Zorgstelsel: op weg naar de Triple aim?

Transcriptie

1 SEMH Seminar 2015 Zorgstelsel: op weg naar de Triple aim? 9 maart 2015 Prof. Dr. F.T. Schut Erasmus Universiteit Rotterdam

2 Triple aim 1. Verbeteren ervaren kwaliteit van zorg 2. Verbeteren volksgezondheid 3. Verlagen zorgkosten 2

3 Waarom herziening zorgstelsel? Eind jaren 90: aanbod- en prijsregulering vastgelopen: toenemende wachtlijsten weinig prikkels voor doelmatigheid en innovatie toenemend conflict met recht op zorg Invoering van boter-bij-de-vis principe in 2001 van budget naar prestatie bekostiging afname wachtlijsten maar vis wordt duur betaald geen houdbaar systeem 3

4 Herziening zorgstelsel Doel: Decentrale prikkels voor betere kwaliteit tegen lagere kosten (triple aim) met behoud van toegankelijkheid en solidariteit Middel: Zorgverzekeraars krijgen prikkels en mogelijkheden om op te treden als inkopers van zorg namens verzekerden Meer financieel risico Meer keuzevrijheid verzekerden Meer onderhandelingsvrijheid aanbieders Minder prijs- en aanbodregulering Betere informatie over kwaliteit zorg Randvoorwaarden (regulering markt): Waarborgen toegankelijkheid Voorkomen marktfalen

5 Herziening zorgstelsel: een lange weg Plan Dekker (1987) Bereidheid tot verandering Plan Dees (1988) Verandering verzekerd Plan Simons (1990) Werken aan zorgvernieuwing Plan Borst (2001) Vraag aan bod 5 Hoogervorst (2006) Zorgverzekeringswet

6 6 Evaluatie zorgstelsel (ibmg, KPMG) Sinds 2006 is op vrijwel alle randvoorwaarden voor succesvol functioneren flinke vooruitgang geboekt Zorgverzekeraars zijn hun inkooprol geleidelijk meer gaan invullen Niettemin resteert een aantal belangrijke knelpunten En ligt de focus vooral sinds 2012 vooral op kostenbeheersing Dus triple aim nog niet gerealiseerd

7 7 Belangrijke knelpunten Gebrekkige informatie over kwaliteit Gebrekkige registraties Gebrekkige indicatoren Gebrekkige bekostigingssystemen Frustreren coördinatie en substitutie Belonen (over)productie in plaats van preventie en goede uitkomsten Onvoldoende adequate risicoverevening Onevenwichtige machtsposities Onvoldoende effectieve marktmeesters

8 8 Evaluatie zorgstelsel Zonder goede kwaliteitsinformatie kunnen toegenomen prikkels voor kostenbeheersing leiden tot verschraling kwaliteit kunnen goede uitkomsten niet worden beloond kunnen verzekeraars hun inkooprol niet waarmaken en kampen verzekeraars met een vertrouwensprobleem

9 9

10 10 Evaluatie zorgstelsel Zonder adequate bekostiging zijn er onvoldoende prikkels voor het leveren van goede kwaliteit zorg tegen zo laag mogelijke kosten zijn er onvoldoende prikkels voor goede coördinatie van zorg zijn er onvoldoende prikkels voor het gezond houden van de populatie

11 11 Elementen van adequate bekostiging Populatiegebonden basisbekostiging met correctie voor risicoverschillen of zorgzwaarte Financiële risicodeling tussen zorgverzekeraar en zorgaanbieder (shared risks & shared savings) Resultaatbeloning (P4P)

12 12 Evaluatie zorgstelsel Zonder goede risicoverevening zijn er onvoldoende prikkels voor het inkopen van goede zorg voor bepaalde groepen chronisch zieken is geen integrale bekostiging mogelijk

13 25 september

14 14 Onder/overcompensatie vereveningsmodel-2014 Subgroep o.b.v. informatie uit voorgaand jaar Schatting omvang t.o.v. populatie Gemiddelde ondercompensatie (-) of overcompensatie (+) per persoon per jaar Slechtste score fysieke gezondheid (SF-12) 18,9% -670 Tenminste 1 langdurige aandoening 31,5% -331 Specialist geconsulteerd in afgelopen 12 maanden 37,8% -326 Fysiotherapie afgelopen 12 maanden 21,8% -328 Beste score fysieke gezondheid 19,2% +291 Geen langdurige aandoening 68,4% +153 Geen zorggebruik afgelopen 12 maanden 19,5% +298 HBO/WO-opleiding (volgt of afgerond) 22,8% +142

15 15 Evaluatie zorgstelsel Zonder effectief mededingingsbeleid kunnen machtposities prikkels voor goede kwaliteit tegen juiste prijs wegnemen

16 16 Kritiek op marktmeesters ACM Geen adequate toetsing fusies ziekenhuizen en zorgverzekeraars Nederlandse Zorgautoriteit (NZa): Onvoldoende oog voor mogelijk nadelige effecten inkoopmacht zorgverzekeraars (Evaluatie WMG, AEF 2014)

17 17 Conclusie Sinds 2006 belangrijke vooruitgang geboekt in realisatie randvoorwaarden voor triple aim Maar verbeteringen nodig op vier terreinen: Kwaliteitsinformatie Bekostigingssystemen Risicoverevening Markttoezicht