Gezondheid in de wijk Dat doe je samen. Tympaan Instituut den Haag, 11 november Huub Sibbing, adviseur wijkgerichte preventie

Transcriptie

1 Gezondheid in de wijk Dat doe je samen Tympaan Instituut den Haag, 11 november 2015 Huub Sibbing, adviseur wijkgerichte preventie

2 Waarom: Een veranderende samenleving vraagt een andere aanpak De komende 20 jaar staan ons grote veranderingen in de samenleving te wachten, Met grote gevolgen voor gezondheidszorg, samenleving en samenwerking met andere domeinen

3 Vergrijzing: Ingrijpende gevolgen

4 Gevolgen voor de Gezond- heidszorg en samenleving 1 Aantal (oudere) clienten zal stijgen Toename chronisch zieken Complexiteit zal toenemen: Co-morbiditeit Professionele zorg en mantelzorg zal afnemen Aanbod dus ontoereikend BIJ ONGEWIJZIGD BELEID

5 Gevolgen voor de Gezond- heidszorg en samenleving 2 Betaalbaarheid Gezondheidszorg 2014: al 97 miljard Is 11 % BNP CPB: extrapolering zorgkosten in 2030 ca.25-30% BNP BIJ ONGEWIJZIGD BELEID

6 Daarom: Paradigmashift noodzakelijk in de Gezondheidszorg Op verschillende wijzen verwoord

7 RVZ-advies 2010: Perspectief op Gezondheid Gezondheidszorg teveel gericht op Ziekte en Zorg. Dan zijn we eigenlijk te laat Gezondheidszorg moet zich gaan richten op behoud van Gezondheid en Gedrag: Preventie Polder/VTV: Niet alleen gedrag maar ook omgeving van groot belang: Mens en Maatschappij Daarom: Van ZZ via GG naar MM

8 Paradigmashift noodzakelijk in de Gezondheidszorg Op verschillende wijzen verwoord Ruward: Van Nazorg naar voorzorg Cie Kaljouw: Kern ligt bij Voorzorg en basiszorg (eerste lijn)

9 Steeds meer draagvlak: Triple Aim (Berwick/ Guus Schrijvers) Gezondheidszorg staat voor 3 opgaven: Behoud en verbetering van gezondheid Een betere kwaliteit van zorg Terugdringing vermijdbare kosten (zowel binnen als buiten de gezondheidszorg)

10 1. Meer gezondheid NIET: Hoe kunnen mensen LANGER leven MAAR Hoe kunnen mensen LANGER GEZOND leven

11 VAN Perspectief

12 NAAR 12 in een veranderende omgeving

13 2. Betere kwaliteit van zorg Verschuiving: meer zorg voor mensen thuis Van zorgen voor naar zorgen dat. Uitgaan van mogelijkheden ipv beperkingen Van aanbodgericht naar vraaggestuurd Samenwerken met andere spelers in het zorgveld, Op zoek naar de verbindende factor.

14 3. Daardoor terugdringen vermijdbare kosten

15 Evaluatie Zichtbare Schakel 2012 Typisch Triple Aim

16 Enkele voorbeelden van succesvolle projecten Urban 40 Gezond Utrecht (Overvecht) Gezonde wijkaanpak Arnhem In alle gevallen: Verbetering gezondheid Betere kwaliteit van zorg Terugdringing vermijdbare kosten

17 Hoe gerealiseerd?? Welke kritische succesfactoren Lessen uit nationaal en internationaal onderzoek 1. Integrale benadering 2. Verbinding tussen domeinen 3. Aansluiten bij leefwereld doelgroep 4. Actieve betrokkenheid doelgroep

18 1. Integrale benadering: Gezondheidsmodel van Lalonde (WHO) Zorgsysteem

19 Fysieke omgevingsfactoren Huisvesting kwaliteit huisvesting (vocht etc.) Ruimte woningen Woonomgeving: Groenvoorzieningen (Vitmamine G) Speelmogelijkheden kinderen veiligheid, verkeer Milieu/ industrie

20 RVZ 2014: Ruimte voor redzaamheid Ouderen blijven langer zelfstandig wonen. Een aangename leefomgeving die uitnodigt om naar buiten te gaan ondersteunt dat. Zo blijven ouderen mobiel en ontmoeten zij anderen. Geldt des te meer voor bv. dementerenden

21 Sociale omgeving Bevolkingsopbouw: (interne en externe) Sociale cohesie en sociale netwerken Sociaal Economische Status: Inkomen/ armoede Werkloosheid, arbeidsongeschiktheid Bijstand Laaggeletterdheid/ Gezondheidsvaardigheden

22 Johan Mackenbach: Invloed omgeving

23 Vaak genoemde aandachtspunten

24 Daarom: Multisectorale samenwerking: Wonen Werk Onderwijs Welzijnswerk Politie/ justitie Politiek (ambtenaren) Non-professonials Financien/ uitkeringen

25 Concreet op wijkniveau Wijkagent Huismeesters/ concierges woningbouwcorporatie Club- en buurthuiswerk, Ouderenwerk Scholen, kinderopvang Maatschappelijk werk Buurtsuper, winkeliers, horeca, SRV-man Kerken Bewonersorganisaties/ buurtcommitees etcetc

26 Ook winst voor de samenleving

27 3. Aansluiten bij leefwereld doelgroep 4. Actieve betrokkenheid doelgroep Community as a partner

28 Arnhem heel positieve resultaten wijkaanpak

29

30 Extra kansen voor wijkgerichte preventie Nieuwe bekostiging wijkverpleging vanaf 2017 Patiënt en wijkverpleegkundige staan centraal Geen volume prikkel: maar uitkomsten van de zorg Geen onderscheid tussen S1 en S2 maar Populatiebekostiging

31 Wat is populatiebekostiging Je krijgt gedurende een afgesproken termijn voor je doelgroep een vast bedrag, eventueel aangepast aan bekende risicofactoren. Je wordt beoordeeld op vooraf afgesproken resultaten (en dus niet op verrichtingen) en de eventuele besparingen deel je samen shared savings of capitation ),

32 Grote (potentiële) voordelen Bevorderen gezondheid wordt beloond Ook buiten de gezondheidszorg Winst samen delen ( shared savings ).

33 Bronnen Berwick, D. ea. (2008). The Triple Aim: Care, Health, And Cost, Health Affairs, 27, no.3 (2008): Meer, E. van der, & Postma, J. (2012). De zichtbare Schakelwijkverpleegkundige, een hele zorg minder, BMC in opdracht van ZonMW Paes, M. (2008). Wijkgezondheidswerk, Een studie naar 25 jaar wijkgericht werken aan gezondheid in Den Bosch-Oost. Amsterdam: academisch proefschrift Universiteit van Amsterdam. RvZ (2010). Zorg voor je gezondheid, advies 10/05, Den Haag RVZ (2011). Preventie van welvaartsziekten, advies 11/08, den Haag RvZ(2012). Regie aan de poort, advies 12/07, Den Haag RvZ (2014). Ruimte voor redzaamheid, advies 15/01, den Haag Sibbing, H. (2014). Wijkgerichte preventie:mode of noodzaak?, Tijdschrift LVW 2014 nr.4 pp. 8-11