Onderzoek prijzen voor gemeentelijke dienstverlening van de rekenkamercommissie "Tellen of vertellen" Commissie Bestuur.

Transcriptie

1 Raad VOORBLAD Onderwerp Onderzoek prijzen voor gemeentelijke dienstverlening van de rekenkamercommissie "Tellen of vertellen" Agendering Commissie Bestuur Gemeenteraad Commissie Ruimte Lijst ingekomen stukken Commissie Sociaal Informerende Commissie Behandelwijze Bespreken Kennis van nemen Kaderstellen Controleren Vaststellen door gemeenteraad Overlegpunten / Beslispunten Contet Financiële gevolgen Uw raad wordt voorgesteld de aanbevelingen van de rekenkamercommissie over te nemen en het college te verzoeken voortvarend aan de slag te gaan met de voorgenomen acties, zoals vermeld in de bestuurlijke reactie. De rekenkamercommissie Berkelland, Bronckhorst, Lochem en Montferland heeft een onderzoek gedaan naar de prijzen voor gemeentelijke dienstverlening. Zij heeft haar rapport "Tellen of vertellen" aangeboden aan de gemeenteraden Geen. Achterliggende stukken (ter inzage) - rapport Tellen of vertellen - persbericht Opmerkingen van het presidium (invullen door griffie) Portefeuillehouder Meer informatie bij: (naam en telefoonnummer behandelend ambtenaar) Gezien door griffie J.A. Bannink, griffier telefoonnummer: Ja 1

2 Raadsvergadering : 25 oktober 211 Agendanummer : (college) voorstelnummer : - Onderwerp : Rapport prijzen voor gemeentelijke dienstverlening van de rekenkamercommissie "Tellen of vertellen" Borculo, 15 september 211 Geachte raad, 1. Kader Op grond van de Gemeentewet moet iedere gemeente een rekenkamer of rekenkamercommissie hebben. Wij hebben die gezamenlijk ingesteld samen met de gemeenten Bronckhorst, Lochem en Montferland. De rekenkamercommissie onderzoekt de doelmatigheid, de doeltreffendheid en de rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur gevoerde bestuur. De commissie stelt jaarlijks meerdere onderzoeken in. 2. Samenvatting De rekenkamercommissie Berkelland, Bronckhorst, Lochem en Montferland heeft een onderzoek gedaan naar de prijzen voor gemeentelijke dienstverlening. Zij heeft haar rapport "Tellen of vertellen" aangeboden aan de gemeenteraden. Het onderzoeksrapport bestaat uit twee delen. Een gemeentespecifiek deel en een algemeen deel dat betrekking heeft op alle vier gemeenten die deelgenomen hebben aan het onderzoek. In algemene zin zijn de conclusies en aanbevelingen van de rekenkamercommissie o.a.: - Gemeenten heffen voor hun diensten, wettelijk gezien, correcte tarieven, maar kunnen begrijpelijker aan de burger vertellen waarom voor een dienst een bepaald bedrag betaald moet worden. - Gemeenten streven naar kostendekkendheid maar de volledige kostendekkendheid wordt lang niet altijd gehaald: er zijn ook tarieven die lager zijn vastgesteld. Daar kunnen weloverwogen redenen voor zijn. Deze zijn echter lang niet altijd duidelijk. - De rekenkamercommissie beveelt de gemeenteraden aan om duidelijker te motiveren waarom voor een dienst een bepaald tarief wordt gevraagd. Door de tarieven transparanter en helderder vast te stellen is het ook voor de burgers duidelijker en begrijpelijker waarom zij een bepaald tarief betalen. En ook waarom dit bijvoorbeeld in de ene gemeente een ander bedrag kan zijn dan in een andere gemeente. De rekenkamercommissie heeft op basis van het onderzoek naast algemene aanbevelingen ook per gemeente specifieke aanbevelingen opgesteld. 2

3 Beide zijn gecombineerd in de aanbevelingen zoals die in dit raadsvoorstel- en raadsbesluit zijn verwoord. Het college heeft in zijn brief van 16 juni 211 in het kader van het bestuurlijk wederhoor aan de rekenkamercommissie toegezegd de meeste aanbevelingen over te nemen. 3. Argumentatie De rekenkamercommissie Berkelland, Bronckhorst, Lochem en Montferland heeft een onderzoek gedaan naar de prijzen voor gemeentelijke dienstverlening. De reden hiervoor is gelegen in het feit dat dit onderwerp een belangrijke rol speelt bij de kaderstellende taak van de raad maar dat het voor de raadsleden vaak niet duidelijk is waar ze op kunnen sturen en waar ze op moeten letten. Door middel van het onderzoek wil de rekenkamercommissie inzicht krijgen in de wijze waarop in de vier gemeenten de tarieven voor heffingen tot stand komen en daarbij de doelmatigheid, rechtmatigheid en transparantie in ogenschouw nemen. Het gaat daarbij om zes heffingen, te weten de rioolheffing, de grafrechten, de marktgelden en de leges voor een omgevingsvergunning, voor een uittreksel uit de Gemeentelijke Basis Administratie GBA en voor het doen van naspeuringen in het archief. Onderzocht is hoe de tarieven tot stand komen en welke rol kostprijsberekeningen en kostprijzen daarbij spelen. Dit vanwege het feit dat de gemeente bij het vaststellen van de hoogte beleidsruimte heeft. De centrale vraagstelling voor het onderzoek luidt: Hoe komen in de gemeenten Berkelland, Bronckhorst, Lochem en Montferland de tarieven voor heffingen tot stand voor de marktgelden, de rioolheffing, de omgevingsvergunning, de leges voor het uittreksel GBA, voor grafrechten en voor het doen van naspeuringen in het archief en hoe is de relatie met de kostendekkendheid? Die vraag is in het onderzoek nader uitgewerkt in onderzoeksvragen. Per onderzoeksvraag is een normenkader geformuleerd, die als maatstaf diende voor het onderzoek. Door vervolgens per onderzoeksvraag de gevonden feiten te confronteren met de norm, kan een analyse worden gemaakt en kunnen de onderzoeksvragen beantwoord worden. De belangrijkste algemene conclusie is dat gemeenten voor hun diensten, wettelijk gezien, correcte tarieven heffen, maar gemeenten kunnen begrijpelijker aan de burger vertellen waarom er voor een dienst een bepaald bedrag moet worden neergeteld. Een andere conclusie van de rekenkamercommissie is dat kostendekkendheid wordt nagestreefd door de gemeenten, maar dat deze volledige kostendekkendheid lang niet altijd gehaald wordt: er zijn ook tarieven die lager zijn vastgesteld. Daar kunnen goede redenen voor zijn. Deze zijn echter lang niet altijd duidelijk. In algemene zin beveelt de rekenkamercommissie gemeenteraden aan om duidelijker te motiveren waarom voor een dienst een bepaald tarief wordt gevraagd. Door de tarieven transparanter en helderder vast te stellen, is het ook voor de burgers duidelijker en begrijpelijker waarom zij een bepaald tarief betalen. En ook waarom dit bijvoorbeeld in de ene gemeente een ander bedrag kan zijn dan in een andere gemeente. De rekenkamer heeft specifiek voor onze gemeente de volgende aanbevelingen: 1. Herformuleer het uitgangspunt van volledige kostendekkendheid en stel een duidelijk kader; 2. Benut de voorgenomen evaluatie van de kostendekkendheid van de omgevingsvergunning om de transparantie in de opbouw van de tarieven van de gehele Legesverordening te vergroten; 3

4 3. Bepaal naast een uitgangspunt inzake de dekking van de kosten ook een uitgangspunt inzake de opbouw van de kosten; 4. Overweeg om de Interne Controle maatregelen te completeren; 5. Geef als gemeenteraad actiever invulling aan de kaderstellende mogelijkheden. Het college heeft in zijn brief van 16 juni 211 aan de rekenkamercommissie al gemeld dat de ze de meeste aanbevelingen die de rekenkamercommissie gedaan heeft, overneemt. Daarbij geldt dat bij aanbeveling 5 (geef als gemeenteraad actiever invulling aan de kaderstellende mogelijkheden) het aan uw raad zelf is om daar invulling aan te geven. 4. Financiële consequenties / dekking Er is zijn geen financiële gevolgen. 5. Conclusie Hoogachtend, Uw raad wordt zoals in bijgevoegd besluit verwoord voorgesteld de aanbevelingen van de rekenkamercommissie over te nemen en het college te verzoeken voortvarend aan de slag te gaan met de voorgenomen acties, zoals vermeld in de bestuurlijke reactie (bladzijde 32 en 33 van het rapport). de griffier, de voorzitter, J.A. Bannink. mr. H.L.M. Bloemen. 4

5 Raadsvergadering : 25 oktober 211 Agendanummer : - De raad van de gemeente Berkelland; gelezen het voorstel van de voorzitter en de griffier van 15 september 211; gelezen het rapport Tellen of vertellen van de Rekenkamercommissie Berkelland, Bronckhorst, Lochem en Montferland met betrekking tot de prijzen van de dienstverlening van de gemeente Berkelland gelezen de reactie van het college van burgemeester en wethouders op dit rapport; b e s l u i t : a) kennis te nemen van de aanbevelingen van de rekenkamercommissie te weten: 1. herformuleer het uitgangspunt van volledige kostendekkendheid en stel een duidelijk kader; 2. benut de voorgenomen evaluatie van de kostendekkendheid van de omgevingsvergunning om de transparantie in de opbouw van de tarieven van de gehele Legesverordening te vergroten; 3. bepaal naast een uitgangspunt inzake de dekking van de kosten ook een uitgangspunt inzake de opbouw van de kosten; 4. overweeg om de Interne Controle maatregelen te completeren; 5. geef als gemeenteraad actiever invulling aan de kaderstellende mogelijkheden; b) kennis te nemen van de reactie van het college van burgemeester en wethouders in het kader van het bestuurlijk wederhoor zoals verwoord in de brief van 16 juni 211, nummer 6982 aan de Rekenkamercommissie (zoals opgenomen in het rapport op pagina 32 en 33), waarin de aanbevelingen van de rekenkamercommissie die genoemd zijn onder 1 tot en met 4 zijn uitgewerkt en de reactie van de Rekenkamercommissie; c) kennis te nemen de reactie van de rekenkamercommissie BBLM van 5 juli 211 (zoals opgenomen op pagina 34 van het rapport); d) verzoekt het college voortvarend aan de slag te gaan met de voorgenomen acties, zoals vermeld in de bestuurlijke reactie; 5

6 e) constateert dat de uitvoering van aanbeveling 5 aan de raad zelf is en neemt de overige aanbevelingen onder a 1 tot en met 4 over. Aldus vastgesteld in de raadsvergadering van 25 oktober 211 de griffier, de voorzitter, 6