23-10-2009 MiddenBeemster Aanpak tussen gemeente en huurders Duurzaam Woonbron
Even voorstellen Jan Willem Croon, ambassadeur duurzaamheid Woonbron Ir. Bouwkunde TU Delft 10 jaar Stork contracting. 10 jaar Directeur bouw & communicatie 5 jaar Duurzaamheid & project ontwikkeling wil iets maken wat niemand ooit meer kwijt wil.
Tussen gemeente en huurders Een doe gerichte aanpak Woonbron Ambitie Meters maken Programma Economisch Juridisch Organisatorisch Technisch Energy+
Introductie: Woonbron 43.000 Betaalbare woningen
Introductie: Woonbron 43.000 huishoudens - 700 fte s 7 vestigingen in Rotterdam / Delft / Dordrecht Jaar budget 50 milj. in onderhoud Duurzaamheid is een kern programma Te Woon concept Denkt-Durft-Doet
Ambitie: Strategische Motivatie Waarborgen betaalbaar wonen Garanderen woonkwaliteit Minimale nadelige milieu effecten Imago/reputatieversterking Keten verantwoordelijkheid (sector koploper) Continuïteit waarborgen Lange termijn risicobeperking Vooruitlopen op wet- en regelgeving Toekomstwaarde creëren
A++ 0% A+ 0% A 1% G 7% B 7% Ambitie: Verantwoordelijkheid F 15% C 20% E 21% Energie verbruik in de bewoonde omgeving is het grootste CO2 bespaar potentieel voor de laagste kosten D 29% Gebouwgebonden CO2 uitstoot Woonbron is 190.000 Ton/jaar Huidige bezit 87% zonder modern isolatie glas 71% zonder efficiënt verwarmingsysteem 17.000 EFG label woningen Rotterdam heat island effect +9,8 graden
Energiekosten $138 $80 $32 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Ambitie: Prioriteit Brede aanpak Concrete afspraken met stakeholders 50% CO2 reductie in 2025 25.000 labelstappen in 5 jaar 17.000 EF&G label woningen naar B Transitie: Van kennis -> pilots -> uitvoering Duurzaamheid: hulpmiddel in de economische crisis Samen met de bewoners!
Bestuur: Stakeholder afspraken: Nationaal: Schoon & Zuinig 2020-30% energie besparing Aedes: Antwoord aan de samenleving 2018-20% energie besparing Woonbron afspraken: Gemeente: Rotterdam Climate Initiative (2007) Jaarlijks 3% CO2-reductie, 50% CO2-reductie in 2025 Natuur & Milieu, Woonbond & CPRW (2008) 1. Afspraken op CO2, Energie, Labels 2. Duurzaam gebruik en recycling van materialen 3. Binnenmilieu 4. Bewoners betrokkenheid (TCO/Woonlasten)
Verdeling energielabels Bestuur & Beheer: Borging 14000 12000 10000 8000 6000 11.661,00 4000 2000 0 8.063,00 8.092,00 5.770,00 2.693,00 2.596,00 0,00 0,00 199,00 A++ A+ A B C D E F G Convenant evaluaties (2x per jaar, incl CO2 & EBRD label and duurzaamheid rapport) 2 jaarlijks strategie rapport (INK,CSI, programma & PI s) Jaarlijks rapport & planning (investeringen & PI s) Kwartaal rapportage vestigingen (investering & labels) 1. CO2 monitor 2. Vabi - Labels 3. Duurzaamheidsbarometer 4. GPR
Programma: Naar reguliere business 2006: Leren, strategie plan 2007: Programma structuur and prioriteiten. Operationeel plan 2008-2010, 3% Convenant Rotterdam Climate Initiative. 2008: Pilot programma's, monitoren, stakeholderafspraken, Concern PI s 2009: Transitie verantwoordelijkheid naar vestigingen 2010: Integratie in het primaire proces, Verbinding met bewoners.
Program: van In stand houden naar Verbeteren. Primaire proces CO2 reductie (2,3% max) 500 Nieuwbouw 0,2% 500-1000 Renovatie 0,6% 4000 Mutatie 0,5/0,4% 2500 Plan onderhoud 0,4% 57000 Service 0,2% Inkoop & Corporate 0,5% Integrale aanpak Rotterdam/Delft Restwarmte BV Gebiedsvisie naar Energie neutraal Integrale duurzaamheidsconcepten (incl. C2C) Van Split incentive naar woonlasten / Total Cost of Use/Ownership ESCO voor WKO s & duurzame energie 2008/2009 Energie markten voor bewoners
Kosten effectiviteit: Investeringen & CO2 reductie 0,3% 0,4% 0,9% 0,5+0,4% 0,6%
Resultaten: Status? Nationaal: Schoon & Zuinig Indicatie >50% achter op schema (ECN) Aedes: Antwoord aan de samenleving 1,1 mio EFG woningen, aanpak minder dan 1% per jaar Woonbron 1 e jaar 2008 CO2 reductie 2,25% (1,09% in programma) 2185 label-steps (44% van doel) Duurzaam materiaal gebruik (FSC, Cirkelstad) Binnenmilieu (Isso, weinig voortgang) Weinig innitiatief vanuit bewoners en VVE s!
Ervaringen: Meters maken Goed opdrachtgever (kennis en normen) Integrale concepten (50% reductie) Adaptatie visie (hittestress R dam +3,4/+9,8 ) Communicatie met bewoners (partner) Stakeholders & MVO Samenwerkingsverbanden Integrale aanpak Economisch Juridisch Organisatorisch Techniek
Ervaringen: Economisch perspectief Woonlasten benadering Huuropbrengst WWS Investering - projectontwikkeling Vastgoed groene taxatie waarde Subsidies EIA, DW, SDE, FP7 Financiering ESCO s, Groen, Bewoner/VVE s Fiscaliteit Aftrekbaarheid (Sale & Lease-back)
Ervaringen: Juridisch perspectief Energie BV (ESCO-Energiek) Gemengd beheer VVE s 50x / jaar Smart buildings Initiatiefrecht bewoners Warmtewet NmdA tariefstelling EPBD labels en gelijkwaardigheid Minimum energetische eis (EU-2014)
Ervaringen: Organisatorisch Organisatie transitie Integrale concept ontwikkeling Project ontwikkeling en keten management Sturen op realisatie kosten Garanties op performance Meten is weten!
Ervaringen: Techniek Integrale concepten Toolkit bestaande bouw Opleiding Nieuwe producten CE-glass Smart buildings Climarad Nieuwe concepten Alles elektrisch Dampopen bouwen Passief renovatie (Sleephellingstraat) Restwarmte voor bestaande bouw
Energy+ De uitdaging: Weerstand?
Voorbeeld: Energie verbruik PC Wii X-box Playstation
Energy+ : Vaxjo Sweden: meer dan 30% reductie! 35% Investeringen door bewoner 30% % energie besparing 25% 20% 15% 10% Meten is weten: W&E Maatwerk advies Doelstellingen en competitie 5% Installatie & woningadvies Verbruikvoorlichting 0% 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 Energiebox Maanden
Uitdaging: Energy+ programma Beloningsprogramma: Energiebesparing met bewoners 2010 investering 5,4 mio in bewonersprogramma Start 7 vestigingen x100 huishoudens Doel: Help bewoners zelf 20% te besparen, dan investeert Woonbron ook in de woning (resultaat 40% besparing). Start met potentiële Ambasadeurgroep Samen met de buurt, scholen en MKB Meten is weten (Smarthome domotica)
Uitdaging : Ervaringen Energy Battle = 27 45% Vaxjo Sweden = 35% in 2 jaar Nuon pilot Arnhem 16% Woonbron praktijk na bemetering 20% Woonbron Energy markten en bewoners programma Partnership met de Woonbond
De zon levert in 45 minuten meer converteerbare energie dan wij in een heel jaar verbruiken. Klimaat adaptatie? Vragen?