Anderhalvelijnszorg: Waarom? Marc Bruijnzeels, Jan van Es Instituut 24 januari 2017

Transcriptie

1 Anderhalvelijnszorg: Waarom? Marc Bruijnzeels, Jan van Es Instituut 24 januari 2017

2 Uit het regeerakkoord (2012): Een derde prioriteit betreft het bevorderen van (regionale) samenwerking tussen zorgaanbieders. Dure, complexe en acute zorg willen we concentreren; minder complexe zorg organiseren we dichter bij de mensen. Beide is goed voor kwaliteit én kosten.

3 De bedoeling? Bron: Brief Schippers 14 okt 2011

4 Structuurnota van Hendriks (1974) Uitgangspunten Samenhang 1 e lijn en ziekenhuisplannnig Dichter bij de mensen: versterkte 1 e lijn Stimulering gezondheidscentra met hulpverleners in dienstverband Versterking invloed bevolking Functieverdeling ziekenhuis en 1 e lijn met substitutie als invalshoek

5 Substitutie: meerdere definities Verschuiven Verplaatsen Vervangen Anderhalvelijnszorg: Set van afspraken over klinische, professionele, organisatorische en/of financiële integratie tussen eerste en tweede lijnsgezondheidszorg

6 Substitutie: meerdere perspectieven en belangen Minister Schippers in haar brief van 31 augustus 2015: Verschuiven van geld Maureen Bisagnano (CEO IHI): Verplaatsen van deskundigheid White Paper VVAA: Verplaatsing van activiteiten en taken - binnen de tweede lijn zelf - van de tweede naar de eerste lijn - van de tweede en eerste naar de nulde lijn (thuis).

7 VANDAAG: Anderhalfdelijnszorg -> substitutie van wat? Generalistisch Laagdrempelig Zo min mogelijk verwijzen Anderhalf? Laag complex: efficiënt behandelen Efficiënte diagnostiek Hoog complex Specialistisch Hoge drempel Ziek Eerstelijn Specialistische zorg

8 Anderhalfdelijnszorg: wat voorbeelden 1. Een ziekenhuis opent een buitenpoli met direct toegankelijke specialisten 2. Specialisten houden op gezette tijden spreekuur in een gezondheidscentrum 3. Een zorggroep heeft een eigen oogarts, internist of longarts in dienst, waaraan huisartsen diagnostische en therapeutische vragen stellen. 4. een gezondheidscentrum heeft een online verbinding met een ziekenhuis waarlangs zij informatie over patiënten stuurt en advies vraagt aan een specialist 5. Een verpleeghuis opent een geriatrische wijkpost voor eerstelijnszorg aan oudere patiënten met complexe gezondheidsproblemen 6. Een zorggroep werkt met kaderhuisartsen die adviezen geven over COPD en over diabetes. Zij nemen de functie van longarts en internist over.

9 ) Integratie eerste en tweede lijn: hoe ver ga je?

10 We zien allemaal iets anders

11 Hoe hebben we dit nu in Nederland in de laatste decennia gestimuleerd? Ziektespecifiek Community individuele aanpak zorgstandaarden integrale bekostiging zorggroepen integratie 1 e en 2 e lijn 1,5 e lijns centra populatie aanpak zorgprogramma s GEZ module gezondheidscentra integratie 1 e en 0 e lijn van ZZ naar GG Ondernemersrationaliteit Maatschappelijke rationaliteit

12 Twee richtingen en opvattingen 1) (Just) a clinical intervention 2) Complex (multi-level) change strategy to innovate Type of knowledge Reductionist based (i.e. single cause, single disease & single treatment) Systeem based (i.e. multiple causes, multimorbidity) Approach Industrial-quality improvement logic (e.g. disease management) Complexity science (e.g. community care) Plochg (2011)

13 Risicostratificatie volgens Kaiser Permanente

14 Organiseer op de juiste schaal Economies of scope (kwaliteitsvoordelen) Niveau 1: Eerstelijnsvoorziening Niveau 2: Wijkgerichte Gezondheidscentra Niveau 3: Regionale Backoffice organisaties Niveau 4: Landelijke Backoffice organisaties Hoog Hoog Prevalentie Laag Laag Economies of scale (doelmatigheidsvoordelen) Lokaal (micro) Regionaal (meso) Landelijk (macro)

15 De essentie van integratie (en het gedoe) Lengte van de relatie Integratie Coördinatie Afstemming Segregatie Mate van gezamenlijk beslissen P.Valentijn, S.Schepman, M.Bruijnzeels and W.Opheij (2012) Understanding Integrated care: a conceptual framework to provide coherence for research, (submitted)

16 Alleen de vraag is dan: Hoe bereiken we anderhalfdelijnszorg? Wat moeten we daarvoor doen?.

17 Effecten verschillende financieringssystemen Ogenschijnlijke kostenverhoging van integrale ketenzorg bekostiging

18 Shifting financial risks

19 Source: UCSF Center for Excellence in Primary Care.

20 Medicare Shared Savings Program ACOs Medicare Shared savings contract ACO FFS FFS FFS Multiple Multiple PROVIDER i PROVIDER i PROVIDER i PROVIDER i PROVIDER i FFS = Fee For Service

21 Kan de eerste lijn dit alleen? Formuleer de zienswijze vanuit de eerste lijn. Ervaringen met de ketenzorg Wat doet u hier nu zelf al mee?

22 Regenboogmodel van integratie van zorg Macro niveau (Systeem) Meso niveau (Organisatie) Meso niveau (Professional) Micro niveau (Client/ burger) Bron: Valentijn et al 2013

23 De Regenboog van de substitutievoorbeelden Macro niveau (Systeem) Meso niveau (Organisatie) Meso niveau (Professional) Micro niveau (Client/ burger) Bron: Valentijn et al 2013

24 Collaboration between primary and specialistic care in 16 projects

25 Faalfactoren - Praktijkvariatie als start - Vrije tijd van de participanten - Productiedenken van zorgorganisaties en verzekeraar - Wet- en regelgeving

26 Most critical succesfactors Functionele Integratie Normatieve integratie

27 Mogelijk aanwezige scenario s Noodzakelijke voorwaarde Organisaties in regio op orde Vertrouwen door omgaan met belangen Ja Nee Intrinsieke motivatie professionals Ja Nee Ja Nee Bestuurlijke afstemming Ja Nee Ja Nee Ja Nee Ja Nee