bijlage(n) 2 fax (0591)

Transcriptie

1 Raadhuisplein APEmmen Telefoon (0591) Correspondentieadres: Postbus RA Emmen ^et» Aan de raad van de gemeente Emmen Dienst Gebied ons kenmerk uw brief van/kenmerk bijlage(n) 2 afdeling Inrichting en Beheer behandeld door V. Fennis telefoon (0591) fax (0591) Emmen, 17 december 2009 onderwerp Evaluatie beeldkwaliteitsplannen groen Geachte leden van de raad, In deze brief willen wij u informeren over de Evaluatie van de beeldkwaliteitsplannen groen. Deze evaluatie is u toegezegd bij de behandeling van de Verordening groenonderhoud. Uit het verslag van de commissie Wonen & Ruimte van 1 december 2008 en de raad van 18 december 2008 blijkt dat er twee terugkerende thema's zijn inzake het gro enonderhoud : 1. (beleids)inhoudelijke lijn: het werken met beeldkwaliteitsplannen groen, waardoor kwaliteit meetbaar en bespreekbaar wordt 2. aanbestedingslijn: de samenwerking met aannemers waaronder de Emco. In deze brief informeren wij u over punt 1 : de werking van het beeldkwaliteitsplan. Punt 2 komt alleen aan de orde bij evaluatie van de vraag of het instrument beeldkwaliteitsplan het opdrachtgeverschap van de gemeente richting opdrachtnemers (aannemers en andere bedrijven die werken in het groen) vereenvoudigt. Definitie beeldkwaliteit groen Beeldkwaliteit is de visueel waarneembare kwaliteit van de onderhoudstoestand in bijvoorbeeld een wijk of dorp waarbij onder groen wordt verstaan 'stedelijk groen'.de beeldkwaliteitplannen gericht op het onderhoudstoestand van het openbare gebied moeten niet verward worden met de beeldkwaliteitplannen gericht op de stedebouwkundige invalshoek.

2 Doelstellingen Beeldkwaliteitsplan In algemene zin: het bespreekbaar maken van de na te streven kwaliteit van de openbare ruimte, de gewenste kwaliteit te bepalen, vervolgens de inrichtings- en beheermaatregelen daar op af te stemmen en tenslotte de geleverde kwaliteit daaraan toetsen en beoordelen. De beeldkwaliteitsplannen groen zijn gebaseerd op de CROW-systematiek. Dit omvat een databank van kwaliteitscriteria, samengebracht in de CROW-kwaliteitscatalogus. In de kwaliteitscatalogus van de CROW 1 zijn vijf kwaliteitsniveaus geformuleerd, uitgewerkt in beelden en kwaliteitsbeschrijvingen, behorend bij de gekozen kwaliteitsniveaus. De kwaliteitsniveaus zijn A+ /A/B/C/D, respectievelijk vrij vertaald als uitstekend / goed / voldoende / matig / slecht. Een voorbeeld hiervan is als bijlage 1 toegevoegd. Het beeldkwaliteitsplan is een instrument voor: a. het vaststellen en monitoren van bestuurlijke ambities b. het formuleren van prestatie-eisen in de CROW-beeldbestekken richting aannemers c. communicatie met de burgers/erkende OverlegP artners d. benchmark. Er is voor dit instrument gekozen omdat het de kwaliteit in het openbaar gebied voor bestuurders, burgers en aannemers meetbaar en bespreekbaar maakt. De gewenste kwaliteit wordt voor een ieder duidelijk vastgelegd. Inrichtings- en beheersmaatregelen worden daarop afgestemd. De beeldkwaliteitsplannen ondersteunen de gemeente bij het maken van keuzes samen met de burgers (via de Erkende Overlegpartners) en vereenvoudigt het sturen op kwaliteit van het uitgevoerde (al dan niet uitbestede) werk. Ontwikkelingen tot nu toe ha 2007 is een pilot Beeldkwaliteit gestart in Weiteveen en Angelslo. Omdat als uitgangspunt "sober en doelmatig" is gehanteerd is afgesproken dat het gewenste kwaliteitsniveau gemeentebreed in ieder geval minimaal een "B" (voldoende) moest hebben. Op sommige plaatsen in wijk of dorp is een hogere kwaliteit gewenst (bijvoorbeeld waar mensen veel en vaak komen), dan is de afgesproken kwaliteit A (goed). Inmiddels zijn er voor alle wijken en dorpen beeldkwaliteitsplannen, bestaande uit een kaart (zie bijlage 2 als voorbeeld, waarop aangegeven de kwaliteitsgebieden), een kwaliteitsgids en een bestek. Zoals uit de jaarrekening 2008 (blz. 192/193) blijkt zijn alle beeldkwaliteitsplannen groen besproken met de Erkende Overlegpartners. Dit heeft op onderdelen geleid tot wijzigingen. 1 CROW, Nationale kennisplatform voor onder meer openbare ruimte, Kwaliteitscatalogus, publicatie 245, 2007.

3 -3 In 2008 heeft Onderzoeksbureau IPR/Normag de gemeente geadviseerd op welke wijze beeldkwaliteit vertaald kan worden in de opdrachtverstrekking aan marktpartijen. Onder meer is uit dit onderzoek de pilot BTL/EMCO voortgekomen. In 2009 is een projectteam samengesteld dat de CROW -beeldkwaliteitsystematiek vertaalt in de groenbestekken van de gemeente Emmen. In 2009 is een digitale schouwmethodiek ontwikkeld en toegepast om periodiek de kwaliteit van de onderhoudstoestand in het openbare groen te meten en te volgen. Maandelijks vindt een besteksmeting plaats op basis van afgesproken, vastgestelde kwaliteit. Dit gebeurt in de vorm van een schouw en is een toetsing op technische aspecten (aannemers).ook de valzone bij speel voorzieningen en de staat van spelelementen worden op beeldkwaliteit getoetst. Evaluatie: worden de doelstellingen gerealiseerd? Hetgeen tot nu toe is gerealiseerd is getoetst aan de doelstellingen zoals omschreven op pagina 1 en 2. Door te werken met het principe beeldkwaliteit is een eenduidig beeld ontstaan van de kwaliteit die per gebied wordt nagestreefd en overeengekomen. Ook de onderhoudstoestand is beter bespreekbaar geworden via beeldkwaliteit. Overleg met de burgers over alle beeldkwaliteitsplannen vindt plaats via de Erkende Overlegpartners. De meetbaarheid van kwaliteit is door het werken met beeldkwaliteitsplannen verbeterd. De systematiek is zodanig dat de technische kwaliteit gemeten kan worden. De belevingskwaliteit, de kwaliteit zoals bewoners die ervaren, kan afwijken van de technische kwaliteit. In ontwikkeling is een beeldkwaliteitsgids voor de burger, een sterk vereenvoudigde versie van de gemeentelijke kwaliteitsgids die beter aansluit bij de belevingskwaliteit van de burger. De afgesproken beeldkwaliteit is tevens de basis voor te ontwikkelen beheer- en inrichtingsplannen, evenals bestekken in het kader van groenreconstructies. De aannemers die werken in opdracht van de gemeente maken de omslag van het werken volgens een traditioneel bestek naar een beeldkwaliteitsbestek. Daarbij staat het resultaat centraal en wordt de aannemer beoordeeld op basis van de gerealiseerde kwaliteit. Deze omslag is voor alle partijen een leerproces. De aannemers, waaronder de EMCO, beheersen het begrip beeldkwaliteit en de uitvoering ervan steeds beter. De toezichthouders van de dienst Gebied zijn en worden bijgeschoold op het gebied van het vertalen van beeldkwaliteitsmetingen naar instructies richting de aannemers. Situatie per 1 januari 2010 In 2010 zal het onderhoud van het openbaar stedelijk groen volledig op basis van de CROW-systematiek op de markt worden gezet. Dit betekent dat de beeldkwaliteit vooraf is vastgelegd en voor de aannemers prestatie-eisen zijn vastgelegd in de contracten. Daarvoor wordt een nulmeting gedaan die duidelijk maakt of er sprake is van achterstand. De achterstanden worden zoveel mogelijk weggewerkt.

4 De ervaringen zijn dermate positief dat inmiddels is besloten de systematiek van beeldkwaliteit toe te passen bij het vegen en zwerfvuil (ook Buurtsupport en de EMCO). In 2010 en verder wordt bovendien gewerkt aan beeldkwaliteitplannen voor groen, verharding en elementen op begraafplaatsen en voor oppervlaktewater (in het kader van de Overdracht Stedelijk Water). Bij aanvang van de werken in 2010 is het noodzakelijk dat aan de kwaliteitseisen wordt voldaan. Slot In de afgelopen vier jaar is de gemeente overgegaan van het budgetgestuurd werken naar het resultaatgericht werken. Ook is het grootste deel van het groenonderhoud op de markt gezet. Alleen het vakmatige, gespecialiseerde onderhoud wordt (deels) nog door de gemeente zelf gedaan evenals spoedeisende meldingen. Door het werken met een landelijke systematiek van kwaliteitsomschrijving - en monitoring is benchmarking (op den duur) mogelijk. Dit is een voordeel op langere termijn. Het werken volgens de systematiek is nog in veel gemeenten in ontwikkeling. Zodra meerdere gemeenten deze systematiek toepassen kan de onderlinge vergelijking op goede wijze plaatsvinden. Het werken volgens de systematiek van de beeldkwaliteitsplannen is een leerproces voor alle partijen: gemeente, Erkende Overlegpartners en aannemers. Daarbij concluderen wij dat het werken volgens het principe van beeldkwaliteitplannen veel positieve resultaten oplevert. Niet alleen in de kwaliteit van het geleverde werk door aannemers maar ook in de communicatie met de burgers over gezamenlijk na te streven kwaliteit van het openbare gebied. Wij vertrouwen u hiermee voldoende te hebben ingelicht. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Emmen, de gemeentesecretaris C.Bijl

5 GrOSn - Sierplantsoen - overgroei randen verharding of gras Toelichting: Geldt voor sierheesters, bodembedekkers en bodembedekkende rozen. r- ' "-<. -.;. NT De rand van de volledig zichtbaar. De rand van de goed zichtbaar. de rand van de redelijk zichtbaar. de rand van de nauwelijks zichtbaar. de rand van de niet zichtbaar. n Ocm gom. lengte < 10 cm <20cm <40cm >40cm Gemeente Emmen Emmen, versie 1,0

6

7 CK_. c l ^ Aan: Van: Betreft: de leden van de gemeenteraad het college van burgemeester en wethouders informatie (brief) op grond van artikel 169 lid 2 Gemeentewet Betreft besluit collegenr. 09/1125 Onderwerp: Evaluatie beeldkwaliteitsplannen groen. Het college stelt u voor deze briefte verzenden en te plaatsen op de lijst ingekomen stukken en de bijbehorende documenten ter inzage te leggen. Datum: 17 december 2009 De assistent-gemeentesecretaris, 7 IS>- G/kto C.M. de Widt Brief naar Services ter Verzending dd. Bijlage verzonden bij brief Ja/Nee Behandeling in commissie dd. Behandeling in raad dd. ^VvL\te>t> ) Xon/ZOlP Overige acties: JC/Ï4. Cc Ü&X /3 ff**' 2 '* /

8 Raadhuisplein APEmmen Telefoon (0591) Correspondentieadres: Postbus RA Emmen ^et» Aan de raad van de gemeente Emmen Dienst Gebied ons kenmerk uw brief van/kenmerk bijlage(n) 2 afdeling Inrichting en Beheer behandeld door V. Fennis telefoon (0591) fax (0591) Emmen, 17 december 2009 onderwerp Evaluatie beeldkwaliteitsplannen groen Geachte leden van de raad, In deze brief willen wij u informeren over de Evaluatie van de beeldkwaliteitsplannen groen. Deze evaluatie is u toegezegd bij de behandeling van de Verordening groenonderhoud. Uit het verslag van de commissie Wonen & Ruimte van 1 december 2008 en de raad van 18 december 2008 blijkt dat er twee terugkerende thema's zijn inzake het gro enonderhoud : 1. (beleids)inhoudelijke lijn: het werken met beeldkwaliteitsplannen groen, waardoor kwaliteit meetbaar en bespreekbaar wordt 2. aanbestedingslijn: de samenwerking met aannemers waaronder de Emco. In deze brief informeren wij u over punt 1 : de werking van het beeldkwaliteitsplan. Punt 2 komt alleen aan de orde bij evaluatie van de vraag of het instrument beeldkwaliteitsplan het opdrachtgeverschap van de gemeente richting opdrachtnemers (aannemers en andere bedrijven die werken in het groen) vereenvoudigt. Definitie beeldkwaliteit groen Beeldkwaliteit is de visueel waarneembare kwaliteit van de onderhoudstoestand in bijvoorbeeld een wijk of dorp waarbij onder groen wordt verstaan 'stedelijk groen'.de beeldkwaliteitplannen gericht op het onderhoudstoestand van het openbare gebied moeten niet verward worden met de beeldkwaliteitplannen gericht op de stedebouwkundige invalshoek.

9 Doelstellingen Beeldkwaliteitsplan In algemene zin: het bespreekbaar maken van de na te streven kwaliteit van de openbare ruimte, de gewenste kwaliteit te bepalen, vervolgens de inrichtings- en beheermaatregelen daar op af te stemmen en tenslotte de geleverde kwaliteit daaraan toetsen en beoordelen. De beeldkwaliteitsplannen groen zijn gebaseerd op de CROW-systematiek. Dit omvat een databank van kwaliteitscriteria, samengebracht in de CROW-kwaliteitscatalogus. In de kwaliteitscatalogus van de CROW 1 zijn vijf kwaliteitsniveaus geformuleerd, uitgewerkt in beelden en kwaliteitsbeschrijvingen, behorend bij de gekozen kwaliteitsniveaus. De kwaliteitsniveaus zijn A+ /A/B/C/D, respectievelijk vrij vertaald als uitstekend / goed / voldoende / matig / slecht. Een voorbeeld hiervan is als bijlage 1 toegevoegd. Het beeldkwaliteitsplan is een instrument voor: a. het vaststellen en monitoren van bestuurlijke ambities b. het formuleren van prestatie-eisen in de CROW-beeldbestekken richting aannemers c. communicatie met de burgers/erkende OverlegP artners d. benchmark. Er is voor dit instrument gekozen omdat het de kwaliteit in het openbaar gebied voor bestuurders, burgers en aannemers meetbaar en bespreekbaar maakt. De gewenste kwaliteit wordt voor een ieder duidelijk vastgelegd. Inrichtings- en beheersmaatregelen worden daarop afgestemd. De beeldkwaliteitsplannen ondersteunen de gemeente bij het maken van keuzes samen met de burgers (via de Erkende Overlegpartners) en vereenvoudigt het sturen op kwaliteit van het uitgevoerde (al dan niet uitbestede) werk. Ontwikkelingen tot nu toe ha 2007 is een pilot Beeldkwaliteit gestart in Weiteveen en Angelslo. Omdat als uitgangspunt "sober en doelmatig" is gehanteerd is afgesproken dat het gewenste kwaliteitsniveau gemeentebreed in ieder geval minimaal een "B" (voldoende) moest hebben. Op sommige plaatsen in wijk of dorp is een hogere kwaliteit gewenst (bijvoorbeeld waar mensen veel en vaak komen), dan is de afgesproken kwaliteit A (goed). Inmiddels zijn er voor alle wijken en dorpen beeldkwaliteitsplannen, bestaande uit een kaart (zie bijlage 2 als voorbeeld, waarop aangegeven de kwaliteitsgebieden), een kwaliteitsgids en een bestek. Zoals uit de jaarrekening 2008 (blz. 192/193) blijkt zijn alle beeldkwaliteitsplannen groen besproken met de Erkende Overlegpartners. Dit heeft op onderdelen geleid tot wijzigingen. 1 CROW, Nationale kennisplatform voor onder meer openbare ruimte, Kwaliteitscatalogus, publicatie 245, 2007.

10 -3 In 2008 heeft Onderzoeksbureau IPR/Normag de gemeente geadviseerd op welke wijze beeldkwaliteit vertaald kan worden in de opdrachtverstrekking aan marktpartijen. Onder meer is uit dit onderzoek de pilot BTL/EMCO voortgekomen. In 2009 is een projectteam samengesteld dat de CROW -beeldkwaliteitsystematiek vertaalt in de groenbestekken van de gemeente Emmen. In 2009 is een digitale schouwmethodiek ontwikkeld en toegepast om periodiek de kwaliteit van de onderhoudstoestand in het openbare groen te meten en te volgen. Maandelijks vindt een besteksmeting plaats op basis van afgesproken, vastgestelde kwaliteit. Dit gebeurt in de vorm van een schouw en is een toetsing op technische aspecten (aannemers).ook de valzone bij speel voorzieningen en de staat van spelelementen worden op beeldkwaliteit getoetst. Evaluatie: worden de doelstellingen gerealiseerd? Hetgeen tot nu toe is gerealiseerd is getoetst aan de doelstellingen zoals omschreven op pagina 1 en 2. Door te werken met het principe beeldkwaliteit is een eenduidig beeld ontstaan van de kwaliteit die per gebied wordt nagestreefd en overeengekomen. Ook de onderhoudstoestand is beter bespreekbaar geworden via beeldkwaliteit. Overleg met de burgers over alle beeldkwaliteitsplannen vindt plaats via de Erkende Overlegpartners. De meetbaarheid van kwaliteit is door het werken met beeldkwaliteitsplannen verbeterd. De systematiek is zodanig dat de technische kwaliteit gemeten kan worden. De belevingskwaliteit, de kwaliteit zoals bewoners die ervaren, kan afwijken van de technische kwaliteit. In ontwikkeling is een beeldkwaliteitsgids voor de burger, een sterk vereenvoudigde versie van de gemeentelijke kwaliteitsgids die beter aansluit bij de belevingskwaliteit van de burger. De afgesproken beeldkwaliteit is tevens de basis voor te ontwikkelen beheer- en inrichtingsplannen, evenals bestekken in het kader van groenreconstructies. De aannemers die werken in opdracht van de gemeente maken de omslag van het werken volgens een traditioneel bestek naar een beeldkwaliteitsbestek. Daarbij staat het resultaat centraal en wordt de aannemer beoordeeld op basis van de gerealiseerde kwaliteit. Deze omslag is voor alle partijen een leerproces. De aannemers, waaronder de EMCO, beheersen het begrip beeldkwaliteit en de uitvoering ervan steeds beter. De toezichthouders van de dienst Gebied zijn en worden bijgeschoold op het gebied van het vertalen van beeldkwaliteitsmetingen naar instructies richting de aannemers. Situatie per 1 januari 2010 In 2010 zal het onderhoud van het openbaar stedelijk groen volledig op basis van de CROW-systematiek op de markt worden gezet. Dit betekent dat de beeldkwaliteit vooraf is vastgelegd en voor de aannemers prestatie-eisen zijn vastgelegd in de contracten. Daarvoor wordt een nulmeting gedaan die duidelijk maakt of er sprake is van achterstand. De achterstanden worden zoveel mogelijk weggewerkt.

11 De ervaringen zijn dermate positief dat inmiddels is besloten de systematiek van beeldkwaliteit toe te passen bij het vegen en zwerfvuil (ook Buurtsupport en de EMCO). In 2010 en verder wordt bovendien gewerkt aan beeldkwaliteitplannen voor groen, verharding en elementen op begraafplaatsen en voor oppervlaktewater (in het kader van de Overdracht Stedelijk Water). Bij aanvang van de werken in 2010 is het noodzakelijk dat aan de kwaliteitseisen wordt voldaan. Slot In de afgelopen vier jaar is de gemeente overgegaan van het budgetgestuurd werken naar het resultaatgericht werken. Ook is het grootste deel van het groenonderhoud op de markt gezet. Alleen het vakmatige, gespecialiseerde onderhoud wordt (deels) nog door de gemeente zelf gedaan evenals spoedeisende meldingen. Door het werken met een landelijke systematiek van kwaliteitsomschrijving - en monitoring is benchmarking (op den duur) mogelijk. Dit is een voordeel op langere termijn. Het werken volgens de systematiek is nog in veel gemeenten in ontwikkeling. Zodra meerdere gemeenten deze systematiek toepassen kan de onderlinge vergelijking op goede wijze plaatsvinden. Het werken volgens de systematiek van de beeldkwaliteitsplannen is een leerproces voor alle partijen: gemeente, Erkende Overlegpartners en aannemers. Daarbij concluderen wij dat het werken volgens het principe van beeldkwaliteitplannen veel positieve resultaten oplevert. Niet alleen in de kwaliteit van het geleverde werk door aannemers maar ook in de communicatie met de burgers over gezamenlijk na te streven kwaliteit van het openbare gebied. Wij vertrouwen u hiermee voldoende te hebben ingelicht. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van Emmen, de gemeentesecretaris C.Bijl

12 GrOSn - Sierplantsoen - overgroei randen verharding of gras Toelichting: Geldt voor sierheesters, bodembedekkers en bodembedekkende rozen. r- ' "-<. -.;. NT De rand van de volledig zichtbaar. De rand van de goed zichtbaar. de rand van de redelijk zichtbaar. de rand van de nauwelijks zichtbaar. de rand van de niet zichtbaar. n Ocm gom. lengte < 10 cm <20cm <40cm >40cm Gemeente Emmen Emmen, versie 1,0

13

14 CK_. c l ^ Aan: Van: Betreft: de leden van de gemeenteraad het college van burgemeester en wethouders informatie (brief) op grond van artikel 169 lid 2 Gemeentewet Betreft besluit collegenr. 09/1125 Onderwerp: Evaluatie beeldkwaliteitsplannen groen. Het college stelt u voor deze briefte verzenden en te plaatsen op de lijst ingekomen stukken en de bijbehorende documenten ter inzage te leggen. Datum: 17 december 2009 De assistent-gemeentesecretaris, 7 IS>- G/kto C.M. de Widt Brief naar Services ter Verzending dd. Bijlage verzonden bij brief Ja/Nee Behandeling in commissie dd. Behandeling in raad dd. ^VvL\te>t> ) Xon/ZOlP Overige acties: JC/Ï4. Cc Ü&X /3 ff**' 2 '* /