Nationaal Onderzoek Over Het Nieuwe Werken 2012 Alle feiten en cijfers Gegevens Datum : 20 juni 2012 Auteur : Redactie
Inhoud Inleiding... 4 Onderzoek... 4 Verantwoording... 4 Belangrijkste conclusies... 5 Voordelen van Het Nieuwe Werken... 5 Weinig vertrouwen in de praktijk... 5 Organisaties maken pas op de plaats... 5 Infographic... 6 Tabellenrapport... 7 Bronnen... 32 Literatuur... 32 Online bronnen... 32 Pagina 3/32
Inleiding Onderzoek Het platform Over Het Nieuwe Werken deed dit jaar al weer voor het vierde opeenvolgende jaar onderzoek naar de stand van zaken op het gebied van Het Nieuwe Werken (HNW), het Nationaal onderzoek Over Het Nieuwe Werken. Ruim 3200 lezers van vakbladen en leden van community s deden mee. In dit rapport vindt u alle feiten en cijfers. Eerst wordt ingegaan op de belangrijkste conclusies. Verder is een infographic opgenomen, een informatieve illustratie waarmee u snel een indruk krijgt van Het Nieuwe Werken in Nederland. Ten slotte vindt u het tabellenrapport met de resultaten. Verantwoording Het onderzoek is uitgevoerd op basis van een willekeurige steekproef uit een bestand van abonnees en lezers van vaktijdschriften, boeken en e-mailnieuwsbrieven voor kenniswerkers. In totaal hebben 3207 mensen tussen 12 april en 3 mei 2012 deelgenomen. Gebruik als bronvermelding: B+B Vakmedianet, Platform Over Het Nieuwe Werken (www.ohnw.nl), n. = 3207. Pagina 4/32
Belangrijkste conclusies Vertrouwen is een belangrijke voorwaarde voor Het Nieuwe Werken. Toch is dit vaak niet aanwezig. Zo twijfelt 31% van de medewerkers wel eens of collega s die ergens anders aan het werk zijn wel echt werken. Voordelen van Het Nieuwe Werken Het jaarlijks terugkerende onderzoek laat duidelijk zien dat Nederland de voordelen van Het Nieuwe Werken ziet. Zo denkt 66% dat zijn of haar organisatie hierdoor productiever wordt. Ook worden de voordelen gezien als het gaat om duurzame inzetbaarheid. Voor 58% is Het Nieuwe Werken bijvoorbeeld onmisbaar om als werknemer inzetbaar te blijven. Dat is mogelijk door een betere combinatie van werk en privé. Het Nieuwe Werken vraagt echter wel om vertrouwen in medewerkers. Voor 67% begint het invoeren van Het Nieuwe Werken hiermee, gevolgd door een geschikte bedrijfscultuur (53%) en de beschikbaarheid van de juiste technologie (46%). Het is echter opvallend dat het belangrijkste ingrediënt vertrouwen ontbreekt bij een op de drie medewerkers. Weinig vertrouwen in de praktijk Het is niet verrassend dat vertrouwen als belangrijke voorwaarde wordt gezien voor Het Nieuwe Werken. Tenslotte werk je tijd- en plaatsonafhankelijk, en dan moet je erop kunnen vertrouwen dat mensen ook doen wat ze hebben afgesproken, aldus Henny van Egmond, partner van Yolk en schrijver van het boek Het nieuwe werken van visie naar praktijk. In de praktijk komt van vertrouwen echter weinig terecht. Organisaties zijn de afgelopen jaren feitelijk ingericht op basis van wantrouwen, en dat is de laatste jaren alleen maar erger geworden. We controleren letterlijk elke activiteit, alles moet worden vastgelegd en als er wat fout gaat, is de eerste vraag die we stellen: wie kunnen we de schuld geven? Al dat wantrouwen leidt tot niets. Meer regels en procedures, meer toezicht en controles, het zijn allemaal activiteiten die vrijwel nooit waarde toevoegen in een organisatie. We zien nu in het onderzoek dat het wantrouwen ook bezit neemt van de medewerkers. Zijzelf vertrouwen hun collega s niet meer als ze thuiswerken, terwijl we weten dat mensen die elders werken vaak harder werken dan op kantoor. Maar ja, zoals de waard is Organisaties maken pas op de plaats Uit het onderzoek blijkt verder dat het aantal medewerkers dat bepaalt waar en wanneer het werk wordt gedaan nauwelijks is veranderd. Zo bepaalt 54% waar het werk wordt gedaan en 52% wanneer het werk wordt gedaan (in 2011 was dit respectievelijk 53% en 54%). Het lijkt er dus op dat veel organisaties in 2012 een pas op de plaats maken. Pagina 5/32
Infographic Pagina 6/32
Tabellenrapport Vraag 1: Heeft u al eerder gehoord van het begrip Het Nieuwe Werken? Nee 2% Ja 98% Vraag 2: Welke van onderstaande typeringen vindt u het meest van toepassing op Het Nieuwe Werken? Kies maximaal 2 antwoorden. 9 8 77,08% 7 6 49,77% 4 3 14,91% 16,14% 5,86% Flexibiliteit/vrijheid Hype De toekomst van werk Theorie Duurzaamheid Pagina 7/32
Vraag 3: Hoeveel van uw arbeidsuren werkt u gemiddeld vanuit huis? 45% 45,91% 4 35% 3 25% 25,37% 15% 5% 10,92% 7,47% 4,09% 3,11% 3,14% nooit zeer beperkt rond rond 33% (bij 40 uur (een op de is dat gem. drie 1 dag per dagen) week) rond rond 66% (twee op de drie dagen) vrijwel alle werktijd Vraag 4: Welke van onderstaande Social Media gebruikt u regelmatig? 8 7 68,47% 6 44,69% 4 3 27, 24,87% 17,63% 18,33% 10,59% Twitter Facebook LinkedIn Google + Yammer / Pleio Eigen organisatie social software Anders Pagina 8/32
Vraag 5: Werkt u in een kantooromgeving met meer dan 10 medewerkers? Nee 25% Ja 75% Vraag 6: Beantwoord de volgende stellingen zoals uw situatie op dit moment is. Kies anders voor Niet van toepassing (n.v.t.): Vraag 6.1: Ik beslis zelf waar ik mijn werk doe. 56% 54% 53,86% 52% 48% 46% 46,14% 44% 42% totaal) Ja Nee Aantal n.v.t.: 106 deelnemers (4,35% van Pagina 9/32
Vraag 6.2: Ik beslis zelf wanneer ik mijn werk doe. 53% 52, 52% 51% 49% 48% 47,8 47% 46% 45% van totaal) Ja Nee Aantal n.v.t.: 87 deelnemers (3,58% Vraag 6.3: Ik werk op meerdere plekken buiten het pand van mijn werkgever. 7 6 57,72% 42,28% 4 3 totaal) Ja Nee Aantal n.v.t.: 113 deelnemers (4,64% van Pagina 10/32
Vraag 6.4: Ik werk regelmatig s avonds of in het weekend. 6 55,56% 44,44% 4 3 Ja Nee Aantal n.v.t.: 72 deelnemers (2,96% van totaal) Vraag 6.5: Ik heb mijn planningsafspraken samen met mijn leidinggevende aangepast aan flexibel werken. 8 7 72,24% 6 4 3 27,76% van totaal) Ja Nee Aantal n.v.t.: 385 deelnemers (15,84% Pagina 11/32
Vraag 6.6: Het Nieuwe Werken is voor mij een reden om te kiezen voor een (nieuwe) werkgever 9 8 77,54% 7 6 4 3 22,46% totaal) Ja Nee Aantal n.v.t.: 350 deelnemers (14,43% van Pagina 12/32
Hieronder volgen enkele beweringen, geclusterd naar aspect van Het Nieuwe Werken (HNW). Wij begrijpen dat niet elk oordeel zwart-wit is, maar kiest u s.v.p. het antwoord dat het meest bij u of bij uw organisatie past. Vraag 7: Verantwoordelijkheid Vraag 7.1: Als ik meer buiten kantoor ga werken, vind ik het logisch dat ik daar mijn werkplek zelf inricht volgens de arborichtlijnen. 9 8 77,94% 7 6 4 3 22,06% van totaal) Aantal n.v.t.: 104 deelnemers (4,28% Pagina 13/32
Vraag 7.2: Als ik meer buiten kantoor ga werken, vind ik het logisch dat ik daar mijn werkplek grotendeels zelf bekostig. 6 56,44% 43,56% 4 3 totaal) Aantal n.v.t.: 107 deelnemers (4,41% van Vraag 7.3: Ik vind dat teamleden de verantwoordelijkheid voor afdelingsdoelen moeten nemen, en zelf in staat zijn oplossingen te vinden voor problemen. 10 92,67% 9 8 7 6 4 3 7,33% totaal) Aantal n.v.t.: 54 deelnemers (2,22% van Pagina 14/32
Vraag 8: Werk en privé Vraag 8.1: Door de onduidelijke scheiding tussen werk en privé zal HNW leiden tot meer burn-outs 8 7 68,61% 6 4 3 31,39% van totaal) Aantal n.v.t.: 79 deelnemers (3,3 Pagina 15/32
Vraag 8.2: HNW is vooral handig voor werkende moeders en mensen die ver van hun werk wonen 56% 54% 53,99% 52% 48% 46% 46,01% 44% 42% totaal) Aantal n.v.t.: 42 deelnemers (1,75% van Vraag 8.3: HNW is onmisbaar om als werknemer inzetbaar te blijven (met oog op de vergrijzing) 7 6 57,9 42, 4 3 totaal) Aantal n.v.t.: 76 deelnemers (3,17% van Pagina 16/32
Vraag 9: Vertrouwen Vraag 9.1: Als ik buiten kantoor werk, vind ik het goed dat mijn manager mijn output meer controleert. 8 73,44% 7 6 4 3 26,56% Aantal n.v.t.: 86 deelnemers (3,56% van totaal) Vraag 9.2: HNW moet je volledig vrij laten. Een formeel besluitvormingsproces of een medewerker flexibel kan werken, is niet nodig 8 7 69,11% 6 4 3 30,89% Aantal n.v.t.: 48 deelnemers (1,99% van totaal) Pagina 17/32
Vraag 9.3: Ik twijfel eerlijk gezegd wel eens of mijn collega's wel echt werken als ik ze niet zie 8 7 68,56% 6 4 3 31,44% (7,68% van totaal) Aantal n.v.t.: 185 deelnemers Pagina 18/32
Vraag 10: Betrokkenheid Vraag 10.1: Op kantoor aanwezig zijn en direct contact met collega's vind ik uiteindelijk belangrijker dan de voordelen van thuiswerken. 6 55,47% 44,53% 4 3 Aantal n.v.t.: 78 deelnemers (3,23% van totaal) Vraag 10.2: Als ik meer buiten kantoor ga werken, is een nadeel dat ik minder zichtbaar word voor collega's en het management. 9 8 78, 7 6 4 3 21,9 Aantal n.v.t.: 33 deelnemers (1,37% van totaal) Pagina 19/32
Vraag 10.3: Social media heffen het gemis aan persoonlijk contact op als ik thuiswerk. 9 8 79,92% 7 6 4 3 20,08% (4,02% van totaal) Aantal n.v.t.: 97 deelnemers Pagina 20/32
Vraag 11: Productiviteit Vraag 11.1: Zakelijk gebruik van Social Media is noodzakelijk om succesvol volgens Het Nieuwe Werken te werken. 6 54,76% 45,24% 4 3 Aantal n.v.t.: 131 deelnemers (5,37% van totaal) Vraag 11.2: Invoering van Het Nieuwe Werken maakt in onze organisatie alleen kans als de business case een kostenreductie of winst oplevert. 53% 52,58% 52% 51% 49% 48% 47,42% 47% 46% 45% 44% totaal) Aantal n.v.t.: 273 deelnemers (11,18% van Pagina 21/32
Vraag 11.3: HNW zorgt ervoor dat onze organisatie productiever wordt dan ze nu is. 7 65,9 6 4 34, 3 totaal) Aantal n.v.t.: 215 deelnemers (8,81% van Vraag 11.4: Mobiel werken (tablets, smartphones) is cruciaal voor Het Nieuwe Werken 9 84,34% 8 7 6 4 3 15,66% totaal) Aantal n.v.t.: 38 deelnemers (1,55% van Pagina 22/32
Vraag 12: Aard en cultuur Vraag 12.1: Ik zie mijn organisatie als een 9-tot-5-organisatie. 7 62,67% 6 4 37,33% 3 Aantal n.v.t.: 31 deelnemers (1,27% van totaal) Vraag 12.2: Ik zie mijn manager als een 9-tot-5-manager. 9 8 77,05% 7 6 4 3 22,95% totaal) Aantal n.v.t.: 81 deelnemers (3,33% van Pagina 23/32
Vraag 12.3: Ik ben zelf een 9-tot-5-medewerker (of manager). 9 8 80,17% 7 6 4 3 19,83% totaal) Aantal n.v.t.: 31 deelnemers (1,27% van Vraag 12.4: Ik zie in mijn team overwegend 9-tot-5-medewerkers. 54% 53% 53,08% 52% 51% 49% 48% 47% 46,92% 46% 45% 44% 43% totaal) Aantal n.v.t.: 43 deelnemers (1,76% van Pagina 24/32
Vraag 13: Wanneer denkt u dat uw organisatie klaar is voor Het Nieuwe Werken? 3 26,78% 25% 21,53% 17,18% 15% 15,49% 11,32% 7,7 5% Mijn organisatie Mijn organisatie is heeft Het Nieuwe er klaar voor Werken al geïntroduceerd Binnen 2 jaar Over 2 tot 5 jaar Duurt langer dan 5 jaar Weet ik niet Pagina 25/32
Vraag 14: Het invoeren van Het Nieuwe Werken begint met... (kies maximaal 2 antwoorden) 8 7 66,83% 6 53,4 45,65% 4 3 6,73% 4,43%...beschikbaarheid van de juiste technologie....vertrouwen in medewerkers....een geschikte bedrijfscultuur....een geschikte kantooromgeving....een business case. Pagina 26/32
Tot slot, enkele gegevens over uzelf Vraag 15: Wat is uw belangrijkste kennis/vakgebied? 25% 22,12% 15% 15,11% 15,52% 8,25% 6,79% 6,85% 5,52% 6,6 5% 4,19% 3,68% 3,49% 1,87% Pagina 27/32
Vraag 16: Wat is uw rol in de organisatie? 47,42% 45% 4 35% 3 25% 15% 5% 18,86% 18,43% 15,28% Vraag 17: Wat is uw geslacht? 53% 52% 52,19% 51% 49% 48% 47,81% 47% 46% 45% Vrouw Man Pagina 28/32
Vraag 18: Wat is uw leeftijd? 45% 4 38,3 35% 3 27,65% 25% 24,24% 15% 9,26% 5% 0,55% jonger dan 25 jaar 25-35 jaar 35-45 jaar 45-55 jaar 55+ Pagina 29/32
Vraag 19: In welke branche bent u werkzaam? 4 37,71% 35% 3 25% 15% 5% 2,54% 8,35% 10,57% 4,57% 1,9 2,83% 6,44% 1,62% 3,37% 1,78% 0,29% 0,25% 11,27% 6,51% Pagina 30/32
Vraag 20: Hoe groot is de organisatie waar u werkt? 45% 43,34% 4 35% 3 30,22% 25% 15% 12,62% 13,83% 5% 1-20 werknemers 20-100 werknemers 100-500 werknemers meer dan 500 werknemers Pagina 31/32
Bronnen Literatuur Henny van Egmond, Het nieuwe werken van visie naar praktijk. Kluwer, 2010. Online bronnen Platform Over Het Nieuwe Werken http://overhetnieuwewerken.nl/ Pagina 32/32
Special Over Het Nieuwe Werken 2012 Ieder jaar in september verschijnt de Special Over Het Nieuwe Werken. De insteek van de special is de focus op Het Nieuwe Werken vanuit de vakgebieden ICT, Facility, HRM en algemeen management. De Special Over Het Nieuwe Werken 2011 kunt u hier online doorbladeren. Vraag alvast de Special Over Het Nieuwe Werken 2012 aan (verschijnt in september 2012). Wilt u per direct op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen rondom Het Nieuwe Werken? Meld u dan ook aan voor onze gratis tweewekelijkse e-mailnieuwsbrief. U ontvangt dan automatisch het laatste nieuws, interessante blogs, prikkelende stellingen en gratis whitepapers in uw mailbox! Platform Over Het Nieuwe Werken Drie jaar geleden startte het platform Over Het Nieuwe Werken (), gericht op informatievoorziening aan, en interactie met, direct betrokkenen bij de implementatie van Het Nieuwe Werken: HR-managers, IT-managers, facility managers en algemeen managers. Gebruikmakend van de kennis van deze doelgroepen en het bereik van Vakmedianet door multimediale community s als Facto Magazine en GIDS voor Personeelsmanagement en Arbo is het de afgelopen jaren uitgegroeid tot een volwaardig platform waar duizenden geïnteresseerden elkaar vinden.