Populatie gerichte eerstelijns zorg: Bouwstenen voor de inrichting Marc Bruijnzeels
Grote probleem
Oplossing: Tangram
Wereldwonder van de zorg Topklinische zorg na verwijzing 3 e lijn Specialistische zorg na verwijzing 2 e lijn Eerste contact met professionele zorgsysteem 1 e lijn Open populatie 0 e lijn
Als we niets doen!
Uit het regeerakkoord (2012): Een derde prioriteit betreft het bevorderen van (regionale) samenwerking tussen zorgaanbieders. Dure, complexe en acute zorg willen we concentreren; minder complexe zorg organiseren we dichter bij de mensen. Beide is goed voor kwaliteit én kosten.
Structuurnota van Hendriks (1974) Uitgangspunten Samenhang 1 e lijn en ziekenhuisplannnig Dichter bij de mensen: versterkte 1 e lijn Stimulering gezondheidscentra met hulpverleners in dienstverband Versterking invloed bevolking Functieverdeling ziekenhuis en 1 e lijn met substitutie als invalshoek
Twee culturen in de eerste lijn Ziektespecifiek Community individuele aanpak zorgstandaarden integrale bekostiging zorggroepen integratie 1 e en 2 e lijn 1,5 e lijns centra populatie aanpak zorgprogramma s GEZ module gezondheidscentra integratie 1 e en 0 e lijn van ZZ naar GG Ondernemersrationaliteit Maatschappelijke rationaliteit
Hoe bereiken we nog meer geïntegreerde extramurale gezondheidszorg? Anders gezegd: Wat moeten we nog meer stimuleren?
Triple Aim
Verschillende toepassingen Primary care organisatie Zorgverzekeraar (Health Plan) Ziekenhuis Werkgever (Bellin Health) Health Maintenance Organisatie
Triple Aim: effectief! Verrichtingen
Determinanten van gezondheid
7 bouwstenen 1. Populatiemanagement 2. Risicostratificatie 3. Geïntegreerde Zorg 4. Visie op Substitutie 5. Klinisch Leiderschap 6. Geïntegreerde Financiering 7. Evidence based veranderen
1. Populatiemanagement
Mens en populatie gericht Nulde lijn Eerste lijn Tweede lijn DM2 CVRM?
Voorkomen van meerdere ziekten bij > 55 jaar
Overlap tussen 65-plussers met multimorbiditeit, beperkingen en kwetsbaarheid 52 Multimorbiditeit 12 Beperkingen 4 8 13 7 2 Kwetsbaarheid 2
Definities populatiemanagement The coordination of care delivery across a population to improve clinical and financial outcomes, through disease management, case management and demand management (McGraw Hill 2002) the technical field of endeavor which utilizes a variety of individual, organizational and cultural interventions to help improve the morbidity patterns (i.e., the illness and injury burden) and the health care use behavior of defined populations. (Hillman 2008)
Kenmerken PHM PHM is distinguished from disease management by including more chronic conditions and diseases, by use of "a single point of contact and coordination," and by "predictive modeling across multiple clinical conditions". PHM is considered broader than disease management in that it also includes "intensive care management for individuals at the highest level of risk" and "personal health management... for those at lower levels of predicted health risk."
Reikwijdte van populatiemanagement
vor interactieve kaart Almere Den Haag
2. Risicostratificatie
Risicostratificatie volgens Kaiser Permanente
Risicopiramide Casemanagement Diseasemanagement Zelfmanagement
3. Geïntegreerde Zorg
4. Visie op Substitutie
4. Visie op substitutie het doelbewust en doelgericht vervangen van een (deel van een) bestaande voorziening door een (deel van een) andersoortige voorziening, waarbij de oorspronkelijke functie vervuld blijft worden en wel voor een vergelijkbare patiëntenpopulatie Bron: Wiersma, 1989
Alle terschelling gangers (n=94)
De bedoeling? Bron: Brief Schippers 14 okt 2011
Uit de oude doos? Structuurnota van Hendriks (1974) Samenhang 1 e lijn en ziekenhuisplannnig Dichter bij de mensen: versterkte 1 e lijn Stimulering gezondheidscentra met hulpverleners in dienstverband Versterking invloed bevolking Functieverdeling ziekenhuis en 1 e lijn met substitutie als invalshoek
Substitutie: meerdere perspectieven en belangen Minister Schippers in haar brief van 31 augustus 2015: Verschuiven van geld Maureen Bisagnano (CEO IHI): Verplaatsen van deskundigheid White Paper VVAA: Verplaatsing van activiteiten en taken - binnen de tweede lijn zelf - van de tweede naar de eerste lijn - van de tweede en eerste naar de nulde lijn (thuis).
We zien allemaal iets anders
VANDAAG: Anderhalfdelijnszorg -> substitutie van wat? Generalistisch Laagdrempelig Zo min mogelijk verwijzen Anderhalf? Laag complex: efficiënt behandelen Efficiënte diagnostiek Hoog complex Specialistisch Hoge drempel Ziek Eerstelijn Specialistische zorg
Organiseer op de juiste schaal Economies of scope (kwaliteitsvoordelen) Niveau 1: Eerstelijnsvoorziening Niveau 2: Wijkgerichte Gezondheidscentra Niveau 3: Regionale Backoffice organisaties Niveau 4: Landelijke Backoffice organisaties Hoog Hoog Prevalentie Laag Laag Economies of scale (doelmatigheidsvoordelen) Lokaal (micro) Regionaal (meso) Landelijk (macro)
Alleen de vraag is dan: Hoe bereiken we substitutie? Wat moeten we daarvoor doen? Onderzoek naar de succes- en faalfactoren van substitutie door regionale samenwerking. Opdracht van VVAA aan Jan van Es Instituut.
4 sleutels voor een succesvolle samenwerking Sleutelfactoren in de bovenstroom (Ratio) Sleutel 1: Gezamenlijke visie en strategie bepalen Sleutel 2: Gezamenlijk besluiten en besturen Bepalen Besturen Betekenis Belangen Sleutel 4: Waarde ontsluiten en betekenis creëren Sleutel 3: Bespreken van de belangen Sleutelfactoren in de onderstroom (Emotie) Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
Regenboogmodel van integratie van zorg Macro niveau (Systeem) Meso niveau (Organisatie) Meso niveau (Professional) Micro niveau (Client/ burger) Bron: Valentijn et al 2013
Methode van onderzoek 1. Selectie van 10 verschillende regio s 2. Drie stake holders: eerste lijn, tweede lijn en verzekeraar 3. Kwantitatieve vragenlijst mate van integratie 4. Kwalitatieve verdieping Eerste resultaten van de eerste 12 interviews uit 6 verschillende regio s.
Succesfactoren voor samenwerking 1. Lange traditie van samenwerking Bepalen Besturen 2. Visie en doel van de partners kennen Betekenis Belangen
Succesfactoren voor samenwerking 1. Steady kern team Bepalen Betekenis Besturen Belangen 2. Ook gewoon DOEN 3. Communicatie: specialisten aan specialisten, sterke huisartsvoorzitter helpt 4. Sleutelfiguur voor relatiebeheer
Succesfactoren voor samenwerking 1. Omgaan met elkaars belangen Bepalen Besturen 2. Denken in toegevoegde waarde Betekenis Belangen dan ben je aan het kijken wat voor de patient of de client dienstig zou zijn, zo dicht mogelijk bij huis, en dan moet je vanuit je eigen rol gaan proberen of dat zo goed mogelijk ergens te zetten. Want sommige dingen hoeven we ook niet zelf te doen, dat kan ook goedkoper via de Welzijn, nou, dat is de andere kant, maar daar hoor je niemand over want het moet allemaal vanuit het ziekenhuis naar de eerste lijn.
Succesfactoren voor samenwerking 1. Vertrouwen creëren Bepalen Betekenis Besturen Belangen 2. Intrinsieke motivatie van de professionals
4 sleutels voor een succesvolle samenwerking Sleutelfactoren in de bovenstroom (Ratio) 1. Lange traditie 2. Gemeenschappelijke visie en doel Bepalen Besturen 1. Steady kern team 2. Ook gewoon DOEN 3. Communicatie 4. Sleutelfiguur 1. Vertrouwen creëren Betekenis Belangen 2. Intrinsieke motivatie van de professionals Sleutelfactoren in de onderstroom (Emotie) 1. Omgaan met elkaars belangen 2. Denken in toegevoegde waarde Copyright 2013, Jan van Es Instituut, Kenniscentrum voor de geïntegreerde eerstelijnszorg
De Regenboog van de substitutievoorbeelden Macro niveau (Systeem) Meso niveau (Organisatie) Meso niveau (Professional) Micro niveau (Client/ burger) Bron: Valentijn et al 2013
Succesfactoren van integratie Professioneel: Interprofessionele samenwerking - Ontmoeten van professionals - Kennis delen via scholing - Gebruik protocollen met verstand - Balen van onnodig dure zorg - Aansluiting leefwereld professionals.
Succesfactoren van integratie Organisatorisch: - Bestuurlijke afstemming - Voldoende middelen - Eigen huis op orde
Succesfactoren van integratie Systeem: - Niet afleiden door verkeerde prikkels - Regionale aanpak - Cijfermatige onderbouwing
Faalfactoren - Praktijkvariatie als start - Vrije tijd van de participanten - Produktiedenken - Wet- en regelgeving
Verbeterpunten - Patiëntenperspectief - Aansluiting gezondheidsdoelen populatie
De meest kritische succesfactoren Functionele Integratie Normatieve integratie
Mogelijk aanwezige scenario s Noodzakelijke voorwaarde Organisaties in regio op orde Vertrouwen door omgaan met belangen Ja Nee Intrinsieke motivatie professionals Ja Nee Ja Nee Bestuurlijke afstemming Ja Nee Ja Nee Ja Nee Ja Nee