Carla van Soest. Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn

Transcriptie

1 Carla van Soest Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn

2 Definitie Pijn Pijn is wat de patiënt zegt dat het is en treedt op wanneer de patiënt zegt dat het optreedt. (McCaffery 1989) Pijn en behandeling ervan kunnen grote gevolgen hebben voor het functioneren op alle gebieden: lichamelijk, emotioneel, cognitief, sociaal en existentieel.

3 3 soorten pijn Noiceptieve pijn (weefselbeschadiging) Scherp, stekend, kloppend, borend, drukkend, krampend Medicatie volgens WHO pijnladder

4 Doorbraakpijn Plotseling optredende tijdelijke, vaak hevige pijn c.q. toename van pijn die optreedt bij bestaande chronische pijnklachten Spontane doorbraakpijn zonder aanwijsbare oorzaak Incidente pijn bij bepaalde bewegingen End of dose pijn kort voor volgende gift Doorbraak- of rescue-medicatie

5 Neuropathische pijn (prikkeling zenuw) Brandend gevoel of elektrische schok Schietende, stekende of knagende pijn Paresthesie = gevoelsstoornis bv jeuk en kriebelingen, of doof gevoel Allodynie=niet pijnlijke prikkels als pijnlijk ervaren bv schuren van laken of kleding Pijnlijk koude of warmte gevoel (zoals bij kiespijn) Hyperalgesie: overdreven pijn op onschuldige prikkel

6 Neuropatie dmv DN4 scorelijst

7 Neuropatische medicatie Anti-epileptica Pregabaline 2 dd 75mg Gabapentine 3 dd 300mg Carbamazepine 3-4 dd 100mg TCA: tricyclisch antidepressivum Amitriptyline 25 mg a.n Nortriptyline 10 mg 2 dd 10 mg SNRI :serotonine-noradrenaline-heropnameremmers Duloxetine tramadol als zwak opioïd heeft ook een serotonine-noradrenalineheropnameremmend effect.

8 Doel van neuropatische medicatie Centrale sensitisatie/overgevoeligheid te dempen Een overprikkelbaar centraal zenuwstelsel Het steeds gevoeliger (hypersensitief) worden voor pijn. De alarm-installatie gaat ieder moment af, terwijl er niets aan de hand is. De installatie gaat zelfs af als er helemaal geen sprake van schade is. De drempelwaarde waarop je iets voelt wordt steeds lager.

9 Neuropatische medicatie Ketamine pijnbestrijding lager dosis ca mg per uur IV

10 Esketamine (S-ketamine) R-ketamine Ketamine

11 Esketamine Esketamine blokkeert de NMDA-Receptor Anti-hyperalgetisch effect Onderdrukt centrale sensitisatie 32% minder morfine consumptie Ontstekingsremmend verandert waarneming zintuigen kleuren, geluid, smaak, reuk en gevoel anders bij hoge dosis bewustzijnsdaling

12 Glutamaat Stofje dat pijnsignalen doorgeeft: glutamaat

13 Keratime: blokkeert glutamaat

14 Meest voorkomende bijwerkingen verhoging leverenzymen dronken duizeligheid dubbel zien misselijkheid/braken hallucinaties bij 18% dissociatieve staat = uit eigen lichaam treden

15 Verpleegkundige interventies Het observeren en registreren Belangrijk oorzaak vd pijn te behandelen. Medicamenteuze pijnbehandeling. Het geven van voorlichting aan de patiënt. Bespreek bijwerkingen. Bespreek verwachtingen en weerstanden. Niet- medicamenteuze pijnbehandeling.

16

17

18 Medicamenteuze pijnbehandeling Pijnmedicatie op vaste tijden geven. (spiegel opbouwen, s nachts wakker maken) Zo nodig medicatie als rescue medicatie beschouwen of alleen gebruiken als de pijn niet continu aanwezig is. Effect pijnmedicatie evalueren tijdens piekeffect: oraal min, sc-im min, iv 6-10 min. Bijwerkingen: sedatie en sufheid verdwijnt na een paar dagen, misselijkheid vooral bij oraal gebruik, verdwijnt ook meestal na paar dagen (anti-emetica), obstipatie altijd optredend, dus ook altijd profylactisch laxantia voor laten schrijven en geven!! Denk ook aan aanvullende pijnmedicatie, wat niet echt pijnmedicatie is, maar invloed heeft op de factoren die van invloed zijn op de pijn. slaapmedicatie de pijn wordt er niet minder van maar de patiënt kan beter met de pijn omgaan als hij goed geslapen heeft. Anxiolytica (oxazepam) minder angstig / gespannen / antidepressiva

19 Niet-medicamenteuze pijnbehandelingen Psychosociale interventies Ontspannings- en afleidingstechnieken Bevorderen van comfort en rust Massage Warmte en koude TENS (transcutane elektrische zenuwstimulatie)