Inhoudsopgave Bladzijde 1. Aan de raad 2 Leeswijzer 3 Wijze van behandeling 3 Tot slot (Voorstel tot besluitvorming) 3 2. Financiële positie 4 Algemeen 4 Meerjarenraming 2014 tot en met 2016 6 Bezuinigen en...investeren! 6 Reserves en voorzieningen 8 3. Ombuigingsvoorstellen - derde tranche 9 4a Begroting in hoofdlijnen 15 4b. Door de raad te autoriseren begrotingsbedragen 2013-2016 19 4c. Programma's 20 1. Burger en bestuur 21 2. Veiligheid 26 3. Ruimte 30 4. Werk en inkomen 34 5. Zorg 38 6. Toerisme en cultuur 42 7. Educatie 48 8. Financiën 52 5. Totaal overzicht lasten en baten van de programma's 55 6. Algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en mutaties in reserves 56 7. Verplichte paragrafen 60 1. Lokale heffingen 61 2. Risico's en weerstandsvermogen 65 3. Treasury 67 4. Onderhoud Kapitaalgoederen 69 5. Bedrijfsvoering 71 6. Verbonden partijen 73 7. Grondbeleid 75 8. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) 77 9. Krimpparagraaf 81 8. Bijlagen 85 1. Staat van reserves en voorzieningen 86 2. Liquiditeitsplanning 88 3. Overzicht recapitulatie programma/productgroepen 89 4. Overzicht van incidentele lasten en baten 93 5. Overzicht voortgang MIP projecten 94
= NK=^~å=ÇÉ=ê~~Ç= Hierbij bieden wij u de begroting voor 2013 en de meerjarenbegroting 2014 2016 aan. Met als titel Wij liggen op koers, willen we aangeven dat we binnen de door u vastgestelde uitgangspunten een inhoudelijk verantwoorde en financieel afgewogen begroting kunnen aanbieden. Onze koers is er een van enerzijds weloverwogen investeren, maar daarnaast ook de financiële realiteit onder ogen zien. Deze laatste laat zich vertalen in een aantal keuzes die we in deze begroting aan u voorleggen. Met deze begroting geven we verder invulling aan ons collegeprogramma waarmee we op koers liggen. De uitkomsten van de op 26 juni gehouden algemene beschouwingen hebben hier een basis voor gelegd, evenals de uitgangspunten in de door de raad in april 2012 vastgestelde financiële verordening. Ten slotte zijn in de Kadernota 2013 de technische uitgangspunten voor de totstandkoming van de begroting 2013 opgenomen. Deze uitgangspunten zijn verwerkt in de begroting 2013 en tevens gebruikt voor de actualisering van het meerjarenperspectief 2014 2016. Daarnaast zijn tijdens de algemene beschouwingen de volgende uitgangspunten voor de begroting 2013 vastgesteld: voor incidenteel onvoorzien wordt een bedrag geraamd van 40.000; voor het initiëren van Nieuw beleid wordt een bedrag geraamd van 60.000. 2
= = iééëïáàòéê= De begroting 2013 geeft uiteraard een beeld van de financiële positie van de gemeente Vlagtwedde. Voor zoveel als mogelijk zijn daarbij landelijke (financiële) ontwikkelingen vertaald naar lokaal (financieel) beleid. Daarnaast biedt deze begroting echter ook een stevig inhoudelijk kader; onze ambitie staat recht overeind en ook de komende jaren blijven wij investeren in nieuwe ontwikkelingen c.q. nieuw beleid. In Hoofdstuk 2 wordt in de eerste plaats onze financiële positie toegelicht. Daarbij wordt nader ingegaan op de begrotingsuitkomst en de meerjarenraming. Tevens wordt aandacht besteed aan de reservepositie en het meerjareninvesteringsplan. Om te voldoen aan een sluitende meerjarenraming hebben wij nader invulling gegeven aan een derde tranche ombuigingen oplopend tot 400.000 in 2016. Deze ombuigingen zijn in Hoofdstuk 3 nader uitgewerkt. In de programma s (Hoofdstuk 4c) staan de ambities van onze gemeente en de activiteiten die de gemeente in 2013 en volgende jaren wil gaan uitvoeren. Het programmaplan bevat 7 inhoudelijke programma s en een financieel programma dat handelt over de algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en de mutaties in de reserves. Daarbij staan de drie W-vragen -zo SMART mogelijk uitgewerkt- centraal: - Wat willen we bereiken (onze ambities); - Wat gaan we daarvoor doen (de activiteiten); - Wat mag het kosten (de begroting). Tot slot is een aantal verplichte paragrafen in de begroting opgenomen. In deze paragrafen wordt ondermeer ingegaan op de lokale heffingen, de risico s en weerstandsvermogen, de bedrijfsvoering en de krimpproblematiek. táàòé=î~å=äéü~åçéäáåö= Voor de behandeling van de begroting 2013 is de volgende planning opgesteld: - bespreken concept-begroting 2013 in DT/MT: 5 september 2012; - 1e bespreking concept-begroting 2012 in college: 18 september 2012; - 2 e bespreking concept-begroting 2013 in college: 25 september 2012; - besluitvormende bespreking concept-begroting 2013 in college: 28 september 2012; - digitale verzending programmabegroting 2013 aan de raad: 28 september 2012; - bespreken programmabegroting met de werkgroep financiën: 10 oktober 2012; - indiening technische vragen via griffie@vlagtwedde.nl: 17 oktober 2012; - beantwoording technische vragen aan griffie@vlagtwedde.nl: 30 oktober 2012; - verzending beantwoording aan raadsleden (uitsluitend digitaal): 30 oktober 2012; - begrotingsvergadering: dinsdag 6 november 2012; - verzending van programmabegroting 2013 incl. bijlagen aan provincie: vóór 15 november 2012. qçí=ëäçí=esççêëíéä=íçí=äéëäìáíîçêãáåöf= Wij gaan er van uit de raad voldoende informatie en heldere kaders aangereikt te hebben om de controlerende taak adequaat te kunnen uitvoeren en stellen daarom uw raad voor te besluiten tot vaststelling van: de begroting 2013 en het daarbij behorende meerjarenperspectief t/m 2016; de lijst met MIP-projecten 2013-2016; het ombuigingsplan 2013 2016. péääáåöéå, 28 september 2012 College van burgemeester & wethouders. 3
= OK=cáå~åÅáØäÉ=éçëáíáÉ= ^äöéãééå= Het financieel perspectief 2013 en volgende jaren is voor de gemeenten in Nederland niet rooskleurig te noemen. De onlangs gepresenteerde rijksbegroting 2013 heeft in dit opzicht téí= eçìçä~êé= lîéêüéáçë= cáå~ååáøå= EtÉí= eçñf=éå=påü~íâáëíä~åâáéêéå= In de kadernota en de zomernota is inhoudelijk ingegaan op het onderwerp Wet Hof en schatkistbankieren. Op 3 september is er door de decentrale overheden een brandbrief geschreven aan de lijsttrekkers waarin wordt gesteld dat de wet Hof regionale en lokale investeringen remt. Bij schatkistbankieren daalt statistisch de overheidsschuld, maar de feitelijke omvang van de schulden daalt niet. déãééåíéñçåçë= ^ÅÅêÉëëÉå= Met ingang van 2012 beweegt het gemeentefonds weer mee met de ontwikkeling van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Dit heeft het beeld voor de komende jaren bevestigd. Op hoofdlijnen schetsen wij de volgende ontwikkelingen Wel zal door de invoering van schatkistbankieren de gemeente Vlagtwedde inkomsten missen (mogelijke rentederving van 100.000). In de begroting 2013 en in de meerjarenraming is geen rekening gehouden met de invoering van de Wet Hof en Schatkistbankieren. De gemeente Vlagwedde bereidt zich (o.a. middels overleg met de BNG) actief voor op invoering van de wet Hof en schatkistbankieren. geleid tot onderstaande accressen. Eén uitkeringspunt staat voor de gemeente Vlagtwedde ongeveer gelijk met 11.000. 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Uitkeringsjaar Accres junicirculaire 2012-342 -69 571 164 506 343 Accres in procenten -2,01% -0.41% 3,5% 0,98% 3,08% 2,01% Verschil t.o.v. sept. -254-213 166 72-55 343 circulaire 2011 Cumulatief verschil t.o.v. -254-467 -301-229 -284 59 sept. circ. 2011 Cumulatief verschil in -22-40 -26-20 -25 5 uitkeringspunten De daling in 2012 en 2013 wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de nullijn die is afgesproken voor rijksambtenaren en via samen de trap af doorwerkt in de junicirculaire 2012. In eerste instantie was nog rekening gehouden met een salarisstijging die nu dus is geschrapt. Naast de negatieve mutaties a.g.v. de accressen wordt vanaf het jaar 2013 een prijscompensatie gegeven. Dit komt doordat, tot en met de circulaires die uitkomen in 2011, de jaren vanaf 2013 in constante prijzen worden geraamd (conform de begroting van de gemeente Vlagtwedde). Met de junicirculaire 2012 wordt het jaar 2013 voor het eerst in lopende prijzen geraamd. Hiervoor wordt in 2013 een compen- satie ontvangen ter grootte van 28 uitkeringspunten. Dit werkt meerjarig door. Dit lijkt de negatieve accressen te compenseren alleen moet worden bedacht dat ook aan de lastenkant in de begroting inflatie wordt geraamd waar nodig. Dus (deels) staan er ook hogere lasten tegenover. De ontwikkeling van de uitkeringsbasis zorgt ook voor een negatieve correctie. Met name door de landelijke ontwikkeling van het aantal bijstandsontvangers en de WOZ waarden. Deze bedraagt 5 uitkeringspunten negatief in 2013 en loopt op tot circa 15 punten negatief meerjarig. 4
oáàâëäéòìáåáöáåöéå= De bezuinigingsronde is nog niet ten einde. De komende jaren zal er op de rijksbegroting fors moeten worden bezuinigd. Er wordt gesproken over bezuinigingen die kunnen gaan oplopen Decentralisaties Decentralisatie Jeugdzorg ( middels decentralisatie uitkering) De decentralisatie van jeugdzorg in 2015 staat voorlopig niet ter discussie. Bij de decembercirculaire 2011 is al een bedrag voor invoeringskosten toegekend voor het jaar 2012. Verdere financiële vertaling moet nog plaats Decentralisatie AWBZ (middels decentralisatie uitkering) naar de WMO Bij de septembercirculaire 2011 is geld beschikbaar gesteld voor de jaren 2012 en 2013 voor de voorbereidingskosten van de overheveling van AWBZ begeleiding naar de WMO. In het begrotingsakkoord is afgesproken dat de geplande overheveling per Werken naar vermogen (middels specifieke uitkering) De parlementaire behandeling van het wetsvoorstel Wet werken naar vermogen Verhoging algemene BTW tarief Er vindt geen uitname uit het gemeentefonds plaats wegens voeding van het BCF in verband met de BTW verhoging van 19 naar 21% per 1 oktober 2012. Voor de begroting 2013 is de lastenverzwaring als gevolg van deze BTW verhoging berekend op 34.000 en als last meegenomen. Hierbij is nog geen rekening gehouden met de eventuele gevolgen voor de lopende investeringen. Dit zal projectgewijs worden bepaald. WMO De Wmo integratie-uitkering wordt met ingang van 2013 met 34 miljoen verlaagd. Dit gebeurt omdat gemeenten een hogere eigen bijdrage kunnen vragen van cliënten vanwege tot 20 miljard in 2017. In welke mate de bezuinigingen doorslaan in het gemeentefonds is nog onbekend en zal pas na de verkiezingen duidelijk worden vinden. Ook wordt nog geen mededeling gedaan omtrent de voorgenomen efficiencykorting (de gemeenten kunnen als eerste overheid dicht bij de burgers de taak goedkoper uitvoeren). 2013 niet doorgaat. In het overhedenoverleg van 4 juni jl. is afgesproken dat gemeenten het bedrag van 2012 mogen houden, ook al is de operatie on hold gezet. Wanneer een nieuw kabinet afziet van deze decentralisatie zullen de middelen voor 2013 worden teruggeboekt. (WWNV) is stopgezet en wordt aan het volgende kabinet overgelaten. Door de BTW-verhoging zal het uitgavenkader van de rijksoverheid worden aangepast. Bij de herberekening van de accressen in september 2012 vindt mogelijk een correctie plaats in verband met de BTW verhoging van 2%, indien noodzakelijk om dubbele compensatie te voorkomen. Let wel: gemeenten krijgen dan geen korting, doch alleen de dubbele compensatie gaat dan niet door. een verhoging van de vermogensinkomensbijtelling. In de begroting is nog geen rekening gehouden met deze hogere eigen bijdragen. 5
jééêà~êéåê~ãáåö=omnq=íçí=éå=ãéí=omns= De meerjarenraming geeft een beeld van de financiële positie van de gemeente, zowel op korte als op middellange termijn. Dit beeld is van wezenlijk belang, omdat onder meer de algemene uitkering in een meerjarig kader is geplaatst. Door hiermee rekening te houden kan de meerjarenraming uitwijzen of de doelstelling van een sluitende begroting op termijn wordt gerealiseerd. Uitgangspunten meerjarenramingen voortzetting bestaand beleid; basis is de begroting 2013; een constant loon- en prijsniveau t.o.v. 2013; een inwonersaantal, waarbij rekening gehouden wordt met krimp (zie toelichting Krimp paragraaf 9); onveranderde stand van de reserves en voorzieningen (met bekende mutaties is rekening gehouden); autonome stijging van gemeentelijke belastingen; vrijkomende kapitaallasten, waarbij is uitgegaan van een gelijkblijvende rentepercentage; met noodzakelijke vervangingsinvesteringen is rekening gehouden; constante prijzen voor de meerjarenprognose van de Algemene Uitkering. Het meerjarenperspectief 2014-2016 behorende bij de begroting 2013 laat een oplopend tekort zien van 307.500 in 2016. Hieraan ten grondslag ligt ondermeer de in de begroting 2012 gepresenteerde meerjarenraming, welke (een overschot liet zien in 2015 van ruim 127.431. Dit was het resultaat na bezuinigingen (tweede tranche). Jaar Resultaat 2013 36.764 (overschot) 2014 262.310 (tekort) 2015 478.779 (tekort) 2016 307.454 (tekort) _ÉòìáåáÖÉå=Éå=KKKKKKfåîÉëíÉêÉå>= Het hiervoor weergegeven begrotingsresultaat en de eerder geschetste financiële onzekerheden in de komende jaren voor onze gemeente, maken eens te meer duidelijk dat aan een derde tranche ombuigingen niet valt te ontkomen. Voor de financiële weergave van dit ombuigingsplan plan verwijzen wij u naar hoofdstuk 3. Hier volstaan wij met de doorvertaling van deze ombuigingen in het meerjarenperspectief. Het geraamde resultaat van de begroting 2013 en het meerjarenperspectief t/m 2016 luiden als volgt: Jaar Resultaat derde tranche Resultaat voor bezuinigingen bezuinigingen na bezuinigingen 2013-36.764 (overschot) 50.000 86.764 (overschot) 2014-262.310 (tekort) 325.000 62.690 (overschot) 2015-478.779 (tekort) 350.000 128.779 (tekort) 2016-307.454 (tekort) 400.000 92.546 (overschot) Zoals eerder aangegeven is ons streven de komende jaren niet alleen gericht op het realiseren van de noodzakelijke ombuigingen. Onze ambitie blijft ook in deze economisch moeilijke tijden recht overeind. Een ambitie die zich, naast continuering van bestaand beleid en de uitvoering van het collegeprogramma, ook laat zien in nieuwe investeringswensen voor de komende jaren. 6
Wij stellen u dan ook voor akkoord te gaan met de volgende lijst van MIP-projecten: MIP projecten 2013-2016 k===jfmåêk======== ====lãëåüêáàîáåö=éêçàéåí= f====fåîéëíéêáåö= 1302 Burgerparticipatie 750.000 tlv Algemene reserve/leefbaarheidsfonds 1306 Onderzoek saneren gem. gronddepots 100.000 tlv Algemene reserve 1307 Nota onderhoud openbare ruimte 70.000 tlv Algemene reserve 1308 Verharden puinwegen 280.000 tlv Algemene reserve 1310 Groene lint, wandelpaden Ruiten Aa 15.000 tlv Algemene reserve 1312 Basisregistratie grootschalige topografie 280.000 tlv Algemene reserve 1315 Aanpak verkeersonveilige kruisingen 94.000 tlv Algemene reserve 1320 MFA Sellingen 310.000 tlv Br onderwijshuisvesting 2014 e.v. 1320 MFA Sellingen 95.000 tlv exploitatie 2014 ev. 1322 Vervanging asbest dakplaten werkplaats Sellingen 75.000 tlv Algemene reserve De lijst van onderstaande projecten komen vanaf 2014 in beeld als er meer financiële armslag is. Deze projecten zullen bij de kadernota 2014 opnieuw financieel en inhoudelijk bekeken worden. Projecten die pas vanaf 2014 in beeld komen als er meer financiële armslag is k===kêk=============== ====lãëåüêáàîáåö=éêçàéåí= f====i~ëíéå= 1301 Woonschepenbeleid actualiseren en effectueren 100.000 1303 Peregrinusstraat 500.000 1304 Herinrichting centrum van Vlagtwedde: Raboplein e.o. Vlagtwedde 500.000 1305 Herinrichting plein Molenweg/Omloop 1.000.000 1309 Groot onderhoud Hassebergerweg 110.000 1311 Digitalisering kaartkoppeling en actualisering onderhoudsprogramma s - wegen - groen - verkeerstekens - openbare verlichting 230.000 1313 Herinrichten voormalig GADO-terrein Vlagtwedde 75.000 1314 Ondergrondse afvalcontainers 100.000 1316 Restauratie en verdere inrichting van de barak en het terrein van het voormalige interneringskamp De Beetse 250.000 1317 Nieuwe locatie manege Ter Apel 100.000 1318 Renovatie zwembad Moekesgat Ter Apel 1.090.000 1319 Huisvesting peuterspeelzaal in Ter Apelkanaal en Barnflair 450.000 1321 Vervangen meubilair gemeentehuis 240.000 1323 Herinrichting doorgaande weg in Jipsingboertange 100.000 1324 Verkeersveilige schoolomgeving 175.000 1325 Motorisch Remedial Teaching (MRT) op de basisscholen 88.500 structureel De raad heeft de kredieten van onderstaande MIP-projecten overigens nog niet beschikbaar gesteld. Dit zijn projecten die deels tot uitzetting van structurele lasten leiden. Na planvorming vindt besluitvorming in de raad plaats inclusief beschikbaarstelling van het krediet. In de begroting 2013 e.v. jaren wordt derhalve een post låîççêòáéåé= ìáíö~îéå= jfmjéêçàéåíéåò opgenomen en toegevoegd aan programma 8. eéí=ö~~í=çã=çé=îçäöéåçé=äéçê~öéåw= MIP projecten 2009 2013 structureel 2013 2014 2015 2016 mêçàéåíéå=jfm=ommvóomno== 903 Verenigingsondersteuning 8.000 8.000 8.000 8.000 mêçàéåíéå=jfm=omnpóomns== 1320 MFA Sellingen 95.000 95.000 95.000 MIP projecten 2009-2016 structureel 8.000 103.000 103.000 103.000 MIP projecten 2008-2016 gedekt door reserves 805 Bermenplan 59.329 59.329 59.329 59.329 7
1302 Burgerparticipatie 150.000 150.000 150.000 150.000 1306 Onderzoek saneren gem. gronddepots 100.000 1307 Nota onderhoud openbare ruimte 70.000 1308 Verharden puinwegen 280.000 1310 Groene lint, wandelpaden Ruiten Aa 15.000 1312 Basisregistratie grootschalige topografie 70.000 70.000 70.000 70.000 1315 Aanpak verkeersonveilge kruisingen 94.000 1320 MFA Sellingen 310.000 310.000 310.000 1322 Verv. Asbest dakplaten werkplaats Sellingen 75.000 Totaal MIP 2008-2016 gedekt door reserves 913.329 589.329 589.329 589.329 Totaal Onvoorziene uitgaven MIP projecten 921.329 692.329 692.329 692.329 oéëéêîéë=éå=îççêòáéåáåöéå= Van belang voor een goede beoordeling van onze financiële positie is tevens de stand van zaken met betrekking tot reserves en voorzieningen. Het volgende overzicht geeft één en ander weer: De reserves zijn als volgt te specificeren: 1/1/2012 1/1/2013 Algemene reserve Algemene Dienst 22.175.500 18.648.699 Gebonden algemene reserve Algemene Dienst 1.576.415 1.366.688 Bestemmingsreserves Alg. Dienst 17.989.861 23.511.058 Gebonden bestemmingsreserve Alg. Dienst 432.428 628.810 42.174.204 44.155.255 De voorzieningen zijn als volgt te specificeren: 1/1/2012 1/1/2013 Voorzieningen Algemene Dienst 2.559.055 2.876.274 De gebonden reserves zijn in bovenstaand overzicht apart opgenomen. Gebonden reserves zijn reserves waarvan de aanwending niet vrij is. Op basis van in het verleden genomen besluiten ligt er al een claim op deze reserve. Dit gedeelte van een reserve is gebonden en is niet meer vrij besteedbaar. Voor een nadere specificatie wordt overigens verwezen naar de staat van reserves en voorzieningen, die als Äáàä~ÖÉ in de programmabegroting 2013 is opgenomen. 8
= PK=lãÄìáÖáåÖëîççêëíÉääÉå=J=ÇÉêÇÉ=íê~åÅÜÉ= fåäéáçáåö== Het voorliggende hoofdstuk betreft het voorstel tot invulling van de zogenaamde derde tranche ombuigingen waarvoor wij staan. De eerste tranche en tweede tranche, opgenomen in de programmabegrotingen 2011 en 2012, kenden een omvang van respectievelijk 900.000 en 1.150.000,-. Forse bezuinigingsopgaven die deels al zijn gerealiseerd, maar ook de komende jaren nog aandacht behoeven. Bij de invulling van deze derde tranche ombuigingen zijn opnieuw de door de raad bij de vaststelling van de programmabegroting 2011 vastgestelde uitgangspunten in ogenschouw genomen. Deze uitgangspunten zijn richtinggevend voor de zoekrichtingen en een toetssteen voor de invulling van de concrete bezuinigingsmaatregelen. De uitgangspunten zijn: Zelfredzaamheid en het verantwoordelijkheidsgevoel van onze inwoners staat voorop De toekomst-, organisatie- en dienstverleningsvisie zijn ons referentiekader We zien dienstverlening vanuit een regisserende rol als onze kerntaak Het voorzieningenniveau in onze gemeente is aangepast aan het regionale aanbod Wat wenselijk maar uitstelbaar is, doen we nu niet We ontzien de sociaal zwakkeren zo lang mogelijk We kijken naar mogelijkheden om de baten te verhogen De uitvoering- en apparaatskosten worden teruggedrongen kìí=éå=åçççò~~â=î~å=çé=çéêçé=íê~ååüé=çãäìáöáåöéå== Het hiervoor in hoofdstuk 2 weergegeven begrotingsresultaat en de geschetste financiële onzekerheden in de komende jaren voor onze gemeente, maken eens te meer duidelijk dat aan een derde tranche ombuigingen niet valt te ontkomen. Het geraamde resultaat van de begroting 2013 en het meerjarenperspectief t/m 2016 luiden als volgt: Jaar Resultaat 2013 36.764 (overschot) 2014 262.320 (tekort) 2015 478.779 (tekort) 2016 307.454 (tekort) Duidelijk is in ieder geval dat, gelet op de begrotingsjaren 2014 t/m 2016, aan een taakstellende ombuiging niet kan worden ontkomen. Omvang taakstellende ombuiging Gelet op de richtlijnen van de provincie richten wij ons hierbij voor wat betreft de omvang van de taakstelling op de laatste meerjarenschijf 2016. De taakstelling willen wij dan ook als eerste laten bestaan uit hier genoemde bedrag, 307.454,-. Daarnaast zijn de volgende aspecten voor ons van belang bij het formuleren van de uiteindelijke taakstelling: - de financiële onzekerheden in de komende jaren, waarbij met name de ontwikkeling van het gemeentefonds op dit moment een verre van rooskleurig beeld te zien geeft - onze wens te willen blijven beschikken over ruimte voor nieuw beleid en het opvangen van tegenvallers Bovenstaande maakt dat wij de omvang van de door te voeren ombuigingen bepalen op minimaal 400.000,-. 9
Zoekrichtingen Evenals bij de eerste en tweede tranche ombuigingen laten wij ons bij de concretisering van de taakstelling ook nu weer leiden door de vertaling van de uitgangspunten in een viertal zoekrichtingen: 1. efficiency Het gaat hier om maatregelen die samenhangen met de bedrijfsvoering. 2. ambitieniveau Hierbij gaat het om het anders invullen van taken, taakvermindering en afstoting, kortom alle mogelijke maatregelen die raken aan de visie op rol en taken van de gemeente. 3. Inkomstenverhoging Hier betreft het zaken die te maken hebben met het meer kostendekkend maken van gemeentelijke producten en voorstellen vanuit de financiële functie. 4. Investeringen Het gaat hierbij om het uitstellen van plannen en voornemens die de begroting structureel belasten. Daarnaast wordt ook bezien in hoeverre forse investeringen waar wij de komende jaren voor staan op een minder financieel belastende wijze in de begroting opgenomen kunnen worden. Concrete ombuigingsvoorstellen Hierna zijn de geïnventariseerde ombuigingsvoorstellen per zoekrichting verder geconcretiseerd en is op hoofdlijnen aangegeven om welke voorstellen het gaat. 1. Efficiency In de eerste plaats constateren wij dat er binnen de eerste twee ombuigingstranches stevige taakstellingen binnen dit spoor zijn opgenomen. De invulling hiervan heeft tot gevolg gehad dat op dit moment de lucht uit de organisatie is geperst. Los van het feit dat in de komende jaren nog een resterende taakstelling van 200.000,- moet worden ingevuld, kan naar onze mening een verdergaande taakstelling vroeg of laat niet meer uitgevoerd worden zonder dat hierbij het ambitieniveau (spoor 2) substantieel naar beneden toe wordt bijgesteld. Een nieuwe taakstelling binnen de bedrijfsvoering zal dan ook, gelet op het voorgaande, vooral gericht zijn op het verminderen van de formatie in de komende jaren. Op dit moment zien wij hier, bij een gelijkblijvend ambitieniveau, slechts in beperkte mate ruimte voor. Een ruimte die in de komende jaren gecreëerd kan worden door het ter hand nemen en realiseren van de volgende ontwikkelingen: - het invoeren van Het Nieuwe Werken en de introductie van zogenaamde zelfsturende teams waardoor het leidinggevende kader binnen de organisatie in formatieomvang naar beneden toe kan worden bijgesteld. - als gemeente meer een regie- c.q. opdrachtgeverrol invullen. - een versnelling doorvoeren met betrekking tot de invoering van het Klant Contact Centrum (KCC) waardoor een efficiencyslag binnen de organisatie kan worden bereikt. Hierbij moet echter wel worden bedacht dat dit een extra (financiële) investering op de korte termijn vraagt, bijvoorbeeld ten aanzien van de opleiding van medewerkers. - (samenwerking). - het benutten van vacatureruimte die ontstaat door het vertrek van medewerkers uit de actieve dienst in de periode tot en met 2016. Het voorgaande vertalen wij op dit moment in een maximale taakstelling van 50.000,- per 2016. 2. Ambitie Terugkijkend op de eerste en tweede ombuigingstranche stellen wij met genoegen vast dat er bij de concrete invulling geen afbreuk is gedaan aan ons ambitieniveau. Gesteld kan worden dat er vanuit deze zoekrichting slechts in geringe mate een bijdrage is geleverd aan de totale taakstelling en hiermee de pijn voor de samenleving tot een minimum is beperkt. Het spreekt voor zich dat naarmate het om te buigen bedrag groter wordt, er ook een moment komt waarop kritischer gekeken moet worden naar het beleids- c.q. ambitieniveau. Naar onze mening zijn wij met het voorliggende meerjarenperspectief dit moment meer en meer genaderd, waarbij direct moet worden aangetekend dat de eerder geformuleerde uitgangspunten overeind blijven staan. 10
Zoals eerder aangegeven gaat het hierbij om het anders invullen van taken, taakvermindering, afstoting, kortom alle mogelijke maatregelen die raken aan de visie op rol en taken van de gemeente, waarbij tevens is gekeken naar de mate waarin de taken beïnvloedbaar zijn. Daarnaast geldt voor een deel van de maatregelen dat onderzocht wordt of de ombuigingen via slimme oplossingen en/of integrale beleidsvorming ingevuld kunnen worden. Met name geldt dit op die terreinen waar de intentie bestaat om de ombuiging via een efficiencyslag te realiseren. Hierna zijn de voorgestelde maatregelen per programma kort weergegeven onder vermelding van de uiteindelijke ombuiging (oplopend tot 2016). Programma 1 Burger en Bestuur Voorgesteld wordt geen taakstelling binnen dit programma door te voeren. Programma 2 Openbare orde en veiligheid Voorgesteld wordt geen taakstelling binnen dit programma door te voeren. Programma 3 Ruimte In de eerste twee tranches is reeds een stevige taakstelling doorgevoerd binnen het programma Ruimte. Een verdergaande taakstelling binnen dit programma gaat naar onze mening zichtbare gevolgen hebben voor de kwaliteit van de uitvoering van diverse taken. Reden waarom wij op dit moment voorstellen geen taakstelling binnen dit programma door te voeren. Programma 4 Werk en Inkomen De navolgende ombuigingsmaatregelen door te voeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 4 Bijstand zelfstandigen Uitgangspunt is de baten en lasten op dit 10.000 2014 product meer met elkaar in evenwicht te brengen door het aanscherpen van de toelatingseisen Bbz. 4 Bijzondere bijstand/ Participatieregeling Het beleid van de participatieregeling en de werkprocessen aanpassen met als vangnet de bijzondere bijstand. Wat resteert is nog steeds een stevig minimabeleid. 30.000 2014 Programma 5 Zorg De navolgende ombuigingsmaatregelen door te voeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 5 Algemeen Ombuiging realiseren van 5% op het budget 12.000 2014 maatschappelijk werk AMW door in plaats van het basispakket+, het basispakket af te nemen. 5 Ouderenbeleid Mogelijk integraal onderdeel van de door te p.m. 2014 voeren taakstelling van 5% op het budget van de stichting Rzijn*. 5 Volksgezondheid Verminderen budget uitvoeringskosten/ interventies 5.000 2014 Programma 6 Toerisme, cultuur en sport De navolgende ombuigingsmaatregelen door te voeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 6 Openbare bibliotheek Ombuiging realiseren van 10% op het budget 52.000 2014 11
van de openbare bibliotheek 6 Muziekschool Ombuiging realiseren van 5% op het budget van de muziekschool 6 Sport Ombuiging realiseren van 5% op het budget sport via een nader te formuleren plan van aanpak. Binnen dit plan zal o.a. aandacht zijn voor: - het omlaag brengen van de accommodatiekosten - verminderen van organisatie- en personele kosten - privatisering 13.000 2014 65.000 2014 Programma 7 Educatie De navolgende ombuigingsmaatregelen door te voeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 7 Bestuurlijke Ombuiging realiseren door het stopzetten van 23.000 2014 onderwijstaken het programma WIBO (weerbaarheid in het basisonderwijs) en het afschaffen van de onderwijsdag en de kinder-/jeugdraad. 7 Jeugdbeleid Mogelijk integraal onderdeel van de door te voeren taakstelling van 5% op het budget van de stichting Rzijn*. p.m. 2014 7 Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang Ombuiging realiseren door het per augustus 2014 om financiële redenen (tijdelijke vergunning loopt af en gelet op forse herinvestering) sluiten van de peuterspeelzalen in Barnflair en Ter Apelkanaal. 50.000 2014 * In plaats van op de afzonderlijke taakvelden die tot het domein van de Stichting Rzijn behoren een taakstelling door te voeren, stellen wij voor een ombuiging van 5% op het totale budget aan te houden (een bedrag van 40.000,-). In nader overleg met de stichting R zijn zal hierbij worden gekomen tot een aangepast dienstverlenend pakket. Programma 8 Financiën De navolgende ombuigingsmaatregelen door te voeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 8 COA De COA baten voor een groter aandeel 50.000 2013 structureel binnen de begroting opnemen 3. Inkomstenverhoging De maatregelen uit deze categorie betreffen zaken die te maken hebben met het meer kostendekkend maken van gemeentelijke producten en/of voorstellen vanuit de financiële functie. Gelet op het feit dat de totale lastendruk voor onze inwoners zich op dit moment op een naar onze mening aanvaardbaar, maar bovengemiddeld niveau beweegt (bron: Coelo) en ook in 2013 de gevolgen van de economische crisis nog in de portemonnee gevoeld zullen worden, stellen wij voor geen aanvullende lastenverzwaringen door te voeren bovenop het inflatiepercentage. 4. Investeringen Ons college blijft van mening dat ook en misschien wel juist in economisch mindere tijden investeren van groot belang blijft. Wij doen daarom voor de begroting 2013 e.v. jaren geen voorstellen tot het schrappen van investeringen c.q. het drastisch verlagen van het investeringsniveau. 12
Wel stelt het college voor in de komende periode een nadere vergelijkende analyse te laten uitvoeren in relatie tot investeringsprojecten met een grote financiële omvang. Dit met als doel inzicht te verkrijgen in aanvullende mogelijkheden om op meerjarige basis mogelijk substantiële besparingen te behalen op de investeringskosten van deze projecten. p~ãéåî~ííéåç= Gelet op de actuele stand van zaken met betrekking tot de financiële situatie van de gemeente Vlagtwedde kan aan een ombuigingstaakstelling niet worden ontkomen. Rekening houdend met de op dit moment bekende harde cijfermatige gegevens alsmede de nog onzekere financiële ontwikkelingen, wordt voorgesteld: a. een taakstelling van 400.000 aan te houden; b. de invulling van deze taakstellingen langs de zoekrichtingen efficiency, ambitie, inkomstenverhoging en investeringen vorm en inhoud te geven volgens de volgende verdeling: - efficiency: 50.000; - ambitie 350.000; - inkomstenverhoging 0; - Uitstel van investeringen 0. c. de raad voor te stellen in te stemmen met het samengestelde maatregelenpakket tot een bedrag van 400.000, te verdelen over de volgende jaren: mêçj= Öê~ãã~= lãëåüêáàîáåö= OMNP= OMNQ= OMNR= OMNS= = NK=bÑÑáÅáÉåÅó=Éå=ë~ãÉåïÉêâáåÖ= Diverse maatregelen sub-totaal 0 0 0 50.000 OK=^ãÄáíáÉ= 1 Burger en bestuur 2 Openbare orde en veiligheid 3 Ruimte 4 Werk en inkomen Bijstand zelfstandigen 10.000 10.000 10.000 Bijzondere bijstand/participatieregeling 30.000 30.000 30.000 5 Zorg Wet Maatschappelijk werk 12.000 12.000 12.000 Ouderenbeleid p.m. p.m. p.m. Volksgezondheid 5.000 5.000 5.000 6 Toerisme en cultuur Openbare bibliotheek 52.000 52.000 52.000 Muziekschool 13.000 13.000 13.000 Sport 65.000 65.000 65.000 7 Educatie Bestuurlijke onderwijstaken 23.000 23.000 23.000 Jeugdbeleid p.m. p.m. p.m. Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang 25.000 50.000 50.000 8 Financiën COA 50.000 50.000 50.000 50.000 5 en 7 R zijn 40.000 40.000 40.000 sub-totaal 50.000 325.000 350.000 350.000 = qçí~~äjöéåéê~~ä= RMKMMM= PORKMMM= PRMKMMM= QMMKMMM= 13
eççñçëíìâ=q= _bdolqfkd= = = = = = = = = áå= = = = = = = = = = = ellcaifgkbk= = 14
= Q~=_ÉÖêçíáåÖ=áå=ÜççÑÇäáàåÉå= i^pqbk= De omzet van de begroting 2013 ligt op een niveau van 44 miljoen euro. De verdeling naar programma s wordt in onderstaande tabel en grafiek zichtbaar gemaakt. = mêçöê~ãã~= _ÉÇê~Ö= B= = = ñ= NKMMM= E~ÑÖÉêçåÇF= 1. Burger en bestuur 3.491 8 2. Veiligheid 1.061 2 3. Ruimte 9.063 21 4. Werk en inkomen 11.543 26 5. Zorg 5.643 13 6. Toerisme en cultuur 3.344 8 7. Educatie 7.943 18 8. Financiën 220 1 Mutaties reserves (stortingen) 1.359 3 = qçí~~ä= QPKSST= NMM= De meeste lasten komen voort uit de programma s : Werk en inkomen (26%) - Milieu; - Bijstandsverlening; - Economische zaken. - Schuldhulpverlening e.d.; Educatie (18%) - Sociale werkvoorziening; - Onderwijs; - Reïntegratiebeleid en trajectbegeleiding. - Sociaal cultureel werk; - Kinderopvang/peuterspeelzaalwerk; Ruimte (21%) - Volwasseneneducatie. - Volkshuisvesting; Zorg (13%) - Ruimtelijke ordening; - WMO hulp bij huishouden; - Openbaar groen; - Volksgezondheid; - Afval; - Ouderenbeleid; - Riolering; - Buurtwerk. 15
18% Lasten per programma (x 1.000) 1% 3% 8% 2% 21% 8% 13% 26% 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en Inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en Cultuur 7. Educatie 8. Financiën Mutaties reserves Onderverdeeld naar kostensoort hebben de meeste lasten betrekking op Salarissen en sociale lasten incl. Caso ( 11 miljoen), Inkomensoverdrachten, subsidies en bijdragen 18,2 Miljoen, Overige goederen en diensten ( 10,1 miljoen) en Rente en afschrijvingen ( 1,8 Miljoen). Voor het overige wordt verwezen naar onderstaand schema. Kostensoorten 23% 4% 3% 3% 25% Salarissen en sociale lasten (incl Caso) Inkomensoverdrachten, subsidies en bijdragen Overige goederen en diensten Rente en afschrijvingen Niet in te delen lasten M utaties reserves (stortingen) 42% 16
_^qbk= De baten per programma s zijn als volgt verdeeld: mêçöê~ãã~= = _ÉÇê~Ö= B= = = ñ= NKMMM= E~ÑÖÉêçåÇF= 1. Burger en bestuur 307 1 2. Veiligheid 141 0 3. Ruimte 4.867 11 4. Werk en inkomen 10.186 23 5. Zorg 2.839 6 6. Toerisme en cultuur 209 0 7. Educatie 4.631 11 8. Financiën 18.695 44 Mutaties in reserves (onttrekkingen) 1.829 4 = qçí~~ä == QPKTMQ= NMM= Uit de tabel blijkt, dat het overgrote deel van de baten valt binnen het éêçöê~ãã~= cáå~ååáøå, namelijk 18,7 miljoen (44%). Dit komt omdat binnen dit programma de Algemene uitkering ( 14,8 miljoen) en de Opbrengst van belastingen ( 1,9 miljoen) zijn opgenomen, alsmede de specifieke uitkering voor de WMO ( 2,5 miljoen). De inkomsten in het éêçj Öê~ãã~=oìáãíÉ bestaan ondermeer uit de opbrengsten afvalstoffenheffing/reinigingsrechten en rioolrechten, totaal ( 4,4 miljoen). De inkomsten in het éêçöê~ãã~=téêâ=éå=áåj âçãéå betreffen met name specifieke doeluitkeringen, zoals Sociale werkvoorziening ( 8,1 miljoen), Reïntegratiebeleid en trajectbegeleiding ( 0,4 miljoen) en Bijstandsverlening ( 1,6 miljoen). De totale baten per programma zijn als volgt weer te geven: Baten per programma (x 1.000) 0% 4% 1% 11% 23% 44% 11% 0% 6% 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en Inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en Cultuur 7. Educatie 8. Financiën M utaties in reserves 17
Kijkend naar de totale baten per programma blijkt dat de inkomensoverdrachten van het Rijk, zoals Sociale Werkvoorziening, WWB, WMO, Onderwijs etc. relatief de belangrijkste inkomstenbron van de gemeente is (38%). Daarna komt de Algemene Uitkering met ruim 34%. Hierna volgen de opbrengst belastingen incl. riool- en afvalstoffenheffing 14%, de overige baten 3% en de leges, huren en pachten 6%. Daarnaast wordt 5% onttrokken aan de reserves. Verdeling naar de bron 38% 6% 3% 4% 15% 34% Algemene uit kering gemeentefonds Opbrengst belast ingen (incl riool en af valst.heff.) Inkomensoverdrachten van het rijk Leges, huren en pachten en ov. goed en dnst. Overige baten M utaties reserve (onttrekkingen) 18
QÄK=aççê=ÇÉ=ê~~Ç=íÉ=~ìíçêáëÉêÉå=ÄÉÖêçíáåÖëÄÉÇê~ÖÉå=OMNP=J=OMNS= EÄÉÇê~ÖÉå=ñ==NKMMMF= = = oéâéåáåö= _ÉÖêçíáåÖ= _ÉÖêçíáåÖ= jééêà~êéåê~ãáåö= = = OMNN= OMNO= OMNP= OMNQ= OMNR= OMNS= i~ëíéå= 1. Burger en bestuur 3.722 3.692 3.491 3.525 3.475 3.455 2. Veiligheid 1.031 1.014 1.061 1.051 1.051 1.051 3. Ruimte 15.270 12.181 9.063 9.083 9.072 9.092 4. Werk en inkomen 17.899 12.449 11.543 11.968 11.968 11.968 5. Zorg 1.054 5.688 5.643 5.551 5.551 5.550 6. Toerisme en cultuur 3.913 3.605 3.344 3.252 3.230 3.226 7. Educatie 8.162 7.755 7.943 7.895 7.694 7.638 8. Financiën 7.680 3.388 1.580 1.290 1.156 1.219 = qçí~~ä=ä~ëíéå= RUKTPM= QVKTTN= QPKSST= QPKSNS= QPKNVU= QPKNVU= _~íéå= 1. Burger en bestuur 296 337 307 307 307 307 2. Veiligheid 150 138 141 141 141 141 3. Ruimte 14.124 4.761 4.867 4.867 4.852 4.851 4. Werk en inkomen 13.950 10.510 10.185 10.185 10.185 10.185 5. Zorg 404 2.848 2.839 2.839 2.839 2.839 6. Toerisme en cultuur 317 221 209 208 208 207 7. Educatie 7.895 4.521 4.631 4.631 4.461 4.461 8. Financiën 29.355 26.437 20.524 20.175 19.727 19.899 = qçí~~ä=ä~íéå= SSKQVM= QVKTTN= QPKTMQ= QPKPRQ= QOKTNV= QOKUVM= p~äçç=eéñåäìëáéñ=ãìí~íáéë=êéëéêîéëf= 1. Burger en bestuur 3.426 3.355 3.184 3.218 3.168 3.148 2. Veiligheid 881 876 920 911 910 910 3. Ruimte 1.146 7.420 4.196 4.215 4.221 4.240 4. Werk en inkomen 3.949 1.939 1.358 1.783 1.783 1.783 5. Zorg 650 2.840 2.804 2.712 2.712 2.711 6. Toerisme en cultuur 3.596 3.385 3.135 3.044 3.023 3.019 7. Educatie 267 3.234 3.311 3.263 3.233 3.177 8. Financiën -21.207-19.737-18.474-18.794-18.364-18.556 p~äçç=îççê=äéëíéããáåö= JTKOVO= PKPNO= QPQ= PRP= SUR= QPN= Mutaties in reserves (per saldo) -469-3.312-470 -91-207 -124 p~äçç=å~=äéëíéããáåöw= çîéêëåüçí= JTKTSM= M= JPT= = = = íéâçêí= = = = OSO= QTV= PMT= 19
= QÅK=mêçÖê~ãã~Dë= Programma s NK _ìêöéê=éå=äéëíììê= OK séáäáöüéáç= PK oìáãíé= QK téêâ=éå=áåâçãéå= RK wçêö= SK qçéêáëãé=éå=åìäíììê= TK bçìå~íáé= UK cáå~ååáøå= 20
NK=_ìêÖÉê=Éå=ÄÉëíììê= jáëëáé=éå=ççéäëíéääáåö= Vertrouwen en ambitie daar staan we met elkaar voor, evenals onze visie zoals verwoord in ons visiedocument Instappen in de ruimte. De gemeenteraad, het college van burgemeester en wethouders en de ambtelijke organisatie samen met de inwoners van onze prachtige gemeente met daarin een aantal kernen en buurtschappen in het Westerwoldse land dat zich slingert langs de meanderende Ruiten A als een gordel van smaragd. Een gemeente waar de inwoners trots op zijn en waar het prettig wonen, werken en recreëren is. De doelstellingen zijn in het kort: beleid samen met inwoners maken; zo optimaal mogelijke dienstverlening realiseren. _Éëíììê= Het gemeentebestuur wil een zo optimaal mogelijke dienstverlening realiseren. Ze wil een open en transparante bestuursstijl, waarin burgers en organisaties van onze gemeente daadwerkelijk invloed hebben bij onderwerpen, waar zij zelf bij betrokken zijn. De burgers zijn gebaat bij een sterk, democratisch aáéåëíîéêäéåáåö= In samenspraak tussen de gemeente en haar inwoners wil de gemeente haar beleid, beheer en haar dienstverlening tot stand brengen. Een op maat gesneden dienstverlening aan de bestuur en een slagvaardige uitvoering. Aan de doorontwikkeling van organisatie en medewerkers wordt met kracht verder gewerkt. Eind april 2012 is gekozen voor een verbreed perspectief van de samenwerkingskoers, waarbij tevens de samenwerking in BSV verband is herijkt. wettelijke verplichtingen, maar vooral afgestemd op de behoefte van onze inwoners, wordt onze dienstverlening -in samenwerking met buurgemeenten- geoptimaliseerd. Het 21
inwoners van de gemeente Vlagtwedde krijgt steeds meer vorm en inhoud. Deels in lijn met `çããìåáå~íáé=éå=ë~ãéåïéêâáåö= Bij beleidsontwikkelingen en in besluitvormingsprocessen vinden wij het belangrijk dat burgers volop kunnen participeren en dat zij voldoende informatie krijgen over voor hen belangrijke ontwikkelingen. De samenwerking met de gemeenten Stadskanaal wordt verzakelijkt. De samenwerking met de gemeente Bellingwedde wordt inhoudelijk geconcretiseerd en geïntensiveerd. hêáãé=éå=äééñä~~êüéáç= Een kleine daling van het aantal inwoners en een grote verandering van de samenstelling van onze bevolking is begonnen. Dit proces, vaak aangeduid met krimp, heeft grote consequenties. We willen anticiperen op deze ontwikkelingen. Het college heeft een projectgroep de opdracht gegeven de lokale mogelijke projecten en maatregelen te schetsen. Regionaal heeft krimp ook veel aandacht. Een proces om te komen tot een uitvoeringsprogramma in regionaal verband is In dit samenwerkingsverband van de 7 oost Groninger gemeenten vormen 8 thema s de structuur. Lokaal sluiten we zoveel mogelijk aan bij deze regionale opzet. We gaan leren digitaal loket zorgt voor permanente bereikbaarheid. Voor een aantal dossiers c.q. onderwerpen zal op een andere schaal c.q. met andere gemeenten plaatsvinden (zgn. schaaldifferentiatie). Tevens zal meer energie worden gestoken in het benutten van kansen die grensoverschrijdende samenwerking ons kan bieden. Hierbij kan gedacht worden aan onze buren in de provincie Drenthe en onze Duitse collega gemeenten. van dit regionale plan en verdiepen verbreden het resultaat naar het lokale niveau. We willen onze ervaringen breed delen en zullen met nieuwsbrieven communiceren. Het opstellen van een projectboek over de actuele projecten over krimp is gereed en de opdracht voor een aanvullende inventarisatie is geformuleerd en verstrekt. Als de inventarisatie gereed is, kan het meest uitdagende deel van het project starten. De leden van het projectteam zullen zich inzetten om Raad en College een tweede projectenboek, met een scala aan mogelijke projecten en maatregelen, aan te bieden. mêçöê~ãã~çåçéêçééäw=_éëíììê= t~í=ïáääéå=ïé=äéêéáâéå=e~ãäáíáéëf= t~í=ö~~å=ïé=éê=îççê=ççéå=e~åíáîáíéáíéåf= 1. een grotere betrokkenheid van burgers en organisaties bij de gemeente. 2. zo optimaal mogelijke dienstverlening realiseren. a. verdere uitvoering communicatievisie 2010-2012; b. versterken projectmatig en resultaatgericht werken; c. doorgaande verbetering van de planning en controlcyclus; d. doorontwikkeling HRM beleid; e. kwaliteit van voorbereiding en nazorg besluitvorming door college en raad; f. professionalisering inkoop en aanbesteding. fåçáå~íçêéå= lãëåüêáàîáåö= blm= _êçå= jéíáåö= píêééñï~~êçéå= % inwoners dat vindt dat de raad de burgers voldoende betrekt bij de ontwikkeling van beleid E Burgerjaarverslag E=effectindicator; P=prestatieindicator mêçöê~ãã~çåçéêçééäw=aáéåëíîéêäéåáåö= t~í=ïáääéå=ïé=äéêéáâéå=e~ãäáíáéëf= t~í=ö~~å=ïé=éê=îççê=ççéå=e~åíáîáíéáíéåf= 1. een op maat gesneden dienstverlening aan de inwoners van onze gemeente zal verder 1 a verbreding dienstverleningsaanbod centrale publieksbalie; 22
vorm en inhoud krijgen. Deels in lijn met wettelijke verplichtingen, maar vooral beredeneerd vanuit de behoefte van onze klanten, wordt onze dienstverlening -in samenwerking met onze buurgemeentengeoptimaliseerd. 2. verbetering elektronische dienstverlening. b doorontwikkelen meldpuntfunctie: - verbeteren registratie; - adequate afhandeling van meldingen; - verkrijgen van gerichte man-info; c versterken externe communicatie. 2 a doorontwikkeling website en vergroten mogelijkheden voor burgers tot het online aanvragen van dienst en/of producten; b via een gericht klanttevredenheidsonderzoek de wensen van onze klanten scherper in beeld brengen (in combinatie met eventuele deelname aan de benchmark www.waarstaatjegemeente.nl); c doorontwikkeling DMS-systeem in combinatie met zaakgericht werken; d doorontwikkeling intranet; e opzetten en ontwikkelen van Regionale Uitvoerings Diensten (RUD s). fåçáå~íçêéå= lãëåüêáàîáåö= blm= _êçå= jéíáåö= píêééñï~~êçéå= - aantal aangevraagde producten via de website P web-site 50 75 - aantal te leveren producten aan de publieksbalie P gemeente - klanttevredenheid burger bezoek aan publieksbalie E gemeente nog bepalen - afhandeltijd meldingen P gemeente 12 8 E=effectindicator; P=prestatieindicator mêçöê~ãã~çåçéêçééäw=`çããìåáå~íáé=éå=ë~ãéåïéêâáåö= t~í=ïáääéå=ïé=äéêéáâéå=e~ãäáíáéëf= t~í=ö~~å=ïé=éê=îççê=ççéå=e~åíáîáíéáíéåf= 1. de samenwerking met de gemeente 1 a een versterking van bestuurlijke-ambtelijke Bellingwedde wordt voortgezet, geïntensiveerd samenwerking met Bellingwedde ge- en geoptimaliseerd. koppeld aan inhoudelijke vraagstukken 2. de samenwerking met de gemeente (operationele samenwerkingsagenda); Stadskanaal wordt verzakelijkt. b organisatorische aanpassingen op maat, 3. de komende jaren zal meer energie daar waar nodig om de doelstellingen van gestoken worden die grensoverschrijdende samenwerking met zowel onze buren in de provincie Drenthe als onze Duitse collegagemeenten ons kan bieden. 4. daarnaast zal verdere invulling worden gegeven aan het communicatiebeleidsplan. samenwerking (verhogen kwaliteit, financieel voordeel, efficiency en continuïteit) zo optimaal mogelijk te realiseren; c een brede bestuurlijke- en ambtelijke acceptatie van te zetten stappen, waarbij de financiële beheersbaarheid van het samenwerkingsproces een belangrijke randvoorwaarde is; 2 verkenning samenwerkingsmogelijkheden op het terrein van economische ontwikkeling, infrastructuur, cultuur en recreatie en toerisme; 3 er zal uitvoering worden gegeven aan de notitie burgerparticipatie o.a middels de pilot activerendedorpsmethode. Daarnaast zal worden gewerkt aan het gebruik maken van een burgerpanel. Tevens zal worden bekeken of raadsvergaderingen live in beeld en geluid uitgebracht kunnen worden en er staat een onderzoek op de planning op welke wijze Vlagtwedde het 23
beste gepromoot kan worden, waarbij boodschap, visie en imago belangrijke uitgangspunten zijn. fåçáå~íçêéå= lãëåüêáàîáåö= blm= _êçå= jéíáåö= píêééñï~~êçéå= Aantal bezoekers web-site gemeente Vlagtwedde P web-site 77.104 (2011) 100.000 Aantal pageviews web-site gemeente Vlagtwedde P web-site 354.678 (2011) 500.000 E=effectindicator; P=prestatieindicator mêçöê~ãã~çåçéêçééäw=hêáãé=éå=äééñä~~êüéáç= t~í=ïáääéå=ïé=äéêéáâéå=e~ãäáíáéëf= t~í=ö~~å=ïé=éê=îççê=ççéå=e~åíáîáíéáíéåf= Het stimuleren van de bewustwording en acceptatie van krimp zijn de eerste stappen die we de komende periode zullen zetten. Het formuleren van een actieplan met een mogelijke vertaling in verschillende dorpsplannen, bestaande uit de volgende stappen: de te verwachten ontwikkelingen worden geïnventariseerd c.q. geanalyseerd; er wordt gedefinieerd wat de gemeente Vlagtwedde beleidsmatig wil bereiken en hoe deze plannen -deels via intergemeentelijke samenwerking- gerealiseerd kunnen worden; bekeken wordt hoe de plannen financieel geregeld moeten worden; er is zorg voor draagvlak bij betrokken partijen (ook bewoners). fåçáå~íçêéå= lãëåüêáàîáåö= blm= _êçå= jéíáåö= píêééñï~~êçéå= 8% bevolkingsafname Oost-Groningen E jaarverslag E=effectindicator; P=prestatieindicator t~í=ã~ö=üéí=âçëíéå= = léëçããáåö=î~å=çé=ä~ëíéå=éå=ä~íéå=î~å=üéí=éêçöê~ãã~w=_ìêöéê=éå=äéëíììê= Bedragen x 1.000 lãëåüêáàîáåö= oéâéåáåö= _ÉÖêçíáåÖ= _ÉÖêçíáåÖ= jééêà~êéåäéöêçíáåö= OMNN= OMNO= OMNP= OMNQ= OMNR= OMNS= Lasten 3.722 3.692 3.491 3.525 3.475 3.455 Baten 296 337 307 307 307 307 Saldo 3.426 3.355 3.184 3.218 3.168 3.148 24
Aandeel lasten in de totale gemeentebegroting 8% 92% Aandeel baten in de totale gemeentebegroting 1% 99% 25
2. Veiligheid jáëëáé=éå=ççéäëíéääáåö= Een veilige gemeente Vlagtwedde voor iedereen, nu en in de toekomst. De inwoners, ondernemers en bezoekers moeten met een veilig gevoel kunnen wonen, werken en recreëren. De brandweer- en rampenbestrijdingsorganisatie is continu paraat. We willen zorg dragen voor hulpverlening en een zo optimaal mogelijke veiligheid voor en bescherming van mensen, dieren, (culturele erf-)goederen en het milieu in situaties van brand, rampen en andere buitengewone omstandigheden en in de nafase van een incident of ramp. Tussen de behoefte aan veiligheid en de onmogelijkheid om veiligheid te garanderen bestaat een zeker spanningsveld. fåíéöê~äé=îéáäáöüéáç= Het doel is het veiligheidsgevoel van de inwoners, ondernemers en bezoekers van onze gemeente te versterken. Er zal handhavend worden opgetreden bij overtredingen van regels en wetten. Dit om een veilige en prettige leefomgeving te creëren en te waarborgen. In de loop van 2012 is er verslag uitgebracht van de Veiligheidsmonitor. De Veiligheidsmonitor en het uitvoeringsprogramma zoals wordt opgenomen in het nog vast te stellen integraal veiligheidsbeleid vormen in 2013 uitgangspunt _ê~åçïééê= Het gemeentebestuur wil een goede brandweerzorg en een adequaat optreden bij crisissituaties. De brandweertaak wordt uitgevoerd door de gemeenschappelijke Regeling Brandweerorganisatie Zuid-Groningen (Stadskanaal/Vlagtwedde). De bestrijding van grootschalige rampen geschiedt via de gemeenschappelijke regeling Veiligheids- en Gezondheidsregio Groningen. In samenwerking met politie, brandweer en andere partners in de veiligheidsketen zetten we in op preventie en handhaving. Maar ook zetten we in op stimulering van de eigen verantwoordelijkheid door aandacht te vragen voor maatschappelijke waarden en normen. De doelstelling kan als volgt worden omschreven: bevorderen van een veilige en leefbare woonomgeving; handhaving openbare orde; naleving vergunningsvoorschriften; voorbereid zijn op een eventuele crisis of ramp. voor de beleidsuitvoering op dit onderdeel. Daarnaast zal de komende jaren onze aandacht gericht zijn op de aanpak van woninginbraken, winkeldiefstal, problematische jeugdgroepen, vermogensdelicten o.a. diefstal van koper/lood en geweldszaken. Ook de uitvoering van het Masterplan COA met in het bijzonder aandacht voor de eventuele overlast- en veiligheidsaspecten blijft een aandachtspunt voor 2013. Als gevolg van de (verplichte) regionalisering op grond van de Wet veiligheidsregio s zullen per 2014 alle zelfstandige brandweerkorpsen in Groningen opgaan in een nieuwe regionaal brandweerkorps onder leiding van een commandant. Het jaar 2013 wordt benut om dit te realiseren. Transitieafspraken zijn met de gemeenten gemaakt. 26
o~ãééåäéëíêáàçáåö= Er zal in 2013 gewerkt worden aan de één loket gedachte. Op grond van de Wet veiligheidsregio worden de huidige rampenbestrijdingsorganisaties binnen de gemeenten omgezet naar een regionale rampenbestrijdingsorganisatie. De Gemeentelijke Kolom Groningen wil een gezamenlijk gedragen, transparante organisatie zijn die dienstverlenend is in de voorbereiding op de rampenbestrijding en crisisbeheersing voor en naar alle Groninger gemeenten (alle gemeenten dragen naar evenredigheid actief bij in personeel en inzet). De Gemeentelijke Kolom Groningen wil zich professionaliseren in de voorbereiding op de rampenbestrijding door centralisatie van de uitvoeringscapaciteit van de ambtenaren rampenbestrijding. Zorg dragen voor een verantwoord beleid en uitvoering van wettelijke verplichtingen op het gebied van externe veiligheid. mêçöê~ãã~çåçéêçééäw=fåíéöê~äé=îéáäáöüéáç= t~í=ïáääéå=ïé=äéêéáâéå=e~ãäáíáéëf= = t~í=ö~~å=ïé=éê=îççê=ççéå=e~åíáîáíéáíéåf= 1. versterking veiligheidsgevoel van de terugdringen winkeldiefstallen; inwoners en ondernemers uitvoering Wet Tijdelijk Huisverbod; 2. verhoging veiligheid van inwoners, ondernemers en bezoekers door verlaging van het aantal delicten aanpakken van problematische uitvoering horecaconvenant; jeugdgroepen; voortzetten project woninginbraken. fåçáå~íçêéå= lãëåüêáàîáåö= blm= _êçå= jéíáåö= píêééñï~~êçéå= -Rapportcijfer veiligheid P veiligheidsmonitor 6.9 7 -Terugdringen overlast van groepen jongeren P veiligheidsmonitor 3% 2% E=effectindicator; P=prestatieindicator mêçöê~ãã~çåçéêçééäw=_ê~åçïééê= t~í=ïáääéå=ïé=äéêéáâéå=e~ãäáíáéëf= = t~í=ö~~å=ïé=éê=îççê=ççéå=e~åíáîáíéáíéåf= 1. minder persoonlijke en materiële schadelichting, toetsing van bouwplannen, af- verlagen risico van brand d.m.v. voor- 2. handhaven paraatheid zowel door het gifte en controle gebruiksvergunningen; opleiden, oefenen en werven van vrijwilligers als het beheer van materieel. voorbereiden op daadwerkelijke incidenten d.m.v. opleiden, oefenen en 3. vermindering van het aantal loze meldingen. materieel beheer; uitrukken binnen de normtijd; Het op peil houden van alle vrijwilligers; Het bewuster maken van de bevolking ten aanzien van brandgevaar, wat van de brandweer mag worden verwacht en wat men zelf zou kunnen doen, kortom inzetten op zelfredzaamheid. fåçáå~íçêéå= lãëåüêáàîáåö= blm= _êçå= jéíáåö= píêééñï~~êçéå= - aantal uitrukken E jaarverslag brandweer 130 - % uitrukken binnen de normtijd P idem - % loze uitrukken P idem 15% E=effectindicator; P=prestatieindicator 27