Lekker stel + + Kleur & vorm. Schaapje Slaaaaa

Transcriptie

1

2 Over de Tong Bekijk voordat je begint deel 1 van de film. Op heel veel scholen ga ik smaakproeven doen. Ook op jullie school! En jullie kunnen me daarbij helpen door aan mijn experimenten mee te doen. Als goede proefpersonen willen jullie je natuurlijk goed voorbereiden. Jullie hebben in de film al veel geleerd over het proeven van eten en over de vijf smaken. Laat nu met dit boekje zien dat jullie smaakmakers zijn. Totdat jullie er helemaal klaar voor zijn: dan mogen jullie topteams mijn smaakproeven gaan uitvoeren! Leuk en leerzaam voor jullie. En voor mij! Veel plezier en succes! Smaken verschillen Proeven doe je met je tong. Op je tong zitten allemaal smaakpapillen. Je herkent daardoor dat banaan zoet smaakt en citroen zuur. Een olijf smaakt: En andijvie, hoe smaakt dat? De vier bekende smaken zijn zoet, zuur, zout en bitter. De vijfde - minder bekende - smaak is umami. Bedenk bij elke smaak een product uit de Schijf van Vijf. Er staan een paar voorbeelden op de voorkant. Kan je zelf nog andere producten bedenken? 1. Dit smaakt vooral zoet: 2. Dit smaakt vooral zuur: 3. Dit smaakt vooral zout: 4. Dit smaakt vooral bitter: Je tong moet vaak wennen aan smaken. Daarom is het leuk om altijd even te proeven van een product. Misschien vond je witlof vroeger bitter. Je proeft het nog een keer en denkt valt mee, en een volgende keer: hmm, best lekker. Er is een smaak waaraan we meestal niet hoeven te wennen. Welke smaak is dat voor jou? Schaapje Slaaaaa Lekker stel In de film zagen jullie dat we smaken kunnen combineren: dan mix je de smaak die je lekker vindt met de smaak waaraan je nog moeten wennen. Zoals spruitjes met banaan. Of witlofsalade met mandarijn. De bittere groente mixt goed met het zoete fruit! Bekijk de Schijf van Vijf op de poster in de klas. Het is lekker en gezond om steeds weer andere dingen te kiezen uit de vijf vakken. Dan voel je je lekker fit. Combineren is dus niet alleen heerlijk, maar ook nog eens goed voor je lijf! Welke combinaties van twee of meer smaken uit de Schijf vind jij lekker? Kleur & vorm Hier zie je heerlijke aardbeien. Welke kies jij? 5. Dit smaakt vooral umami: Een product kan ook een beetje zoet én een beetje zuur zijn. Dat noem je zoetzuur. Sommige appels smaken bijvoorbeeld zoetzuur. En in welke wortel zou jij je tanden zetten? 2 3

3 In de film zagen we het voorbeeld van de smoothie: proeven doen we niet alleen met onze tong, je ogen willen ook wat! Een aardbei hoort rood te zijn. Een wortel recht. Of is het maar net wat je gewend bent? Uitgekookt Gek eigenlijk, de aardappel die je uit de grond haalt kan je niet gelijk eten: een rauwe aardappel is echt niet lekker. En niet gezond. Je moet hem eerst koken. Ook in een bietje zet je niet zo je tanden. Andere groentes kan je rauw of gekookt eten. Bijvoorbeeld een reep bleekselderij of een: Honderden jaren geleden waren wortels rood, paars, geel of wit. Daarna werd alleen de oranje wortel gekweekt. En wat zie je nu in de supermarkt? Inderdaad, allerlei kleuren wortels. En elk kleurtje heeft zijn eigen smaak. Vraag eens aan je opa of oma of zij vroeger altijd alleen maar rechte wortels aten. Of misschien toch ook van die zanderige in een gekke vorm? Dat ruikt naar meer Je ogen willen dat eten er lekker uitziet. Er is nog een zintuig belangrijk voor je smaak: de neus. Misschien merk je het zelf wel eens als je verkouden bent: je neus zit dan dicht en daardoor proef je je eten niet meer goed. Eten dat we lekker vinden ruiken, vinden we ook lekker smaken. Denk maar aan de geur van vers gebakken brood! Welk eten vind jij lekker ruiken? Gebruik de Schijf van Vijf erbij! Een tomaat zo van de struik is heerlijk. Je kan tomaten ook koken, bereiden en fijn maken met een zeef. Dan heet het: Hoe smaakt dit? Jullie hebben de smaak goed te pakken. Voordat jullie met mijn proefjes beginnen nog even dit: ga eens vaker op smaakbelevenis. Varieer en combineer erop los uit de Schijf van Vijf. Er valt genoeg te kiezen. En zo ontdek je steeds weer nieuwe kraak & smaak. Welke producten zou jij willen ontdekken? Gebruik de Schijf van Vijf. 1. Krrrrakend Wat is het verschil tussen een volkoren boterham en een volkoren cracker? Niet zo moeilijk: het ene is zacht en het andere krakend. Daardoor smaken ze heel anders, terwijl de basis van allebei volkorenmeel is. Dus: bij het proeven is ook belangrijk hoe iets voelt in je mond pineberry, lijkt op een aardbei, smaakt naar ananas Jullie zijn nu wel klaargestoomd. Luister naar mijn laatste tips in de film en starten maar met de proefjes.

4 Proef 1: Mond open, ogen dicht Wat hebben jullie geproefd? Welke smaak heeft het? 1. Wat hoop jij dat er in zit? Proef 3: Mixen maar! Jullie hebben drie combinaties geproefd. Welke smaak hebben ze? 1. De citroen met banaan: De witlof met banaan: 3. De appel met witlof: banaan is ook dol op wortel 4. Proef 4: Appel = Appel? Jullie hebben appel en appelmoes geproefd. Beschrijf als topproevers precies wat het verschil is. Beschrijf ook het mondgevoel. Proef 2: Wisseltruc Wat denk je, voordat je deze proef doet? Zou je met je ogen en je neus dicht proeven of je water of melk drinkt? Doe nu de proef. En, proefde je wat er in welk bekertje zat? Wat bewijst deze proef? De appel smaakt: De appelmoes smaakt: Wist je dat er duizenden soorten appels zijn? Appelmoes maken we meestal van goudrenetten. Elke appel smaakt een beetje anders. Maar alle appels zijn lekker gezond! Klaar? Check en kijk het laatste deel van de film voor de antwoorden. Bedankt voor het meedoen! Over de Tong voor groep 6 is een uitgave van Ik eet het beter, het educatieve platform van Albert Heijn. 6 Het is ontwikkeld in samenwerking met het Voedingscentrum. Meer informatie staat op ikeethetbeter.nl Albert Heijn

5 Proef! Thuis Proeven doe je met je tong. Maar weet je dat maar 10 tot 20 procent van het proeven met je tong gebeurt? Heel veel smaken herken je via je neus. Jij hebt dat in de klas al gecheckt door melk en water te proeven met je ogen en neus dicht. Nu mag je vader of moeder proefkonijn zijn. Leg een stukje appel en een stukje ui (zonder de schil) klaar, zonder dat de proefpersoon het ziet. De proefpersoon houdt zijn ogen en neus dicht. Laat de proefpersoon eerst een stukje appel proeven en dan een stukje ui. Wat heeft hij of zij geproefd? Sommige producten lijken om te zien op elkaar, maar smaken héél anders. Wat denk je van een groene druif en een groene olijf? Zou je het verschil proeven met je ogen en neus dicht? Zoek een proefpersoon en probeer het uit. Recept: Spruit Fruit Spruitjes bitter? Niet in dit groentegerecht! Echt eens proberen! Dit heb je nodig voor 4 personen 750 gram spruiten 1 bosje selderij 3 bananen 1 theelepel boter eventueel beetje nootmuskaat Zo maak je het Maak de spruiten schoon door de buitenste blaadjes te verwijderen en ze te wassen. Was het bosje selderij en hak het fijn. Kook de spruiten en selderij met een laagje water in minuten gaar. Giet de groente af en roer de boter erdoorheen. Snijd de banaan in plakjes en roer die voorzichtig door de groente. Voeg eventueel nootmuskaat toe. Laat nog even warm worden. En smullen maar van dit verrassende bijgerecht. Het is nog megagezond ook!