Raadsvoorstel. Raadsvergadering d.d. : 22 november Agendapunt : 12. : concept begroting 2012 Ability. B&W besluit d.d.

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Raadsvergadering d.d. : 22 november 2011 Agendapunt : 12 Portefeuillehouder Onderwerp : dhr. K.P. Berghuis : concept begroting 2012 Ability B&W besluit d.d. : 1 november 2011 Inleiding Op het gebied van de sociale zekerheid verandert de komende periode veel. Dat gaat grote gevolgen hebben voor gemeenten, uitvoeringsorganisaties en de doelgroep. Aan bijna 500 mensen met een arbeidshandicap in het werkgebied van de vier gemeenten Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond biedt Ability werk. De afgelopen jaren is er al veel gebeurd op het terrein van de Sociale Werkvoorziening, echter de komende periode komen er veranderingen op de gemeenten af die niet meer binnen de begroting van de uitvoeringsorganisatie kunnen worden opgelost. Ability heeft de afgelopen periode geprobeerd zoveel mogelijk in de eigen begroting op te vangen. Het meerjarenperspectief geeft een beeld van de ontwikkeling voor de komende jaren. De rijksbezuinigingen zijn vertaald in het meerjarenbeeld en met kunst en vliegwerk is aansluiting gezocht bij de begrotingen van de vier gemeenten. De rek is er na verloop van tijd uit en is het nodig andere oplossingsrichtingen uit te werken. In 2012 wordt in elk geval ingezet op verdere nauwe samenwerking tussen gemeenten en Ability. Dat vertaalt zich ook in de inzet van het Participatiebudget en zal mede een ondersteuning betekenen voor de ontwikkeling van mensen op weg naar werk en een ondersteuning van Ability als werkleerbedrijf.. Op 24 oktober is er op een werkconferentie met de titel Werk aan de Winkel een eerste aanzet gegeven voor nieuwe oplossingsrichtingen. De uitkomsten van deze werkconferentie zullen met de raden van de vier gemeenten worden besproken. Het DB-Ability heeft de conceptbegroting 2012 bij brief van 17 oktober 2011 toegezonden aan de vier deelnemende gemeenten met het verzoek binnen zes weken hierover hun gevoelens/commentaren aan het DB kenbaar te maken, waarna het DB de conceptbegroting aan het Algemeen Bestuur ter vaststelling zal aanbieden op 24 november Wettelijk kader: artikel 27 lid 4 van de gemeenschappelijke regeling Ability. Voorstel 1. De raad de gelegenheid te bieden omtrent de conceptbegroting 2012 haar gevoelen kenbaar te maken aan het dagelijks bestuur van Ability. 2. De raad te verzoeken aan het college opdracht te verstrekken tot het vormen van een integrale toekomstvisie op de Wet werken naar vermogen inclusief Wsw voor de gemeenten Bedum Eemsmond, De Marne en Winsum. 3. De raad voor te stellen voor de meevallende resultaten (verschil begrote gemeentelijke bijdrage en daadwerkelijke gemeentelijke bijdrage na jaarrekening) een bestemmingsreserve Participatie/reintegratie te creëren.

2 4.De raad te verzoeken dit schriftelijk aan het dagelijks bestuur van Ability mede te delen. Beoogd effect De gemeente De Marne spreekt haar zorgen uit over de verwachte resultaten. Uitgangspunt van de uitvoering van de huidige Wsw is een kostenneutrale exploitatie, Ability weet dit zonder gemeentelijke bijdrage(n) niet te realiseren. Op basis van de verwachte te realiseren omzet en de bezuinigingen op de rijksbijdrage wordt in de meerjarenbegroting (na de vaste gemeentelijke bijdrage en overheveling participatiebudget) een tekort van ruim 1,5 miljoen euro per 2015 verwacht. Tevens laat de meerjarenbegroting een progressief oplopend tekort zien zonder uitzicht op een ombuiging terug richting een kostenneutrale begroting. Een structureel tekort is onacceptabel. Deze tekorten zullen leiden tot nieuwe bezuinigingsronden bij de afzonderlijke gemeenten. Dit betekent dan ook dat de raad een toekomstvisie verwacht waarin inzichtelijk gemaakt wordt op welke wijze en op welke termijn een kostenneutrale bedrijfsvoering van de uitvoering Wsw weer haalbaar is. Ook wil de raad worden geïnformeerd wanneer dit niet haalbaar is en welke (financiële) bijdrage dit jaarlijks zal kosten. Tegelijkertijd speelt echter de verwachte invoering van de Wet werken naar vermogen waardoor dit inzicht in breder perspectief moet worden getrokken. Om tot een goede visievorming op de Wet werken naar vermogen te komen is het van belang kennis te hebben van de directe gevolgen van de bezuinigingsmaatregelen van het Rijk op de Wsw. Hierbij is de stelling: Als er geen gemeentelijke beleidswijzigingen op de huidige Wsw-uitvoering plaatsvinden wat zijn dan de gevolgen voor de bedrijfsvoering van Ability, waarbij aandacht dient te zijn voor alle mogelijke scenario s ( van dagbesteding, volledige detachering, samenwerking/fusie en opheffing). Gemeenten Bedum, De Marne, Eemsmond en Winsum zullen de regie moeten nemen om tot een integrale visie op de Wet werken naar vermogen te komen. Hierbij dient Ability als adviseur/partner betrokken te worden. Wij zullen naar aanleiding van de werkconferentie van 24 oktober 2011 actie ondernemen en op termijn de raad een kaderstellend document voorleggen waarin een integrale visie (van vier gemeenten) op de Wet werken naar vermogen wordt gepresenteerd. Argumenten Conceptbegroting Ability GR Vooraf, de landelijke ontwikkelingen Het kabinet heeft het voornemen om per de Wet werken naar vermogen ( Wwnv) in te voeren. In dat kader bestaat daardoor de mogelijkheid dat de begroting 2012 de laatste begroting is onder de huidige Wsw-wetgeving. Bij het bestuderen van de (meerjaren)begroting dient dus rekening gehouden te worden met deze voorgenomen wetswijzigingen, wij komen in dit advies hier uitvoerig op terug. Daarnaast is door het kabinet een bezuinigmaatregel op het Wsw-budget doorgevoerd welke aanzienlijke consequenties heeft voor de (subsidie)inkomsten van de Wsw-organisatie Ability. Op basis van de huidige populatie Wsw-medewerkers zal de subsidiebijdrage de komende jaren als volgt zal dalen:

3 Jaar Rijksbijdrage per Bijdrage (*) Verschil Bijdrage (*) Verschil SE Ability breed t.o.v gemeente De Marne t.o.v , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,80 De conceptbegroting Ability 2012 Uit de conceptbegroting komt naar voren dat er voor 2012 een fors exploitatietekort wordt verwacht van Dit tekort ontstaat na de jaarlijkse vaste gemeentelijke bijdragen van In onderstaand overzicht de bijdragen van de vier gemeenten aan de begroting 2012 van Ability. "vaste" bijdrage Tekort 2012 Totale bijdrage Bedum , , ,00 Eemsmond , , ,00 De Marne , , ,00 Winsum , , ,00 Totaal , , ,00 De vaste bijdrage kan worden beschouwd als de contributie die gemeenten hebben afgesproken voor hun eigen uitvoeringsorganisatie. Bij een neutrale begroting van Ability wordt dus altijd uitgegaan van deze vaste bijdrage van de vier gemeente. Naar aanleiding van de eerste concept begroting 2011 heeft het DB van Ability opdracht gegeven om met voorstellen te komen voor het opvangen van de rijksbezuinigingen en te komen met oplossingen voor het exploitatietekort. De oplossingen die zijn gevonden hebben geleid tot een aangepaste begroting 2012 en lijken ook in de resultaten van 2011 terug te komen. Ability stevent af op een kleiner tekort dan begroot. De verwachtingen voor 2012 zijn door de wijzigingen in het rijksbeleid en verder alarmerend. In de concept begroting 2012 wordt de noodzaak van inkoop van dienstverlening (groen, post, reintegratie) door de gemeenten bij Ability sterk benadrukt. Zonder deze inkoop loopt het exploitatietekort nog sterker op. Samenstelling van de conceptbegroting t.a.v. begroting 2011 In een afzonderlijke bijlage bij de begroting is door het DB nader verantwoord welke wijzingen in de begroting 2012 ten opzichte van de begroting 2011 zijn opgenomen. Het resultaat is licht positiever dan de begroting 2011.

4 Begroot resultaat 2011 (na wijziging) -/ ,-- Bij: Hogere netto toegevoegde waarde (*) Hogere subsidie Lagere rentelasten Af: Lagere bedrijfsopbrengsten Hogere loonkosten WSW Hogere loonkosten overhead Hogere afschrijvingen Hogere alg. beheerskosten Subtotaal Concept Begroting / ======= (*) Netto toegevoegde waarde specificatie - Sector Techniek Sector Assemblage -/ Sector Groen: Sector Dienstverlening Sector Trajecten Totaal plus ========= Ability Re-integratie BV Uit de begroting blijkt, dat voor Ability Re-integratie BV in 2012 een positief resultaat wordt verwacht van ,--. Dit resultaat wordt verkregen door een verhoogde inkoop van re-integratietrajecten door Sociale Zaken van de GR-gemeenten. Ability heeft als mensontwikkelbedrijf nog geen substantiële omzet in het kader van reintegratietrajecten buiten de vier gemeenten om kunnen realiseren. Hier zijn o.a. de rijksbezuinigingen op het re-integratiebudget van het UWV mede oorzaak van. Voor 2012 e.v. wordt hierop in samenwerking met de vier gemeenten en het werkplein extra inzet gepleegd. Wet werken naar vermogen en meerjarenraming Ability Met het bestuderen van de meerjarenraming moet rekening worden gehouden met de verwachte invoering van de Wet werken naar vermogen. Hoewel de wettekst nog niet bekend is, zijn de contouren wel duidelijk. De wet verbindt de huidige doelgroep Wsw, WWB en (nieuwe) Wajong. Naast de invoering van deze wet wordt er zowel op het Wsw- als op het Participatiebudget fors bezuinigd. De portefeuillehouders, tevens DB-leden van Ability, zijn met de ambtelijk vertegenwoordigers van zowel gemeenten als Ability al intensief bezig de gevolgen en de mogelijkheden te verkennen. Om tot een gezamenlijke visie te komen is een werkconferentie belegd op 24 oktober (oorspronkelijk op 27 september). Deze werkconferentie moet leiden tot een integraal visiedocument van de vier gemeenten op de Wet werken naar vermogen. De voorliggende meerjarenraming van de conceptbegroting van Ability is en kan op dit moment enkel worden gebaseerd op de huidige situatie waarbij er nog geen rekening kan worden gehouden met nieuw te formuleren beleid aangaande de te verwachten wetswijziging. De begroting moet dus ook als zodanig worden beoordeeld. Om tot een voorlopige en gedeeltelijke oplossing van het meerjaren exploitatietekort te komen is in overleg met de vier gemeenten de mogelijkheid besproken op termijn 1/3 deel van het

5 Participatiebudget in te zetten. Uiteraard is het niet wenselijk hiermee enkel het tekort te dichten, daar dit gevolgen heeft voor de re-integratie van WWB-ers en de nieuwe Wajong populatie. Het moet op dit moment dan ook worden gezien als een toekomstscenario die ontstaat wanneer gemeenten en Ability doorgaan zonder een heldere visie en beleid op de Wwnv te formuleren. De meerjarenraming conceptbegroting Ability Ability geeft in de meerjarenbegroting inzicht in de gevolgen van de rijksbezuinigingen. Binnen de reguliere bedrijfsvoering (GR exclusief BV) voorziet zij geen mogelijkheden substantieel meer exploitatieresultaat te genereren dan de huidige conceptbegroting In de meerjarenraming wordt voor de BV rekening gehouden met een extra vaste bijdrage, ter hoogte van 1/3 deel van het beschikbare Participatiebudget. In de meerjarenbegroting wordt het exploitatieresultaat gepresenteerd ná de vaste gemeentelijke bijdragen van ,-- per jaar. Het daadwerkelijke exploitatietekort is zonder deze gemeentelijke bijdragen dus groter dan de meerjarenraming. Naast de bijdragen van de gemeenten wil Ability in 2014 en 2015 jaarlijks ,00 aan de reserves onttrekken om het tekort te dekken. De meerjarenraming volgens conceptbegroting Ability 2012 (bijlage 6, blz 59): Resultaat Bijlage 6 : Ability "vaste"bijdrage Exploitatie tekort vóór vaste bijdrage Totale bijdrage gem De Marne in het tekort , , , , , , , , , , , , , , , ,70 Bijdrage De Marne volgens concept begroting Ability 2012 : 18,49 NB gemeentelijke bijdrage na inzet van de ,00 uit eigen reserves in 2014 en 2015 Toekomstscenario Uit de begroting valt op te maken, dat Ability niet in staat is de begroting middels de reguliere bedrijfsvoering zonder extra gemeentelijke bijdragen sluitend te krijgen. Daarnaast wordt zij met een bezuinigingsmaatregel geconfronteerd die niet alleen het exploitatietekort laat groeien door minder inkomsten, maar ook tot gevolg heeft dat minder (productief) personeel - daling taakstelling - beschikbaar blijft om de reguliere bedrijfsvoering uit te voeren. Heroriëntatie op de toekomst is dus noodzakelijk. Het is echter niet alleen aan Ability te zoeken naar mogelijkheden om deze bedrijfsvoering efficiënter te maken. Gemeenten zijn zelf bij de uitvoering van de Wet werken naar vermogen die naar verwachting op door deze regering wordt ingevoerd hoofdverantwoordelijk voor visie en regie. Naast de opdracht aan Ability een helder beeld te schetsen over de directe gevolgen van de bezuinigingen voor de bedrijfsvoering, waarbij aandacht dient te zijn voor alle mogelijke scenario s ( van dagbesteding, volledige detachering, samenwerking/fusie en opheffing) dienen de colleges van de deelnemende gemeenten gezamenlijk een visie te formuleren op de situatie bij invoering van de Wet werken naar vermogen. Ability dient in deze visieformulering te worden betrokken. Met de genoemde werkconferentie van 24 oktober is hiervoor het startschot gegeven. Uitvoering Gevolgen voor de gemeentelijke (meerjaren) begroting In de programmabegroting 2012 van de gemeente De Marne is over 2012 een bijdrage van 165 duizend euro geraamd en in de meerjarenbegroting vanaf 2013 jaarlijks 227 duizend euro. De gemeente De Marne heeft in haar meerjarenbegroting in de periode in totaal 846 duizend euro geraamd aan bijdragen voor Ability. Op basis van de meerjarenraming van Ability zou De Marne in deze periode totaal 809 duizend euro moeten bijdragen. De huidige meerjarenbegroting van de

6 gemeente De Marne is daarmee toereikend, waarbij opgemerkt dient te worden, dat het geen wenselijke situatie is een structurele verhoging van de bijdrage in de gemeentelijke begroting op te nemen. Voorgesteld wordt voor de meevallende resultaten (verschil begrote gemeentelijke bijdrage en daadwerkelijke gemeentelijke bijdrage na jaarrekening) een bestemmingsreserve Participatie/reintegratie te creëren Conform begroting Ability ) - aandeel verlies vaste bijdrage Totaal aandeel In de begroting opgenomen: - aandeel verlies (opgenomen in 2011) aandeel verlies (opgenomen in 2012) vaste bijdrage Totaal aandeel Verschil voordeel voordeel voordeel nadeel In reserve part./reintegratie Het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente De Marne, de secretaris, de burgemeester, dhr. K. Sloots dhr. F.H. Wiersma