Notitie financiële positie gemeente Pekela

Transcriptie

1 Notitie financiële positie gemeente Pekela De laatste jaren is er sprake van krappe begrotingen en overschotten bij rekeningen vooral als gevolg van het incidenteel zijn van verschillende meevallers. In deze notitie is een overzicht opgenomen van de rekeningsresultaten over de jaren 2005, 2006 en In het overzicht zijn per jaar de belangrijkste verschillen tussen de jaarrekening en de begroting opgenomen. Hierdoor ontstaat op hoofdlijnen inzicht in de belangrijkste oorzaken van het tekort danwel overschot in de jaarrekening in het betreffende jaar. Per post wordt vermeld of de afwijking tussen begroting en jaarrekening structureel of incidenteel van aard is. In de toelichting bij tabel I wordt nader op de betreffende post en de consequenties er van voor de financiële positie ingegaan. In deze notitite treft u ook een overzicht (tabel II) aan van de ontwikkeling van de reservepositie op basis van de jaarrekeningen over de laatste jaren aan. De reservepositie geeft inzicht in de vermogenspositie van de gemeente. Hoe meer eigen eigen vermogen (vrije reserves) de gemeente heeft hoe beter de gemeente in staat is financiële tegenvallers op te vangen. In 2007 werd besloten om de Algemene Risico Reserve en de Algemene Reserve vrij besteedbaar te maken met ingang van het jaar Dit betekent dat vanaf het begrotingsjaar 2007 het gehele bedrag ingezet kan worden voor incidentele zaken en dekking van risico s zonder dat dit invloed heeft op de begrotingspositie. Daarnaast is een overzicht (tabel III) opgenomen van de financiële positie van de Groninger gemeenten over de afgelopen jaren. Hieruit kan over het algemeen de financiële positie van de Groninger gemeenten als redelijk tot goed worden gekwalificeerd. Ook is er een overzicht (tabel IV) ogenomen van de belastingdruk in de Groninger gemeenten. Als laatste is bij omliggende gemeenten gevraagd hoe wordt omgegaan met de situatie krappe begrotingen en overschotten bij rekeningen. Jaarrekeningen Begrotings resultaat Rekenings resultaat Verschil Tabel I 2005 Na de verwerking van de laatste begrotingswijzigingen werd er een voordelig rekeningsaldo geraamd van (najaarsnota 2005). In 2005 waren er de volgende belangrijkste incidentele baten en lasten. Afboeken boekwaarde Boekhoven sportpark Uitkering bouwfraude stichting Regres ,00 nadelig; ,00 voordelig;

2 Extra afschrijvingen ,00 nadelig. Schonen wij het resultaat van de rekening met de eerder genoemde incidentele baten en lasten dan ontstaat het volgende beeld: Saldo van de jaarrekening incidentele afboeking Boekhoven sportpark incidentele ontvangst bouwfraude extra afschrijvingen Te corrigeren saldo Saldo rekening 2005 na correctie In de begroting 2006 werd, na verwerking van de begrotingswijzigingen, uitgegaan van een voordelig resultaat van ,00. Het voordelige verschil van de jaarrekening ten opzichte van de begroting bedraagt ,00. Per saldo komt de jaarrekening uit op een positief resultaat van ,88. In 2006 waren er de volgende belangijkste incidentele baten en lasten: Extra dividend uitkering BNG ,00 voordelig; Extra dividend uitkering Essent ,00 voordelig; Afrekening personele kosten onderwijs ,00 voordelig; Afrekening sociale lasten bijstand ,00 voordelig; Te hoog geraamde salariskosten ,00 voordelig; Lagere kosten huisvesting, onderhoud e.d ,00 voordelig; Afrekening sociale lasten bijstand ,00 voordelig; Schuldhulpverlening ,00 voordelig; Opbrengst verkoop voormalig gemeentewerkplaats ,00 voordelig; Nieuwe Pekela Opheffen voorziening ROA ,00 voordelig; Afwikkeling dubieuze debiteuren Sociale Zaken ,00 voordelig Schonen wij het resultaat van de rekening met de eerder genoemde incidentele baten en lasten dan ontstaat het volgende beeld: Saldo van de jaarrekening extra dividend uitkering BNG extra dividend uitkering Essent afrekening personele kosten onderwijs te hoog geraamde salariskosten lagere kosten huisvesting, onderhoud e.d afrekening sociale lasten bijstand afrekening schuldhulpverlening opbrengst verkoop voormalig gemeentewerkplaats opheffen voorziening ROA afwikkeling dubieuze debiteuren sociale zaken Te corrigeren saldo Saldo rekening 2006 na correctie In de begroting werd, na verwerking van de begrotingswijzigingen, uitgegaan van een voordelig resultaat van ,00. Het voordelige verschil van de jaarrekening ten opzichte van de begroting (na wijziging) bedraagt ,00. Per saldo komt de jaarrekening dus uit op een positief resultaat van ,

3 In de najaarsnota 2007 werd al de verwachting uitgesproken dat de gemeente Pekela een bedrag van ,00 als rekeningoverschot zou kunnen inboeken. Uit de jaarrekening blijkt dat dit bedrag veel hoger is uitgevallen, namelijk ,00. De belangrijkste incidentele afwijkingen in 2007 zijn: Afrekening vergoeding salariskosten personeel openbare scholen 2007 Afrekening ESF subsidie Extra dividenduitkering BNG Hogere dividenduitkering Essent Niet uitgevoerd nieuw beleid Niet bestede rijksmiddelen WMO ,00 voordelig; ,00 voordelig; ,00 voordelig; ,00 voordelig; ,00 voordelig; ,00 voordelig; Schonen wij het resultaat van de rekening met de eerder genoemde incidentele baten en lasten dan ontstaat het volgende beeld: Saldo van de jaarrekening afrekening salariskosten openbare scholen afrekening ESF subsidie extra divididenduitkering BNG hogere dividenduitkering Essent niet uitgevoerd nieuw beleid lagere uitkeringen WMO Te corrigeren saldo Saldo rekening 2007 na correctie Weerstandsvermogen Het Besluit Begroting en Verantwoording povincies en gemeenten (BBV) verstaat onder het begrip weerstandsvermogen: de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico s. Bij het begrip weerstandscapaciteit wordt een incidenteel en een structureel deel onderscheiden. Incidenteel: Het vermogen om calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers op te vangen zonder dat deze invloed heeft op de voortzetting van de taken op het geldende niveau (art. 11 BBV). Hierbij moet men denken aan de algemene reserves, de bestemmingsreserves die eigenlijk een algemeen karakter hebben, stille reserves en onvoorzien (incidenteel). Structureel: De middelen die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te kunnen vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de bestaande taken. In dit geval gaat het om de mogelijkheden om (extra) belastinginkomsten te genereren, de post onvoorziene uitgaven (structureel) en eventuele overige daartoe te bestempelen middelen. Het totaal van de weerstandscapaciteit moet afgezet worden tegen de bij de gemeente aanwezige risico s die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie

4 In onderstaande tabel wordt het verloop van het weerstandsvermogen van de gemeente over de jaren 2005 tot 2007 weergegeven. Algemene Algemene Risico Totaal Reserve Reserve Tabel II In 2007 werd besloten om de Algemene Risico Reserve en de Algemene Reserve vrij besteedbaar te maken met ingang van het jaar Dit betekent dat vanaf het begrotingsjaar 2007 het gehele bedrag ingezet kan worden voor incidentele zaken en dekking van risico s, zonder dat dit invloed heeft op de begrotingspositie. In uw vergadering van 4 maart 2008 hebt u de nota reserves en voorzieningen vastgesteld. De ARR is een afgezonderd deel van de algemene reserves die wordt aangehouden voor het opvangen van risico s. Het voorstel in de nota is om voor de hoogte van de ARR aan te houden 10% van het begrotingstotaal. Op deze wijze loopt de ARR meer in de pas met schommelingen in het totaal van de begroting en dus ook meer met het totaal van de (financiële) risico s. Het voorgaande voorstel betekent een stijging van de ARR met ,-. De toename ontstaat doordat het totaal van de begroting 2008 ten opzichte van 2007 is gestegen met een bedrag van ruim 8,0 miljoen. Dit is het gevolg van de overheveling van de gelden betreffende de WSW. De ARR stijgt dus ook met 10% van 8,0 miljoen. Met de overdracht van de gelden voor de WSW gaat ook het risico van de WSW over naar de gemeente. Het risico zit daarin dat bij eventuele tekorten bij de WSW de deelnemende gemeenten de tekorten aan moeten vullen. Wij vinden het daarom ook verantwoord om de ARR te laten stijgen, immers de potentiële kans op financiële risico s als gevolg van de overdracht van de WSW neemt toe. Groninger gemeenten In het jaarverslag 2008 toezicht gemeentefinanciën van de provincie groningen is onder andere de financiële positie van de Groninger gemeenten opgenomen. Voor het verkrijgen van inzicht in de positie van de Groninger gemeenten heeft de provincie een aantal kerngegevens van alle gemeenten verzameld. In onderstaande tabel III zijn over de jaren 2005, 2006, 2007 en 2008 de gemeenten uit Oost Groningen naast elkaar gezet. Hierbij zijn de cijfers van de Algemene Uitkering, Algemene Reserve en totale omzet gebruikt

5 Algemene Uitkering 2005 Algemene Reserve Totale Omzet % Algemene Uitkering Algemene Totale % Algemene Algemene Totale % Algemene Algemene Reserve Omzet Uitkering Reserve Omzet Uitkering Reserve Totale Omzet % Bellingwedde 7,4 4,3 19,4 22 8,4 2,7 19,2 14 8,4 2,7 19, ,2 2,9 19,0 15 Menterwolde 8,0 3,8 26, ,2 4,2 28, ,2 4,2 28, ,9 4,9 25,8 19 Pekela 9,7 4,4 29, ,9 3,1 34,5 9 12,9 3,1 34,5 9 13,4 4,5 35,1 13 Reiderland 6,0 1,1 11,9 9 7,9 0,4 12,5 3 7,9 0,4 12,5 3 8,6 1,5 16,0 9 Scheemda 9,9 2,0 22,9 9 12,6 1,8 21,2 9 12,6 1,8 21,2 9 13,0 1,8 21,5 8 Stadskanaal 23,7 16,5 85, ,1 9,1 91, ,1 9,1 91, ,9 8,7 88,9 10 Veendam 21,1 8,7 86, ,5 6,2 97,0 6 26,5 6,2 97,0 6 28,2 5,6 97,6 6 Vlagtwedde 12,2 14,4 42, ,8 12,8 47, ,8 12,8 47, ,7 14,4 47,8 30 Winschoten 15,1 2,3 38,3 6 20,4 2,9 41,8 7 20,4 2,9 41,8 7 21,6 5,8 52,8 11 Tabel III In de kolom % wordt de verhouding aangegeven van de Algemene Reserve ten opzichte van de totale omzet

6 Belastingdruk Banuit het jaarverslag 2008 toezicht gemeentefinanciën van de provincie groningen is onderstaande tabel overgenomen. In deze tabel is voor de berekening van de OZB-heffing per gemeente uitgegaan van de gemiddelde WOZ-waarde 2008 per woonruimte. Rangschikking is op aflopende hoogte van de totale belastingdruk 2008 per gemeente. (bedragen x 1,00) Gemeente Gemidd. WOZ waarde OZB tarief per OZB heffing Afvalstoffen heffing Rioolrecht Totale belastingdruk Totale belastingdruk Scheemda , Winschoten , Winsum , Pekela , Ten Boer , Loppersum , Appingedam , Delfzijl , Marum , De Marne , Slochteren , Haren , Vlagtwedde , Leek , Grootegast , Groningen , Bellingwedde , Reiderland , Bedum , Menterwolde , Veendam , Zuidhorn , Hoogezand-S , Stadskanaal , Eemsmond ,

7 Omliggende gemeenten Er is bij de omliggende gemeenten geïnformeerd of deze met dezelfde situatie te maken hebben en hoe hier mee omgegaan wordt. Menterwolde Ook hier heeft men te maken met dezelfde situatie. De incidentele meevallers worden door de gemeente gereserveerd voor toekomstige uitgaven. Genoemd werd de aanpak van het centrum van Zuidbroek, aanpassing N33 en andere grotere investeringen. Veendam In Veendam doet ook dezelfde problematiek zich voor. De incidentele meevallers worden het volgende jaar ingezet voor wensen van de raad. De begroting wordt opgesteld zonder raming van de incidentele inkomsten. Winschoten Ook de gemeente Winschoten verkeerd in dezelfde situatie. Hier zet men de incidentele meevallers in om de reserves te spekken en wensen van de raad in te vullen. Hierbij wordt er met name gekeken welke wensen er door de raad waren aangedragen voor de kadernota maar door bezuinigingen niet zijn opgenomen in de begroting

8 Conclusies: Jaarrekeningen Het beeld van de jaarrekeningen laat over de jaren 2005 tot en met 2007 per jaar een positief saldo zien van ongeveer ,00. Dit is ongeveer 0,7% van de totale begroting. Dit bedrag bestaat in hoofdzaak uit kleinere meevallers zoals: rentevoordeel, voordeel in geleverde goederen en diensten, lagere doorberekende lasten personeel, huisvesting en dergelijke. De grote overschotten op de jaarrekening worden veroorzaakt door een aantal incidentele meevallers. Hierbij vallen vooral de hogere dividenduitkeringen van Essent en de BNG op. Deze incidentele meevallers kunnen niet worden gebruikt om structurele uitgaven te dekken. Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen van de gemeente Pekela is de laatste jaren toegenomen tot een bedrag van ruim 5,9 miljoen, bestaande uit een vrij besteedbare Algemene Risico Reserve ter hoogte van 10% van het begrotingstotaal en een Algemene Reserve van ruim 2,5 miljoen. Dit lijkt vooralsnog voldoende om eventuele risico s op te kunnen vangen. Groninger gemeenten Ten opzichte van de omliggende gemeenten kan worden geconcludeerd dat de Algemene Reserves van de gemeente Pekela ten opzichte van de totale omzet een gemiddeld beeld laten zien. Belastingdruk De gemeente Pekela staat in dit overzicht op de vierde plaats met betrekking tot de belastingdruk. Dit wordt voor het grootste deel veroorzaakt door het rioolrecht. Bij de actualisatie van het GRP dit jaar is gebleken dat het kostendekkend tarief uitkomt op een bedrag van.277,00. Er is voor 2009 dus slechts een geringe verhoging van het tarief noodzakelijk. Omliggende gemeenten Bij de gemeenten Winschoten, Menterwolde en Veendam worden de begrotingen opgesteld zonder rekening te houden met de incidentele meevallers. Deze meevallers worden ingezet voor wensen van de raad die nog niet zijn opgenomen in de begroting, vormen van reserves/voorzieningen voor toekomstige investeringen of het spekken van de algemene reserve. Toekomst Voor de komende jaren zullen we voor de opzet van de begrotingen afspraken moeten maken hoe we met bovenstaande conclusies om moeten gaan. Moeten incidentele baten, zoals dividenduitkeringen, opgenomen worden in de begroting; Gaan we het bestaand beleid handhaven; Presenteren we sluitende begrotingen; Beperken we de verhoging van gemeentelijke belastingen;