2/261576 Raadsvoorstel en besluitnota Onderwerp Claim capaciteitsbudget programma Ondermijning Gevraagd besluit Instemmen met het beschikbaar stellen van budget voor de jaren 217 tot en met 221 ten behoeve van personele capaciteit om per direct, vooruitlopend op de behandeling van burap en kadernota, het programma Ondermijning op te starten. Geheimhouding op grond van de Gemeentewet Openbaar Kernverhaal Georganiseerde misdaad en ondermijning zijn een bedreiging voor de rechtsstaat en het economische- of maatschappelijke verkeer. De verleiding van snel geld en status is groot, waardoor opleiding en regulier werk uit beeld verdwijnen, maar het leidt ook tot slachtoffers van overlast, dwang, dreiging en geweld. Juist de bewoners in kwetsbare wijken lopen een groot risico, zowel om opgenomen te worden in deze netwerken als om slachtoffer hiervan te worden. Zaanstad heeft voor criminele netwerken een gunstige ligging: naast Amsterdam, een veelheid aan kleine bedrijventerreinen, nabij snelwegen, havens, spoorlijnen en Schiphol. Er is steeds meer informatie beschikbaar over georganiseerde misdaad en ondermijning in Zaanstad. Om de criminele netwerken en de belangrijkste personen aan te pakken, start Zaanstad een programma Ondermijning. Aanleiding De aanpak van georganiseerde criminaliteit en ondermijning is een van de vier prioriteiten uit het Integraal Veiligheidsplan 215 218. OM, politie en gemeente hebben de afgelopen jaren onderzoeken opgestart om meer en betere informatie te verzamelen hierover. De resultaten hiervan zijn in 2 bekend geworden en hebben geleid tot een duidelijker beeld van criminele netwerken en ondermijning. In november is de gemeenteraad vertrouwelijk geïnformeerd over de beelden en voorgestelde aanpak. De gemeenteraad heeft daarbij het college gevraagd om de komende jaren geïnformeerd te worden over de verdere aanpak en resultaten. De aanpak van ondermijning werd meermalen door bewoners genoemd bij de gesprekken over het Actieplan Poelenburg en Peldersveld. Dat staat ook beschreven in het voorlopige plan van aanpak dat in oktober 2 aan de gemeenteraad is gestuurd. Als randvoorwaarde voor het Actieplan is gesteld dat de criminaliteit en ondermijnende netwerken aangepakt moeten worden, om de leefbaarheid te kunnen verbeteren en de positieve verandering te kunnen realiseren. Door de verleiding van snel geld en status uit criminele activiteiten te verminderen, zijn professionals en bewoners beter in staat om een verandering in de wijk te realiseren. Dit laatste geldt niet alleen voor Poelenburg en Peldersveld, maar ook voor andere delen van Zaanstad waar we zien dat ondermijnende criminele en malafide netwerken actief zijn. Beoogd resultaat Opstarten van het programma Ondermijning in het eerste kwartaal van 217. Kader Integraal Veiligheidsplan Zaanstad 215 218; samenwerking in RIEC-verband: Regionaal Informatie en Expertise Centrum aanpak georganiseerde criminaliteit; Rapport Wijkaanpak en Ondermijnende Criminaliteit, oktober 215, Prof. Dr. P.W.
2/261576 2/5 Tops en Dr. E. van der Torre Motie Positief Poelenburg en bespreking van het voorlopige plan van aanpak (oktober 2) Vertrouwelijke presentatie aan de gemeenteraad van het ondermijningsbeeld in Zaanstad en de gewenste aanpak (november 2) Argumenten en afwegingen De aanpak van ondermijning vergt een goed plan en een goed team, om een stevige integrale en programmatische aanpak neer te zetten. Het vergt ook een aanpak voor de lange termijn, het is geen knelpunt dat met een project van een jaar opgelost kan worden. Het vergt een programma met een looptijd van tenminste 3-5 jaar. Het programma Ondermijning zal bestaan uit zeven onderdelen, die parallel aan elkaar opgepakt worden: RIEC, horeca, fraude, gokken, overige fenomenen, oprichting van een intern meldpunt en maatschappelijke weerbaarheid. De eerste vijf thema s worden uitgewerkt in verschillende projecten, waarbij o.a. netwerken, geldstromen, kopstukken, vastgoed en dergelijke in beeld gebracht worden. Ook structurele intensivering van Bibob-beleid (vergunningverlening, transacties met vastgoed en grond) maakt onderdeel uit van het programma. Het programma wordt met de RIEC-partners afgestemd en vastgesteld in de driehoek. Om het programma Ondermijning te kunnen starten is extra capaciteit nodig: dit vergt medewerkers en/of functies die we nu niet in de betreffende afdelingen hebben. Het aanvragen van budget en de goedkeuring daarvan loopt normaal gesproken via de kadernota en burap. Dat zou betekenen dat er pas in april / mei 217 duidelijkheid is over budgetten en dat pas daarna vacatures opengesteld kunnen worden. Dan start het programma niet eerder dan na de zomervakantie van 217. We willen het programma Ondermijning zo spoedig mogelijk starten. Door de beschikbare informatie zien we nu al een groei van het aantal (complexe) RIEC-zaken, die een groot beslag leggen op de capaciteit. Vanwege de ernst van de geconstateerde zaken, de toename van aantal en complexiteit van RIEC-dossiers en de bestuurlijke urgentie van het Actieplan Poelenburg en Peldersveld, vragen we de raad om in te stemmen met de capaciteitsclaim voor het programma Ondermijning, vooruitlopend op behandeling van de kadernota en burap. Voor het programma Ondermijning zijn een aantal functies nodig. Een groot deel van de functies zijn tijdelijk, drie functies zijn structureel. De meeste functies worden binnen de sector Veiligheid en Handhaving gepositioneerd, een drietal functies bij de sectoren Klant Contact Centrum (Vergunningen) en Frontlijn (Maatschappelijk Domein). Een deel van de dekking kan geregeld worden door omzetting van materieel budget naar formatie bij OOV en een herschikking van taken binnen OOV. De resterende dekking wordt in onderhavig voorstel gevraagd. Hieronder worden eerst de benodigde functies toegelicht. Daarna volgt een tabel met de kosten en periode dat deze functies nodig zijn. Functies binnen het programma: Programmamanager: aansturing van volledige programma, relaties met andere afdelingen en organisaties / partners in de wijk, verbinding naar Positief Poelenburg en zichtbare functionaris in de wijken. Coördinator RIEC: casussen uitvoeren / begeleiden. Jurist RIEC / interventiespecialist: uitvoering bestuurlijke, juridische interventies in de casussen. Informatiecoördinator: beheren van informatieplein RIEC en Ondermijning: info uitvragen, archiveren en delen, om interventies samen met partners mogelijk te maken. Projectleider: opzetten en begeleiden van thematische onderzoeken naar specifieke
2/261576 3/5 fenomenen / delicten en uitwerken van / adviseren over een integrale aanpak op die fenomenen. Tactisch analist: verzamelde informatie uit onderzoeken en informatieplein d.m.v. gedetailleerde analyse omzetten in intelligence : (harde) analyse en informatie die bruikbaar is ten behoeve van integrale en bestuurlijke interventies. Toezichthouder APV / horeca (gokken, APV, OOV): intensivering toezicht op horeca, bedrijven en organisaties. Casemanager sociale fraude (sector Frontlijn):verzamelen van signalen, toezicht en handhaving op malafide organisaties en katvangers die zich bezig houden met sociale fraude (WMO, PGB, uitkeringen, verzekeringen,.) Bibob specialist / Vergunningverlener (sector KCC / Vergunningen): structureel organiseren van actief onderzoek naar de aanvragers van vergunningen voor met name horeca. Aandacht voor schijnbeheer, levensgedrag, katvangers en valse documenten. Financieel expert Bibob (sector KCC / Vergunningen): structureel organiseren van het uitvoeren van een financiële toets als onderdeel van een Bibop-procedure. Functie Fte Programmamanager Coördinator RIEC Jurist RIEC Informatiecoördinator Projectleider Tactisch analist Toezichthouder Casemanager sociaal,5 1, 1,,5 1, 1, 1, 1, Normbedrag 93 Bibob specialist Financieel expert 1,,2 217 218 219 22 221 Budget 39 39 pm pm Materieel OOV, structureel Herschikking binnen OOV Nieuw, structureel Nieuw, structureel 75%* 59 71 256 419 419 2 2 Ombuigen budget OOV Nieuw, structureel Bibob * In 217 gaat het om de periode van april t/m december = 75%. Draagvlak Ondermijnende netwerken en georganiseerde misdaad leiden bij bewoners en ondernemers tot allerlei vormen van overlast, dreiging of stress, wat niet altijd actief wordt gemeld. Er is in 2 veel contact geweest met bewoners in de Russische Buurt en bij de totstandkoming van het Actieplan Poelenburg en Peldersveld. Daar is nadrukkelijk draagvlak om dit thema aan te pakken. Het programma sluit ook goed aan bij de samenwerking in het RIEC en bij de landelijke aandacht die er is voor de bestuurlijke aanpak van ondermijning. Aansluiting externe ontwikkelingen Het programma Ondermijning Zaanstad sluit aan bij de landelijke aanpak ondermijning, is een randvoorwaarde voor het Actieplan Poelenburg en Peldersveld en wordt in nauwe afstemming met Amsterdam en RIEC-partners uitgevoerd. Met de partners in het RIEC is de afgelopen periode, met inachtneming dat de raad het programmabudget nog moet vaststellen, alvast een inhoudelijk aanpak van het programma uitgewerkt en besproken in de driehoek. Daardoor zou het programma snel kunnen starten indien de capaciteit wordt toegekend. Financiële consequenties Structurele omzetting van. materieel budget OOV naar budget voor formatie bij OOV, ingaande 217 (in 217 x 75% = 59). Structurele toevoeging van. aan de sector Klant Contact Centrum voor de aanstelling van een vergunningverlener en financieel expert voor uitvoering van
2/261576 4/5 Bibob onderzoeken, ingaande 217 (in 217 x 75% = 71).. Tijdelijke toevoeging van. (217 221) aan de sector Frontlijn voor de aanstelling van een casemanager sociale fraude, ingaande 217 (in 217 x 75% = 55). Tijdelijke toevoeging van formatie aan de sector Veiligheid en Handhaving conform bovenstaande tabel: 268k in 217 (in 217 x 75% = 21).; 346k in 218; 346k in 219; 143k in 22 en 143k in 221. Deze claim wordt ingediend buiten de reguliere begrotingscyclus en vraagt een beslissing van de raad vooruitlopend op de burap 217 en kadernota 218. Bij het opstellen van de begroting 217 22 waren de onderzoeken naar georganiseerde misdaad en ondermijning nog niet afgerond en was er nog niet zo n duidelijk beeld van omvang en urgentie. Binnen het programma Veiligheid en Handhaving zijn niet voldoende budgetten om de kosten van het programma Ondermijning te dekken, waardoor deze claim prioritair aan burap en kadernota ingediend wordt en door de raad dus niet in de integrale financiële afwegingen over 217 en verdere jaren meegewogen kan worden. De financiële consequenties voor 217 worden technisch verwerkt in de burap 217. De financiële consequenties voor 218 221 worden verwerkt in de kadernota 218. Door instemming met de financiering van het programma Ondermijning heeft de gemeenteraad bij behandeling van de burap en kadernota minder vrije ruimte om te beslissen tot andere bestedingen. Bij een eventueel tekort in 217 zal dekking moeten plaatsvinden vanuit de Algemene Reserve (AR). Dekking vanuit de AR gaat ten koste van de weerstandscapaciteit van de. Juridische consequenties Niet van toepassing. Communicatie/ vervolgtraject Na goedkeuring door het college wordt onderhavig besluit voorgelegd aan de raad. Omdat het een openbaar stuk betreft dat ook in de media vragen kan oproepen, zal de burgemeester (zodra de raad het voorstel heeft ontvangen) een interview geven aan het NHD, om toe te lichten waarom dit besluit wordt voorgelegd aan de raad. Na goedkeuring door de gemeenteraad worden de vacatures ingevuld en het programma opgestart. De gemeenteraad zal tweemaal per jaar geïnformeerd worden over de voortgang van het programma. Opsteller: Woude, van der H. Versie: 1-2-217 8:31:
2/261576 5/5 N Raadsbesluit De gemeenteraad van Zaanstad, Besluit: In te stemmen met het beschikbaar stellen van budget voor de jaren 217 tot en met 221 ten behoeve van personele capaciteit om per direct, vooruitlopend op de behandeling van burap en kadernota, het programma Ondermijning op te arten. IA d riffier, rgadering van -217