B&W.nr.: 060295 d.d. 03-03-2006 B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Aanvraag voor een behandeleenheid voor verstrekking medische heroïne aan verslaafden BESLUITEN Behoudens advies van de commissie WOWZ 1. Vóór 1 april 2006 een aanvraag in te dienen bij het Rijk voor een behandeleenheid medische heroïneverstrekking en daaraan geen nadere voorwaarden richting het Rijk te verbinden. 2. Nader onderzoek in te stellen naar een geschikte locatie voor deze behandeleenheid en de daarmee gepaard gaande kosten (inrichting, huisvesting etc.). En aan de hand van de uitkomsten van dit onderzoek voor 1 september 2006 de Raad een integraal plan voor te leggen. Mocht de Raad niet instemmen met het beschikbaar stellen van de benodigde financiële middelen, dan zal de bij het Ministerie van VWS ingediende aanvraag worden ingetrokken. 3. Dit besluit ter kennisname aan de Raadscommissie Sociale Infrastructuur te zenden. Samenvatting (verschijnt in persbriefing) Het college heeft besloten een aanvraag in te dienen bij het Rijk voor een behandeleenheid medische heroïne, waar verslaafden (die daarvoor overigens aan een aantal voorwaarden moeten voldoen) in een medische setting heroïne toegediend kunnen krijgen. Nader onderzoek zal worden ingesteld naar een geschikte locatie voor deze behandeleenheid en de daarmee gepaard gaande kosten.
Raadsaanbiedingsformulier Rv nr. Opsteller Naam: M.H.A.C. Weevers B&W.nr.: 06.0295 Dienst: C&E Telefoon: 5231 Verantwoordelijk portef.houder: H. Buijing B&W-besluit d.d: 03-03-2006 Meningsvormend Besluitvormend Informatief (t.k.n.) Naam Programma + onderdeel: Welzijn & Zorg 10.4 Voorkomen van verslaving en beperking of opheffing van de gevolgen van verslaving 10.5 Creëren van adequate opvang en stimuleren van reïntegratie van kwetsbare groepen Veiligheid 2.7 Vermindering van overlast op straat door verslaafden 2.9 Vermindering van de criminaliteit door volwassen en jeugdige veelplegers 2.11 Vermindering van onveiligheid en criminaliteit rond bedrijven Onderwerp: Aanvraag behandeleenheid medische heroïne Voorgenomen besluit: Kennis te nemen van het collegebesluit tot het indienen van een aanvraag voor een heroïnebehandeleenheid bij het Rijk (zonder nadere restricties) en voor 1 september 2006 de Raad een plan voor te leggen waarin een locatie en een dekking van de kosten wordt voorgesteld. INHOUD Aanleiding: Doel:. Kader: Overwegingen: Procedure: Financiën: OVERIGEN Communicatie: (denk ook aan publicatieplicht) openbaar Evaluatie: In te vullen door de griffie:
Raadsbesluit Raadsvoorstelnr. Onderwerp: De raad van de gemeente Leiden, Besluit: 1. 2. 3. 4. Gedaan in de openbare raadsvergadering van Voorzitter raad, griffier, Advies van de commissie is: Hamerstuk Hamerstuk met stemverklaring van de fracties van Kort bespreekpunt Uitgebreide discussie Het besluit van de raad is: Ongewijzigd aanvaard Gewijzigd aanvaard Verworpen Aanvaarde moties/amendementen:
Bijlage: Informatie over medische heroïneverstrekking De door VWS ingestelde Commissie Invoeringsaspecten behandeling heroïneverslaving, kortweg de Cie Paas, heeft een uitgebreid advies aan de minister uitgebracht. Een advies dat ook door het rijk is overgenomen. Onderstaande informatie is een samenvatting uit "Over blijvende zorg, een voorstel voor de invoering van een duurzame, kwalitatief verantwoorde, medische behandeling met heroïne" en uit de brief van VWS van 25 oktober j.l. (kenmerk GVM/2511909). Medische heroïneverstrekking 1. In het kort - Na 25 jaar discussie is in 1998, vanwege de behoefte aan wetenschappelijke informatie over de effecten, het experiment heroïne verstrekking op medische indicatie gestart als een onderzoek van de CCBH (centrale commissie behandeling heroïne verslaafden). - In 2002 is het eerste onderzoek afgerond met conclusies en aanbevelingen. - Het Kabinet onderschrijft de conclusies van het CCBH uit het wetenschappelijk onderzoek van de experimenten met medische heroïneverstrekking dat: het voorschrijven van heroïne aan chronisch, therapieresistente heroïne verslaafden leidt tot een directe en sterke reductie van illegale activiteiten, gevolgd door een snel daaropvolgende verbetering van de lichamelijke en psychische gezondheid. - Op grond hiervan is in december 2003 (kabinetsstandpunt 11 december 2003) besloten dat de huidige zes behandeleenheden met totaal 300 behandelplaatsen door kunnen gaan als een (bijzondere en farmaceutische) behandeling binnen de reguliere verslavingszorg. - Zo lang het wetenschappelijk onderzoek loopt wordt heroïne in dat kader verstrekt. Als het nadere onderzoek is afgelopen, moet om te kunnen verstrekken, heroïne als farmaceutisch product geregistreerd worden. - VWS betaalt jaarlijks 5 miljoen voor de heroïnebehandeling in zes grote steden en zal dat voortzetten. - De door VWS ingestelde Commissie Invoeringsaspecten behandeling heroïneverslaving, kortweg de cie Paas, heeft de minister geadviseerd het aantal behandeleenheden uit te breiden. - De door de CCBH opgestelde protocollen, kwaliteitseisen en veiligheidsvoorschriften blijven onverkort gehandhaafd ook voor de nieuwe behandelunits. - Dit advies is door het kabinet overgenomen (kabinetsstandpunt 18 juni 2004). - De gemeenten zullen zelf een deel van de kosten van een behandeleenheid moeten opbrengen, uit eigen middelen of zoals het Rijk aangeeft uit de middelen voor veiligheid (BDU sociaal, integratie en veiligheid). - Gemeenten kunnen, onder voorwaarde dat ze aan de criteria voldoen, een aanvraag doen voor een behandeleenheid. - De gemeente moet samen met de regionale instelling voor verslavingszorg het voorstel indienen voor een behandelunit. Dit voorstel dient ondertekend te zijn door het gemeentebestuur en de directie van de instelling. 2. Wat is medische heroïneverstrekking en voor wie? Heroïnebehandeling is een farmacotherapeutische interventie als laatste behandelmogelijkheid voor sommige heroïneverslaafden. Deze behandeling is alleen beschikbaar voor mensen die bij bestaande therapieën geen baat (meer) hebben en er slecht aan toe zijn. Het doel van de behandeling is: a. Verdere gezondheidsschade zoveel mogelijk voorkomen en verbeteringen bewerkstelligen in de lichamelijk en geestelijke gezondheid van de patiënt b. Verbetering bewerkstelligen van het gedrag, in het bijzonder het sociale en maatschappelijke functioneren.
De behandeling behoort zich niet te beperken tot deze farmacologische therapie, maar vergt ook een flankerend aanbod zoals psychosociale hulp en activiteiten gericht op maatschappelijk herstel. De doelen moeten in meetbare resultaten (op 7 onderdelen) geformuleerd zijn, geoperationaliseerd en vervolgens gemonitord en gerapporteerd. Hiervoor dienen gestandaardiseerde meetinstrumenten gebruikt te worden. In het experiment bleek het vooral te gaan om 'westerse' mannelijke heroïne verslaafden, met een gemiddelde leeftijd van 40 jaar die veelal ook andere verslavende middelen gebruiken (alcohol en cocaïne); met een lage opleiding en veelal alleenstaand. Grotendeels gedetineerd geweest, hebben veelal schulden en zijn afhankelijk van een bijstandsuitkering. 3. Potentiële doelgroep landelijk en regionaal Volgens de cie Paas zijn er 8000 verslaafden in Nederland die niet tot afkicken komen en waarvan er tenminste 5000 langer dan 5 jaar heroïneverslaafd zijn. Dit is de potentiële doelgroep. Op grond van de bevindingen tijdens het experiment wordt verwacht dat circa tweederde niet deelneemt aan de heroïne behandeling. Zij zijn niet bereid om de heroïnebehandeling te ondergaan omdat ze de gestelde voorwaarden niet accepteren. Een deel voldoet niet aan de criteria voor deelname. Zo'n 1600 patiënten, zo wordt geschat, zullen uiteindelijk bij een van de behandelunits kunnen worden behandeld. Niet alle patiënten melden zich op hetzelfde moment aan en er zal sprake zijn van verloop. De cie gaat er vanuit dat zo'n tweederde tegelijkertijd in behandeling zal zijn. De landelijke capaciteit wordt daarmee op 1000 patiënten gezet. Een ideale (kosten effectief) unit-grootte is 50 patiënten. De cie adviseert een goede spreiding van zo'n 15-20 units over het land met een capaciteit van 25-100. Uit de gegevens van de cie Paas kun je afleiden dat voor de regio ZHN gedacht wordt aan 25-100 als grootst mogelijke potentiële groep. Van deze groep zou 2/3 bereid kunnen zijn deel te nemen, je komt dan op 16-66. In ogenschouw moet worden genomen dat deze gegevens gelden voor heel ZHN. Cliënten uit de regiogemeenten moeten bereid zijn 3 maal per dag naar Leiden te komen. 4. Criteria voor deelname Inclusiecritera - meer dan 5 jaar heroïneafhankelijk - chronisch verslaafd en zonder succes eerder behandeld geweest - gebruiken dagelijks illegale heroïne - kregen in voorafgaande periode van 5 jaar tenminste een maand aaneengesloten 50 mg methadon per dag. - hebben een slechte lichamelijke of geestelijke conditie of hebben problemen met hun sociaal functioneren of maatschappelijke integratie of een combinatie hiervan. - legaal in Nederland verblijven en - tenminste 3 jaar geregistreerd zijn als inwoner van de behandelregio Patiënten moeten bereid zijn om een behandelcontract af te sluiten. Dit contract vormt de basis voor het nadien op te stellen inhoudelijke behandelplan. Mensen die niet aan bovenstaande criteria voldoen komen dus niet in aanmerking. Enkele andere gronden kunnen ook leiden tot exclusie, zoals - te ernstige medische of psychische problemen die een behandeling met heroïne in de weg staan. - herhaald agressief gedrag tijdens de methadonbehandeling
- patiënten die zich in het voorafgaande jaar ten minste 2 maanden vrijwillig van heroïne hebben onthouden. 5. Organisatie Heroïnebehandeling dient plaats te vinden binnen de verslavingszorg. De voorkeur verdient een geheel zelfstandige unit, maar vanwege het kostenaspect is een koppeling aan een bestaande voorziening van de verslavingszorg mogelijk. Bijvoorbeeld met andere vormen van intensieve hulpverlening in een gecontroleerde omgeving. Een beperkte, functionele integratie is gunstig voor het kostenaspect, maar kan ook inhoudelijk meerwaarde hebben, zoals meer specialistische kennis in huis. Vermenging van doelgroepen dient dan wel zoveel mogelijk te worden tegengegaan. Waar moet de instelling voor verslavingszorg aan voldoen?? - Een Opiumwet ontheffing van VWS - Er zijn tal van richtlijnen opgesteld. Hier moet de instelling aan voldoen en dit wordt ook getoetst. - De minister baseert zich op deze richtlijnen bij haar beoordeling en bij het verlenen van ontheffing van de Opiumwet. - Protocollen, indicatiecriteria, voorwaarden voor het voorschrijven en de kwaliteitseisen liggen vast. - Er dient een behandelteam te zijn met de volgende expertise in huis: arts, verpleegkundige, sociaal psychiatrisch verpleegkundige, maatschappelijk werk. Daarnaast zijn medewerkers vereist voor administratie en bewaking. Ook is er een toezichthoudend apotheker noodzakelijk. Psychiatrische expertise dient beschikbaar te zijn op aanvraag. - Een behandelunit moet ook volgens richtlijnen zijn ingedeeld, zoals liefst op 1 verdieping en overzichtelijk. Wachtruimten, verstrekkingsruimten, gescheiden voor injecteerbare en inhaleerbare heroïne, spreekkamers e.d. Verder zijn er tal van veiligheidsvoorschriften zoals een afsluitbare entree. - De unit dient 7 dagen per week 6-9 uur per dag geopend te zijn. - In elke behandelunit dient ook een vastgesteld aanbod van additionele hulpverlening aanwezig te zijn. - De verstrekking, tot slot, is ook geprotocolleerd: zoals 3 verstrekkingsmomenten per dag per patiënt of dat de heroïne onder toezicht gebruikt wordt en niet mag worden meegegeven. 6. De kosten en baten De kosteneffectiviteit daalt naarmate de unit kleiner wordt en is het meest optimaal bij 75 patiënten. Bij een unit voor 25 patiënten wordt de ondergrens gelegd. Op basis van prijspeil 2003 kost de verstrekking van heroïne 60 euro per persoon per dag. De baten bestaan uit de gezondheidswinst voor de individuen en een verbetering van hun functioneren. Uit het onderzoek blijkt dat 13% van de deelnemers aan de medische verstrekking van heroïne in het tweede jaar van de behandeling zelfs gemotiveerd is tot volledig stoppen met gebruik. Op den duur kunnen dus veel meer mensen de behandeling volgen en met succes afronden. Indirecte baten ontstaan door een vermindering van verwervingscriminaliteit. Men heeft berekend dat een vermindering van arrestaties en in bewaringstelling ten minste 4100 per jaar per persoon oplevert. Indien 1000 patiënten worden behandeld is dit dus een bedrag van 4 miljoen.
Andere baten zijn de besparingen op materiele schade als gevolg van inbraken, diefstal en beroving. Men schat dit landelijk op 13 tot 16 miljoen euro.