Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 July 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62546 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.
Inhoudsopgave Eetgewoontes Intro Vooraf Eindproduct-Beoordeling Leerdoelen Werkwijze Aan de slag Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Stap5 Over dit lesmateriaal Pagina 1
Eetgewoontes Intro Ieder land heeft zo zijn eigen eetgewoontes. Amerika breekt alle records en organiseert zelfs wereldkampioenschappen hotdog eten! Bekijk het volgende filmpje. Niet alleen wat je eet, ook hoe je eet is afhankelijk van je cultuur en de omgeving waar je eet. Vind je de situatie in dit filmpje normaal of raar? En wat weet jij van tafelmanieren? Wat zijn jouw eetgewoonten? Pagina 2
Vooraf Eindproduct-Beoordeling Eindproduct Je rondt deze opdracht af door een recept van een 'wereldgerecht' te maken. Kies bijvoorbeeld voor een Indiaas, Mexicaans, Indonesisch, Zuid-Afrikaans, Thais, Turks of Pools gerecht. Overleg met je docent of je het gerecht ook mag maken. Beoordeling In je recept staat duidelijk vermeld: waar het gerecht vandaan komt. welke ingrediënten je nodig hebt om het gerecht te maken. hoe je het gerecht moet bereiden. hoe je het gerecht gegeten moet worden. Als je het gerecht ook echt maakt, zorg je voor een foto van je gerecht bij het recept. Leerdoelen Na deze opdracht weet je, ken je, kun je: Pagina 3
twee redenen noemen voor de veranderde eetgewoonten in Nederland. het verschil tussen een vegetariër en een veganist. voedingsmiddelen die vleesvervangers zijn hoe vegetariërs kunnen voorkomen dat ze van sommige stoffen te weinig binnenkrijgen. een recept voor een wereldgerecht maken. Werkwijze Groepsgrootte De eerste stappen doe je alleen. Het eindproduct maak je samen met een klasgenoot. Benodigdheden Als je het gerecht gaat maken: ingrediënten voor het wereldgerecht. keukenspullen. Tijd Je hebt ongeveer één lesuur nodig voor stap 1 t/m 4 en één lesuur voor het eindproduct. Pagina 4
Aan de slag Stap1 Wereld(w)eten Zoveel volken, zoveel eetgewoonten. Op de website www.lekkerbelangrijk.nl/wereldweten vind je allerlei weetjes over vreemd eten in verschillende continenten. Zoek de juiste combinaties van gerecht en werelddeel: 1 Azië a Heb je weleens paardenrookvlees gegeten? 2 Afrika b Wat denk je van een larve van een bij? 3 Noord-Amerika c Broodje ratelslangfilet? 4 Zuid-Amerika d Of toch liever een hapje krokodil? 5 Europa e Mmm, lekker gebakken varkensneus! 6 Oceanië f Lekker, gebakken miertjes! 1 =... 2 =... 3 =... 4 =... 5 =... en 6 =... Bekijk nu op de website van SchoolTV ook nog het volgende filmpje: http://www.schooltv.nl/beeldbank/embedded.jsp?clip=20080325_voedselanimatie01 Of je iets lekker vindt, wordt niet alleen bepaald door de geur, kleur en smaak van voedsel. Ook wat je gewend bent speelt een belangrijke rol. Stap2 Pagina 5
Nederlandse gerechten? Erwtensoep en stamppot zijn typisch Nederlandse gerechten, maar zijn dat niet altijd geweest. Zelfs de aardappel is van oorsprong niet Nederlands. Hij is hier pas in de 16e eeuw gekomen sinds de ontdekking van Amerika. Onze eetgewoonten veranderen steeds. De afgelopen eeuw zijn er veel nieuwe gerechten en producten in de Nederlandse keuken in gebruik genomen en komen er nog steeds meer bij. Die producten zijn veelal uit het buitenland naar Nederland gekomen. We hebben ze leren kennen tijdens een vakantie in het buitenland. Of ze zijn bijvoorbeeld door iemand die in het buitenland is geboren in Nederland geïntroduceerd. Er staan tegenwoordig verschillende gerechten uit andere landen op onze menukaart. Er zijn veel restaurants en eetgelegenheden waar je pizza, roti en kousenband, shoarma, kebab, couscous, tandoori kip, saté of taco kunt eten of halen. Wereldeten Uit welk land komt welk gerecht oorspronkelijk vandaan en wat kan de reden zijn? Zoek de juiste combinaties. Combineer het land waar het gerecht vandaan komt en de reden waarom het in Nederland is, bij het juiste gerecht. 1 bami goreng a Immigranten uit Turkije. 2 braadworst b Vakantie in Mexico. 3 donut c Vakanties in de VS of Amerikaanse films? 4 falafel d Italianen openen hier restaurants. 5 kebab e Vakantiegangers uit Duitsland. 6 pizza f Immigranten uit het Midden Oosten. 7 sandwich g Vakantie in Frankrijk. 8 stokbrood h Indonesiërs openen restaurants. 9 taco i High society banden met Engeland. 1 =... 2 =... 3 =... 4 =... 5 =... 6 =... 7 =... 8 =... en 9 =... Stap3 Pagina 6
Godsdiensten Het christendom, het boeddhisme, de islam, het hindoeïsme en de joodse godsdienst zijn wereldgodsdiensten. Elke godsdienst schrijft wel enkele wetten voor omtrent het eten. Hieronder lees je over de invloed op het eten van de genoemde godsdiensten. Lees de informatie door. Schrijf van iedere godsdienst in één of twee zinnen op wat de invloed van het geloof op de eetgewoonten van de gelovigen is. Christendom:... Islam:... Jodendom:... Hindoeïsme:... Bespreek je antwoorden met een klasgenoot. Christendom In het christendom mag eigenlijk alles gegeten worden. Vroeger hield men wel op vrijdag visdag. Op die dag werd er geen vlees gegeten. Op feestdagen worden er wel speciale dingen gegeten. Katholieken kennen ook een vastenperiode. Dit is tussen carnaval en Pasen in. Carnaval is het feest van de vastenavond gevolgd door Aswoensdag. Dit is dan het begin van de vasten die 40 dagen duurt. Islam De Koran is het boek van de Islam. In de Koran staan onder andere ook voedingsvoorschriften. Volgens de islamitische wetten zijn voedingsmiddelen onder te verdelen in halal en haram. Pagina 7
Halal betekent letterlijk; toegestaan, wettelijk of rein. Haram betekent; niet toegestaan, niet wettelijk of onrein. Dit zijn bijvoorbeeld producten op basis van bloed, varkensvlees en het het vlees van dieren die aan een natuurlijke dood zijn gestorven (niet geslacht) of die niet in naam van Allah werden geslacht. Ramadan is de vastenmaand waarbij moslims niets eten en drinken niets tussen de zonsopgang en zonsondergang. De ramadan wordt afgesloten met het suikerfeest. Bekijk het volgende filmpje. Bron: Jeugdjournaal Jodendom Joden houden zich ook aan de voorschriften in verband met voedsel. Ze eten kosjer. Dat wil zeggen, ze eten alleen dingen die volgens de bijbel en de tradities toegestaan zijn. Zo is het verboden bloed te eten of te drinken. Melk- en vleesproducten worden nooit samen opgediend. De dieren die niet gegeten mogen worden staan in de bijbel. Daar horen bijvoorbeeld varkens konijnen paling en zeevruchten bij. De dieren die wel gegeten mogen worden moeten door een speciaal daarvoor opgeleide slachter geslacht worden. In de joodse keuken zijn speciale pannen voor zuivel- en voor vleesproducten. Producten die bereid zijn volgens de Joodse spijswetten en daarop gecontroleerd door rabbijnen krijgen het 'Kosjer certificaat'. Hindoeïsme Hindoestanen geloven in reïncarnatie waarbij je na de dood weer op aarde terugkeert in een ander lichaam. Dit kan een mensenlichaam zijn, maar ook een dier of zelfs een plant. Andersom kan een dier een gereïncarneerd mens zijn. Hindoestanen zien alle levende wezens als een deel van God; doden van een levend wezen betekent dus het beschadigen van deze God. In de praktijk komt het erop neer dat vooral veel oudere Hindoes vegetariër zijn. Zij eten dus geen vlees of vis. Niet-vegetarische Hindoes eten geen rund- of kalfsvlees, want juist de koe wordt als een heilig dier beschouwd. Stap4 Pagina 8
Vegetarisch eten Bij de stap over godsdiensten heb je al gemerkt, dat mensen die hindoeïstisch zijn vaak vegetarisch eten. Er zijn echter nog meer redenen, waarom mensen vegetarisch eten. In diverse Westerse landen neemt het aantal vegetariërs toe. Welke redenen hebben mensen om vegetarisch te eten? Hieronder een aantal opties. Bespreek ze met een klasgenoot. Zijn het redenen om vegetarisch te eten? Kunnen jullie nog andere redenen bedenken? A. Ze vinden het lekkerder dan vlees. B. Ze willen dierenleed tegengaan. C. Het is een manier van vasten. D. Voor het verbouwen van vegetarisch voedsel is minder grond nodig dan voor dierlijk voedsel. E. Hun geloof schrijft het voor. F. Ze vinden het gezonder dan het eten van vlees. Bekijk het volgende filmpje over vleesvervangers. Bron: Editie NL Vegetariërs eten geen vlees, gevogelte en vis. Bijna alle vegetariërs eten of drinken wel eieren, melk en melkproducten, zoals kaas. Sommige mensen die zich vegetarisch noemen, eten wel vis. Ongeveer vier procent van de Nederlandse bevolking eet elke dag vegetarisch. Daarnaast is er een groeiende groep parttime vegetariërs of'flex'vegetariërs, die één of meer dagen per week geen vlees eten. Veganisten eten helemaal geen producten van dierlijke oorsprong, dus ook geen melk, melkproducten of eieren. Met vlees krijg je belangrijke voedingsstoffen binnen. Missen vegetariërs die dan?...nee! Vegetariërs en zelfs veganisten kunnen heel gezond eten als ze vleesvervangers eten, zoals noten, tofu, Tempé, eieren en peulvruchten. Stap5 Pagina 9
Eindproduct Als eindproduct van deze opdracht maak je een recept van een wereldgerecht. Kies bijvoorbeeld voor een Indiaas, Mexicaans, Indonesisch, Zuid-Afrikaans, Thais, Turks of Pools gerecht. Zorg dat in het recept duidelijk staat waar het recept vandaan komt, welke ingrediënten je nodig hebt om het recept te maken en hoe je het gerecht moet bereiden. Overleg met je docent of jullie de gerechten ook echt mogen maken. Maak dan een boodschappenlijstje van de ingrediënten. Ga boodschappen doen. Zorg voor de keukenspullen die nodig zijn om het gerecht te bereiden. Bereid het gerecht en serveer het aan enkele klasgenoten. Maak een mooie foto van het gerecht dat je hebt gemaakt en voeg die toe aan het recept. Eet smakelijk! Pagina 10
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 July 2016 om 16:39 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 2; Leerinhoud en doelen Biologie; Instandhouding en ontwikkeling; Instandhouding; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden rearrangeerbare Pagina 11