Pijn bij kanker. Anesthesiologie en Pijngeneeskunde
|
|
- Anja van der Woude
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Anesthesiologie en Pijngeneeskunde Pijn bij kanker Inhoud 1. Inleiding Pijn bij kanker Gevolgen van pijn Slaap en vermoeidheid Bewegen Stemming Behandeling van pijn Pijnstillers Doorbraakpijn Aanvullende medicijnen Bijwerkingen Andere methoden om de pijn te verlichten Praten over uw pijn Rust Warmte of koude Afleiding Bewegen Massage Redenen om een arts te waarschuwen Het beschrijven van pijn Pijndagboek Belangrijke telefoonnummers Aanvullende informatie Inleiding Deze folder bevat informatie over pijn bij kanker en hoe u daar het beste mee om kunt gaan. U kunt dit altijd bespreken met uw arts en/of verpleegkundige. Pijn is een onaangenaam gevoel en kan verschillende oorzaken hebben. Iedereen ervaart pijn op een andere manier. U bent de enige die iets over de ernst en de aard van uw pijn kan zeggen. Het kan lastig zijn om te omschrijven wat u precies voelt. Wij hopen dat deze informatie u hierbij helpt. Aarzel nooit om aandacht te vragen voor uw pijn. 2. Pijn bij kanker Bij patiënten met kanker kan pijn verschillende oorzaken hebben. De ziekte zelf kan pijn veroorzaken. Een tumor (gezwel) of een uitzaaiing die groeit, neemt steeds meer plaats in. De weefsels in de buurt worden hierdoor weggedrukt, geprikkeld of beschadigd. Dit kan pijn veroorzaken. Pijn kan ook ontstaan doordat u tijdens uw ziekte lichamelijk achteruit bent gegaan. Wanneer u door u ziekte weinig kunt bewegen, kunt u bijvoorbeeld last krijgen van pijnlijke spieren. De behandeling die u krijgt om de kanker te bestrijden, kan ook pijn veroorzaken. Tijdens een operatie kunnen zenuwen beschadigd raken. De littekens van operatiewonden kunnen pijnlijk zijn. Ook bestraling en chemotherapie kunnen bijwerkingen geven die gepaard gaan met pijn. Dit komt omdat bij deze behandeling ook gezonde weefsels
2 worden beschadigd. Chemotherapie kan bijvoorbeeld het slijmvlies van uw mond doen ontsteken; bestraling kan de huid plaatselijk irriteren. U kunt ook pijn hebben die niet direct met kanker te maken heeft. Bijvoorbeeld door slijtage aan de gewrichten, of spanningshoofdpijn. 3. Gevolgen van pijn 3.1 Slaap en vermoeidheid Pijn kan uw slaap beïnvloeden. Wanneer u veel pijn heeft, is het mogelijk dat u niet in slaap kunt komen of dat u s nachts wakker wordt door de pijn. Te weinig nachtrust heeft tot gevolg dat u zich overdag moe kunt voelen, waardoor u pijn minder goed kunt verdragen. U kunt ook vermoeid raken door de pijn. Pijn vergt namelijk veel van u. Deze vermoeidheid verergert de pijn weer, waardoor u nog verder vermoeid raakt. 3.2 Bewegen Om de pijn zo min mogelijk te voelen, beweegt u zich misschien minder of neemt u een andere houding aan. Hierdoor kunt u last krijgen van pijnlijke spieren of van stijve gewrichten. 3.3 Stemming Pijn kan uw stemming veranderen. U voelt zich misschien bezorgd, angstig, boos, eenzaam, prikkelbaar of moedeloos. Omgekeerd kan uw stemming ook de pijn beïnvloeden. Wanneer u bijvoorbeeld angstig, gespannen of moedeloos bent, kan uw pijn verergeren. Eerdere ervaringen Eerdere ervaringen met pijn kunnen van invloed zijn op de pijn die u nu voelt. Heeft u in uw leven al veel pijn gehad, dan gaat u waarschijnlijk op een andere manier met pijn om dan iemand die voor het eerst hevige pijn voelt. Pijn is een persoonlijke ervaring waarop vele zaken van invloed zijn. Het is daarom moeilijk om uw pijn te vergelijken met de pijn van een ander. 4. Behandeling van pijn Pijn heeft grote invloed op uw dagelijks leven. Wanneer u minder pijn heeft, kan dat de kwaliteit van uw leven aanzienlijk verbeteren. Het is voor u dus van groot belang dat uw pijn zo goed en snel mogelijk wordt bestreden. Tegenwoordig is pijn beter te bestrijden dan vroeger. Het is heel goed mogelijk dat de arts verschillende methoden kiest om de oorzaak van uw pijn te behandelen. Dit kan gebeuren door middel van radiotherapie (bestraling), een operatie, chemotherapie, hormoontherapie of een combinatie van deze behandelingen. Voor elke behandeling geldt dat het enige tijd kan duren voordat vermindering van de pijn optreedt. Het is dan van belang dat de pijnbestrijding met behulp van medicijnen (tijdelijk) ondersteund wordt. Het is niet altijd mogelijk om iets aan de oorzaak van de pijn te doen. Als de oorzaak van de pijn niet bekend is, zal de arts er voor kiezen om alleen de pijn zelf te behandelen. Dat kan op verschillende manieren. 4.1 Pijnstillers Pijnbestrijding met behulp van pijnstillers kent verschillende stappen: Stap I : bestrijding met niet-morfineachtige pijnstillers (bijvoorbeeld paracetamol en NSAID s zoals diclofenac). Deze pijnstillers kunnen zonder recept worden verkregen maar het is van belang deze medicatie te gebruiken in overleg met de behandelend arts vanwege mogelijke interacties; Stap II: bestrijding met morfineachtige pijnstillers die via de mond, als zetpil of via de huid door middel van een pleister worden gebruikt; Stap III: bestrijding met morfineachtige pijnstillers die onder de huid, in de bloedbaan of via het ruggenwervelkanaal worden toegediend.
3 Voor elk van de genoemde middelen geldt dat u ze op vaste tijden moet innemen. Verder is het belangrijk om niet zelf de dosering van uw medicijnen te veranderen. Overleg altijd eerst met de arts die de medicijnen heeft voorgeschreven. Veel mensen zijn angstig voor het gebruik van morfine. Voor alle duidelijkheid: Morfineachtige medicatie ter pijnbestrijding is niet verslavend. Een verhoging van de dosis is meestal noodzakelijk omdat de pijn toeneemt, niet vanwege gewenning. Verdwijnt de oorzaak van de pijn dan verdwijnt ook de behoefte aan de morfineachtige pijnstillers. Het gebruikt zal geleidelijk worden verminderd. Zie voor uitgebreide informatie de folder Fabels en feiten over gebruik van morfine. 4.2 Doorbraakpijn Ondanks de behandeling van pijn met morfine, kan er sprake zijn van doorbraakpijn. Dit is pijn die plotseling optreedt onder het dagelijks gebruik van pijnmedicijnen. Voor doorbraakpijn worden kortwerkende pijnstillers voorgeschreven die u dan extra kunt innemen. 4.3 Aanvullende medicijnen Soms krijgt u ook andere medicijnen voorgeschreven die eigenlijk geen pijnstillers zijn, maar in combinatie met pijnstillers wel goed kunnen helpen Bijwerkingen Heeft u last van bijwerkingen, zoals: misselijkheid, verstopping of sufheid? Vertel dit dan altijd aan de arts. Meestal kan er iets aan worden gedaan. 5. Andere methoden om de pijn te verlichten 5.1. Praten over uw pijn Het is zinvol om af en toe over uw pijn te praten met mensen in uw omgeving. Ook als u langdurig pijn heeft. Vaak kunt u de pijn dan beter aan. Het kan u helpen om gevoelens die met pijn gepaard gaan zoals verdriet, boosheid, angst en onzekerheid beter de baas te blijven. Door erover te praten kunnen mensen in uw omgeving zich bovendien beter inleven in wat u voelt. 5.2 Rust Als u goed uitgerust bent, is pijn beter te verdragen. De pijn kan er zelfs minder door worden. Als u moeite heeft om in slaap te komen kunt u een beker warme melk, een glaasje wijn of een warme douche nemen. U kunt ook proberen overdag wat extra rust te nemen. Overleg met uw arts als de pijn een goede nachtrust in de weg staat. 5.3 Warmte of koude U kunt de pijnlijke plaats verwarmen of verkoelen. Warmte zorgt voor een betere doorbloeding zodat uw spieren zich ontspannen. Dit kan de pijn verminderen. Hiervoor kunt u een kruik of een warme handdoek gebruiken. Sommige mensen hebben meer baat bij een warme douche of een warm bad. Koude kunt u toepassen wanneer u de druk of de zwelling op een bepaalde plaats wilt verlichten. Ook bij een ontsteking biedt koude verlichting. Het kan de plaats van de pijn als het ware verdoven. Gebruik een koud washandje of ijsklontjes die u een handdoek wikkelt. Bij de drogist en apotheek zijn zogenaamde cold-hot packs verkrijgbaar, die u zowel koud als warm kunt gebruiken.
4 5.4. Afleiding Ontspanning kan de pijn verlichten of voorkomen dat de pijn door spierspanning erger wordt. Een ontspannen gevoel zorgt er bovendien voor dat andere methoden van pijnbestrijding beter werken. Er zijn verschillende oefeningen die kunnen helpen bij het ontspannen. Informeer bij uw verpleegkundige. U kunt ook proberen om uw gedachten van de pijn af te leiden door activiteiten te ondernemen die voor u ontspannend werken, bijvoorbeeld muziek luisteren, een boek lezen of ergens op bezoek te gaan. De pijn is er dan nog wel, maar u zult deze als minder sterk ervaren omdat uw aandacht bij iets anders is Bewegen Om pijnlijke spieren of stijve gewrichten te voorkomen is het raadzaam om toch te bewegen. Het is belangrijk om bijvoorbeeld regelmatig te lopen of om bepaalde oefeningen te doen. In bed of op uw stoel kunt u proberen om af en toe van houding te veranderen. Dit vermindert de spanning van uw spieren. Informeer voor mogelijkheden bij de arts of fysiotherapeut. Er bestaan dus allerlei methoden die u kunnen helpen om de pijn te verlichtten. Probeert u ze eens uit en bekijk bij welke methoden(n) u baat heeft. 5.6 Massage Massage kan verkrampte en pijnlijke spieren weer soepel maken. Daarnaast stimuleert een massage de bloedsomloop en werkt een massage ontspannend. De fysiotherapeut kan u verder helpen. 6. Redenen om een arts te waarschuwen Heeft u last van een of meer van de volgende klachten, waarschuw dan de arts: Verergering van de pijn. Braken langer dan 24 uur en/of misselijkheid. Verstopping (obstipatie) langer dan twee dagen. Pijn in de botten (heupen, rug, benen) die verergert bij staan en lopen. Sufheid/slaperigheid langer dan twee dagen. Duizeligheid. Koorts, boven 38,5 C. Ook als u twijfelt of zich onzeker voelt over bepaalde klachten, neemt u dan contact op met de arts. 7. Het beschrijven van de pijn Het is moeilijk om anderen uit te leggen hoeveel pijn u heeft en hoe die pijn aanvoelt. Toch bent u de enige die iets over de ernst en de aard van uw pijn kunt zeggen. Het is belangrijk dat u zelf een goed beeld heeft van uw pijn. Zo kunt u meer controle over uw situatie krijgen. Het pijndagboek kan hierbij een hulpmiddel zijn. 8. Pijndagboek Hoe kunt u het pijndagboek (zie middenpagina) gebruiken? U vult het dagboek driemaal daags in: s morgens, s middags en s avonds. Wanneer de pijn een week vrijwel constant is, kunt u het gebruik van het pijndagboek terugbrengen naar eenmaal per dag. Wanneer u geen pijn heeft, of de pijn is stabiel/draaglijk, kunt u het gebruik van het pijndagboek ook tijdelijk onderbreken. Het is wel van belang dat u het pijndagboek weer gaat bijhouden op het moment dat uw pijnklachten veranderen.
5 Pijn wordt door iedereen anders ervaren. U bent de enige die kan vertellen of u pijn heeft en hoe erg die pijn is. Het geven van een cijfer kan hierbij helpen. Hieronder staat hoe u dat kunt doen. Geef in de ochtend, middag en in de avond op een vast tijdstip uw pijn een cijfer tussen 0 en 10. Geen pijn Ergst denkbare pijn Een 0 betekent geen pijn en 10 is de ergste pijn die u zich kunt voor stellen. Vanaf het cijfer 4 is er sprake van matige tot ernstige pijn. U kunt nooit een verkeerd cijfer geven. Het gaat immers om de pijn die u ervaart. Wanneer u op meerdere plaatsen pijn heeft, kunt u het beste uitgaan van de pijn die u als ergste ervaart. Sommige mensen hebben alleen pijn op bepaalde momenten, bijvoorbeeld bij het bewegen of bij het plassen. In dat geval kunt u een cijfer geven voor dat pijnmoment. Noteer het cijfer in uw pijndagboek. In het pijndagboek kunt u ook nog andere zaken noteren die van invloed kunnen zijn op de pijn. Laat uw pijndagboek zien wanneer u een afspraak heeft met de (huis-)arts of (wijk-)verpleegkundige. Neem het mee als u voor controle/opname naar het ziekenhuis gaat. Aan de hand van uw pijndagboek heeft de arts inzicht in uw pijnklachten en kan dan bepalen of uw pijnbehandeling aangepast moet worden. 9. Belangrijke telefoonnummers Afspraken Polikliniek Anesthesiologie/Pijngeneeskunde Maandag t/m vrijdag van 9.00 tot uur T Afdeling Dagbehandeling Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot uur T Voor spoedgevallen buiten kantoortijden kan uw huisarts de anesthesiologen bereiken via de hoofdreceptie T Aanvullende informatie Meer informatie vraagt u aan uw behandelend arts of verpleegkundige. Daarnaast kunt u zelf altijd contact opnemen met een patiëntenvereniging of met lotgenoten ( Verdere informatie hierover kunt u vinden in de KWF folder over uw ziektebeeld. U kunt ook bellen naar de gratis KWF Kanker Infolijn of kijk op Bron Deze folder is afkomstig van de polikliniek Anesthesiologie en Pijnbestrijding. November 2013 Zuwe Hofpoort Ziekenhuis Polanerbaan GN Woerden T I
6 Pijndagboek Datum: Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag Overzicht pijnmedicatie Heeft u last van bijwerkingen (bijv. obstipatie, misselijkheid, sufheid)? Wanneer heeft u veel pijn? Bij lopen, zitten, liggen? Verandering houding? Overdag/ s nachts? Hoe heeft u geslapen? Slaapmedicatie gebruikt? Andere pijnbestrijdingsmethoden? (Bijv. ontspanningsoefeningen, warmte/ koude of massage) Bijzonderheden PIJNCIJFER* O M A O M A O M A O M A O M A O M A O M A 10 (ergst denkbare pijn) (geen pijn) *Pijn meten in de ochtend (O), middag (M) en avond (A), zet een kruisje achter het cijfer van de pijn. Zuwe Hofpoort Ziekenhuis Polanerbaan GN Woerden T I
PIJN BIJ KANKER SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE
SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE PIJN BIJ KANKER Pijn is een onaangenaam gevoel en kan grote invloed hebben op uw dagelijks leven. Pijn kan verschillende oorzaken hebben. Bij patiënten met kanker
Nadere informatiePIJN BIJ KANKER SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE. Inhoudsopgave 1. Inleiding
SUPPLEMENT INFORMATIEWIJZER ONCOLOGIE PIJN BIJ KANKER Inhoudsopgave. Inleiding. Pijn bij kanker. Gevolgen van pijn. Slaap en vermoeidheid. Bewegen. Stemming. Behandeling van pijn. Pijnstillers. Doorbraakpijn.
Nadere informatiePijnbestrijding bij kanker
INTERNE GENEESKUNDE Pijnbestrijding bij kanker met paracetamol en/of NSAID s BEHANDELING Pijnbestrijding bij kanker U wordt in het St. Antonius Ziekenhuis behandeld voor kanker. Ten gevolge van de kanker
Nadere informatiePijn bij kanker. Interne Geneeskunde / Oncologie IJsselland Ziekenhuis
Pijn bij kanker Interne Geneeskunde / Oncologie IJsselland Ziekenhuis Wat is pijn? Pijn is een onaangenaam gevoel. Het kan op verschillende manieren ontstaan en het kan op verschillende manieren worden
Nadere informatiePijnbestrijding bij kanker
INTERNE GENEESKUNDE Pijnbestrijding bij kanker met oxycodon BEHANDELING Pijnbestrijding bij kanker U wordt in het St. Antonius ziekenhuis behandeld voor kanker. Ten gevolge van de kanker kunt u ook last
Nadere informatieInleiding Pijnregistratie
PIJNDAGBOEK 723 Inleiding Als men u vraagt hoe het gaat met de pijn, kan het moeilijk zijn om dat onder woorden te brengen. Hoeveel pijn iemand heeft en hoe dit aanvoelt, is voor iedereen verschillend.
Nadere informatieProstaatkanker en palliatieve pijnbestrijding,
Prostaatkanker en palliatieve pijnbestrijding, behandelen om de klachten te verminderen; niet genezend PIJN BESTRIJDING Patiënten bij wie de kanker niet meer beperkt is tot de prostaat, maar is uitgezaaid,
Nadere informatieInhoud informatie voor de patiënt pijnanamnese pijndagboek medische gegevens medicatielijst rapportage
PIJNSTATUS Pijnstatus naam geboortedatum adres woonplaats telefoonnummer hoofdbehandelaar huisarts Inhoud informatie voor de patiënt pijnanamnese pijndagboek medische gegevens medicatielijst rapportage
Nadere informatiePijnbehandeling op de verpleegafdeling na een longoperatie
Pijnbehandeling op de verpleegafdeling na een longoperatie In deze folder willen wij u informeren over het belang van een goede pijnbehandeling na uw operatie en hoe de pijn na de operatie onder controle
Nadere informatieGebruik van morfine en andere opioïden
Gebruik van morfine en andere opioïden En veelvoorkomende vragen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uw arts heeft u morfineachtige pijnstillers voorgeschreven
Nadere informatieMorfine Feiten en fabels. Apotheek
00 Morfine Feiten en fabels Apotheek In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige pijnstillers of opioïden worden genoemd. Inleiding
Nadere informatiePijnbehandeling na de hartoperatie op de verpleegafdeling
Pijnbehandeling na de hartoperatie op de verpleegafdeling In deze folder willen wij u informeren over het belang van een goede pijnbehandeling na uw operatie en hoe de pijn na de operatie onder controle
Nadere informatieHet gebruik van morfine en veel voorkomende vragen
Het gebruik van morfine en veel voorkomende vragen Albert Schweitzer ziekenhuis januari 2015 pavo 0437 Inleiding Uw arts heeft u morfineachtige pijnstillers (zie tabel) voorgeschreven tegen de pijn. Deze
Nadere informatiePijnbehandeling in de palliatieve fase
Pijnbehandeling in de palliatieve fase 1. Inleiding Deze folder is bestemd voor patiënten die pijn hebben in de palliatieve fase. De palliatieve fase wil zeggen dat er levensverlengend behandeld wordt;
Nadere informatiePijn en pijnbehandeling
Pijn en pijnbehandeling Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Het pijnteam... 1 3 Pijn beschrijven... 1 4 Wisseling in pijn... 2 5 Pijnregistratie... 2 6 Pijnbestrijding... 2 7 Pijnstillers... 3 8 Algemene
Nadere informatiePijn bij kanker, behandeling met medicijnen
Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen Inleiding Deze informatiefolder is bedoeld voor patiënten die pijn hebben als gevolg van kanker. Ook voor familieleden kan het zinvol zijn om deze folder te
Nadere informatieFabels en feiten over morfine
Fabels en feiten over morfine Beter voor elkaar Fabels en feiten over morfine Inleiding In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige
Nadere informatieOncologie. Morfine: fabels en feiten
Oncologie Morfine: fabels en feiten 1 Wat is morfine? In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine wordt voorgeschreven om pijn te verlichten. Soms wordt morfine gebruikt bij benauwdheid. Morfine
Nadere informatieHet meten van pijn. Pijnintensiteit aangeven op een schaal
Het meten van pijn Pijnintensiteit aangeven op een schaal Het meten van pijn U bent opgenomen in het St. Antonius Ziekenhuis. Uw ziekte (of de behandeling die u krijgt) veroorzaakt bij u pijn. Wij doen
Nadere informatiePijn meten. Waarom en hoe?
Pijn meten Waarom en hoe? Inleiding U bent opgenomen in het Albert Schweitzer ziekenhuis of wordt binnenkort opgenomen. Ziektes en/of behandelingen kunnen pijn veroorzaken. Als dat ook bij u het geval
Nadere informatieMorfine. Fabels en feiten
Morfine Fabels en feiten In overleg met uw arts gaat u morfine gebruiken. Morfine behoort tot een groep geneesmiddelen, die morfineachtige pijnstillers of opioïden worden genoemd. Inleiding Waar in deze
Nadere informatieMorfine. Informatie voor patiënten die in overleg met hun arts morfine gebruiken
Morfine Informatie voor patiënten die in overleg met hun arts morfine gebruiken Inhoudsopgave Morfine en andere sterke pijnstillers... 3 De functie van pijn... 3 De behandeling van pijn... 3 De juiste
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker
Behandeling van pijn bij kanker Pijn bij kanker kan ontstaan door de ziekte zelf, maar ook door de behandeling ervan. Niet alle patiënten met kanker hebben pijn. In de beginfase van de ziekte heeft 30%
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker
Behandeling van pijn bij kanker Centrum voor pijngeneeskunde Locatie Eindhoven Pijn bij kanker kan ontstaan door ziekte zelf, maar ook door de behandeling ervan. Niet alle patiënten met kanker hebben pijn.
Nadere informatieFabels en feiten over morfine en andere opioïden
afdeling informatiebrochure Fabels en feiten over morfine en andere opioïden Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat zijn opioïden? 4 3. Functie van pijn 4 4. Behandeling van pijn 4 5. Behandeling van benauwdheid
Nadere informatiePijnbestrijding na operatie
Pijnbestrijding na operatie Inleiding Binnenkort wordt u geopereerd. De anesthesioloog zorgt ervoor dat u tijdens de operatie geen pijn voelt. Na de operatie treedt pijn op, die iedere patiënt anders ervaart.
Nadere informatieHet meten van pijn. Pijnintensiteit, behandelingseffect en meetinstrumenten
Het meten van pijn Pijnintensiteit, behandelingseffect en meetinstrumenten Het meten van pijn U bent opgenomen in het St. Antonius Ziekenhuis. Uw ziekte (of de behandeling die u krijgt) veroorzaakt bij
Nadere informatiePijnbestrijding rondom uw operatie
Pijnbestrijding rondom uw operatie U wordt binnenkort voor een operatie opgenomen in Rijnstate. Na een operatie is pijn bijna onvermijdelijk. Het is belangrijk om uw pijnklachten zo goed mogelijk te behandelen.
Nadere informatiePijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane
Pijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane Drs. A.M. Karsch, anesthesioloog pijnspecialist UMC Utrecht Drs. G. Hesselmann, oncologieverpleegkundige, epidemioloog UMCU Wat is pijn? lichamelijk
Nadere informatiePijnbehandeling Rondom een orthopedische operatie
Pijnbehandeling Rondom een orthopedische operatie In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een orthopedische operatie. In deze folder leest u waarom het belangrijk is om pijn goed te behandelen.
Nadere informatiePijndagboek Pijn aan mijn borst(en)
Pijndagboek Pijn aan mijn borst(en) Inleiding Het is niet makkelijk onder woorden te brengen hoe erg de pijn is die u ervaart aan uw borst(en): een ander kan immers uw pijn niet voelen. Hoeveel pijn iemand
Nadere informatiePijnmeting en behandeling. Na een operatie
Pijnmeting en behandeling Na een operatie Pijn na een operatie kan het genezingsproces nadelig beïnvloeden. Daarom hebben de medisch specialisten en verpleegkundigen van Zuyderland Medisch Centrum afspraken
Nadere informatiePijnbestrijding rondom de operatie
Pijnbestrijding rondom de operatie Afdeling anesthesiologie en pijnbestrijding Geachte heer/mevrouw, In ons ziekenhuis bestaat een actief beleid om uw pijn zo veel mogelijk te bestrijden. Pijn wordt beschouwd
Nadere informatieMORFINE INFORMATIE OVER HET GEBRUIK VAN MORFINE
MORFINE INFORMATIE OVER HET GEBRUIK VAN MORFINE FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw arts gaat u behandelen met morfine om uw pijn onder controle te krijgen. Het gebruik van morfine kan wellicht vragen oproepen.
Nadere informatieSlaapproblemen, angst en onrust
Slaapproblemen, angst en onrust WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WAT GEBEURT ER ALS U STOPT AUTORIJDEN INFORMATIE ADRESSEN HULPVERLENING VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL SLAAPPROBLEMEN,
Nadere informatieUW KIND HEEFT PIJN INFORMATIE VOOR OUDERS EN VERZORGERS
UW KIND HEEFT PIJN INFORMATIE VOOR OUDERS EN VERZORGERS FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding In deze brochure geven wij u meer informatie over pijn bij kinderen: Wat is pijn, waardoor kan pijn veroorzaakt worden
Nadere informatieSpier- en gewrichtspijn
Spier- en gewrichtspijn Spierpijn na het sporten, een zweepslag, een verzwikte enkel, een gekneusde pink... Door een verkeerde beweging of door extra inspanning kunt u plotseling pijn aan spieren of gewrichten
Nadere informatieLangdurige pijnbestrijding via een epiduraal katheter
Anesthesiologie Pijnbestrijding Langdurige pijnbestrijding via een epiduraal katheter i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen In overleg met u is besloten om uw pijn te bestrijden door middel
Nadere informatieHoofdpijn bij kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl
regio Gooi en Vechtstreek Hoofdpijn bij kinderen www.cjggooienvechtstreek.nl n Hoofdpijn Hoofdpijn bij kinderen komt regelmatig voor. Vaak is de oorzaak duidelijk, bijvoorbeeld slaapgebrek, drukte of lawaai.
Nadere informatieOorzaken van pijn Pijnmedicatie
Pijndagboek Tegenwoordig is pijn bij kanker vaak goed te bestrijden. Eenmaal vastgesteld wat de pijn veroorzaakt, is deze bijna altijd tot een draaglijk niveau terug te brengen. Niet alle patiënten met
Nadere informatiePijnbestrijding bij kanker
INTERNE GENEESKUNDE Pijnbestrijding bij kanker met morfinepleisters BEHANDELING Pijnbestrijding bij kanker U wordt in het St. Antonius Ziekenhuis behandeld voor kanker. Ten gevolge van de kanker heeft
Nadere informatieWat kunt u zelf doen?
Hoofdpijn Bijna iedereen heeft wel eens hoofdpijn. Altijd vervelend, maar niet altijd even ernstig, of van even lange duur. Er zijn dan ook verschillende soorten hoofdpijn: spanningshoofdpijn, migraine,
Nadere informatieVerwijderen van de lymfeklieren van de prostaat Pelviene lymfeklierdissectie
De uroloog heeft met u besproken dat de lymfeklieren verwijderd moeten worden Deze operatie wordt pelviene lymfeklierdissectie genoemd. U kunt deze folder ter voorbereiding op de operatie lezen. Als u
Nadere informatiePijnregistratie en pijnbehandeling
Pijnregistratie en pijnbehandeling Inleiding Pijn is na een operatie vrijwel onvermijdelijk. Pijn wordt beschouwd als een signaal van weefselbeschadiging. Pijn is enerzijds een signaal dat u rust moet
Nadere informatieHOOFDPIJN WAT IS HOOFDPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUIS ARTS GAAN APOTHEEK.
HOOFDPIJN WAT IS HOOFDPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUIS ARTS GAAN APOTHEEK.NL HOOFDPIJN Heeft u last van hoofdpijn? Dan kunt u de klachten bestrijden
Nadere informatiePijn na een operatie
Pijn na een operatie 1. Inleiding Binnenkort wordt U geopereerd in het TweeSteden ziekenhuis op locatie Tilburg. Pijn na een operatie is vrijwel onvermijdelijk. Pijn is een signaal van (mogelijke) weefselbeschadiging,
Nadere informatieMaatschap Anesthesiologie / Pijncentrum. Behandeling van de nervus occipitalis
Maatschap Anesthesiologie / Pijncentrum Behandeling van de nervus occipitalis Algemeen U heeft in overleg met uw anesthesioloog-pijnspecialist besloten om over te gaan tot behandeling van de nervus occipitalis.
Nadere informatieAnesthesiologie en pijnbestrijding. Qutenza pleister
Anesthesiologie en pijnbestrijding Qutenza pleister 1 U komt binnenkort naar de afdeling pijnbestrijding van het Scheper Ziekenhuis voor een behandeling met de Qutenza pleister. Uw pijnspecialist heeft
Nadere informatieLyrica (Pregabaline)
Lyrica (Pregabaline) Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is Lyrica... 1 3 Wat is neuropatische pijn... 1 4 Hoe werkt Lyrica... 2 5 Hoe moet ik Lyrica gebruiken?... 2 6 Heeft Lyrica bijwerkingen... 3 7
Nadere informatieOncologie. Lastmeter
1/5 Oncologie Lastmeter Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is.
Nadere informatieFabels en feiten over morfine
Patiënteninformatie Fabels en feiten over morfine Bestelnummer: 2305 Versie: augustus 2017 www.ziekenhuisamstelland.nl Uw arts gaat u behandelen met morfine om uw pijn onder controle te krijgen. Het gebruik
Nadere informatieIn deze folder staat beschreven welke medicatie u mag gebruiken en wanneer u deze medicatie mag innemen.
Patiëntenvoorlichting Anesthesie Pijnmedicatie na een dagbehandeling U bent opgenomen geweest voor een operatieve ingreep in dagbehandeling. Met betrekking tot de pijnbehandeling na de operatieve ingreep
Nadere informatieAmitriptyline. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Amitriptyline Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Wat is Amitriptyline? 3 Wat is neuropathische pijn? 3 Hoe werkt Amitriptyline? 4 In welke doseringen is Amitriptyline te verkijgen? 4 Wanneer
Nadere informatieP I J N A P O T H E E K. N L
SPIER- EN GEWRICHTS- PIJN WAT ZIJN SPIER- EN GEWRICHTSPIJN SOORTEN SPIER- EN GEWRICHTSPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.NL SPIER-
Nadere informatiePijnmedicatie na een dagbehandeling
Pijnmedicatie na een dagbehandeling Anesthesie alle aandacht Pijnmedicatie na een dagbehandeling U bent opgenomen geweest voor een operatieve ingreep in dagbehandeling. Met betrekking tot de medicatie
Nadere informatieTrastuzumab (Herceptin )
Trastuzumab (Herceptin ) Borstkanker (mammacarcinoom) De diagnose borstkanker is bij u vastgesteld. Dit wordt ook wel een mammacarcinoom genoemd. De behandeling van een mammacarcinoom bestaat uit een operatieve
Nadere informatiePijnbestrijding bij oncologisch aandoeningen
Anesthesiologie & Pijngeneeskunde Pijnbestrijding bij oncologisch aandoeningen "Chordotomie" www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ANE016 / Pijnbestrijding
Nadere informatiePijn bij kanker. oncologie
Pijn bij kanker Deze folder is bedoeld voor mensen met kanker die pijn hebben als gevolg van hun ziekte of behandeling. U kunt de folder natuurlijk ook laten lezen aan mensen in uw omgeving. Misschien
Nadere informatieOuderen en pijn. Tips voor patiënten, familie en mantelzorgers
Ouderen en pijn Tips voor patiënten, familie en mantelzorgers Als u ouder wordt, kunt u te maken krijgen met pijn. Niet de leeftijd maar sommige ziekten of beperkingen kunnen pijn geven. Dit kan lastige
Nadere informatieAls je weet dat je niet meer beter wordt. Palliatieve zorg
00 Als je weet dat je niet meer beter wordt Palliatieve zorg Het is moeilijk voor u en uw naasten om te horen dat u niet meer beter wordt. Er is geen genezing meer mogelijk voor uw ziekte. Maar er is nog
Nadere informatieH.291414.0314. Pijnbestrijding (Lumbale sympathicus blokkade)
H.291414.0314 Pijnbestrijding (Lumbale sympathicus blokkade) 2 Inleiding In overleg met uw behandelend arts is besloten dat er bij u pijnbestrijding (lumbale sympathicus blokkade) wordt toegepast. Lumbale
Nadere informatieSpanningshoofdpijn. Afdeling neurologie Locatie Eindhoven
Spanningshoofdpijn Afdeling neurologie Locatie Eindhoven Veel mensen hebben wel eens hoofdpijn. Vaak is dit spanningshoofdpijn. De pijn kan een uur tot een paar dagen duren. De hevigheid van de pijn wisselt
Nadere informatieWAT IS HOOFDPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN
Hoofdpijn WAT IS HOOFDPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL HOOFDPIJN
Nadere informatieStappenplan: Pijn in de eerste lijn
Stappenplan: Pijn in de eerste lijn Doel Optimale behandeling van pijn in de eerste lijn Stap 1: Screenen op pijn Bepalen of patiënt numerieke beoordelingsschaal begrijpt: Geef een voorbeeld: - Kunt u
Nadere informatiePIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE
PIJNMEDICATIE THUIS NA EEN ORTHOPEDISCHE OPERATIE 557 Inleiding In deze folder informeren wij u over het gebruik van pijnmedicatie thuis. U vindt informatie over: de pijnscore pijnmedicatie die u heeft
Nadere informatiepijnbestrijding na uw opname
pijnbestrijding na uw opname NSAID s en opioïden Pijnbestrijding thuis U bent opgenomen in Medisch Centrum Alkmaar (MCA), maar u mag binnenkort naar huis. In deze folder vindt u algemene uitleg over de
Nadere informatieZorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht?
Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer
Nadere informatieSTAPPENPLAN PIJN IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN PIJN IN DE EERSTE LIJN Doel Optimale behandeling van pijn in de eerste lijn. STAP 1: Screenen op pijn. Bepalen of patiënt numerieke beoordelingsschaal begrijpt: Geef een voorbeeld: - Kunt u
Nadere informatiePijn bij kanker. Anesthesie. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Pijn bij kanker Anesthesie Locatie Hoorn/Enkhuizen Behandeling van pijn bij kanker Inleiding Tegenwoordig is pijn bij kanker vaak goed te bestrijden. Als wordt vastgesteld waardoor de pijn wordt veroorzaakt,
Nadere informatiePijnbestrijding bij kanker
INTERNE GENEESKUNDE Pijnbestrijding bij kanker met morfinepleisters BEHANDELING Pijnbestrijding bij kanker U wordt in het St. Antonius Ziekenhuis behandeld voor kanker. Ten gevolge van de kanker heeft
Nadere informatieIntra-articulaire injectie
Intra-articulaire injectie Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is een intra-articulaire injectie in het gewricht... 1 3 Welke behandeling... 1 Therapeutische behandeling... 1 4 Belangrijk... 2 Meld altijd...
Nadere informatiePATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE
PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Artrose van de knie Algemeen Er is bij u artrose in uw knie vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de knie, de diagnose artrose, de gevolgen en behandeling
Nadere informatieLeefregels na een okselklierdissectie
Leefregels na een okselklierdissectie 1 U hebt een okselklierdissectie ondergaan. In deze folder vindt u adviezen voor de eerste periode thuis. Wondverzorging De smalle hechtpleisters/steristrips die dwars
Nadere informatieSpanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia
Spanningshoofdpijn, Spierspanningshoofdpijn, Tension Headache, Cervicogene Cephalia Spanningshoofdpijn wordt veroorzaakt door spierspanningen in de hals, de schouders en het hoofd. De hoofdpijn is vaak
Nadere informatiePijnmedicatie na een dagbehandeling
Pijnmedicatie na een dagbehandeling Anesthesie alle aandacht Pijnmedicatie na een dagbehandeling U bent opgenomen geweest voor een operatieve ingreep in dagbehandeling. Met betrekking tot de pijnbehandeling
Nadere informatieHet verwijderen van het baarmoederslijmvlies
Het verwijderen van het baarmoederslijmvlies Via de NovaSure-methode Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De gynaecoloog heeft met u besproken dat het slijmvlies
Nadere informatieWAT IS HOOFDPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN
Hoofdpijn WAT IS HOOFDPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL HOOFDPIJN
Nadere informatiechronische pijn en de pijnpolikliniek Dr. D.H.Vrinten Anesthesioloog-pijnbehandelaar
chronische pijn en de pijnpolikliniek Dr. D.H.Vrinten Anesthesioloog-pijnbehandelaar De pijnpolikliniek Indeling van pijn; acuut of chronisch Acute pijn ontstaat plotseling is (meestal) goed te behandelen;
Nadere informatieVerwijderen van de zaadbal
De uroloog heeft met u besproken dat er bij u een zaadbal verwijderd moet worden, in verband met verdenking op een tumor. U wordt hiervoor 1 á 2 dagen opgenomen in het ziekenhuis. U kunt deze brochure
Nadere informatieInfobrochure. Pijn in het ziekenhuis
Infobrochure Pijn in het ziekenhuis Onbehandelde pijn staat een goede genezing in de weg. Bijt niet op uw tanden, praat over uw pijn! Pijn... een nuttig signaal Acute pijn is een alarmsignaal, een onmiddellijke
Nadere informatieLeefregels na een borst besparende operatie en een okselklierdissectie
Leefregels na een borst besparende operatie en een okselklierdissectie U hebt een borstbesparende en een okselklierdissectie ondergaan. In deze folder vindt u adviezen voor de eerste periode thuis. Wondverzorging
Nadere informatieQutenza huidpleister
Qutenza huidpleister Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De anesthesioloog/pijnspecialist (arts gespecialiseerd in pijn) heeft met u besproken dat uw pijnklachten
Nadere informatiePIJN BIJ KINDEREN VOORLICHTING VOOR OUDERS/VERZORGERS
PIJN BIJ KINDEREN VOORLICHTING VOOR OUDERS/VERZORGERS 17803 Inleiding Uw kind is opgenomen op de kinderafdeling. Tijdens het verblijf in het ziekenhuis kan uw kind pijn ervaren, als gevolg van de aandoening,
Nadere informatieIontoforese. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Iontoforese Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De anesthesioloog (arts gespecialiseerd in pijn) heeft met u besproken om uw pijnklachten te behandelen met iontoforese.
Nadere informatieBehandeling van pijn door blokkeren van een zenuw RF-Facetdenervatie
Pijnbestrijding Behandeling van pijn door blokkeren van een zenuw RF-Facetdenervatie Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep U hebt met uw behandelend
Nadere informatieSLAAPPROBLEMEN APOTHEEK.NL
SLAAPPROBLEMEN WAT KAN IK ZELF DOEN MEDICIJNEN BIJ SLAAPPROBLEMEN (BENZODIAZEPINES) AUTORIJDEN STOPPEN MET EEN BENZODIAZEPINE WAT KAN DE APOTHEKER VOOR MIJ DOEN INFORMATIE APOTHEEK.NL SLAAPPROBLEMEN Slaapproblemen
Nadere informatieAnesthesie bij een nier of (nier) pancreas transplantatie
Anesthesie bij een nier of (nier) pancreas transplantatie De zorg voor u rondom de operatie Inleiding U krijgt binnenkort een oproep voor de nier- of (nier)pancreastransplantatie, waarbij het nodig is
Nadere informatiePijnbestrijding bij kanker
Pijnbestrijding bij kanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is pijn? 5 Pijndiagnose 8 Behandeling van pijn 10 Andere methoden 19 Omgaan met pijn 22 Wat u zelf kunt doen 25 Wilt u meer informatie?
Nadere informatieSpinale pijnbestrijding. Locatie Amersfoort Lichtenberg
Spinale pijnbestrijding Locatie Amersfoort Lichtenberg 1 Hebt Inleiding u nog vragen? Hebt Onlangs u na heeft het lezen uw pijnarts van deze mogelijkheid brochure nog van vragen, spinale dan pijnbehandeling
Nadere informatieMaatschap Anesthesiologie / Pijncentrum. Zenuwwortelblokkade
Maatschap Anesthesiologie / Pijncentrum Algemeen U heeft in overleg met uw behandelend anesthesioloog-pijnspecialist besloten dat uw pijnklachten behandeld worden met een blokkade van de zenuwwortel. In
Nadere informatieOzontherapie Behandeling van de tussenwervelschijf bij het pijnbehandelcentrum
Ozontherapie Behandeling van de tussenwervelschijf bij het pijnbehandelcentrum Albert Schweitzer ziekenhuis Augustus 2012 pavo 0983 Inleiding De anesthesioloog heeft met u besproken dat u in aanmerking
Nadere informatieGabapentine Neurontin
Gabapentine Neurontin Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Wat is Gabapentine? 3 Wat is neuropatische pijn? 3 Hoe werkt Gabapentine? 4 In welke doseringen is Gabapentine te verkrijgen? 4 Wanneer
Nadere informatieMenstruatiepijn VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL
Menstruatiepijn WAT IS MENSTRUATIEPIJN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRIJ VERKRIJGBARE MEDICIJNEN VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL
Nadere informatieArthroscopie van de knie (kijkoperatie)
Arthroscopie van de knie (kijkoperatie) Het kniegewricht kan door een ongeval of slijtage beschadigd raken. Voor een deel kunnen deze beschadigingen worden geconstateerd door middel van lichamelijk onderzoek
Nadere informatieHet verwijderen van de neusamandel (kind)
Keel-, Neus- en Oorheelkunde Het verwijderen van de neusamandel (kind) Uw kind wordt binnenkort opgenomen voor het verwijderen van de neusamandel. Na overleg met de arts heeft u ingestemd met deze operatie.
Nadere informatieQutenza-huidpleister
Qutenza-huidpleister Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat houdt de behandeling met een Qutenza-pleister in?... 1 3 Belangrijk... 1 4 Voorbereiding... 2 5 Waar moet u zijn?... 2 6 Behandeling... 2 7 Na
Nadere informatieZorgen rond kanker. Bij wie van ons kunt u terecht?
Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer
Nadere informatieMETHOTREXAAT BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN FRANCISCUS GASTHUIS
METHOTREXAAT BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze folder is bestemd voor patiënten (en hun naasten) die door de behandelend arts methotrexaat voorgeschreven hebben gekregen.
Nadere informatiePijnstilling. Bij baby s en kinderen
Pijnstilling Bij baby s en kinderen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Pijnkaartje Gewicht van uw kind: kg De arts schrijft uw kind de aangekruiste pijnstiller(s) voor: Paracetamol
Nadere informatiePijn bij kinderen In het ziekenhuis
Pijn bij kinderen In het ziekenhuis Vrouw- moeder- kindcentrum Uw kind wordt binnenkort opgenomen of is al opgenomen in het Máxima Medisch Centrum. Wanneer uw kind een operatie of behandeling moet ondergaan,
Nadere informatie