Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 31 October 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/52530 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Schrijven - Nieuwswaarde Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6 Stap 7 Extra: lvoorl Verderkijker Over dit lesmateriaal Pagina 1
Schrijven - Nieuwswaarde Vooraf Deze opdracht combineert onderdelen uit de categorie 'Lezen' met onderdelen uit de categorie 'Schrijven'. In deze opdracht ga je antwoord geven op de vraag: Leerdoelen: Hoe bepaal je wat er in de krant komt en wat niet? Je kunt omschrijven wat de hoofdgedachte van een tekst is en waar je deze in de tekst kunt vinden. Je kunt het verschil omschrijven tussen oriënterend lezen en zoekend lezen. Je kunt omschrijven wat wordt bedoeld met de lead van een tekst. Je kunt omschrijven wat wordt bedoeld met de kernzin. Je kunt twee manieren noemen hoe je een tekst kunt afsluiten. Je kunt aangeven waar je bij de lay-out van een tekst rekening mee moet houden. Je kunt minimaal vier criteria opnoemen die voor de nieuwsredactie van belang zijn bij de selectie van nieuws. Je kunt een aantal nieuwsrubrieken noemen die in een schoolkrant kunnen voorkomen. Eindproduct Het eindproduct van deze opdracht bestaat uit twee onderdelen: 1 Werkblad Nieuwswaarde Van een aantal opdrachten komen de antwoorden op dit werkblad. 2 Een schoolkrant. Voor het maken van de schoolkrant wordt de klas in vijf groepen verdeeld. Ieder groepje maakt een deel van de krant. Beoordeling Je krijgt een goede beoordeling voor deze opdracht als: Je, samen met een klasgenoot, het werkblad Nieuwswaarde goed hebt ingevuld (50 p). Je in je groepje een bijdrage hebt geleverd aan het overleggen, schrijven, lezen, verbeteren Pagina 2
Werkwijze Activiteiten en opmaken van de artikelen (50 p). Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Alleen Bestudeer Het Kennisbankitem 'Lezen en schrijven'. Stap 2 Alleen Lees de artikelen en beantwoord de vragen. Stap 3 Alleen + samen Welke criteria zijn bepalend bij het selecteren van nieuwsberichten? Stap 4 Alleen + samen Ga opzoek naar krantenartikelen. Stap 5 Alleen + samen Maak en schoolkrant. Stap 6 Alleen + samen Verzamel nieuws en schrijf de artikelen. Stap 7 Hele klas Rond de opdracht af. Benodigdheden Werkblad Nieuwswaarde PC met geluid. Kranten (papier of op internet). Materiaal voor het maken van de schoolkrant. Tijd Voor deze opdracht heb je vier lesuren van 50 minuten. Stap 1 Kennisbank Bestudeer uit de Kennisbank Nederlands de volgende onderwerpen: KB: Lezen: De hoofdgedachte van een tekst KB: Lezen: Zoekend lezen KB: Schrijven: Opbouw van een tekst KB: Schrijven: Lay-out Pagina 3
Bekijk nu het volgende filmpje. Beantwoord nu de volgende vijf vragen. Nieuwswaarde kn.nu/d1kxc 1 van 5 Waar of niet waar? Het NOS-journaal en Hart van Nederland brengen hetzelfde nieuws. a. waar b. niet waar 2 van 5 Waar of niet waar? Alles wat gebeurt, komt op het nieuws. a. waar b. niet waar 3 van 5 Waar of niet waar? Een journalist bepaalt wat wel en wat geen nieuws is. a. waar b. niet waar 4 van 5 Waar of niet waar? Gewone gebeurtenissen zijn nieuws. a. waar b. niet waar 5 van 5 Waar of niet waar? Pagina 4
Het NOS-journaal brengt vooral Human interest-nieuws, dus nieuws waar mensen zich persoonlijk betrokken bij voelen. a. waar b. niet waar Stap 2 Je krijgt twee berichten te lezen die afkomstig zijn van dedigitalekrant.nl. Lees de artikelen door en beantwoord de twee vragen op het werkblad Nieuwswaarde "Papieren en online kranten staan vol met nieuwsberichten. Een nieuwsbericht verschijnt niet zomaar in de krant. Voordat een gebeurtenis een nieuwsbericht is, moet er het één en ander gebeuren. Persbureaus als ANP, GPD en Novum zijn erin gespecialiseerd om nieuwswaardige gebeurtenissen te vinden. Als ze een nieuwswaardige gebeurtenis hebben gevonden, sturen ze een kort, feitelijk bericht naar de nieuwsredacties van kranten en tv. De redacties van kranten en tv sturen vervolgens hun verslaggevers erop uit. Die proberen zo snel mogelijk feiten te achterhalen en schrijven er een langer bericht over. Dat bericht leveren ze in bij hun redactie. Die redactie bepaalt dan wat er wel of niet in de krant of op het journaal komt." 1. Ga op internet op zoek naar hoeveel nieuwsberichten er jaarlijks door het ANP worden geleverd. Pagina 5
Ook onderstaand bericht komt van dedigitalekrant.nl. Lees ook dit artikel. "De meeste journalisten van een krant werken op de redactie van de krant. Sommige journalisten worden correspondenten genoemd. Zij wonen vaak in het buitenland. Zij verzamelen nieuws en sturen dat door naar de redactie. Correspondenten weten goed waar ze op moeten letten, omdat ze er wonen. Verder werken er verslaggevers (reporters) bij kranten die gebeurtenissen (voetbalwedstrijden, rampen, rechtzaken, staatsbezoeken) bezoeken om er over te schrijven. Verslaggevers beschrijven daar wat ze zien en interviewen mensen ter plaatse. En dat is nog niet alles. Voor kranten werken ook nog columnisten, cartoonisten, recensenten, weermannen, enz." 2. Zoek op een website van een krant een nieuwsbericht dat is geschreven door een correspondent, een nieuwsbericht dat is geschreven door een verslaggever en een nieuwsbericht dat afkomstig is van een persbureau. Stap 3 Redacties van kranten en tv-journaals krijgen iedere dag heel erg veel berichten binnen. Daarvan haalt ongeveer 10% de krant, 90% wordt niet gebruikt. Een redactie selecteert dus. Hieronder zie je zes criteria. Welke van deze criteria zijn voor nieuwsredactie bepalend bij het selecteren van nieuwsberichten? 1. Of er veel of belangrijke mensen betrokken zijn. 2. Of het dichtbij of ver weg is gebeurd. 3. Of het opvallend nieuws is. 4. Of het de journalisten genoeg werk oplevert. 5. Of het 'vers' genoeg is. Niet te lang geleden is gebeurd. 6. Of het boeiend is voor de doelgroep van het medium. Heb je een keuze gemaakt? Vergelijk je keuze met een klasgenoot. Schrijf op het werkblad Nieuwswaarde de criteria op op basis waarvan een redactie artikelen selecteert. Stap 4 Pagina 6
Je gaat nu met z'n tweeën zes (kranten)artikelen zoeken en van ieder artikel de nieuwswaarde bepalen. Hoe je dat doet, zie je in de tabel bij Stap 4 op het werkblad Nieuwswaarde. Websites waarop je nieuwsartikelen kunt vinden, zijn bijvoorbeeld: Nu.nl Nieuws.nl 7days.nl Nos.nl Zijn jullie klaar met het invullen van de tabel. Bespreek de tabel dan eens met een ander groepje. Kijk of jullie het eens zijn met wat is ingevuld. Stap 5 Jullie gaan nu beginnen aan het maken van het eindproduct: een schoolkrant. Jullie maken met de hele klas één schoolkrant. Groepen maken Voor het maken van de schoolkrant wordt de klas in vijf groepen verdeeld. Ieder groepje maakt een deel van de krant. Ieder groepje kiest een eigen chef. Eén van de chefs is de hoofdredacteur van de hele schoolkrant. Pagina 7
Het kan ook anders: begin met chefs aan te wijzen, en laat die hun personeel kiezen èn hun hoofdredacteur. Iedere groep heeft een eigen taak. Stap 6 Groep 1: zorgt voor foto s en illustraties in opdracht van de andere groepen. Groep 2: zoekt nieuws over recente gebeurtenissen of evenementen op school en schrijft commentaar op ontwikkelingen of gebeurtenissen en formuleert hierover een beargumenteerde mening of een advies aan de schoolleiding. Groep 3: maakt een rubriek voor zogenaamde ingezonden brieven en verzorgt een puzzel- en striprubriek. Groep 1 kan je hierbij helpen. Groep 4: verzorgt een interview met een (nieuwe) docent met een bijpassend portret en verzorgt een rubriek Humor in de klas. Groep 5: zoekt algemeen onderwijsnieuws dat interessant is voor leerlingen en verzorgt een rubriek Wist u dat. Nu is het tijd om het nieuws te verzamelen en de artikelen voor in de schoolkrant te gaan schrijven. Vervolgens lezen jullie alle artikelen en moet worden bepaald welke artikelen wel en welke artikelen niet in de schoolkrant komen. Als de keuze is gemaakt, moeten de gekozen artikelen in de gewenste lay-out worden geplaatst. Tenslotte moeten de artikelen worden samengevoegd tot een complete krant en moet besloten worden hoe de krant verspreid gaat worden. 1 Overleggen Overleg met je groepje waarover en hoe jullie gaan schrijven. Samen kom je vast tot leuke onderwerpen. Bedenk opdrachten voor de fotografen en de tekenaars. 2 Schrijven Iedereen van groep 2 schrijft een artikel. Zorg voor langere en kortere artikelen. Verzin ook een leuke kop (titel) voor ieder artikel. Schrijf je naam onder het artikel. 3 Lezen De chef verzamelt alle artikelen van zijn groep en laat de artikelen aan de andere groepjes zien. Dat kun je doen door alle groepjes telkens van tafelgroepje te laten wisselen waar de artikelen op blijven liggen. Alle groepjes lezen dus alles van elkaar. Markeer taalfouten. 4 Afronden De chefs bespreken welke artikelen wel in de krant komen en welke niet. Er is ruimte voor slechts 15 artikelen. Er zullen dus stukken af moeten vallen. De chefs bekijken of de artikelen aan de eisen voldoen. Ook maken ze een keuze uit de foto's en illustraties van groep 1. De hoofdredacteur leidt de vergadering en als de chefs het niet eens zijn, beslist de hoofdredacteur. Pagina 8
5 Verbeteren en opmaken Ga met je groepje de artikelen die zijn uitgekozen allemaal nog eens goed lezen en verbeter ze zo nodig. Zorg ook voor een mooie lay-out. De chefs spreken met elkaar af wat voor lettertype gebruikt moet worden en hoe groot ze moeten zijn (hoe groot 'gewone' tekst, hoe groot koppen). Denk om de juiste plaatsing van de foto's en tekeningen. Kijk eens hoe ze dat in een echte krant aanpakken. 6 samenvoegen De chefs zorgen ervoor dat er een complete krant wordt gemaakt van alle artikelen. 7 Verspreiden Misschien is het wel leuk om de krant te verspreiden over de hele school! Een digitale versie kan natuurlijk ook. Overleg met je docent. Stap 7 De schoolkrant is klaar. Tijd om deze opdracht af te ronden. Bij 'Vooraf' vind je onder het kopje 'Vragen-Leerdoelen' de hoofdvraag van deze opdracht. Kijk of jullie samen deze vraag kunnen beantwoorden. Onder het kopje 'Vooraf-Beoordeling' vind je de beoordelingscriteria. Lees de beoordelingscriteria nogmaals goed door. Hebben jullie het werkblad helemaal ingevuld. > Nee? Vul de open gaten alsnog in. > Tevreden? Laat het werkblad dan beoordelen door je docent. Extra: lvoorl Pagina 9
Leerlingen voor leerlingen Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt. Hieronder staat een video die goed past bij dit thema. Bekijk de video. Kun je de video goed volgen? Bespreek de inhoud van de video met een klasgenoot. Hoe maak je een nieuwsbericht? Let op: Als je de video wilt stoppen, druk dan eerst op de stopknop en klik dan de popup weg. Verderkijker Verderkijker De Verderkijker biedt bij de opdracht passende externe linkjes naar uitleg, oefenmateriaal of filmpjes. Voor het onderdeel Nieuwswaarde zijn de volgende items geselecteerd. www.jan.liebregts.eu Uitleg over de opzet van een artikel. www.youtube.com Uitleg met voorbeeld van een artikel. www.nieuwstool.nl Oefening: online een schoolkrant maken. Pagina 10
In de Verderkijker wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Mocht u vragen/opmerkingen hebben, of constateert u een niet-werkende link, horen wij dit natuurlijk graag. Dit kan via onze helpdesk. Pagina 11
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 31 October 2016 om 14:38 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2; Leerinhoud en Schrijven; Nederlands; Schrijfvaardigheid; Afstemming op publiek; Samenhang; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 3 uur en 30 minuten Trefwoorden rearrangeerbare Pagina 12