Het Nieuwe Werken zouden we. panel het nieuwe werken. van oplossingen. Belangrijke kapstok voor het positioneren

Vergelijkbare documenten
Het Nieuwe Werken zouden we beter Het Slimmer Werken noemen

Manifest onze manier van werken

Het Nieuwe Werken: Transitie van Controle naar Vertrouwen

2 Het nieuwe werken gedefinieerd

Ergonomie in een vernieuwde kantooromgeving

Workshop Slimmer Communiceren

NIEUWE WERKEN VRAAGT NIEUWE CONTROLLER EEN VERANDERENDE ROL? Casepresentatie jaarcongres controlling / de 9+ controller

Het Nieuwe Werken. Marie-Noelle De Clercq Consultant People Management

De evolutie van de arbeid(smarkt) en de gevolgen voor HR: the Future of Work. Prof. Dr. Luc Dekeyser, directeur Kenniscentrum SD Worx

Het Nieuwe Werken (HNW)

6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN

Flexibiliteit in de job, een opstap naar flexibele loopbaan?

Het Nieuwe Werken Flexibiliteit troef

ZWANENBERG ADVIES. Vooruitstrevend en gericht op groei

VERTROUWEN & VERANTWOORDELIJKHEID WIM VANDERSTRAETEN

Op zoek naar. ESF inspireert Mid Term Event 23 oktober 2018

Autonomie ervaren betekent dat je je werk graag doet en zinvol vindt. De volgende vragen peilen naar jouw ervaringen.

Focus Workshop 2 daagse

Continu wordt volledig ontzorgd dankzij partnership met Unica Schutte ICT

Geef nieuwe medewerkers een vliegende start met deze onboarding-tips (+ gratis checklist)

HET NIEUWE WERKEN IN RELATIE TOT PERSOONLIJKE DRIJFVEREN VAN MEDEWERKERS. Onderzoek door TNO in samenwerking met Profile Dynamics

5 lessen uit een businessroman over een vastgelopen ceo - MT.nl

CONTINU WORDT VOLLEDIG ONTZORGD DANKZIJ PARTNERSHIP MET UNICA SCHUTTE ICT. Verwachtingsmanagement is het sleutelwoord

Functies met meer verantwoordelijkheid vereisen grotere flexibiliteit en aanpassingsvermogen. De meeste assistants houden werk en privé in balans

De 10 tips om. Aantrekkelijk te blijven als Werknemer

WORKSHOP 1: RICHTING GEVEN

Het Nieuwe (open tele flex) Werken, de voor- en nadelen.

Informatie en organisatie. Specialisten in dienstverlening, bedrijfsvoering en informatiemanagement bij lokale overheden

Het Nieuwe Werken en Leren:


Samenvatting enquete Stand van zaken DI en HNW woningcorporaties

FRESH LEMON WIL EEN FRISSE WIND LATEN WAAIEN OP SOCIAL MEDIA

Praktijk van het competentiebeleid in KMO s

1. Doel: de themagesprekken kunnen inzichten verschaffen over de werkmotieven (wie ben ik en wat wil ik) en zijn kwaliteiten (wat kan ik).

De kracht van Engagement

5 TIPS VOOR TEAMBUILDING OP AFSTAND

Het Nieuwe Werken 111

NWOW Encombrement maximum du logotype depuis le bord inférieur droit de la page (logo placé à 1/3X du bord; X = logotype)

Brug tussen strategie en realisatie. Herfst 2014

De kracht van een sociale organisatie

HOE DE KANS OP EEN SUCCESVOLLE ERP- IMPLEMENTATIE TE VERGROTEN

Whitepaper Integratie Videoconferentie. Integreer bestaande UC oplossingen met Skype for Business

- HR - topics voor de toekomst. Met de juiste applicaties van HR-administratie naar businessgericht opereren

Managementondersteuning in de 21ste eeuw. Marianne Sturman, oprichter van Moneypenny

MVO. Workshop 1. Richting geven. Naam van uw begeleider hier

Lean management vaardigheden

Nameting Scan Mijn Bedrijf

Op weg naar wendbaarheid

GOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE WHITEPAPER

Leidinggeven bij de stad Antwerpen

Wat als we Nieuw gaan Werken? Rondetafel Telewerken 19/05/2014

ESSAY. Hoe kan Oxford House efficiënter online communiceren naar zijn potentiele opdrachtgevers? Essay. Lexington Baly

managing people meeting aspirations Natuurlijke groei

Het Nieuwe Werken, een haalbaar doel voor uw organisatie. Congres Over Het Nieuwe Werken, 18 november 2009

Over Jos Brenninkmeijer

Groeien in & met klantbeleving Hoe groot is in uw onderneming het risico dat u uw klanten voor lief neemt?

Geëngageerde medewerkers zijn minder afwezig

GELOOFWAARDIGHEID is de sleutel tot succesvolle interne communicatie. April Concrete tips voor effectieve interne communicatie

Duurzame inzetbaarheid

Nieuwe werken in gemeenten. Hype of blijvertje. Tekst: Karlien Haak / Fotografie: Kees Winkelman

Social Strategy Masterclass 2014

Seminar Sociale Innovatie 3 februari 2011

SOM= Effectief en plezierig werken

Welkom bij BSA Live Session Omgaan met nieuwe trends

COMMnet. KMnet. het netwerk van federale communicatoren. het netwerk van federale kennisbeheerders

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

Wat als we Nieuw gaan Werken?

HNW start met Leiderschap

Algemene ontwikkelingen en verschuivingen in het werken. Plaats & tijd onafhankelijkheid

Tips voor werknemers StepStone geeft tips op basis van demografische studie. Mei 2009

Wanneer wordt veranderen een succes?

w o r k s h o p s

Leergang Leiderschap voor Professionals

De cloud die gebouwd is voor uw onderneming.

Losmaken wat onnodig vast zit

Het Nieuwe Werken: Tussen dwang en drang. Concepten, definities, incidentie en toekomstperspectieven van HNW

Whitepaper. Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten. ..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK.

Joost Verberk, Business Consultant en oud-trainee

Dat had ik nooit gedacht en nog steeds kan ik het niet zo goed bevatten.

Houthalen-Helchteren

Microsoft Dynamics CRM & Integrated Innovation

Eén, twee of alle disciplines op weg naar één centraal self service portaal

7 INGREDIENTEN VOOR ENTHOUSIASTE MEDEWERKERS (SPECIAL MANAGER)

Nederlandse werkgevers en duurzame inzetbaarheid

GRIP OP MEER MET MINDER AMC SEMINAR AMSTERDAM 28 oktober 2010

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together

HNW Er wordt veel over geschreven HNW Feiten en Cijfers. Het Nieuwe Werken. Integrale Vormgeving. Probleemstelling. efficiëntie

Het Nieuwe Werken is voor iedereen

Ziekenhuisorganisatie Nieuwe Stijl

End-note. Sven Noomen Wouter Heutmekers

Verwachtingsmanagement. is het sleutelwoord. Continu wordt volledig ontzorgd dankzij partnership met Unica Schutte ICT

Leergang Allround Leiderschap

Manage Medewerkers Slim, Simpel & Succesvol

Zo ga je aan de slag met: Q1000 Zingeving. Maak mensen bewust van hun betekenis in werk

Het Nieuwe Werken bij ABN AMRO Christa van der Aa, lid van HNW gilde

Technology as enabler to measure and improve employee experience

WHITEPAPER ORGANISEREN IN 2023

Workshop HR-scan. Naar een duurzaam HRM beleid

Hai, hai, Jij wordt de creator van je eigen leven!

Whitepaper Agile Q-Consult Progress Partners

Transcriptie:

Page: 32 41 Circulation: 12000 609ffe 2951 panel het nieuwe werken Het Nieuwe Werken zouden we beter Het Slimmer Werken noemen De komst van nieuwe media nieuwe communicatiemiddelen nieuwe marktmogelijkheden heeft bij velen de wens om efficiënter te werken opgedrongen Alleen de komst van internet heeft er al voor gezorgd dat iedereen een wereldspeler kan zijn Dat vergt een aanpassing dat vergt vooral een andere manier van markten benaderen Als een gevolg van internet en andere satelliet gestuurde toepas singsmogelijkheden zijn ook de mogelijkheden van doeltreffend communiceren bijzonder verruimd Wie vandaag wil meespelen binnen zijn sector kan maar beter gebruik maken van deze nieuwe toepassingsmogelijkheden die natuurlijk ook een nieuwe aanpak van het werkritme vergen Microsoft is één van de grondleggers van het Nieuwe Werken Dat begon reeds bij het stokpaardje van haar stichter Bill Gates toen die het paperless office papierloze kantoor propagandeerde Dit credo heeft ons verplicht na te denken over de manier waarop we met documenten omspringen Zeer lang werd het als utopisch ge klasseerd maar ondertussen met ingang van 1 januari 2013 is elektronische facturatie toch al evenwaardig aan papieren factura tie Het PDF tijdperk heeft de mogelijkheid om papier te verspillen een alternatief bezorgd Ook documenten inscannen en digitaal verspreiden is bij velen al ingeburgerd als verplicht gebruik Microsoft heeft bovendien samen met een enkele bedrijven en de publieke sector waaronder Telenet SD Worx Out of Office USG Fod Soc Zekerheid Flanders Synergy een coalitie gestart onder de naam New World ofworking NWOW met als doel het Nieuwe Wer ken versneld in te voeren in België door het delen van ervaringen tussen bedrijven Meer info op www slim werken be Phil Daenen Levanto Veerle Demeyer Kinnarps Isabel De Clercq Kluwer Brick De Schutter Concrete All Round Creative Gert Lambers Aurelium Jan Lecompte AOS Studley Peter s Jongers Protime BertTeuwen Xylos Patrick Windels Gispen Koen Wuyts VM Office Wim Vanderstraeten Creando Bart Van den Wyngaerd Cisco Patrick Viaene Microsoft Wat we van deze prominente panelleden voornamelijk wilden we ten was hoe zij dit Nieuwe Werken zien hoe zij de mogelijkheden intern toepassen en welke adviezen kunnen zij onze lezers meege ven om uiteindelijk slimmer en efficiënter te gaan werken Zoals in vele sectoren is het woordgebruik internationaal en sterk beïnvloed door het Engels Het werd een verhelderend en boeiend gesprek Belangrijke kapstok voor het positioneren van oplossingen Wat betekent voor elk van de panelleden Het Nieuwe Werken Op welke manier draagt u bij tot het Nieuwe Werken Welke mo gelijkheden stelt u ter beschikking of welke initiatieven neemt u om slimmer werken mogelijk te maken Op de website van Mi crosoft staat dat elke werknemer per dag 28 minuten tijd spaart dankzij het Nieuwe Werken of het Slimmer Werken Als we de website van Microsoft mogen geloven dat zou dit bedrijf dankzij het Nieuwe Werken een dagelijkse tijdswinst van 28 minu ten bezorgen Dat is niet weinig en zou op zich reeds een reden moeten zijn om ernstig na te denken over de toekomst van haar personeelsbeleid Omdat het onderwerp zo inspirerend werkt en toch nog voor ve len een vaag begrip is nodigden we enkele bedrijven uit voor een ontbijtvergadering en panelgesprek om wat dieper in te gaan over de essentie van het Nieuwe Werken Hoe passen vooruitstrevende bedrijven het Nieuwe Werken toe in hun dagelijks beleid Gaven gevolg aan onze uitnodiging Marianne Annys Telenet Torn Auwers FOD Sociale Zekerheid Herman Boonen Securex Benny Corvers Getronics Peter s Jongers Voor mij persoonlijk gaat het Nieuwe Werken over vertrouwen geven aan mensen en tegelijkertijd rendement van de arbeidsprestaties voor ogen houden Het Nieuwe Werken wordt soms mis begrepen en als pasmunt gebruikt om de werknemers iets extra s te geven Het Nieuwe Werken wordt mogelijk gemaakt door de technologische tools die we ter beschikking hebben Het gaat om een flexibilisering van arbeid Benny Corvers Het Nieuwe Werken is een manier om tijds en plaats onafhankelijk te werken en biedt heel wat meer flexibili teit Je wordt minder afhankelijk van een kantoor en van bepaal de tijdstippen Het Nieuwe Werken sluit aan bij een belangrijke grondstroom die vertrekt vanuit de ontevredenheid van onze arbeidsorganisaties die aan de ene kant mensen vandaag voor een groot stuk ziek maken en die aan de andere kant ervoor zor gen dat organisaties niet flexibel zijn en aan competitiviteit en productiviteit ontbreken We moeten de manier hoe we werken fundamenteel herdenken Wanneer een organisatie daar slim mee Page 1 / 7

omgaat kan zij flink besparen Wij besparen sinds driejaar 1 mil joen euro per jaar door op een andere manier te gaan werken Dat geld wordt in de toekomst geïnvesteerd om ons competitiever te maken op langere termijn Isabel De Clercq Vaak wordt het Nieuwe Werken naar voor gescho ven als een doel op zich maar het is eigenlijk gewoon een middel om een bepaald doel te bereiken Het gaat erom om je organisatie in de toekomst wendbaar te houden Je hebt een bepaalde work force nodig die in een bepaalde organisatievorm wil werken Heel belangrijk hierin zijn de sleutelwoorden vrijheid om je werk in te vullen zoals je dat wil verantwoordelijkheid is keerzijde van de Brick De Schutter Wij zijn een ontwerpbureau van producten in terieurs en concepten Bedrijven stellen ons vaak de vraag of wij voor hen het Nieuwe Werken kunnen inrichten Dat gaat niet Je moet zorgen dat ook de cultuur aangepast wordt Je moet praten met je mensen om te zorgen dat het totaal plaatje in orde komt Zelf geven wij onze mensen de vrijheid om te werken waar en wanneer ze willen Natuurlijk op kantoor heb je een interactie Bij creatieve ontwerpen heb je dat nodig Wel is het wettelijk kader nog niet helemaal rond Ik wil mijn mensen wel thuis laten werken of op zaterdag op kantoor maar als er een inspecteur langs zou komen ga ik beboet worden omdat mijn mensen niet binnen de vaste uren werken Marianne Annys Het Nieuwe Werken is eigenlijk niet zo nieuw Het gaat in feite gewoon om een aanpassen aan de situatie die we vandaag kennen We weten dat we met zijn allen langer moe ten gaan werken Het is dus belangrijk dat we met goesting wer ken en dat we zelf voor een stuk kunnen bepalen hoe we onze functie gaan invullen De wegen slibben dicht Dat gaat ons ook Bert Teuwen Wij zien het Nieuwe Werken als een zeer belangrijke kapstok voor het positioneren van de IT oplossingen die wij aanbie den aan onze Klanten Wij zetten de gebruiker centraal in al onze IT projecten Ook in het Nieuwe Werken is dat belangrijk Tech nologie is een enabler voor het Nieuwe Werken maar technologie op zich is niet de essentie centraal staat de productiviteit en crea tiviteit van elk individu Om efficiënter te werken willen wij de ken niswerker de juiste middelen aanreiken en hen goed begeleiden bij het optimaal gebruik ervan Bij Xylos huldigen we het principe van eat your own dogfood of liever drink your own champagne wij passen daarom zelf al geruime tijd het Nieuwe Werken toe en dat heeft ons geen windeieren gelegd Koen Wuyts IT is één van de grote drijfveren om het Nieuwe Wer ken uit te bouwen Zelf heb ik al ondervonden dat IT aanpassen voor bedrijven een groot vraagteken is Welke van de vele moge lijkheden gaan ze nemen Ze verliezen daar meestal eén ding uit het oog namelijk dat de werknemer deze veranderingen ook moet willen Er moeten opleidingen worden georganiseerd Veel men sen zien er tegenop het weer leren en denken dat dat niet meteen meer tijd zal opbrengen maar integendeel meer tijd zal vragen om die tools onder de knie te krijgen Phil Daenen Levanto is een sociale onderneming die mensen uit kansengroepen versterkt om beter op de arbeidsmarkt terecht te komen Wij hebben een traditie van veel vrijheid en interne mobi liteit en werken al lang niet meer met diplomagericht aanwerven Onze mensen die vaak langdurig werkloos zijn laten we meer im medaille je krijgt meer verantwoordelijkheid verbondenheid en pact hebben op hun jobinhoud en organisatie Concreet hebben vertrouwen Het gaat ook niet alleen over thuis werken Mensen die toch nog van negen tot vijf op een kantoor willen werken moetje die vrijheid geven we een schildersploeg van een vijftiental mensen die langdurig werkloos zijn die zelf hun eigen werven gaan evalueren en leren om elkaar feedback te geven We proberen ze zoveel mogelijk te betrekken in hun visie en strategievorming zodat ze sterker staan zowel technisch als naar attitude wanneer ze uitstromen naar de arbeidsmarkt Wim Vanderstraeten Voor ons gaat het over zingeving Ik denk dat veel mensen bereid zijn om een inspanning te doen Dat is fundamenteel Vaak gaat het bij ons terug naar een discussie van arbeidsmiddelen en technologie maar ik geloof daar persoonlijk niet in Daartussen zit nog veel anders en dat heeft nog geen vorm gekregen of is slechts heel elementair aanwezig in de Belgische markt Bedrijfsleiders willen en zeker in kmo s hun werknemers zien Dat moeten ze loslaten We krijgen vaak de opmerking dat we gemakkelijk spreken hebben omdat we zelf kenniswerkers zijn Dat is zo maar onze principes worden ook toegepast in productiebe drijven in een openbaar bestuur de retailhandel Kijk maar eens hoeveel moeite uitbaters van supermarkten vaak moeten doen om mensen aan te werven en te behouden Ook daar kan je technieken uit het Nieuwe Werken toepassen want het gaat om beleving voor zowel de klant als de medewerker nopen om anders te gaan werken De informatietechnologie Bart Van den Wyngaerd Binnen Cisco bestaat al jaren een cultuur maakt dit mogelijk Telenet heeft in 2006 een nieuw gebouw in van thuiswerken De mogelijkheden zijn er op het vlak van IT maar gebruik genomen en toen al rekening gehouden met het anders gaan werken met meer communicatieplekken en minder desks We werken met Sharepoint en we hebben Lync waarbij we weten wie wanneer aanwezig is We kunnen videoconferencing doen en niet iedereen gebruikt ze op dezelfde manier Als ik voor mezelf de tijdswinst zie die ik geboekt heb met bijvoorbeeld thuis een high definition videoscherm te hebben Ik kan mijn kinderen om kwart na acht aan de schoolpoort afzetten en om half negen zit ik we hebben polycoms in onze vergaderzaal zodat we op afstand in een board meeting met onze CEO Andere collega s werken lie kunnen mee vergaderen Het enige dat vandaag nog ontbreekt is ver niet van thuis uit en willen op kantoor zitten Wij zien ook dat dat formeel kader Arbeidsrechtelijk moet in de toekomst nog een het toelaten van ipads iphones Androids een rol speelt in het en ander bekeken worden aantrekken en behouden van jong talent Zelf hadden wij vier jaar geleden vier gebouwen in Diegem In twee gebouwen hebben we de bezettingsgraad bekeken en we zijn van twee gebouwen naar één gebouw gegaan waar we flex desks e d hebben ingevoerd En we hadden nog altijd teveel ruimte omdat mensen op dat moment doorkregen dat ze niet meer moeten aanwezig zijn Hebben de mensen intern zowel als de klanten zich aangepast aan uw voorbeeld Bart Van den Wyngaerd Bij bepaalde klanten hebben we echt de business veranderd Het modemerk Tommy Hilfiger bijvoorbeeld had twee kledinglijnen een zomerlijn en een winterlijn Door het gebruik van video door R D mensen met high definition video te laten samenwerken hebben ze een derde kledinglijn een sportlijn kunnen lanceren De payback is enorm geweest In ons bedrijf werd nogal veel ge emaild vaak te pas en te onpas met presentaties Page 2 / 7

meetmgnotes Op den duur werd dat een last Daar hebben wij het concept social software geïmplementeerd maar op een enter priseniveau met de nodige security We zijn nu op weg niet naar een e mail loze bedrijfsvoering maar het discussiegebeuren vindt wel plaats via de social software Herman Boonen Binnen Securex hebben we een intern leider schapsmodel ontwikkeld om van managers bege leiders te ma ken In leiderschap en zeker in het Nieuwe Werken is het belangrijk om het verhaal van het bedrijf te kunnen vertellen Dit geeft de es sentie weer wat het bedrijf wil realiseren doch geeft geen concrete objectieven Deze moeten door de teams zelf gedefinieerd worden De uitdaging waar we voor staan is dat de mensen meer outputge richt gaan aangestuurd worden en veel minder op het hoe en op de processen Alleen moeten we erin slagen dat het verhaal waar we als bedrijf voor willen staan door iedereen op zijn niveau gecap teerd wordt Patrick Windels Een kmo leiden is een uitdaging op zich zeker in crisistijden De uitdaging zit in het woord wendbaarheid Voor veel bedrijven is dat fundamenteel om er in de toekomst nog te zijn Is mijn business van vandaag nog mijn business van morgen Dat gaat snel Om een voorbeeld te geven maar dan niet op kmo niveau Ik denk dat Nokia zeer sterk moet gaan nadenken gezien zesduizend mensen moesten afvloeien Iedereen had vroeger een Nokia op zak Dat was het van het Nu is Nokia misschien wel passé Bedrijven staan voor de uitdaging om hun business te blijven uit vinden Het Nieuwe Werken is eigenlijk continu zoeken naar oplos singen om bedrijven aan te passen Zelf hebben wij met TNO een studie uitgevoerd die aantoont dat de werkomgeving een invloed heeft op prestatie en rentabiliteit die parameters geeft die de te rugverdientijd van je investering aantonen Veerle Demeyer Het Nieuwe Werken is inderdaad geen doel op zich Dat is een grote valkuil vandaag Bedrijven willen mee zijn en willen het Nieuwe Werken invoeren Het doel van het Nieuwe Wer ken is volgens mij voornamelijk om het engagement van je perso neel te vergroten Eén definitie van het Nieuwe Werken bestaat niet De kunst op slagen ligt in het feit van het Nieuwe Werken te kunnen aanpassen aan jouw structuur Dat gaat niet van dag op dag Gert Lambers Het doel is het efficiënt maken van je organisatie en zowel ICT als het Nieuwe Werken zijn middelen om dat doel te bereiken Wat dan beter is zal voor iedere organisatie verschillend zijn afhankelijk van de doelstellingen Wij proberen bewust om het Nieuwe Werken niet als concept in te voeren maar wel bij iedere af deling en medewerker apart te gaan kijken welke elementen uit het Nieuwe Werken interessant en boeiend kunnen zijn om het werk op een betere en efficiëntere manier in te vullen en eventueel te linken aan het privéleven Een tweede pijler waar we bewust op proberen te werken is om de centrale werkplek die er nog altijd is en die we volledig vernieuwd hebben met een nieuwbouw te gaan her definiëren naar een ontmoetingsplaats en minder naar een echte werkplek Een plek waar het aangenaam is om naartoe te komen Patrick Viaene Het is misschien een karikatuur maar je moet ver mijden dat wanneer een jong en dynamisch bedrijf een nog jonge re dynamischere en flexibelere werknemer zoekt de sollicitant in kwestie dan een PC met Windows 2000 vindt zijn Smartphone niet aan het netwerk kan hangen en van negen tot vijf aanwezig moet zijn Bij Microsoft zijn we officieel een jaar of vijf geleden begonnen met het Nieuwe Werken toen we naar een nieuw gebouw gingen maar eigenlijk hebben wij dat oude werken nooit gekend Het begrip Nieuwe Werken krijgt de laatste maanden veel aan dacht Hoe staat België in deze evolutie in vergelijking met de ons omringende landen Hoe ziet Nederland deze nieuwe trend Torn Auwers Het Nieuwe Werken is al een oude term In Nederland is het Nieuwe Werken thuis werken maar dat is het dus duidelijk niet Het Nieuwe Werken is zoals bij ons in de FOD het nieuwe ma nagen Morgen bijvoorbeeld zal er tien tot twintig procent van de duizend ambtenaren aanwezig zijn Dat vergt een nieuwe manier van aansturen Voor mij is dat de uitdaging waar heel veel organisa ties voor staan Kmo s zijn eigenlijk nog niet klaar voor het Nieuwe Werken Daar is de controlementaliteit nog zeer sterk aanwezig De argumenten liggen voor de hand de CAO 85 die op het vlak van arbeidsinspectie niet toelaat dat mensen flexibel werken In kmo s zijn er ook meer productiegedreven functies waar de fysieke aan wezigheid noodzakelijk is Het Nieuwe Werken kan het gemakke lijkst geïntroduceerd worden bij mensen die met een PC werken Het Nieuwe Werken mag ook geen besparing zijn al is dat een po sitief neveneffect Bij ons gaat het elk jaar om negen miljoen euro Dat is goed voor de belastingbetaler maar dat mag niet het doel zijn Het Nieuwe Werken is ook het wegdoen van alle oude status symbolen Wij rijden met hybride auto s zelf rijd ik met een elektri sche Dat zijn de nieuwe statussymbolen Een overheidsdienst die het voorbeeld geeft Dat is niet het beeld dat velen van ons van de overheid hebben Torn Auwers De work life balance gaat helemaal veranderen Als je twintig jaar geleden je werknemers een GSM gaf waren er som migen die dat weigerden want je kon altijd opgebeld worden Op de FOD moedigen wij onze werknemers vandaag aan om twitter actief te zijn Het geconnecteerd zijn moetje als bedrijf aanreiken Wij laten onze mensen inderdaad thuis werken 92 kan het 70 doet het één tot drie dagen in de week omdat dat de federale wet geving is voor ambtenaren In ons gebouw hebben we dynamic offices Maar daarnaast gaat het ook over een cultuurverandering vooral vanuit het hogere management die het middel manage ment moet kunnen aansturen om op een andere manier aan te sturen Wij hebben dat kunnen doorbreken door onze leidingge venden bottom up te laten evalueren Jan Lecomte Het Nieuwe Werken is niet gelijk aan slimmer werken Als ik aan slimmer werken denk denk ik aan efficiënter en effectie ver werken Met dezelfde input meer output creëren Slimmer wer ken is een onderdeel van het Nieuwe Werken Doordat je mensen meer autonomie en vrijheid geeft moeten ze zich beter kunnen organiseren IT is niet alleen de facilitator maar iets dat mee de om slag kan maken en geen doel op zich Ook de kantoorhuisvesting is geen doel op zich maar wel een fysieke omkadering en vaak het keerpunt van het project een eindpunt van het transformatiepro ces Isabel Declercq Met Kluwer hebben wij ingezet op het sociale netwerk Yammer Die tooi werkt alleen als er een bepaalde cultuur aanwezig is nl het willen delen van kennis Dat maakt je organi satie ongelooflijk sterk Je legt verbindingen tussen de kennis van verschillende mensen Hoe doen we de owerstap naar liet Wieuwe Werken Page 3 / 7

Hoe gaat men best te werk om van het klassieke werken over te stappen naar Het Nieuwe Werken Kunnen we de bedrijven iets zoals een prioriteitenlijst voorleggen Wim Vanderstraeten Absoluut niet Wij begeleiden een aantal kmo s en we merken dat de haalbaarheid in een kmo gebonden is aan de visie van de zaakvoerder Als zij er persoonlijk in geloven en bereid zijn om een inspanning te leveren zal dat lukken Je moet het Nieuwe Werken topdown invoeren Werknemers gaan er niet altijd zelf om vragen Ze willen vaak wel een aantal facetten ervan Veerle Demeyer Het is inderdaad een eerste vereiste dat de di rectie het zelf wil De tweede stap is niet om te peilen of de werk nemers het willen of niet maar wel om ze er van in het begin bij te betrekken en errond te communiceren te vragen hoever de werk nemers willen gaan en op die manier dan te groeien een eigen verhaal te maken Peter s Jongers Kmo s die vasthouden aan de tikklok kunnen hier eventueel van afstappen Maar dan moeten zij wel afspreken hoe er wel gecommuniceerd zal worden Wat willen we weten van elkaar Hoe willen we omgaan met elkaar Ga je meer projectmatig wer ken Ga je outputmeting doen Ga je de leidinggevende de kans geven om die projecten mee op te volgen Het Nieuwe Werken ge beurt ook niet meer alleen puur binnen het bedrijf Ook mensen buiten het bedrijf worden betrokken om aan eenzelfde project te Brick De Schutter Bedrijven dienen best te beginnen bij het be gin Ben ik er als zaakvoerder eigenaar klaar voor om mijn men sen flexibel te laten werken want zij zijn het die het voorbeeld moeten geven Wanneer wij zo n bedrijven begeleiden binnen onze service design afdeling zien wij dat het resultaat voor ieder bedrijf verschillend is Elk bedrijf moet zijn eigen traject doorlopen om te komen tot een resultaat dat op maat geschreven is van het bedrijf werken Hiervoor bestaan tools die deze manier van werken ook Ons advies is dan ook laat u bijstaan in dit traject van change ma mogelijk maken zonder de resultaten uit het oog te verliezen nagement Nadat je zelf overtuigd bent moet je binnen je bedrijf een draagvlak creëren en dat kan via workshop een intern team of Veerle Demeyer Uiteraard is het van prioritair belang dat een direc individuele gesprekken dit hangt af van de grote en de behoefte tie visie heeft Maar het Nieuwe Werken moet telkens op maat van elk van het bedrijf Wat wij steeds doen tijdens zo n begeleiding is het bedrijf heruitgevonden worden Maar dan nog zijn communicatie en visueel voorstellen van zo n thuiswerk dag van s morgens tot s betrokkenheid van het personeel zeer belangrijk voor succes avonds Mensen vertellen veel meer als ze een beeld hebben van hoe zo n thuiswerkdag of co werkplekervoor hen kan uitzien Phil Daenen Het is belangrijk om te vertrekken van de markt en mensen te betrekken in hetgeen op de markt gebeurt Wij doen het Hebben jullie het gevoel dat voor de bedrijven die jullie vertegen logistieke proces rond de Velo s in Antwerpen in onderaanneming van woordigen of waar jullie vriend aan huis zijn voorafgaandelijk Clear Channel Wij krijgen veel vragen rond fietsmobiliteit ook vanuit naar de mening van de werknemers wordt gepeild bedrijven De enige manier om dat te kunnen opvangen is door onze mensen te betrekken in hoe we ons daarop gaan organiseren Wim Vanderstraeten Op basis van onze ervaringen hebben wij een tiental regels opgelijst een soort van best practice 10 gebo den als het ware bestaande uit vijf principes rond visie ontwik keling en vijf krijtlijnen om veranderingen te realiseren Deze 10 geboden bieden een houvast een stramien om het gewoon waar te maken Bart Van den Wyngaerd De personeelsverantwoordelijken zijn de eerste contactpunten om de discussie over het Nieuwe Werken te beginnen Zij zijn zeer goed op de hoogte van waar de mensen naartoe willen Is er een nood aan thuiswerk Aan andere devices Patrick Viaene Klanten beginnen ook flexibiliteit te vragen Ze willen bijvoorbeeld ook op zondag een bestelling kunnen plaatsen Dat is ook een driver BertTeuwen Alles begint inderdaad met een gemeenschappelijke visie Alle geledingen van je organisatie moeten op één lijn zit ten en overtuigd zijn van het doel en het belang van anders gaan werken voor het bedrijf Om er een échte win win van te maken moet iedereen ook ervaren dat er voor hem een aantal persoon lijke voordelen in zitten Je zal het Nieuwe Werken enkel op een succesvolle manier kunnen implementeren als je iedereen mee krijgt De implementatie van het Nieuwe Werken is een multidisci plinair gebeuren je moet er dus een goed doordacht programma voor opzetten in lijn met je visie en je doelstellingen Op basis van onze uitgebreide ervaringen hebben we daar een geïntegreerde concrete aanpak voor ontwikkeld onze zgn Roadmap to NWOW Benny Corvers De valkuil is het copycatverhaal Wij hebben de laatste twee jaar met meer dan honderd organisaties intensief rond de tafel gezeten en nagedacht hoe zij het Nieuwe Werken kunnen introduceren Er zijn organisaties die proberen om een aantal be kende voorbeelden FOD Microsoft te kopiëren Je krijgt dan een ongeloofwaardig verhaal dat niet duurzaam is De prioriteit is om een koppeling te maken met de strategie van je bedrijf Wat voor organisatie wil je zijn Wat zijn je uitdagingen En dan kijken of er elementen zijn van het Nieuwe Werken die kunnen helpen om Torn Auwers H R is belangrijk maar niet voldoende als er geen goede visie is Een slechte uitspraak is de vis rot aan de kop Als de bedrijfsleider niet overtuigd is zal het niet lukken Welke cultuur is er binnen een bedrijf Hoe zit de markt in elkaar Daar wordt dan een gebouw rond gezet Om dan de breuklijn te maken Je kan aan je personeel immers niet uitleggen hoe het er gaat uitzien Het gaat om een systeembreuk Om de brug te maken kan je mensen zelf het traject laten uitvoeren Bij ons hebben onze mensen het zelf uitgedacht en in gang gezet Dat heeft wel vier jaar tijd gekost Gert Lambers Wat je vooral niet moet doen als je naar het Nieuwe Werken wil evolueren is zoals we een tijd geleden aan den lijve meemaakten tijdens een overleg over infrastructuur voor het Nieuwe Werken als CEO roepen 14 at s t hebjeeen halvedag verlof wanneer een van de medewerkers om 16 uur huiswaarts keert zelfs als het grappig bedoeld is Met zulke uitspraken haal je je concept onderuit Patrick Windels Het Nieuwe Werken gaat om vertrouwen De gro te uitdaging voor veel bedrijven en zeker ook voor kmo s zijn de parameters die je nog nodig hebt om iemand te beoordelen Een medewerker heeft een bepaalde taak of doelstelling nodig waarop hij zich kan focussen De grote uitdaging en een blokkering voor veel bedrijven is om die parameters vast te leggen Patrick Viaene Het Nieuwe Werken is niet alleen maar alles losla ten maar ook een stuk controle terugkrijgen Bijvoorbeeld twee Page 4 / 7

maal per jaar evalueren in plaats van één keer Dat geeft vertrou wen aan het management Herman Boonen Voor mij kan de kortetermijnwinst het onmid dellijke terugverdieneffect een motivator zijn voor een kmo bedrijfsleider om een eerste stap richting het Nieuwe Werken te zetten Daar moet je nog niet direct een finale strategie of visie of maatschappelijk belang aan koppelen Dat is veelal niet de grootste drive voor zaakvoerders van kmo s Belangrijk is om de bal aan het rollen te krijgen Koen Wuyts Vooral in kleinere kmo s is een van de mogelijkheden om te starten met het Nieuwe Werken om de bedrijfsleider eens uit zijn glazen kooi te halen en kennis te laten maken met de werkvloer Zo zal hij input krijgen om het systeem te helpen vooruitgaan Wim Vanderstraeten Dit geldt trouwens ook voor grote bedrijven Wordt er meer en meer aan thuiswerken gedacht Thuiswerken is een onderdeel van Het Nieuwe Werken maar is ie dereen wel geschikt om thuis te werken Heeft iedereen daarvoor wel de juiste instelling en de noodzakelijke discipline Isabel De Clercq Sommige mensen willen dat liever niet en hou den van de aanwezigheid van anderen Zelf heb ik een kader met doelstellingen gekregen waarin ik me kan bewegen Dat geeft mij als medewerker een enorme goesting om te werken binnen de vrij heid die mij gegeven wordt Een Nederlandse studie heeft uitgewe zen dat mensen die thuis werken veel meer werken Natuurlijk er zijn altijd mensen die de kantjes eraf lopen Marianne Annys Het Nieuwe Werken is een evolutie van een in spanningsverbintenis naar een resultaatsverbintenis Niet de tijd die men aan een job besteedt is belangrijk maar wel het resultaat dat men bereikt Gert Lambers In het Nieuwe Werken moeten de doelstellingen duidelijk gedefinieerd worden en de resultaten meetbaar gemaakt worden Herman Boonen Uit engagementstudies van de laatste jaren blijkt dat een derde van de werknemers aangeeft om alleen te willen uitvoeren wat opgedragen wordt Dat is een realiteit die je onder ogen moet zien Naar vrijheid en loslaten toe vindt een derde van de werknemers dat geen goede keuze Deze medewerkers voelen zich niet goed in de aanpak van het Nieuwe Werken Koen Wuyts Er zijn werknemers die zelfdiscipline gewoon niet in zich hebben Ze moeten gecoacht worden Het Nieuwe Werken is voor hen een nachtmerrie Als bedrijf moetje de mogelijkheid heb ben om deze werknemers te blijven managen Torn Auwers Op de FOD sociale zekerheid doen achthonderd van de duizend werknemers aan het Nieuwe Werken Er zijn mensen die zou den kunnen thuiswerken maar het niet doen Elk van deze mensen heeft hiervoor zijn eigen argumenten teveel lawaai thuis kleine kin deren zieke ouders De vraag i v m thuiswerk is altijd Benje zeker dat ze werken Maar je kan deze vraag ook stellen als ze op het werk zijn Wim Vanderstraeten Wat we wel eens durven vergeten is dat thuiswerk ook verzekeringsmatig consequenties heeft Een ar beidsongevallenverzekering is er in 90 van de gevallen niet op voorzien Wat betekent het wanneer je thuis een werkongeval krijgt Ik spreek dan nog niet eens over de fiscus Die stelt dat er iets niet klopt wanneer je drie dagen thuis werkt én een firmawagen hebt Daar kan ook over gediscussieerd worden Benny Corvers Ik ben nog geen bedrijf tegengekomen dat fiscaal of juridisch is aangevallen op dat punt Ik ken wel veel organisaties die dat als excuus gebruiken om niets te doen Wim Vanderstraeten Maar wanneer je arbeidsongevallenverze kering thuis werken expliciet uitsluit en je hebt het niet in orde ge bracht krijg maar eens iets aan de hand Het is vaak op een eenvou dige manier oplosbaar maar men staat er eenvoudigweg niet bij stil Wat is de top 3 van showstoppers die een resultaatgerichte aan pak in de weg staan bij de invoering van het Nieuwe Werken BertTeuwen Ik kan een voorbeeld geven Een bedrijf begon aan het Nieuwe Werken vanuit de HR insteek Er werd met de loep gekeken naar de contracten arbeidsreglementen afspraken rond regeling van overuren Maar ze hebben zich snel vastgereden in deze moei lijke discussies Als je daar teveel op gaat focussen aan het begin van je traject ga je dammen opwerpen terwijl je ze net wil neerhalen Als je aan het begin van het traject mensen nieuwe tools een nieuwe werkplek geeft dan denk ik dat mensen geleidelijk aan zélf gaan beseffen wat het Nieuwe Werken kan bijbrengen hoe hun producti viteit verhoogt hun flexibel werken faciliteert waardoor ze gemak kelijker meegaan in dat verhaal Je krijg een shared vision wat de discussies ook met vakbonden bijvoorbeeld veel gemakkelijker zal maken Wij pleiten er dus voor om de medewerker in goed vertrou wen de juiste middelen te geven en ze daar goed bij te begeleiden in de veronderstelling dat ze op die manier snel zullen ervaren wat de voordelen zijn voor het bedrijf maar ook voor hen zelf Trendwatchers zullen eerder werdwijnen dan kantoren Volgens sommige trendwatchers hebben we binnen tien jaar zelfs geen kantoor meer voor het merendeel van de medewerkers Hoe zien de panelleden dit evolueren Jan Lecomte Er zullen langer kantoren zijn dan trendwatchers Wel zal het uitzicht de functie de organisatie de locatie van kanto ren totaal veranderen Het kantoor zal wel altijd een plek blijven waar je werkt maar het werken wordt anders De kantoren zullen kleiner worden en ze zullen mee de identiteit van je bedrijf bepalen Neem bijvoorbeeld Sony Corporate Village Dat heeft een bepaalde uitstraling Kortom de centrale kantoorfunctie blijft maar kanto ren worden ook meer ontmoetingsplaatsen voor alle stakeholders en zullen meer in het centrum gelokaliseerd worden dichtbij het openbaar vervoer Patrick Windels Mensen blijven altijd de behoefte houden om el kaar te ontmoeten om fysiek contact te onderhouden Wim Vanderstraeten De werkplek is aan een drastische evolutie toe Het mooiste voorbeeld is de openheid die we hebben in social media Dat gaan we ook in het gebouw krijgen Je gaat geen bedrijf meer hebben in één gebouw maar wel meerdere samenwerkings Page 5 / 7

vormen in één gebouw In Nederland heb je Green Desk bijvoor beeld Bedrijven die lid zijn van Green Desk delen eikaars kantoor en maken gebruik van eikaars faciliteiten zonder dat daarvoor kos ten worden aangerekend Benny Corvers Ik vind de link met Generation Y tof Om maar aan te geven hoe weinig voorspelbaar alles is Er zijn mensen geweest die stelden dat bibliotheken zouden ophouden te bestaan Kijk hoe de leeszalen in bibliotheken tegenwoordig vol zitten met studen ten We merken dat ook in ons bedrijf Hoe jonger werknemers hoe meer ze geneigd zijn om vaak naar kantoor te komen omdat ze graag bij elkaar hokken Brick De Schutter De inrichting van het kantoor of ontmoetings plaats speelt hierbij een belangrijke rol Iedereen wil liever werken in een leuke omgeving ipv in de standaard kantoren met gebroken wit tegelplafonds TL verlichting en grijze computervloer De ruimte of plaats waar je naar toe gaat om te werken moet de moeite zijn om een verplaatsing voor te doen Ontmoeting en ontspanning zullen centraal staan in de toekomstige kantoren waardoor auto matisch productiviteit zal verhogen Wim Vanderstraeten Digitalisatie betekent niet altijd dat we ons al lemaal thuis opsluiten We hebben onlangs in het kader van het NAC in Houthalen Helchteren een digitale raadszaal opgezet waarbij de gemeenteraad straks live stream kan gevolgd worden Sinds de ope ning komt er meer volk naar de raadszitting dan vroeger Wat is het beste dat de panelleden kan overkomen in 2013 het beste dat de panelleden kan overkomen in 2013 Marianne Annys We zouden eigenlijk een situatie moeten mee maken zoals bijvoorbeeld de Olympische Spelen in Londen waar zodanig grote verkeersinfarcten voorspeld werden dat meer be drijven het extra voordeel van thuiswerken of het nieuwe werken gaan inzien Kijk naar de sneeuwstorm die enige tijd geleden voor speld was Heel wat mensen bleven thuis werken Wim Vanderstraeten De fiscus en de sociale partners zouden een kader moeten creëren rondom Het Nieuwe Werken Herman Boonen Kijk ook eens naar jezelf naar wat je zelf kan doen om een stap vooruit te zetten en de kans te creëren om het Nieuwe Werken verder te implementeren BartVan den Wyngaert Vroeger was het the big eatthe small nu is het the fast eat the slow We zien veel voorbeelden van kmo s die het de gevestigde waarden echt heel moeilijk maken omdat ze vol ledig mee zijn met de nieuwe concepten van het Nieuwe Werken Peter s Jongers Het beste wat ons kan overkomen in het kader van de sensibilisering is en op het kabinet van minister van te werkstelling Monica De Coninck is men er blijkbaar mee bezig een actualisering van arbeid Daar zit vandaag nog de angel Als je die eruit kan krijgen zijn we een grote stap vooruit Marianne Annys Arbeidsduur is vandaag het probleem voor de sociale partners Bij het Nieuwe Werken haal je de topic arbeids duur aan en dat is voor de sociale partners een heilig huisje We leven in voor velen moeilijke tijden op diverse fronten Wat is Gispen blikt terug op 20 jaar het nieuwe werken Hef nieuwe werken werkt echt Naar aanleiding van de twintigste verjaardag van het nieuwe werken blikt kantoormeubel en flexibel werken specialist Gispen samen met enkele experts en ervaringsdeskundigen terug op twee decennia flexibel werken Conclusies van de terugblik bedrijven werknemers en de maatschappij hadden tijd nodig om te wennen maar bedrijven die de stap namen tekenen een productiviteitswinst tot 25 op Een duidelijk bewijs dat het nieuwe werken echt werkt Bovendien biedt het naar de toekomst toe tal van mogelijkheden tot bijkomende kosten besparingen Gaan we naar iedereen flexibel of een kantoorloze toekomst en heeft deze flexibi biliteit invloed op de rest van ons leven Om te achterhalen waar we na 20 jaar staan op het vlak van flexibel werken stak Gispen de kop pen samen met strategisch consulent Erik Veld hoen specialist inzake het nieuwe werken en met Alcatel Lucent de Christelijke Mutualiteit en Rabobank Nederland drie bedrijven die de stap zetten en het in hun organisatie implemen Interview Freddy Michiels Verslag Nicole Verstrepen Foto s Wilfried Deferme en het werkt teerden Alle partijen zijn het erover eens dat het nieuwe werken werkt Tenminste als er resoluut voor gekozen wordt en het volledig in de strate gie en het beleid van een bedrijf wordt ingebed Dan levert het enerzijds aanzienlijke kostenbe sparingen op en anderzijds een productiviteits winst tot 25 Het nieuwe werken een terugblik met getuigenissen In de voorbije 20 jaar waagden tal van werkge vers de stap naar flexibel of flexibeler werken De aanpak die gekozen werd verschilde Sommigen investeren in hun human capital en schenken vertrouwen aan hun werknemers Volgens Erik Veldhoen is het vertrouwen van de werkgever de belangrijkste sleutel tot succes Bij de Christe lijke Mutualiteit Alcatel Lucent en Rabobank Ne derland legt die aanpak alvast geen windeieren En wat met de toekomst Als strategisch consulentbegeleidt Veldhoen tal van organisaties bij het implementeren van flexibel werken binnen hun organisatie Een kan toorloze toekomst klinkt misschien vreemd in onze oren in het hoofd van Veldhoen is het dat niet Het niet meer huren van een kantoorruimte levert bedrijven en organisaties aanzienlijke be sparingen op Organisaties zijn vaak gebonden aan een huurcontract voor hun kantoren van 5 tot 10 jaar en kunnen na deze periode makkelijk overschakelen naar flexibel werken Omdat het grootste deel van onze informatiestroom van daag digitaal is kunnen mensen hun werk mak kelijk losmaken van een vaste werkplek Dankzij deze r evolutie kunnen bedrijven de komende 10 jaar hun totale oppervlakte volgens Veldhoen met 70 Erik Veldhoen reduceren De sleutel tot succes is hier het vertrouwen van de werkgever De digitale revo lutie werkt dan ook een nieuwe manier van lei derschap in de hand Het gaat niet slechts om een nieuwe manier van werken maar ook van leven Uit onderzoek van StepStone blijkt dat maar liefst 87 van de Belgen graag af en toe tot regelma tig van thuis uit zou willen werken De overige 13 werkt liever gewoon op kantoor of zegt dat ze onmogelijk thuis kunnen werken vanwege Page 6 / 7

de aard van hun job De vraag naar flexibel wer ken ligt in België dus heel hoog Het aanbod zit eveneens inde lift dit aan een langzamertempo Het gaat hier namelijk om een heel andere ver trouwensband tussen werknemer en werkgever Vertrouwen dat enkel maar kan aangemoedigd worden maar dat tijd nodig heeft om te groeien De digitale revolutie doet de sterk afgebakende grenzen tussen werken en leven vervagen en kondigt een transparant werkmodel aan men sen gaan niet langer naar maar aan het werk m j HeBbb B B B ÏMBJÜrai Lj35B jj SeV b b Lt B H Bf i9fl BBHft ïïi3as3 SSsë B SEl lflbft BBBaïlaïiï Ji J3wHg lpiisfiffih BB H m m b b bwil Jb b bkht J b bb b b L b b bbb ÊÊ ÊwsÊÊLf M B m H i Snri B bb H J bbi BaHÉk J l l i 3 PROTIME SECUREX TELENET VM OFFICE XYLOS Peter s Jongers Herman Boonen Marianne Annys KoenWuyts BertTeuwen peter sjongers S protime eu herman booneniasecurex be marianne annys staff kwfsvmofflce eu bert teuwenffxylos be www protime eu www securex be telenet be www vmoffice eu www xylos be www telenet be S TF f g jnh ÊS Ël J H vv B k e H H g JSf h S i I9H GETRONICS GISPEN KINNARPS LEVANTO MICROSOFT BennyCorvers Patrick Windels Veerle Demeyer Isabel De Clercq PhilDaenen PatrickViaene benny corversiagetronics com pwi gispen be veerle demeyerfflkinnarps be isabel declercq kluwer be phil daenen levanto be patrickv microsoft com isabelle deweirdt getronics com www gispen be www kinnarps be www kluwer be www levanto be www microsoft com www getronics com slim smihififtü KüiWli m M MMMM I L j mi Ss flh kjv1 i l BH F f B B V H E rln BBB iff bl BK all B B B B B BbI B Bkl i i vfl B a l 1 H B BbB m BM B B fl Blte H B B IHflM V B Bk AKf V B BHS Bb B B w j H HËb j BhB B B bi fl B BHte HSB 1 a AOstïUDlEY AURELIUM CISCO CONCRETE ALL ROUND CREANDO FOD SOCIALE ZEKERHEID anlecomote G rtlambers BartVandenWijngaerd CREATIVE WimVanderstraeten TomAuwers r a E ST i Page 7 / 7