Cursus Astma &COPD voor praktijkondersteuners en huisartsen 2014 Deze cursus wordt in 2014 gehouden op donderdag 20 maart in de Aristo zalen in Amsterdam en op dinsdag 15 april in de Nieuwe Buitensociëteit in Zwolle Workshop 1: Scharnierconsult, van behandelingsplan naar individueel zorgplan Als het diagnostisch proces is afgerond en we duidelijkheid hebben over wat het ideale behandelingsplan zou moeten zijn willen we dit op een wervende manier bij de patiënt over het voetlicht zien te brengen. Vaak blijkt er dan een kloof tussen wat wij in ons hoofd hebben en waar de patiënt animo voor heeft. Bekende voorbeelden hiervan zijn elementen uit het behandelingsplan als: 'stoppen met roken' en 'meer bewegen'. Om de patiënt als partner in de behandeling mee te krijgen is het van belang dat je uitgaat van gemeenschappelijke besluitvorming en dat je in het gesprek met de patiënt over diens komende behandeling op zoek gaat naar diens 'persoonlijke streefdoelen', d.w.z behandelingsdoelen die voor de patiënt zélf nastrevenswaardig zijn. Pas dan kan je samen komen tot een individueel zorgplan voor de patiënt, waaraan de patiënt zich wil committeren. In deze workshop wordt geoefend met het maken van de vertaalslag van behandelingsplan naar zo'n zorgplan van de patiënt zelf Deze workshop is geschikt voor licht- of ver gevorderde praktijkondersteuners en voor huisartsen. Workshop 2: Palliatieve Zorg bij COPD Als de COPD-patiënt in de laatste fase van de ziekte is beland komt de zorg voor de patiënt doorgaans weer terug naar de eerste lijn. De longarts heeft uitgelegd dat er geen verdere behandeling meer mogelijk is en de patiënt komt thuis om daar te sterven. De huisarts wordt gevraagd de palliatieve zorg in de terminale fase weer over te nemen van de longarts. Doorgaans hebben deze patiënten zuurstofbehandeling en maximale inhalatiemedicatie. Vaak gaat het om patiënten die in eerdere fases van hun ziekte ook al door de praktijkondersteuner begeleid zijn. Toenemend wordt de praktijkondersteuner dan ook door de huisarts ingeschakeld om ook een rol te spelen in de palliatieve zorg. In deze workshop leer je welke zorg er nog geboden kan worden in deze fase, wat veel voorkomende problemen zijn en wat de rol van de praktijkondersteuner hierbij kan zijn Deze workshop is geschikt voor vergevorderde praktijkondersteuners en huisartsen Workshop 3: Controlebeleid bij astma Astma is een ziekte met een vaak sterk wisselend beloop. Periodes met klachten worden afgewisseld met periodes van maanden tot jaren dat er ook zonder behandeling totaal geen klachten of beperkingen zijn. De vraag is hoe je hiermee omgaat in zorgprogramma's voor astma. Hoe lang houd je mensen onder controle als de medicatie succesvol afgebouwd is? Schrijf je ze dan uit? En hoe zorg je dat je dan toch de vinger nog aan de pols houdt?
Welke rol speelt zelfmanagement hierin en wat zijn de financiele gevolgen van de (te maken) afspraken over het controlebeleid? In deze workshop wissel je uit hoe met deze dilemma's in jullie praktijk omgegaan wordt en kijk je hoe je hier in de toekomst mee om wilt gaan. Deze workshop is geschikt voor zowel licht- als vergevorderde praktijkondersteuners en voor huisartsen Workshop 4: Zelfmanagement Astma en COPD. VERD Hoe kan ik als praktijkondersteuner bijdragen aan het bevorderen van zelfmanagement bij mensen met astma of COPD? De workshop zelfmanagement bij astma en COPD gaat op zoek naar het antwoord op deze vraag. In de workshop wordt geoefend met een model voor zelfmanagement en maakt u kennis met materialen en hulpbronnen om zelfmanagement te ondersteunen bij mensen met astma of COPD. Een deel van deze workshop is gereserveerd om uw eigen vragen over de toepassing van zelfmanagement uit de dagelijkse praktijk te bespreken. Deze workshop is geschikt voor praktijkondersteuners die al een eigen astma-copd spreekuur draaien en die meer aandacht willen besteden aan zelfmanagement, of die vragen of problemen met de toepassing van zelfmanagement willen bespreken. Workshop 5: Verfijning diagnostiek middels anamnese én spirometrie. Als je als praktijkondersteuner het uitvoering geven aan spirometrie onder de knie hebt wil je wellicht ook meekijken naar wat de uitslagen hiervan betekenen, gezien tegen de achtergrond van de klachten en beperkingen van de patiënt. In deze workshop doe je ervaring op met de typische curves en getallen, die je kunt vinden bij astma, licht COPD en ernstig COPD en leer je wanneer je ook aan andere diagnoses moet gaan denken. Deze workshop is geschikt voor licht gevorderde praktijkondersteuners en voor huisartsen die nog geen spirometrieën interpreteren in de eigen praktijk, maar dit wel willen gaan doen. Workshop 6: Verfijning diagnostiek middels anamnese én spirometrie. Deze workshop is bedoeld voor praktijkondersteuners, die al ruime ervaring hebben opgedaan met het interpreteren van spirometrie-uitslagen in het licht van het klinisch beeld. Voor deze workshop is het de bedoeling, dat je eigen moeilijke casuïstiek meeneemt, b.v. rare curves of discrepanties tussen klinisch beeld en spirometrie. Ook wordt aandacht besteed aan bekende 'instinkers' Deze workshop is geschikt voor vergevorderde praktijkondersteuners en huisartsen met al minstens een jaar ervaring in het beoordelen van spirometrieën. Workshop 7: Longgeluiden In de diagnostische fase bij astma en COPD en ook tijdens episodes van toegenomen klachten hoort luisteren naar de longgeluiden (auscultatie) bij het medisch handelen. Toenemend spelen praktijkverpleegkundigen en praktijkondersteuners hierbij ook een rol. Hoewel duidelijk moet zijn dat het stellen van diagnoses en het uitsluiten van comorbiditeit
een taak van de huisarts blijft is het goed dat ook PV's en POH's normaal van afwijkend ademgeruis kunnen onderscheiden en wat leren over de betekenis van longgeluiden. In deze workshop leert u van longarts Luuk Willems hoe de longgeluiden gevormd worden, hoe je er het best naar kunt luisteren en hoort u voorbeelden van veel voorkomende afwijkende geluiden en wat ze (kunnen) betekenen. Deze workshop is geschikt voor ver gevorderde praktijkondersteuners en huisartsen. Workshop 8: Basiskennis astma en COPD Wat gebeurt er eigenlijk precies in de luchtwegen als iemand astma dan wel COPD heeft? En hoe leg je dat op zo'n manier aan de patiënt uit dat die het ook begrijpt? Dit is vooral zo belangrijk omdat je hiermee de therapietrouw van de patiënt aan inhalatiemedicatie gericht kunt ondersteunen. Als de patiënt écht begrijpt wat het doel van de behandeling is zal hij/zij meer geneigd zijn je adviezen op te volgen. Deze workshop wordt gegeven door Bianca Mennema longarts en Margriet Zaagman, longverpleegkundige. Deze workshop is geschikt voor zowel licht- als ver gevorderde praktijkondersteuners. Workshop 9: Astma bij kinderen. Astma bij kinderen is anders dan astma bij volwassenen. De diagnose is bij jonge kinderen minder duidelijk te stellen, de doseringen bij inhalatiemedicatie zijn anders en er is een belangrijke rol voor de ouders weggelegd. De Zorgstandaard Astma bij kinderen is onlangs uitgekomen en de NHG-Standaard is geactualiseerd. Er wordt stil gestaan bij wat dit voor de praktijk betekent. Verder wordt in deze workshop aandacht besteed aan de verschillen met astma bij volwassenen en aan de bijzondere eisen, die er bij het begeleiden van kinderen en adolescenten aan je gesteld worden Deze workshop is geschikt voor licht- en ver gevorderde praktijkondersteuners en huisartsen. Workshop 10: Verfijning medicamenteuze therapie bij astma en allergische rhinitis. Praktijkondersteuners krijgen toenemend ook een rol bij het met medicijnen behandelen van astma. In deze workshop daarom aan de hand van casuïstiek aandacht voor de behandelingsschema s bij astma. Speciale aandacht is er voor de samenhang tussen allergische rhinitis en astma, de plaats en rol van nieuwe medicatie, het belang van ook weer afbouwen van medicatie als het goed gaat etc. In deze workshop wordt hier met behulp van casuïstiek op interactieve wijze aan gewerkt. Deze workshop is geschikt voor licht en ver gevorderde praktijkondersteuners en huisartsen. Workshop 11: Verfijning medicamenteuze therapie bij COPD De opvattingen over de plaats van medicatie bij COPD zijn sterk in beweging. Waarop stel je de indicatie voor welke behandeling? Je hebt de herziene GOLD richtlijnen en de nieuwe Zorgstandaard COPD wordt ingevoerd. Leg je de nadruk op de spirometrie of op de klachten en beperkingen van de patiënt? Wat is de betekenis van exacerbaties voor de behandeling? Wanneer mag/moet je stoppen met steroïden? Welke toedieningsvorm is het beste? In deze interactieve workshop oefent u aan de hand van casuïstiek met al deze aspecten van de medicamenteuze behandeling van COPD.
Deze workshop is geschikt voor licht- en ver gevorderde praktijkondersteuners en huisartsen. Workshop 12: Exacerbatiemanagement Een COPD exacerbatie bij patiënten met COPD met een matige tot ernstige ziektelast heeft vaak een langdurige invloed op de kwaliteit van leven van de patiënt en leidt tot (vaak) vermijdbare spoedopnames. Patiënten vragen vaak pas na ong. 1 week hulp, terwijl sneller ingrijpen bij COPD-exacerbaties het beloop van exacerbaties sterk kan verbeteren. In deze workshop leert u hoe u de ernst van een exacerbatie kunt inschatten, hoe u samen met de patiënt tot een exacerbatiemanagementplan kunt komen en hoe u het in de praktijk zo organiseert dat de ernstiger COPD-patiënten bij jullie ook (h)erkend worden als ze contact opnemen. Deze workshop is geschikt voor licht- en ver gevorderde praktijkondersteuners en huisartsen. Workshop 13: Comorbiditeit bij COPD. Als het slechter met een patiënt gaat heeft dat niet altijd te maken met de ziekte, waarvoor de patiënt op controle komt. In deze workshop wordt aandacht besteed aan signalen, die je op een ander spoor (zouden moeten) zetten. Verder wordt er aandacht besteed aan vragen, die je dan kunt stellen en aan de samenwerkingsafsprakentussen POH en huisarts hierbij. Ook krijg je een overzicht van ziektes en aandoeningen die relatief vaak voorkomen bij COPD. Speciale aandacht is er voor hartfalen en andere veel voorkomende instinkers Deze workshop is geschikt voor lich-t en ver gevorderde praktijkondersteuners en voor huisartsen. Workshop 14: Dubbeldiagnose astma en COPD De klachten van astma en COPD zijn weinig specifiek. In de praktijk zijn er nogal wat patiënten die kenmerken van zowel astma als COPD hebben. Wanneer moet je het nu 'astma' noemen en wanneer 'COPD'? En wanneer krijgt iemand beide diagnoses? Vroeger was de spirometrie hierbij erg belangrijk, maar de betekenis hiervan is kleiner geworden. Ook 'COPD' patiënten zijn wel eens reversibel en 'astma' patiënten hebben soms ook chronische klachten. Hoe ga je met deze diagnostische problemen om en waarop bepaal je uiteindelijk je diagnose en je beleid? Deze workshop is geschikt voor licht- en ver gevorderde praktijkondersteuners en voor huisartsen Workshop 15: Motiveren voor behandeling Je weet dat gedragsverandering bij de patiënt bepalend is voor het effect van de behandeling bij COPD. Stoppen met roken, meer gaan bewegen en inhalatiemedicatie vast (gaan) gebruiken zijn steeds terugkerende onderwerpen als je astma- en COPD patiënten begeleidt. De kloof tussen wat je als hulpverlener wilt bereiken en waar de patiënt toe bereid is blijkt vaak groot te zijn. Je hebt daarom wellicht al een cursus Motiverende Gespreksvoering gedaan om die kloof effectiever te kunnen dichten. Soms lukt dat al aardig, maar er blijven patiënten die je niet verder krijgt en die je een moedeloos gevoel kunnen bezorgen. In deze workshop wordt stil gestaan bij hoe je optimaal aansluit bij de patiënt en deze in de gewenste richting gidst. En dat zonder te gaan duwen en trekken. Eigen casuistiek speelt een belangrijke rol in deze workshop.
Deze workshop is geschikt voor licht- en vergevorderde praktijkondersteuners en huisartsen die effectiever willen worden bij het motiveren van patiënten in hun praktijk