HersenletselCongres

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HersenletselCongres"

Transcriptie

1 (potentiële) belangenverstrengeling - De betrokken relaties bij dit project zijn: Radboud Universiteit, Klimmendaal, Sint Maartenskliniek Sponsoring of onderzoeksgeld: Honorarium of andere (financiële) vergoeding: Aandeelhouder: - Andere relatie, namelijk: - Nationaal Initiatief Hersenen & Cognitie (NIHC) - 6 november 2017 Compenseren binnen het cognitief of het neuropsychologisch revalideren?? (2007) (2017) Cognitive rehabilitation is really any intervention that addresses cognitive problems James Malec Begrippenkader van Fasotti (2005) Cognitive rehabilitation is a process whereby brain injured people work together with health professionals to remediate or alleviate cognitive deficits arising from neurological insult (Wilson, 1996) Klinische neuropsychologie discipline Neuropsychologische training Psychoeducatie en informatie Omgevingsaanpassing Training Functietraining Vaardigheidstraining Strategietraining 1

2 Functie training Vaardigheidstraining Restoratieve model Drill & practice aanpak Bewijs? Brain training? Compensatoire model Strategietraining (2015) Compensatoire model Klinische neuropsychologie discipline Neuropsychologische Psychosociaal Gedragsmatig Emotioneel Cognitief ICF-model training Neuropsychologische 2

3 Klinische neuropsychologie discipline (2016) Neuropsychologische training ICF Activiteiten: Geheugenprestatie ** Baddeley & Wilson (1994) Woord-afmaak taak 2 condities: Trial & error leren: vijf-letter woord begint met QU _ kun je raden wat het is? : vijf-letter woord begint met AP _ en het woord is APPEL. verloopt via het impliciet geheugen! Hmm is dat wel zo? Barbara Wilson Alan Baddeley (o.a.) Catherine Haslam 3

4 Tailby & Haslam (2003) Deelnemers met NAH Milde geheugenproblemen Matige geheugenproblemen Ernstige geheugenproblemen Op impliciete geheugentaak geen verschil tussen de groepen Hypothese (Baddeley& Wilson, 1994): als het impliciete geheugen verantwoordelijk is voor, dan geen verschil op een taak tussen de 3 groepen. Impliciete geheugentaak Mild Matig Ernstig geheugentaak (o.a.) Catherine Haslam verloopt via het residu van het expliciet geheugen! Resultaten: Milde en matige groep presteerden beter op taak Mild Matig Ernstig Hmmm zijn er nog andere mogelijkheden? bij executief functioneren? Executieve stoornissen na hersenletsel Heb je toevallig nog een baan voor me? Prof.dr. Luciano Fasotti (2010; terugreis Krakau) Goal Management Training (strategietraining) Inclusie GMT-NPO GMT Sessies 1 & 2 T0 Randomisatie Vaststellen 2 behandeldoelen Evaluatie van de 2 behandeldoelen 30 patiënten 30 patiënten Foutloos Leren GMT Standaard GMT Sessies 3-8 Sessies 3-8 Ian Robertson T1 Evaluatie van de 2 behandeldoelen 4

5 HersenletselCongres (vaardigheidstraining) Behandeldoelen Goal category* Het voorkomen van fouten tijdens het leren Example Occupation & Education 16 Writing an application letter Making a study planning Writing a report Organizing computer files Housekeeping & Gardening 33 Cleaning the kitchen/ living room/study/garage Making a grocery list Painting the hall/kitchen Preparing a meal Finances & Administration 28 Online banking Processing (administrative) mail Scheduling monthly expenses Leisure & community life 23 To plan a weekend/day out (city/museum etc.) Creating a digital photo album Mobility 10 Planning a route via internet (walking/bike/car) Communication 10 Instructies vooraf Cues (cue kaartjes) Voordoen Afbouwen hulp Voorkomen fouten Sending an Sending a post card via internet Stapsgewijs oefenen *Categorization based on Vlagsma et al. (submitted for publication) Protocol GMT Uitkomstmaat 1. Video-schaal percentage mbv maximaal te behalen score Evaluatie van iedere taak stap: Score 0: missende taakstap Score 1: ineffectieve taakstap Score 2: correcte taakstap 0% Slechtste uitvoering 100% Beste uitvoering ICF: Activiteiten Goal Attainment Scale (GAS) Resultaten Taakuitvoering (%) Verandering t.o.v. voormeting Standaard GMT GMT ICF: activiteiten/participatie p <.001 Eff size d=0.76 p <.001 Eff size d=1.62 Interactie effect: F(1,58)=10.26, p=.002 5

6 Conclusie verloopt via de executieve functies! kan breder worden toegepast bij zowel mensen met geheugen- als executieve stoornissen voor het aanleren van alledaagse activiteiten. 8 januari 2016 Compenseren door middel van het combineren van de vaardigheidstraining foutloos leren en de strategietraining GMT (Goal Management Training) voor een beter executief functioneren (binnen het neuropsychologisch revalideren) Nu van theorie naar de praktijk! Dirk Bertens d.bertens@donders.ru.nl 6

Foutloos leren bij Goal Management Training

Foutloos leren bij Goal Management Training A8 Foutloos leren bij Goal Management Training Kan het opnieuw aanleren van alledaagse taken na hersenletsel beter? Dirk Bertens 1 Dirk Bertens, MSc Prof. Luciano Fasotti Prof. Roy Kessels Dr. Danielle

Nadere informatie

Cognitieve Revalidatie. Dr S. Rasquin 17 september 2015

Cognitieve Revalidatie. Dr S. Rasquin 17 september 2015 Cognitieve Revalidatie Dr S. Rasquin 17 september 2015 Definitie Cognitieve Revalidatie CR can apply to any intervention strategy or technique which intends to enable clients or patients and their families

Nadere informatie

Behandeling van executieve stoornissen bij mensen met hersenletsel. Danielle Boelen St. Maartenskliniek Nijmegen UMC St.

Behandeling van executieve stoornissen bij mensen met hersenletsel. Danielle Boelen St. Maartenskliniek Nijmegen UMC St. Behandeling van executieve stoornissen bij mensen met hersenletsel Danielle Boelen St. Maartenskliniek Nijmegen UMC St. Radboud Nijmegen Agenda Definitie executieve functies Behandeling van executieve

Nadere informatie

B6 ReAttach: een multimodale benadering met verrassende effecten bij mensen met NAH of dementie. Multimodale benadering van verwerking

B6 ReAttach: een multimodale benadering met verrassende effecten bij mensen met NAH of dementie. Multimodale benadering van verwerking HersenletselCongres 1 3 november Disclosure belangen sprekers B ReAttach: een multimodale benadering met verrassende effecten bij mensen met NAH of dementie (potentiële) belangenverstrengeling Geen De

Nadere informatie

Beperkt leervermogen? Foutloos Leren! Dr. D. Boelen Klinisch neuropsycholoog

Beperkt leervermogen? Foutloos Leren! Dr. D. Boelen Klinisch neuropsycholoog Beperkt leervermogen? Foutloos Leren! Dr. D. Boelen Klinisch neuropsycholoog Leren en leervermogen Voor leren is nodig. Gezonde hersenen? Meest belemmerend voor het leren bij hersenaandoening: Geheugen-

Nadere informatie

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Disclosure belangen spreker. Alcohol, cognitieve stoornissen en ziekte-inzicht

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Disclosure belangen spreker. Alcohol, cognitieve stoornissen en ziekte-inzicht Dia 1 Alcohol, cognitieve stoornissen en ziekte-inzicht Dr. Serge Walvoort (Klinisch Neuropsycholoog) swalvoort@vvgi.nl www.nispa.nl Dia 2 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Foutloos leren? Leren van je fouten bij het syndroom van Korsakov

Foutloos leren? Leren van je fouten bij het syndroom van Korsakov Foutloos leren? Leren van je fouten bij het syndroom van Korsakov Prof. dr. Roy Kessels GGZNML, Korsakovkliniek Radboud Universiteit Nijmegen, Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour UMC St

Nadere informatie

Vandaag. Achtergrond NAH - oorzaken. Cognitive revalidatie Definitie. Achtergrond NAH - gevolgen

Vandaag. Achtergrond NAH - oorzaken. Cognitive revalidatie Definitie. Achtergrond NAH - gevolgen Disclosure belangen sprekers C5 Train je brein met strategietraining voor kinderen en jongeren met NAH Christine Resch onderzoeker/neuropsycholoog, Maastricht University Roeli Wierenga GZ-psycholoog/neuropsycholoog

Nadere informatie

Niet-aangeboren Hersenletsel (NAH) en Arbeidsparticipatie

Niet-aangeboren Hersenletsel (NAH) en Arbeidsparticipatie Niet-aangeboren Hersenletsel (NAH) en Arbeidsparticipatie Richtlijn voor bedrijfs- en verzekeringsartsen Birgit Donker-Cools Haije Wind Monique Frings-Dresen Kenniscentrum Verzekeringsgeneeskunde Coronel

Nadere informatie

Neuropsychologische zorg Voor volwassen met NAH Dr. A.A. Duits Klinisch neuropsycholoog

Neuropsychologische zorg Voor volwassen met NAH Dr. A.A. Duits Klinisch neuropsycholoog Neuropsychologische zorg Voor volwassen met NAH Dr. A.A. Duits Klinisch neuropsycholoog epilepsie dementie beroerte NAH hersentrauma infecties tumoren MS Parkinsonisme intoxicatie Traumatisch Niet- Traumatisch

Nadere informatie

Van fouten kun je leren, of toch niet?? efficacy Foutloos leren tot nu toe: Van laboratorium tot interventie. effectiveness.

Van fouten kun je leren, of toch niet?? efficacy Foutloos leren tot nu toe: Van laboratorium tot interventie. effectiveness. Van fouten kun je leren.. Van fouten kun je leren, of toch niet?? Prof.dr. Caroline van Heugten Van fouten kun je leren Met vallen en opstaan moet je leren Door schade en schande wijs worden Leergeld betalen

Nadere informatie

Leerbaarheid. Le ren. Overzicht. HersenletselCongres 2015 4-11-2015. A5 Leerbaarheid: veel besproken, weinig onderzocht

Leerbaarheid. Le ren. Overzicht. HersenletselCongres 2015 4-11-2015. A5 Leerbaarheid: veel besproken, weinig onderzocht Disclosure belangen sprekers (Potentiële) belangenverstrengeling Geen A5 Leerbaarheid: veel besproken, weinig onderzocht Dr. Hileen Boosman De betrokken relaties bij dit project zijn: Financiering: Projectgroep:

Nadere informatie

Dynamisch testen. Bruikbaar voor het inschatten van leerbaarheid? Hileen Boosman, Anne Visser-Meily, Caroline van Heugten

Dynamisch testen. Bruikbaar voor het inschatten van leerbaarheid? Hileen Boosman, Anne Visser-Meily, Caroline van Heugten Dynamisch testen. Bruikbaar voor het inschatten van leerbaarheid? Hileen Boosman, Anne Visser-Meily, Caroline van Heugten Leerbaarheid Leerbaarheid is de mate waarin iemand profijt heeft van leerervaringen.

Nadere informatie

Jaarcongres Ergotherapie

Jaarcongres Ergotherapie Jaarcongres Ergotherapie 22 maart 2019 Suzanne Van den Broek Heidi Lemmens met grote dank aan Bie Op de Beeck keuze is afhankelijk van: de aard van de cognitieve problemen de ernst van de cognitieve problemen

Nadere informatie

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel

Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Voorspellers van Leerbaarheid en Herstel bij Cognitieve Revalidatie van Patiënten met Niet-aangeboren Hersenletsel Een onderzoek naar de invloed van cognitieve stijl, ziekte-inzicht, motivatie, IQ, opleiding,

Nadere informatie

weken na het ontstaan van het hersenletsel niet zinvol is. Geheugen Het is aangetoond dat compensatietraining (het aanleren van

weken na het ontstaan van het hersenletsel niet zinvol is. Geheugen Het is aangetoond dat compensatietraining (het aanleren van Richtlijn Cognitieve revalidatie Niveau A (1) Het is aangetoond dat.. Aandacht Het is aangetoond dat aandachtstraining gedurende de eerste 6 weken na het ontstaan van het hersenletsel niet zinvol is. Geheugen

Nadere informatie

Cognitieve revalidatie

Cognitieve revalidatie Cognitieve revalidatie Caroline van Heugten Symposium MS 2 dec. 2013, Ede Dept P&N, MHeNS, FHML Dept NP&PP, FPN Cognitieve gevolgen van MS Cognitieve gevolgen: * geheugenstoornissen * verminderde mentale

Nadere informatie

1. Overzicht neuropsychologische revalidatie. 2. Ziekte inzicht. 3. casus. 4. Specifieke cognitieve problemen. 5. Relevante informatie

1. Overzicht neuropsychologische revalidatie. 2. Ziekte inzicht. 3. casus. 4. Specifieke cognitieve problemen. 5. Relevante informatie 18 mei 2017 1. Overzicht neuropsychologische revalidatie 2. Ziekte inzicht 3. casus 4. Specifieke cognitieve problemen 5. Relevante informatie Klinische Neuropsychologie wetenschappelijk onderzoek diagnostiek

Nadere informatie

Flitstraining RAPP-it: de snelle reflectie app

Flitstraining RAPP-it: de snelle reflectie app Flitstraining RAPP-it: de snelle reflectie app Karen D. Könings, PhD Jean van Berlo, MSc* Maastricht University Dept. Educational Development and Research Faculty of Health, Medicine and Life sciences

Nadere informatie

Ilse van Tilborg Klinisch neuropsycholoog. met dank voor bijdrage dia s van prof. Roy Kessels

Ilse van Tilborg Klinisch neuropsycholoog. met dank voor bijdrage dia s van prof. Roy Kessels Ilse van Tilborg Klinisch neuropsycholoog met dank voor bijdrage dia s van prof. Roy Kessels Geheugen en leren Vormen van geheugen en leren Training opzetten Casus Vragen Dementie Leren? Leren = Het opnemen,

Nadere informatie

Het lerend vermogen van mensen met een dementie dr. Danielle Boelen

Het lerend vermogen van mensen met een dementie dr. Danielle Boelen Het lerend vermogen van mensen met een dementie dr. Danielle Boelen UMC St Radboud, Medische Psychologie Revalidatiecentrum St. Maartenskliniek Mevrouw Jansen: 83 jaar, sinds 1 jaar ziekte van Alzheimer

Nadere informatie

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt

Nadere informatie

E-Health bij patiënten met hersenletsel

E-Health bij patiënten met hersenletsel E-Health bij patiënten met hersenletsel Rudolf Ponds, klinisch neuropsycholoog Afdeling Psychiatrie en Psychologie, MUMC, Maastricht PysQ Maastricht/Heerlen, Mondriaan Circa 2000, dating site: Goed uitziende

Nadere informatie

DenkWijzertraining Groepsgewijze cognitieve revalidatie

DenkWijzertraining Groepsgewijze cognitieve revalidatie DenkWijzertraining Groepsgewijze cognitieve revalidatie Carline Santman Willem Vreeken Ergotherapeut Kaderarts GRZ i.o. Ik hoop jullie nooit terug te zien. Maar weet ook: Ik zal jullie nooit vergeten!

Nadere informatie

NAH-poli Heliomare en E-mental health. Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli

NAH-poli Heliomare en E-mental health. Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli NAH-poli Heliomare en E-mental health Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli Opzet workshop Wat doet de NAH-poli Heliomare? E-mental health: waarom en hoe? Ervaringen patiënten Ervaringen

Nadere informatie

Cognitieve klachten bij MS: een casusbespreking Er is geen sprake van belangenverstrengeling.

Cognitieve klachten bij MS: een casusbespreking Er is geen sprake van belangenverstrengeling. Disclosure Cognitieve klachten bij MS: een casusbespreking Er is geen sprake van belangenverstrengeling. Tim Vaessen Klinisch neuropsycholoog 4-10-2013 2 Overzicht MS en cognitie - Cognitieve klachten

Nadere informatie

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Vrije Universiteit Brussel UMC St Radboud, Nijmegen NPi, Amersfoort 1 NVMT 4e LUSTRUM VAN HARTE PROFICIAT 2 WAAROM

Nadere informatie

A1 Gedragsveranderingen door stoornissen in de sociale cognitie

A1 Gedragsveranderingen door stoornissen in de sociale cognitie A1 Gedragsveranderingen door stoornissen in de sociale cognitie Behandelen is zinvol! Marjon Westerhof-Evers Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling - De betrokken relaties bij

Nadere informatie

De kracht van het netwerk

De kracht van het netwerk De kracht van het netwerk 2 e landelijk symposium voor IC-netwerken 28 november 2018 Kwaliteit bevorderen van IC zorg in de regio: leren van elkaar een interactieve verdiepingssessie Woensdag 28 november

Nadere informatie

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme?

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Mirjam Kouijzer, MSc Radboud Universiteit Nijmegen Het programma Controversiële behandelingen Wat is biofeedback? Mijn onderzoek naar de effecten

Nadere informatie

Snel en op maat. Sandra te Winkel Martine Kapitein. Ketenzorgproject voor licht hersenletsel bij kinderen. C3 Sandra te Winkel & Martine Kapitein

Snel en op maat. Sandra te Winkel Martine Kapitein. Ketenzorgproject voor licht hersenletsel bij kinderen. C3 Sandra te Winkel & Martine Kapitein C3 Snel en op maat Ketenzorgproject voor licht hersenletsel bij kinderen Sandra te Winkel Martine Kapitein 1 Even voorstellen Martine Kapitein GZ-psycholoog, coördinator Brein Support, de Onderwijsspecialisten

Nadere informatie

Een behandeling krijgen volgens de richtlijn. Hoe erg is dat als die behandeling niet je voorkeur heeft.

Een behandeling krijgen volgens de richtlijn. Hoe erg is dat als die behandeling niet je voorkeur heeft. Een behandeling krijgen volgens de richtlijn Hoe erg is dat als die behandeling niet je voorkeur heeft. Th.M (Michael) van den Boogaard (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

31 januari Symposium Vilans: Zoek het uit!

31 januari Symposium Vilans: Zoek het uit! 31 januari 2019 Symposium Vilans: Zoek het uit! e slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere

Nadere informatie

HersenletselCongres 2015 4-11-2015

HersenletselCongres 2015 4-11-2015 Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling nee B2 -Apps inzetten in behandeling of begeleiding van patiënten met hersenletsel; gewoon doen?! Judith Vloothuis en Tjamke Strikwerda

Nadere informatie

Cognitieve revalidatie

Cognitieve revalidatie Cognitieve revalidatie Dennis Felling, MSc. Gz-psycholoog Klimmendaal locatie Zutphen Overzicht Wat is cognitieve revalidatie? Diagnostiek Behandeling Casus Vragen? Zometeen en straks! Wat is cognitieve

Nadere informatie

Behandeling van Executieve Functies bij kinderen met TOS Bevindingen en implicaties van een pilot-studie

Behandeling van Executieve Functies bij kinderen met TOS Bevindingen en implicaties van een pilot-studie Behandeling van Executieve Functies bij kinderen met TOS Bevindingen en implicaties van een pilot-studie Pleun Huijbregts 13 november 2014 Opzet presentatie 1. Executieve functies (EF) 2. EF en TOS 3.

Nadere informatie

COGMED / NA HERSENLETSEL. Hoe zorg ik ervoor dat mijn brein ook weer meedoet?

COGMED / NA HERSENLETSEL. Hoe zorg ik ervoor dat mijn brein ook weer meedoet? COGMED / NA HERSENLETSEL Hoe zorg ik ervoor dat mijn brein ook weer meedoet? Na traumatisch hersenletsel, een hersenbloeding of een herseninfarct hebben sommige patiënten naast de lichamelijke gevolgen

Nadere informatie

ADHD en ASS. Bij normaal begaafde volwassen. Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG

ADHD en ASS. Bij normaal begaafde volwassen. Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG ADHD en ASS Bij normaal begaafde volwassen Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Interventie aan de keukentafel

Interventie aan de keukentafel Interventie aan de keukentafel Gezinsgerichte interventie voor kinderen en jongeren met NAH Ingrid Rentinck Inleiding Initiatiefnemers van project: Ingrid Rentinck Arend de Kloet Carolien van Heugten Opzet

Nadere informatie

Cognitieve revalidatie bij mensen met een beperkt leervermogen: dementie en ernstig NAH. Daniëlle Boelen

Cognitieve revalidatie bij mensen met een beperkt leervermogen: dementie en ernstig NAH. Daniëlle Boelen Cognitieve revalidatie bij mensen met een beperkt leervermogen: dementie en ernstig NAH Daniëlle Boelen Radboud UMC Nijmegen Afd. Medische Psychologie & Geriatrie danielle.boelen@radboudumc.nl RMC Groot

Nadere informatie

C10 Geriatrische revalidatie na beroerte: op weg naar huis... (potentiële) belangenverstrengeling. Aandeelhouder: - 6 november 2017.

C10 Geriatrische revalidatie na beroerte: op weg naar huis... (potentiële) belangenverstrengeling. Aandeelhouder: - 6 november 2017. C10 Geriatrische na beroerte: op weg naar huis... (potentiële) belangenverstrengeling Geen De betrokken relaties bij dit project zijn: - Sponsoring of onderzoeksgeld: - Honorarium of andere (financiële)

Nadere informatie

De geheugensystemen. Het zintuiglijke geheugen (sensorische registers) < seconde

De geheugensystemen. Het zintuiglijke geheugen (sensorische registers) < seconde UMC St Radboud Het lerend vermogen van patiënten met een dementie Liesbeth Joosten, Klinisch psycholoog, Afdelingen Medische Psychologie & Geriatrie, UMC St Radboud l.joosten@mps.umcn.nl Inleiding De geheugensystemen

Nadere informatie

Wat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog

Wat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog Wat doet NAH met je hersenen? En wat te doen na signalering? Els Peeters kinderneuroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Visual Thinking Strategies voor mensen met executieve functiestoornissen na hersenletsel. René ter Horst & Suzanne Kruiper

Visual Thinking Strategies voor mensen met executieve functiestoornissen na hersenletsel. René ter Horst & Suzanne Kruiper Visual Thinking Strategies voor mensen met executieve functiestoornissen na hersenletsel René ter Horst & Suzanne Kruiper Hoe? De vragen: Wat gebeurt hier? Watmaaktdatje. zegt? Wat kunnen we nog meer

Nadere informatie

. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Nickie van der Wulp

. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Nickie van der Wulp . Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap Nickie van der Wulp 7-02-2014 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Centrum Neuropsychiatrie / Niet Aangeboren Hersenletsel

Centrum Neuropsychiatrie / Niet Aangeboren Hersenletsel Centrum Neuropsychiatrie / Niet Aangeboren Hersenletsel Cogmed Werkgeheugentraining: Nieuwe kans voor mensen met NAH? J.B.C. Mertens J.N. Almekinders - Psychiater - Psycholoog Programma NAH & Werkgeheugen

Nadere informatie

7/11/2016. HersenletselCongres B7 - Iedereen is anders: aandacht voor de persoonlijke factoren na hersenletsel. Succes Marlou van Rhijn?

7/11/2016. HersenletselCongres B7 - Iedereen is anders: aandacht voor de persoonlijke factoren na hersenletsel. Succes Marlou van Rhijn? Disclosure belangen sprekers B7 - Iedereen is anders: aandacht voor de persoonlijke factoren na hersenletsel Caroline van Heugten & Ieke Winkens (Potentiële) belangenverstrengeling De betrokken relaties

Nadere informatie

INVLOED VAN INZICHT OP HET BELOOP VAN DE OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS

INVLOED VAN INZICHT OP HET BELOOP VAN DE OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS INVLOED VAN INZICHT OP HET BELOOP VAN DE OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS HENNY VISSER; HAROLD VAN MEGEN; PATRICIA VAN OPPEN; TON VAN BALKOM;ADRIAAN HOOGENDOORN;GERRIT GLAS; FUGEN NEZIROGLU; DISCLOSURE

Nadere informatie

Sociaal Medische Beoordeling van Arbeidvermogen (SMBA)

Sociaal Medische Beoordeling van Arbeidvermogen (SMBA) Sociaal Medische Beoordeling van Arbeidvermogen (SMBA) Naar een evidence-based participatiegerichte beoordelingsmethode Duo presentatie Yvette van Woerkom (UWV) en Femke Abma (KCVG-UMCG) Muntendam Symposium,

Nadere informatie

Het lerend vermogen van mensen met een dementie

Het lerend vermogen van mensen met een dementie Het lerend vermogen van mensen met een dementie drs. Maartje de Werd Neuropsycholoog/Onderzoeker Afdeling Medische Psychologie & Radboud Alzheimer Centrum, Radboud UMC Afdeling Medische Psychologie, Viecuri

Nadere informatie

DisclosureSlide Disclosureslide

DisclosureSlide Disclosureslide Stichting Trainingen Infectie Preventie DisclosureSlide Disclosureslide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht

Nadere informatie

Neuropsychologie: geheugen. Neuropsychologie: executieve functies. Foutloos leren: rationale en evidentie. Foutloos leren: praktijk

Neuropsychologie: geheugen. Neuropsychologie: executieve functies. Foutloos leren: rationale en evidentie. Foutloos leren: praktijk Geheugenmodel (Squire, 1998) programma C3 Foutloos leren bij hersenletsel en bij dementie Dr. D. Boelen Neuropsychologie: geheugen Neuropsychologie: executieve functies Foutloos leren: rationale en evidentie

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling

Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Ziektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc

Ziektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc Ziektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Het concept cognitieve reserve

Het concept cognitieve reserve Het concept cognitieve reserve Anita van Loenhoud Sommige mensen minder ernstig aangedaan dan anderen - ondanks vergelijkbare hersenschade. Pt 1 Pt 2 Pt 3 Pt 4 Stern (2012), Lancet Neurology Het concept

Nadere informatie

Zorgstandaard licht traumatisch hersenletsel

Zorgstandaard licht traumatisch hersenletsel Zorgstandaard licht traumatisch hersenletsel Disclosure Disclosure belangenspreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven1 Sponsoring of onderzoeksgeld2

Nadere informatie

Workshops en cursussen H E R S E N W E R K. Scholing en advies op het gebied van hersenletsel

Workshops en cursussen H E R S E N W E R K. Scholing en advies op het gebied van hersenletsel Workshops en cursussen H E R S E N W E R K Scholing en advies op het gebied van hersenletsel 2016 Hersenwerk Hersenwerk is een organisatie die kennis en wetenschap verzamelt en verspreidt op het gebied

Nadere informatie

De klinische aspecten van ataxie. Expertisedag 20 mei 2017

De klinische aspecten van ataxie. Expertisedag 20 mei 2017 De klinische aspecten van ataxie Expertisedag 20 mei 2017 Inhoud 2 Wat is ataxie? Hoe meten we ataxie? Ataxie en cognitie Behandeling van ataxie Ziekte specifieke behandeling Symptoom behandeling Europese

Nadere informatie

Tim Peetoom, klinisch psycholoog

Tim Peetoom, klinisch psycholoog Tim Peetoom, klinisch psycholoog 1 e staps interventie: Psycho-educatiecursus voor patiënten en naastbetrokkenen 2e staps interventies: CGT, IPSRT, FFT 2e staps interventie: Verslaving, Traumabehandeling,

Nadere informatie

Impact van chronische Q-koorts en QVS op Cognitief Functioneren

Impact van chronische Q-koorts en QVS op Cognitief Functioneren Impact van chronische Q-koorts en QVS op Cognitief Functioneren Daphne Reukers, Ellen van Jaarsveld, Joris van Loenhout, Jeannine Hautvast, Koos van der Velden Disclosure belangen spreker Geen (potentiële)

Nadere informatie

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Executive and social cognitive functioning of mentally

Nadere informatie

Intrathoracic versus Cervical Anastomosis after minimally invasive esophagectomy

Intrathoracic versus Cervical Anastomosis after minimally invasive esophagectomy Intrathoracic versus Cervical Anastomosis after minimally invasive esophagectomy ICAN trial Camiel Rosman Chirurg Radboudumc, Nijmegen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Dementiediagnostiek bij migranten. Mw. Dr. C.K. Jurgens, neuropsycholoog HMC Bronovo Behandeladviescentrum Ouderengeneeskunde

Dementiediagnostiek bij migranten. Mw. Dr. C.K. Jurgens, neuropsycholoog HMC Bronovo Behandeladviescentrum Ouderengeneeskunde Dementiediagnostiek bij migranten Mw. Dr. C.K. Jurgens, neuropsycholoog HMC Bronovo Behandeladviescentrum Ouderengeneeskunde Disclosure belangen sprekers Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

FCE in internationaal perspectief

FCE in internationaal perspectief FCE in internationaal perspectief Dr Paul Kuijer, p.p.kuijer@amc.nl Academisch Medisch Centrum (AMC) voor Arbeid en Gezondheid Polikliniek Mens en Arbeid Amsterdam, Nederland Financiële belangen bij FCE?

Nadere informatie

Digitaal werken, ook dat. Drs. Hetty Woltjer Radboudumc

Digitaal werken, ook dat. Drs. Hetty Woltjer Radboudumc Digitaal werken, ook dat nog Drs. Hetty Woltjer Radboudumc Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties¹ Sponsoring of onderzoeksgeld²

Nadere informatie

Cognitieve stoornissen en Depressie na TIA en beroerte. Anouk van Norden Neuroloog

Cognitieve stoornissen en Depressie na TIA en beroerte. Anouk van Norden Neuroloog Cognitieve stoornissen en Depressie na TIA en beroerte Anouk van Norden Neuroloog INTRODUCTIE Cognitive function in elderly individuals with cerebral small vessel disease an MRI study Anouk GW van Norden

Nadere informatie

De kracht van het netwerk

De kracht van het netwerk De kracht van het netwerk 2 e landelijk symposium voor IC-netwerken 28 november 2018 Eén virtuele IC voor de hele regio Mark van der Kuil intensivist, Bernhoven Disclosure (Potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

GEDRAGSVERANDERING. Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO. SHINE North Sea Region Program

GEDRAGSVERANDERING. Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO. SHINE North Sea Region Program GEDRAGSVERANDERING Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO SHINE North Sea Region Program 2014 2020 OM MEE TE NEMEN Systematische analyse: gedrag probleem Verandering gedrag: oud nieuw Blijvende

Nadere informatie

Wat zijn de neuropsychologische gevolgen van een hersentumor bij kinderen. Dr Femke Aarsen, klinisch neuropsycholoog

Wat zijn de neuropsychologische gevolgen van een hersentumor bij kinderen. Dr Femke Aarsen, klinisch neuropsycholoog Wat zijn de neuropsychologische gevolgen van een hersentumor bij kinderen. Dr Femke Aarsen, klinisch neuropsycholoog Wat is neuropsychologie? Neuropsychologie is de psychologie die zich bezighoudt met

Nadere informatie

Subjectieve Cognitieve Achteruitgang: Wat is het en hoe onderzoeken we het?

Subjectieve Cognitieve Achteruitgang: Wat is het en hoe onderzoeken we het? Subjectieve Cognitieve Achteruitgang: Wat is het en hoe onderzoeken we het? Dr. Sietske Sikkes VU Medisch Centrum Alzheimercentrum Afdeling Epidemiologie & Biostatistiek s.sikkes@vumc.nl Dementie Update

Nadere informatie

Disclosure belangen Dyllis van Dijk

Disclosure belangen Dyllis van Dijk Disclosure belangen Dyllis van Dijk (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

Arbeidsgerichte zorg, ook binnen de medisch specialistische revalidatie. Prof. dr Coen van Bennekom

Arbeidsgerichte zorg, ook binnen de medisch specialistische revalidatie. Prof. dr Coen van Bennekom Arbeidsgerichte zorg, ook binnen de medisch specialistische revalidatie Prof. dr Coen van Bennekom Medisch specialistisch revalidatiecentrum 350 klinische NAH opnames/jaar 250 poliklinische NAH behandelingen/jaar

Nadere informatie

KKC Venray 10 oktober 2012 Executieve functies bij Korsakoff

KKC Venray 10 oktober 2012 Executieve functies bij Korsakoff KKC Venray 10 oktober 2012 Executieve functies bij Korsakoff Roos van Oort Klinisch Neuropsycholoog/Cognitief gedragstherapeut VGCt Even voorstellen GGZ Centraal, loc. Juliana-Oord (Symfora) APZ 63 bedden,

Nadere informatie

dansen in de regen Beweging in de relatie; onrust, verwijdering of? 11-4-2015 Mijke Ulrich Sociaal Pedagogisch Hulpverlener Ervaringswerker

dansen in de regen Beweging in de relatie; onrust, verwijdering of? 11-4-2015 Mijke Ulrich Sociaal Pedagogisch Hulpverlener Ervaringswerker Beweging in de relatie; onrust, verwijdering of? Hersenletsel heeft altijd invloed op je relatie(s) en stelt deze vaak op de proef. Jim Bender Niels Farenhorst Mijke Ulrich Dansen in de regen Mijke Ulrich

Nadere informatie

Niet Aangeboren Hersenletsel

Niet Aangeboren Hersenletsel Niet Aangeboren Hersenletsel diagnostiek en behandeling door de revalidatiearts Wie ben ik? Opleiding (neuro)psychologie in Utrecht (afgerond 2001) Opleiding geneeskunde in Utrecht Opleiding tot revalidatiearts

Nadere informatie

LICHTE COGNITIEVE STOORNISSEN

LICHTE COGNITIEVE STOORNISSEN LICHTE COGNITIEVE STOORNISSEN Wel of geen diagnostiek? Wel of geen diagnose? BrainAgingMonitor Hoe oud is jouw brein? Donderdag 26 april 2012 www.brainagingmonitor.nl Toelichting PAO Heyendael organiseert

Nadere informatie

De functionele mogelijkheden van neuropsychologisch onderzoek

De functionele mogelijkheden van neuropsychologisch onderzoek De functionele mogelijkheden van neuropsychologisch onderzoek Max van Dormolen Registerpsycholoog NIP / arbeid en organisatie MfN Registermediator (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

HersenletselCongres 2017

HersenletselCongres 2017 HersenletselCongres 2017 6-11-2017 A2a Kinderen met traumatisch hersenletsel; een stille epidemie? Maayke Hunfeld Neuroloog, kinderneuroloog Erasmus Medisch Centrum en Sophia kinderziekenhuis (potentiële)

Nadere informatie

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon

Nadere informatie

BRIEF-A. Vragenlijst executieve functies voor volwassenen. HTS Report. Elizabeth Smit ID Datum Zelfrapportageversie

BRIEF-A. Vragenlijst executieve functies voor volwassenen. HTS Report. Elizabeth Smit ID Datum Zelfrapportageversie BRIEF-A Vragenlijst executieve functies voor volwassenen HTS Report ID 255-83 Datum 23.06.2015 Zelfrapportageversie 3 / 12 INTERPRETATIE De BRIEF-A is binnen het diagnostisch proces te gebruiken als onderdeel

Nadere informatie

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies Marloes Peeters Verpleegkundig Specialist GGZ mpjpeeters@vvgi.nl 12-12-2014 Agenda Probleem Vraagstelling

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Bedrijfsnamen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële)

Nadere informatie

Co-creatie van de e-learning Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg

Co-creatie van de e-learning Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg Co-creatie van de e-learning Gezamenlijke besluitvorming in de geboortezorg Marijke Hendrix PhD Irene Korstjens PhD Joyce Molenaar MSc Marianne Nieuwenhuijze RM PhD Lectoraat Midwifery Science 19 januari

Nadere informatie

Slaap-waak ritmestoornissen. Slaapstoornissen algemeen. B8 Geslapen maar niet uitgerust; wakker worden! Hersenletselcongres

Slaap-waak ritmestoornissen. Slaapstoornissen algemeen. B8 Geslapen maar niet uitgerust; wakker worden! Hersenletselcongres B8 Geslapen maar niet uitgerust; Slaap-waakritme stoornissen bij NAH en de gevolgen voor hersenletsel (potentiële) belangenverstrengeling De betrokken relaties bij dit project zijn: Sponsoring of onderzoeksgeld:

Nadere informatie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie

Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Symposium ter gelegenheid afscheid Ad van Dooren Zelfredzaamheid van patiënten bij gebruik van veilige medicatie. Bouwen aan vertrouwen: perspectief van de industrie Rudolf van Olden, arts Medisch Directeur

Nadere informatie

Cognitive Bias Modification (CBM): "Computerspelletjes" tegen Angst, Depressie en Verslaving

Cognitive Bias Modification (CBM): Computerspelletjes tegen Angst, Depressie en Verslaving Cognitive Bias Modification (CBM): "Computerspelletjes" tegen Angst, Depressie en Verslaving Mike Rinck Radboud Universiteit Nijmegen Cognitieve Vertekeningen bij Stoornissen "Cognitive Biases" Patiënten

Nadere informatie

COGNITIEVE REVALIDATIE THERAPIE VOOR KINDEREN, ADOLESCENTEN EN VOLWASSENEN

COGNITIEVE REVALIDATIE THERAPIE VOOR KINDEREN, ADOLESCENTEN EN VOLWASSENEN VOOR KINDEREN, ADOLESCENTEN EN VOLWASSENEN CURSUS VOOR ERGOTHERAPEUTEN OPLEIDING TOT CPCRT-GECERTIFICEERD THERAPEUT De cursus richt zich op de ergotherapeutische diagnostiek, benadering en behandeling

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen. Na verwijzing door de klinisch geriater

Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen. Na verwijzing door de klinisch geriater Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen Na verwijzing door de klinisch geriater 2 De klinisch geriater heeft u verwezen naar de afdeling medische psychologie voor een neuropsychologisch onderzoek (NPO).

Nadere informatie

Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose

Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Weerbaarheid tegen stigmatisering bij mensen met psychose Catherine van Zelst Afdeling Psychiatrie en Psychologie, Universiteit Maastricht Masterclass Netwerk Vroege Psychose 6 februari 2015 Disclosure

Nadere informatie

Vermoeidheid na NAH. Inhoud. HersenletselCongres A1 Ben je nog steeds moe? Dan moet je naar... toe!

Vermoeidheid na NAH. Inhoud. HersenletselCongres A1 Ben je nog steeds moe? Dan moet je naar... toe! A1 Ben je nog steeds moe? Dan moet je naar... toe! Overzicht van de huidige behandelingen van vermoeidheid na NAH Aglaia Zedlitz universitair docent, Universiteit van Leiden (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

16/10/2015. Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015

16/10/2015. Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015 Het Triple P Systeem. Triple P versterkt elke ouder! Hilde Weekers, Oktober 2015 Design: Triple P Communications 2011 1 Waarom hebben we programma s voor opvoedingsondersteuning nodig? Een verontrustend

Nadere informatie

Disclosure belangen Dyllis van Dijk

Disclosure belangen Dyllis van Dijk Disclosure belangen Dyllis van Dijk (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële)

Nadere informatie

Effectevaluatie van het cognitief revalidatieprogramma BreinGrepen

Effectevaluatie van het cognitief revalidatieprogramma BreinGrepen Effectevaluatie van het cognitief revalidatieprogramma BreinGrepen Drs. B.P.J. Dijcks Dr. S.M.C. Rasquin Drs. I. Winkens Drs. S.F.M. Bouwens Dr. C.M. van Heugten Hoensbroek/Utrecht: Vilans, februari 2008

Nadere informatie

Het cognitieve functioneren. Amarins de Wagt Neuropsycholoog Isala Ziekenhuis Zwolle & Vogellanden Revalidatiecentrum

Het cognitieve functioneren. Amarins de Wagt Neuropsycholoog Isala Ziekenhuis Zwolle & Vogellanden Revalidatiecentrum Het cognitieve functioneren Amarins de Wagt Neuropsycholoog Isala Ziekenhuis Zwolle & Vogellanden Revalidatiecentrum Vragen Wat is het cognitieve functioneren? Welke factoren zorgen voor veranderingen

Nadere informatie

Workshops en cursussen H E R S E N W E R K. Scholing en advies op het gebied van hersenletsel

Workshops en cursussen H E R S E N W E R K. Scholing en advies op het gebied van hersenletsel Workshops en cursussen H E R S E N W E R K Scholing en advies op het gebied van hersenletsel 2017 Hersenwerk Hersenwerk is een organisatie die kennis en wetenschap verzamelt en verspreidt op het gebied

Nadere informatie

Cognitieve revalidatie bij kinderen met NAH, een inventarisatie van best practises

Cognitieve revalidatie bij kinderen met NAH, een inventarisatie van best practises Cognitieve revalidatie bij kinderen met NAH, een inventarisatie van best practises Caroline van Heugten Joep Janssen 25-03-2010 Inhoud Doelstelling project Opzet Resultaten Conclusies en aanbevelingen

Nadere informatie

Is het depressie? Dr. M. Zuidersma, UMCG of is het een onderliggend neurodegeneratief beeld? Maar is dit wel zo? Disclosure belangen spreker

Is het depressie? Dr. M. Zuidersma, UMCG of is het een onderliggend neurodegeneratief beeld? Maar is dit wel zo? Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Is het depressie? of is het een onderliggend neurodegeneratief beeld? Marij Zuidersma Interdisciplinary Center Psychopathology and Emotion regulation (ICPE) 7 mei 2019 (potentiële)

Nadere informatie