colofon Dit is een uitgave van de afdeling Informatievoorziening en Automatisering van de gemeente Gouda.

Transcriptie

1 stadsmonitor 2009

2 colofon Dit is een uitgave van de afdeling Informatievoorziening en Automatisering van de gemeente Gouda. tekst: gemeente Gouda en Dimensus Beleidsonderzoek vormgeving: gemeente Gouda fotografie: Pim Mul, Oscar van der Wijk druk: drukkerij Twigt bv, Waddinxveen juli 2009 Stadsmonitor

3 inhoudsopgave Wijkindeling...5 Samenvatting...7 onderwijs, werk en inkomen...7 bouwen, wonen en duurzaamheid...7 welzijn en zorg...8 veiligheid...8 verkeer en openbare ruimte...9 cultuur, sport en recreatie...9 burger en bestuur...9 Programma 4: veiligheid...29 criminaliteit...29 incidenten...29 jeugdproblematiek, vernielingen en overlast...29 woninginbraak, auto-inbraak en geweld...29 criminaliteit in de wijken...30 brandweer...30 veiligheidsbeleving...30 veiligheidsbeleving in de buurt...31 leefbaarheid van de woonomgeving...31 Inleiding...11 doel van de stadsmonitor...11 beleid van de gemeente...11 de stadsmonitor...11 het rapport...12 Programma 1: onderwijs, werk en inkomen...13 onderwijs...13 werkgelegenheid en beroepsbevolking...14 economische groei en concurrentiepositie...15 Programma 2: bouwen, wonen en duurzaamheid...17 bevolkingsontwikkeling...17 bevolking naar etniciteit...17 ontwikkeling woningvoorraad...18 gerealiseerde nieuwbouw...19 verhuisplannen...19 woningzoekenden...19 tevredenheid over de woning...20 kwaliteit van de woonomgeving...20 meldingen openbaar gebied...21 een goede kwaliteit van de openbare ruimte...21 beeldkwaliteit van de stad...21 beheersing zakkende bodem...22 onderhoud riolering...22 duurzaamheidsmeter...22 boombalans en openbaar groen...23 Programma 3: welzijn en zorg...25 jongeren...25 jeugd in gouda...25 educatie en werk...25 gezondheid...25 maatschappelijke ondersteuning...26 mensen met een handicap...26 vrijwilligerswerk en mantelzorg...26 Programma 5: verkeer en ruimtelijke ordening...33 gebruik van de binnenstad...33 bereikbaarheid en parkeervoorzieningen...34 bereikbaarheid van banen...34 oordeel over de groene omgeving...35 Programma 6: cultuur, sport en vrije tijd...37 actief, sportief en gezond...37 bezoekers gouda...38 cultuur en toerisme in de stad...38 Programma 8: burger en bestuur...41 sociaal klimaat...41 betrokkenheid bij het lokale beleid...42 tevredenheid over wijkontwikkeling...44 tevredenheid over publiekszaken en de stadswinkel...44 wijken in vogelvlucht...47 leefbaarometer...47 wijken in vogelvlucht...47 Bijlage 1 achtergrond respondenten...51 Bijlage 2 leefbaarometer Stadsmonitor 2009

4 Stadsmonitor westergouwe bloemendaal korte akkeren nieuwe park haarlem 63 kort stolwijkersluis binnenstad noord 46 plaswijck oost achterwillens Tekst Tekst goverwelle 71 : 13 februari 2008 Schaal 1 : Datum 73 wijkgrenzen buurtgrenzen gemeente grens wijknaam buurtnummers 058 statistische wijk- en buurtindeling Tekenaar: Gemeente Gouda BOR/ROB JR Project:

5 wijkindeling naam van de wijk buurtcode en naam van de buurt naam van de wijk buurtcode en naam van de buurt Binnenstad 10 Nieuwe Markt e.o. Gouda- Noord 50 Ouwe Gouwe 11 Baanstraat e.o. 51 Statensingel 12 Turfmarkt e.o. Achterwillens 52 Wethouder Venteweg 13 Raam e.o. 53 Achterwillenseweg Nieuwe Park 14 Nieuwe Park Oost 54 Slagenbuurt 15 Nieuwe Park West 55 Middenwillens Korte Akkeren 20 Korte Akkeren Oud 59 De Goudse Hout 21 Korte Akkeren Nieuw Gouda-Oost 60 Oosterwei Bloemendaal Plaswijck 22 Industrieterrein Kromme Gouwe (Oost en West) 23 Industrieterrein langs de Hollandsche IJssel 24 Weidebloemkwartier 30 Boerhaavekwartier 31 Windrooskwartier en Heesterbuurt 32 Groenhovenkwartier 33 Bloemendaalseweg 34 De Goudse Poort 35 Gaardenbuurt 40 Hoef en Veldbuurt 41 Zomenbuurt 42 Hoevenbuurt 43 Lusten-, Burgen- en Steinenbuurt 44 Water- en Grassenbuurt 45 Bodegraafsestraatweg 46 Mammoet Kort Haarlem/ Kadenbuurt Goverwelle Stolwijkersluis Westergouwe 61 Vreewijk 62 Voorwillenseweg 63 Kadenbuurt 64 Kort Haarlem 70 Sportbuurt 71 Molenbuurt 72 Polderbuurt 73 Vrijheidsbuurt 74 Componistenbuurt 75 Muziekbuurt 80 Stolwijkersluis Oost 89 Stolwijkersluis West 90 Gouwestroom 91 Ringvaartbocht 92 Oostpolder in Schieland 99 Westergouwe 47 Wervenbuurt 5 Stadsmonitor 2009

6 Stadsmonitor

7 samenvatting In de Stadsmonitor 2009 wordt de situatie in Gouda geschetst aan de hand van de mening van burgers en objectieve gegevens, zoals cijfers over werkgelegenheid en woningvoorraad, welzijn en zorg en cultuur en recreatie. De rapportage sluit qua thematiek aan bij de meest actuele programmabegroting van de gemeenteraad, waarin op hoofdlijnen is weergegeven wat zij de komende vier jaar in Gouda wil bereiken. Achtereenvolgens wordt een aantal kengetallen en ontwikkelingen weergegeven aan de hand van de thema s: werk en inkomen, bouwen, wonen en duurzaamheid, welzijn en zorg, verkeer en openbare ruimte, cultuur, sport en recreatie en burger en bestuur. De belangrijkste bevindingen zijn hieronder weergegeven. onderwijs, werk en inkomen onderwijs Op basisscholen in Gouda zaten op 1 oktober leer lingen. In de periode is het aantal leerlingen licht teruggelopen, vooral op openbare scholen. Gouda kent zes scholen voor voortgezet onderwijs. In het schooljaar 2007/2008 gingen in totaal leerlingen naar deze scholen. werkgelegenheid De gemeente streeft ernaar zoveel mogelijk mensen een passende baan, opleiding of maatschappelijke activiteit te bieden. Dit vertaalt zich onder andere in reïntegratie van niet-werkenden op de arbeidsmarkt. Van de circa Gouwenaars in de beroepsbevolking is ongeveer tweederde aan het werk. Dit deelnemingspercentage ligt al jaren op hetzelfde niveau. Ongeveer 6% van de beroepsbevolking is werkzoekend. Tegelijk met de afname van de omvang van de beroepsbevolking is ook het aantal werkzoekenden de laatste jaren afgenomen. Ten opzichte van 2005 is het aantal werkzoekenden zelfs met een derde afgenomen tot Parallel hieraan is ook het aantal cliënten van de Dienst Arbeid en inkomen sinds 2005 stelselmatig gedaald tot economische groei De werkgelegenheid in Gouda bedraagt op 1 januari 2008 circa banen. Sinds 2000 schommelt deze tussen en banen. Circa een derde van de werkgelegenheid is te vinden in Bloemendaal. Om zoveel mogelijk inwoners werk te kunnen bieden streeft de gemeente naar een toename van de werkgelegenheid. Tussen 2000 en 2008 is de werkgelegenheid gegroeid. Elk jaar is sprake van een toename van het aantal banen, met uitzondering van In 2007 is het aantal banen met 1% toegenomen. De meeste groei vond plaats in Kort Haarlem, Bloemendaal en Plaswijck. In Stolwijkersluis en Korte Akkeren is het aantal banen gedaald in De gezondheidszorg biedt de meeste banen (circa 8.600) en vertoont sinds 2000 ook de sterkste groei in werkgelegenheid. In 2007 is het aantal banen in de gezondheidszorg toegenomen met circa 750. Bij overheidsinstellingen is dit juist afgenomen, namelijk met ruim 400. Bij ongeveer één op de tien banen gaat het om een parttime baan. Met name in de detailhandel en de horeca werken in verhouding veel parttimers (circa een derde). In absolute zin zijn de meeste parttimers te vinden in de gezondheidszorg en in de detailhandel. Ongeveer de helft van de banen wordt door vrouwen vervuld. Het percentage vrouwelijke werknemers is vooral groot in de gezondheidszorg, de detailhandel, het onderwijs en de overige dienstverlening. bouwen, wonen en duurzaamheid bevolkingsontwikkeling Gouda telt op 1 januari inwoners. Het aantal inwoners is sinds 2004 licht aan het dalen. de woningmarkt Gouda telt op 1 januari 2008 circa woningen, waarvan ongeveer de helft (53%) koop en een derde (34%) sociale huur is. De omvang van de woningmarkt is de laatste jaren redelijk constant. Het percentage koop woningen is echter toegenomen (van 46% in 2003 naar 53%), onder andere door de verkoop van huurwoningen, maar deels ook door sloop van vooral huurwoningen en nieuwbouw. Tot 2007 zijn er vooral koopwoningen gebouwd. In 2007 bestaat bijna driekwart van de nieuwbouw uit meergezins woningen (appartementen). Ook in 2008 zijn naast een groot aantal eengezinswoningen (191) 73 meergezinswoningen gerea liseerd. In het laatste kwartaal van 2008 waren in Gouda circa woningzoekenden actief op zoek naar een huur woning, ongeveer een kwart van alle woningzoekenden. De slaagkans (het aantal verhuringen in een periode gedeeld door het aantal actief woningzoekenden in dezelfde periode) lag in die periode op 10%. In de Binnenstad en Korte Akkeren is de slaagkans wat groter dan gemiddeld, in Bloemendaal en Gouda-Noord zijn de slaagkansen het kleinst. De verschillen zijn echter niet heel groot. 7 Stadsmonitor 2009

8 tevredenheid over de woning In het algemeen zijn de bewoners zeer te spreken over hun woning, zo blijkt uit de bewonersenquête. Vrijwel iedereen is tevreden (57%) tot zelfs zeer tevreden (40%) over hun woning. De tevredenheid geldt niet alleen voor de woning in het algemeen, maar ook voor verschillende aspecten van de woning, zoals de indeling, de grootte, het uiterlijk en de staat van onderhoud. Minder tevreden zijn de bewoners over de (openbare) parkeervoorzieningen bij de woning (55% (zeer) tevreden, 43% (zeer) ontevreden). Vooral bewoners van de Binnenstad zijn ontevreden op dit punt (78% (zeer) ontevreden). Bewoners zijn nu vaker zeer tevreden dan tevreden over verschillende aspecten van de woning vergeleken met het vorige jaar. leefbaarheid van de woonomgeving Aan de hand van een aantal kenmerken is een tevredenheidsscore berekend voor de directe woonomgeving. De gemiddelde score voor Gouda bedraagt 63, vergelijkbaar met een royale 6 op een schaal van 1 tot 10. De score ligt vrijwel op hetzelfde niveau als de voorgaande jaren. Opvallend is dat de wijken ten noorden van de spoorlijn beter scoren dan de overige wijken. Bewoners van Plaswijck en Bloemendaal zijn met een score van 70 of iets daarboven duidelijk vaker tevreden. De woonomgeving van Korte Akkeren en Gouda-Oost worden het minste gewaardeerd (54) en ook Goverwelle scoort lager dan gemiddeld (55). Vergeleken met 2007 zijn vooral de inwoners van Korte Akkeren positiever gestemd over de woonomgeving (van 51 naar 54). Bewoners van Gouda-Oost (van 58 naar 54), Goverwelle (van 58 naar 55) en van Kort Haarlem (van 65 naar 62) zijn negatiever gestemd hierover dan voorgaand jaar. Over het onderhoud en over het schoon houden van de buurt is respectievelijk 64% en 58% (zeer) positief gestemd. Inwoners van Gouda-Oost zijn hierover minder dan gemiddeld te spreken, inwoners van Plaswijck en Bloemendaal juist meer dan gemiddeld. kwaliteit van de openbare ruimte De kwaliteitsaspecten van de openbare ruimte worden drie keer per jaar op 133 plekken in de stad gemeten in een kwaliteitsschouw, door middel van beeldmeetlatten: situatiefoto s van de gewenste kwaliteit. Voor elk aspect bestaan vijf kwaliteitsniveaus: van zeer lage kwaliteit (niveau E) tot zeer hoge kwaliteit (niveau A). Als wordt uitgegaan van niveau B- als de norm voor voldoende kwaliteit, dan blijkt dat in 2008 alle aspecten boven het B- niveau scoren. Ten opzichte van 2007 is het niveau op alle aspecten verbeterd. Dit geldt vooral voor Verharding, Verkeer & Vervoer en voor Watergangen. Ook voor alle wijken geldt dat zij in 2008 het niveau B- behalen. welzijn en zorg In het programma welzijn en zorg staat de zorg voor een optimale participatie van mensen in Gouda centraal, met specifieke aandacht voor jongeren, ouderen en mensen met een beperking. Het gaat daarbij om de gezondheid van de Gouwenaars en om de deelname aan de maatschappij onder andere door vrijwilligerswerk of mantelzorg. jongeren In Gouda is 31% van alle inwoners in de leeftijd 0 tot en met 24 jaar, 72% van hen heeft de Nederlandse nationaliteit. De jeugdmonitor is in 2008 niet uitgevoerd, waardoor actuele cijfers over jongeren ontbreken. gezondheid In de bewonersenquête konden de inwoners een mening geven over de beschikbaarheid van gezondheidsvoorzieningen. Men is daarbij het meest tevreden over de apotheken (43% vindt dit goed) en de huisartsen (36%). Over de tandartsen is 22% tevreden maar ook 14% ontevreden. Het bureau voor opvoedingsondersteuning scoort in verhouding het minst (5% goed, 7% onvoldoende). In vergelijking met 2007 zijn de verschillen minimaal. hulp Van de inwoners krijgt 5% vanwege een handicap hulp of maakt gebruik van hulpmiddelen die men alleen met een indicatie kan krijgen. Bijna de helft van hen geeft aan dat deze hulp er zeker toe bijdraagt dat men zelfstandig kan blijven wonen. Wanneer bewoners informatie of advies willen over zorg en welzijn, dan gaat één op de drie inwoners naar een zorg- of welzijnsorganisatie (35%) en circa een vijfde (22%) naar het Infopunt Zorg en Welzijn. Bijna de helft van de inwoners (44%) heeft geen idee waar men naartoe moet. Wanneer concreet wordt gevraagd of inwoners het Infopunt Zorg en Welzijn kennen, antwoordt 17% bevestigend. vrijwilligerswerk en mantelzorg Een op de drie inwoners verricht vrijwilligerswerk, gemiddeld circa 5,4 uur per week. Ouderen zijn actiever als vrijwilliger dan jongeren. In 2007 was het beeld vrijwel niet anders. Eén op de vijf inwoners van Gouda (20%) is mantelzorger. Mantelzorg wordt vooral verricht door inwoners ouder dan 45 jaar. Het aandeel mantelzorgers is iets toegenomen vergeleken met 2007 (18%). Het verschil is echter niet groot. veiligheid criminaliteit De meeste van de geregistreerde incidenten hebben, net als in voorgaande jaren, te maken met overlast. Per inwoners zijn in overlastincidenten geregistreerd. Dit aantal is vergelijkbaar met het voorgaande jaar. Het aantal vernielingen is toegenomen vergeleken met Andere typen incidenten zoals jeugdincidenten, woninginbraken, auto-inbraken en geweldsdelicten zijn afgenomen vergleken met het voorgaande jaar. Ook het totaal aantal door de politie geregistreerde incidenten laat een gunstige ontwikkeling zien. Sinds 2002 is sprake van een afname van 30%. In 2008 ligt dit aantal 5% lager dan in Uitgaande van het aantal geregistreerde incidenten en van de veiligheidsbeleving is Achterwillens de meest veilige wijk. Ook Plaswijck en Gouda-Noord scoren duidelijk boven het gemiddelde van Gouda. Tot de minder veilige wijken behoren Nieuwe Park, Gouda-Oost en de Binnenstad. Vergeleken met 2007 heeft vooral Achterwillens een positieve ontwikkeling doorgemaakt, maar ook Gouda-Noord en Korte Akkeren Stadsmonitor

9 scoren hoger. Wijken die achteruit zijn gegaan zijn Nieuwe Park en Bloemendaal. veiligheidsbeleving Bijna tweederde van de Gouwenaars voelt zich in het algemeen zelden of nooit onveilig. Wanneer het de eigen buurt betreft dan voelt zelfs bijna driekwart van de Gouwenaars zich zelden of nooit onveilig. In de eigen woning hebben de meeste mensen een veilig gevoel; negen van de tien Gouwenaars voelen zich zelden of nooit onveilig in de eigen woning. Vergeleken met 2007 voelen bewoners zich nu veiliger zowel in het algemeen als in de eigen buurt. leefbaarheid van de woonomgeving Zwerfvuil, hondenpoep en (fout)parkeren zijn de belangrijkste ergernissen van Gouwenaars. Ongeveer 33% tot 39% van de Gouwenaars geeft aan dat deze vormen van overlast vaak voorkomen in hun eigen buurt. Drugsoverlast, discriminatie, graffiti en burengerucht zijn de minst voorkomende soorten van overlast. De verschillen met 2007 zijn niet groot. verkeer en openbare ruimte bereikbaarheid en parkeervoorzieningen De bereikbaarheid van de woonbuurten is goed. Bijna negen op de tien inwoners laten zich hierover in positieve zin uit. De bereikbaarheid van de Binnenstad blijft wat achter bij het gemiddelde van Gouda. Dit beeld komt vrijwel overeen met dat uit Over de bewegwijzering en de plattegronden is men vaker tevreden (59% vindt dit goed) dan over de parkeermogelijkheden (16%). Ruim de helft oordeelt negatief over de parkeermogelijkheden in Gouda (58% negatief). Over de parkeervoorzieningen in de woonbuurt zijn de inwoners positiever, maar ook hierover is en groot deel (46%) ontevreden. Dit beeld is sinds 2005 nauwelijks veranderd. waardering van het groen Bewoners van Plaswijck zijn het meest te spreken over het groen, gevolgd door bewoners van Bloemendaal, Gouda- Noord, Achterwillens en Nieuwe Park. Bewoners van de Binnenstad zijn het meest negatief over de groenvoorziening in de buurt. Ook bewoners van Goverwelle en Korte Akkeren zijn hierover minder te spreken. cultuur, sport en recreatie Met het programma cultuur, sport en recreatie beoogt de gemeente te bereiken: een zo groot en breed mogelijk cultuurbereik, vergroting van de deelname aan sport en betere benutting van het cultuurhistorische erfgoed van waterstad Gouda. beweegnorm Eén op de vier tot vijf inwoners van Gouda heeft dagelijks tenminste 30 minuten lichaamsbeweging, ruim een kwart heeft dat 5 tot 6 dagen per week en nog eens een kwart 3 tot 4 dagen per week. Ongeveer 4% heeft dit nooit. Als wordt gekeken naar intensieve lichaamsbeweging neemt de frequentie sterk af. Circa een derde (34%) van de inwoners heeft nooit zware lichaamsbeweging, 45% hooguit twee dagen per week. Het aandeel bewoners dat nooit zware lichamelijk inspanning verricht is iets gedaald vergeleken met Daarnaast is het aandeel bewoners dat dagelijks minimaal 30 minuten lichamelijke inspanning verricht ook gedaald. Naar leeftijd zijn de verschillen niet heel groot. bezoekers Gouda Gouda trekt jaarlijks meer dan een half miljoen Nederlandse bezoekers van buiten. Sinds 2004 is het aantal bezoekers toegenomen met 16%. Er zijn geen actuele gegevens over 2008 beschikbaar. cultuur en toerisme in de stad De culturele instellingen in Gouda trekken jaarlijks tussen en bezoekers. De meeste bezoekers gaan naar de bibliotheek en de schouwburg. Gouda wordt positief beoordeeld als het gaat om het cultuuraanbod, bezienswaardigheden en het aantal evenementen. Zo vindt 88% van de inwoners dat Gouda veel bezienswaardigheden en cultuur herbergt en vindt tweederde dat er leuke evenementen worden georganiseerd. Over de gastvrijheid van de stad zijn de meningen meer verdeeld. Circa de helft vindt Gouda een gastvrije stad, 13% is het hiermee echter niet eens. Vergeleken met 2007 zijn bewoners nu nog iets positiever over de bezienswaardigheden en het cultuuraanbod van de stad. Ook is men nu iets vaker van mening dat Gouda een gastvrije stad is. De verschillen zijn echter niet heel groot. burger en bestuur In het programma Burger en Bestuur staan de dienstverlening van de gemeente en de betrokkenheid van de burger centraal. Eén van de doelstellingen is de burgers meer te betrekken bij de eigen leefomgeving, onder andere via actieve wijkaanpak. sociaal klimaat Het grote merendeel van de Gouwenaars (92%) voelt zich prettig in de straat waar men woont, slechts 4% geeft aan zich in de buurt niet prettig te voelen. Dit speelt vaker dan gemiddeld in Gouda-Oost (18%). Het aandeel bewoners in Gouda-Oost dat zich niet prettig voelt in de buurt is sinds 2007 relatief fors gestegen (10% in 2007). Net als in 2007 geeft twee derde van alle inwoners aan (zeer) gehecht te zijn aan de buurt waar men woont, voor 19% is dat enigszins het geval en 13% is niet gehecht aan de buurt. In Gouda-Oost, Korte Akkeren, Goverwelle en Achterwillens is de gehechtheid aan de buurt lager. Ongeveer een derde van alle bewoners heeft plannen om beslist (7%) of misschien (24%) te verhuizen. Dit aandeel is iets lager dan in voorgaande jaren. Ruim de helft (55%) van de Gouwenaars heeft vaak contact met andere buurtbewoners, 33% heeft regelmatig contact en 10% heeft maar weinig contact met de buurt. Ook over de manier waarop men met elkaar omgaat in de buurt zijn de meeste bewoners positief gestemd. Niet meer dan 7% vindt dat bewoners matig of slecht met elkaar omgaan. Deze cijfers komen vrijwel overeen met Ruim driekwart van de bewoners weet ook goed of redelijk wat er speelt in de buurt. De bekendheid met wat er speelt is 9 Stadsmonitor 2009

10 iets toegenomen vergeleken met De meeste bewoners zijn net als in 2007 echter niet actief betrokken bij een wijk- of buurtvereniging of activiteit (86%). betrokkenheid bij het lokale beleid Onder Gouwenaars bestaat een redelijke belangstelling voor lokale politieke items: circa de helft (51%) is (zeer) geïnteresseerd in de lokale politiek. Daartegenover staat een iets kleiner deel van de inwoners dat niet of nauwelijks belangstelling heeft voor de lokale politieke agenda (46%). Vergeleken met 2007 is de belangstelling voor de lokale politiek toegenomen (van 44% naar 51%). De interesse voor lokale politieke onderwerpen is het grootst in Achterwillens (69%), de Binnenstad (67%) en Nieuwe Park (64%) en het kleinst in Korte Akkeren (43%) en Goverwelle (47%). Inwoners van Gouda-Oost zijn nu duidelijk meer geïnteresseerd hierin dan in 2007 (van 41% naar 55%). De gemeente zou volgens circa helft van de bewoners vooral meer aandacht moeten geven aan veiligheid (56%). Ook jeugdzaken (44%), het onderhoud aan de openbare ruimte (37%) en parkeerruimte (37%) zijn zaken waaraan de gemeente volgens een groot deel van de bewoners aandacht zou moeten besteden. Een derde van de Gouwenaars is tevreden over de informatievoorziening over het gemeentelijk beleid, een vergelijkbaar aandeel is hierover echter niet te spreken. Inwoners die zeer geïnteresseerd zijn in de lokale politiek zijn vaker niet tevreden over de informatievoorziening. Inwoners die geen belangstelling hebben voor de lokale politiek laten zich hierover vaak niet uit. Inwoners zijn nu iets positiever dan in 2007 over de informatievoorziening (van 32% naar 35% voldoende). Het verschil is echter niet groot. Bijna een derde van de inwoners is bekend met het begrip Woensdag Raadsdag. De bekendheid is sinds 2007 toegenomen van 24% naar 30%. Hierbij geldt dat de bekendheid toeneemt naarmate men meer geïnteresseerd is in de lokale politiek. Dat geldt ook voor de bekendheid van één of meer raadsleden van de gemeente. Gemiddeld kan één op de vier inwoners tenminste drie namen van lokale raadsleden noemen. Dit beeld is vergelijkbaar met Op de vraag of men vindt dat er verschillen bestaan tussen de partijen in de Goudse gemeenteraad heeft het merendeel (55%) geen antwoord kunnen geven. Naarmate men meer interesse heeft in de lokale politiek, kan men hierover vaker oordelen. Inwoners die interesse hebben in de lokale politiek vinden vaker dat er verschillen zijn tussen de politieke partijen. In 2007 zag men echter nog meer verschillen. tevredenheid over wijkontwikkeling Over de wijkontwikkeling in Korte Akkeren en Gouda-Oost wordt een aparte monitor uitgevoerd. Er zijn inmiddels drie metingen uitgevoerd, die in het algemeen een positieve indruk nalaten. Zo laten de bewoners zich positief uit over de informatievoorziening. De nieuwsbrief en de brieven van de gemeente of de woningcorporatie zijn belangrijke media. De Nieuwsbrief wordt zeer goed ontvangen, zowel inhoudelijk als qua opzet. Vergeleken met de eerste meting zijn de bekendheid van Wijkontwikkeling en het bezoek aan een bijeenkomst, inspraakavond of het Informatiepunt Wijk ontwikkeling niet wezenlijk veranderd. De tevredenheid hierover is wel toegenomen. Het gebruik van de website is niet heel groot. Inwoners die de site wel bezoeken, willen vaker nog meer informatie vinden op de site. De inspraakmogelijkheden zijn bekender geworden en ook de deelname is iets toegenomen. Men is ook over het algemeen iets meer te spreken over de wijze waarop de inspraak is geregeld. tevredenheid over Publiekszaken en de Stadswinkel De mate van tevredenheid over de afdeling Publiekszaken neemt over de periode geleidelijk toe van een krappe 7 naar een 7,5. Sinds 2007 schommelt het maandelijkse rapportcijfer rond de 7,5. Veel bezoekers zijn wel bekend met de mogelijkheid om een afspraak te maken maar hebben bewust gekozen voor een inloopbezoek. Als wordt gevraagd op welke punten de dienstverlening van Publiekszaken kan verbeteren, wordt de wachttijd het meest genoemd. Het rapportcijfer voor de digitale balie, pas gemeten sinds begin 2008, ligt tussen een 7,5 en 8 en daarmee een fractie hoger dan het cijfer voor Stadswinkel. Stadsmonitor

11 inleiding Voor u ligt de Stadsmonitor Dit rapport schetst de situatie in Gouda aan de hand van de mening van burgers en objectieve gegevens over leefbaarheid, zoals cijfers over werkgelegenheid en woningvoorraad. Sinds 1996 wordt in Gouda periodiek een enquête gehouden onder inwoners, de bewonersenquête. Hierbij worden vragen voorgelegd aan de inwoners over allerlei onderwerpen die voor de bewoners belangrijk zijn om prettig te kunnen wonen in Gouda. Sinds 2008 wordt de Stadsmonitor jaarlijks gepresenteerd volgens een nieuwe opzet, waarbij wordt gerefereerd aan de doelstellingen uit de programmabegroting. Hieronder wordt nader ingegaan op het doel en de werkwijze van de bewonersenquête en op de relatie van de Stadsmonitor met het beleid van de gemeente. doel van de stadsmonitor De gemeenteraad stelt jaarlijks een programmabegroting op waarin wordt aangegeven wat zij de komende jaren in Gouda wil bereiken. Doel van de Stadsmonitor is om de resultaten van de programmabegroting door middel van indicatoren zichtbaar te maken. Door de resultaten in een lange termijn perspectief te plaatsen, ontstaat een beeld van de ontwikkeling van de situatie in Gouda en in de Goudse wijken. Hierdoor kan worden gesignaleerd welke onderwerpen en welke wijken nadere aandacht nodig hebben. De Stadsmonitor is in de loop der jaren breder van opzet geworden. In 2006 en daarvoor bestond de Stadsmonitor voornamelijk uit gegevens over leefbaarheid. De gegevens over leefbaarheid (o.a. wonen, woonomgeving, veiligheid en gehechtheid aan de buurt) zijn nog steeds een belangrijke basis voor de Stadsmonitor, maar worden aangevuld met belangrijke indicatoren uit de programmabegroting. beleid van de gemeente De belangrijkste doelstellingen die het gemeentebestuur in haar beleid wil nastreven, zijn beschreven in de Programmabegroting Sinds 2008 is de Programmabegroting vernieuwd. De nieuwe indeling van de begroting geeft per programma antwoord op de 3 W-vragen: Wat willen we bereiken? (maatschappelijke effecten) Wat gaan we ervoor doen? (maatregelen, beleid, bestuursakkoord) Wat gaat dat kosten (financiële toelichting per programma). De werkzaamheden van de gemeente zijn verdeeld over de volgende acht programma s: 1. Onderwijs, werk en inkomen 2. Bouwen, wonen en duurzaamheid 3. Welzijn en zorg 4. Veiligheid 5. Verkeer en ruimtelijke ontwikkeling 6. Cultuur, sport en vrije tijd 7. Regionaal beleid 8. Burger en bestuur. De speerpunten van het college zijn werk, jeugd en veiligheid. Deze thema s worden achtereenvolgens behandeld bij programma 1, 3 en 4. Aanvullend aan de programma begroting zijn in 2008 nog indicatoren toegevoegd aan de Stadsmonitor. In deze rapportage komen zeven van de acht hiervoor genoemde thema s terug, met als doel aan te geven hoe het hiermee staat in Gouda. Doel van het gemeentebestuur is dat Gouda op alle hierboven genoemde onderdelen vooruitgang boekt. Het programma regionaal beleid komt niet aan de orde in de Stadsmonitor. Het onderwerp veiligheid wordt in onderliggende rapportage beknopt weergegeven. Een uitgebreide beschrijving hiervan is te vinden in de rapportage Veiligheidsmonitor de stadsmonitor In deze rapportage komen vooral de bewoners aan het woord. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de uitkomsten van de bewonersenquête. Om de vergelijkbaarheid te vergroten, wordt de bewonersenquête elk jaar in oktober onder ongeveer 2500 Goudse bewoners uitgezet. De laatste enquête dateert van oktober 2008 en heeft een respons opgeleverd van circa (50%). Daarnaast worden cijfers gebruikt van de gemeente of van andere instanties. Naast het schetsen van de situatie voor Gouda als geheel en een vergelijking met voorgaande jaren, wordt indien mogelijk en relevant ook ingezoomd op de wijken. Hiervoor wordt de volgende (gemeentelijke 1 ) indeling in wijken gehanteerd. Zie kaart van Gouda voorin de publicatie: 1 De indeling van de gemeente Gouda onderscheidt 12 wijken. Stolwijkersluis en Westergouwe (voorheen: Oostpolder in Schieland) zijn echter zo dun bevolkt dat het niet informatief is om deze wijken apart in de rapportage te vermelden. In de gepresenteerde gegevens op stadsniveau, de totalen voor Gouda, zijn de gegevens voor deze wijken wel opgenomen. 11 Stadsmonitor 2009

12 Binnenstad Nieuwe Park 2 Korte Akkeren Bloemendaal Plaswijck Gouda-Noord Achterwillens Gouda-Oost Kort Haarlem/ Kadebuurt Goverwelle (inclusief oud-goverwelle) Bij sommige aspecten wordt uitgegaan van de wijkindeling van het CBS 3. Uiteraard is het niet mogelijk om in dit rapport tot in detail op alle onderwerpen in alle wijken in te gaan. Geprobeerd wordt een goede indruk te geven van de kwaliteit van de leefomgeving in Gouda als geheel. Deze indruk kan echter per wijk of buurt nogal uiteenlopen omdat wijken van elkaar verschillen wat betreft karakter, functie en wensen en voorkeuren van inwoners. Met deze wensen en voorkeuren moet rekening worden gehouden wanneer er maatregelen worden genomen in een wijk. De uitkomsten van de bewonersenquête vormen hierbij een belangrijk instrument. het rapport De cijfers zijn zoveel mogelijk gepresenteerd in tabellen en figuren, met daarbij een toelichting. De hoofdstukken zijn ingedeeld op dezelfde wijze als de programmabegroting. Een samenvatting van de belangrijkste resultaten is voorin in het rapport opgenomen. 2 Het aantal respondenten in de wijk Nieuwe Park is beperkt. Daarom dienen de resultaten van deze wijk met de nodige voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd. 3 De wijkindeling van het CBS is minder gedetailleerd dan de gemeentelijke indeling. Het CBS gaat uit van de wijken Binnenstad (samenvoeging van Binnenstad en Nieuwe Park), Kort Haarlem (samenvoeging van Kort Haarlem en Gouda-Oost) en Gouda-Noord (samenvoeging van Gouda- Noord en Achterwillens). Stadsmonitor

13 programma 1 onderwijs, werk en inkomen Het programma onderwijs, werk en inkomen omvat de zorg voor de sociale en economische infrastructuur (onderwijs, werk en activering, economie, inkomen en minimabeleid). De gemeente Gouda streeft naar een adequaat onderwijsaanbod in de stad. Goed onderwijs draagt immers bij aan de zelfredzaamheid van de burgers. Dit betekent een breed palet aan onderwijsvormen, aansluitend op de behoefte van de burgers, waarbij de scholen goed gehuisvest zijn. Daarnaast is de gemeente verantwoordelijk voor de handhaving van de leerplichtwet. De gemeente neemt maatregelen om voortijdig schoolverlaten zo veel mogelijk te voorkomen en te komen tot een zo goed mogelijke aansluiting tussen de schoolloopbaan en de arbeidsmarkt. Op economisch gebied werkt Gouda onder andere aan een toename van de werkgelegenheid en de realisatie van een aantrekkelijk ondernemersklimaat. Voor iedere burger zou een baan, een opleiding of een maatschappelijke activiteit beschikbaar moeten zijn. Jongeren moeten altijd actief zijn. Zij moeten op school zitten, een stage uitvoeren of een baan hebben. Toegevoegd in de Stadsmonitor 2009 is de indicator voor deelname aan Brede Schoolactiviteiten buiten het verplichte schoolprogramma en het aantal re-integratietrajecten. onderwijs aantal leerlingen basisschool, naar denominatie, 1 oktober confessioneel openbaar bijzonder / vrije school islamitisch Bron: gemeente Gouda, dienst ROB en Ministerie van OCW/CFI: leerlingtellingen ( Op 1 januari 2008 waren er in Gouda kinderen in de basisschoolleeftijd 4. Op de basisscholen zaten op 1 oktober leerlingen. Het totaal aantal leerlingen is het laatste jaar ongeveer gelijk gebleven en is sinds 2004 afgenomen met 52 leerlingen. De verschuivingen naar type school zijn veelal minimaal, alleen op de Islamitische school is het aantal leerlingen in het laatste jaar toegenomen. Van de basisschoolleerlingen neemt 55% deel aan brede schoolactiviteiten buiten het verplichte schoolprogramma na schooltijd. Van de achterstandskinderen is dit aandeel 48% (Federatie Brede School). leerlingen v.o. in Gouda, naar school en niveau, schooljaar en brugjaar (1+2) vmbo (3-4) havo (3) havo (4+5) vwo (4+5+6) lwoo praktijkond Driestar college Goudse Waarden St.Antonius Leo Vroman Coornhert Gymnasium Het Segment Bron: gemeente Gouda, dienst ROB en Ministerie van OCW/CFI: leerlingtellingen ( Gouda kent zes scholen voor voortgezet onderwijs. Niet opgenomen zijn scholen voor MBO en HBO (AOC Wellant College, ID-college, Albeda College en Driestar Educatief). Agrarische opleidingen VMBO zijn tevens niet vermeld. De scholen in bovenstaande grafiek kenden in het schooljaar 2007/2008 in totaal leerlingen, vrijwel evenveel leerlingen als vier jaar eerder (8.902). Het gaat daarbij om de 4 Definitie ministerie van Onderwijs: 4-11 jarigen plus 30% 12 jarigen. Bron aantal kinderen: GBA. 13 Stadsmonitor 2009

14 leerlingen op vestigingen in Gouda, ongeacht de woonplaats van de leerling. Er waren op 1 januari 2009 bijna jongeren in de leeftijd voor het voortgezet onderwijs (jongeren in de leeftijd 12 t/m 18 jaar. Bron: GBA). Uit de verschillende aantallen, zoals hiervoor genoemd, blijkt de regiofunctie van het voortgezet onderwijs in Gouda. Sinds vier jaar is het aantal leerlingen op het Driestar College, Scholengemeenschap Leo Vrooman en Het Segment gestegen en op de Goudse Waarden en Sint Antonius afgenomen. Naar schoolsoort zijn er minder leerlingen in de brugklassen, vmbo en lwoo, en meer leerlingen op de havo, het vwo en het praktijkonderwijs. aantal niet-werkende werkzoekenden per 1 januari In het schooljaar zijn er in Gouda 295 jongeren zonder diploma gestopt met het volgen van onderwijs. Daarvan waren er 134 leerplichtig (bron: IBG/ RMC). Dit cijfer is voorlopig en wordt in de loop van het jaar nog iets aangepast door het ministerie van OCW en valt waarschijnlijk iets lager uit. In 2006/2007 zijn er in totaal door OCW 227 schoolverlaters geregistreerd in Gouda en in 2005/ 2006 waren dat er 270. De cijfers in deze Stadsmonitor verschillen met vorig jaar, doordat er ook schoolverlaters tussen zaten die al wel een diploma hadden of naar een andere school zijn gegaan. werkgelegenheid en beroepsbevolking De gemeente Gouda heeft de ambitie om voor iedere burger een baan, opleiding of maatschappelijke activiteit te hebben. Dit vertaalt zich onder andere in een re-integratiebeleid dat zoveel mogelijk is gericht op een toeleiding van niet-werkenden naar regulier werk. Daartoe zal ook de werkgelegenheid in Gouda moeten groeien, waardoor er voldoende banen voorhanden komen. 0 Bron: CWI Het aantal niet-werkende werkzoekenden daalt. Sinds 2004/2005 is dit aantal fors afgenomen van circa tot op 1 januari Met name sinds 2005 is sprake van een substantiële daling met ongeveer een derde. In 2005 was sprake van een afname van 13%, in 2006 van 3% en in 2007 van 18%. Op de totale beroepsbevolking is ongeveer 7% werkzoekend. De invloed van de economische crisis is in deze cijfers nog niet zichtbaar. Tweederde van de niet-werkende werkzoekenden heeft een basisschoolopleiding (35%) of een VMBO-opleiding (21%). Ruim een derde (38%) is 50 jaar of ouder. aantal cliënten Dienst Arbeid en Inkomen en deelnemers sociale werkvoorziening, per 1 januari werkzame beroepsbevolking als percentage van de potentiële beroepsbevolking 5, / / / / / /2002 Bron: CBS 0% 25% 50% 75% 100% De potentiële beroepsbevolking van Gouda telt ruim inwoners. Sinds de periode is de omvang van de potentiële beroepsbevolking licht gedaald, namelijk van naar in Ongeveer tweederde van de totale potentiële beroepsbevolking is werkzaam. Het gaat dan om circa inwoners. Ook dit aantal is nauwelijks gedaald sinds In relatieve zin is het aandeel werkzame beroepsbevolking ook stabiel gebleven (65%-66%) cliënten sociale dienst sociale werkvoorziening Bron: gemeente Gouda en Promen Gelijktijdig met de daling van het aantal niet-werkende werkzoekenden is ook het aantal inwoners van Gouda dat cliënt is van de Dienst Arbeid en inkomen sinds 2005 stelselmatig afgenomen. Het aantal cliënten daalde sindsdien met bijna een derde, van een kleine op 1 januari 2005 tot op 1 januari Het aantal van bestaat uit 1328 cliënten WWB en 43 cliënten overige uitkeringsregelingen. Het aantal personen dat werkzaam is in de sociale werkvoorziening lag tot en met 2004 rond de 700 en vanaf 2005 op ruim 400. Deze daling wordt vooral veroorzaakt doordat sinds 5 Definitie CBS: alle personen van 15 tot en met 64 jaar. Door een correctie van het CBS over de cijfers van de afgelopen jaren komen de hier gepresenteerde cijfers niet precies overeen met de cijfers in de voorgaande Stadsmonitor(s). Stadsmonitor

15 2005 mensen van buiten Gouda niet meer worden meegeteld. Na 2006 is weer sprake van een toename tot bijna 500 eind In 2008 zijn goede resultaten behaald op het gebied van reintegratie in Gouda. In één jaar tijd zijn 1223 personen voor een re-integratietraject aangemeld. Van hen volgen 730 dit traject nog. Dit is meer dan 55% van de cliënten en daarmee behaalt de gemeente de eigen doelstelling. In de eerste helft van 2008 stroomden 124 mensen uit de WWB (info beleidsplan re-integratie 2009). economische groei en concurrentiepositie De wijk Bloemendaal telde op 1 januari 2008 het grootste aantal banen. Bijna een derde van alle banen in Gouda is te vinden in Bloemendaal. Dat was in 2007 ook zo. Ook Nieuwe Park heeft relatief veel werkgelegenheid te bieden, een kleine banen. In de meeste andere wijken zijn circa banen te vinden. Alleen de Binnenstad en Korte Akkeren tellen meer banen, namelijk bijna en In Gouda-Oost en in Achterwillens zijn beduidend minder banen te vinden, respectievelijk circa 500 en 275. Ten opzichte van 2000 is het aantal banen in een aantal wijken toegenomen. Nieuwe Park en Goverwelle laten zelfs een ruime verdubbeling van het aantal banen zien. Ook in Plaswijck en Kort Haarlem is sprake van een geleidelijke toename. Alleen in Bloemendaal en de Binnenstad is het aantal banen sinds 2000 afgenomen. Gouda telde op 1 januari 2008 circa banen. De werkgelegenheid schommelt sinds 1 januari 2000 tussen en ruim banen. groei van het aantal banen in Gouda, van 2000 tot en met ontwikkeling van het aantal banen naar wijk, in Stolwijkersluis/ Westergouwe Korte Akkeren Achterwillens Binnenstad Gouda Nooord Bron: Bedrijvenregister Zuid-Holland 2008 Gouda Oost 61 Nieuwe Park 97 Goverwelle 164 Plaswijck 188 Bloemendaal 253 Kort Haarlem Bron: Bedrijvenregister Zuid-Holland 2008 Het bestuur streeft ernaar om de werkgelegenheid in Gouda te laten toenemen. De grootste werkgelegenheidstoename vond plaats in 2001 (3%), 2000 (2%) en 2004 (2%). Alleen in 2003 is sprake geweest van een afname van het aantal banen (-2%). In 2007 is de totale werkgelegenheid met 1% toegenomen. In absolute zin gaat het om 399 banen. De invloed van de economische crisis op de werkgelegenheidsontwikkeling in 2008 is in deze cijfers nog niet zichtbaar. naar wijk aantal banen per wijk, 1 januari 2000, 2005 en 2008 Bloemendaal Nieuwe Park Binnenstad Korte Akkeren Plaswijck Kort Haarlem Gouda-Noord Goverwelle Stolw./W gouwe Gouda Oost Achterwillens Bron: Bedrijvenregister Zuid-Holland De toe en afname van het aantal banen per wijk in het afgelopen jaar is weergegeven in de bovenstaande grafiek. In Kort Haarlem heeft in 2007 de grootste groei plaatsgevonden met 253 banen, gevolgd door Bloemendaal (188 banen) en Plaswijck (164 banen). In Stolwijkersluis/Westergouwe en in Korte Akkeren is het aantal banen in 2007 afgenomen met resp. 149 en 133. naar bedrijfsklasse verdeling en ontwikkeling van het aantal banen, naar bedrijfsklasse, 2000 en 2008 gezondheidszorg zakelijke diensten industrie detailhandel onderwijs groothandel/reparatie bouwnijverheid financiële instellingen overige diensten overheidsinstellingen vervoer, opslag, communicatie 985 horeca 643 nutsbedrijven 257 landbouw Bron: Bedrijvenregister Zuid-Holland 2008 De bovenstaande grafiek geeft de werkgelegenheidsontwikkeling voor de verschillende economische sectoren weer. De meeste banen zijn te vinden in de gezondheidszorg en de zakelijke diensten. Samen zijn deze sectoren goed voor 40% van de Goudse werkgelegenheid. Industrie, detailhandel en 15 Stadsmonitor 2009

16 onderwijs nemen elk ongeveer 10% van de werkgelegenheid voor hun rekening. De gezondheidszorg laat in absolute zin veruit de grootste stijging van het aantal banen zien. In 2007 is het aantal banen in deze sector sterk gestegen, namelijk met circa 750 banen. Het aantal banen bij overheidsinstellingen is in 2007 sterk gedaald (-431). groei af in de financiële dienstensector (een toename van 73%), gevolgd door de gezondheidszorg (55%) en de overige diensten (43%). In het onderwijs, de zakelijke diensten en de sector vervoer, opslag en communicatie is sprake van een stijging van circa 10%. Het aantal banen bij de nutsbedrijven is sinds 2000 vrijwel gehalveerd. index werkgelegenheidsontwikkeling* naar sector, (2000 = 100) financiële instellingen gezondheidszorg milieudienstverl., cultuur en recreatie, ov. diensten vervoer, opslag, communicatie onderwijs zakelijke diensten Gouda detailhandel groothandel/reparatie industrie bouwnijverheid horeca overheidsinstellingen nutsbedrijven fulltime en parttime Bij een kleine 10% van de werkgelegenheid in Gouda gaat het om parttime banen. De horeca (32%) en de detailhandel (30%) kennen het grootste aandeel parttimers. Ook de overige dienstverlening (20%) en de vervoersector (17%) kennen in verhouding veel parttimers. In absolute termen zijn de meeste parttime functies te vinden in de gezondheidszorg en de detailhandel. In Plaswijck (20%) en in de Binnenstad (16%) is het aandeel parttimers hoger dan in de andere wijken, in Bloemendaal en Stolwijkersluis/Westergouwe is dit percentage het laagst (4%). percentage vrouwen * exclusief landbouw (wegens kleine absolute aantallen) Bron: Bedrijvenregister Zuid-Holland 2008 Als wordt gekeken naar de relatieve ontwikkeling sinds 2000 (indexcijfers, waarbij 2000=100), dan tekent zich de grootste Ongeveer de helft (52%) van de banen in Gouda wordt door vrouwen vervuld. Het percentage vrouwen is veruit het hoogst in de gezondheidszorg (86%). Ook in de detailhandel (64%), het onderwijs (61%) en de overige dienstverlening (58%) werken in verhouding veel vrouwen. De landbouw en de bouw tellen het kleinste aandeel vrouwen (circa 10%). Stadsmonitor

17 programma 2 bouwen, wonen en duurzaamheid Het programma bouwen, wonen en duurzaamheid omvat een betere afstemming van vraag en aanbod op de woningmarkt, een goede kwaliteit van de openbare ruimte en een duurzame inrichting van de openbare ruimte. Belangrijkste doel van het programma Bouwen, Wonen en Duurzaamheid is inwoners van Gouda plezieriger te laten wonen, in een huis naar keuze en in een aantrekkelijke en duurzame leefomgeving. Hiervoor wil de gemeente huizen bouwen passend bij de behoefte van de inwoners van Gouda en wil de gemeente zorgen voor een woonomgeving die schoon, goed onderhouden en veilig is. Inzicht in de (te verwachten) omvang en samenstelling van de Goudse bevolking is daarvoor van belang, evenals de vraag- en aanbodontwikkeling op de woningmarkt. Andere indicatoren zijn het oordeel over de leefbaarheid in de stad en over de openbare ruimte. bevolkingsontwikkeling bevolkingsontwikkeling Gouda bevolking naar etniciteit percentage allochtonen in Gouda, % 8% 7,9 8,1 8,3 8,5 8,7 8,9 9, % 4% 2% 7,2 7,2 7,2 7,3 7,2 7,3 7,3 4,8 4,9 5,0 5,0 5,1 5,1 5, Bron: gemeente Gouda, GBA, % Marokkanen Overig (niet-westerse allochtonen) Westerse allochtonen Gouda telt op 1 januari inwoners 6. Sinds het begin van deze eeuw is sprake van een stelselmatige lichte afname van het inwonertal van een kleine inwoners in 2000 tot iets minder dan in De groei die zich tot in de jaren negentig heeft voorgedaan is daarmee tot stilstand gekomen. Voor de komende jaren wordt weer een toename verwacht van het inwonertal. De toename tussen 2010 en 2015 komt voor een deel door de realisering van de wijk Westergouwe. Op dit moment zijn Plaswijck en Goverwelle de grootste wijken van Gouda, met respectievelijk circa 18% en 17% van alle inwoners. De bevolkingsgroei komt door een geboorteoverschot. Het totale migratiesaldo is de afgelopen jaren (vanaf 2000) negatief geweest. In 2006 was het saldo -663, het laagste saldo vanaf Bron: gemeente Gouda, GBA Het percentage allochtonen in Gouda is sinds 2002 licht gestegen. Dit komt door een lichte stijging in het aandeel Gouwenaren met een Marokkaanse achtergrond (van 7,9% in 2002 naar 9,1% in 2008) en de overige niet-westerse allochtonen (van 4,8 naar 5,3 %). 6 Bron: GBA 17 Stadsmonitor 2009

18 bevolking naar etniciteit per wijk, 1 januari 2008 Gouda Noord Bloemendaal Plaswijck ontwikkeling woningvoorraad, naar eigendomsverhouding, in Gouda, % Kort Haarlem Nieuwe Park % Binnenstad Gouda % Goverwelle Achterwillens Korte Akkeren % Gouda Oost % 20% 40% 60% 80% 100% autochtonen Marokkanen westerse allochtonen overige niet-westerse allochtonen 20% Bron: gemeente Gouda, GBA 0% In Gouda ligt het aandeel niet-westerse allochtonen in de meeste wijken tussen 8% (Bloemendaal) en 20% (Korte Akkeren. Gouda-Oost vormt duidelijk een uitzondering. In deze wijk heeft 44% een niet-westerse etniciteit. In vergelijking met de andere wijken is vooral het aandeel Marokkanen in Gouda- Oost erg hoog (35% tegenover 9% gemiddeld in Gouda). De etnische verdeling per wijk is sinds 2002 nauwelijks veranderd. ontwikkeling woningvoorraad toename bevolking en woningvoorraad Gouda bevolkingsgroei groei woningen Bron: mutaties woonruimten: gemeente Gouda ( : publicatie woonruimten 2002), CBS ( ); afdeling BWT (2008). Bron bevolkingsgroei: GBA. De woningvoorraad in Gouda telt op 1 januari 2008 rond de woningen. Sinds 1998 is de woningvoorraad gemiddeld per jaar met bijna 80 woningen toegenomen. In 2004 t/m 2006 is de voorraad licht gedaald. Sinds 2000 daalt de bevolking licht. Alleen in 2003 en 2008 is sprake van een kleine stijging. In 2005 en 2006 was de grootste daling van ongeveer 400 per jaar. particuliere huur Bron: gemeente Gouda, Woonruimten 2008 sociale huur koop Iets meer dan de helft van het woningaanbod is in eigendom van de bewoners. Het gaat om bijna koopwoningen. Een derde van de woningvoorraad bestaat uit sociale huurwoningen (circa woningen) en 13% is particuliere huur (circa 4.050). Naar wijk varieert het aandeel koopwoningen van 45% in Gouda-Oost tot 61% in Goverwelle. Sinds 2003 is het percentage koopwoningen toegenomen (van ongeveer 45% naar 53%), ten koste van het percentage sociale huur (van 37% naar 34%) en particuliere huur (van 18% naar 13%). woningvoorraad van Gouda, naar woningtype, 1 januari 2008 meergezinswoning 38% bedrijfswoning 1% Bron: gemeente Gouda, Woonruimten 2008 eengezinswoning 61% De woningvoorraad in Gouda bestaat voor een groot deel uit eengezinswoningen; circa woningen in Gouda zijn eengezinswoningen. Bijna tweevijfde van de woningvoorraad is een meergezinswoning 7 (dit zijn bijna woningen). Circa 200 woningen (1% van het totaal) zijn bedrijfswoningen. Deze verdeling van de woningvoorraad naar woningtype is sinds 2000 constant. Wijken waar relatief meer eengezinswoningen staan, zijn Kort Haarlem (75%), Goverwelle (74%) en Korte Akkeren (73%). Gouda-Oost kent in verhouding veel meergezinswoningen (66%). 7 Woningen waarvan er meerdere in een pand zitten, zoals flatwoningen en appartementen Stadsmonitor

19 gerealiseerde nieuwbouw nieuwbouw, naar eigendomsverhouding koop huur Bron: gemeente Gouda, Woonruimten 2008 In 2008 zijn in verhouding een groot aantal woningen gerealiseerd in Gouda, namelijk 264. Het grootste deel van de nieuwbouw in 2008 bestond uit koopwoningen (191). In de jaren 2003 tot en met 2006 zijn veel minder woningen gerealiseerd. Daarbij gaat het vrijwel uitsluitend om koopwoningen. In 2007 zijn voor het eerst relatief veel huurwoningen gebouwd. Het aantal gerealiseerde huurwoningen in 2008 is hiermee ongeveer vergelijkbaar. nieuwbouw naar woningtype, eerdere jaren. Inwoners van Kort Haarlem (14% beslist), Gouda-Oost (13%), Korte Akkeren (10%) en de Binnenstad (10%) zijn vaker dan gemiddeld verhuisgeneigd. Inwoners die zich niet prettig voelen in de straat willen vaker beslist verhuizen (38%). Dit geldt ook vaker voor inwoners die vinden dat men in de buurt slecht met elkaar omgaat (35%) en iets vaker voor inwoners die zich niet gehecht voelen aan de buurt (22%). verhuisplannen, 2005 tot en met % 20% 40% 60% 80% 100% beslist verhuizen Bron: bewonersenquête 2005 t/m 2008 woningzoekenden mogelijk verhuizen In Gouda zijn in het laatste kwartaal van 2008 ruim woningzoekenden actief op zoek geweest naar een sociale huurwoning. Dat is ongeveer een kwart (27%) van alle geregistreerde woningzoekenden (voor een sociale huurwoning) percentage actief woningzoekenden en slaagkans* per herkomstwijk, eengezins meergezins Bron: gemeente Gouda, Woonruimten 2008 In 2008 bestond ruim driekwart van de nieuwbouw uit meergezinswoningen. In 2007 waren vrijwel uitsluitend meergezinswoningen gerealiseerd. Tot 2007 bestond de nieuwbouw uit vrijwel evenveel huur- als koopwoningen. Vergeleken met de totale woningvoorraad die voor ruim eenderde uit meergezinswoningen bestaat, zijn door nieuwbouw meer meer gezinswoningen aan de woningvoorraad toegevoegd. verhuisplannen Tweederde van de inwoners heeft geen verhuisplannen. Ongeveer 7% zegt beslist wel te willen verhuizen en circa een kwart wil mogelijk verhuizen. Het aandeel bewoners dat mogelijk wil verhuizen is iets gedaald ten opzichte van Goverwelle Binnenstad Korte Akkeren Kort Haarlem (muv Oost) Gouda Plaswijck Gouda Oost Gouda Noord Bloemendaal actief slaagkans Bron: Woningnet, kwartaalrapportage * aantal verhuringen in % van het aantal actief woningzoekenden * aantal verhuringen in % van het aantal actief woningzoekenden Het percentage actief woningzoekenden is het grootst in Gouda-Oost (44%) en het laagst in Goverwelle (23%), Plaswijck (24%) en Bloemendaal (25%). Dit is sterk vergelijkbaar met Als wordt gekeken naar het aantal verhuringen in een be Stadsmonitor 2009

20 paalde periode ten opzichte van het aantal actief woningzoekenden in dezelfde periode (de slaagkans) dan varieert de slaagkans op een huurwoning in het laatste kwartaal van 2008 van 9% in Bloemendaal en Gouda-Noord tot 12% in Goverwelle. Vergeleken met 2007 zijn de verschillen tussen de wijken duidelijk afgenomen. In Bloemendaal en de Binnenstad is de slaagkans afgenomen en in Kort Haarlem is de slaagkans verbeterd. tevredenheid over de woning oordeel over verschillende aspecten van de woning, 2008 woning in het algemeen indeling van de woning uiterlijk van de woning grootte van de woning onderhoudsstaat van de woning (openbare) parkeergelegenheid bij de woning Bron: bewonersenquête % 20% 40% 60% 80% 100% zeer tevreden tevreden ontevreden zeer ontevreden geen oordeel Over de woning zijn de inwoners van Gouda over het algemeen zeer te spreken. Zo zijn vier op de tien inwoners zeer tevreden (40%) en bijna zes op de tien tevreden (57%) over hun woning. Ook over de verschillende aspecten van de woning, zoals de indeling, het uiterlijk, de grootte en de onderhoud-staat, zijn tenminste negen op de tien bewoners (zeer) te spreken. Alleen over de (openbare) parkeergelegenheid bij de woning laten bewoners zich vaker negatief uit. Zo zijn circa vier op de tien bewoners ontevreden tot zeer ontevreden hierover. Bewoners van een koopwoning zijn beduidend vaker zeer tevreden (45%) over de woning in het algemeen, inwoners van een sociale huurwoning (13%) juist minder vaak. Huurders van een sociale huurwoning hebben vooral vaker dan gemiddeld problemen met de onderhoudstaat van de woning (44% (zeer) ontevreden), het uiterlijk van de woning (25% (zeer) ontevreden) en de grootte van de woning (22% (zeer) ontevreden). Naar wijk zijn de inwoners van Korte Akkeren minder vaak zeer tevreden over de woning in het algemeen (29% is zeer tevreden). Echt ontevreden is men hierover echter ook niet (1% (zeer) ontevreden). Men is met name vaker ontevreden over de grootte van de woning (19% (zeer) ontevreden). Over de parkeergelegenheid bij de woning zijn met name inwoners van de Binnenstad vaker ontevreden (78% (zeer) ontevreden) kwaliteit van de woonomgeving In de bewonersenquête konden de inwoners een oordeel uitspreken over vijf kenmerken van de buurt. Er werd gevraagd of men de eigen buurt mooi of lelijk vond, groen of juist betonachtig, ruim of benauwend, afwisselend of saai en schoon of vuil. Uit de antwoorden is een score berekend die aangeeft hoe tevreden of ontevreden inwoners zijn over de kwaliteit van de woonomgeving. In 2008 bedraagt deze score 63 voor heel Gouda. Het oordeel over de woonomgeving verschilt nogal per wijk. Het meest te spreken over de woonomgeving zijn inwoners van Plaswijck en Bloemendaal. De gemiddelde score ligt in deze wijken rond de 70. Inwoners van Korte Akkeren en Gouda-Oost zijn met een score van 54 duidelijk negatiever gestemd over de woonomgeving. Dit geldt ook voor bewoners van Goverwelle (55). gemiddelde score voor het oordeel over de kwaliteit van de woonomgeving, per wijk, in 2008, 2007 en 2006 Plaswijck Bloemendaal Nieuwe Park Gouda-Noord Achterwillens GOUDA Kort Haarlem Binnenstad Goverwelle Gouda-Oost Korte Akkeren Bron: bewonersenquête 2006 t/m 2008 De totale score voor de tevredenheid over de woonomgeving in Gouda is gelijk aan die van de voorgaande jaren. Vergeleken met 2007 zijn de scores iets verslechterd in Gouda-Oost (van 58 naar 54), Nieuwe Park (van 70 naar 66), Goverwelle (van 58 naar 55) en Kort Haarlem (van 65 naar 62). Korte Akkeren scoort nu beter dan in 2007 (van 51 naar 54) en ook Achterwillens laat een verbetering zien de laatste jaren. De respondenten van de bewonersenquête is een aantal stellingen voorgelegd over de woonomgeving. Gevraagd is in hoeverre men de buurt schoon vindt en hoe men het onderhoud in de buurt ervaart. oordeel over verschillende aspecten van de woonomgeving, 2008 De tevredenheid over de verschillende aspecten van de woning is sinds de vorige enquête wel verder toegenomen. Bewoners zijn nu vaker zeer tevreden dan tevreden. ik vind de buurt goed onderhouden ik vind de buurt schoon % 20% 40% 60% 80% 100% zeer positief positief negatief zeer negatief Bron: bewonersenquête 2008 Stadsmonitor

21 Bijna twee derde van de inwoners van Gouda (64%) is positief over het onderhoud aan de buurt en ruim de helft (58%) over het schoon houden van de buurt. Dit betekent echter ook dat ruim één op de drie inwoners vindt dat de buurt niet goed onderhouden wordt en dat meer dan één op de vier bewoners de buurt niet schoon vindt. Inwoners van Gouda-Oost zijn vaker negatief gestemd over het schoon zijn van de buurt (68% is negatief) en ook over het onderhoud (58% negatief). De inwoners van Plaswijck en Bloemendaal spreken zich juist meer dan gemiddeld in positieve zin uit over de netheid van de buurt (respectievelijk 71% en 70% positief). Over het onderhoud aan de buurt zijn inwoners van Gouda-Noord juist meer dan gemiddeld positief gestemd (75%). Het beeld komt vrijwel overeen met dat uit meldingen openbaar gebied Individuele wensen en zorgen van Gouwenaars kunnen worden gemeld via het Meldpunt Openbaar Gebied (MOG). Hier komen jaarlijks meer dan meldingen die volgens de norm moeten worden afgehandeld. In de volgende grafiek zijn de meldingen voor heel Gouda naar hoofdcategorie weergegeven. Categorieën waar veel meldingen over binnenkomen zijn o.a. verhardingen, wegmeubilair, openbaar groen, openbare verlichting en reiniging. Vergeleken met 2007 is het aantal meldingen vrijwel gelijk gebleven. Het aantal meldingen over gladheid is vorig jaar toegenomen (van 10 naar 70) en ook meldingen over hemelwaterafvoer zijn beduidend vaker doorgegeven (van 283 naar 462). aantal meldingen openbaar gebied, 2008 gemeten aan de hand van meer dan 30 verschillende beeldmeetlatten: situatiefoto s van de gewenste kwaliteit. Voor elk aspect bestaan vijf kwaliteitsniveaus: van een zeer lage E tot een zeer hoge A. De beeldmeetlatten zijn ingedeeld in zeven categorieën, namelijk: groen, meubilair, reiniging, spelen, verharding, verkeer en vervoer, watergangen. In de programmabegroting van 2007 zijn de specifieke beeldmeetlatten kwaliteit van wegen en fietspaden, de hoeveelheid hondenpoep en zwerfvuil en de onderhoudsstaat van het groen aangemerkt als belangrijke belevingsaspecten van de openbare ruimte. Over de ontwikkeling van de kwaliteit van de openbare ruimte wordt met een Voortgangsrapportage Kwaliteit Openbare Ruimte specifiek aan de gemeenteraad gerapporteerd. beeldkwaliteit van de stad In de onderstaande grafiek is de in de kwaliteitstoets gemeten beeldkwaliteit voor de openbare ruimte voor de gehele stad (incl. kernwinkelgebied) weergegeven. Deze scores zijn bepaald als gemiddelde van de scores op alle meetpunten in de stad Gouda. kwaliteit openbare ruimte gemeente Gouda A B C D E andere afdelingen stadstoezicht jeugdveiligheid bebording belijning bomen bruggen/tunnels/viaducten bor gem. vuilwaterafvoer gladheid hemelwaterafvoer openbaar groen openbare verlichting overig overige instanties precario reiniging singels en grachten speelvoorzieningen vergunningen verhardingen verkeer straatmeubilair Bron: Kwaliteitstoets Cyber Voor Gouda als geheel (incl. kernwinkelgebied) is de in de kwaliteitstoets gemeten beeldkwaliteit voor de openbare ruimte in 2008 iets verbeterd vergeleken met totaal 2008 per categorie A B Bron: gemeente Gouda, Klant Contact Centrum C een goede kwaliteit van de openbare ruimte D De kwaliteit van de openbare ruimte wordt jaarlijks gemonitord met behulp van de Cibor-methodiek voor beeldkwaliteit. De verschillende kwaliteitsaspecten van de openbare ruimte worden twee keer per jaar op 133 plekken in de stad objectief E groen meubilair reiniging spelen verharding verkeer & vervoer watergangen Bron: Kwaliteitstoets Cyber, Stadsmonitor 2009

22 De gemeente heeft zichzelf als doel gesteld om eind 2009 de kwaliteit van de openbare ruimte op niveau B- te hebben gebracht. Uit de bovenstaande grafiek blijkt dat alle categorieën boven het niveau B- scoren. Dit is een stijging ten opzichte van de metingen uit Met name de score voor verharding, verkeer en vervoer en watergangen zijn gestegen. De beheercategorie groen scoort de laagste kwaliteit, maar voldoet aan de B- kwaliteit. uitvoering programma ophoging zakkende bodem , MUP totaal score per wijk 2008 A B C D Bron: gemeente Gouda, Beheer Openbare Ruimte E Bedrijventerrein Bloemendaal Centrum Goverwelle Kort Haarlem Korte Akkeren Noord Plaswijck Totaal Gouda uitvoering programma gemeentelijk rioleringsprogramma Bron: Kwaliteitstoets Cyber, 2008 Naar wijk scoren alle wijken B-. De wijken scoren gemiddeld net iets beter dan vorig jaar. Bloemendaal, Noord en Plaswijck haalden vorig jaar net niet het B- niveau en dit jaar net wel. beheersing zakkende bodem Zonder een intensief ophoogprogramma zakt het maaiveld in de oude wijken van Gouda in een hoog tempo waardoor straten bij intensieve regenbuiten eerder en langer onder water komen te staan. Daarom kent Gouda sinds 2004 het meerjarig uitvoeringsprogramma zakkende bodem waarmee op de meest zettingsgevoelige locaties de straten en plantsoenen worden opgehoogd. De voortgang van dit programma wordt via de hieronder opgenomen kaart bijgehouden. onderhoud riolering In de oudere wijken zijn, vanwege de zakkende bodem, de riolen lek. Hierdoor staat het rioolwater rechtstreeks in verbinding met het grondwater dat dan ook van een matige kwaliteit is. Zoveel mogelijk parallel aan het ophogen van de bodem worden de kapotte riolen vervangen. Uiteindelijk moet dan in 2015 de waterkwaliteit op het door het waterschap gewenste niveau zijn. Ook de voortgang van dit programma wordt via een hieronder opgenomen kaart bijgehouden. Bron: gemeente Gouda, Beheer Openbare Ruimte duurzaamheidsmeter De lokale duurzaamheidsmeter geeft inzicht in hoe gemeenten scoren op duurzame ontwikkeling. Het biedt handvatten om duurzame ontwikkeling te vertalen naar het (uitvoerings) beleid van de gemeente. In 2005 deden vrijwel alle gemeenten mee aan de duurzaamheidsmeter, in latere jaren doen tussen 200 en 220 gemeenten jaarlijks mee. De vragen die in het kader van de duurzaamheidsmeter worden gesteld zijn realistisch en gericht op besluiten en processen bij gemeentes. Stadsmonitor

23 rangorde Gouda op de duurzaamheidsmeter duurzaam inkopen klimaat en water duurzaam ondernemen sociaal en mondiaal e 41e 16e e 48e 16e e 17e 53e 15e e 5e 18e 10e Bron: Als wordt gekeken naar de positie die Gouda de afgelopen jaren inneemt in de rangorde scoort Gouda vooral goed op het gebied van water en klimaat. Zij heeft haar positie op dit vlak erg sterk verbeterd sinds Ook op de gebieden duurzaam ondernemen en duurzaam inkopen is de positie van Gouda er sterk op vooruit gegaan. boombalans en openbaar groen In het kader van het intensieve bouwprogramma dat de gemeente Gouda gaat uitvoeren is vastgelegd dat voor elke gekapte boom er een nieuwe boom terugkomt. boombalans, verleende vergunning opgelegde herplant verschil herplant-vergunning aanplant buiten vergunning Bron: gemeente Gouda, Beheer Openbare Ruimte In 2008 is voor circa 600 bomen een kapvergunning afgegeven. Dat is vergelijkbaar met 2007 en iets minder dan in Daar tegenover worden bijna bomen herplant en dat is aanzienlijk meer dan in de twee voorafgaande jaren. In 2006 en 2007 lag het saldo uiteindelijk rond nul, terwijl 2008 een positief saldo oplevert van ongeveer 450 bomen. De gemeente Gouda beheert in 2007 en 2008 circa 2,16 miljoen m 2 aan openbaar groen. Dit is ongeveer 12% van de totale oppervlakte van de gemeente Gouda. Ten opzichte van 2006 is de totale oppervlakte aan openbaar groen lager (7%). Hierbij moet opgemerkt worden dat in 2007 een belangrijk deel van de achterstand in het bijwerken van areaalgegevens is weggewerkt. 23 Stadsmonitor 2009

24 Stadsmonitor

25 programma 3 welzijn en zorg Dit programma omvat de zorg voor de sociale infrastructuur op het gebied van welzijn en zorg, alsmede de uitvoering hiervan. In het programma welzijn en zorg staat de zorg voor een optimale participatie van mensen in Gouda centraal. Hierbij wordt specifiek aandacht besteed aan jongeren, ouderen en mensen met een beperking. Het doel is dat iedereen zoveel mogelijk meedoet in de Goudse samenleving en dat de zelfredzaamheid groot is. Daarnaast gaat het om de gezondheid van de inwoners van Gouda zoals overmatig alcoholgebruik door jeugdigen, overgewicht en depressies bij ouderen en jongeren. Daarnaast is het streven dat meer mensen in Gouda vrijwilligerswerk of mantelzorg verrichten en dat er sprake is van een florerend verenigingsleven. jongeren De gemeente Gouda heeft in het kader van het jeugdbeleid drie centrale ambities geformuleerd. Deze ambities worden als volgt weergegeven: Talenten ontwikkelen: ieder kind heeft voldoende kansen op een brede ontwikkeling. Investeren in de toekomst: jongeren worden waar nodig ondersteund in de schoolloopbaan en bij het vinden van werk. Geen jongere tussen wal en schip: waar zorg nodig is wordt dit vroegtijdig gesignaleerd en wordt deze op tijd en op maat geboden. jeugd in Gouda In Gouda wonen jongeren van 0 tot en met 24 jaar: 31% van de totale bevolking. Sinds drie jaar daalt dit aantal, vooral in de jongste leeftijdsgroepen. aantal inwoners per leeftijdsgroep, 1 januari leeftijd t/m 3 jaar t/m 11 jaar t/m 17 jaar t/m 24 jaar jaar e.o Totaal Idem in % 31,5% 31,5% 31,6% 31,4% 31,3% 31,3% Bron: gemeente Gouda, GBA Vier van de vijf jongeren in Gouda zijn ook in Gouda geboren. Van alle jongeren heeft 72% de Nederlandse nationaliteit. De grootste allochtone groep in Gouda is de Marokkaanse: jongeren, ofwel 15% van alle jongeren. educatie en werk Veel jongeren hebben een bijbaantje. Van de jongeren van jaar stond begin % ingeschreven als werkzoekende bij het CWI. Het aantal WW- en bijstandsuitkeringen is ten opzichte van 2005 fors gedaald. niet-werkende werkzoekende jongeren in procenten, per groep jaar jaar jaar jongens meisjes ,3 2 0% 2% 4% 6% 8% 10% eind jan.2005 eind jan.2006 eind jan.2007 Bron: CWI: niet-werkende werkzoekenden gezondheid 3 3 In de bewonersenquête konden de inwoners een oordeel uitspreken over de beschikbaarheid van verschillende gezondheidsvoorzieningen zoals huisartsen, apotheken, tandartsen, het consultatiebureau en het bureau voor opvoedingsvraagstukken. Met name over het bureau voor opvoedingsvragen (74%), maar ook over tandartsen (19%) kon een groot deel van de inwoners geen oordeel uitspreken. 4 4,7 5,5 7 7,7 7,5 25 Stadsmonitor 2009

26 oordeel over verschillende gezondheidszorgvoorzieningen 2008, in procenten apotheken huisartsen tandartsen bureau voor opvoedingsondersteuning 0% 20% 40% 60% 80% 100% Bron: bewonersenquête goed voldoende onvoldoende geen oordeel De inwoners die wel een mening hebben gegeven zijn het meest tevreden over de apotheken (43% vindt dit goed) en de huisartsen (36% goed). De tandartsen worden door 22% als goed beoordeeld. Over de tandartsen is echter een groter deel van de inwoners ontevreden (14%). Het bureau voor opvoedingsondersteuning scoort in verhouding het minst. percentage bewoners dat goed of voldoende oordeelt, in 2005, 2007 en 2008 apotheken huisartsen tandartsen bureau opvoedingsondersteuning 19 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 100% Bron: bewonersenquête 2005, 2007 en 2008 Vergeleken met 2007 zijn de verschillen minimaal. Over huisartsen en over tandartsen is men iets positiever (beiden +2% voldoende tot goed) en over de beschikbaarheid van een bureau voor opvoedingsondersteuning juist iets minder (-2%). In 2007 was het oordeel over de apotheken, huisartsen en tandartsen verbeterd vergeleken met Over het bureau voor opvoedings-ondersteuning was in 2005 geen vraag gesteld iets lager dan het gemiddelde: een 8,1. Het grootste deel van de respondenten (80%) ontvangt één tot vier uur hulp bij het huishouden en 21% van de respondenten ontvangt een persoonsgebonden budget (PGB). Dat is iets minder dan gemiddeld, namelijk 26%. Van de mensen die ondersteuning hebben ontvangen van de gemeente gaat het in het grootste deel van de gevallen om het voeren van het huishouden, daarna plaatselijk vervoer en verplaatsing in en om het huis. 85% van de cliënten is tevreden over die ondersteuning. Dit percentage is wel iets lager dan gemiddeld (93%). Er is ook gevraagd of cliënten vinden dat de ondersteuning zeer veel of redelijk bijdraagt aan het meedoen aan de maatschappij. Bijna 90% van de Gouwenaars die een beroep heeft gedaan op de Wmo in 2007 is het hier mee eens, 10% vindt dat de ondersteuning niet of nauwelijks bijdraagt. mensen met een handicap In de bewonersenquête krijgt 5% van de bewoners hulp vanwege een handicap of maakt gebruik van hulpmiddelen die men alleen met een indicatie kan krijgen. Dit komt goed overeen met de werkelijke situatie: 4,5% (3.208 mensen) van de bevolking in Gouda ( per ) maakt gebruik van een WMO-hulpmiddel. Bijna de helft van hen geeft aan dat deze hulp er zeer toe bijdraagt dat men zelfstandig kan blijven wonen. De overige inwoners zijn van mening dat hierbij sprake is van een redelijke bijdrage. Eén op de tien inwoners (12%) die hulp krijgen, is van mening dat de hulp niet of nauwelijks bijdraagt aan de mogelijkheid om zelfstandig te blijven wonen. Wanneer de bewoners informatie of advies willen over zorg en welzijn, dan gaat één op de drie inwoners naar een zorgof welzijnsorganisatie (35%) en circa een vijfde (22%) naar het Infopunt Zorg en Welzijn. Bijna de helft van de inwoners (44%) heeft geen idee waar men naartoe moet. Wanneer concreet wordt gevraagd of inwoners het Infopunt Zorg en Welzijn kennen, antwoordt 17% bevestigend. In de enquête van SGBO in 2007 zijn vergelijkbare vragen gesteld. Ook toen wist de meerderheid niet waar zij terecht kon voor ondersteuning, maar weet wel hoe zij er achter kan komen. vrijwilligerswerk en mantelzorg vrijwilligerswerk, 2008 maatschappelijke ondersteuning Gouda heeft in 2007 een goed resultaat geboekt bij de benchmark en bij de tevredenheidsonderzoeken die voor de WMO verantwoording zijn afgenomen 8. Gouwenaars die van een of meer voorzieningen gebruik maken, zijn positief over hulp bij het huishouden, zij geven het een 7,7. Dit is net vrijwilligerswerk mantelzorg % 40% 60% 80% 100% 8 SGBO heeft twee onderzoeken uitgevoerd voor de gemeente Gouda in het kader van de WMO: een cliënttevredenheidsonderzoek (steekproef onder de aanvragers van ondersteuning) en een burgertevredenheidsonderzoek (steekproef onder de bevolking). Daarnaast heeft Gouda meegedaan aan een benchmark Bron: bewonersenquête 2007 en Stadsmonitor

27 Eén op de drie inwoners van Gouda verricht vrijwilligerswerk. Gemiddeld besteedt men circa 5,4 uur per week aan vrijwilligerswerk. 65-Plussers besteden hier in verhouding iets meer tijd aan (7,0 uur). Jongere inwoners zijn minder actief als vrijwilliger (17%). Vergeleken met 2007, toen 32% aan vrijwilligerswerk deed, is het beeld nauwelijks veranderd. In 2005 zijn hierover geen vragen gesteld. Het beeld verschilt iets met de uitkomsten van de enquête van SGBO in 2007, want daarin geeft 35% van de ondervraagden (inwoners van Gouda) aan vrijwilligerswerk te verrichten. Dit percentage is vergelijkbaar met uitkomsten in andere gemeenten (36%). Eén op de vijf inwoners (20%) zet zich in als mantelzorger. Ruim de helft van de inwoners die mantelzorg verrichten doen dit voor maximaal 4 uur per week (58%), een kwart (24%) voor 5 tot 8 uur per week. Mantelzorg wordt vooral verricht door inwoners van 55 tot 65 jaar (28%), 65-plussers (24%) en inwoners van 45 tot 55 jaar (20%). Het percentage inwoners dat mantelzorg verricht is redelijk vergelijkbaar met 2007 (18%). In 2005 zijn hierover geen vragen gesteld. In de enquête van SGBO is in 2007 gevraagd naar het bieden van niet-beroepsmatige hulp en daar geeft 31% van de ondervraagden in Gouda aan regelmatig die hulp aan te bieden. Dit percentage is dus hoger dan het percentage mantelzorgers in de bewonersenquête. 27 Stadsmonitor 2009

28 Stadsmonitor

29 programma 4 veiligheid Het programma veiligheid 9 omvat twee hoofdonderwerpen: ten eerste sociale veiligheid, gericht op de leefbaarheid in wijk en stad, en ten tweede de fysieke veiligheid, gericht op crisisbeheersing en rampenbestrijding. De gemeente Gouda gaat hierbij uit van een integrale aanpak waarbij aandacht is voor het structureel voorkomen van onveiligheid, het voorbereid zijn op incidenten, het bestrijden van incidenten en het bieden van een goede nazorg. Centrale thema s hierbij zijn veilige woon- en leefomgeving, jeugd en veiligheid, bedrijvigheid en veiligheid en fysieke veiligheid. criminaliteit Allereerst wordt in dit hoofdstuk ingegaan op objectieve veiligheid. Dit heeft betrekking op het aantal incidenten dat bij de politie geregistreerd wordt, ongeacht of er aangifte is gedaan. Vervolgens wordt de subjectieve veiligheid belicht. Hierbij draait het om de veiligheidsbeleving in het algemeen, de veiligheidsbeleving in de eigen woonbuurt en in de eigen woning. Aansluitend is er aandacht voor de sociale overlast en de beoordeling van de woonomgeving. incidenten men. Het jaar 2008 laat een afname van 5% zien ten opzichte van Dit lijkt een positief beeld te geven. jeugdproblematiek, vernielingen en overlast aantal incidenten, jeugdproblematiek en overlast per inwoners aantal incidenten per inwoners, overlast 27 vernielingen jeugdproblematiek woninginbraak* auto-inbraak geweld overlast jeugdproblematiek vernielingen Bron: Politieregistratiesysteem Bron: Politieregistratiesysteem * per woningen Als wordt gekeken naar het aantal geregistreerde incidenten in Gouda per inwoners (en wat betreft woninginbraken per woningen) dan blijkt dat - net als de voorgaande jaren - verreweg de meeste incidenten te maken hebben met overlast. Op elke inwoners werden er 68 overlast-incidenten geregistreerd. Vergeleken met 2007 is er een afname te zien van alle verschillende typen incidenten, zoals overlast, woninginbraken en met name auto-inbraken. Alleen vernielingen komen vaker voor dan in Ontwikkeling van delicten Het totaal aantal door de politie geregistreerde incidenten laat de laatste jaren een gunstige ontwikkeling zien. Sinds 2002 is het totaal aantal incidenten met circa 30% afgeno- 9 Het thema veiligheid is in deze rapportage Stadsmonitor beknopt weergegeven. De Veiligheidsmonitor 2009 geeft een uitgebreid beeld van de veiligheid in Gouda. Het aantal incidenten dat samenhangt met jeugdproblematiek en overlast is sinds 2002 fors gedaald. De meeste winst is geboekt in 2003, maar sindsdien is het aantal incidenten per 1000 inwoners steeds verder afgenomen. Alleen in 2007 was een lichte stijging te zien. Nu is weer sprake van een lichte daling. Het aantal vernielingen is sinds 2006 weer aan het toenemen, maar is nog steeds lager dan het niveau van 2005 en de jaren daarvoor. woninginbraak, auto-inbraak en geweld Het aantal auto-inbraken per 1000 inwoners laat sinds 2005 een forse afname zien. Ook het afgelopen jaar is het aantal auto-inbraken verder teruggedrongen. Het aantal woninginbraken per 1000 woningen is het afgelopen jaar weer iets gedaald ten opzichte van 2007, zodat dit weer terug is op het niveau van vóór Ook geweldsdelicten laten weer een daling zien nadat deze in 2007 iets waren toegenomen. 29 Stadsmonitor 2009

30 aantal incidenten autoinbraak, woninginbraak en geweld, per inwoners/woningen, auto-inbraak woninginbraak * geweld Bron: politieregistratiesysteem * per 1000 woningen criminaliteit in de wijken promillage incidenten en score voor veiligheidsbeleving, naar wijk, overlast vernieling auto-inbraak jeugd woninginbraak* gewend veiligheidsbeleving algemeen* score *) Wanneer het veiligheidsbeeld per wijk wordt vergeleken met het gemiddelde veiligheidsbeeld voor heel Gouda, dan is de volgende onderverdeling mogelijk: de veiligste wijken, die zich onderscheiden door een benedengemiddelde criminaliteit, de gemiddelde wijken, die op het vlak van veiligheid (vrijwel) geen afwijkend beeld laten zien en de minder veilige wijken, waar de criminaliteit bovengemiddeld is. In de bovenstaande tabel is deze onderverdeling met bijbehorende cijfers weergegeven. In 2008 komt Achterwillens er op basis van deze criteria uit als de meest veilige wijk in Gouda. Ook Plaswijck en Gouda- Noord scoren boven het Goudse gemiddelde. Nieuwe Park, Gouda-Oost en de Binnenstad nemen de positie in van meest onveilige wijken. Vergeleken met 2007 heeft zich een verschuiving voorgedaan tussen de wijken. Met name Achterwillens heeft een positieve ontwikkeling doorgemaakt. Ook Gouda-Noord en Korte Akkeren scoren dit jaar duidelijk beter dan de afgelopen jaren. Wijken die duidelijk achteruit zijn gegaan, zijn Nieuwe Park en Bloemendaal In Bloemendaal wordt dit jaar beduidend meer overlast ervaren. Het gaat daarbij zowel om overlast in het algemeen, als om jongerenoverlast en vernielingen. In de Binnenstad is de overlast in het algemeen ook fors toegenomen vergeleken met 2007, evenals vernielingen. In Nieuwe Park ervaren bewoners dit jaar meer overlast in het algemeen en autoinbraken. In Achterwillens en Korte Akkeren is dit jaar juist aanzienlijk minder sprake van overlast in het algemeen en van jongerenoverlast. In Gouda-Noord hebben bewoners dit jaar eveneens minder overlast van jeugd. rangorde 2008 (2007) (A) (B) (C) (D) (E) (F) (G) (H) brandweer 1 (5) Achterwillens 2 (4) Plaswijck 3 (6) Gouda-Noord 4 (2) Goverwelle 5 (3) Kort Haarlem 6 (1) Bloemendaal 7 (9) Korte Akkeren 8 (7) Binnenstad 9 (10) Gouda-Oost 10 (8) Nieuwe Park Gouda * de tabel geeft het verschil aan tussen het aantal incidenten per 1000 inwoners/ woningen in 2008 ten opzichte van het Gouds gemiddelde. In de laatste kolom is het verschil aangegeven in de eindscore per wijk, die is gebaseerd op de rangorde, die de wijken innemen per incident (per 1000 inwoners / woningen*) en de rangorde bij de algemene veiligheidsbeleving. Daarbij krijgt bij elk aspect de beste wijk een 10 en de slechtste een 1. Vervolgens worden de scores opgeteld en dat geeft de eindscore per wijk. gunstig ten opzichte van het stadsgemiddelde ongunstig ten opzichte van het stadsgemiddelde De impact van aantasting van de fysieke veiligheid is erg groot. Daarom ligt de nadruk bij fysieke veiligheid op preventie. Echter indien nodig moeten mensen en middelen efficiënt en effectief worden ingezet. Ten aanzien van de aanrijtijden van de brandweer is gesteld dat deze in 95% van de gevallen gemiddeld niet langer dan 8 minuten mag duren. De voorlopige cijfers van 2008 laten zien dat er net als voorgaand jaar aan de norm is voldaan 10. In 97% van de gevallen bedroeg de aanrijtijd zelfs minder dan 3 minuten. veiligheidsbeleving De veiligheidsbeleving is voor drie verschillende situaties gemeten: gevoel van onveiligheid in het algemeen, gevoel van onveiligheid in de eigen buurt en gevoel van onveiligheid in de eigen woning. 10 Cijfers brandweer tot en met derde kwartaal Stadsmonitor

31 aandeel van de bewoners dat zich wel eens onveilig voelt in het algemeen en in de eigen buurt, % score veiligheidsbeleving eigen buurt, naar wijk, 2004 tot en met 2008 Bloemendaal 78 50% 40% Plaswijck 78 30% 20% Gouda-Oost % algemeen eigen buurt Bron: Bewonersenquête * wel eens = soms of vaak * in 2006 is deze vraag in de enquête op een andere manier gesteld, waardoor dit cijfer vertekend kan zijn en niet exact vergelijkbaar is met de cijfers van 2003 tot 2005 en het cijfer van Uit de figuur blijkt dat in 2008 bijna twee op de drie (63%) Gouwenaars aangeven zich nooit of zelden onveilig te voelen. Dit percentage schommelt al jaren tussen 60% en 65%. Dat betekent dat 35% tot 40% van de bewoners zich wel eens onveilig voelt. Bewoners voelen zich in de eigen buurt veiliger (73% zelden tot nooit). In 2008 is het gevoel van onveiligheid in de eigen buurt vrijwel constant gebleven en het onveiligheidsgevoel in het algemeen iets toegenomen (van 34% naar 37%). Bewoners van Gouda-Oost, waar in 2008 de nodige onrust is geweest, voelen zich duidelijk vaker onveilig in de eigen buurt (47% soms tot vaak onveilig). De mate waarin Gouwenaars zich in de eigen woning veilig voelen, is de laatste jaren redelijk constant. Negen op de tien inwoners voelen zich in hun eigen huis zelden of nooit onveilig. veiligheidsbeleving in de eigen buurt In de volgende figuur is de veiligheidsbeleving in de eigen buurt weergegeven voor Bloemendaal en Plaswijck, de wijken die op dit punt het beste scoren, en voor Gouda-Oost, de wijk die het minst goed scoort. De aangegeven scores zijn gebaseerd op de frequentie waarin men zich onveilig voelt. De scores zijn op een schaal van 0 tot 100 en hebben vooral een relatieve waarde voor een goede en overzichtelijke vergelijking van groepen. Hierbij geldt: hoe hoger de score, hoe veiliger men zich voelt. Bron: Bewonersenquête De gemiddelde score voor Gouda met betrekking tot het gevoel van veiligheid in de eigen buurt is 75, net als in Bloemendaal en Plaswijck scoren evenals het vorig jaar iets gunstiger ten opzichte van het stadsgemiddelde en Goudaoost wijkt daar in negatieve zin vanaf. In Gouda-Oost is het gevoel van veiligheid in de eigen buurt het afgelopen jaar ook iets teruggelopen. leefbaarheid van de woonomgeving De mate waarin Gouwenaars overlast ervaren en de waardering door de bewoners van de woon-omgeving, plaatsen het veiligheidsbeeld in een bredere context. Verondersteld wordt dat deze twee leefbaarheidsindicatoren gerelateerd zijn aan de veiligheidsbeleving. Voor 14 verschillende overlastonderwerpen is aan de bewoners gevraagd hoe vaak ze naar hun idee in de eigen buurt voorkomen. Voor elk onderwerp is een overlastscore berekend waarvoor geldt: hoe hoger de score, hoe vaker het overlastonderwerp in de eigen woonbuurt volgens de bewoners voorkomt. overlastscore in Gouda, 2005 tot en met 2008 zwerfvuil hondenpoep (fout) parkeren slecht wegenonderhoud verkeersdrukte rondhangende jongeren verkeersonveiligheid vernielingen lawaaioverlast criminaliteit burengerucht graffiti discriminatie drugsoverlast Bron: Bewonersenquête Stadsmonitor 2009

32 Zwerfvuil, hondenpoep en foutparkeren zijn de grootste ergernissen van de bewoners als het gaat om de overlast in de buurt. Ongeveer de helft van de bewoners vindt dat deze voorvallen soms voorkomen in de buurt. Een derde vindt dat het vaak voorkomt. Hierin verandert ten opzichte van de voorgaande jaren weinig. Zwerfvuil en hondenpoep zijn vaker als probleem ervaren. Drugsoverlast, criminaliteit, discriminatie en vernielingen worden minder vaak als ergernis ervaren. Stadsmonitor

33 programma 5 verkeer en ruimtelijke ordening Gouda wil de sprong maken van een traditioneel voorzieningencentrum van Midden-Holland naar een stad die ook op het niveau van de Zuidvleugel van de Randstad meetelt. Onder deze hoofddoelstelling vallen verschillende subdoelstellingen. Zo wil Gouda een vitale binnenstad houden met een aantrekkelijk winkelaanbod, horeca, uitgaansgelegenheden, en cultuur. Ook de waterrecreatie in de binnenstad, de kwaliteit van de openbare ruimte binnen de singels en het herstructureren van de randen rond de binnenstad ten behoeve van grootschaliger functies hebben de aandacht. Ook streeft Gouda ernaar om de bereikbaarheid van werk vanuit de regio te verbeteren. Het ontwikkelen van vier stedelijke knooppunten, te weten de Spoorzone, het Hamstergat, de Goudse Poort en de Gouweknoop. Een vierde doelstelling is het verbeteren van de toegankelijkheid, bereikbaarheid en recreatieve inrichting van groengebieden aan de randen van Gouda. gebruik van de binnenstad gebruik van de binnenstad en uitgaansgelegenheden in de binnenstad 2008, in procenten winkelcentrum overdag winkelcentrum koopavond percentage bewoners dat geregeld in het centrum komt, in 2006, 2007 en 2008 winkelcentrum overdag winkelcentrum koopavond uitgaansgelegenheiden uitgaansgelegenheden na uur % 20% 40% 60% 80% 100% geregeld soms vrijwel nooit uitgaansgelegenheden uitgaansgelegenheden na uur % 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Bron: bewonersenquête 2008 Bron: bewonersenquête 2006, 2007 en 2008 Vrijwel iedereen bezoekt het winkelcentrum in de Binnenstad van Gouda wel eens. Ruim driekwart (82%) komt hier geregeld, waaronder wordt verstaan meer dan 12 keer per jaar, en 14% komt er soms. Slechts 4% van de inwoners komt er vrijwel nooit. Het aandeel bezoekers van koopavonden in het winkelcentrum is aanzienlijk lager: ruim een derde komt er geregeld (11%) of soms (26%). Van de uitgaansgelegenheden in Gouda maakt een kwart van de inwoners in Gouda geregeld gebruik. Ongeveer 44% komt er soms en één op de drie inwoners komt hier vrijwel nooit. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om een restaurant, bioscoop, theater, café of disco. Na middernacht komen beduidend minder inwoners in een uitgaansgelegenheid. Ruim drie kwart (82%) komt dan vrijwel nooit in de Binnenstad. Inwoners tot 28 jaar komen vaker geregeld na uur in de Binnenstad (24%). Het gebruik van de binnenstad van Gouda daalt licht als het gaat om regelmatige bezoekers. Er werd in 2008 wel ook minder gebruik gemaakt van de koopavond (in 2006 en 2007 kwam 53% hier vrijwel nooit, in %). Het bezoek aan uitgaansgelegenheden in Gouda is nauwelijks veranderd. oordeel over de winkelmogelijkheden en de horecamogelijkheden 2008, in procenten Gouda is een stad met goede winkelmogelijkheden Gouda is een stad met goede horecamogelijkheden helemaal mee eens eens Bron: bewonersenquête % 20% 40% 60% 80% 100% niet eens, niet oneens oneens helemaal mee oneens 33 Stadsmonitor 2009

34 De meningen over de winkel- en de horecamogelijkheden lopen nauwelijks uiteen. Bijna driekwart van de inwoners vindt dat Gouda goede winkel- en horecamogelijkheden heeft. Circa 9% van de inwoners is het hiermee (helemaal) mee oneens. Dit beeld is vergeleken met 2007 nauwelijks gewijzigd. Bezoekers zijn vaker zeer positief over de winkel- (62%) en de horecavoorzieningen (61%) die Gouda te bieden heeft. Bewoners zijn hierover vaker gewoon positief. bereikbaarheid en parkeervoorzieningen oordeel over de bereikbaarheid van de buurt in 2007 en 2008, in procenten zeer tevreden tevreden % 20% 40% 60% 80% 100% ontevreden zeer ontevreden Bron: bewonersenquête 2007 en 2008 geen oordeel Bijna negen op de tien inwoners laten zich in positieve zin uit over de bereikbaarheid van de buurt. Slechts 2% is zeer ontevreden hierover. Met name inwoners van de Binnenstad hebben meer moeite met de bereikbaarheid (6% zeer ontevreden). De meningen over de bereikbaarheid wijken nauwelijks af van die in Alleen bewoners van de Binnenstad zijn hierover nu iets positiever (10% zeer ontevreden in 2007). oordeel over de bewegwijzering en plattegronden in de stad en over de parkeermogelijkheden 2008, in procenten Gouda is een stad met goede bewegwijzering en plattegronden Gouda is een stad met goede parkeermogelijkheden helemaal mee eens eens Bron: bewonersenquête % 20% 40% 60% 80% 100% niet eens, niet oneens oneens helemaal mee oneens De bewoners zijn duidelijk vaker tevreden over de bewegwijzering en de plattegronden (59% goed) dan over de parkeermogelijkheden (16% goed) in Gouda. Ruim de helft van de inwoners is negatief over de parkeermogelijkheden (58%). Dit beeld komt vrijwel overeen met de meting in 2007 toen 57% positief was over de bewegwijzering en de plattegronden en 19% over de parkeermogelijkheden. Over de parkeermogelijkheden is men nu dus net iets negatiever gestemd. oordeel over de parkeervoorzieningen in woonomgeving 2005, 2007 en 2008, in procenten % 20% 40% 60% 80% 100% goed voldoende onvoldoende geen oordeel Bron: bewonersenquête 2005, 2007 en 2008 Over de parkeervoorzieningen in de woonbuurt zijn inwoners positiever, maar ook hierover is 46% ontevreden. Net iets meer dan de helft van de inwoners vindt deze echter goed (16%) of voldoende (36%). Het oordeel over de parkeervoorzieningen in de buurt is vergeleken met 2007 iets gedaald (20% goed en 35% voldoende). In 2005 was men ook iets negatiever over de parkeervoorzieningen (18% goed en 32% voldoende). De verschillen zijn echter niet heel groot. oordeel over de parkeervoorzieningen in Gouda en in de binnenstad, 2008, in procenten Gouda Binnenstad % 20% 40% 60% 80% 100% goed voldoende Bron: bewonersenquête onvoldoende geen oordeel Bewoners van de Binnenstad zijn het minst tevreden over de parkeervoorzieningen in de buurt. Bijna driekwart vindt de parkeervoorzieningen in de Binnenstad onvoldoende. Ook in Nieuwe Park (64%) en Korte Akkeren (60%) zijn in verhouding veel bewoners ontevreden over de parkeervoorzieningen. bereikbaarheid van banen Rangorde gemeente Gouda wat betreft bereikbaarheid van banen vanuit de gemeente Per auto buiten de spits Per auto in de spits Per openbaar vervoer Bron: Atlas van gemeenten (2008, , 2005) 2 In de Atlas van gemeenten wordt op een aantal onderwerpen aangegeven hoe de 50 grootste gemeenten ten opzichte van elkaar scoren. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar bevolking, woonaantrekkelijkheid en veiligheidsgevoel. Voor de gemeenten wordt per indicator een ranglijst van 1 tot 50 opgesteld, waarbij nummer 1 het beste scoort op dat aspect. Een van de aspecten van woonaantrekkelijkheid is de bereikbaarheid Stadsmonitor

35 van banen vanuit de woonplaats. De redenatie is dat een stad aantrekkelijk is om in te wonen, als het werk vanuit deze stad goed bereikbaar is. Per auto buiten de spits en met het openbaar vervoer scoort Gouda hier sinds 2005 gemiddeld (in de spits) tot goed (buiten de spits) op. Het beste scoort Gouda als het gaat om de bereikbaarheid van banen vanuit Gouda per openbaar vervoer. Er zijn maar vier steden die het beter doen op dit punt. Op het punt van bereikbaarheid van werk per auto in de spits is Gouda een middenmoter. In 2008 staan we op plaats 31, dit is iets lager dan in 2005, 2006 en oordeel over de groene omgeving score voor de mate van groen in de woonomgeving, in 2006, 2007 en 2008, naar wijk De bewoners hebben in de enquête op een schaal kunnen aangeven in hoeverre men de buurt groen of betonachtig vindt. Op basis hiervan zijn scores berekend voor de mate van groen. Plaswijck komt hier net als de voorgaande jaren uit naar voren als de meest groene wijk van Gouda, gevolgd door Bloemendaal, Gouda-Noord, Nieuwe Park en Achterwillens. De andere wijken scoren lager dan het stedelijk gemiddelde. De Binnenstad krijgt de laagste waardering als het gaat om groen. percentage bewoners dat de groenvoorziening goed of voldoende waardeert, in 2005, 2007 en Plaswijck 79 Bloemendaal Noord Nieuwe Park Achterwillens Gouda Oost Kort Haarlem Goverwelle Korte Akkeren Binnenstad 47 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Bron: bewonersenquête 2006 t/m % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% voldoende en goed samen Bron: bewonersenquête 2007 en 2008 goed voldoende De waardering van de groenvoorziening in Gouda is op hoofdlijnen ongeveer gelijk gebleven. Circa 70% tot 75% vindt de groenvoorziening voldoende of goed. Het aandeel goed is in 2008 in vergelijking met 2007 en 2005 wel wat toegenomen ten koste van het aandeel voldoende waardering van de groenvoorziening in de buurt door de bewoners 2008, naar wijk Plaswijck Bloemendaal Als wordt gekeken naar het percentage bewoners dat de groenvoorziening goed of voldoende vindt in vergelijking met 2007, dan scoren Gouda-Noord, Bloemendaal, Plaswijck en Achterwillens nu wat beter en met name Goverwelle en de Binnenstad juist wat minder goed. Noord Achterwillens Nieuwe Park Gouda Oost Kort Haarlem Korte Akkeren Goverwelle Binnenstad % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% goed voldoende Bron: bewonersenquête Stadsmonitor 2009

36 Stadsmonitor

37 programma 6 cultuur, sport en vrije tijd Recent zijn in het programma Cultuur, sport en recreatie belangrijke beleidskaders vastgesteld, zoals de Sportnota, de visie op Stadsmarketing, het Evenementenbeleid en de Cultuurnota. Met het programma beoogt de gemeente te bereiken: een zo groot en breed mogelijk cultuurbereik en het stimuleren van actieve en passieve deelname aan cultuur (zoals culturele instellingen, evenementen en festivals) en vergroting van de deelname aan sport (actief, sportief en gezond) bij volwassenen en kinderen en een betere benutting van het cultuurhistorische erfgoed van waterstad Gouda (Cultureel en Havenkwartier). Om de effecten van het beleid te kunnen meten, worden de volgende aspecten gemeten: het aantal bezoekers aan culturele instellingen, het aantal inwoners dat voldoet aan de landelijke norm voor gezond bewegen, het aantal en aandeel leden van sportverenigingen en het aantal bezoekers van Gouda. actief, sportief en gezond aantal dagen per week dat men tenminste 30 minuten lichaamsbeweging heeft en het aantal dagen per week dat men in de vrije tijd inspannende sporten beoefent of zware lichamelijke inspanningen levert van tenminste 20 minuten, 2008, in procenten dagelijks 5 tot 6 dagen per week 3 tot 4 dagen per week 1 tot 2 dagen per week nooit Bron: bewonersenquête % 20% 40% 60% 80% 100% lichaamsbeweging 30 minuten zware inspanning 20 minuten Eén op de vier tot vijf inwoners van Gouda zegt dagelijks tenminste 30 minuten lichaamsbeweging te hebben. Ruim een kwart heeft dat 5 tot 6 dagen per week en nog eens een kwart beweegt 3 tot 4 dagen per week 30 minuten of meer. De overige inwoners geven aan maximaal 2 dagen per week lichaamsbeweging te hebben. 4% doet dit nooit. Dat betekent dat 51% van de Gouwenaren voldoet aan de norm voor voldoende bewegen. Als wordt gekeken naar intensieve lichaamsbeweging dan neemt de frequentie sterk af. Een derde (34%) van de inwoners heeft nooit zware lichaamsbeweging, en 45% hooguit twee dagen per week. Vergeleken met 2007 is het aandeel inwoners, dat nooit zware lichamelijk inspanning verricht, iets gedaald (van 39% naar 34%). Aan de andere kant is het aandeel inwoners dat dagelijks minimaal 30 minuten lichamelijke inspanning verricht eveneens iets gedaald (van 26% naar 22%). De verschillen zijn echter niet groot vergeleken met Het aandeel inwoners dat tenminste 5 dagen per week 30 minuten per dag lichaamsbeweging heeft, varieert van 45% in Gouda-Noord tot 63% in Gouda-Oost. Bewoners van Korte Akkeren geven meer dan gemiddeld aan geen inspannende sport of een zware lichamelijke activiteit te verrichten (44%). Bewoners van Achterwillens doen dit beduidend vaker minimaal 5 dagen per week (31%). percentage inwoners dat 5 dagen of meer per week tenminste 30 minuten lichaamsbeweging heeft en het percentage inwoners dagen dat 3 dagen of meer per week inspannende sporten beoefent of zware lichamelijke inspanningen levert van tenminste 20 minuten, 2008, naar leeftijdsgroep, in procenten jaar jaar jaar jaar % 20% 40% 60% 80% 100% Bron: bewonersenquête dagen of meer lichaamsbeweging (30 minuten) 3 dagen of meer zware inspanning (20 minuten) Ook naar leeftijdsklasse zijn de verschillen niet heel groot. Het percentage jongeren (tot 40 jaar), dat tenminste 5 dagen per week normale lichaamsbeweging heeft, ligt wat lager dan het percentage 55-plussers dat regelmatig beweegt Stadsmonitor 2009

38 Het aandeel inwoners dat 3 dagen of meer per week intensieve lichaamsbeweging heeft, varieert van 17% onder de 18 tot 28 jarigen tot 25% onder de 55 tot 65-jarigen. Vergeleken met 2007 valt op dat zware inspanning gedurende 3 dagen of meer per week onder inwoners van 18 tot 28 jaar is afgenomen van 27% naar 17%. Onder inwoners van 55 jaar en ouder is dit juist toegenomen (van 16% naar 25% onder de 55 tot 65 jarigen en van 16% naar 21% onder de 65-plussers). Vijf dagen of meer lichaamsbeweging van minimaal 30 minuten is onder deze groep inwoners juist iets afgenomen. Het verschil is echter niet groot. bezoekers Gouda aantal bezoekers Gouda, aantal bezoeken, bezoekfrequentie en bestedingen, aantal bezoekers aantal bezoeken bezoek frequentie gemiddelde besteding totale omzet , , , , , , , , Bron: CVO (Continu Vakantie Onderzoek) De stad Gouda trekt jaarlijks meer dan een half miljoen bezoekers van buiten de stad. De meest recente gegevens hebben betrekking op In dat jaar hebben circa mensen Gouda bezocht, vergelijkbaar met 2006 en meer dan in 2005 (+4%) en 2004 (+16%). Gemiddeld komen deze bezoekers 2,5 keer naar Gouda en dat is wat meer dan in 2006 en Dat betekent dat het aantal bezoeken in 2007 is toegenomen van rond de 1,25 miljoen per jaar in de periode tot ruim 1,4 miljoen in In het CVO is becijferd dat de bezoekers in 2006 gemiddeld 38,- per persoon uitgeven in Gouda, vergelijkbaar met de voorgaande jaren. Door de toename van het aantal bezoekers en de bezoekfrequentie is de totale omzet door het bezoek aan Gouda iets omhoog gegaan van bijna 46 miljoen in 2004 naar ruim 54,5 miljoen in Als je het aantal bezoekers vergelijkt met steden als Delft en Dordrecht, dan komt Gouda iets minder goed uit de bus. Deze steden zijn deels vergelijkbaar, omdat het ook om historische steden met winkelmogelijkheden gaat, maar ze hebben wel een iets hoger inwoneraantal (rond de inwoners). Gouda heeft een hogere bezoekersfrequentie dan bijvoorbeeld Leiden en Dordrecht. Delft heeft een hogere bezoekersfrequentie, maar de gemiddelde besteding is hoger in Gouda. cultuur en toerisme in de stad aantal bezoekers aan culturele instellingen* in Gouda, aantal bezoekers Bron: jaarverslagen culturele instellingen * Bibliotheek, archief, museum, werkschuit, muziekschool, jeugdtheaterhuis, schouwburg en verzetsmuseum Bijna bezoekers waren er in 2006 bij een of meer van de culturele instellingen in Gouda. Voor 2007 en 2008 zijn de gegevens (nog) niet bekend. In 2005 lag het aantal bezoekers fors lager. Dit kan verschillende redenen hebben: er werden in dat jaar bezuinigingen doorgevoerd vanuit de gemeente en de schouwburg werd in de zomer van 2005 verbouwd. De bezoekers aan de bibliotheken in Gouda vormen bijna 60% van alle bezoekers aan de culturele instellingen. Jaarlijks komen er tussen en bezoekers bij de bibliotheken. Ongeveer 30% van de bezoekers komt voor rekening van de Schouwburg en 5% gaat naar het Museum. oordeel over de stad Gouda uit toeristisch oogpunt, aan de hand van stellingen, 2008 Stad met veel bezienswaardigheden en cultuur Stad waar leuke evenementen worden georganiseerd Gouda is een gastvrije stad helemaal mee eens eens Bron: bewonersenquête % 20% 40% 60% 80% 100% niet eens, niet oneens oneens helemaal mee oneens weet niet De stad wordt door de inwoners overwegend positief gekenschetst als het gaat om de hoeveelheid cultuur en bezienswaardigheden en het aantal leuke evenementen. Zo vindt 88% van de inwoners dat Gouda veel bezienswaardigheden en cultuur herbergt. Niet meer dan 3% is het hier niet mee eens. Ook vindt circa tweederde dat er in Gouda leuke evenementen worden georganiseerd. Hier is 6% het niet mee eens. Over de gastvrijheid van de stad zijn de meningen meer verdeeld. De helft van de inwoners vindt Gouda een gastvrije stad. Een kwart geeft hierover een neutraal oordeel en 13% ontkent dat Gouda gastvrij is. Een op de tien inwoners heeft over dit aspect geen mening gegeven. Vergeleken met 2007 zijn de verschillen minimaal. Over het algemeen is men iets positiever gestemd over de vele bezienswaardigheden van de stad (van 85% naar 88%) en de gastvrijheid van de stad (van 48% naar 51%). Stadsmonitor

39 oordeel over de bezienswaardigheden en cultuur naar wijk, 2008 Gouda-oost Achterwillens Kort Haarlem Bloemendaal Plaswijck Binnenstad Gouda Goverwelle Gouda-Noord Korte Akkeren Nieuwe Park helemaal mee eens eens Bron: bewonersenquête % 20% 40% 60% 80% 100% niet eens, niet oneens oneens helemaal mee oneens weet niet Het verschil in oordeel over de bezienswaardigheden en cultuur in Gouda verschilt niet veel per wijk. In vrijwel alle wijken is meer dan 80% het eens met de stelling dat Gouda een stad is met veel bezienswaardigheden en cultuur. Alleen in Nieuwe Park is men het hier vaker niet mee eens. oordeel over de bezienswaardigheden en cultuur naar leeftijd, jaar jaar jaar jaar jaar en ouder helemaal mee eens eens Bron: bewonersenquête % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% niet eens, niet oneens oneens helemaal mee oneens weet niet Het oordeel over de bezienswaardigheden en cultuur in Gouda verschilt niet heel erg naar leeftijd. 65-Plussers zijn het meest positief hierover (95% positief), bewoners van het minst, maar ook van hen heeft 86% zich in positieve zin uitgelaten over de bezienswaardigheden en cultuur. Bezoekers zijn over het algemeen enthousiaster over de bezienswaardigheden en cultuur van Gouda dan bewoners. Zo was in % van de bezoekers hierover zeer positief tegenover 22% van de bewoners. Bewoners zijn vaker gewoon positief (62% tegenover 18% van de bezoekers). Ditzelfde beeld komt naar voren als het gaat om het aanbod aan evenementen in Gouda. Van de bezoekers is 37% hierover zeer positief, van de bewoners 10%. Bewoners zijn echter vaker positief (56% tegenover 23% van de bezoekers). 39 Stadsmonitor 2009

40 Stadsmonitor

41 programma 8 burger en bestuur In dit programma staan de dienstverlening van de gemeente en de betrokkenheid van de burger centraal. Eén van de doelstellingen is de burgers meer te betrekken bij de eigen leefomgeving, via actieve wijkaanpak. Dat betekent actief burgerschap, inwonersparticipatie, grotere sociale cohesie en grotere betrokkenheid van de burgers bij het gemeentelijk beleid. Een aantal aspecten uit de bewonersenquête kan hierbij als indicator worden gebruikt, zoals onderlinge contacten van buurtbewoners, betrokkenheid bij activiteiten in de buurt, bekendheid met wat er speelt en de gehechtheid aan de buurt. Deze aspecten zijn weergegeven bij programma 5. sociaal klimaat In de bewonersenquête zijn vragen opgenomen over de wijze waarop inwoners functioneren in de buurt. Hierbij moet worden gedacht aan de contacten in de buurt, betrokkenheid bij wijk- of buurt-activiteiten of bij een wijk- of buurtorganisatie, de mate waarin men weet wat er in de buurt speelt, de beleving van de eigen straat en de gehechtheid aan de buurt. contacten met buurtbewoners, in 2005 t/m 2008, in procenten betrokkenheid bij een wijk- of buurtvereniging of bij een wijk- of buurtactiviteit, , in procenten % 20% 40% 60% 80% 100% betrokken Bron: bewonersenquête % 20% 40% 60% 80% 100% vaak regelmatig weinig nooit Bron: bewonersenquête 2007 en 2008 Veel Gouwenaars hebben regelmatig tot vaak contact met hun buurtbewoners. Circa de helft van de inwoners geeft aan vaak contact te hebben met buurtbewoners, een derde heeft dit regelmatig. Niet meer dan 2% van de inwoners heeft nooit contact met buurtinwoners. Op hoofdlijnen komen de cijfers overeen met die van eerdere jaren. Tussen de wijken zijn de verschillen niet heel groot. Inwoners van Gouda-Oost geven iets vaker aan vaak contact te hebben met buurtbewoners (63%) en bewoners van de Binnenstad juist minder vaak (19% weinig tot nooit). De meeste inwoners (86%) zijn niet actief betrokken bij een wijk- of buurtvereniging of een wijk- of buurtactiviteit. Circa één op de zeven bewoners zet zich hiervoor wel in (14%). Veelal gaat het hierbij om inwoners die lid zijn van een wijkvereniging of inwoners die activiteiten voor de buurt organiseren. Vergeleken met 2007 is de betrokkenheid gelijk gebleven. In de jaren daarvoor was de betrokkenheid iets beperkter (11% in 2006 en 12% in 2005). De betrokkenheid is groter dan gemiddeld in Bloemendaal (21%), Gouda-Oost (20%), de Binnenstad (18%) en Gouda- Noord (17%). bekendheid met wat er speelt in de buurt, 2005 t/m % 20% 40% 60% 80% 100% goed redelijk matig niet of nauwelijks Bron: bewonersenquête Stadsmonitor 2009

42 Ruim driekwart van de inwoners is redelijk tot goed op de hoogte van wat zich in de buurt afspeelt, een zesde zegt matig op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen in de buurt en niet meer dan 4% is er niet of nauwelijks van op de hoogte. De bekendheid met wat er speelt is iets toegenomen vergeleken met 2008 toen 76% van de bewoners hiervan redelijk tot goed op de hoogte was. Er is sprake van een licht stijgende lijn. Het verschil is echter niet groot, evenals met de jaren daarvoor. aandeel op circa twee derde (66% in 2006 en 65% in 2005). Naar wijk verschilt het beeld echter wel. Inwoners van Gouda-Oost (20%), Korte Akkeren (19%), Goverwelle (19%) en Achterwillens voelen zich beduidend minder gehecht aan de buurt. Inwoners van de Binnenstad zijn juist meer dan gemiddeld zeer gehecht aan de buurt (42%). oordeel over de wijze waarop men in de buurt met elkaar omgaat, 2008 Inwoners van Nieuwe Park (96% redelijk tot goed) en van de Binnenstad (87%) zijn duidelijk meer dan gemiddeld op de hoogte van wat zich in de buurt afspeelt dan gemiddeld in Gouda. Ook in eerdere jaren was de bekendheid in deze wijken groter. voelt men zich prettig in de straat waar men woont, % 20% 40% 60% 80% 100% prettig Bron: bewonersenquête 2008 Vrijwel iedereen (92%) voelt zich prettig in de straat waar men woont. Slechts 4% voelt zich niet prettig en een vergelijkbaar percentage heeft hierover geen mening gegeven. In de jaren 2007 (91%), 2006 (91%) en 2005 (90%) waren deze cijfers nagenoeg hetzelfde. Inwoners van Gouda-Oost geven vaker aan zich niet prettig te voelen in de straat waar men woont (18%). In 2007 lag dit aandeel in Gouda-Oost beduidend lager (10%). gehechtheid aan de buurt, % 20% 40% 60% 80% 100% uitstekend goed redelijk matig/slecht Bron: bewonersenquête 2008 Ook over de wijze waarop inwoners in de buurt met elkaar omgaan is men positief gestemd. Van de inwoners vindt 6% dit uitstekend en ruim de helft (59%) goed. Maar 1% van de inwoners heeft aangegeven dat men op een slechte manier met elkaar omgaat in de buurt. De verschillen met 2007, 2006 en 2005 zijn opnieuw marginaal. Inwoners van de Binnenstad zijn vaker zeer positief over de wijze waarop men in de buurt met elkaar omgaat (12% uitstekend). Bewoners van Nieuwe Park zijn hierover vaker dan gemiddeld matig gestemd (16%). Bewoners van Korte Akkeren zijn minder negatief dan in 2007 toen 15% dit als matig of slecht beoordeelde tegenover 11% in Er is een duidelijke relatie tussen de evaluatie van de wijze waarop men met elkaar omgaat in de buurt en de waardering voor de eigen straat en de gehechtheid aan de buurt. Zo vinden inwoners die aangeven dat men in de buurt niet goed met elkaar omgaat het ook minder prettig om in de straat te wonen. Ook zijn zij veel minder gehecht aan de buurt, vergeleken met inwoners die wel positief zijn over de wijze waarop de contacten in de buurt verlopen betrokkenheid bij het lokale beleid onderwerpen waar de gemeente aandacht aan zou moeten geven 2008, in procenten van het aantal respondenten % 20% 40% 60% 80% 100% zeer gehecht gehecht enigszins gehecht niet gehecht Bron: bewonersenquête 2008 Tweederde van de inwoners is redelijk (45%) tot zeer (23%) gehecht aan de buurt waar men woont. Een op de acht inwoners geeft aan niet gehecht te zijn aan de buurt. De gehechtheid aan de buurt is vergeleken met 2007, toen 65% redelijk tot zeer gehecht was aan de buurt, iets toegenomen. Het verschil is echter niet heel groot. Ook in de jaren daarvoor lag dit veiligheid 56 jeugd/jongeren 44 onderhoud openbare ruimte 37 parkeerruimte verkeer cultuur, sport en vrije tijd welzijn en zorg onderwijs kwaliteit dienstverlening werk 34 iets anders % 20% 40% 60% 80% 100% Bron: bewonersenquête 2008 Stadsmonitor

43 Volgens de inwoners zou de gemeente vooral meer aandacht moeten geven aan veiligheid (56%), jeugd (44%), onderhoud van de openbare ruimte (37%), parkeerruimte (37%) en verkeer (28%). Deze onderwerpen zijn door een kwart tot ruim de helft van de inwoners van Gouda naar voren gebracht. Andere onderwerpen die vaker zijn genoemd zijn cultuur, sport en vrije tijd (17%), welzijn en zorg (12%), onderwijs (9%) en de kwaliteit van de dienstverlening (8%). Door 11% van de inwoners wordt nog een veelheid aan andere onderwerpen genoemd, waaronder speelvoorzieningen en fietsverkeer. Een goede vergelijking met 2007 is niet mogelijk, omdat toen minder onderwerpen op voorhand zijn aangedragen. Toch stonden ook in 2007 veiligheid (51%) en jongeren (49%) op de eerste en de tweede plaats. De kwaliteit van de dienstverlening - een categorie die in 2007 ook in de enquête was opgenomen - vinden inwoners nu duidelijk minder belangrijk (van 19% naar 8%). De overige onderwerpen waren niet als aparte categorie vermeld in de enquête. belangstelling voor lokale politieke onderwerpen De inwoners zijn sterk verdeeld over de mate waarin men wordt geïnformeerd over het doen en laten van de gemeenteraad van Gouda. En derde is hierover tevreden en vindt de informatievoorziening voldoende. Een even groot aandeel is hierover echter niet te spreken en bijna een derde wil of kan hierover geen uitspraak doen. Inwoners, die zeer geïnteresseerd zijn in de lokale politiek, zijn duidelijk vaker tevreden (42%) maar nog beduidend vaker ontevreden hierover (54%). Dit beeld komt ook naar voren bij inwoners die tamelijk veel belangstelling hebben voor de lokale politiek. Inwoners van Nieuwe Park zijn meer dan gemiddeld te spreken over de informatie die men krijgt (64% voldoende). Inwoners van Goverwelle (44% onvoldoende) en van de Binnenstad (41%) vinden dit meer dan gemiddeld onvoldoende. Inwoners zijn nu iets positiever gestemd over de informatievoorziening dan in 2007 (van 32% voldoende naar 35%). Vooral zeer geïnteresseerden in de politiek hebben vaker aangegeven voldoende te worden geïnformeerd (van 34% naar 42%). bekendheid van Woensdag Raadsdag, naar mate van belangstelling voor lokale politieke onderwerpen 2008, in procenten 2007 veel interesse interesse Bron: bewonersenquête % 20% 40% 60% 80% 100% nauwelijks interesse geen interesse weet niet zeer geïnteresseerd tamelijk geïnteresseerd nauwelijks interesse geen interesse Er bestaat bij de inwoners een redelijke belangstelling voor lokale politieke items. Zo is de helft (51%) van de inwoners is (zeer) geïnteresseerd in de lokale politiek. Daar staat tegenover dat ruim een derde nauwelijks belangstelling heeft voor de lokale politieke agenda en 11% hierin helemaal niet geïnteresseerd is. Vergeleken met 2007 is de interesse in lokale politieke onderwerpen toegenomen (van 44% naar 51%). Het aandeel niet geïnteresseerden is juist gedaald van 17% naar 11%. De belangstelling voor lokale politieke onderwerpen is in Achterwillens (69%), de Binnenstad (67%) en Nieuwe Park (64%) aanzienlijk groter dan gemiddeld en is minder groot in Korte Akkeren (43%) en Goverwelle (47%). Inwoners van Gouda- Oost zijn nu meer geïnteresseerd in de lokale politiek dan in 2007 (van 41% naar 55%). oordeel over de informatie over het doen en laten van de gemeenteraad en mate van belangstelling voor lokale politieke onderwerpen 2008, in procenten zeer geïnteresseerd tamelijk geïnteresseerd nauwelijks interesse geen interesse gemiddeld Bron: bewonersenquête % 20% 40% 60% 80% 100% voldoende onvoldoende geen mening gemiddeld % 20% 40% 60% 80% 100% bekend Bron: bewonersenquête 2008 niet bekend Bijna een derde van alle inwoners van Gouda is bekend met het begrip Woensdag Raadsdag. Ook hierbij geldt dat de bekendheid toeneemt naarmate men meer geïnteresseerd is in de lokale politieke onderwerpen. Van de zeer geïnteresseerden kent meer dan de helft Woensdag Raadsdag. In Nieuwe Park is 48% van de inwoners hiermee bekend, de wijk met veruit het grootste percentage. Woensdag Raadsdag is het minst bekend in Kort Haarlem (20%). Woensdag Raadsdag geniet een grotere bekendheid dan in 2007 toen 24% van de inwoners hiervan op de hoogte was. bekendheid van tenminste drie lokale raadsleden, naar mate van belangstelling voor lokale politieke onderwerpen 2008, in procenten zeer geïnteresseerd tamelijk geïnteresseerd nauwelijks interesse geen interesse gemiddeld % 20% 40% 60% 80% 100% bekend Bron: bewonersenquête 2008 niet bekend 43 Stadsmonitor 2009

44 Ook de bekendheid van één of meer raadsleden van de gemeente Gouda is gerelateerd aan de interesse in de lokale politiek. Gemiddeld kan één op de vier inwoners de namen van (tenminste drie) lokale raadsleden noemen. Driekwart heeft aangegeven dit niet te kunnen. Inwoners met een grote belangstelling voor de lokale politiek kennen ook veel vaker de namen van de raadsleden (49%) dan inwoners die enige (34%), weinig (17%) of geen (6%) interesse hebben in de lokale politiek. De bekendheid van lokale raadsleden is nauwelijks gewijzigd vergeleken met 2007 toen 23% minimaal drie raadsleden kon noemen. Onder de zeer geïnteresseerden is dit aandeel zelfs iets gedaald (van 54% naar 49%). verschillen tussen de partijen in de gemeenteraad, naar mate van belangstelling voor lokale politieke onderwerpen 2008, in procenten zeer geïnteresseerd tamelijk geïnteresseerd nauwelijks interesse geen interesse gemiddeld Bron: bewonersenquête % 20% 40% 60% 80% 100% wel verschillen nauwelijks verschillen geen mening Op de vraag of men vindt dat er verschillen bestaan tussen de partijen in de Goudse gemeenteraad kan circa de helft (55%) geen antwoord geven. Naarmate men meer interesse heeft in de lokale politiek, kan men hierover vaker oordelen. De stelling dat er nauwelijks verschillen zijn tussen de partijen wordt door bijna een kwart van alle respondenten onderschreven. Een vrijwel even groot aandeel vindt echter dat dit niet het geval is. Inwoners die tamelijk of zeer geïnteresseerd zijn in de lokale politiek zijn vaker van mening dat er wel verschillen zijn tussen de politieke partijen. In 2007 dacht men vrijwel hetzelfde over de verschillen tussen de partijen in de gemeenteraad. Bewoners die tamelijk tot zeer geïnteresseerd waren in de lokale politiek, gaven in 2007 echter vaker aan dat er wel degelijk verschillen waren (van 55% naar 46% onder de zeer geïnteresseerden en van 36% naar 31% onder de tamelijk geïnteresseerden). tevredenheid over wijkontwikkeling Voor de wijkontwikkeling in Korte Akkeren en Gouda Oost wordt periodiek een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd. Er zijn inmiddels drie metingen uitgevoerd. De conclusies uit het meest recente onderzoek (2009) naar de tevredenheid over de wijkontwikkeling zijn hier samengevat. De metingen laten in het algemeen een positieve indruk na. Naast het feit dat de bekendheid van wijkontwikkeling bij de inwoners wat groter is geworden is ook de bekendheid van de specifieke plannen toegenomen sinds de vorige metingen. Over de informatievoorziening, waarover de inwoners in 2005 en 2007 ook al zeer positief waren gestemd, laat men zich in 2009 nog iets positiever uit. Met name de Nieuwsbrief en de brieven van de gemeente of de woningcorporatie zijn belangrijke media om inwoners te informeren. De Nieuwsbrief wordt zeer goed ontvangen door de inwoners, zowel inhoudelijk als qua opzet. De verschijningsfrequentie, die sinds de nulmeting is verdubbeld, valt in goede aarde bij de inwoners. De behoefte aan informatie is blijkbaar zo groot dat een aantal inwoners een nog frequentere verschijning zou toejuichen. Vergeleken met de vorige metingen is het bezoek aan een bijeenkomst van de gemeente of woningcorporatie niet wezenlijk veranderd, maar de tevredenheid hierover is wel iets afgenomen. Het Informatiepunt Wijkontwikkeling is in tegenstelling tot de vorige metingen vaker geraadpleegd. Ondanks het toegenomen bereik van de website, is het gebruik hiervan nog niet heel hoog, veelal omdat inwoners hiervoor geen interesse hebben of op een andere manier voldoende op de hoogte worden gebracht. Inwoners die de site wel bezoeken, willen vaker nog meer informatie vinden op de site. Gebruik van om inwoners meer op de hoogte te houden of om inwoners naar hun mening te vragen geniet zeker belangstelling zodat dit aspect verder uitgewerkt zou kunnen worden. De bekendheid van inspraakmogelijkheden is vergeleken met de vorige metingen iets lager. Men is ook over het algemeen meer te spreken over de wijze waarop de inspraak is geregeld, met name over het nakomen van afspraken en de snelheid waarop is gereageerd op inspraakreacties. Het blijft van belang inwoners te attenderen op de inspraakmogelijkheden en met name over de wijze waarop men dit vorm kan geven. tevredenheid over publiekszaken en de stadswinkel klanttevredenheid over publiekszaken, gemiddeld rapportcijfer, ,5 8,0 7,5 7,0 6,5 6,0 5,5 5,0 jul-04 aug-04 sep-04 okt-04 nov-04 dec-04 jan-05 feb-05 mrt-05 apr-05 mei-05 jun-05 jul-05 aug-05 sep-05 okt-05 nov-05 dec-05 jan-06 feb-06 mrt-06 apr-06 mei-06 jun-06 jul-06 aug-06 sep-06 okt-06 nov-06 dec-06 jan-07 feb-07 mrt-07 apr-07 mei-07 jun-07 jul-07 aug-07 sep-07 okt-07 nov-07 dec-07 jan-08 feb-08 mrt-08 apr-08 mei-08 jun-08 jul-08 aug-08 sep-08 okt-08 nov-08 dec-08 Bron: gemeente Gouda, maandelijks tevredenheidsonderzoek DPZ De klanttevredenheid over Publiekszaken vertaalt zich in een rapportcijfer dat schommelt rond de 7,5. In het voorjaar van 2008 lag het cijfer wat lager (tussen 7 en 7,5), in het najaar weer wat hoger (tussen 7,5 en 8). Als de bezoekers wordt gevraagd op welke punten de dienstverlening nog kan worden verbeterd wordt de wachttijd het meest genoemd. Met het invoeren van het werken op afspraak is de mogelijkheid tot het vrije inlopen bij publiekszaken beperkt tot de ochtenduren en de avond-openstelling op donderdagavond. De wachttijd is daardoor nagenoeg nihil en de bezoeker kan voor ieder product een afspraak maken. De meeste bezoekers zijn wel bekend met de mogelijkheid om een afspraak te maken, Stadsmonitor

45 maar hebben er toch voor gekozen om naar de vrije inloop te komen. klanttevredenheid over de digitale balie, gemiddeld rapportcijfer, ,5 8,0 7,5 7,0 6,5 6,0 5,5 5,0 feb-08 mrt-08 apr-08 mei-08 jun-08 jul-08 aug-08 sep-08 okt-08 nov-08 dec-08 Bron: gemeente Gouda, maandelijks klanttevredenheidsonderzoek DPZ Het rapportcijfer voor de digitale balie, gemeten vanaf begin 2008, ligt gemiddeld tussen 7,5 en 8 en daarmee een fractie hoger dan de waardering voor de publieksbalie. 45 Stadsmonitor 2009

46 Stadsmonitor

47 wijken in vogelvlucht In de Stadsmonitor 2009 zijn verschillende thema s aan bod gekomen, waarbij telkens de wijken kort belicht zijn. In dit hoofdstuk worden de thema s uit voorgaande hoofdstukken weergegeven per wijk, zodat een beeld verkregen wordt van de leefbaarheid van de tien Goudse wijken die in dit rapport zijn onderscheiden. In dit hoofdstuk zijn niet alle resultaten nogmaals weergegeven, maar is uitgegaan van een selectie waarin de highlights van een wijk worden belicht. De volgende onderwerpen komen hierbij aan de orde: Typering wijk en haar bewoners Bereikbaarheid Waardering woning en woonomgeving Beschikbaarheid voorzieningen Veiligheid Voorafgaand aan de wijken in vogelvlucht wordt kort ingegaan op de leefbaarometer. leefbaarometer De door het Ministerie van VROM uitgevoerde leefbaarometer 11 laat zien dat de leefbaarheid in de meeste Goudse buurten positief kan worden beoordeeld. Zoals uit de kaart blijkt is over heel Gouda bezien de leefbaarheidscore in 2008 overwegend positief. Een aantal 11 Zie De leefbarometer maakt een score op basis van 49 indicatoren die met leefbaarheid te maken hebben (alleen feiten, geen beleving van bewoners) en vergelijkt die score met de gemiddelde score van alle gemeenten in Nederland. buurten valt op door een afwijking in negatieve of in positieve zin. Voor de buurten Achterwillenseweg, Vreewijk, Sportbuurt en de wijk Korte Akkeren (met uitzondering van het hier gelegen industrieterrein) is de leefbaarheidscore matig positief. De buurt Oosterwei scoort in 2008 het minste met een matige leefbaarheid. Buurten waar de leefbaarheid als zeer positief wordt beoordeeld zijn: Gaardenbuurt, Water- en Grassenbuurt, Bodegraafsestraatweg, Vrijheidsbuurt, Turfmarkt en omstreken en Stolwijkersluis Oost. In de meting van 2006 was de gemiddelde leefbaarheidscore voor een aantal buurten een niveau lager. Dit geldt met name voor de buurten waar de leefbaarheidscore in 2008 matig positief of matig is. Oosterwei heeft in 2008 een matige leefbaarheidscore, in 2006 was dit negatief. De buurten Weidebloemkwartier, Achterwillenseweg en Sportbuurt scoren in 2008 matig positief, in 2006 was dit matig. Wanneer wordt gekeken naar de ontwikkeling van leefbaarheid volgens de Leefbaarometer in de periode dan zijn er geen noemenswaardige ontwikkelingen zichtbaar, behalve een matig positieve ontwikkeling voor de buurten Vreewijk en Oosterwei. Dit beeld kan genuanceerd worden door in te zoomen op clusterniveau (een cluster is een aaneengesloten homogeen gebied voor wat betreft de leefbaarheid). Dan is vooral in de wijken ten zuiden van de spoorlijn op diverse plaatsen een beperkte positieve ontwikkeling in de leefbaarheid te zien (zie het kaartbeeld op de volgende pagina). 47 Stadsmonitor 2009

48 Op landelijk niveau is voor de periode een gunstige ontwikkeling van de leefbaarheidscore te zien. In het bijzonder in de G4 en de G27 zijn de ontwikkelingen zeer positief geweest. Maar ook daarbuiten is de leefbaarheid er gemiddeld genomen op vooruit gegaan. De leefbaarheid scores van Gouda kunnen in perspectief worden geplaatst van het landelijk gemiddelde. In onderstaande figuur is voor de zes dimensies van leefbaarheid (zie bijlage Leefbaarometer voor de indicatoren) de afwijking van de Goudse score in en de voorgaande jaren ten opzichte van het landelijk gemiddelde weergegeven. Vooral op veiligheid, maar ook op woningvoorraad en voorzieningenniveau is een aanzienlijke afwijking zichtbaar. Bij de indicatoren publieke ruimte, bevolkingssamenstelling en sociale samenhang ligt de Goudse score dicht tegen het landelijk gemiddelde. Score woningvoorraad (0 = landelijk gemiddelde) Score publieke ruimte (0 = landelijk gemiddelde) Score niveau voorzieningen (0 = landelijk gemiddelde) Score samenstelling bevolking (0 = landelijk gemiddelde) Score sociale samenhang (0 = landelijk gemiddelde) Score veiligheid (0 = landelijk gemiddelde) wijken in vogelvlucht Binnenstad In deze wijk zijn relatief veel particuliere huurwoningen. Zes op de tien woningen behoren tot de categorie meergezinswoningen. Van alle cliënten van de dienst Arbeid en Inkomen woont 9% in de Binnenstad. Dit aandeel is iets hoger dan het aandeel van deze wijk in de totale bevolking van Gouda (7%). Over het algemeen is men tevreden (97%) over de woning waarin men woont. Toch is een deel van de bewoners ontevreden over de onderhoudsstaat van de woning (23%), de grootte van de woning (17%) en de indeling van de woning (16%). De waardering van de woonomgeving in de Binnenstad ligt op het gemiddelde niveau van Gouda. Men vindt de aanwezigheid van voorzieningen met betrekking tot de gezondheidszorg en de aanwezigheid van scholen, kinderopvang en winkels (redelijk) goed. In vergelijking met andere wijken oordelen de bewoners van de Binnenstad negatief over de bereikbaarheid en de openbare parkeergelegenheid van hun wijk. Ook over het openbaar vervoer is een kwart van de bewoners ontevreden. Doordat de Binnenstad veel bezoekers trekt, is deze wijk ook extra kwetsbaar voor criminaliteit. Van alle geregistreerde incidenten vond 15% plaats in de Binnenstad. Vanuit de Gemeente Gouda wordt er dan ook gewerkt met een gebiedsgerichte aanpak voor deze wijk. Daalde de criminaliteit in de Binnenstad in 2007 nog ten opzichte van In 2008 is deze weer toegenomen met 13% ten opzichte van Nieuwe Park Bijna de helft van alle woningen in deze wijk is een koopwoning en tweevijfde een sociale huurwoning. Van alle cliënten van de sociale dienst woont 0,5% in Nieuwe Park, wat lager is dan het aandeel bewoners van deze wijk in het totale aantal bewoners (2%). De bewoners zijn zeer te spreken over hun woning. Bijna twee derde is zelfs zeer tevreden. Ook over de woonomgeving is men positief: die scoort hoger dan gemiddeld in heel Gouda. De meerderheid van de bewoners vindt dat er voldoende winkels zijn voor het kopen van levensmiddelen. Daarnaast is men over het algemeen tevreden over de beschikbaarheid van gezondheidsvoorzieningen. Ten opzichte van het Goudse gemiddelde scoort de beschikbaarheid van apotheken wel wat minder goed. Inwoners 13 van deze wijk zijn (zeer) tevreden over de bereik baarheid van hun wijk. Ook het openbaar vervoer scoort bovengemiddeld. De parkeervoorzieningen worden dit jaar iets minder goed beoordeeld. Het aantal delicten is twee keer zo hoog dan gemiddeld in Gouda. Delicten die duidelijk meer dan gemiddeld voorkomen in deze wijk zijn geweldsdelicten, fietsendiefstal en diefstal uit auto s. Ook vernielingen en overlast komen in deze wijk vaker voor. Het aantal delicten is het afgelopen jaar met 20% toegenomen in Nieuwe Park. Dit geldt vooral voor fietsendiefstal en voor diefstal uit auto s. Ook de overlast en de jeugdproblematiek is in 2008 toegenomen in deze wijk. In 2007 was juist sprake van een gemiddelde afname van de criminaliteit. Korte Akkeren De woningvoorraad in Korte Akkeren bestaat uit relatief veel sociale huurwoningen (44%). Van alle cliënten van de sociale dienst woont 20% in Korte Akkeren, wat beduidend hoger is dan het aandeel bewoners van deze wijk in het totale aantal bewoners (13%). Ruim 9 op de 10 inwoners van Korte Akkeren zijn tevreden over hun woning, men is wel minder vaak dan gemiddeld zeer 12 Het aantal inwoners uit deze wijk dat heeft deelgenomen aan de bewoners enquête is beperkt. Daarom dienen de resultaten met de nodige voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd; de resultaten zijn slechts een indicatie. Stadsmonitor Het aantal inwoners uit deze wijk dat heeft deelgenomen aan de bewoners enquête is beperkt. Daarom dienen de resultaten met de nodige voorzichtigheid te worden geïnterpreteerd; de resultaten zijn slechts een indicatie.