tr iedcr;en nakkeli k lcesbrar is, gccft het od zccr overzichtcliike ;n geordendc wijze sncl cc inzi.ht in de odddendc nsico\ en de rechnische- en beleidsnaafeceten die furdnleidinghicrvjn gcnomen kunnc, rmra.-n rnrcf$anr b'jloorbc.ld herh@fd{uk wcarin hd 's b<llng vr lcftrir!!$ grondbeweging(n urrecn gczet wordl t.n lollcdi8 Jrdriboel vrn q,crk ajmhrd.n _voor,ccn dcrgelijkr kcflc.ing *ordr tegcven In uscr ccn tctscnda vmr kubkrerislie[r vr^chijnsclen in h.r vcld. Attes uirenaril nrar!@rbeeld vln f ins. prltr'jk, wiarjereetijke kdr trnn8en teeenwu,rjie wc elijk vercisr ziin h't prc Ecren In nycoscbicdrn (rgn PIan d Elposirion au\ K^qrc), en sysl.mrosch "urden uiler!oerd dn.r de BRCM (zgn. ZERMos-ka.nen). - Ar ntr.l s.eft hcr boek ccn locd o\erzrchr lmr de8en. die zich tril ttr,enrcre; op her ecbielt \!n 'nrouven nrdc tcnnin. Opvallc;d is e-venwcldat crn dc mcchr ica vdn dc besc!ln'jen vnr*cl leen acnd,chr wordr besrc.d De laz.; n,oeid,n;,,k geen gervanceerdc feke rechdieken in dit boek vctwrchten. Wcl h i d$ hoofdstuk voorzien vln en rijkclijk aanrulrfcred es. Four dinrrnsional :rhal-rsis ot tcotoeical mrps. b) ('.A Bn"llcr. loh po. John t!rlaf & Sons. \ew York Chichcsrt. 1989_ pri.; r tj.95. h l,rrcrn in of uit'l her JinrJt reeenr.tlk 8.p,bliccrrllc bcren,^er h.r,erud,sei r n L; 'crpetcrcn van Beolorische kmen zou men het [er rls het lrdcr -wel kunnen conclu{ter.n D!. lrncrji! sffi,nnre^ c,lee Ud selcdrn hc, [coloe srh ondcrzor[. en o\cr Lcirn'ri\c rhr rf c ecen handborr.n In,LidLjel: lijl,' hcr ce,ru;,ji \(he -scoloe lcr!lren rc z!n vcrrchoven naar Beavince de labo.lro aan de hand lan gedisiratiseerdd gclcvens ofiftnt de relatieve concenraries van de mccsr Ciiige sporcnelenenrn conclusies trekr over d. pijrr.r.kroni(he \crnnr vtu or,eenen. l\lulcljl &r her boel Fuur drme;sionjt!nd\si\ ot trr'lo!l(rl nrjn\', AeschreLen door C.A. nor (.r.dc E.i otrsche scirreenshrp, en nrr njnk d< heeddcrtl. g..n,,ric nudrnr trecr nrerile \rrcn op dc Brend krijrr. Op hrldere qijd \,tur dc lezer InEcw,lrl rx rle Bchcrmcn rm geolosische krrn. orc. z,'.rrs lrorlcr rcrrhr op,ncrkl, 'le de Drnn.iR bn,n vu b.schikbtft!.sevens war, isen;ldid zal btii v.r. ri!<ns *ordr een hetder orerzrrhi!.bod; orcr de bclingrijk{e (rurruftn In de.;lku^l $r,trbii dic {elkc onrnkn z!n door r\,eer. pro. c<$cn en rgneous J!ri\ily ern eren belrsnrke I'lJd\ iid(mcd Jl\ dic sellie ror her donern ;,;d. I.kr('nick g.rclcnd *nrde i. Trlnrr,e,t usrrcrir\ u,! ll,tr\jclc tuhlik!r cs zrn cnn vi$err,r rn I crc. \intl lfgedn,krc renrore scn\ine mjces i,trroltu Lcr,Ldr l<ar ii dc Inodcme obs; rheit.h.lcr,,, Hcr boek is gcschrele.!@r ee.stetda.s srudent..!]mr bicdr mk de scdipbmeedc airdwetenrhad, pu gen g o ror amschaf ervan over re giar. Een olnssrc rs dnt cr Seen aandacht wordl gescho!ken rjn nr)dcrnc rechnieken vcn iiara\erwcr lne. Opmerk lijk rs heronrhrcken "s q(rrs" fi hc( eind van ccn hootdsuk. Dir atr men ah ecn otrvollcdigheid in hcr lerbek tuuen zien. en dc tu'dre krnr kcn ik nrmjnd die m,r hefr serdchr om dcrceltlc ofsrvcn re m*en. zclar wlrjirbc rrft d. uirlcvrrin iederecvalseen hypcryrr lef wcr.n (in worden De pnjs van her bftk tdoder bxk) is ongeleer fl 50,, hergcen a eszins ftjeirjk rs vo! r,cr tcbodcne. Ik *an het bftk dln ook vrn H. Srcl(VU, Amsrcrdam) F. T!sclru (Old.nzial)

7 (;hciolcctodi.s: forms and processes. by l)o. Croor (ediror).?12 pf., figs. Balkcnn, Ronc.d n'brmkfield, 19E8. PrijN: fl 100,70. Z)xls in vcle lahken!an wure!schap hct gevil is, kcnr ook hcr glaci.al geologisch/morfolosisch o - derzoek elenrcrten die (tijdclijk) zeer in de bclrdgncllin8 sman. W@n d ror voorkonde rill vdjrnnowrill en lneh our rill. oo rnteel is dlr Drer 'etr nrme d. Sl.ciorectoniek, rcnijl de landacht v(tr glaciomn.iene afzettingen sre* rg-qcnonen is. I dit klder plsr ook het hicr besproken boek. De INQUA Con,ni$ion on Cenlcsis and Lnholoslr ol Glacirl Dcposits kenrs sinds een la al iren ecn werkgrccp Claciorecrooiek, die jaulijks eei inref nationml symposiulr orginisccn. Eei aantat verhnlcn dlt rijd.ns drie van dic bijecntomnen (1986- lrsli) zjjn Behoudcn zijn in dcze bundcl opecnomen. In ro(aal bcvar de bufldcl ecn zeventicntrl hooidsukkcd, dic nosd $iselen vdr onvlng en kwaheir. Ook geogrrfis.h ziji dc nudiclokiri s nobal!crsprcid, van klassicke objectcn in Noord Eu.opn (Engelaod, Duitslxnd, Dercnarken) tor Gub)rccentc!e.\chijrselen in IJsland cn Spnsbe.gen, en!!! r"oo.d Amcrikr (vc.belijking snw{allen in CaDad! mer Mississinpi Delt. mudludpt rot dc Klrlko.trm. De rwcc hootdsrutken dic zich nlct dc lursigenemde lokatic bczi8houden, vindr ik overise.s het mccsr inreress!nl. Mcr name het hoofdsruk van Owen & Derh)shirc. di dl\!uo,b(eld rljg d enen \ool Jndcrcn Nirr \dck,rf' n'ci r.cn z{, u r!oi!ire bespekiig va. defomrarhvcrschijnselc. op zoeil mac.o-,m so' en microschul (d rjpplren en SENI) en dan ok nog onderschcidcn Mu.le vcnchillendc verantwoordelijke processcn, a!n- Ilei laarste hoofdstuk, cen Bibliog.aphy of glaciorcronic refcrences is volkomen plcmatuur. Ediror en adteur, bcid. actief in hct besiuur va. boveilc-.ocnlde we.kgroep hxdden dir hoofds k w g noetcn llneni omdal hel20 onvolledje is. dlt ef r-cker nog cnrge jden werk en ole.leg ner oidef z@ke6 itr divebe landen ndig is, alvorcns ook roa...n zon overzichr re.lcnk.. vrh watd. uirvcring betrei, mocr gergd worden drr de va.iarie in let nype en -zwalde eorcnd is! rerwijl het llnraldkfouren vecl te ercor is. Herzelfdc geldl voor veeijzi.ge n nairdutcus, hier heefi dc ednorduidelijk srcken latci vrllcn. Uiteeard is een derg luk boek senchr op hct fonrn van op dit gebied alticvc onderckers, en dunk zij dc la-se prijs zjl het zjjn wremk $elvindcn. Mtuhrr 6larmEr dar zowcl wir de inhoud als wlt dc uitvgnns b(- reft, leleubtcllcnd.le enigc bcoordeling kan zijn..l.j.m. van dcr Meer (rc&bl, UnivcBireir v!) lnt.oduclion to praclicrl ore microscopy, b! P.R. lnen'n 18l pp. Longnr.n Sciennfic & IrLhnllJl, Hirln*. la89 Pricc:r Dir boek is ccn ha.dleidnrg looreci ensnicrosco pirh pralricum. De rekst is bcknopi en leeni zich ijns inziens iier vrtralfsrudie. De.adak ligrop h.i docn vnn kwaliraricve wadn.mingen ner de crrsnicros.oop. Kwamiraricvc bcpalingen rln rcnecrievennogen en hardheid vorden sumdie. be handcld. Over n,icrcha.dheid wordr in feite nict nee. gezegd dan dat er speciale insrrumeirei bcsraan om die ie meren en dat dc microha.dhcid van ccnzelrue nineraal srerk kltn v,iiicen. Ookeen behandcling v'rn opvlllend lichr opdek vrlr bunei her bestek vln dit bekje. Relaiief vccl aandacht *ordr gegeven aan de beschrijving vln d! texuren lan cnsoinenlen Er nordt ondoschcid gemakt tussen descripricve en generiscl,c rexturcn, waaftij hetov.rgrctc del vm de behlndelde rexrue. wordt ondergebtuchr in subgroepcn vad vc^chillende gcnetische rexturen. Bijvoorbccld, granular rexurc is lolgens dir boekje eed ec.crische rextuur vall nde ondcr ''genctic tcxru. s duc ro pnnxry dcpositbn, sub' group growrh labric rexru.es. Bij somdise eenctischc rexruen worden ftogclijke altemadcvc inerprebrics gcnemd. dgh cri na ter ond.scheid lan op eltaargelijkcrde texrurcn worden in her af senreen 'ricr gegclen. Dit is ongelutkig omdat de studcrr zo iict leen dc texrure. kdtisch te bek,jked Ter illusrltie van dc teiturcn hcclr de aureur eekozcn voor tckeningen in plaars van micrcfolo\. Bij vcel rekcningen kan rcccnscnt dezes dc bescbrcven tcxtuur.iet of niet t d als t),pisch herkcnncn rh.v. dclccr and mos.ic growrh rwins. in\e^n'n rq inrina. pre\surc, lrmclhr or dcfoma lon rwins, rhyrhnic texturcs, poikilitic 1exurc, birds eyc rcxrfie, skrn texrurur, flet neesr uileebreide hoofdstuk van dit bo k wordr ingenonre. d@r lninerul tdbles det bcschrijlingen van de deest roorkonrende ertsminemlen. Er worden Seen aanuijzingcn gcgcven v({een mineldl-id.nrilicatie'sysr@m in combinatie wa]rrc d.zc labelen hcr bcsr kunn.n porden bentrt. De nene unvoerins van her bek is ccn srerk punr. Andce srcrkc putrtcn zijn mij nietopgevrllen.

8 }erdsenen reden. Een ondcrzock nrar de ligging cn cxploilalie vrn lnln yerd$enen vcnen in het gebi.d tusscn Anr$erpen, Turnhoul, Cce.t.uidenberE en lvillemstad ( ), door K.A H.w Leenders. 15l bldz. L!ndschrpsrudics no li. PUDOC wlrciiigc, 1t89. Pnjs fl 65.' ISB\ t2 Lccnders bo k is geschreven loor.cn erole kring bel!rsstelleddcn uit divc$c discipline\ als hi$orische gcogfrfic, hrrdschapskundc.!.cheologic cn ir) n'inderc flturc geologie. Drr h.r boek d.s)nd!nks voor nict Drnlc dc Kwnrtlirgeologie grorerc bc keddheid ntrg knjgen, wordr i,r8egever doorde ti rel. \refdwcrcn vcdcr' beekentdrtee. g.ootdccl lan dc gcologis.he reco vln her Holoc.ci n' her studiegebied (Wcsr Bmbrnt en delen!!n dc Bclgischc pro!idcie Anrwerpen) Di.r D.cr bestml r)e rurc!r is tc werl geglln lanuir dc hisrorische gcogrilje. die hrj v!n!n licflrcbberij beclenr. Drt hij een vcclorrvaucnd ondcrqrrp heert gckoan cn opdcze *ijze heefr uirgew.rlr, eccli on drt hi.jdrr $dium ontstcscn is. Dc rlgenrene bcnldering qn dc prcblenruriek vu de verd\$cncn renen is mk (M behngstcllcndc. uil indcrc delen vrn Nedcrlaid (c Bcltia) intere$!nr. De inhoud!fir hct bock is overzichtelijk. Van bolc 0t i zoonreid ot de prcblcnr.riek $ordr bc- Soinet niet ecn hoofdsluk o\cr veen D!!ma wodr ccn dccl van her studiegebicd ii d.rail bekeken VervolS ns wo di op zoek geglln nalr de lcncn UirCarnde vln dc brorrcn (rrchivalia. hooste. kunei er!cldvcrkenlinsen) wordr ccn bc.ld SescnrPen vln u. vrocgcre v constructie van hcr vcenoppenlnk toe.iloofdsruh 5!c eltoler lijfccuwen Docr cxploitatie en hootir nuk 6 over dc olsanisarie en de tech.iek cr van Ikrcfdsn'k 7 eccft do ccononrische ispecren. 'lensloue wodr gcconst.rccrd hoe de ingrepen in het laldsclip hebbcn thrtsg.vondcd cn \rlonoe d.ze gclcid llcbbcn. Ov duideluk is dc zccr erole invloed!!n dc ndns. I".n ondde veel betongcn Bobin$c vennen ligecn nu.o-q mrr amzjige resrjes v.n cc(tds ui'sestrelire vencr. Zonder de ingrqen lrn dc cis zouden er nu nog ovcr hon denlen kn12 zonrpig. terci'rcn lig8en mel ven in de o.oriddelijke ondergrcnd. Dc algchele grondqrre. srand zou dn gcrfliddcld cnkele neters bolen de Ilcr bock is een duidelijk uit geschicdkundige hock lonstige publjclric. DN bere(ent dlt uirvoe.isc I'jslsd!a publicrlics en bronnen zi.ln Ioc3evoegd.l$nedc een drictll zccr nurlise ingnnsen: es,srers op pesoons- cn itrstellinssnarnen, ropor.afische n!nlei cn orrdcrw ryc! Her 'verdwcrcn krrrkrcr lan hcr leen geeft aan dar de ar eur looflranrclijk rcconnruerend te we.k hccfr moeren gr!n. Il.t rchricf vroege tijdstip wlurop dc werkzaanheden aan h.r leei zi.ji ongelmgen h tc\cntdrt cr,ri.t rl te veel uchivrli! ui( dc ccsre euwcn un de v.enexploirltie gebruikt ronden wo cn. Dc ordemomen reconstrucriepoeingcn zto rlleen!l om de gevolgdc r hcle in reressant. llct blijtr drr vo()ral onze zuiderburn vccl rccn hcbbci ungemrerl tn behcve ran dc eipk)sieve lur \'tiddclccuuse economie van Vlnlidcrcn.l)rcrag in dn bck is dlt de aurcur 2ich nier ge{oord hccft arn de landsg.enr ru$cn )edcrlund e! Belgie bij bcha.deling vb zijn on dcncrl. Eci lichr Cenis is cen dlidelijk. inlcidnre overqtrz*en vln de veengreih het stu{tiesebied. De,r!tcur hccl zich hiernietechr aa. trillcn waeen doo. rclurieve onbekendhcid mer de materie. Belxrgrijk ii dc bespreking van hcr z8 atchcdotisch hiftu dat zich ii *csrclijk \oord tsfuhrnr voo oer en dir, naar nu blijkt, ook in dc wclrclijkc Kcrrpen opftedr Dit archeolo8ischc hi ril ulr nrin ofnf.f snncr i'r i,,nrre en rijd Drer de (vcrordcnrcldc) veeng.oc' Hcr nnn!scrifr is bl'jk.ns dc lir$rrliurlijst afse\l) rer jn of korr!oor Un actualireirsoogpunr is hct spijri! drr het ni.r e.rder sepubliceerd is. Een {ood van krilicl geld' de tisur.n. E D aliril dii!!.n ir du idclijk.fl<omsrig van fotoliopieen vrn orisinclcrolnieltluidclijke!nntenckcninecn. Zij doen iftreok n dc kcurig verzorsde rek5t ('n.r 7! wcir)ig d.!t lnutenl Nlet iets mccr r.nd.cht v(x)r hel &er her.rogccn lomgeseren liguunnrre rirrl Tou hcr I'ock zckerbet.ogen. Op kaan l5 zijn 4lh de verbeteringen noe zichtbad. Daddn is her ni$!clijk duidelijk sudetailkaanjes Bcslro Dc Lritvocri g in paferback is rechoisch eoed re n(eftii de frijssrclli'r8.o9.1 fo*. Damnee zll hcr bock wcllichr lel dnecl de le6peiding kijger die hd leftlient.ilcr zal her voord vin dc fijnp'oevcrs Doctc hcbbcn. Die krijsen wcl dccclijk walr voor hun gekl. IIct is ccr boeiend bock over een lcr dwenen lindschlp, door dc nrens aargepakt met (bijix) v.rdwcicn'.chiicken. L. vin derv!]k (lv^ vu, Anierdam) tfulruog()ni{ modrls and explorrlior critcri! for brriod.arbonat -hosted ore deposils - a nrultidisciplinarj studj in e.slcrn England, b!,. A. Planr & D.G. lones (editort. 16l pp., B.ilish Geological su.ve} & 1hc l'rsriruriod of Mining and vetallurgy. Kcy\lo h. Nouinehan & London Price:! 25., llcr nl kc!n eeologische klanen voo. gebruik door olerheids er indusrricle organnades ontwik kclr zi0[ s(ecds n]eer ior een mulridisciplirairc zral: vxtr Seologen, geofysici, gcochurici en computer ei crc dcsklndigei. Her voorlissende rappoft vlr rcn door dc Europcse Gemeenschap en her cigelse Ministene van rkidcl cn Indusfie g ii nlncicrdc srnrc wefknrtsp.ojcci van de Brirish (leol')gicrl suwcy ci de Open University is eef prhd vln dcze onnikkcling en heeft tot oognrerk onr door die!$rv rlening op her gebicd vad dxrr contpilrtic, pesctrtntie cn inrerpietatie. de ertsexplg rarie n' bcpldde gcbicden te b vodcen- De P.iiinc Orcnclds in cenmal Oosr EnBelod ztn b kerd o het voirtomen van lood zink fluorier ensrdcrs ii kalkslcnen lan her Carboon. De 8

9 eit\houdend. succe$ic 7cl zich nnr. her oo\ten cn zuklen voorr oidcr ccn \'lc\ozolsche bed.liine.n dc cxplor.tic imr onder deze b<lekkiop \*bo.!r,, d,erliggende eftsafzeftlntci kd lonend 7ijn. h dj( \cpad.lwert (r een!mt!l geokigcn.!.ofysicien Segevens.rer bcrr.kkne ror de b.rrefiende lcrdls,recn eccom!ileerd en g.o.deid.n wordei inrcr prebl'es gegevci ran de ger)l.gi\che on$itkcl rg cn sftkllrur lan het lan dc kuahteri{icke ke.merken rai dc lcrllsingrn 'rebied. en!!n de elslcnc s- in hcr kadcr r.d de.egnroul lcolocische onr \vil,kchrg. Dir leidt tot ee;elaluift!.nift pashr( Detallo!.ncrische nodell.n vrrtrde voni! vad de i Cdboni\che kalksrcncr!oorkoftende Dner!li \rie5 Hocwcl de Pen.ine O.eliclds zclf eeken rcrkr worden door z g Pcnnine slyle e.sade.s, \{nlt mei her mogelijk voorkrner!ai z.s. Irish sttlc la.galze(li.len o.du dc ]! csozois.he bcdek. king {nk rkening.lchoudcn. Vo.r elke nrinctulis. re\rijl zjjn mel.l lo;.n.tr,!rc modc en.r Le 6u$en rrt LjcelN Jellc \oordrl-f1,, n\rlerh, d.oth.rmrle vlicrrr, d. herlion$ der met!lcn, dc eicrercbron die het hy{hoth.nnful sysreem rln drlrr, dc!cme.bilircn\cordities voof hyd.olhcr xle sldnen, {te condities!!n c{s.lzc(ine..nz.. Voor elk van deze Trkcn dienen \nnk xltemnticle dc.ldodclled in be\ch.uwii,g word.n ecdodcn. VMLideopriek!rn dc'ner.llogeictirchenodellen *o,dcd d.n caplorarie.nte.ir selb.inuleerd. De7. 3.\en 3e.1,'gische. nrinemlosirhc. geof sis.he cn geochenrische kamklffisrieken, die mer geologir.he. gcoilsis.he en gcochcmlsche exdlo.xric nrerhoden!.sr3cs(cld drenen 1e kunnen wordei n tcbieden cn l{)klties *a{f Dircr.lis.(ies vin het tyl)e \d hel bcftflirdc nodel zijn opsetreden.l\lei b.h!lp v.n de conpurcr cr de drnb.sr.ndcn kxr ncn naslan tr.lkc tcbi.den rneerofnn.der aan de ecrl.lde.itena beantwoofdcn cn liun.en z.g. ln)spec!rlry'nrps gecoirru.e.d wordeni *alroll voof prospeclie gunstise en ongusrigc gcbicden voor hcdr die dooi de slacwoorden id dc ri(e1 "or den aln8esprcken, is hcr bcs(uderen vrn dr bo.k zeke.de moc rc \lrtud. Hct b@k is netjes vepo.gd ir A4 fonrrit m.t slappe k!fr. LS OcD (VL, ArNrdrdln, Billnon is een inteft.tiotale sroep van mecrdan 80 maltschaptijen die over de hele wcreldactief ztnop her eebicdvan explorade, mjjnbouw, resedcl en onr*itleling, verwc*ing. recycling en ndcri.g van mine.alen, non ieno meraren cn aanverwanic produkren. Onze ve lzijdige activireirei ed mee. dan I 25 jaa. enuing s ta.n et bors voor dar wij q,k,n de tockomsr een bclangrijke blj&age lui.en blijven lerercn ra. her beschilbaar nell.n lrn deze onoisbarc gf ondsroffen. f'"*-,x{]*e, ' i -'li- -IL- =Biilmn

10 Hrdrogeologic (third 4dirionr t) B. Holfln! l.)6 pp 109 lit\. r'r rjh Ferdin.nd Lnlr Verlre, sr'ntsut fticc:d\l (pnp r backj Dcze derd. dtuk v hct bckje!& Iloking is ren opziche lan dc loorlarnde unsller (ccrsre djuk i9rj0) he.zie. cn!oo!!l airecvuld mer reccirc sescvens op het Scbicd v.r de Srondwlrerk*alirciL o' SronderrcNcron0!iinigjng. I Ier vcf schijne. vin drie druklen in ticnjua! rjjd bcwiisr dar dir bck i. in ccn behoeftc voofzicr, c dttl is begdjpcljjk: dir el. me.tatre wcrkj geefr or bcvxrleliike wijze een mdclijk voucdig ovcrzichr un de hydrogcoloeie ed vomrt daardoor een uirzotut.fiie in de lrondwater lireraruu.,dic in hct fllecmeen zo sr*k op de rftorie vrn de hydrodynrmicd srcunr drt zii moeilijk ioe exnkelijk i\!oo! oicr-ing(w,tjen. Dezc ecnnee Ih uretn(hc onderbrusirs vonnr elhr.r rereirk hc( onbevredigcndc aspccr van de m.lhode:her boekje scel een scili van Derhodicken en (halo emdi rischc formlles om pr.crirche pmblemen op re losen. Teprssing vai deze plnklarc prsedtrres wanan achtcrgroden etr bcperkingen niet akijd duidclijk zijn - d(r)r nict'dcskundigcn, knn ror on verunrwoodc conclusies leidcn. Een voorbecld van zon gebrekkiec benadenns lorcr de bchandcling vxn de invlcd lan de annos ferische druk op dc grondsarcnra.d in pnrren. Hi{bij *oldr voor de z.g. b.ronch\(he err,c enc} de fmulc!dn J.rob eelcr(n. zuidcrdir \err,lad wo.dl op wclkc conccpri. dczc berust (p. 146). Dlarnaasr wordr tcr illuslrarie een pur ren rodcle gcloerd wa{nrn dc brronetrische respons 400% bedraagt (p. 96), hetseen voleens Jacob i theorie Deze bezqrren bcperken zich cchr* voornldel,jk toi het eerste gcdcclte d!r handelt over Ctundwassenreubildung und Crundwasserdyna nlk (l50tp).iicr stc.ksc d cl va! her bock vomr her tweede gedechc (200 pp), dal de sond$arer kwaliteil tot onderwerp heeft. In kort bestk komen de b(lanerijksrc asfflrn vrn zowel dr rnorea nische watrchcmic.l! d( milrubiolo8ie lan hrt srondwater ann de o.ilc. Binncn dn kader wordr ruimc aaf,&chr bcsrccd nan de Brnre problcmn en onderzocksrcsuloren op hcr gcbicd van waref en bodemvercnftiniging, wa.rbij en olcpichr 8ege ven wordl van de verontreinisinasbronden en de diard@r geprcducccrdc schadeli.jke sroffen- No. nerins en wclgevingi lhmcdc nlarregelen rer bcscheming en sancrhe vm boded ed gromwarer r'aast i,hco.ic ei mcrhodieken lelen hcr bckje leel i ireliite gegevens ovcrdcdlritse grondw esn!! rie. Ookhierbij eantde hoeveelheid infotuaie sonrs rcn kostevln dc uch$rgronden. war bijv@.beeldie denken vn ( n te dgn mci) het gegeven dar dc gemiddeldc evapotmnspirfiie over Duirsland sl9 mntja!. bedrnner cn dlt daarvan 3?1 mm voor rckening ran dc tr0nspirarie konx (p. 1E)? Enige opmerkingen rer rehtivcrjng zouden hi.r op zijn De rc\sl is helder.n ticvinclijk getchcvc. c..ir Duirs Eldnie zcrrrnclhrdnlhopecbou*d 4 blnr!r in hct rhnrrd.,,nde^erd.cld. Dir lerjl er hrl voo.becld t)c drr.cn belangnjk ondcrdccl rh pofipproclcr nrer cen!!an h@liislukromr, dch cindigr ontlcr IuISmrf J.l.l.l ('r De ri! trerl cn djuk Tlji uir\rcl(nd utrser@rd cn eed l.i hdf ondaiks hcr pockctboek fo.lraar. Het boekje is gcschikr rls inlenling en naslagwe.k v@ricdcrdie rcinrcre\cc,d is in 8r,nd*flereL \@ra srnnllqj. rc,l,trnlilcir D. Cc nee rllrorcri{he onde bo qine nit'kt hct wcrk hclms dind.jreschikr als leerboeki hel as, winr eris z.ker bchocie ann een tekslbock op elenrnr ir rivcau. Ovensens!d hane aanbevo, lcr, zcke! sezien d. ledclijle pnjs. J.L de vries (VU, AnNtcrdan) Delhlorfen id Linburg, door PCi\t RadcnlakcB (ed). 292 bldz,?6 relsr fisdren, 92 lotol. Neilerl!ndsc Gcolosische vercnieine- Lioburs, ltijs: tr 25,' Dclfnoffer itl Li burg is e.n bijerder geslaagde bundelvuf, olst.ller wclke de vlne senccnren, de losse tcstccrrrcn. de fossiele bnndstoren. de ensen cn her bodenwlter lrtr de^ prolincie behandelen. In rotaaloc{rcn lijbndenig aurcun hier am mede. Oodcr hen vinden we dc raned van anrarelrgeolo 8en un dc dctjclc aldcling Limburg van de NGv, die hct vcc(igjrrig jubileum van deze grep luister!c\cr Ordcr hcn lfffen {r ool, bcnenlgeoloec ijn cn LiDbxrlsc orrdcrnrmer. dle dclfsr^iiin q,n Vmouds is l-i'nburg her l.ndsdeel *,aa! de wiinins vai bodc lrch rcn prunrinent.n veelzijdis is Eei!tut{l bijdrlgcn rcl veert dan ook lnede het diep vcrlcdcni de n olnhische vuuisteensinning, hcr Romeinsc kilksreenbrek n en kleidelven, de mid delccussc yccnlmlmijnbouw. sommjse e\tlo,u. ric\ Llurcn vun oudheid ror op heden vmn..nller, zoils de bruinkunwinni.g en her kalkbr.ndenbleidcn slcch$ cniee deennia op. Hcr is de Rdre ae gclukr ccn vnjwel complcet ovezichr re gelcn lan rll. scwonnci en rhans winbarc delfsrofiin. Dat dc bijdraten in sijlcn pesentude vridrcn, is bij z,in gnrur r.rnol JUrcu^ nier vcrqonder jl wel nrisrc i[ bt en\ele Encrc opsrrllrn een l,rcm tuumpgdvc. Ook wa een plsa$nancnrceister voor de lczcr wel gentukkelijk geweest. Maar dar zijl kleiiilledcn eezien het vele intcre$anreei nielwe ddt natu volcn wordt lebncht. De prijs voor her n)ooi!ilscvoerde boek is zecr bescheiden. nrede drnkzij de dric iis(a ries en dertig bcdrijven selke de uilsave hcbbln scsponsord. Delfsroffeo in LiDburg vcrdicnr sanschaf door ieder net belangsrcuirs voo! dc Ncdcrlandse eeolosie. G.J. Boekschorcn (VU, AnNrerdam) '10

11 O.igius of Igneous Rocks, by Paul C. Hess. 335 pp., Ilx.vard Unile6ily Press, Cub.idge, Piicc:$ (h!fti cover) Srollnresgcsreenten zijn solidific!deproduc!en van door onrsmeltingsproccscn in de dieplen de. aede gelomde geslee.fesmelten of nxena\. Dc vet scheidenheid aan srollinssresieenten vindt zlln oorzaak in de differentixtie en contrminrtieprocessen. die bij de vornids, her lranspo.t, de kisr.llisarie en siolling van de nacmas opireden. Het va. ve$chillende slolhngsges e.lc lssocilties is eerclareefd aan de seotelk,nische ofr8e\ ine cn de teulus {hc r lll.mdjt dl o,n yrnd xherlen wajrondcr \oroide iidn\nud. Ljiifi retrdatie en kisullisade van nagna: pla.rsvnrdcn *orden beheern door Eeorekonische processen, die in aard eo verloop ve6chillen vcnoten in onde^cheiden delen vdr de aa.dkosr en audmmlel eni olvolgende tjden lan de x.idgerhiedenis. Iler bovenstalnde {ordr dc geologie-student in dc rcg.l bijgebracht door zijn pelrologicdocenr. Afhxikelijk vm die docenq studiebelastingsuren en cu.nsonderdeelj k.n de leealof nreer of nrinder eoed doordachr, kon of uir! breid, oppe^lxkkig of diepgaand gebracht worden. Arn dcgcncr die zich op reuolosie docronal nivedu op de hoogte rviuen srellen lad de stand van kennis van srollings sesree.tei en niet willcr lolsraan n,ereen hoorcol lebe is de besiuderi.s van hei b(ek van P.C. Hess Hcr boek nchr zichop de peitugenese v.n stollingsgesleenrcn en hun asrccilties, d.w.z. op de dire.cntiaiidprocesen die ondcf vcschiilende odstu digheden opreden b'j lonninsi transpon en nrrusie or exsusie, krisrxllisi(ie cn srolling van 'nasn,as, eno! larcie rltendes v@ st.llins\sestee.ten. Her is bcstemd vooi de gelordcrdc s denr, die reeds her nodigc peet over h t geologisch voorhomen, triic.alogn.he en chemischc samensrellingen en cla\sr ficaties!an srouirgstesl.enten. De behlndeling vm dc srofleunt zwau op resultaten lan de analtdschc en exp.imentele gedhenie en gcofysica en op het denker Dcr geinegree(le geologis.h Seo.hemlsch geofysische nodellen. De ee6re hoofdsiukke. gelen een beknopr overzicht van de geocheftnche (incllrsief de isotopen-geochenische), rysisch chenische en seofysis.he voorkennis, waaroler de lezerdient te bcschikken onr herboek soed te kun ncn volgen. De srudent zal hierun kuinen aflcidcn welke (geo)chemischc cunuso.de.dehn h'j nog zal nroefer volgen om zijn voorlennis op peil Ic De \t'r trng\geiecnren en stoll ng\gereenrc asocirlies qurll.n In rcn ei^loeisch. c q plaal rel'lo nisch nadwelk behandeldin een rx.ral h@fdsuk ken meldtels:the emh\ tuntle, Ocean fl@r voi.anism, Island arc volcanisn. Magmaric arcs of codtinenral mugins, Codrinerr!l flood basalts, Layered naltc nnnnions, Ano.thosites, Ano.ogen'c {runites and rhyoti s, Kimberlires, Continenlal niis en Komarincs. In ieder hoofdstuk worden eelst illluretieve v@.beelden en leirelijke sesovens oler siologie en gcorekron,er, pe[oloeie en mineialo. Jie. e\pcrlmenflc perrologie, ht{'fd en \porcnele nrcnien en i$topen ge@hcdje geprcsenteerd, dm volst een dis.ussie van de moselijke pefioge.c rischc in rpeutres met een posing lot synthese. Schnivernoer veelhcbben gelezen en ged hebb.n meedachr hoe de stof zo duldelijk z'ln studenten te breneen, maar heeft blijkbd zelfnog bij.a rici gepubliceerd over aardse gesteenten. De laf'ie litc.atuuilijsr vemel& slecht! enkele ajtikelen var rijn hand over de strukrurrvan siliklaismelte. hoofdsuk van dn b@k. Hlpotheser ovcr hei ontstaan van gesleeolcn op andcre hemellichane., b.v. de basllten en ano.rhosieren op de maan, berusten!@r een bc lxngrijkdeel op de perologische kcnnis van aardse geseenten. Omgekeerd worden one inzichten in de pelroloeischc cvoluie van de rdde fundamenleel bcinvloed door gegevens van de planelaire eeolo gie. Dit hccft o.a. hei inzicht gebrachr dat reker in de!()esste..rdhisrorie me orietinsldged ncl vornrins van z.g. inp!cn!e]$ een belangrijle peroeencrische rol hebbe. gespeeld. De perrogenese!!n de Dla.Eesreenrer kan model staan voor de vroegsre sradir ii de petrologische evolude vin de aa.de (ove.eans van prorophteer nlar planeet en her.llcrvrcegsre PrccaDrbnuft), natu dc larere su' di! lan de addse elolurie mei aan plaat-tekloniek Serclarccrde endogene tuagnavomring vind! geen amlogieop de ma!n. NIen kan dus dcnken aanexogene.vurfr n3 \dn in\licsmelten en endogrne vom,,'8 \rn ma8mr s door on\merfnsrptme$.n, vandaa.de dtel van dir bck, nier onsin nlai of, Voor de keurige uitloering van het boek op onseveer A4 fomaar ne r lwee kolonmen iekstier bladzijde ls de prjs heelredel,jk 15. Oen (vu, Anncdam) 1l

12 Komende actlviteiten Sixih Intemltional Consress ofthe lhtenlltiohll Associ8tion ofengcnccrirg Ceology, RAI Incmarion,l Congres. aenuc. lnfof,r. r,or: Cong ss Otganisarion BureaL. QLT/colgrr. KeizehgrJc\r (- ATrerJ"a Td: f!x: Sybposiun Compurd use in ensinccnng gcology". RAI CongrEs Gnrum, Amsle.dm (rc pagina 4 van dere nieuwsbricf) Md lc\re 90. In nadonal confereicc on calibmtion md rclilbility in eroundwars mctel ling, 's Gravenhage (lnflmade: ) 2l-23 septdnbcr Annual Excusior Petroluom'eeologischc KrinS to thc Lo*!r Saxoy Basin in G(:llrmy septemb.r Confererne Hy&olosiclr Ese4h bdins ind thc cnvircnnent, Wagcninger (zie pagim 4 30c Ncdcrlad$Belgische Palyoologcndagcn, Arctn, LimburS. (zie pagina 15 vu uise Tweede reijnie Stichting Cologisch lnitiour Arutcrdlm (zic pgina I 3 vm vorige le-21dcccnb r Acdviteiten tweede lusslo Geovusic (zic pagina l3 van vorige nieuwsbne0 Slultlngs resp, verschiiningsdata 1990-?: 9 augusrusresp 23 augdstus 199G8: 13 s.plcmber rcsp 27 september : 18 oktober $p I november Koninklijk Nederlands Geolosisch Mijnbouwkundig Genootschap S cr tariaat: Postbus 157,2000 AD Hdlen lssn