Fietscongres Velo-city 2017

Embargo tot 28 augustus 2014 Onderwerp Fietscongres Velo-city 2017 Programma / Programmanummer Mobiliteit /1072 BW-nummer Portefeuillehouder H. Tiemens / B. van Hees Samenvatting De steden Arnhem en Nijmegen, de Stadsregio Arnhem Nijmegen en de provincie Gelderland hebben het voornemen om het internationale fietscongres Velo-city in 2017 te organiseren in onze regio. In de afgelopen periode is de haalbaarheid onderzocht en die is kansrijk. Er is regionaal veel draagvlak voor het congres, zowel bij onderwijs als bij bedrijfsleven. Verder is er ook nationale steun en lijkt ook op Europees niveau een lobby kansrijk. Het fietscongres zou voor het eerst sinds Amsterdam in 2000 weer in Nederland worden gehouden. Op basis van bovenstaande is besloten een bidbook op te stellen dat rond de zomer bestuurlijk wordt vastgesteld en ingediend. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MB10, Martijn te Lintelo, 9232 Datum ambtelijk voorstel 12 juni 2014 Registratienummer 14.0006568 Ter besluitvorming door het college 1. De voordracht van de stadsregio Arnhem- Nijmegen voor de organisatie van het internationale fietscongres Velo-city in 2017 vanuit Nijmegen te ondersteunen; 2. Het bidbook voor het congres uiterlijk 31 augustus 2014 gezamenlijk in te dienen door Arnhem en Nijmegen; 3. De Nijmeegse bijdrage voor de kosten van de organisatie van het fietscongres, te verwachten maximaal 200.000, te dekken uit het programma Mobiliteit jaarlaag 2017; 4. Brief aan de raad over fietscongres Velo-city 2017 vast te stellen. Steller Paraaf akkoord Datum Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de raad Besluit B&W d.d. 17 juni 2014 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.4 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder collegevoorstel Velo-City 2017

1 Probleemstelling De steden Arnhem en Nijmegen, de Stadsregio Arnhem Nijmegen en de provincie Gelderland hebben het voornemen om het internationale fietscongres Velo-city in 2017 te organiseren in onze regio. In de afgelopen periode is de haalbaarheid onderzocht en die is kansrijk. Er is regionaal veel draagvlak voor het congres. Op basis daarvan is besloten een bidbook op te stellen dat rond de zomer bestuurlijk wordt voorgelegd aan de regionale stuurgroep, het Bestuurlijk Overleg Mobiliteit. Velo-city is een jaarlijks terugkerende meerdaagse fietsconferentie, die wordt georganiseerd in samenwerking met de European Cycling Federation (ECF). In de even jaren is er een mondiale editie buiten Europa, in de oneven jaren een Europese editie. De eerstvolgende Europese editie is in 2015 in Nantes, Frankrijk. Het fietscongres is een groot evenement, met zo n 1.500 deelnemers uit tientallen verschillende landen en topsprekers uit de hele wereld. Doel van de conferentie is om kennis uit te wisselen en veel extra aandacht te generen voor het thema fiets binnen de duurzame stedelijke ontwikkeling. Daarnaast kan een Velo-city conferentie in de gaststeden het fietsen een extra boost geven. De steden Arnhem en Nijmegen nomineren zich voor de organisatie van het congres, door voor het eind van de zomer een bidbook in te dienen. In voorliggend voorstel zijn de hoofdpunten voor besluitvorming daarover uiteengezet. Op basis van het bidbook zal de ECF een shortlist van drie kandidaten bepalen en begin 2015 bekendmaken wie het congres mag organiseren. Als dat Arnhem-Nijmegen is, komt het congres voor het eerst in 17 jaar weer naar Nederland. 2 Juridische aspecten Voor het indienen van het bidbook zijn de voorwaarden en reglementen van toepassing die de ECF heeft gesteld in het Bid Manual Velo-city 2017. In geval van toekenning worden afspraken over het congres contractueel vastgelegd en voorgelegd voor bestuurlijke vaststelling. 3 Doelstelling De doelstellingen om het fietscongres naar onze stad en regio te willen halen zijn: 1. Duurzame stad: Nijmegen en de regio zijn toonaangevend in duurzame stedelijke mobiliteit en de rol van de fiets daarin. Onze aanpak en resultaten willen we graag delen met andere steden uit Europa en de wereld. Daarmee laten we mensen ervaren wat dit betekent. Daarbij gaat niet alleen om fietsinfrastructuur, maar ook om de kenmerkende Nederlandse beleidsintegratie op het gebied van ruimte en mobiliteit en de effectieve regionale samenwerking ten aanzien van de aanleg van snelifetsroutes. We positioneren Arnhem- Nijmegen nadrukkelijk als fietsregio. 2. Gastvrije stad: wij zetten ons namens Nederland op de kaart bij een grote groep internationale professionals door hen hier te ontvangen. Uit onderzoek blijkt dat er een positieve spin off is en een behoorlijke kans op herhaalbezoek. 3. Uitbreiden samenwerking bedrijfsleven, onderwijs en overheid: voor een succesvolle editie van Velo-city is het nodig dat we gedrieën de krachten bundelen. Velo-city versterkt de Triple Helix samenwerking in de (wijde) regio Arnhem Nijmegen, waar behoorlijk wat bedrijven liggen die zich met fietsen bezighouden. Er liggen kansen om de kennis van verschillende partijen te bundelen en te exporteren. 4. Een evenement voor inwoners. Fietsen is in Nederland zo vanzelfsprekend voor mensen, dat men er niet meer bij stilstaat. Het organiseren van Velo-city betekent dat fietsen een positieve boost krijgt. Dat gebeurt met allerlei randevenementen, bestuurlijke aandacht en media aandacht. Organisatie van het congres kan daarmee een extra impuls geven aan

2 investeringen in fietsinfrastructuur en fietsklimaat. Daar zijn zowel inwoners en stad bij gebaat. 4 Argumenten In 2012 ontstond de idee om de regio Arnhem Nijmegen kandidaat te stellen voor deze mondiaal belangrijkste fiets-gerelateerde conferentie. De vooruitgang en resultaten op het gebied van fietsbeleid, fietsinfrastructuur en regionale samenwerking vielen daarbij op, ook binnen de Nederlandse context. Een groot fietscongres naar de regio halen zou de ambities van de regio onderstrepen en de regionale samenwerking verder kracht bij zetten. In 2013 is het voornemen nader uitgewerkt en is gekeken of het organiseren van een congres met deze omvang haalbaar is voor een regio als Arnhem Nijmegen. Gebleken is dat aan een elementaire voorwaarden voor organisatie kan worden voldaan: voldoende en kwalitatief goede hotelcapaciteit, een geschikte congreslocatie, de logistieke aanpak en de voldoende mogelijkheden voor side-events zoals een welkomstreceptie en de zogenaamde critical bike ride, een massale gezamenlijke fietstocht van congresgangers en bewoners door de stadsregio. In 2013 is het voornemen ook bekend gemaakt bij de European Cyclist Federation (ECF), de licentiehouder van het congres. De ECF staat positief tegenover het gegeven om het congres na 17 jaar (sinds Amsterdam in 2000) weer in Nederland te laten plaatsvinden. Er zijn geen andere Nederlandse steden die willen meedingen naar het congres in 2017. Beslispunt 1: De voordracht van de stadsregio Arnhem- Nijmegen voor de organisatie van het internationale fietscongres Velo-city in 2017 vanuit Nijmegen te ondersteunen Het organiseren van een groot meerdaags en internationaal evenement zoals het fietscongres Velo-city zou bijzonder zijn voor Nijmegen en de regio. Het zou een eervolle zaak zijn om zoveel bezoekers en professionals uit zoveel landen te ontvangen en kennis te laten maken met de stad en onze fietsinfrastructuur. Wij zijn ervan overtuigd dat we een dergelijk congres kunnen organiseren. Het gaat om 1200 tot 1500 bezoekers uit heel Europa en de wereld die voor het congres naar Nijmegen komen, en in de stad of de regio verblijven en ervaren wat een hoogwaardige fietsinfrastructuur kan betekenen voor een stad. Nijmegen en de regio zijn toonaangevend in duurzame stedelijke mobiliteit Fietsen is gezien de positieve invloed op bereikbaarheid, leefbaarheid, gezondheid en duurzaamheid op dit moment een hot item in vele steden in de wereld. Veel steden worstelen met toenemende congestie en verslechtering van het stedelijk leefklimaat door massaal autogebruik. Nederland is fietsland bij uitstek, en heeft een bijzonder geïntegreerd ruimtelijk beleid en vervoerssyteem. Daarin speelt de fiets een grote rol, mede doordat ons systeem fietsinclusief is. Onze weginfrastructuur is in basis veilig voor gebruik door grote stromen fietsers. In onze regio hebben we daarnaast een bijzonder extra kwaliteit: het uitgebreide netwerk van regionale snelfietsroutes, die ook voor grotere afstanden aantrekkelijk zijn, bijvoorbeeld met een elektrische fiets. Andere sterke punten zijn ruimtelijke ordening, de keten fiets-trein en fietsparkeren. Ook de komende jaren blijven we investeren, zoals in de snelfietsroute naar Cuijk, met een nieuwe fietsbrug over de Maas

3 De preciese opzet van het congres is onderdeel van het bidbook, dat in voorbereiding is en nog wordt voorgelegd voor besluitvorming. Beslispunt 2: het bidbook voor het congres uiterlijk 31 augustus 2014 in te dienen, gezamenlijk met Arnhem Voor 31 augustus 2014 moet het bidbook zijn ingediend bij de ECF. Dat gebeurt door de twee steden Arnhem en Nijmegen, als regionale zwaartepunten in de stadsregio. De belangrijkste succesfactoren waarom de regio Arnhem Nijmegen een uitstekende congreslocatie voor Velo-city 2017 zou zijn, zijn: o Unieke cross-sectorale samenwerking en innovatie Triple Helix (onderwijs/onderzoek, bedrijfsleven, overheid), Health Valley en Food Valley o Toonaangevend bij inpassing snelfietsroutenet in stedelijke omgeving o Uitstekende resultaten toename fietsgebruik door promotie fiets als vervoermiddel o Goede aansluiting bij Europese programma s duurzaamheid, millenniumdoelen o Organisatie Velo-city 2017 past uitstekend in ontwikkelde strategie fietsgebruik in regio Arnhem Nijmegen o Met regio van 720.000 inwoners uitstekend voorbeeld voor tal van steden en veelvoorkomende stedelijke agglomeraties in Europa en de wereld Beslispunt 3: De Nijmeegse bijdrage voor de kosten van de organisatie van het fietscongres, te verwachten maximaal 200.000, te dekken uit het programma Mobiliteit Dit wordt nader toegelicht bij paragraaf 6, financiën. 5 Klimaat Het organiseren van het fietscongres, en het laten ervaren van onze hoge kwaliteit fietsinfrastructuur aan bezoekers uit de hele wereld gaat bijdragen aan het vergroten van fietsgebruik in de wereld, en daarmee op termijn aan klimaatdoelstellingen. De fiets is het meest duurzame en minst vervuilende (stedelijke) vervoermiddel. 6 Financiën Aan het organiseren van het congres zijn kosten en opbrengsten verbonden. Uitgaven ten behoeve van de conferentie: De begroting voor Velo-city 2017 bedraagt, op basis van het actuele plan van aanpak circa 2,3 miljoen. Een belangrijk deel daarvan, minimaal 1 mln wordt door de deelnemers (toegang) en sponsors bijgedragen. De betrokken overheden, die het evenement organiseren, dienen bij te dragen in de kosten van het evenement. Deze bijdrage is begroot op maximaal 1,3 mio. Daarbij is voorstel tot cofinanciering alsvolgt: - de maximale bijdrage die van de steden Arnhem en Nijmegen wordt verwacht is 200.000 per stad - de stadsregio en de provincie Gelderland zullen respectievelijk 500.000 en 400.000 bijdragen Voor de bijdragen is uitgegaan van een begroting die is opgesteld in het kader van het bidbook, en op basis van ervaringscijfers van voorgaande Velo-city congressen en bij ons

4 bekende informatie over grote evenementen. De begrote baten en lasten zijn in een aantal scenario s doorgerekend. Het meest negatieve scenario laat een batig saldo zien van ruim 2 ton voor het opvangen van onverwachte tegenvallers. In dit scenario is het aantal congresgangers en andere opbrengsten uit de bedrijfsexpo en sponsoring relatief laag ingeschat. Een hoger deelname aan het congres zal leiden tot hogere opbrengsten. Afspraken over het gedeelde risico tussen de partners worden nog bestuurlijk voorgelegd (zie paragraaf risico s). De kosten van het opstellen bidbook komen niet ten laste van de gemeente Nijmegen. Dekking Kostenraming 2.300.000 Dekking: Baten toegang ed. 1.000.000 Cofinanciering: > Stadsregio Arnhem-Nijmegen 400.000 > provincie Gelderland 500.000 > gemeente Arnhem 200.000 > gemeente Nijmegen 200.000 Totaal 2.300.000 Voor Nijmegen worden de verwachte maximale kosten van 200.000 ten laste gebracht van programma Mobiliteit, product Verkeer jaarschijf 2017. We dekken de kosten uit budget dat bedoeld is voor de effectuering van nieuwe beleidswensen. Dit budget is door de kosten van het fietscongres voor een aanzienlijk deel uitgeput. Voor zover noodzakelijk zullen wij in de perspectiefnota 2017 daarom voor nieuw beleid een beroep doen op aanvullende middelen. Wij menen dat deze besteding zinvol is, omdat de ervaring leert dat een dergelijk evenement zorgt voor extra subsidies en aandacht vanuit Rijk en provincie. Bestedingen Een aanzienlijk deel van de bestedingen door de internationale deelnemers en de organisatie komen naar verwachting terecht bij lokale bedrijven en organisaties, gevestigd in de regio Arnhem-Nijmegen. Het lokale bedrijfsleven profiteert dus van de aanwezigheid van de conferentie. Naar schatting zal minimaal 50% van dit bedrag in de regio worden besteed aan onder andere catering, locatie, projectorganisatie en marketing & communicatie. Geraamde besteding is zo n 1,15 mln. Daarnaast zullen de bezoekers tijdens hun verblijf ook buiten de conferentie uitgaven doen. Op basis van voorlopige berekeningen is dit circa 750.000, bijvoorbeeld aan horeca, winkels en dergelijke. Met de voorgestelde maximale overheidsbijdrage van 1,3 mln wordt zoals hierboven weegegeven voor 1,9 mln aan directe baten voor het regionale bedrijfsleven gerealiseerd. Indirecte baten en goodwill Velo-City is een internationale fietsconferentie. Zo n 1.500 conferentiegangers uit vele verschillende landen nemen deel aan de conferentie, waaronder belangrijke beslissers, beleidsmakers en politici. Daarnaast krijgt Velo-city steeds meer media-aandacht, aangezien fietsen in steeds meer steden wordt geïntroduceerd. Dit kan langdurige en economisch interessante effecten met zich meebrengen.

5 Met de organisatie van Velo-city positioneren we de regio Arnhem-Nijmegen als een fietsregio. Dit kan versterkend werken richting provincie, Rijk en de EU wanneer er subsidies te verdelen zijn. Dit kan zowel vóórafgaand aan de conferentie zijn (realisatie van voorbeeldprojecten) als ná de conferentie: voorbeeldregio waar je als hogere overheid bij kunt dragen aan goede projecten. Voorgaande Velo-city conferenties hebben in de betrokken steden een stimulerende werking gehad op het fietsgebruik door de fietser centraal te zetten. Velo-city kan onderdeel uitmaken van een grote (mobiliteitsmanagements) campagne waarbij mensen worden gestimuleerd om (meer) te fietsen. Qua planning sluit dit uitstekend aan bij de aanleg van snelfietsroutes. Zoals aangegeven zal het organiseren van Velo-city 2017 het merk Nederland Fietsland en het fietsimago van de steden Arnhem en Nijmegen en provincie versterken. De vele bedrijven en instellingen die in de regio actief zijn op fietsgebied (zoals fietsfabrikanten, ingenieursbureaus en productontwikkelaars) kunnen financieel profiteren van Velo-city 2017. In Kopenhagen heeft een succesvolle Velo-city in 2010 de positie van Kopenhagen/Denemarken als fietsland versterkt. In onze regio zullen onder andere Royal Haskoning/DHV, Arcadis, Gazelle, Simsom en Giant hiervan profiteren. 7 Participatie en Communicatie Voor de communicatie rondom het indienen van het bidbook, de mogelijke kandidaatstelling door de ECF in september 2014 en het besluit over het toewijzen van het congres (januari 2015) werken wij nauw samen met de regionale partners, de gemeente Arnhem, de stadsregio en de provincie Gelderland. De stadsregio is hiervoor het aanspreekpunt. Daarbij gaat het om de communicatieboodschap en het communicatiemoment. Het voorstel is onder embargo tot het moment van gezamenlijke bekendmaking door de partners, tot 10 juli 2014. 8 Uitvoering en evaluatie De uitvoering van het congres is onderdeel van het bidbook. Nadere informatie hierover komt na bekendmaking van toekenning in 2015 beschikbaar. 9 Risico Bij de organisatie van een groot internationaal evenement zoals Velo-city 2017 moeten de risico s goed in beeld worden gebracht. De verwachting is dat de financiële risico s beperkt zijn door de beschikbare reserve (zie paragraaf Financiën), en de op voorhand gehanteerde lage aantal bezoekers en externe opbrengsten. Daarbij is sprake van gedeeld risico, de overheidsbijdrage is verdeeld over de partners. In het najaar zullen hierover aanvullende afspraken worden gemaakt met de partners in het kader van het mogelijke contract (ingeval van toekenning). Dit wordt dan opnieuw bestuurlijk voorgelegd. Bijlage(n): Brief aan de raad

Mobiliteit Productmanagement en Beleid Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail gemeente@nijmegen.nl Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Datum 28 augustus 2014 Ons kenmerk MB10/14.0006570 Contactpersoon Martijn J. te Lintelo Onderwerp Fietscongres Velo-city 2017 Datum uw brief Doorkiesnummer (024) 3299232 Geachte leden van de raad, Nijmegen wil zich voordragen voor de organisatie van het Europese fietscongres Velo-city in 2017. In augustus 2014 willen we samen met Arnhem een bidbook indienen. In deze brief willen wij u hier graag over informeren. Velo-city is een vermaard meerdaags internationaal fietscongres onder auspiciën van de European Cyclist Federation, de ECF. In 2012 ontstond het idee om de regio Arnhem Nijmegen kandidaat te stellen voor dit fietscongres. De vooruitgang en resultaten op het gebied van fietsbeleid, fietsinfrastructuur en regionale samenwerking waren daarbij de aanleiding, ook vanuit de Nederlandse context. Nederland wordt internationaal gezien als gidsland op het gebied van fietsen en fietsinclusieve mobiliteit. Een groot evenement als Velo-city naar de regio halen onderstreept de ambities van de regio op het gebied van duurzame mobiliteit en kan de regionale samenwerking verder kracht bijzetten. In samenwerking met de regionale partners, de gemeente Arnhem, de provincie Gelderland en de Stadsregio Arnhem-Nijmegen is de haalbaarheid onderzocht. Belangrijke vaststelling is dat aan de randvoorwaarden zoals omvang en kwaliteit van de regionale hotelaccommodatie, de congreslocatie en de logistiek kan worden voldaan. Op basis daarvan is besloten een bidbook op te stellen dat voor de zomer bestuurlijk wordt voorgelegd. Het bidbook zal worden ingediend door de twee steden in de stadsregio, Arnhem en Nijmegen. Het congres zal zich ook in beide steden afspelen als het aan onze regio wordt toegekend. In september 2014 zal bekend worden of Arnhem-Nijmegen kandidaat is, waarna in januari 2015 bekend wordt of we het congres mogen organiseren in 2017. Het organiseren van een groot meerdaags en internationaal evenement zoals Velo-city zou bijzonder zijn voor Nijmegen en de regio. Het zou een eervolle zaak zijn om zoveel bezoekers uit zoveel landen te ontvangen en kennis te laten maken met de stad en onze fietsinfrastructuur. Wij zijn ervan overtuigd dat we een dergelijk congres kunnen organiseren. Het gaat om 1200 tot 1500 www.nijmegen.nl raadsbrief velo-city 2017

Gemeente Nijmegen Mobiliteit Productmanagement en Beleid 1 bezoekers uit heel Europa en de wereld die voor het congres naar Nijmegen komen, en in de stad of regio verblijven en ervaren wat een hoogwaardige fietsinfrastructuur kan betekenen voor een stad. Dit sluit goed aan op onze ambities als duurzame stad en onze finaleplaats voor Green Capital 2016. Met de keuze voor Arnhem-Nijmegen zou het congres voor het eerst in 17 jaar sinds Amsterdam in 2000- weer naar Nederland komen. We willen Arnhem Nijmegen nadrukkelijk positioneren als fietsregio. Daarvoor werken we samen met bedrijfsleven en onderwijs (zoals de Radboud Universiteit) in de zogenaamde Triple Helix. Het congres moet ook een evenement voor inwoners worden. Fietsen is vaak zo vanzelfsprekend voor mensen, dat men er niet bij stilstaat, maar erg belangrijk voor dagelijkse verplaatsingen. De totale kosten voor Velo-city 2017 zijn begroot op 2,3 miljoen. Een belangrijk deel van de dekking daarvan ( 1 miljoen) wordt opgebracht door bezoekers en sponsoring. De verwachte overheidsbijdrage is 1,3 miljoen. Deze kosten worden gedragen door de 4 regionale partners, de twee gemeenten, de Stadsregio en de provincie Gelderland. Nijmegen en Arnhem dragen beide maximaal 200.000 bij aan de financiële dekking. In het najaar zullen over de risicodeling aanvullende afspraken worden gemaakt met de partners ingeval van toekenning. Dit wordt dan opnieuw bestuurlijk voorgelegd. Met de voorgestelde overheidsbijdrage wordt naar verwachting voor 1,9 mln aan directe baten voor het regionale bedrijfsleven gerealiseerd. Wij dekken onze bijdrage uit het programmabudget Mobiliteit 2017, product verkeer. Het betreft budget dat bedoeld is voor de effectuering van nieuwe beleidswensen. Dit budget wordt door de kosten van het fietscongres grotendeels uitgeput. In de perspectiefnota 2017 zullen we daarom voor nieuw beleid een beroep doen op aanvullende middelen. Al met al zijn wij verheugd over het initiatief en wij hopen erop in januari 2015 met goed nieuws te komen. In het vertrouwen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd, Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg www.nijmegen.nl raadsbrief velo-city 2017