Lipiden behandelen bij de oudere patiënt: starten, stoppen of doorgaan?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lipiden behandelen bij de oudere patiënt: starten, stoppen of doorgaan?"

Transcriptie

1 Lipiden behandelen bij de oudere patiënt: starten, stoppen of doorgaan? Dr. Mike Peters Internist VU medisch centrum Amsterdam

2 Ouderen passen niet in een richtlijn 1. Dhr S, 89 jaar, leeft zelfstandig en is bekend met hypertensie en coronarialijden. Op 70 jarige leeftijd heeft hij een myocard infarct. De afgelopen 2 jaar heeft een toename van pijn op de borst bij inspanning. 2. Als medicatie gebruikt hij acetylsalicylzuur 80mg, metoprolol 50mg, isosorbidedinitraat 20mg, furosemide 40mg en NTG z.n. 3. In verband bovenstaande klachten bezoekt hij de huisarts en het valt de huisarts op dat patient geen statine gebruikt. Het LDL cholesterol is 2,7 mmol/l. Starten? 2/32

3 Ouderen passen niet in een richtlijn 1. Mw P, 86 jaar bekend met hypertensie, diabetes, en hypercholesterolemie heeft sinds 3 jaar een milde Alzheimer dementie en bij lichamelijk onderzoek beiderzijds souffles over de carotiden als uiting van atherosclerose. 2. Tot recent woonde zij zelfstandig maar vanwege haar langzaam progressieve cognitieve beperkingen en ontbreken van voldoende mantelzorg is zij recent verhuisd naar een verpleeghuis. Zij is actief en heeft geen spierpijn. 1. Zij gebruikt verschillende medicijnen waaronder atorvastatine. Stoppen of doorgaan? 3/32

4 Levensverwachting Levensverwachting bij geboorte Referenties: Centraal Bureau voor Statistiek, 4/32

5 Cholesterol: risicofactor op hogere leeftijd? Cardiovasculaire preventie bij ouderen: huidig bewijs? Levensverwachting vs time until benefit

6 Cholesterol op hogere leeftijd HDL-C (mmol/l) Total cholesterol (mmol/l) Age, y Laag LDL cholesterol Laag totaal cholesterol mortaliteit Referenties: Abbott et al. Ann Epidemiol 1997;7:417 Kronmal et al. Arch Int Med 1993; Weverling-Reinsburger et al. Arch Int Med 2003; Schupf et al. JAGS /32

7 Cholesterol paradox in detail Referentie: Maria-Chiari et al. Ann Intern Med /32

8 Risicofactor op hogere leeftijd? Cholesterol Sterfte coronairlijden Sterfte CVA AR Ischemic Heart Disease Mortality AR Stroke Mortality Total cholesterol (mmol/l) Referenties: Prospective studies collaboration. Lancet /32

9 Risicofactor op hogere leeftijd? Bloeddruk Sterfte coronairlijden Sterfte CVA AR Ischemic Heart Disease Mortality AR Stroke Mortality SBP (mmhg) SBP (mmhg) Referenties: Prospective studies collaboration. Lancet /32

10 Cholesterol: risicofactor op hogere leeftijd? Absoluut risico op coronairlijden en CVA is hoog Cholesterol risico op coronairlijden Bloeddruk risico op coronairlijden en CVA

11 Bloeddruk en cholesterol: risicofactoren op hogere leeftijd? Cardiovasculaire preventie bij ouderen: huidig bewijs? Levensverwachting vs time until benefit

12 Richtlijn CVRM (1) Primaire preventie: 10-jaars risico van sterfte door HVZ 20% Antihypertensiva bij SBD 140mmHg Statine bij LDL >2.5mmol/L Secundaire preventie: <2.5 mmol/l Referenties: CBO richtlijn cardiovasculair risicomanagement /32

13 Richtlijn CVRM (2) 13/32

14 Richtlijn CVRM (3) Noot 24. Behandeling van 70-plussers Oudere personen hebben op grond van hun leeftijd vaak een risico op ziekte of sterfte door HVZ 20%, ook al leven ze gezond. Bij deze groep is een afweging van de voor en nadelen van medicamenteuze behandeling noodzakelijk, vooral als zij ook al medicatie voor andere aandoeningen gebruiken. De risicotabel bevat geen cijfers voor personen ouder dan 70 jaar. Het lijkt aannemelijk dat het 10-jaarsrisico op ziekte of sterfte door HVZ bij 70-plussers minimaal even hoog is als het risico van 70-jarigen, maar er is minder duidelijkheid over de effectiviteit van de behandeling bij deze leeftijdsgroep. Referenties: CBO richtlijn cardiovasculair risicomanagement /32

15 Bewijs preventie bij ouderen (1) PROSPER N=5.804 Leeftijd: jr, pravastatine vs placebo, F-up: 3.2 jr Betreft primaire en secundaire preventie Primair eindpunt: coronairlijden+cva RR: 0.85 ( ) NNT 1/(16.2%-14.1%) = 48 HEART PROTECTION STUDY N= (5.808 >70jr) Leeftijd: jr, simvastatine vs placebo, F-up 5 jr Betrof secundaire preventie Primair eindpunt: major vascular event RR: 0.76 ( ) NNT 1/(25.2%-19.8%) = 19 Referenties: Shepherd et al. Lancet 2002; 360:1623; Heart Protection Study. Lancet 2002; 360:7. 15/32

16 Bewijs preventie bij ouderen (2) Meta-analyse (10 studies) N= (follow-up 4.1jr) Leeftijd: jaar statine vs placebo Sterfte RR: 0.88 ( ) NNT: 1/(5.7%-5.1%)=167 Coronary events RR: 0.70 ( ) NNT: 1/(5.4%-4.1%)=77 CVA RR: 0.81 ( ) NNT: 1/(2.3%-1.9%)=250 Referenties: Brugts et al. BMJ 2009; /32

17 Bewijs preventie bij ouderen (3) Meta-analyse (8 studies) N=24.674, duur 3.5jr Leeftijd: >65 jaar statine vs placebo Sterfte RR: 0.94 ( ) Coronary events RR: 0.61 ( ) NNT: 1/(3.9%-2.7%)=83 CVA RR: 0.76 ( ) NNT: 1/(2.8%-2.1%)=143 Referenties: Savarese et al. JACC /32

18 Bewijs preventie bij ouderen (4) 18/32

19 The lower the better Secondary prevention Events % Kwetsbare patient Primary prevention Besseling et al. Drugs 2013;73: LDL-C (mg/dl) To convert, 100mg/dL=2.59mmol/L 19/32

20 Cardiovasculaire preventie bij ouderen: huidig bewijs? Cholesterolverlaging: tot 80 jaar ~30% RRR maar geen duidelijk gunstig effect op sterfte hoge NNT (zeker in kader van primaire preventie) Cave: trial populatie poli populatie

21 Bloeddruk en cholesterol: risicofactoren op hogere leeftijd? Cardiovasculaire preventie bij ouderen: huidig bewijs? Levensverwachting vs time until benefit

22 Levensverwachting Vrouwen Mannen Referenties: Holmes et al. Arch Intern Med 2006;166:605

23 Levensverwachting vs time until benefit 23/32

24 Levensverwachting vs time until benefit Biologische leeftijd 80 jaar BEHANDELING VOLGENS DE RICHTLIJNEN? ANDERE BEHANDELING? PERSONALIZED? Chronologische leeftijd 90 jaar 24/32

25 Levensverwachting vs time until benefit Beperkte levensverwachting Korte time-until benefit Symptoom behandeling Niet de ziekte behandelen maar de persoon en doel van de behandeling afzetten tegen de bijwerkingen primum non-nocere! Referenties: Holmes HM et al. Arch Intern Med 2006;166:605-9 Langere levensverwachting Langere time-until benefit Preventief Medicatie vlgs criteria 25/32

26 Shared decision making 26/32

27 Levensverwachting vs time until benefit Slaets: langlevendheid is niet de heilige graal, sommigen sterven te vroeg, velen sterven te laat. Het moeilijkste is om op tijd te sterven 27/32

28 Bijwerkingen (1) PRIMO: 7,924 patients with hyperlipidaemia receiving high-dosage statin therapy Bruckert et al. Cardiovasc Drugs Ther 2005;19: /32

29 Bijwerkingen (2) 29/32

30 Casuïstiek 1. Dhr S, 89 jaar, leeft zelfstandig en is bekend met hypertensie en coronarialijden. Op 70 jarige leeftijd heeft hij een myocard infarct. De afgelopen 2 jaar heeft een toename van pijn op de borst bij inspanning. 2. Als medicatie gebruikt hij acetylsalicylzuur 80mg, metoprolol 50mg, isosorbidedinitraat 20mg, furosemide 40mg en NTG z.n. 3. In verband bovenstaande klachten bezoekt hij de huisarts en het valt de huisarts op dat patient geen statine gebruikt. Het LDL cholesterol is 2,7 mmol/l. 4. Er wordt beslist omwille van de leeftijd geen statine te starten en 2 maanden later overlijdt patient aan een acuut myocardinfarct? Statine? GEEN RCT data. Atherosclerose vermoedelijk al in zo n vergevorderd stadium dat het starten van een statine geen effect zou hebben gehad op de uitkomst. In feite had de statine al jaar eerder moeten zijn gestart 30/32

31 Casuïstiek 1. Mw P, 86 jaar bekend met hypertensie, diabetes, hypercholesterolemie heeft sinds 3 jaar een milde Alzheimer dementie en bij lichamelijk onderzoek beiderzijds souffles over de carotiden als uiting van atherosclerose. 2. Tot recent woonde zij zelfstandig maar vanwege haar cognitieve beperkingen is zij recent verhuisd naar een verpleeghuis. Zij is actief en heeft geen spierpijn. 3. Zij gebruikt verschillende medicijnen waaronder atorvastatine. De verpleeghuisarts is in verband met de stabiele situatie voornemens de atorvastatine te continueren. Eens? Het valt zeker te overwegen de statine te stoppen, maar de levensverwachting ondanks haar Alzheimer is ongeveer 4 jaar en het beoogde effect van statine therapie vermoedelijk korter 31/32

32 Handvat voor de dagelijkse praktijk 1. Er zijn geen data beschikbaar die een keuze om te starten, stoppen of doorgaan met statine bij ouderen rechtvaardigen 2. Maak onderscheid tussen primaire en secundaire preventie 3. Bij een beperkte levensverwachting overweeg te statine te stoppen, zeker wanneer er sprake is van primaire preventie 4. Indien statine geindiceerd en gewenst op zoek naar dosering zonder bijwerkingen Strandberg et al. JAMA /32

33 VRAGEN?

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen CVRM addendum (kwetsbare) ouderen Prof. Dr. Majon Muller Internist-OUDGNK Hoofd sectie OUDGNK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE

CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE PROF DR MAJON MULLER INTERNIST OUDERENGENEESKUNDE DISCLOSURE POTENTIAL CONFLICTS OF INTEREST GEEN POTENTIËLE BELANGENVERSTRENGELING 1 Myocard Infarct Hart

Nadere informatie

CVRM kwetsbare ouderen. Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io

CVRM kwetsbare ouderen. Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io CVRM kwetsbare ouderen Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren

Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren Huisarts, lid DiHAG Senior-onderzoeker Diabetes kenniscentrum Disclosure Geen conflicts of interest De toekomst!!! >25% = >75 jaar Karakteristieken ouderen

Nadere informatie

KGBN. Zin en onzin van statines bij de hoogbejaarde patiënt. De neuroloog & statines.

KGBN. Zin en onzin van statines bij de hoogbejaarde patiënt. De neuroloog & statines. KGBN Zin en onzin van statines bij de hoogbejaarde patiënt. De neuroloog & statines. A/ ISCHEMIC STROKE / TIA & geen CHD : Heart Protection Study : Subgroep stroke antec. gerandomiseerd naar simvastatine

Nadere informatie

Doel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties. Haffner, NEJM 1998 UKPDS. T2DM, HbA1c, en HVZ 12-7-2011

Doel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties. Haffner, NEJM 1998 UKPDS. T2DM, HbA1c, en HVZ 12-7-2011 Doel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties Haffner, NEJM 998 microvasculaire afwijkingen nefropathie retinopathie neuropathie macrovasculaire afwijkingen coronaire hartziekten cerebrovasculaire

Nadere informatie

Therapeutische dilemma s bij polyfarmacie

Therapeutische dilemma s bij polyfarmacie Therapeutische dilemma s bij polyfarmacie Symposium "Farmacotherapie bij ouderen- wat zijn de (on)mogelijkheden Universiteit Twente/Carint Reggeland 6 november 2014 Marieke Zeeman Internist-ouderengeneeskunde

Nadere informatie

Hypertensie bij de alleroudsten. MAJON MULLER, MD PhD Professor of Cardiovascular Aging Interne-Ouderengeneeskunde VU medisch centrum, AMSTERDAM

Hypertensie bij de alleroudsten. MAJON MULLER, MD PhD Professor of Cardiovascular Aging Interne-Ouderengeneeskunde VU medisch centrum, AMSTERDAM Hypertensie bij de alleroudsten MAJON MULLER, MD PhD Professor of Cardiovascular Aging Interne-Ouderengeneeskunde VU medisch centrum, AMSTERDAM BLOEDDRUK EN VEROUDERING VITAAL VS KWETSBAAR SPRINT TARGETS

Nadere informatie

Medicatie, Consequenties voor dieetadviezen

Medicatie, Consequenties voor dieetadviezen Cardiovasculair risicomanagement Medicatie, Consequenties voor dieetadviezen Marjon Achterberg en Jan Dirk Banga CVRM in de eerste lijn 19 juni 2014 De Eenhoorn, Amersfoort Uitgangspunt: de richtlijn 2011

Nadere informatie

Diabetes en hart- en vaatziekten. CVRM nieuwe stijl. Nieuwe richtlijn CVRM 2011 14-6-2013. Risicostratificatie. Wanneer risicostratificatie?

Diabetes en hart- en vaatziekten. CVRM nieuwe stijl. Nieuwe richtlijn CVRM 2011 14-6-2013. Risicostratificatie. Wanneer risicostratificatie? Diabetes en hart- en vaatziekten CVRM nieuwe stijl ~65% van alle sterfgevallen bij DM als gevolg van HVZ CVRM bij diabetes mellitus Karin Kaasjager Langerhansdagen 2013 Dood door HVZ 2- to 4-verhoogd Cardiovasculaire

Nadere informatie

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Prof Dr Johan De Su.er Universiteit Gent AZ Maria Middelares Gent Sta:ne gebruikers in België : 2005-2015 CM rapport 2015 ZIV uitgaven voor sta:nes: 2005-2015

Nadere informatie

INVENTARISATIEFORMULIER IN- EN EXCLUSIE CVRM Versie w1.1 Jan. 2017

INVENTARISATIEFORMULIER IN- EN EXCLUSIE CVRM Versie w1.1 Jan. 2017 INVENTARISATIEFORMULIER IN- EN EXCLUSIE CVRM Versie w1.1 Jan. 2017 Opname in de keten is alleen mogelijk voor patiënten die aan de onderstaande criteria voldoen: patiënten waarvan opdrachtnemer de hoofdbehandelaar

Nadere informatie

Bloeddruk: hoe lager hoe beter?

Bloeddruk: hoe lager hoe beter? Bloeddruk: hoe lager hoe beter? Zijn de SPRINT en andere studies van nut voor met name de oudere type 2 patiënten? Dr. K.J.J. (Hans) van Hateren Huisarts & onderzoeker Geen Conflicts of interest Number

Nadere informatie

Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige

Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij patiënten met type 2 diabetes? A. Huidige richtlijn CVRM is achterhaald

Nadere informatie

Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts. Waar gaat het over? De bejaarde. De ene bejaarde is de andere bejaarde niet...

Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts. Waar gaat het over? De bejaarde. De ene bejaarde is de andere bejaarde niet... Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts Waar gaat het over? Kwetsbare bejaarden: zin van goede glucoseregeling, bloeddrukbehandeling lipiden en bijv. funduscontrole 3 De bejaarde

Nadere informatie

Myocard infarct Diagnostiek en transmurale afspraken OLVG regio. dr. Geert-Jan Geersing Huisarts Buitenhof Prof.dr. Freek Verheugt Cardioloog OLVG

Myocard infarct Diagnostiek en transmurale afspraken OLVG regio. dr. Geert-Jan Geersing Huisarts Buitenhof Prof.dr. Freek Verheugt Cardioloog OLVG Myocard infarct Diagnostiek en transmurale afspraken OLVG regio dr. Geert-Jan Geersing Huisarts Buitenhof Prof.dr. Freek Verheugt Cardioloog OLVG Presentatie vandaag Epidemiologie myocardinfarct Diagnostiek

Nadere informatie

Hypertensiebehandeling bij de alleroudsten. Biology speaks loudest!

Hypertensiebehandeling bij de alleroudsten. Biology speaks loudest! Hypertensiebehandeling bij de alleroudsten Biology speaks loudest! 1 VITAAL Versus KWETSBAAR Bevolkingsopbouw Suriname en Nederland verschilt (nu) 20.000 > 65 jaar hebben hypertensie HYPERTENSIE PREVALENTIE

Nadere informatie

Sekse en gender in hart- en vaatziekten: Implementatie in de praktijk

Sekse en gender in hart- en vaatziekten: Implementatie in de praktijk Sekse en gender in hart- en vaatziekten: Implementatie in de praktijk Dr Jeanine Roeters van Lennep Internist, Vascular Medicine Erasmus MC Rotterdam, The Netherlands email:j.roetersvanlennep@erasmusmc.nl

Nadere informatie

HET LIPIDENSPECTRUM VAN PATIËNTEN

HET LIPIDENSPECTRUM VAN PATIËNTEN HET EFFECT VAN DE CVRM ZORGSTRAAT OP DE BLOEDDRUK EN HET LIPIDENSPECTRUM VAN PATIËNTEN IN DE HUISARTSENPRAKTIJK Berdien Oosterveld Begeleiding: Job van der Palen Peter van der Lugt Mirella Nijmeijer Wetenschapsavond

Nadere informatie

Staken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie

Staken antihypertensiva bij ouderen. Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie Staken antihypertensiva bij ouderen Groot Haags Geriatrie Referaat oktober 2016 Marielle Hofman, aios geriatrie 2 Vragen Zou u antihypertensiva staken bij een geriatrische patiënt met hypertensie en een

Nadere informatie

RTA CVRM Regio Oss-Uden-Veghel ZH Bernhoven - ZorggroepSynchroon. Regionale Transmurale afspraak CVRM. Doel: Waarom?

RTA CVRM Regio Oss-Uden-Veghel ZH Bernhoven - ZorggroepSynchroon. Regionale Transmurale afspraak CVRM. Doel: Waarom? RTA CVRM Regio Oss-Uden-Veghel ZH Bernhoven - ZorggroepSynchroon B. Brenninkmeijer, internist M.Rubens, huisarts F. Assouiki, internist K.Tersmette, huisarts N. Haenen, cardioloog G.Pijnenburg, huisarts

Nadere informatie

Dokter wat heb ik. Casuïstiek workshop over de Multidisciplinaire richtlijn CVRM 2011

Dokter wat heb ik. Casuïstiek workshop over de Multidisciplinaire richtlijn CVRM 2011 Dokter wat heb ik Casuïstiek workshop over de Multidisciplinaire richtlijn CVRM 2011 Pretoets Zijn de volgende stellingen juist of onjuist? 1. De risicotabel geeft een schatting van het 10-jaarsrisico

Nadere informatie

Inhoud. CVRM Praktische toepassing van de NHG-standaard. Preventieparadox. Quiz. Preventieparadox. Preventieparadox 14-6-2015

Inhoud. CVRM Praktische toepassing van de NHG-standaard. Preventieparadox. Quiz. Preventieparadox. Preventieparadox 14-6-2015 Inhoud CVRM Praktische toepassing van de NHG-standaard Karlijn Ravenshorst, kaderarts HVZ i.o. Quiz Preventie NHG-standaard Risicotabel Hypertensie Hypercholesterolemie Patiënten met HVZ Casuïstiek Quiz

Nadere informatie

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte

Nadere informatie

Cardiologie. Verder na het hartinfarct.

Cardiologie. Verder na het hartinfarct. Cardiologie Verder na het hartinfarct. Machiel van de Wetering Sylvia de Waal 18-3-2014 presentatie 1 inleiding 2 Richtlijn/protocol aan de hand van voorbeelden 3 samenvatting / discussie inleiding - Informatieoverdracht

Nadere informatie

Cardiologie De nieuwste ontwikkelingen. Dr. S.A.J. van den Broek Thoraxcentrum/Afdeling Cardiologie UMCG

Cardiologie De nieuwste ontwikkelingen. Dr. S.A.J. van den Broek Thoraxcentrum/Afdeling Cardiologie UMCG Cardiologie De nieuwste ontwikkelingen Dr. S.A.J. van den Broek Thoraxcentrum/Afdeling Cardiologie UMCG Dhr. A, 48 jaar taxichauffeur s ochtends 06.20 uur acuut pijn op de borst met een zwaar gevoel in

Nadere informatie

Fries Wisselprotocol CVRM

Fries Wisselprotocol CVRM Fries Wisselprotocol CVRM Basis Educatie Leefstijloptimalisatie: o matig alcoholgebruik o bewuste voeding waaronder zoutbeperking (tot 5 gram/dag) o stoppen roken o voldoende lichamelijke activiteiten

Nadere informatie

Behandeling na een acuut coronair syndroom

Behandeling na een acuut coronair syndroom Behandeling na een acuut coronair syndroom Een nieuwe uitdaging in de ketenzorg CVRM Nascholing Stedelijke werkgroep Amsterdam 9 en 14 juni 2010 A.L.M. Bakx, cardioloog, BovenIJ Ziekenhuis SECUNDAIRE PREVENTIE

Nadere informatie

Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte

Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Dia 2 Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte

Nadere informatie

Reuma, atherosclerose & anti-inflammatie. Prof.dr. Mike T. Nurmohamed, reumatoloog Reade & VU Medisch Centrum

Reuma, atherosclerose & anti-inflammatie. Prof.dr. Mike T. Nurmohamed, reumatoloog Reade & VU Medisch Centrum Reuma, atherosclerose & anti-inflammatie Prof.dr. Mike T. Nurmohamed, reumatoloog Reade & VU Medisch Centrum Reumatoïde artritis & Atherosclerose Mortaliteit en doodsoorzaken bij RA Mortaliteit Verhoogde

Nadere informatie

Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling. Sterfte en HbA1c. ACCORD-studie. HbA1c en gezondheidstoestand

Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling. Sterfte en HbA1c. ACCORD-studie. HbA1c en gezondheidstoestand Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling Is de NHG-Standaard nog up-to-date? MONITORING VAN ONDERBEHANDELING! Simon Verhoeven en Daniel Tavenier MAAR HOE ZIT HET MET OVERBEHANDELING? Sterfte

Nadere informatie

Scherpe behandeling of kan het ook wat minder?

Scherpe behandeling of kan het ook wat minder? 20-06-2011 Over wie hebben we het? Scherpe behandeling of kan het ook wat minder? Langerhansdagen 2011 Frits Holleman Internist-Endocrinoloog Academisch Medisch Centrum Amsterd Effect diabetes op risico

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/66111 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Streit, S.R. Title: Perspectives on treating hypertension in old age : the burden

Nadere informatie

Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren. Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG

Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren. Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG Antistolling bij de oudere patiënt met atriumfibrilleren Dr Robert G Tieleman Martini Ziekenhuis UMCG Epidemiologie van atriumfibrilleren (AF) Meest voorkomende ritmestoornis in de westerse wereld Gemiddeld

Nadere informatie

Richtlijn CVRM 2011 Miriam Cohen Kaderhuisarts hart- en vaatziekten te Amsterdam

Richtlijn CVRM 2011 Miriam Cohen Kaderhuisarts hart- en vaatziekten te Amsterdam Richtlijn CVRM 2011 Miriam Cohen Kaderhuisarts hart- en vaatziekten te Amsterdam Sanne van Wissen internist-vasculair geneeskundige Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Stellingen Stelling 1: Niet elke diabeet heeft

Nadere informatie

Lipidenmanagement in onze regio

Lipidenmanagement in onze regio Lipidenmanagement in onze regio Willem Bax Internist nefroloog-vasculair geneeskundige Noordwest Ziekenhuisgroep Vaatcentrum Alkmaar Alkmaarse Specialiteiten, 1 december 2016 Disclosures Wetenschappelijk

Nadere informatie

20 jaar SMART: wat is het laatste nieuws? Hart- en Vaatdag 22 juni 2019

20 jaar SMART: wat is het laatste nieuws? Hart- en Vaatdag 22 juni 2019 20 jaar SMART: wat is het laatste nieuws? Hart- en Vaatdag 22 juni 2019 Deelnemers aan de UCC-SMART studie (n = 13.466) Mannen: 8749 Vrouwen: 4717 Diagnose bij de start van UCC-SMART Aantal jaren gevolgd

Nadere informatie

Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters.

Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters. Bijlage III Wijzigingen van de samenvattingen van productkenmerken en bijsluiters. Opmerking: deze wijzigingen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter waren geldig ten tijde van het

Nadere informatie

CVRM Ketenzorg: secundaire preventie Huisartsenpraktijk Maasoever

CVRM Ketenzorg: secundaire preventie Huisartsenpraktijk Maasoever CVRM Ketenzorg: secundaire preventie Huisartsenpraktijk Maasoever We hebben reeds een hypertensie protocol, bedoeld voor alle patiënten met hypertensie. Vanaf nu gaan we op de praktijk ook werken via het

Nadere informatie

Fries Wisselprotocol CVRM

Fries Wisselprotocol CVRM Fries Wisselprotocol CVRM Basis Educatie Leefstijloptimalisatie: o matig alcoholgebruik o bewuste voeding waaronder zoutbeperking (tot 5 gram/dag) o stoppen roken o voldoende lichamelijke activiteiten

Nadere informatie

Regionale transmurale afspraak, regio Oss-Uden-Veghel Cardiovasculair risico management

Regionale transmurale afspraak, regio Oss-Uden-Veghel Cardiovasculair risico management Regionale transmurale afspraak, regio Oss-Uden-Veghel Cardiovasculair risico management Deze regionale transmurale afspraak (RTA) CVRM is tot stand gekomen na overleg tussen de maatschappen interne geneeskunde

Nadere informatie

Antistolling: Kunt u het bijhouden?

Antistolling: Kunt u het bijhouden? Antistolling: Kunt u het bijhouden? Trombocytenaggregatieremming anno 2016 Sander Damen, arts-onderzoeker cardiologie Cyril Camaro, cardioloog 27-09-2016 Inhoud Achtergrond trombocytenaggregatieremming

Nadere informatie

Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend

Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend Nationale Gezondheidsbeurs 13 februari 2016 Utrecht Yolande Appelman Interventiecardioloog VU medisch centrum Amsterdam 2015 Campagne Hartstichting Awareness

Nadere informatie

Primaire preventie HVZ

Primaire preventie HVZ Primaire preventie HVZ Stel altijd een risicoprofiel op bij patiënten: met doorgemaakte HVZ, diabetes mellitus (DM), reumatoïde artritis (RA) of chronische nierschade met een belaste familieanamnese voor

Nadere informatie

Nieuwe Richtlijn Herseninfarct en Hersenbloeding: wat verandert er in de zorg vanuit neurologisch perspectief?

Nieuwe Richtlijn Herseninfarct en Hersenbloeding: wat verandert er in de zorg vanuit neurologisch perspectief? Nieuwe Richtlijn Herseninfarct en Hersenbloeding: wat verandert er in de zorg vanuit neurologisch perspectief? Dr. R.M. van den Berg-Vos, neuroloog Vergroot endovasculaire behandeling de kans op een goed

Nadere informatie

Behandeling van hypertensie

Behandeling van hypertensie NECF onderwijsbijeenkomst 19 juni 2014 Farmacotherapie bij 80+ers: Waar zijn we eigenlijk mee bezig? Behandeling van hypertensie Evelien Lutke Schipholt, apotheker externe instellingen, CWZ Gerard Rongen,

Nadere informatie

CVRM medicatie bij de Cardiologische patiënt. Dr. Nathalie van der Velde, internist-geriater

CVRM medicatie bij de Cardiologische patiënt. Dr. Nathalie van der Velde, internist-geriater CVRM medicatie bij de Cardiologische patiënt Dr. Nathalie van der Velde, internist-geriater Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Persoonsgerichte preventie in de praktijk. S.A. Petra

Persoonsgerichte preventie in de praktijk. S.A. Petra Persoonsgerichte preventie in de praktijk S.A. Petra 30-09-2010 Dé Gezonde regio: waar? Dé Gezonde regio: wie? Wij staan voor gezondheid! Kernwoorden Gezondheid Eigen regie Samenwerken Optimisme Innovatie

Nadere informatie

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten

PRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard

Nadere informatie

Fries Wisselprotocol CVRM Auteurs: Wim Brunninkhuis, Martinus Fennema en Froukje Ubels, November 2014 Beheerder: Froukje Ubels

Fries Wisselprotocol CVRM Auteurs: Wim Brunninkhuis, Martinus Fennema en Froukje Ubels, November 2014 Beheerder: Froukje Ubels Fries Wisselprotocol CVRM Auteurs: Wim Brunninkhuis, Martinus Fennema en Froukje Ubels, November 2014 Beheerder: Froukje Ubels Basis Educatie Leefstijloptimalisatie: o matig alcoholgebruik o bewuste voeding

Nadere informatie

Cerebrovasculaire aandoeningen. Patricia Halkes 19-03-2013

Cerebrovasculaire aandoeningen. Patricia Halkes 19-03-2013 Cerebrovasculaire aandoeningen Patricia Halkes 19-03-2013 Wat is een CVA? CerebroVasculair Accident CerebroVasculair Accident CerebroVasculair Accident CerebroVasculair Accident Oftewel in goed Nederlands

Nadere informatie

Statine-intolerantie: update en behandelsuggesties

Statine-intolerantie: update en behandelsuggesties Statine-intolerantie: update en behandelsuggesties Vascular Rounds 16 mei 2017 Marion Knippels AIOS interne geneeskunde Vasculair geneeskundige i.o. Klinisch farmacoloog i.o. Disclosure potential conflicts

Nadere informatie

Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse, apotheker

Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse, apotheker Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse, apotheker Hoe maken we beter met pillen? dr Anne Leendertse HARM-onderzoek fouten kosten risicofactoren frequentie 1 op de 18 Leendertse et al. Arch Intern

Nadere informatie

Beslisboom begeleiden in 1e en/of 2e lijn CVRM bij vrouwen. Vrouwen met: Bewezen cardiovasculaire ziekten en/of onbegrepen klachten.

Beslisboom begeleiden in 1e en/of 2e lijn CVRM bij vrouwen. Vrouwen met: Bewezen cardiovasculaire ziekten en/of onbegrepen klachten. Appendix Beslisboom begeleiden in 1e en/of 2e lijn CVRM bij vrouwen Globale cardiovasculaire risico evaluatie volgens fig. 5 (pag 65) Vrouwen met: Bewezen cardiovasculaire ziekten en/of onbegrepen klachten

Nadere informatie

Internistisch perspectief

Internistisch perspectief Management van diabetes & ACS Internistisch perspectief Max Nieuwdorp Academisch Medisch Centrum Amsterd Diabetes en hart en vaatziekten ~65% van alle sterfgevallen bij DM als gevolg van HVZ Dood door

Nadere informatie

Cardiovasculair risicomanagement. Patrick Schrömbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus

Cardiovasculair risicomanagement. Patrick Schrömbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus Cardiovasculair risicomanagement Patrick Schrömbges Kaderhuisarts Diabetes Mellitus Inhoud eerste uur Risicoprofilering Anamnese Lichamelijk Onderzoek Aanvullende diagnostiek Evaluatie en risicoschatting

Nadere informatie

Doel workshop. Drie relevante richtlijnen doornemen: Casuistiek

Doel workshop. Drie relevante richtlijnen doornemen: Casuistiek Doel workshop Drie relevante richtlijnen doornemen: Multidisciplinaire richtlijn cardiovasculair risicomanagement (herziening 2011) 2016 ESC/EAS Guidelines for the Management of Dyslipidaemias 2016 European

Nadere informatie

Bloeddruk en CV risico. Bert-Jan van den Born Vasculaire geneeskunde AMC

Bloeddruk en CV risico. Bert-Jan van den Born Vasculaire geneeskunde AMC Bloeddruk en CV risico Bert-Jan van den Born Vasculaire geneeskunde AMC Beter bloeddruk meten Hoe is het nu? Waarom moet het anders? Wat is de ideale bloeddrukmeting? CVRM risicotabel 10-yr CVD risk 20%

Nadere informatie

CVRM casuïstiek Workshop benchmarkbijeenkomst

CVRM casuïstiek Workshop benchmarkbijeenkomst CVRM casuïstiek Workshop benchmarkbijeenkomst 21-03-2017 Jeanette Caljouw-Vos, kaderarts HVZ Casus dhr/mw Muller Stel een gezonde 82 jarige. RR 170/95 180/80 en 160/100. Mijn ingeving zegt de leeftijd

Nadere informatie

Cholesterol: ziet u door de bomen het bos niet meer? NLA gaat u helpen! Dr. FMAC Martens Cardioloog Deventer Ziekenhuis

Cholesterol: ziet u door de bomen het bos niet meer? NLA gaat u helpen! Dr. FMAC Martens Cardioloog Deventer Ziekenhuis Cholesterol: ziet u door de bomen het bos niet meer? NLA gaat u helpen! Dr. FMAC Martens Cardioloog Deventer Ziekenhuis ApoB? TC/HDL? Non-HDL? LDL? TG? HDL? Ziet u door de bomen het bos nog wel? Wanneer

Nadere informatie

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:

Nadere informatie

Statines en cardiovasculaire preventie: de 'Heart Protection Study'

Statines en cardiovasculaire preventie: de 'Heart Protection Study' Statines en cardiovasculaire preventie: de 'Heart Protection Study' Heart Protection Study Collaborative Group. MRC/BHF Heart Protection Study of cholesterol lowering with simvastatin in 20 536 high-risk

Nadere informatie

Programma Doelmatigheid Cardiovasculair Risicomanagement. Welke rol speelt u bij de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten?

Programma Doelmatigheid Cardiovasculair Risicomanagement. Welke rol speelt u bij de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten? Programma Doelmatigheid Cardiovasculair Risicomanagement Welke rol speelt u bij de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten? DGV_08_DEF1.indd 1 01-09-2008 10:19:43 NHG DGV Hoge sterfte door hart-

Nadere informatie

Landelijk Diabetes Congres Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde

Landelijk Diabetes Congres Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde Landelijk Diabetes Congres 2016 Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

CVA herseninfarct. Beleid na TIA/ 9 juni 2010. J.L.W. Bosboom Neuroloog, OLVG

CVA herseninfarct. Beleid na TIA/ 9 juni 2010. J.L.W. Bosboom Neuroloog, OLVG Beleid na TIA/ CVA herseninfarct 9 juni 2010 J.L.W. Bosboom Neuroloog, OLVG Inleiding Inleiding CVA Cerebrovasculair accident Infarct 80% Bloeding 20% Carotis 80% Vertebrobasilair 20% ICH / SAB / SDH Inleiding

Nadere informatie

24 september 2015. Van harte welkom!

24 september 2015. Van harte welkom! 24 september 2015 Van harte welkom! Programma 20.00: Welkom Wendy de Valk, verpleegkundig specialist cardiologie 20.10: Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen? Mw. A. Lubbert-Verberkmoes,

Nadere informatie

Klinische implicaties van de EVOLVE studie

Klinische implicaties van de EVOLVE studie ASN Review 2012 Klinische implicaties van de EVOLVE studie Marc Vervloet, internist-nefroloog VU medisch centrum Associatie PTH met mortaliteit Kalantar-Zadeh, Kidney Int 2007 Welke evidence? Associatie

Nadere informatie

: klopt het? Take home messages. Vice versa 13 november 2018

: klopt het? Take home messages. Vice versa 13 november 2018 Take home messages Vice versa 13 november 2018 : klopt het? Met medewerking van: cardiologen Edwin Melker, Jutta Schreuder en Renee van den Brink internist Sanne van Wissen Hartrevalidatie Hartrevalidatie

Nadere informatie

Chronische nierschade A. van Tellingen. Smeerolie voor de poli 2015

Chronische nierschade A. van Tellingen. Smeerolie voor de poli 2015 Chronische nierschade A. van Tellingen Smeerolie voor de poli 2015 Wie dient verwezen te worden? 52-jarige vrouw met diabetische nefropathie: MDRD 62 ml/min/1.73m 2 en albuminurie 28 mg/l? 68-jarige man:

Nadere informatie

Samenwerkende Academische Netwerken Ouderenzorg (SANO)

Samenwerkende Academische Netwerken Ouderenzorg (SANO) Home no. 1 Februari 2018 Themanummer Cardiovasculair Eerdere edities Verenso.nl Samenwerkende Academische Netwerken Ouderenzorg (SANO) Geen bewijs voor effectiviteit van preventieve cardiovasculaire medicatie

Nadere informatie

Resultaten van DM ketenzorg: meer dan cijfers voor de zorgverzekeraar

Resultaten van DM ketenzorg: meer dan cijfers voor de zorgverzekeraar Resultaten van DM ketenzorg: meer dan cijfers voor de zorgverzekeraar Petra Denig Klinische Farmacologie, Universitair Medisch Centrum Groningen Waarom gegevens verzamelen? Zicht krijgen op geleverde zorg

Nadere informatie

CVRM in N.Kennemerland

CVRM in N.Kennemerland CVRM in N.Kennemerland Goof Zonneveld Jacco Rempe Huisartsenzorg Noord-Kennemerland Zorgprogramma CVRM Preventie Preventie van HVZ traditioneel altijd aandacht voor hypertensie, onvoldoende aandacht voor

Nadere informatie

Samen zorgen. Samen zorgen wij voor de beste zorg bij een acuut hartinfarct

Samen zorgen. Samen zorgen wij voor de beste zorg bij een acuut hartinfarct Samen zorgen Samen zorgen wij voor de beste zorg bij een acuut hartinfarct Goof Zonneveld, huisarts in Sint Pancras en kaderhuisarts HVZ Secundaire preventie Verbinding tussen 2 e en 1 e lijn NVVC-Connect

Nadere informatie

Cholesterol en hart- en vaatziekten

Cholesterol en hart- en vaatziekten Feiten en cijfers Uitgave van de Hartstichting November 12 Cholesterol en hart- en vaatziekten Leefstijlfactoren zoals voeding, roken en bewegen beïnvloeden het ontstaan van hart- en vaatziekten (HVZ)

Nadere informatie

NIEUWE CVRM RICHTLIJN 2018 (concept)

NIEUWE CVRM RICHTLIJN 2018 (concept) NIEUWE CVRM RICHTLIJN 2018 (concept) Spiegelbijeenkomst Zorggroep Flevoland, 23 mei 2018 Dr J.E. Heeg, internist vasculaire geneeskunde Isala ziekenhuis, Zwolle Conflicts of interest dr J.E. Heeg, internist,

Nadere informatie

Bloedingen onder antitrombotische medicatie

Bloedingen onder antitrombotische medicatie Bloedingen onder antitrombotische medicatie Timing van herstarten Marieke Gimbel, arts-onderzoeker cardiologie 06-11-2018 Disclosure belangen spreker Marieke Gimbel - St. Antonius ziekenhuis Geen (potentiële)

Nadere informatie

De ouder wordende diabetespatiënt. Allerlei typen ouderen. Getallen in Nederland

De ouder wordende diabetespatiënt. Allerlei typen ouderen. Getallen in Nederland De ouder wordende diabetespatiënt Karin Daemen, internist Tergooiziekenhuizen, locatiehilversum Begin vorige eeuw infectieziektes Nu chronische ziektes hart-en vaatziekten kanker COPD diabetes gewrichtsaandoeningen

Nadere informatie

Preventie in de spreekkamer met U-Prevent

Preventie in de spreekkamer met U-Prevent Preventie in de spreekkamer met U-Prevent Symposium Circulatory Health 30-11-2018 Jannick A.N. Dorresteijn Fellow vasculaire geneeskunde klinisch epidemioloog J.A.N.Dorresteijn2@umcutrecht.nl Hoe doet

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen bij hypertensie, beleid en medicatie

Nieuwe ontwikkelingen bij hypertensie, beleid en medicatie Continuing Nursing Education (CNE) Nieuwe ontwikkelingen bij hypertensie, beleid en medicatie Sanne van Wissen 22 maart 2016 Utrecht @svanwissen Inhoud Bloeddruk en is er een optimale bloeddruk? Rol van

Nadere informatie

Transmurale zorg: hoe organiseer je dat? Dr. A.G. Lieverse - internist Máxima Medisch Centrum, Eindhoven

Transmurale zorg: hoe organiseer je dat? Dr. A.G. Lieverse - internist Máxima Medisch Centrum, Eindhoven Transmurale zorg: hoe organiseer je dat? Dr. A.G. Lieverse - internist Máxima Medisch Centrum, Eindhoven Chronische zorg transmurale uitwerking Louis Lieverse Internist vasculair geneeskundige Stafarts

Nadere informatie

Behandeling van Diabetische Dyslipidemie: - plaats van de statines - PCSK-9 inhibitoren. Ann Mertens, MD, PhD dienst Endocrinologie

Behandeling van Diabetische Dyslipidemie: - plaats van de statines - PCSK-9 inhibitoren. Ann Mertens, MD, PhD dienst Endocrinologie Behandeling van Diabetische Dyslipidemie: - plaats van de statines - PCSK-9 inhibitoren Ann Mertens, MD, PhD dienst Endocrinologie Inschatten van cardiovasculair risico: SCORE-tabellen à Streefdoel LDL-C:

Nadere informatie

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu?

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu? Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu? Annette Galema-Boers, MANP 24-11-2017 Clinic for dyslipidemias and inherited cardiovascular diseases

Nadere informatie

Bijsluiter gebruik CVRM (verhoogd risico)- indicatoren in de huisartsenpraktijk

Bijsluiter gebruik CVRM (verhoogd risico)- indicatoren in de huisartsenpraktijk Bijsluiter gebruik CVRM (verhoogd risico)- indicatoren in de huisartsenpraktijk Fenna Schouten f.schouten@nhg.org 09-02-2017 Versie 2 Inhoud Overzicht indicatoren... 2 Populatiegegevens... 2 Bloeddruk...

Nadere informatie

Thema Zorg op maat uur Opening en terugblik vorig jaar uur Benchlearning Kees de Visser, huisarts Urk

Thema Zorg op maat uur Opening en terugblik vorig jaar uur Benchlearning Kees de Visser, huisarts Urk Thema Zorg op maat Programma 16.30 uur Opening en terugblik vorig jaar 16.35 uur Benchlearning Kees de Visser, huisarts Urk 17:00 uur Van jaarcontrole naar jaargesprek diabetes Guy Rutten, Professor Diabetologie

Nadere informatie

Cardio Vasculair Risico Management 29 januari 2014

Cardio Vasculair Risico Management 29 januari 2014 Cardio Vasculair Risico Management 29 januari 2014 Opening en welkom Adriaan Timmers, huisarts, bestuurder STERK Presentatie ketenzorgprogramma CVRM en transmurale afspraken Huug van Duijn, kaderarts Hart-

Nadere informatie

(Acute) hypertensiebehandeling bij herseninfarct/bloeding. Bert-Jan van den Born

(Acute) hypertensiebehandeling bij herseninfarct/bloeding. Bert-Jan van den Born (Acute) hypertensiebehandeling bij herseninfarct/bloeding Bert-Jan van den Born Leerdoelen Welke behandeling in acute fase infarct/bloeding? - grenswaarden en streefwaarden? - IV middel? Hoe na de acute

Nadere informatie

Aanpak van CVA. Robin Lemmens

Aanpak van CVA. Robin Lemmens Aanpak van CVA Robin Lemmens 25-4-2018 Casus 81 jarige man Risicofactoren: Hypertensie, diabetes Plotse hemiplegie rechts en spraakstoornis om 19u Volgende stap? 1. Huisarts laten komen 2. 112 bellen 3.

Nadere informatie

Streefwaarden naar leeftijd: zowel de glucose, de bloeddruk als de lipiden?

Streefwaarden naar leeftijd: zowel de glucose, de bloeddruk als de lipiden? Streefwaarden naar leeftijd: zowel de glucose, de bloeddruk als de lipiden? F. Holleman Langerhansdagen 2013 Streefwaarden naar leeftijd: zowel de glucose, de bloeddruk als de lipiden? F. Holleman Langerhansdagen

Nadere informatie

Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom. Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog

Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom. Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog Indeling Cardiale oorzaken thoracale pijn Stabiele AP IAP/Acuut coronair syndroom (ACS) Pericarditis Small-vessel

Nadere informatie

Nieuwe nationale richtlijn CVRM Focus op LDL. Dr Fabrice Martens Cardioloog Deventer Ziekenhuis Voorzitter WCN 16 mei Nationale Lipidendag

Nieuwe nationale richtlijn CVRM Focus op LDL. Dr Fabrice Martens Cardioloog Deventer Ziekenhuis Voorzitter WCN 16 mei Nationale Lipidendag Nieuwe nationale richtlijn CVRM Focus op LDL Dr Fabrice Martens Cardioloog Deventer Ziekenhuis Voorzitter WCN 16 mei Nationale Lipidendag Disclosure belangen spreker Dr. FMAC Martens, cardioloog (potentiële)

Nadere informatie

Kwetsbare Ouderen en de Tweede Lijn

Kwetsbare Ouderen en de Tweede Lijn Kwetsbare Ouderen en de Tweede Lijn Addendum bij richtlijn CVRM Wat is mijn plek? Marianne van den Berg, apotheker Stelling een: De kwetsbare ouderen zijn voor mij een van de belangrijkste doelgroepen

Nadere informatie

Oud en anders Cardiovasculair risicomanagement bij ouderen: wat te doen of te laten?

Oud en anders Cardiovasculair risicomanagement bij ouderen: wat te doen of te laten? Oud en anders Cardiovasculair risicomanagement bij ouderen: wat te doen of te laten? Luc Harms, huisarts Susan Pruijsen, huisarts Stijn Konings, internist-nefroloog Els Lambooij, internist-ouderengeneeskunde

Nadere informatie

NAAR EEN NIEUWE CVRM RICHTLIJN

NAAR EEN NIEUWE CVRM RICHTLIJN NAAR EEN NIEUWE CVRM RICHTLIJN Een huisartsenperspectief Judith Tjin-A-Ton, Kaderhuisarts Hart- en Vaatziekten Opbouw Nieuwe richtlijn ESC Cijfers van InEen 2015 Uitdagingen Huisartsenperspectief: wij

Nadere informatie

Update PCSK9 trials. Vascular Rounds MUMC

Update PCSK9 trials. Vascular Rounds MUMC Update PCSK9 trials Vascular Rounds MUMC 16 mei 2017 Frank L.J. Visseren Disclosures Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties: Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

Cardiovasculaire zorgen van morgen: Individualiseren met U-Prevent

Cardiovasculaire zorgen van morgen: Individualiseren met U-Prevent Cardiovasculaire zorgen van morgen: Individualiseren met U-Prevent Jannick Dorresteijn Fellow vasculaire geneeskunde & epidemioloog UMC Utrecht NVF Jaarsymposium 23-11-2018 Disclosure belangen spreker:

Nadere informatie

Inleiding 11 INLEIDING. Aanleiding. Onderwerp en doel

Inleiding 11 INLEIDING. Aanleiding. Onderwerp en doel Inleiding Aanleiding In 2006 verschenen de eerste Nederlandse multidisciplinaire richtlijn cardiovasculair risicomanagement (CVRM) en de daarvan afgeleide NHG-Standaard. Gezien de constante stroom van

Nadere informatie

Medicatiebeoordelingen bij ouderen met kanker

Medicatiebeoordelingen bij ouderen met kanker Workshop Medicatiebeoordelingen bij ouderen met kanker Dr. M. Wymenga, internist-oncoloog, Medisch Spectrum Twente, Enschede E.J. Brokaar, apotheker HagaZiekenhuis, Den Haag Intro Wat is de gedachte hierachter

Nadere informatie

De oudere kwetsbare diabetes patiënt

De oudere kwetsbare diabetes patiënt De oudere kwetsbare diabetes patiënt een e-mail Geachte kaderarts, Een 81 jarige dame zelfstandig wonend, krijgt thuiszorg voor het spuiten van de insuline en het maken van de dagcurven. Ze heeft forse

Nadere informatie

Cardiovasculaire medicatie en kwetsbaarheid

Cardiovasculaire medicatie en kwetsbaarheid Cardiovasculaire medicatie en kwetsbaarheid Martin van Leen Specialist ouderengeneeskunde Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Bijsluiter gebruik HVZ-indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3

Bijsluiter gebruik HVZ-indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3 Bijsluiter gebruik HVZ-indicatoren in de huisartsenpraktijk Fenna Schouten f.schouten@nhg.org 09-02-2017 Versie 3 Inhoud Overzicht van de indicatoren... 2 Populatiegegevens... 2 Bloeddruk... 2 LDL en lipideverlagende

Nadere informatie