gemeente Eindhoven Ondersteuning Stadspleinen Inboeknummer 10bst2165 Beslisdatum B&W 9 november 2010 Dossiernummer 045.301 Bijlage bij raadsvoorstel Strategisch plan Ergon 2011-2014 Betreft Reactie van cliëntenraad Wsw op Strategisch plan 2011 2014 Ergon en de beantwoording daarvan. In september 2010 is het Strategisch plan 2011-2014 Ergon geagendeerd op de vergadering van de cliëntenraad. Medio oktober 2010 heeft de cliëntenraad advies gegeven over het Strategisch plan. In deze bijlage is dit advies opgenomen. Wij geven als college onze reactie cursief gedrukt aan. PGB De SW-raad adviseert de gemeenten om in samenwerking met Ergon de mogelijkheden van het persoonsgebonden budget (PGB) in de Wsw te promoten. Hierbij adviseert de SW-raad om de term PGB structureel te vervangen door een meer pakkend en vertrouwen wekkend begrip. Als suggestie geeft de raad het begrip werknemer met portefeuille mee. Met ingang van 1 juli 2008 is het wettelijk mogelijk om een PGB aan te vragen zodat de Wsw-geïndiceerde inwoner zelf op zoek kan naar een passende baan bij een werkgever en/of de een keuze kan maken uit de organisatie die de begeleiding op de werkplek verzorgt. Dit is een recht van elke Wsw geïndiceerde, maar geen verplichting. Het begrip PGB is wettelijk verankerd in de Wsw. In 2008 hebben we als GRWRE een pilot gestart om 25 mensen via een PGB begeleid te laten werken. Het begrip PGB is daardoor al in communicatieve zin ingeburgerd. Ook is de mogelijkheid om gebruik te maken van het PGB al structureel ingebed in de uitvoeringsorganisatie. Alle mensen op de wachtlijst ontvangen hierover een informatiebrief. De komende periode zullen meerdere communicatiekanalen gebruikt gaan worden om de doelgroep van informatie te voorzien zoals websites, presentaties etc. Ergon en re-integratie / doelgroepvermenging De SW-raad wil een aanzet geven tot een onderzoek naar het vermoeden dat de aandacht van het management van Ergon zich meer richt op de reintegratiedoelgroepen. Vooruitlopend op dit onderzoek adviseert de SW-raad aan Ergon om uiterst alert te blijven op de traditionele taak van Ergon wat betekent arbeidsontwikkeling voor zover het kan voor mensen in de Wsw. De SW-raad adviseert de gemeenten om het tempo van doelgroepen die ook door Ergon geholpen kunnen
worden te temperen. Vanuit de gemeenten moet nu alertheid worden gevraagd zodat deze gemeentelijke taak optimaal blijft worden uitgevoerd. In de gemeenschappelijke regeling is opgenomen dat het werkvoorzieningschap is belast met de uitvoering van de Wsw. Daarnaast kunnen gemeenten taken aan het werkvoorzieningschap opdragen op het gebied van gesubsidieerde arbeid. We hebben aan onze uitvoeringsorganisatie Ergon de laatste jaren gevraagd om de reintegratieactiviteiten uit te bouwen: Arbeidspool en Trabajo. Door deze doelgroepverbreding wordt ook efficiencywinst behaald. De ontwikkelingen laten zien dat de taken en (financiële) verantwoordelijkheden voor de gemeenten op het gebied van reintegratie gaan toenemen. Wij willen onze doelgroepen beperkt blijven houden tot arbeidsontwikkeling via betaald werk. Bij alle re-integratieactiviteiten zijn daarom duidelijke instroomeisen geformuleerd. Verder is door het werkvoorzieningschap de transitie rond de organisatie van de uitvoering van enerzijds de Wsw en anderzijds de re-integratieactiviteiten de afgelopen periode verder vorm en inhoud gegeven, met name door de scheiding binnen duidelijke business units. Naar verwachting zal er op de middellange termijn één regeling aan de onderkant van de arbeidsmarkt (WWB, Wsw en Wajong worden dan samengevoegd) ontwikkeld worden. Daarbij zal beschut werk blijven bestaan. Van belang daarbij is dat de komende jaren aandacht blijft bestaan voor deze laatste groep. Wij zien hierop toe. Omgevingsanalyse De gemeenten in de regeling en Ergon moeten samenwerken en scenario s voorbereiden voor het moment dat de omslag komt en de SW-er die op basis van zijn handicap altijd op de onderste treden van de ontwikkelingsladder zal blijven staan uit de boot dreigt te vallen. De SW-raad wil actief betrokken worden bij deze ontwikkelingen alsmede bij evaluatie en/of onderzoek met betrekking tot de toekomst van de SW-ers binnen het werkgebeid. De Wsw is erop gericht om zoveel mogelijk mensen in een zo regulier mogelijke arbeidsomstandigheden te laten werken via arbeidsontwikkeling. Niet voor een ieder is dit mogelijk. Daar waar kan buiten op de arbeidsmarkt, daar waar nodig binnen de eigen infrastructuur van Ergon. In het Regeerakkoord is opgenomen dat mensen met een indicatie voor een beschutte werkplek toegang houden tot de Wsw en dat huidige Wsw-ers niet worden herkeurd. Evident is dat deze doelgroep kwetsbaar is. We zullen de ontwikkelingen landelijk blijven volgen en in samenspraak met de GRWRE-gemeenten, onze uitvoeringsorganisatie en de SW-raad, hierop adequaat anticiperen. Wsw en PR Maak als gemeenten in ook niet inhoudelijk SW-gebonden verslagen, rapportages en andere media zoals internet, video, duidelijk hoe de gemeente gebruik maakt van de SW-kracht. In het aanbestedingsbeleid van de gemeenten moet de gemeente waar mogelijk is eisen van de inschrijver, wil hij kans maken op de aanbesteding, in zijn organisatie actief SW-ers inzet. 2
Als opdrachtgever zonder aanbestedingsplicht kan de gemeente eisen stellen aan of op zijn minst het gesprek aangaan over de inzet van SW-ers. Stel de gemeentelijke subsidievoorwaarden bij. Daar waar er personeelskosten met gemeentelijke subsidies worden gedekt er een verplichting komt om een of meerdere SW-ers in dienst te nemen. In ons inkoop- en aanbestedingsbeleid wordt in beginsel bij elke aanbesteding geëist dat een aantal (of een percentage) uitkeringsgerechtigden en/of Wsw-ers in dienst wordt genomen. Inmiddels hebben wij ook een projectbureau social return hiervoor opgesteld zodat de zaken die de opdrachtnemers hierover in hun aanbestedingen opnemen ook daadwerkelijk worden gerealiseerd. Duurzaam HR-beleid Geef Ergon de opdracht om hier scherper dan tot nu toe op in te zetten en extra ruimte te budgetteren voor opleiding en scholing, ook voor de gewone SW-er, zodat de kans op een blijvend passende baan wordt verhoogd. Via de zogenaamde Melba-methodiek worden de arbeidsmogelijkheden van de medewerker in beeld gebracht. Bij arbeidsontwikkeling speelt opleiding een belangrijke rol. In het afgelopen jaar is het beleid dat vooral substantiëlere opleidingen worden ingezet die opleiden tot een algemeen erkend diploma. Zo is een heel scala aan BBL-1 en BBL-2 niveau opleidingen tot stand gekomen. Er is in 2010 voor 1 miljoen geïnvesteerd in opleidingen. Gezien de bezuinigingstaakstellingen zal hiervoor naar verwachting geen extra ruimte zijn. De verwachting is dat de hoogte van dit budget voldoet. WMO Gezien de verwachte toekomstige bezuinigingen op de WMO spreekt de SW-raad zich uit om extra aandacht te hebben voor de gevolgen van deze groep zwakkeren. We zullen aandacht hebben voor deze kwetsbare inwoners, echter niet alle Rijksbezuinigingen zullen in verband met de financiële consequenties op de gemeenten afgewenteld kunnen worden. Huisvesting De SW-raad vindt dat drie punten essentieel moeten zijn in het pakket van eisen van de nieuwbouw. De SW-raad adviseert het bestuur om: - duurzaam te bouwen met als uitdaging tenminste energie neutraal; - qua inrichting rekening te houden met de negatieve gevolgen van deelgroepvermenging; - zorgen voor een breed pallet aan opleidingen waarbij het samen leren met de MBO-ers een stap moet zijn in de voorbereiding van een werkplek in het reguliere bedrijfsleven Duurzaam: In het programma van eisen voor de nieuwbouw is een aparte paragraaf opgenomen over duurzaamheid. Als uitgangspunt is hierbij gekozen voor het toepassen van de meest actuele, maar bewezen energiezuinige systemen en technieken. 3
Doelgroepvermenging: In de beoogde nieuwbouw is dit slechts beperkt aan de orde, omdat de nieuwbouw bestaat uit een centraal kantoor (waar de bedoelde problematiek niet speelt) en een bedrijfspand bestemd voor Grafimedia/Verspreidingen, waarbij het bedrijfsproces van Verspreidingen zich uiteraard veelal buiten afspeelt en bij de binnenwerkzaamheden slechts beperkt andere doelgroepen dan SW worden geplaatst. MBO-opleidingen: Zoals al bij onderwerp opleidingen al is toegelicht, zet Ergon een breed scala aan BBLtrajekten in waarbij vooral wordt samengewerkt met ROC. De gezamenlijke nieuwbouw van ROC en Ergon op de locatie De Hurk zal daarin niet tot een ander beleid leiden maar eerder nog de samenwerking intensiveren. Financiering Benadruk in de vaststelling van het Strategisch plan dat de SW-raad zijn werk ook financieel onafhankelijk kan uitvoeren. De SW-raad heeft conform de verordening een eigen budget om de cliëntenraad in staat te stellen zijn functie naar behoren te vervullen. De gemeente dient echter in het kader van de bezuinigingen alle uitgaven kritisch tegen het licht te houden. In dat kader kan het bestuur ervoor kiezen om daar waar noodzakelijk keuzes te maken Duidelijk is dat de cliëntenraad zijn functie goed moet kunnen vervullen en dat organisatiekosten en kosten voor deskundigheidsbevordering binnen bepaalde grenzen gemaakt moeten kunnen worden. De toekomst van de SW De komende jaren zullen belangrijk zijn voor de toekomst van de SW. Belangrijke beleidswijzigingen en bezuinigingen staan op stapel. De SW-raad adviseert de gemeenten om beleidsmakers bij de gemeenten de opdracht te geven dat zij in een vroeg stadium in contact treden met de SW-raad om tot keuzes te komen. Wij zijn het hier volledig mee eens. De SW-raad moet in een vroegtijdig stadium actief betrokken worden bij beleidsvoorstellen. Financiële reserves De SW-raad adviseert de gemeente om waar mogelijk binnen de bedrijfsvoering financiële reserves op te bouwen voor conjuncturele en politieke moeilijkere tijden. Het bestuur van de GRWRE heeft de beleidslijn vastgesteld dat de algemene reserve mag groeien tot maximaal 10 miljoen. Op dit moment is de hoogte van deze algemene reserve 5 miljoen. De reserves zullen in de toekomst naar verwachting hard nodig zijn om hieruit incidentele kosten te financieren die gepaard gaan met het doorvoeren van toekomstige beleidswijzigingen zoals de bundeling van drie regelingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Bovendien zal de opgebouwde reserve ook al deels benodigd zijn om de aangekondigde bezuinigingen in de begroting 2011 op te vangen. 4
Wachtlijst Geef binnen de gemeente opdracht voor actieve benadering van wachtlijsters zodat zij zich niet vergeten voelen en weten dat er gezocht wordt. Op een wachtlijst staan is inherent aan het systeem van de SW maar staat haaks op doelstellingen als participeren in de maatschappij. Aandacht voor mensen op de wachtlijst is essentieel en zou daarom bevorderd moeten worden. De SW-raad zou hierin zelf een actieve rol in kunnen spelen, maar de SW-raad verwacht ook extra aandacht van de gemeenten. Mogelijk kan via sociale media of internet een soort netwerk worden opgezet. Het ontstaan van een wachtlijst is niet te voorkomen, er worden meer mensen geïndiceerd voor de Wsw dan dat de landelijke overheid geld beschikbaar stelt om plekken te realiseren. Wij zijn het met u eens dat ook mensen op de wachtlijst aandacht nodig hebben, zij zijn immers aangewezen op het instrument Wsw. Wij zullen met de uitvoeringsorganisatie en de SW-raad in overleg treden op welke wijze dit tot stand kan komen. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, A. Verbakel, secretaris YG10050154 5