Dia 1 Interabdominaal vet het grootste endocriene orgaan 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Dia 2 Dia 3
Dia 4 Sterfte hart-vaatziekten Dia 5 Conclusies Er is een overall daling sterftecijfers tgv HVZ De sterft tgv HVZ bij met name jonge vrouwen neemt langzaam weer toe sinds 1997. Toename van het metabool syndroom is een bedreiging voor de sterftewinst die we tot nu toe in de strijd tegen hart en vaatziekten hebben bereikt. Dia 6 De opmars van het metabool syndroom
Dia 7 Metabool Syndroom Er is sprake van het metabool syndroom als er ten minste 3 criteria aanwezig zijn (ongeachte combinatie). Overgewicht Verhoogde Bloeddruk Afwijkend lipidenspectrum Diabetes Third report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on detection, evaluation, and treatment of high blood cholesterol in adults (Adult Treatment Panel III). Circulation 2002; 106:3143 Dia 8 Dia 9 Food was fast
Dia 10 Fast food Dia 11 Evolution of men Dia 12 CASUS heer O, 47 jaar keuring levensverzekering geen klachten nooit ziek geweest
Dia 13 Anamnese directeur bedrijf in sportkleding reist veel, eet meestal buitenshuis rookt 30 sigaretten per dag gebruikt 5 glazen alcohol per dag beweegt weinig Dia 14 Lichamelijk onderzoek adipeuze man RR 170/105 mmhg pols 80/min, regulair lengte 178 cm, gewicht 100 kg, BMI 32 buikomvang 110 cm Dia 15 Laboratorium glucose 6.5 mmol/l totaal cholesterol 5.3 mmol/l LDL-c 3.9 mmol/l HDL-c 0.7 mmol/l triglyceriden 1.5 mmol/l
Dia 16 Conclusie 47 jarige man met hoog risico HVZ atherosclerose risicofactoren roken hypertensie abdominale obesitas gestoorde glucose tolerantie (metabool syndroom) Dia 17 Risico factoren voor atherosclerose niet beinvloedbaar leeftijd geslacht familie anamnese HVZ beinvloedbaar dyslipidemia primair secundair diabetes hypertensie roken abdominale obesitas inactiviteit diet Dia 18 Overgewicht
Dia 19 USA 20 25 30 40 45 55 Dia 20 Obesity Trends* Among U.S. Adults 1985 (*BMI 30 overweight for woman) Dia 21 Obesity Trends* Among U.S. Adults 1995 (*BMI 30 overweight for woman)
Dia 22 Obesity Trends* Among U.S. Adults 1999 (*BMI 30 overweight for woman) Dia 23 Obesity Trends* Among U.S. Adults 2001 (*BMI 30, overweight for woman) Source: Mokdad A H, et al. J Am Med Assoc 1999;282:16, 2001;286:10. Dia 24 NL
Dia 25 Dia 26 Dia 27
Dia 28 Dia 29 Dia 30
Dia 31 Dia 32 Dia 33
Dia 34 Dia 35 Dia 36 Miami 2009
Dia 37 the Netherlands tomorrow!!!! Dia 38 Comorbiditeit Gevolgen bij overgewicht obesitas DM2 en obesitas Hart- en vaatziekten Obstructief Slaap Apneu Syndroom (OSAS) Polycysteus Ovarium Syndroom Artrose Hypertensie Ademhalingsproblemen Maligniteiten Dislipidemie Nefropathie Depressie Kortere levensverwachting: 5-20 jaar Overgewicht en DM2 hand in hand: 80-85% is te zwaar 1. Olshansky et al N Engl J Med 2005. 2. Bray et al. Endocrine 2006. 3. Bean et al. J Clin Psychol Med Settings. 2008 4. Roberts et al. Int J Obes Relat Metab Disord 2003. 5. Lemieux et al, Circulatino 102 (2000). 6. Renehan et al. Lancet 2008 7.Cowie et al. National Institutes of Health, 1997 Dia 39 Prevalentie Diabetes Prevalentie diabetes Nederland 2007: 4%, per norm huisartsenpraktijk 94 patiënten 2025: 8%, per norm huisartsenpraktijk 186 patiënten Grote boosdoeners Toename overgewicht Afname fysieke activiteit Andere oorzaken Vergrijzing Overleving Vroegtijdige opsporing Baan C. et al. Ned Tijdschr Geneeskd 2009
Dia 40 BMI BMI Duidelijke risicofactor DM2, maar houdt geen rekening met: Lichaamssamenstelling (vet vs spier) Locatie vet Geslacht Leeftijd Etniciteit Lichaamsvorm - Met name visceraal vet relatie met DM2 1. Pischon T et al. New England Journal of Medicine 2008; 359: 2105-20. 2. Deurenberg et al., Obesity Reviews 2002 3. Westphal et al. Clin Cornerstone 2008 Dia 41 Vet Perifeer vet Abdominaal vet Subcutaan vet Intra-abdominaal vet Retroperitoneaal vet Intraperitoneaal vet (visceraal vet) Mesenteriaal vet Vet in omentum Dia 42
Dia 43 Stelling 1: juist of onjuist? Een BMI van 25 kg/m 2 verhoogt de kans op DM2 bij vrouwen met factor 2 t.o.v BMI < 23 kg/m 2 Dia 44 Dia 45
Dia 46 Metabole gevolgen centrale obesitas Insuline resistentie Hyperinsulinemie Glucose intolerantie Type-2 diabetes Hypertriglyceridemie Small Dense LDL Postprandiale hyperlipidemie Hypertensie Endotheeldysfunctie Atherosclerose Hart en Vaatziekten Dia 47 Dia 48
Dia 49 Afvallen Dia 50 Afvallen is fundamenteel insuline gevoeligheid RR totaal cholesterol; triglyceriden; HDL ontstekingseiwitten; endotheel disfunctie 10 % gewichtsverlies geeft 20 % mortaliteit kwaliteit van leven 1. Webber J. et al. Int J Obes.1994; 18:725 730 2. Williamson D.F. et al. Am J Epidemiol 1995; 141:1128 1141 Dia 51 Quality of Life (QoL) Effect obesitas op QoL bij mensen met diabetes Comorbiditeit Vaker verzuim op werk Depressie Angst Laag gevoel van eigenwaarde Gewichtsverlies verbetert QoL in alle opzichten Williamson et al. Arch Intern Med. 2009 ; 169(2):163-171
Dia 52 Interventies afvallen Dieet Meer bewegen Psychologische methoden Medicatie Bariatrische chirurgie Doel: 5-15% gewichtsverlies en 10 % afname van de buikomvang NDF Voedingsrichtlijn bij Diabetes Dia 53 Stelling WAAR OF 3: NIET juist WAAR? of onjuist? Diabetes patiënten die na de diagnose naar de diëtist worden verwezen gaan gezonder eten Dia 54 Uitleg stelling Mensen met diabetes eten bij diagnose ongezonder dan gemiddelde bevolking (meer calorieën en ongezonde vetten); Ze pakken dat voedingspatroon wel aan na verwijzing naar diëtist; Na 4 jaar eten ze nog steeds betere vetten en waarschijnlijk ook wat minder calorieën; Patiënten vallen na diagnose aanvankelijk af, maar zijn na 4 jaar meestal weer op oude gewicht; Ongeveer 50 % was 3 4 kg zwaarder dan voor de interventie. 1. Van de Laar, F.A. et al. British Journal of General Practice. 2004. 5: 177-182 2. Van Strien T. et al. Health Psychology. 2007; 26: 105-112 3. Herman C.P. et. al.american Psychologist. 2008; 63: 202-203 4. Mann,T, et al. American Psychologist. 2007; 62: 220-233.
Dia 55 Multifactoriële aanpak 1 Look AHEAD studie, 5145 DM2, 12 maanden Dieet + menuplan < 113 kg 1200 1500 Kcal > 113 kg 1500 1800 Kcal Bewegen 175 min wandelen (10.000 stappen) Psychologische interventie Self monitoring, goalsetting, stimuluscontrole 7,9 % gewichtsverlies t.o.v controlegroep 6 mmol/mol HbA1c daling t.o.v controlegroep 1. The Look AHEAD Research Group. Diabetes Care.2007; 30:1374-1383 2. Moore H. et al. Cochrane review) In: The Cochrane Library Dia 56 Multifactoriële aanpak 2 Cochrane review 22 RCT s Dieet- bewegings- en gedragsadviezen Na 1 2 jaar interventiegroep 1,7 kg meer gewichtsverlies Grootste gewichtsverlies met VLCD in combinatie met bewegen en gedragstherapie (-11 %) Lichaamsbeweging of gedragstherapie zonder dieet had geen effect op het HbA1c 1. Thomas DE et al.exercisefor type 2 diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev. 2006, Issue 3. 2. Nield L et al. Dietary advice for treatment of type 2 diabetes mellitus in adults.cochrane Database Syst Rev. 2007;issue 3: Dia 57 Medicatie Orlistat Remt vetafbraak in het maagdarm kanaal opname vet Gewichtsreductie van 2 4 kg in 1 2 jaar HbA1c daling 0,4 % in 1 jaar Geen veiligheidsgegevens > 4 jaar Bijw.: olie-achtige ontlasting en flatulentie Orlistat wordt niet aanbevolen door de CFH op basis van beperkt effect op gewicht en gebrek aan langetermijnsgegevens (Farmacotherapeutisch Kompas 2011, www.fk.cvz.nl) Sibutramine Rimonabant 1. Padwal R,. et al. Cochrane Database. Syst Rev 2004(3):CD004094 2. Anderson J.W. et al. Ann Pharmacother. 2006; 40:1717-23 3. Kelley D.E. et al. Diabetes Care. 2003;26:971
Dia 58 Bariatrische Chirurgie Procedure: Restrictief, bv maagband Malabsorptief, bv Gastric bypass Voorwaarden BMI > 35 kg/m 2 met co-morbiditeit (DM2) BMI > 40 kg/m 2 zonder co-morbiditeit Gangbare behandelingen geprobeerd, maar geen gewichtsverlies of -behoud. BMI > 50 kg/m 2 bariatrische chirurgie als eerste behandeling overwegen. Leeftijd 18-60 jaar Van Binsbergen JJ et al. NHG-Standaard Obesitas. Huisarts Wet 2010;53:609-25. Dia 59 Tot slot Beheersing van het gewicht in de behandeling van type 2 diabetes blijft een permanent behandeldoel Goede gewichtsbeheersing bij patiënten met type 2 diabetes draagt gunstig bij aan de diabetesregulatie en betekent een vermindering van het cardiovasculaire risico door verbetering van de daarvoor relevante parameters. 1. Look AHEAD Research Group. Diabetes Care. 2007 Jun;30(6):1374-1383 2. Cohen O., et al. Diabetes Res Clin Pract 2007 Aug 24 Dia 60
Dia 61 Back up slides Dia 62 Dia 63