Lesvoorbereidingsformulier (Bron: Didactisch model 'van Gelder') Student Maurice Mans Mentor Marjon Gerris Klas H1Eh15DA Datum les 13-10-2015 (les 1 van de 2) Stageschool De Uitkijktoren Groep combi groep 5/6 Plaats Weert Aantal leerlingen 25 Vak Thema/onderwerp Deel 1 Beschrijving beginsituatie groep Natuur Waarnemen 1: Proeven en ruiken Beginsituatie groep Hebben de leerlingen van groep 5 reeds een les natuur en techniek gehad? Waar sluit de les op aan? Ja, ze hebben al lessen natuur en techniek gehad Deze les sluit aan bij het thema 'ik, jij en wij', waar ze momenteel mee bezig zijn Is er een methode aanwezig? Ja, de methode 'Wijzer' Hebben de leerlingen in voorgaande groep kennis gemaakt met proeven/ruiken? Nee Zijn er kinderen met een allergie voor bepaalde stoffen? Ja, Thirsa heeft een koemelkallergie Waar zijn de kinderen gevoelig voor en waar liggen kansen in actualiteit en omgeving? Nieuw vak: spannend Laat de kinderen veel doen/experimenteren/ontdekken samenwerken in groepjes Indien je afwijkt van de lesmethode: Waarom deze les? Opdracht: eigen les ontwerpen Kennis laten maken met het vak natuur en techniek Voorbereiding op les 20-10 Wie zijn mogelijke ordeverstoorders? Let wel op Pygmalion-effect (self fulfilling prophecy) S, J, KA, KB. Ik zorg dat deze kinderen betrokken zijn bij de les en maak voldoende (oog)contact Zijn er kinderen met concentratieproblemen? Verschil 's morgens/ 's middags? Concentratie: J, S, KA, KB, R Les wordt gelijk na de middagpauze gegeven, kinderen zijn weer 'fris' Verdere bijzonderheden / welke benadering Taakreductie/Tempo: n.v.t. Dyslexie? Onderzoek aangevraagd voor E eventuele opmerkingen
Deel 2 Lesdoel(en) Onzeker: S, J ADHD: nee Rekenen E-score: C, J, JB, KA, E, M, R, KB. Begrijpend lezen E-score: C, J, KA, M, R, KB. Technisch lezen E-score: R, E, M, RB, KA. Woordenschat E-score: C, JA, T, JB, KA, M Spelling E-score: S, E, KA Overall matig: J, KA, E, M, KB., A Slordige schrijvers: M (van Montessori) Overig: R heeft gehoorproblematiek, E kletst graag Hanteer je nieuwe didactische werkvormen of zijn deze bekend? Zijn de speel- en leermiddelen bekend? Kunnen de leerlingen de activiteiten zelfstandig uitvoeren? Waar moet je eventueel hulp bieden Kinderen zijn bekend met alle didactische werkvormen die in deze les voorkomen Met de coöperatieve werkvorm zijn de kinderen ook mee bekend Kijken kinderen hun eigen werk na? Zo ja, hoe? Niet van toepassing bij deze les Wie zijn de uitdelers? Niet van toepassing bij deze les Is er nog afmaakwerk?/wat indien kinderen klaar met opdrachten zijn? Niet van toepassing bij deze les Wat zou er mis kunnen gaan en hoe reageer ik hierop? Kinderen te enthousiast.(nieuw vak, dicht bij de beleefwereld van de kinderen, zelf proeven/experimenteren) Van tevoren duidelijke afspraken maken, de groep heeft dit nodig Lesdoelen en persoonlijke doelen Wat ga je oefenen met de leerlingen / wat moeten de kinderen beheersen? (passende procesdoelen en productdoelen) SMART 1. De leerlingen kunnen uitleggen wat smaakpapillen zijn (Waar zitten ze? Waarvoor dienen ze?) 2. De leerlingen kunnen de 4 smaken opsommen (zoet, zuur, zout, bitter ) 3. De leerlingen kunnen de rol van reuk bij het proeven beschrijven (causaliteit) Dit ga ik bereiken door: 1. De leerlingen een filmpje over de smaakpapillen te laten zien Ik laat de kinderen met spiegeltjes in hun mond kijken 2. De leerlingen een aantal zaken te laten proeven en hier een coöperatieve opdracht aan koppelen: A. keukenzout B. suiker C. tonic D. fruithapje E. augurk
Persoonlijke leerdoelen Deel 3 Sheet(s) vorige les Sheet(s) nieuwe les F. poedersuiker H. bouillon I. bitter lemon J. citroensap 3. De leerlingen te laten proeven met hun neus dicht (bij chocolade is het verschil goed merkbaar) Pedagogisch (gedrag, groepsverhoudingen en groepsdynamiek): 1. Ik zorg ervoor dat leerlingen die snel afgeleid zijn (J, S, KA, KB) de aandacht bij de les houden 2. Ik stimuleer dat iedereen zijn of haar verantwoordelijkheid in het groepje neemt Didactisch (vakspecifieke beginsituatie gekoppeld aan kennis van leerlijnen) - Kennisbasis wendbaar gebruiken Onderzoekscyclus 1. Confronteren 2. Verkennen 3. Opzetten van een experiment 4. Uitvoeren van een experiment 5. Concluderen 6. Presenteren van de resultaten 7. Verdiepen en verbreden Wat heb ik nodig en verantwoording n.v.t. PPT Na 13-10 Proeven Leerlijnen/kerndoel Kerndoel 41: zie Tule.slo.nl Materialen Link filmpje De leerlingen leren over de bouw van planten, dieren en mensen en over de vorm en functie van hun onderdelen. (functioneren van zintuigen) Leerlijnen, toelichting en verantwoording http://tule.slo.nl/orientatieopjezelfenwereld/f-l41.html spiegeltjes, zout, suiker, bitter lemon, tonic, fruithapje, augurken, poedersuiker, maggiblokjes, citroen, maggiblokjes peperkoek, chocolade http://www.schooltv.nl/video/smaak-een-van-je-zintuigen/#q=proeven http://www.schooltv.nl/video/geur-een-van-je-zintuigen/#q=reuk Deel 4 Planning les* totale tijd 55 minuten Tijd leerstof ((aan te leren informatie) rol van de leraar welke rol nemen de leerlingen aan Materiaal Inleiding en instructie Introductie en confrontatie thema Ik heb een citroen meegenomen en laat deze aan De kinderen nemen de rol 'openen', 'opnemen' Citroen (10 minuten) Duidelijke afspraken maken de leerlingen zien. Wat is het? Waar smaak het en 'delen' aan. naar? Ze luisteren naar de leerkracht, beantwoorden Spiegeltjes Welk gezicht trek je? Hoe noem je deze smaak? de vragen, vertellen en wisselen informatie uit Welke smaken zijn er zoal? Filmpje proeven
Ik laat de kinderen met spiegeltjes in hun mond kijken. Waarmee proef je eigenlijk? Ik zet het filmpje van school-tv aan Opdracht Verkennen Ik geef de opdracht dat de leerlingen zelf in groepjes De kinderen nemen de rol 'doen', 'ervaren' en Bord met Vrije exploratie mogen verkennen. Ik kijk naar wat de kinderen doen delen' aan proevertjes (5 minuten) en luister naar hun opmerkingen. Ze gaan samen in kleine groepjes van 3 of 4 experimenteren, waarnemen en uitwisselen wat ze proeven Opdracht Opzetten en uitvoeren experiment Ik deel aan de groepjes de enveloppen uit met De kinderen nemen de rol 'doen', 'ervaren' en bord met Gericht onderzoek Welke smaken horen bij welke producten? de strookjes opnemen' aan proevertjes (5 minuten) Vervolgens leg ik uit dat de het cijfer bij de juiste Ze gaan samen in kleine groepjes van 3 of 4 werkblad moeten plaatsen (smaak aan product koppelen) experimenteren, waarnemen en leggen de strookjes juist Opdracht Vervolgvraag Ik geef de kinderen opdracht om op verschillende De kinderen nemen de rol 'doen', 'bewerken' Bord met Gericht onderzoek Proef je echt alleen maar je tong? manieren te proeven. Kun je proeven met de lippen, en 'delen' aan. Ze gaan in kleine groepjes proevertjes (10 minuten) kun je proeven met je wang, wat proef je als waarnemen, de vragen beantwoorden en je je neus dicht knijpt? de bevindingen uitwisselen Rapportage resultaten verband tussen reuk en smaak Ik vraag of er een verband is tussen wat je ruikt en De kinderen leren de rol 'bewerken' en 'delen Filmpje reuk (10 minuten) Concluderen, presenteren wat je proeft. Proef je beter als je erbij ruikt of niet? Ze beantwoorden de causaliteitsvraag (controle proeven met neus dicht) Ik gebruik coöperatieve werkvorm 'de lijn' De kinderen nemen een plaats in op de lijn: De lijn Smaak proef je met A. de tong B. de tong en neus C. de neus Indien tijd over Verdiepen en verbreden Ik geef de kinderen opdracht om op verschillende De kinderen weten nu dat de smaakpapillen (5 minuten) manieren te proeven. op verschillende plaatsen op de tong Ze kunnen proeven met het achterste gedeelte van de verschillende smaken kunnen onderscheiden tong (bitter), zijkanten van de tong (zout en zuur) en Ze weten ook nu welke producten zoet, zuur, zout het puntje van de tong (zoet) en bitter smaken. Ze mogen nu experimenteren of ze ook daadwerkelijk zoet met puntje van de tong, zout en zuur met de zijkant van de tong en bitter met het achterste van hun tong kunnen proeven
Evalueren Instructie en interactievorm Ik stel vragen als: De kinderen nemen de rol 'reflecteren' en en reflecteren welke onderwerpen zijn aan bod gekomen? Productgericht integreren' aan (10 minuten) terugpakken van de lesdoelen Waarmee proef je? Ze geven antwoord op de vragen en zo kunnen Hypothese, verificatie en causaliteit Wat zit er op je tong? Hoe heten deze ook alweer? de leerlingen zich afvragen of ze voldoende laten terugkomen Welke smaken zijn er? geluisterd hebben Hoe kun je erachter komen dat je reuk de smaak Ze kunnen discussiëren over het proces versterkt? en vergelijken hun eigen reactie en emotie met die van andere leerlingen. Daarbij reflecteren ze Procesgericht op hun gedrag en samenwerking. (reflecteren) *Hoe ging de samenwerking in het groepje bij de Ze proberen de lesstof na te vertellen in eigen vrije exploratie/gericht onderzoek woorden (integreren) Algemene vragen: *Wat ging goed en wat kan er beter? (Tips en tops) *Vonden jullie het een leuke les? * Volgens figuur 3.1. Schema 'Onderwijs ontwerpen', uit De Munnik 'ontwerpen van onderwijs' Deel 5 Evaluatie met Mentor Evaluatie Tips Tops Feedback Mentor * Hou rekening met het samenstellen van groepjes (A. K. S. en R. bij elkaar * Leuke les Marjon Gerris in een groepjes veroorzaakt problemen) * Veel interactie op les * Ook mede hierdoor teveel lawaai tijdens het proeven * Betrokkenheid leerlingen * Goede PowerPointpresentatie * Goed dat je daadwerkelijk de les hebt stil gelegd. Zo weten de leerlingen dat je iets ook echt meent. Je voegt daad bij woord. Feedback vakdocent * Inhoudelijk sluiten de lesdoelen niet aan bij de ontwikkeling van de groep Georges Ledoux (zintuigen horen niet bij groep 5 en 6), Controleer Tule. op lesvoorbereiding Mijn reactie naar Georges: Ik zie zintuigen bij alle groepen terugkomen. groep 1 en 2: zintuigen: gezicht, gehoor, reuk, tast, smaak groep 3 en 4: van buitenaf waarneembare inwendige lichaamsdelen, o.a. zintuigen groep 5 en 6: verschillen tussen mensen in het functioneren van zintuigen groep 7 en 8: werking en functie van de zintuigen. Ik controleer overigens altijd Tule als ik een lesvoorbereiding maak * Filmpjes zijn eigenlijk per definitie geen goede binnenkomers Mijn reactie naar Georges: De les 'proeven en ruiken' open ik met een citroen en de les geluid en gehoor'
met een gitaar. Ik zet pas later de filmpjes in om de werking van de zintuigen uit te leggen * Wat doen de leerlingen precies, niet heel helder omschreven (aangepast) * Didactiek van onderzoekend leren komt niet mooi naar voren (aangepast)