Chronificatie van postoperatieve pijn

Vergelijkbare documenten
PROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN. o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B.

Chronificeren van acute postoperatieve pijn

Nederlandse samenvatting

Agenda. Pijn in het brein, de fysiotherapeut als hersenchirurg? Prevalentie Chronische pijn. Functie. Acute (nociceptieve) pijn

Paramedisch OnderzoekCentrum

Over angst en chronische pijn

Kritische vlaggen bij pijn: Sarah Renders, Psychotherapeut ZNA Multidisciplinair Algologisch Team

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Chronische pijn, een benadering vanuit de neurowetenschappen

Chronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek

Disclosure belangen Dyllis van Dijk

PAIN IS IN THE BRAIN Stress and benign chronic pain

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar

DE VEERKRACHT BIJ KINDEREN MET KANKERPIJN

Chronificatie van pijn. ZOL 8 maart 2018, Dr Hens C., Jessa ziekenhuis Hasselt

Pijn bij patiënten met een dwarslaesie

Wat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen]

De rol van de psycholoog. Prof. dr. Geert Crombez

Thursday, March 29, 2018

Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht

Rapid Recovery. Anesthesiologische mogelijkheden. Xander Eijsbouts Anesthesioloog Franciscus Ziekenhuis Roosendaal

12 e Post O.N.S. Meeting. Carolien Burghout Verpleegkundig specialist Jeroen Bosch Ziekenhuis

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015

Dexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten. Vrijdagochtendkrans 10/04/2015

Disclosure belangen Dyllis van Dijk

Neurostimulatie, zonder brein geen pijn. Kris Verbeke Verpleegkundig Pijnspecialist Multidisciplinair Pijncentrum AZ Delta Roeselare


Hartfalen bij verpleeghuisbewoners; waar liggen de uitdagingen?

Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc

Trigeminusneuralgie Multidisciplinaire aanpak en behandeling

Pijn. Matthieu Berenbroek. Pijn 2 - Matthieu Berenbroek PIJN. Wat is Pijn?

Heart and Soul. Cardiovasculair en Depressie

Positieve Psychologie Interventies

18/03/2016. inhoud. Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie

Specialistische opleiding Hypnose bij acute en chronische pijn

Proximal tendon avulsion. Claire Verheul, Ph.D. Anne van der Made, M.D.

PIJN ZORGELOOS BEWEGEN BEGINT BIJ DE VOETEN LYSANDRE BERRY & RAJEN KANHAI, PIJNANESTHESIOLOOG

Risicofactoren voor chronificatie van pijn

ICHOM en het belang voor de patiënt

Eigen bult dikke schuld. Over de plaats van ziekte en gezondheid in onze samenleving

Acute en chronische pijn bij de geriatrische patiënt. Hellen Goossens & Tilly Pirotte Interne Liaison Geriatrie

Een pijnwetenschappelijk perspectief op schouderpijn

Goed pijnmanagement op de SEH, belangrijk voor zowel acute als chronische pijn!

Kinesitherapie bij patiënten met centrale sensitisatie: The pain revival

Is het proces van verandering tijdens cognitieve gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom hetzelfde voor vermoeidheid en pijn?

Perifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014

Vrees voor pijn meer beperkend dan pijn zelf? Een innovatieve behandeling

Osteonecrosis of the jaw (ONJ)

Neuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014

ehealth en zelfmanagement Hoe worden we daar beter van?

Safety of hydroxyethyl starches. Seminariewerk Idris Ghijselings

25 jaar whiplash in Nederland

Bewegingsangst: een sterk invaliderende factor

Carla van Soest. Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn

Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA.

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Evidence based medicine proof oefentherapie voor lage rugpijn Prof. Dr. Ulrike Van Daele Vakgroep Movant opleiding Revaki

IBOM-2. Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis

De medicamenteuze behandeling van VKF. Do s & Don ts. Dr. Guy Lenders, MD Cardioloog Interventiecardioloog Afdelingshoofd cathlab AZ Monica

Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Psychische klachten als co-morbiditeit bij COPD

NIEUW. Postoperatief wondverband met Safetac en Flex Technologie

Acute Low Back Pain Screenings Questionnaire (ALBPSQ)

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?

Het effect van letselschade-afwikkeling op herstel

Sensitisatie. Anesthesiologie

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten

Heleen Boven Voorzitter HNN Eerste lijn, manueeltherapeut Tweede lijn, diagnostisch fysiotherapeut hoofdpijncentrum MZH Lid werkgroep Hoofdpijn

Dokter, ik ben zo moe. greta moorkens algemeen inwendige ziekten U Z Antwerpen

Statistische significantie versus klinische relevantie: is het sop de kool wel waard?

De WHO-trapladder : een kritische reflectie. Marijke Dejaeger Co-assistent Anesthesie-Reanimatie Promotor : Prof. Dr. Bart Morlion

Ik krijg er buikpijn van

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer

Vergrijzing van de bevolking in België

Pneumonie vaststellen bij onderzoek in verpleeghuizen

Myopie Controle Centrum Rotterdam. Jan Roelof Polling

Train uw Brein: Cognitieve Training als een behandeling voor depressie. Marie-Anne Vanderhasselt

Let s talk. Trea Broersma psychiater

De Invloed van Familie op

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten. Eric de Heer

Acute Low Back Pain Screening Questionnaire (ALBPSQ) S.J. Linton & K. Halldén (1996)

Stress en Psychose 59 Noord. Stress and Psychosis 59 North. A.N.M. Busch

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE

Content. AF & Nierfalen: Epidemiologie. AF & Nierfalen: Epidemiologie. Disclosures: Epidemiologie: AF en Nierfalen. AF en Nierfalen: kip of ei?

De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility.

Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten

Waarde van ACT voor de behandeling van CLRP

IDFA

Disclosure belangen spreker

huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde

Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing

Acetylcholine test: CAG met provocatietest

Acute pijn bij volwassenen. Dr. Markus Klimek, D.E.A.A., E.D.I.C. Plaatsverv. Afdelingshoofd / Plaatsverv. Opleider

Gelukkig ondanks pijn

De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC

Ribfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015

Praktijk. Pijn mechanisme ! Martini Hospital Groningen - innovation in desig! 1! Multidisciplinaire behandeling van hoofdpijn

Fysiotherapie voor kinderen met functionele obstipatie in de eerste lijn: resultaten van het BOKi onderzoek

Transcriptie:

Chronificatie van postoperatieve pijn Dr. Baeyens Malika, ASO Dienst anesthesie 5 december 2017

Wat is pijn? IASP definition (1994) An unpleasant sensory and emotional experience associated with actual or potential tissue damage, or described in terms of such damage Williams en Craig Pain is a distressing experience associated with actual or potential tissue damage with sensory, emotional, cognitive, and social components. 2

Acute vs Chronische pijn ACUTE PIJN Uitgelokt door weefseltrauma en/of gepaard gaand met inflammatoir proces Protectieve functie CHRONISCHE PIJN Aanwezig na genezing van uitlokkend trauma Ook psycho-sociale gevolgen 3

Chronische postoperatieve pijn (Chronic postsurgical Pain, CPSP) IASP definitie Persistente pijn, na genezing, minstens 2 maand na de interventie Andere oorzaken van pijn (bv. maliginteit) zijn uitgesloten WHO definitie: Meer dan 3 maand Incidentie zeer uiteenlopend 5 80% Hoger risico Amputatie: tot 80% Thoracotomie: 25 tot 60% Borstchirurgie: 25 tot 60% 4

Gevolgen CPSP Hoge functionele ongeschiktheid Meer werkverlet Meer kans op depressieve symptomen 5

Mechanisme: Sensitisatie Perifere sensitisatie Agv weefselbeschadiging Sprouting Vnl. C-vezels Temporele summatie Aanhoudende prikkels Blijvende stimulatie dorsale hoorn Centrale sensitisatie Onderdrukking inhiberende mechanismen Onvoldoende demping dorsale hoorn Long-term potentiation Thv anterior cyngulate cortex Link met psycho-sociale 6

7

Mechanisme: Sensitisatie News Physiol. Sci. 6; 268-73 8

Kliniek Hyperalgesie Verhoogde gevoeligheid voor pijnlijke prikkel Allodynie Pijnlijke ervaring van niet-pijnlijke prikkel Spontane pijn Dysaesthesie Verminderde gevoeligheid 9

Risicofactoren 10

Rabbitts et al, 2017 11

Yellow flags voor het identificeren van patiënten met een verhoogd risico op CPSP Psycho-sociale risicofactoren Reeds validatie binnen setting low back pain Extrapolatie naar postoperatieve periode? Profile-29 Catastrophizing Social support 12

Yellow Flags Risicopatiënten identificeren obv psycho-sociale variabelen Interferentie met dagelijkse activiteiten Angst en depressie Vermoeidheid en slaapkwaliteit Sociale activiteiten Anticipatie van pijn en functioneren Sociale omkadering / Steun Catastrofering Bijkomend: Opleidingsgraad Werksituatie Rookgedrag 13

Populatie Inclusie criteria 18 80 jaar Borst-, thorax-, of schouderchirurgie Exclusie criteria Voorafbestaande chronische pijn Reeds behandeling ikv neuropatische pijn (TCA, anti-epileptica) 14

Outcome 15

Op termijn Identificeren van risico-patiënten Patiënt-gerichte interventies Gerichte behandeling 16

In a nutshell 17

Referenties H. Breivik et al, CNS-mechanisms contribute to chronification of pain. Scandinavian Journal of pain 15 (2017) 137-139 D.C. Kraychete et al, Postoperative persistent chronic pain: what do we know about prevention, risk factors, and treatment. Rev Bras anestesiol. 2016;66(5): 505-512 R.S. Khan et al, Catastrophizing: a predictive factor for postoperative pain, The American Journal of Surgery (2011) 201, 122-131 J. Thomazeau et al. Predictive factors of Chronic Post-Surgical pain at 6 months following knee replacement: Influence of PostoperativePain Trajectory and genetics. Pain Physician 2016; 19:729-741 C.R. Chapman et al. The transition of acute postoperative pain to chronic pain: An integrative overview of research on mechanisms. The journal of Pain, Vol 18. 2017; 359 e 1-358 e 38 R. Deumens et al. Prevention of chronic postoperative pain: Cellular, molecular, and clinical insights fot mechanism-based treatment approaches. Progress in Neurobiology 104 (2013) 1-37 J.A. Rabbitts et al. Prevalence and predictorsof Chronic Postsurgical Pain in Children: A systematic review and meta-analysis. The journal of Pain Vol 18 (2017) 605-614 18