Betekenis van werk Slechts 1 op de 7 Nederlanders geniet van het werk Het 1e Nationale onderzoek naar betekenis in het werk 2006/2007
Onderzoeksresultaten samengevat Ruim 65% van de Nederlandse beroepsbevolking hecht betekenis aan het werk. Waarvan: 69 % door het verdienen van een inkomen, 15 % door het verwezenlijken van persoonlijke groeidoelstellingen, 16 % door samenwerking met collega s en sociale relaties op het werk. Tevredenheid en loyaliteit vertonen een sterke relatie met betekenis. Hoe groter de betekenisgeving aan het werk, des te hoger de werktevredenheid, loyaliteit en arbeidsproductiviteit van de respondenten. Een significant verband bestaat tussen mate van betekenisgeving aan het werk en organisatie inrichting. Een drietal aanpassingen van organisatie -inrichtingskenmerken en jobkenmerken verbeteren de mate van betekenisgeving: 1. Verantwoordelijkheid van medewerkers vergroten door stimuleren van vakmanschap, 2. Managementstijl richten op het loslaten van de controle en waardering geven aan medewerkers. 3. Klanten meer betrekken bij professionele ontwikkeling van medewerkers. Medewerkers die in mindere mate betekenis geven aan het werk, missen met name waardering in het werk. In de Nederlandse zorgsector en binnen de onderwijssector ervaren medewerkers het werk als meest betekenisvol. Het functieniveau, functiesoort of leeftijd van de medewerker spelen geen duidelijke rol bij betekenisgeving in het werk. 2
Inhoud van dit document Wat is het probleem? Wat zijn de gevolgen? Wat is de gewenste situatie? 5 kenmerken van de betekeniswerker Oplossingen Achtergrondinformatie en definities Het 1e Nationale onderzoek naar betekenis in het werk 2006/2007 Voor brongegevens of nadere informatie over dit onderzoek kunt u zich wenden tot Nicole Messer en/of Maaikel Klein Klouwenberg. 2007 Turner Postbus 228 3830 AE Leusden 033 285 93 00 www.turner.nl 3
Conclusie: Slechts 15% vindt betekenis in het werk door het behalen van persoonlijke doelstellingen Wat is het probleem? Slechts 15% verleent betekenis aan het werk door het behalen van persoonlijke doelstellingen: Zelfrealisatie 15 % Sociale behoefte 16 % Bestaanszekerheid 69 % De Maslow pyramide 2 op de 3 Nederlanders werken om een inkomen te verdienen: Betekenisscore ingedeeld volgens de Maslow theorie 15% Zelfrealisatie 16% Sociale behoefte 69% Bestaanszekerheid 4
Een tevreden werker is nog geen betekenis werker Wat is het probleem? De tevreden werker 70% 15% 15% De betekeniswerker 0,5 1,0 1,5 2,0 7 8 2,5 3,0 3,5 4,0 Tevredenheidsscore 5
Niet- betekenisvol werk uitvoeren is nadelig voor mens, organisatie en economie Wat zijn de gevolgen? Talenten en capaciteiten van de betekenis werker onbenut. Slechts 2/3 deel van het menselijk motivatie potentieel benut. Toename van wervingskosten en krapte op de arbeidsmarkt zijn onoplosbaar door de tevreden werker. De tevreden werker werkt aanzienlijk minder hard dan de betekenis werker. Loyaliteit van de tevreden werker is lager dan de betekenis werker en leidt tot extra wervings-, en opleidingskosten. De matige inzet van de tevreden werker heeft consequenties voor onze economie. Concurrentiepositie van Nederland taant door onderbenutting van menselijke motivatie. 6
Betekenisvol werk winst voor medewerker én werkgever De betekeniswerker heeft betekenisvol werk waarin het bereiken van persoonlijke ontwikkelingsdoelstellingen en benutten van de talenten centraal staan. De 4 kenmerken van de betekenis werker: werkt aanzienlijk harder is loyaler draagt meer bij aan innovatie beschouwt zich vakman. 7
Betekeniswerkers werken aanzienlijk harder Kenmerk van de betekeniswerker 1 Betekenisscore en gemiddeld aantal werkuren per week betekenisscore 10 8 6 7,5 7,5 7,7 4 2 15 tot 34 35 tot 49 50 of meer dan 50 uur N = 190 N = 279 N = 27 uur per week Het verschil in scores is niet significant (P > 0,5) Scores zijn wel een indicatie van kenmerk 1. 8
Betekeniswerkers zijn loyaler Kenmerk van de betekeniswerker 2a Op de stelling momenteel denk ik er sterk aan om de organisatie te verlaten reageren betekeniswerkers vaker met oneens dan de tegenpool. betekenisscore 10 8 6 7,88 7,53 7,05 7,20 7,08 4 2 0 Zeer mee oneens Mee oneens Geen van beiden Mee eens Zeer mee eens N=158 N=157 N=103 N=49 N=26 9
Investeer in starters en trouwe medewerkers; zij zijn de betekeniswerkers Kenmerk van de betekeniswerker 2b Betekenisscore en loyaliteit betekenisscore 10 8 6 7,7 7,4 7,5 7,1 7,5 7,7 4 2 0 3 maanden tot 1 jaar 2 tot 3 jaar 4 tot 5 jaar 6 tot 7 jaar 5 tot 15 jaar meer dan 15 jaar Deze groep medewerkers is minder loyaal naar de werkgever 10
Betekeniswerkers dragen meer bij aan innovatie Kenmerk van de betekeniswerker 3 Op de stelling: in mijn werk lever ik graag een bijdrage aan nieuwe producten reageren medewerkers met hoge betekenisscores positiever. betekenisscore 10 8 6 7,84 7,52 7,10 5,20 4 2 0 Zeer mee eens Mee eens Neutraal Mee oneensa 11
Betekeniswerkers zijn vakmensen Kenmerk van de betekeniswerker 4 De betekeniswerker beschrijft zichzelf vaker als een vakman of dienstverlener dan de tevredenwerker. 100 % 80 60 tevredenwerker betekeniswerker 56 62 40 20 0 24 26 vakman 7 6 6 1 1 0 2 3 2 3 gevangene politieagent dienstverlener kapitein loonslaaf kunstenaar Op de stelling ik vind dat ik een vak uitoefen antwoordt de betekeniswerker positief. betekenisscore 10 8 6 7,83 7,41 6,94 5,06 4 2 0 Zeer mee eens Mee eens Neutraal Mee oneens 12
Waardering ontvangen is belangrijk voor betekeniswerkers Kenmerk van de betekeniswerker 5 Op de vraag wat mis je vooral in je huidige werk geven betekeniswerkers de volgende antwoorden: 17,5% mist vooral waardering 11, 2% mist financiële middelen om extra dingen te doen 7,5% mist carriere mogelijkheden 6,7% mist een waardevolle bijdrage te leveren aan de samenleving. 13
Drie bewezen aanpassingen in de organisatie-inrichting stimuleren de betekenis van werk Oplossingsrichtingen 1. Koester vakmanschap en geef verantwoordelijkheid vergroot de autonomie en verantwoordelijkheid van de medewerker benadruk vakmanschap 2. Pas managementstijl aan geef waardering aan de medewerker laat controle los stel ontwikkeling en opleiding van medewerker centraal 3. Betrek de klant in persoonlijke groei stimuleer direct klantcontact voor de medewerker N.B Algemeen geldende randvoorwaarden voor betekenisgeving: bied goede werkcondities stel geschikte middelen ter beschikking (auto,laptop, technologie) Betekenisvol werk 1 Koester vakmanschap 3. Betrek de klant in persoonlijke groei 2. Pas managementstijl aan Jaar X Jaar X+1 Jaar X+2 Tijd en investering 14
De betekenis van werk van 499 respondenten is onderzocht Achtergrond bij het onderzoek Definitie betekenisvol werk Werk is betekenisvol wanneer de medewerker ervaart dat het eigen werk bijdraagt aan het realiseren van persoonlijke leer- en ontwikkeldoelstellingen in lijn met organisatiedoelen en eigen talenten. 499 respondenten; werkende Nederlanders Uitgevoerd in oktober- november 2006 47% afkomstig uit GZ en overheid 32% > 15 jaar werkzaam in organisatie Gelijk aantal mannen en vrouwen Respondenten per functieniveau Respondenten per sector 5% senior management 21% management overige, anders 3% beveiliging, andere services 1% vrijwilligerswerk 0% bouw 3% 8% industrie (olie & chemie+ productiesector) 6% financiele dienstverlening 8% handel onderwijs 5% gas water en licht 0% 74% uitvoerend medewerker overheid 20% 27% gezondheidszorg transport, scheepvaart 6% en logistiek 1% 7% 4% technologie 1% farmacie zakelijke dienstverlening telecommunicatie 15
Begripsbepaling betekenis van werk en het onderzoeksmodel Achtergrond bij het onderzoek In de literatuur staat betekenis van werk gelijk aan betrokkenheid, inzet, tevredenheid, trots, employability, engagement en bevlogenheid. In dit onderzoek is de volgende definitie van betekenis gehanteerd: Werk is betekenisvol wanneer de medewerker ervaart dat het eigen werk bijdraagt aan het realiseren van persoonlijke leer-, en ontwikkeldoelstellingen. Aan het onderzoek ligt een onderzoeksmodel ten grondslag. Het onderzoeksmodel is gebaseerd op de hypothese dat: onafhankelijke variabelen zoals, taakkenmerken, organisatiekenmerken en beloningsaspecten in combinatie met persoonskenmerken het niveau van en soort betekenis bepalen die een persoon vindt in het werk. het niveau van en soort betekenis een directe relatie heeft met werktevredenheid, inzet en motivatie van medewerkers. Het onderzoeksmodel bestond uit 120 vragen, waarvan 20 vragen direct betrekking hadden op mate en soort betekenis. Het onderzoek is uitgevoerd i.s.m. Mercer HR Consulting [What s working onderzoek] 16
Begripsbepaling betekenis van werk en het onderzoeksmodel Achtergrond bij het onderzoek De mate van betekenis is gemeten aan de hand van 3 verschillende onderzoeksvragen (samengestelde betekenisscore): 1. in mijn werk kan ik veel van mezelf kwijt 2. door mijn werk lever ik een waardevolle dienst/product aan de samenleving. 3. via mijn werk kan ik mijn persoonlijke idealen realiseren (5 mogelijke antwoordcategorieën: Zeer mee eens, eens, neutraal, oneens, zeer mee oneens) De samengestelde betekenisschaal is valide met een alpha van.83. Directe leidinggevende Organisatiekenmerken - Inrichting - Organisatiekenmerken - Job kenmerken(vaisf) Organisatiekenmerken - Senior management - Beoordeling / Beloning Cultuur& Gedrag Overige kenmerken BETEKENIS 3 3 2 2 1 1 Individuele kenmerken - Persoonlijkheid - Predisposities - Opleiding Dissatisfiers Hygiëne factoren - Werkdruk - Work life balans Tevredenheid Motivatie Inzet Retentie Overige effecten Trots, bekwaamheid Ondernemingsprestaties Uitgebreide onderzoeksresultaten en achtergrondinformatie zijn op te vragen bij Turner (www.turner.nl) 17