Exercise is Medicine Praktische beweegadviezen voor patiënten met perifeer arterieel vaatlijden

Transcriptie

1 Exercise is Medicine Praktische beweegadviezen voor patiënten met perifeer arterieel vaatlijden Martijn Maessen Afdeling Fysiologie

2 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen

3 Hart- en vaatziekten: doodsoorzaak nr. 1 Roth, NEJM, 2016

4 Hart- en vaatziekten: doodsoorzaak nr. 1 Perifeer arterieel vaatlijden vergroot het risico op: coronair vaatlijden herseninfarct Roth, NEJM, 2016; Criqui, Circ Res, 2015

5 Hoeveel mensen hebben PAV? >200 miljoen > Criqui, Circ Res, 2015; NHG-standaard PAV, 2014

6 Atherosclerose: belangrijke oorzaak PAV aderverkalking

7 Risiofactoren voor PAV en aderverkalking? Roken Hoog cholesterol Hoge bloeddruk Overgewicht Ongezonde voeding Te weinig beweging Criqui, Circ Res, 2015; Fowkes, Lancet, 2015; Haas, Compr Physiol, 2012

8 Risiofactoren voor PAV en aderverkalking? Spain, BMJ, 1960

9 Hippocrates: beweging als medicijn Walking is man's best medicine B.C.A

10 Beweging is essentieel in de evolutie Filmpje

11 Toch ging het ergens mis Hoeveelheid beweging -20 miljoen -10 miljoen heden

12 Inactiviteit 1 op de 3 Nederlanders is inactief Volwassenen die onvoldoende bewegen (%)

13 Eerste wetenschappelijk bewijs: jaren 50! 30% 25% Morris, Lancet, 1953

14

15 Nederlandse Norm Gezond Bewegen Minstens 5 dagen in de week 30 minuten matig intensief bewegen

16 Beweegadvies? Type sport? Minimale dosis? Maximale dosis? Jong / middelbaar / oud Ziek of gezond? Primaire of secundaire preventie?

17 Hoe weet ik of ik voldoende beweeg? MET Beweegpunten! Tijd (minuten per beweegsessie) X Aantal sessies per week X Intensiteit van de beweegactiviteit = Beweegpunten per week

18 Hoe weet ik of ik voldoende beweeg? MET Beweegpunten! Tijd (minuten per beweegsessie) X Aantal sessies per week X Intensiteit van de beweegactiviteit = Beweegpunten per week

19 Beweegpunten MET-min per week MET = metabolisch equivalent van een taak Lichte inspanning ~1 MET Zware inspanning Ainsworth, MSSE, 2011

20 Compendium of Physical Activities MET-min per week MET = metabolisch equivalent van een taak Lichte inspanning ~1 MET Zware inspanning Ainsworth, MSSE, 2011

21 Nederlandse Norm Gezond Bewegen Minstens 5 dagen in de week 30 minuten matig intensief bewegen 500 MET-min per week bewegen

22 Betere gezondheid door meer bewegen?

23 Nijmegen Exercise Study Vragenlijsten n = 11,000 SQUASH Dosis Intensiteit Frequentie n = 14,000

24 Minimale hoeveelheid beweging: ziekte 45% lagere kans op HVZ! Gemiddelde beweegduur per week: 65 min matig-intensief 35 min hoog-intensief ~300 MET-min Kan behaald worden met: Tuinieren (~75 min) Huishoudelijk werk (~90 min) Wandelend boodschappen doen (~100 min) Sporten Etc. Maessen, MCP, 2016

25 Minimale hoeveelheid beweging: sterfte 15 min/day 14% risicoverlaging Wen, Lancet, 2011

26 Optimale hoeveelheid beweging 60% lagere kans op HVZ! Maessen, MCP, 2016

27 Beweging als secundaire preventie 2402 patiënten met coronair vaatlijden 1038 patiënten met coronair vaatlijden sterfterisico sterfterisico MET-uur/week Beweegsessies/week Eijsvogels, JACC, 2016; Williams, MCP, 2014; Mons, Heart, 2014

28 PAV patiënten vrij van HVZ (%) Beweging als secundaire preventie PAV patiënten met looptraining zijn langer ziektevrij en leven langer! Ziekte Geen looptraining PAV patiënten Leeft (%) Sterfte Geen looptraining Wel looptraining Jaren Wel looptraining Jaren Sakamoto Circ J 2009

29 Beetje bewegen: grote gezondheidseffecten Wat past beter in uw agenda: 15 minuten sporten per dag of 24 uur per dag dood?

30 Casus: deel 1 - Wie heeft een hoger risico? A. BMI 21 kg/m 2 + niet sporten B. BMI 31 kg/m p/w sport Fitness > Fatness Risico McAuley, Diab Care, 2014

31 Fatness: Dieet versus training Gewichtsverlies Vetverlies Verheggen Obesity Reviews 2016

32 Fatness: Dieet versus training Laat u niet misleiden door lichaamsgewicht! Gewichtsverlies Vetverlies Verheggen Obesity Reviews 2016

33 Casus: deel 2 Januari 2017: Advies om meer te sporten en te bewegen Januari tot en met Maart: Drie keer in de week gesport April 2017: Gewicht: kg BP: 156/89 153/87 mmhg Cholesterol: mmol/l Glucose: mmol/l Wat zou uw conclusie zijn?

34 Welke effecten brengt bewegen teweeg? Bewegen Kleinere vaatwand Verbeterde bloedvatfunctie Compliantie bloedvaten Bloedvaten Inactief Dikkere vaatwand Slechtere bloedvatfunctie Stijvere bloedvaten Green, Physiol Rev, 2017

35 Casus: deel 2 Januari 2017: Advies om meer te sporten en te bewegen Januari tot en met Maart: Drie keer in de week gesport April 2017: Gewicht: kg BP: 156/89 153/87 mmhg Cholesterol: mmol/l Glucose: mmol/l Wat zou uw conclusie zijn? Meneer heeft gesport, risico op HVZ is lager, kwaliteit van leven is hoger

36 Casus: deel 3 wie heeft meer risico? A. Zittend beroep, maar voldoet aan de NNGB B. Actief beroep, maar voldoet niet aan de NNGB

37 Zitten: het nieuwe roken? Risico Veel zitten, maar wel voldoen aan NNGB Weinig zitten, maar niet voldoen aan NNGB >7 uur sport 4-6 uur sport 1-3 uur sport 0 uur sport Bouchard, May Clin Proc, 2015; Ekelund, Lancet, 2016

38 Take Home Message Pub Quiz Bewegen onder de NNGB leidt al tot positieve gezondheidseffecten: jaja! of nee? Wat is belangrijker tegen hart- en vaatziekten: fitness FITNESS! of fatness? Wat heeft een groter effect op (visceraal) vet: bewegen BEWEGEN! of dieet? Opbreken van zitten heeft belangrijke gezondheidseffecten: jaja! of nee?

39 Exercise is Medicine Praktische beweegadviezen voor patiënten met perifeer arterieel vaatlijden Martijn Maessen Afdeling Fysiologie