Wat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen]

Transcriptie

1 Door: Marjolein Stegeman Wat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen] Zo n 1 op de 10 Nederlanders heeft wel eens last van zijn hiel, in 80% van de gevallen gaat dit om fasciosis plantaris. In de volksmond wordt dit vaak hielspoor genoemd. Het is een overbelasting van de peesplaat aan de onderzijde van je voet. Het komt vaker voor bij mensen met overgewicht, maar ook bij atleten komt dit regelmatig voor. Wat is het eigenlijk en wat helpt het beste om zo snel mogelijk weer blessurevrij te zijn? Tekst en foto s: Marjolein Stegeman Hielspoor en overbelasting van de peesplaat onder de voet Onder de voet bevindt zich een sterke pees die vanaf het hielbeen naar de tenen loopt en eigenlijk de voetboog vormt. De pijn is in de meeste gevallen duidelijk voelbaar onder de hiel, maar kan ook in het verdere verloop van de pees voelbaar zijn. De meeste mensen ervaren de pijn vooral na het opstaan, bij het beginnen met wandelen

2 of lang staan. De pijn is vaak te provoceren door op de hiel te drukken. De pijnklachten verdwijnen als je eenmaal in beweging bent. Er kan sprake zijn van zwelling. Er bestaan veel verschillende termen voor deze veelvoorkomende blessure aan de peesplaat aan de onderzijde van de voet; plantar fasciosis, plantar fasciitis, heel spur (hielspoor) en jogger s hiel, om toch in hardlooptermen te blijven. Voorheen werd gedacht dat het ging om een ontsteking (fasciitis) van de peesplaat, maar inmiddels is duidelijk dat het gaat om microscheurtjes van de pees bij de aanhechting op het hielbeen. Ondanks dat bij zo n 50% van de mensen met klachten aan de peesplaat ook een hielspoor, een soort verkalking van de peesaanhechting, wordt gevonden zorgt de peesplaat met name voor de klachten. Daarnaast zijn er ook een aantal andere oorzaken van hielpijn, zoals een stressfractuur van het hielbeen of een slijmbeursontsteking onder de hiel. Risicofactoren Een verkorte achillespees of veel spanning op de kuitspieren kan zorgen voor een verminderde dorsaal flexie het naar beneden bewegen van de voet. Hierdoor kan de peesplaat meer onder spanning komen te staan. Ook een verminderde beweeglijkheid van de grote teen geeft een andere krachtlijn bij afzet waardoor er meer stress op de pees kan komen te staan. Overgewicht is een duidelijke risicofactor, zeker in combinatie met de grotere krachten op de hiel bij hardlopen. Atleten met een holvoet of juist een platvoet hebben vaker last van deze overbelastingblessure. De pees wordt door een platvoet eigenlijk uitgerekt wat extra stress geeft bij de aanhechtingen. Tijdens de zomermaanden lopen atleten vaker op slippers of zomerse schoenen met dunne zolen en weinig ondersteuning van de voetboog. In deze periode verschijnen de atleten met pijnlijke hielen op slippers in de fysiotherapiepraktijk, met een frons op het gezicht of het door te weinig demping in de hardloopschoenen komt. Behandeling De overbelastingsblessure is self-limiting, de blessure gaat in 90% vanzelf weer over zonder daar iets aan te doen. In feite is achter de geraniums zitten dus een goede oplossing, ware het niet dat er wel wat tips zijn om versneld van de klachten af te komen en dus veel eerder weer te kunnen hardlopen. Allereerst is het belangrijk om de trainingsintensiteit gedurende 2 weken aan te passen en geen hoge impact sporten te doen. Daarnaast kan in de eerste 3 weken direct worden gestart met conservatieve behandeling bestaande uit 2x per dag stretch oefeningen van de kuitspieren en peesplaat, en krachtoefeningen van de voetspieren en onderbeenspieren. Daarnaast is het belangrijk om stevige schoenen te dragen. Het masseren van de peesplaat en spieren in de voet en onderbeen kan helpen om de spanning en dus de trekkracht te verminderen. In de eerste weken kan tegen pijn

3 pijnstilling of ontstekingsremmers worden gebruikt, maar deze hebben geen duidelijk effect op de hersteltijd. In de eerste weken kan het tapen van de voetboog ondersteuning geven en kunnen siliconen hakzooltjes wat vermindering van druk op de pijnplek onder de hiel geven. Net als koelen kunnen al deze behandelmethoden een tijdelijk effect hebben, maar zijn ze niet bewezen effectief voor sneller herstel. Als klachten aanhouden zijn Dry-needling en Shockwave therapie effectief gebleken indien conservatieve behandeling na enkele maanden niet heeft geleid tot herstel. De methodes zijn veilig en met weinig bijwerkingen. Op lange termijn zijn de resultaten redelijk goed maar uit veel onderzoeken lijken deze methodes niet effectiever dan conservatieve behandeling waarbij de oorzaak wordt aangepakt. Corticosteroid injecties kunnen op korte termijn (tot 1 maand) helpen, maar blijken op lange termijn niet effectief. Als het klachtenbeeld erg afwijkt of de klacht acuut is ontstaan kan een echo of andere beeldvormende diagnostiek worden overwogen om andere pathologie uit te sluiten. In enkele gevallen is een operatie noodzakelijk. Oefeningen Een (sport)fysiotherapeut, sportarts of trainer kan je oefeningen geven om voetspieren en kuitspieren te versterken. Een aantal simpele basisoefeningen die je dagelijks kunt doen: * Lopen op de tenen, daarbij je hiel echt recht in lijn met tenen en knie.

4 * Staan: je tenen omhoog en naar beneden bewegen * Staan: je tenen spreiden en sluiten * Staan op 1 been en druk van de hiel halen of op de tenen gaan staan en weer op volle voet (bij voorkeur tenen op een verhoging zodat je door kunt zakken verder dan 0 graden)

5 * Staan: je voet hol maken terwijl je je tenen laat staan Conclusie De overbelastingblessure van de peesplaat aan de onderzijde van de voet is een vervelende blessure die vaak vanzelf weer over gaat. Het is belangrijk om goede schoenen te dragen, voldoende beweeglijkheid en kracht in de enkel en voetspieren te hebben en de trainingsbelasting geleidelijk op te bouwen. Er zijn vele behandelmethoden ontwikkeld maar rekken, krachtversterkende oefeningen, massage en een goede ondersteuning van de voetboog helpen nog altijd het beste. Bronnen * Not Plantar Fasciitis : the differential diagnosis and management of heel pain syndrome. Munier Hossain et al. Orthopaedics and Trauma. Volume 25, Issue 3, June 2011, Pages * Factors associated with chronic plantar heel pain: a systematic review. D.B. Irving et al. Journal of Science and Medicine in Sport. Volume 9, Issues 1 2, May 2006, Pages * Plantar fasciopathy: Revisiting the risk factors. P. Beeson. * Comparison of effect of ESWT with LASER therapy in patients of Plantar fasciopathy. S. Saxena. Journal of Science and Medicine in Sport. Volume 18, Supplement 1, December 2014, Pages e88 e89 * Two Emerging Technologies for Achilles Tendinopathy and Plantar Fasciopathy. Paul R. Langer et al. Clinics in Podiatric Medicine and Surgery. Volume 32, Issue 2, April 2015, Pages * The diagnosis and treatment of heel pain: a clinical practice guideline revision J.L. Thomas, et al. J Foot Ankle Surg, 49 (2010), pp. S1-S19 * Plantar fascia-specific stretching versus radial shock-wave therapy as initial treatment of plantar fasciopathy. J.D. Rompe, et al. J Bone Joint Surg Am, 92 (2010), pp oktober 2015 Geschreven door: admin Categorieën: Bericht, Nationaal nieuws, Nieuws