DE (STAM)BOOM IN?! HOE SCHRIJF IK DE GESCHIEDENIS VAN MIJN FAMILIE? Helemaal z n papa, juist haar zus f je ma was net z ten ze klein was f ng het zit in de familie : alle uitspraken die je wellicht al diverse keren mest aanhren, ten gede f ten kwade. Maar: wat weet jij eigenlijk van je familie? Wanneer werden je uders gebren? Waar? Waar speelden ze welke spelletjes als kind? Wat deden je grtuders ten vr de kst? Waar wnden ze? En he? Allemaal vragen waarp je het antwrd waarschijnlijk schuldig met blijven Eigenlijk is dat tch vreemd. We zien nze familie regelmatig, en tch weten we vaak een heel aantal zaken niet van elkaar. Vandaar dit prject familiegeschiedenis. Als vlleerde histrici zullen we gaan graven in de eigen familiegeschiedenis, en er een beeld van prberen te recnstrueren. Dit beeld trachten we zwel in een stambm als in een verhaal te gieten. We den dit in een aantal stappen. 1 e fase: De cnstructie van je familiestambm Maak een stambm waarin je juw vruders weergeeft vr vier generaties ver. Dat betekent dat hierin meten zijn pgenmen: jezelf je uders je grtuders je vergrtuders Per persn geef je: gebrtedatum en -plaats (eventueel) huwelijksdatum en -plaats (eventueel) sterfdatum en -plaats He geef je de stambm visueel weer? Leg je blad hrizntaal, en plaats je vergrtuders bvenaan. Werk vandaar naar beneden te. Een vrbeeld vind je p de website maar je bent vrij m dit anders aan te pakken. Ng enkele afspraken: Nteer p welke mensen/brnnen je een berep hebt gedaan (vb. huwelijksbekje). Als je gegevens niet vindt, geef dan aan waarm je ze niet vnd, en vermeld welke acties je ndernmen hebt in je zektcht naar de gevraagde gegevens. Als je mwille van bepaalde redenen met één helft van je familie geen cntact meer hebt, en je dus die gegevens niet kunt invullen, dan maak je slechts de helft van de stambm. 1
2 e fase: De cnstructie van je familiegeschiedenis In deze tweede fase verzamel je infrmatie ver het leven van een grtuder en een uder. He pak je nu het verzamelen van die infrmatie cncreet aan? Hierbij ga je deze persnen interviewen. Je bevraagt hen ver een aantal nderwerpen. De lengte van de tekst per persn: minimaal 1,5 en maximaal 2 A4 (times new rman 12 f iets vergelijkbaar). Kies uit nderstaande lijst vijf nderwerpen. Let p: uit elke klm kies je minstens één categrie. De vragen die je hierver kan stellen, vind je p de website. Per categrie start je een nieuwe alinea. Huisvesting Onderwijs Infrmatie Religie Kleding Ontspanning & vrije tijd Waarden Seksuele revlutie Veding Berep/werk Cnsumptiegederen Mbiliteit Daarnaast beschrijf je k telkens he hij/zij één belangrijke natinale f wereldgebeurtenis beleefde. (b.v. de Tweede Wereldrlg, de mrd p J.F. Kennedy, de studentenprtesten van mei 1968, de pkmst van de cmputer, de val van de Berlijnse muur). Je mag gerust je verhaal illustreren (pgelet: dit telt wel niet mee in de blz.) met ft s, tekeningen etc. Vermeld telkens wel wie f wat staat p de ft staat afgebeeld. Vermeld steeds de plaats en datum van het interview. Enkele vuistregels bij het afnemen van een interview: Maak vraf een afspraak. Het klinkt misschien vreemd m met je eigen familie te meten afspreken. Maar wat je wil weten is niet p enkele minuten af te haspelen. Je met dus een mment vrzien waarp de geïnterviewde tijd heeft. Vertel bij het maken van de afspraak meteen waarver je wil praten. Op die manier kan de geïnterviewde al in het eigen geheugen graven, wat de kwaliteit van infrmatie zal verhgen. Vraag aan de geïnterviewde bij het maken van de afspraak meteen k f hij/zij ng ft s, brieven, dagbeken etc. liggen heeft, die hij/zij eventueel aan ju in bruikleen wil geven vr de peride die je werkt aan dit prject. 2
Interview iemand best in een vr hem f haar vertruwde mgeving. Meestal is dat bij de geïnterviewde thuis. Zrg vr een sfeer van vertruwen. Leg dus het del en gebruik van het interview uit. Gedraag je als de geïnteresseerde luisteraar (in mimiek en lichaamstaal). Stel pen vragen. Leg geen antwrden in je vragen. Stel evenmin suggestieve vragen. Geef zeker k niet gewn je vragenlijstje met de vraag m dat in te vullen. Het interview is geen huiswerk vr de geïnterviewde. Verwacht niet altijd meteen een rechtstreeks antwrd p je vraag. Via uitweidingen km je echter dikwijls veel te weten. Laat de geïnterviewde dus praten, tenzij hij/zij te ver uitweidt: dan grijp je best wel in. Stel altijd eerst algemene vragen en ga dan pas ver naar meer specifieke f detailvragen. Ken je vragenlijst ged. Z kun je inspelen p wat de geïnterviewde zegt. Het is in een interview meestal nmgelijk m je eigen lijst in de vrpgestelde vlgrde af te werken. Smmige mensen zullen misschien weinig vertellen tijdens het interview. De antwrden zijn krt en al snel ben je klaar. De kans is dan grt dat je te weinig infrmatie hebt. Bekijk in dat verband samen een aantal ft s van vreger. Dat zal de herinneringen en het vertellen stimuleren. Geef stilte gerust k een kans. Geïnterviewden meten de tijd krijgen m in hun geheugen te graven. Interview mensen altijd nder vier gen. Op die manier kun je de verkregen infrmatie bij anderen cntrleren, znder dat ze zelf eerst al de ene versie van het verhaal hebben gehrd. Neem zveel mgelijk ntities tijdens het interview. Tracht niet alles in je hfd te prenten, dat lukt niet. Z vergeet je zaken, f geef je ze maar half weer, en dan met je nadien tch ng eens hetzelfde gaan vragen. Je kunt het interview k pnemen, maar weet dat dit veel mensen afschrikt. Vraag dus eerst testemming. Zrg dus dat je he dan k papier en een balpen bij hebt. Heb tijdens het nteren k g en vral r vr stemintnaties (b.v. aarzeling, terughudendheid, nzekerheid, irnie ). Nteer die in je ntities. Hud rekening met de gevelens van mensen. Blijf b.v. niet aandringen als je merkt dat ze ver een bepaald nderwerp liever niet spreken. Pas p met gevelige vragen: breng ze vrzichtig aan. Stel ze k pas aan het einde van het interview. 3
3 e fase: De cnstructie van een autbigrafie In deze fase de je een krt nderzek naar je eigen levensgeschiedenis. Je det dit in drie stappen. a) Krte autbigrafie In deze stap beschrijf je een gebeurtenis die juw persnlijkheid vrm gaf krt p (+/- een halve A4). Zrg dat je de gebeurtenis beschrijft van begin tt einde. Ga ervan uit dat iemand die ju niet kent het verhaal zal lezen en prberen te begrijpen. Zrg dus dat je verhaal gedetailleerd geneg is. BELANGRIJK: Spreek hier met niemand ver. Schrijf ver de gebeurtenis enkel vanuit je eigen herinnering. b) Krte bigrafie: een ander perspectief Nu is het de bedeling dat je met iemand anders praat die zich de gebeurtenis die jij beschreef, kan herinneren (uders, brers, zussen, vrienden f vriendinnen etc.). Vraag die persn m zijn/haar versie van de gebeurtenis te vertellen. Om er zeker van te zijn dat je zijn/haar versie van de gebeurtenis te hren krijgt, met je pen vragen stellen, znder hints te steken in je vraag. Je vraagt b.v.: Weet je ng ten ik in het 6 e leerjaar ruzie kreeg met Tm en wij geen vrienden meer waren? Kun je me vertellen wat je je ng herinnert ver wat ten gebeurde? Neem zrgvuldig nta gedurende het verhaal van de persn (verslag +/- een halve A4). Zrg dat je het vlledige verhaal nteert. Nteer zeker die stukken van het verhaal waarin de feiten f perceptie van de geïnterviewde sterk verschilt van de juwe. c) Vergelijking van de twee versies Nu je brnnen hebt verzameld (je eigen versie van de gebeurtenis en de versie van iemand anders) begint je werk als histricus/a. Nu ga je p ngeveer een halve A4 blz. een reflectie schrijven waarin je de beide versies met elkaar vergelijkt en cnfrnteert. Je det dit in 3 paragrafen: a) 1 e paragraaf: Beschrijf de gelijkenissen in de twee versies. Wat kmt vereen (b.v. het vnd plaats p 1 augustus 2008 bij tante Kathy in haar wnkamer.)? Kmen de sfeerschepping en de interpretatie van feiten vereen (b.v. Je was echt dlenthusiast)? Zijn er ng gelijkenissen? b) 2 e paragraaf: Beschrijf de verschilpunten tussen de twee versies. Wat verschilt (b.v. was het bij tante Kathy f bij m David)? Verschillen de sfeerschepping en de interpretatie van feiten (b.v. was je dlenthusiast f integendeel redelijk nverschillig)? Zijn er ng verschillen? c) 3 e paragraaf: He verklaar je de verschillen tussen beide versies? Denk na ver wie welke versie gaf, en he dat het verhaal kn beïnvleden (b.v. jij was ng te klein, je mama heeft inmiddels grte ruzie met tante Kathy en praat al jaren niet meer met haar, etc.). Geef k aan wat precies verschilt: verschillen eerder de feiten dan wel de interpretaties? 4
4 e fase: Besluiten Nu je histrisch nderzek naar je familiegeschiedenis vltid is, km je tt enkele besluiten: Geef p een halve A4 blz. een verzicht van de cntinuïteit/discntinuïteit in je familie. Wat bleef hetzelfde en wat veranderde sterk ver de familiegeneraties (dus k juw generatie) heen? Let p: niet ver religie f de seksuele revlutie (zie tweede paragraaf). Tijdens het interview besteedde je extra aandacht aan een van de twee nderwerpen die we in de les hebben behandeld (secularisering f seksuele revlutie). Vergelijk juw bevindingen (evlutie in de familie ver de generaties heen) met die uit de cursus. Heb hierbij g vr gelijkenissen en verschillen. Dit de je p ngeveer een derde van een A4 blz. Schrijf enkele belangrijke vaststellingen neer ver de geschiedenis als cnstructie: Wat waren de meilijkheden waarmee je werd gecnfrnteerd drheen je histrisch nderzek naar je familie? (+/- 100 wrden) He kmt geschiedenis tt stand? Welke zijn de valkuilen die m de hek dreigen in die ttstandkming? Beantwrd dit cncreet. Klpten b.v. alle gegevens die je verzamelde altijd met elkaar? Waarm (niet)? Wat kun je hieruit afleiden ver geschiedenisverhalen? He prbeer je die meilijkheid dan p te lssen? (+/- 100 wrden) Bestaat er ziets als de geschiedenis? Ja f neen? Waarm (niet)? Indien niet, wat bestaat er dan wel? (+/- 100 wrden) Teken p 1 A4 blz. (liggend) een tijdlijn van de 20 e en 21 e eeuw. Vermeld hierp: WO II Gebrtedatum van jezelf Gebrtedata van de familieleden die je interviewde De gebeurtenissen uit de land- f wereldgeschiedenis waarnaar de geïnterviewden hebben verwezen. 5 e fase: Lay-ut + brnnen (+ pdrachten = definitieve versie) Zrg vr een mie vrpagina en vr een riginele titel van je werk. Geef vraan een inhudstafel met een verwijzing naar de paginanummers per nderdeel. Geef aan het einde een BRONNENLIJST met daarin vermeld alle brnnen die je gebruikte. Dit zijn dus interviews (geef de naam van de geïnterviewde + datum en plaats van interview), ftalbums, dagbeken, huwelijksbekje, gebrte- en verlijdensakten, krantenknipsels, grafzerken etc. 5
Timing en qutering Je heft niet alle werk vr dit prject in één keer te verrichten, het prject is in een aantal fasen pgesplitst. Aan elke fase hangt een deadline vast. Die deadlines de timing dus vind je hiernder. Heb je vragen, ndervind je prblemen, aarzel dan niet m de leerkracht tijdig aan te spreken. Wacht niet tt de dag van de deadline m een prbleem te melden. Het ttaalpunt dat je behaalt p dit prject, vrmt 30% van het eindexamen geschiedenis. Op de vlgende bladzijde vind je de evaluatiewijzer, z weet je he en waarp je gequteerd wrdt. Hud hier rekening mee! Fase 1 Stambm Fase 2 Interviews Fase 3 Autbigrafie Fase 4 Besluiten Fase 5 Vlledige bundel Deadline Week 5-9 nvember Week 14-18 januari Week 11-15 februari Week 11-15 maart Week 25-29 maart Wat indienen? He indienen? Familiestambm afgeven f upladen via smartschl Tweemaal 1,5-2 blz verslag interviews afgeven f upladen via smartschl - autbigrafie - bigrafie: ander perspectief - vergelijking beide afgeven f upladen via smartschl - verzicht familiegeschiedenis (cntinuïteit/discntinuïteit) - vergelijking met cursus (secularisering/seksuele revlutie) - vaststellingen geschiedenis als cnstructie - tijdlijn afgeven f upladen via smartschl - vrblad - inhudstafel - alle pdrachten - brnnenlijst papieren versie afgeven 6
Qutering evaluatiewijzer Ttaal: /50 Naam:.... Nr.:.. Klas:.... A. STIPTHEID (5) Op tijd geüplad - afgegeven 0 (te laat) 1 (p tijd) Fase 1 Stambm Fase 2 Verslag interviews Fase 3 Autbigrafie Fase 4 Besluiten Fase 5 Vlledige bundel B. INHOUDELIJKE GEDEELTE (37) 0.5-1 1,5-2 2.5-3 3.5-4 nvldende matig ged uitstekend Fase 1 Stambm /5 Fase 2 Familiegeschiedenis /11 Fase 3 Autbigrafie /2 Bigrafie /2 Vergelijking /4 Fase 4 Besluiten Overzicht familie- geschiedenis /3 Vergelijking met cursus /2 Vaststellingen geschiedenis /5 Tijdlijn /3 C. FORMELE GEDEELTE (8) 0 0.5 1 1.5 2 niet aanwezig nvldende matig ged uitstekend Vrpagina Inhudstafel Lay-ut Brnnenlijst 7