De Afdelingsleider binnen CSW 4 juli 2016 I. Inleiding II. III. Taakbeschrijving Competentieprofiel 1
I. Inleiding Afdelingsleiders zijn de onmisbare schakel tussen docenten en directie. Ze vormen het middenmanagement van de school. De afdelingsleider geeft in de eerste plaats leiding aan een team van docenten die samen de verantwoordelijkheid hebben voor een afdeling in de school. Binnen door de directie vastgestelde kaders heeft de afdelingsleider als primaire taken de uitvoering van het personeels- en onderwijsbeleid op zijn afdeling. De afdelingsleider is de direct leidinggevende van de docenten van haar of zijn afdeling. De afdelingsleider monitort het functioneren van de docenten en de onderwijsontwikkelingen in de afdeling. De afdelingsleider is voor zijn afdeling voor leerlingen, ouders, collega s en externe relaties (met name andere onderwijsinstellingen) eindverantwoordelijk. De docent wendt zich tot de afdelingsleider als direct leidinggevende. De afdelingsleider kan een docent opdrachten geven, sommeren als dat moet en zo nodig waarschuwen. De afdelingsleider leidt de afdelingsvergaderingen. Zij of hij voert alle gesprekken in het kader van de gesprekkencyclus. De afdelingsleider is eindverantwoordelijk voor de operationele gang van zaken van alledag rond de leerlingen die tot zijn of haar afdeling horen. Het gaat dan om verlofaanvragen, roosterbeslissingen en taken in het kader van de discipline bij leerlingen. Het direct leiderschap richting medewerkers en de genoemde eindverantwoordelijkheid met betrekking tot de leerlingen zijn zo in één hand. Dat is van belang om te kunnen sturen op het primaire proces. Het gaat immers in veel gevallen om de interactie tussen leerlingen en docenten. Daarnaast leveren de ondersteuningscoördinator en leerlingbegeleiders een belangrijke bijdrage waar het gaat om bijzondere, individuele zorggerelateerde situaties. Voor leerlingenzaken is de mentor in principe de eerstverantwoordelijke. De mentor is voor zijn mentorgroep eerste aanspreekpunt voor leerlingen en ouders. De mentor stemt zijn beleid samen met de andere mentoren en leerlingbegeleider af met de afdelingsleider. Daar waar nodig vraagt de mentor de ondersteuning van de afdelingsleider. Eenvoudige operationele taken de leerlingen betreffende worden afgehandeld door het leerlingservicepunt.. Het betreft controle op verzuim, afwikkeling van verlofaanvragen en eenvoudige disciplinaire zaken. CSW wil vanuit haar missie en visie aansluiten bij maatschappelijke ontwikkelingen. CSW wil een lerende organisatie zijn en verlangt van haar medewerkers daadwerkelijke bereidheid tot ontwikkelen en leren, van elkaar, van leerlingen, van onderzoek en inzichten van binnen en buiten de eigen organisatie. Naast hun verantwoordelijkheid voor de afdeling hebben afdelingsleiders ook één of meer afdeling overstijgende portefeuilles. Bovendien is iedere afdelingsleider verantwoordelijk voor een aantal vaksecties binnen de vestiging. 2
II. Taakbeschrijving informatie Naam: Afdelingsleider CSW Salarisschaal: 12 De volgende secundaire arbeidsvoorwaarden zijn van toepassing: - De afdelingsleider kan in overleg met zijn/haar leidinggevende, indien de organisatie dit toelaat, een dagdeel per week werkzaamheden thuis verrichten. - Aan de afdelingsleider wordt een mobiel device ter beschikking gesteld tegen een eigen bijdrage van 12,50 per maand. - Aan de afdelingsleider wordt tevens een ipad ter beschikking gesteld. - Aan de afdelingsleider wordt het basisbudget, in het kader van Levensfasebewust personeelsbeleid (7.2 cao VO), ter beschikking gesteld in de vorm van jaarlijkse kapitalisatie (denk aan kinderopvang, extra pensioen, studie). Context De Christelijke Scholengemeenschap Walcheren (CSW) is een brede scholengemeenschap voor VMBO-BK, MAVO, HAVO, VWO: Atheneum, Gymnasium en TTO die uitgaat van de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs op Walcheren. CSW is een Christelijke Scholengemeenschap die uitgaat van het unieke van ieder mens. Bestuur, directie, onderwijsgevend en onderwijsondersteunend personeel willen de christelijke identiteit laten doorwerken in het dagelijkse leven in de school. CSW bestaat uit drie vestigingen, twee in Middelburg en één in Vlissingen: CSW Van de Perre, CSW Toorop en CSW Bestevaêr. De afdelingsleider heeft de vestigingsdirecteur als direct leidinggevende. De afdelingsleiders van een vestiging vormen met en onder leiding van de vestigingsdirecteur het managementteam. De afdelingsleider heeft geen lesgevende taak. De afdelingsleider geeft leiding aan de medewerkers van de afdeling (docenten en onderwijsassistenten), is verantwoordelijk voor de personeelszorg en de integrale uitvoering van het personeelsbeleid. De afdelingsleider is eerstverantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van het afdelingsjaarplan. Hij draagt zorg voor de onderwijskundige ontwikkeling binnen de afdeling de organisatie en ondersteuning van het primaire proces. 3
Werkzaamheden Deze opsomming omvat de (belangrijkste) werkzaamheden als afdelingsleider. De afdelingsleider: 1. Is verantwoordelijk voor de uitvoering van het onderwijs door de afdeling door: het opstellen van activiteiten- en andere uitvoeringsplannen, waarin de benodigde aanpak, werkwijze en werkverdeling binnen de afdeling beschreven staan; het organiseren van passende oplossingen voor (dreigende) problemen in de onderwijsuitvoering (bijv. lesuitval) door de afdeling; het bevorderen en bewaken van het gewenste pedagogisch-didactisch klimaat binnen de afdeling; het overleggen met de vestigingsdirecteur, docenten en leerlingen over zaken die de uitvoering van het onderwijs betreffen. Het initiëren van plannen en ideeën om het onderwijs te verbeteren en/of aantrekkelijker te maken, binnen de kaders die de directie heeft gesteld. 2. Is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en het coördineren van de onderwijsprocessen binnen het organisatieonderdeel door: het afstemmen van de werkzaamheden met de vestigingsdirecteur en andere afdelingsleiders; het vertalen van het onderwijsprogramma van de onderwijsinstelling naar jaarplannen, waarin de benodigde aanpak en werkwijze voor de afdeling beschreven staan; het volgen en analyseren (van gevolgen) van ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op het functioneren van de afdeling; het adviseren van de vestigingsdirecteur voor wat betreft de onderwijsinhoudelijke werkprocessen van de afdeling, vaksecties en de vestiging alsmede de afstemming met andere afdelingen en vestigingen; het organiseren van de leerlingenbegeleiding en de afstemming daarvan op vakoverstijgende onderwijskundige zaken; het optimaliseren van de werkprocessen binnen de afdeling; het optreden als projectleider in werk- en projectgroepen met betrekking tot onderwijskundige aspecten. 3. Geeft leiding aan een afdeling van docenten en onderwijsassistenten door: het opstellen van een meerjarenontwikkelingsplan voor de afdelingsdocenten; het aansturen van de medewerkers van de afdeling; het adviseren met betrekking tot de inzet en inroostering; het periodiek voeren van functionerings- en beoordelingsgesprekken en het adviseren over eventuele rechtspositionele consequenties; het geven van (individueel) advies aan verschillende typen docenten aangaande hun professionaliteit, opleiding en (bij)scholing en loopbaanperspectieven; het voeren van of bijwonen van gesprekken met de bedrijfsarts; het beheren van het opleidingsbudget van de afdeling en het algemene budget van enkele vaksecties; het (laten) verzorgen van opleidingen, trainingen en stages; het stimuleren en coachen van mentoren en docenten; het verlenen van toestemming aan leerlingen om lessen te verzuimen, anders dan in die gevallen die door het leerlingservicepunt worden afgehandeld; het behandelen en afhandelen van klachten betreffende de afdeling; het voorzitten van afdelingsvergaderingen; het toezien op de naleving van afdelingsafspraken. 4. Is verantwoordelijk voor de kwaliteit en de afstemming van de onderwijsuitvoering door: het opstellen van tussentijdse verantwoordingen over de uitvoering van het onderwijs; het informeren en adviseren van het management over het gevoerde en te voeren beleid en het participeren in de meningsvorming; 4
het in overleg met personeel en organisatie uitvoeren van alle werkzaamheden die nodig zijn voor het vervullen van vacatures binnen de afdeling; het deelnemen aan afdelingsoverstijgende overlegvormen, gericht op afstemming en aansluiting van de onderwijsprocessen; het (doen) monitoren van de kwaliteit en het rendement van het onderwijs van de afdeling en daar verslag van doen in het managementteam; het initiëren en mede (doen) uitvoeren van voorstellen om de kwaliteit en het rendement van het onderwijs van de afdeling te verbeteren. 5. Voert managementtaken in de vestiging uit door het verrichten van werkzaamheden, gericht op: het uitvoeren van het beleid ten aanzien van aanname, doorstroming, schorsing en verwijdering van leerlingen; het (mede) onderhouden van contacten met netwerken, andere scholen en andere onderwijsvormen. Waaronder indien van toepassing primair onderwijs, MBO, HBO en universiteit; het (mede) reguleren (en indelen) van instroom alsook van uitstroom van leerlingen. Kaders, bevoegdheden & verantwoordelijkheden Verantwoording: De afdelingsleider is verantwoording schuldig aan de vestigingsdirecteur voor wat betreft de kwaliteit van de uitvoering van het onderwijsleerproces binnen de afdeling of de vaksectie. De afdelingsleider is verantwoording verschuldigd aan de vestigingsdirecteur voor wat betreft het uitgevoerde personeelsbeleid. Kader: De afdelingsleider verricht werkzaamheden binnen de kaders van het vastgestelde onderwijsprogramma voor de instelling en de afdeling. De afdelingsleider verricht zijn werkzaamheden binnen de kaders van het vastgestelde personeelsbeleid van de school. Beslissingsbevoegdheid: De afdelingsleider neemt beslissingen bij het verzorgen van het onderwijsleerproces, bij het adviseren van de vestigingsdirecteur voor wat betreft de onderwijsinhoudelijke werkprocessen van de teams en loopbaanperspectieven, bij het voeren van functionerings- en beoordelingsgesprekken en bij het adviseren over eventuele rechtspositionele consequenties. Kennis en vaardigheden - een eerste- of tweedegraads lesbevoegdheid - kennis van didactische methoden en technieken; - brede en verdiepte theoretische en praktische vakinhoudelijke, vakdidactische en pedagogische kennis en vaardigheden; - brede en verdiepte theoretische kennis en vaardigheden op het gebied van leidinggeven op tactisch niveau; - kennis van de organisatie en onderwijskundige processen; - inzicht in taak, organisatie en werkwijze van de eigen scholengemeenschap en de inhoud en structuur van het vervolgonderwijs; - vaardigheid in het leidinggeven aan, uitdagen en verbinden van professionals; - vaardigheid in het inspelen op veranderende onderwijsvragen; - uitstekende communicatieve vaardigheden; - vaardigheden in het voeren van gesprekken in het kader van Integraal Personeelsbeleid; - vaardig in het planmatig en cyclisch werken - vaardig in het opstellen van project en uitvoeringsplannen. - Van de afdelingsleider wordt ontwikkelingsgerichtheid en voortdurende professionalisering verwacht. Zowel vanuit de organisatie als vanuit persoonlijke ontwikkeling is aandacht voor adequate scholing. Om de professionele ontwikkeling te waarborgen benut de afdelingsleider het kwaliteitsregister schoolleidersregister VO. De basis van het register voor schoolleiders wordt 5
gevormd door de Beroepsstandaard Schoolleiders VO. De standaard omvat ondermeer relevante competenties. Contacten met de directeur en afdelingsleiders over de inhoudelijke onderwijsprocessen om deze op elkaar af te stemmen; met docenten en andere functionarissen binnen de afdeling over hun functioneren en hun resultaten om tot bijsturing te komen; met collega-afdelingsleiders over de uitvoering van het onderwijs om tot afstemming te komen over afdelingsoverstijgende aangelegenheden; met ouders/verzorgers bij conflicten; met ouders/verzorgers om informatie te verstrekken en zaken af te stemmen tijdens ouderavonden, voorlichtingsavonden, e.d.; met derden zoals netwerken, andere scholingsinstellingen en zorginstellingen e.d. om informatie te verkrijgen en te geven. 6
III. Competenties Bron: Beroepsprofiel schoolleiders VO COMPETENTIES Toelichting Het beroepsprofiel is ontwikkelingsgericht van aard. Het is uitgewerkt in vijf generieke basiscompetenties. Dit doet recht aan het feit dat verschillende schoolcontexten om een specifieke invulling vragen. De vijf competenties zijn geldig voor alle schoolleiders, maar laten dus ruimte voor contextuele vertaling en invulling. In overleg met zijn bestuur bepaalt de schoolleider zelf waar hij staat en hoe hij zich verder kan ontwikkelen. In combinatie met zijn unieke persoonskenmerken ontwikkelt iedere schoolleider zo zijn individuele professionaliteit. Competenties zijn gericht op bekwaamheids- ontwikkeling en zijn op te vatten als ontwikkelbare vermogens om adequaat, doelbewust en gemotiveerd te handelen in beroepssituaties. Omschrijving De schoolleider kan richting geven aan de toekomst van de organisatie. Hij cree ert daarvoor Een gezamenlijke visie en 1 commitment door leiding te geven aan het ontwikkelen, concretiseren en communiceren van richting cree ren een gezamenlijke inspirerende visie op leren en onderwijzen. De schoolleider kan in dialoog met medewerkers optimale condities realiseren voor leren en Een coherente organisatie onderwijzen, vanuit kennis van de onderlinge samenhang van organisatiekenmerken. 2 voor het primaire proces Met organisatiekenmerken wordt bedoeld: structuur, cultuur, onderwijsorganisatie, personeel realiseren en faciliteiten. Samenwerking, leren en 3 onderzoek bevorderen Strategisch omgaan met 4 de omgeving Analyseren en probleem 5 oplossen (hogere-orde denken) De schoolleider kan strategiee n hanteren die gericht zijn op het stimuleren en organiseren van samenwerking en professionele ontwikkeling van leraren. Hij stimuleert onderzoek op alle niveaus binnen de organisatie om een continu proces van school- en onderwijsontwikkeling te realiseren. De schoolleider kan anticiperen op ontwikkelingen in de omgeving. Hij zet de omgeving doelbewust in om onderlinge relaties, onderwijsprocessen en leerresultaten te optimaliseren. De schoolleider kan problemen creatief oplossen door zaken diepgaand te analyseren. Daartoe verzamelt hij op adequate wijze informatie en gebruikt alternatieve denkmodellen. Hij is in staat om verbanden te leggen met persoonlijke waarden en met alle factoren in de bredere organisatie die een rol spelen bij het leren van leerlingen. BEKWAAMHEDEN PER COMPETENTIE Toelichting Er zijn 25 bekwaamheden ontwikkeld. Ze zijn zo geformuleerd dat schoolleiders ruimte hebben voor een vertaling naar hun eigen werksituatie. Door ze nog meer te concretiseren en detailleren, zou een afvinklijst ontstaan die niet past bij het gegeven dat de contexten van individuele schoolleiders sterk verschillen. De huidige bekwaamheden bieden dus handvatten e n ruimte voor verschillende vormen van schoolleiderschap. Hiermee bepalen schoolleiders zelf, in overleg met hun bestuur, hoe zij hun schoolleiderschap invullen. 7
Bekwaamheden betreffen de, in de context in te bedden, professionele handelingen van schoolleiders in termen van benodigde kennis en zichtbaar gedrag. EEN GEZAMENLIJKE VISIE EN RICHTING CREE REN In staat zijn om... drijfveren en bedoelingen van waaruit mensen het onderwijs vormgeven te verwoorden en dit in verbinding te brengen met de missie en visie van de school; samen met andere leidinggevenden een proces van visieontwikkeling in gang te zetten en te volbrengen met inbreng van kennis en ervaring van interne en externe belanghebbenden en wetenschap; samen met andere leidinggevenden een visie zo te communiceren dat dit mensen inspireert en motiveert; dat dit betekenis geeft aan professionele ontwikkeling en bijdraagt aan onderlinge afstemming van professioneel handelen; ruimte te cree ren voor onderwijsprofessionals om de visie te concretiseren tot haalbare doelen voor leren en onderwijzen. EEN COHERENTE ORGANISATIE VOOR HET PRIMAIRE PROCES REALISEREN In staat zijn om... het gesprek over onderwijsdoelen en -vormgeving met leraren zo te voeren dat zij zowel richting als ruimte ervaren voor het dragen van individuele en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van leren en onderwijzen en het curriculum dat daarbij hoort; 7 via relevante beleidsterreinen als HRM, financie n, huisvesting en andere aspecten van de bedrijfsvoering de kwaliteit van leren en onderwijzen te borgen en te bevorderen; betrokkenen aan te spreken op hun individuele en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het curriculum en het leren en onderwijzen in de school; samenwerking met ouders zo te organiseren dat daarmee de leer- en ontwikkelcondities voor leerlingen kunnen verbeteren; verantwoording af te leggen over de kwaliteit van het primaire proces in het licht van de visie van de school en de onderwijsdoelen. SAMENWERKING, LEREN EN ONDERZOEK BEVORDEREN In staat zijn om... een professionele dialoog te stimuleren, professionele kwetsbaarheden daarin te (h)erkennen en elkaar te ondersteunen in de reflectie op de doelmatigheid van het professionele handelen; nieuwe inzichten en andere uitkomsten van leer- en ontwikkelprocessen op alle niveaus in de school te verwoorden en daarmee bij te dragen aan een gezamenlijke taal over de ontwikkelingen in de school; een leer- en werkcultuur op te bouwen waarin een ieder professionele autonomie ervaart en zich intellectueel en creatief uitgedaagd voelt; samen met andere leidinggevenden leerprocessen en werkprocessen op individueel, groeps- en organisatieniveau in gang te zetten, op elkaar af te stemmen en te verankeren in de ontwikkelrichting van de school en daarin kennis en ervaring van interne en externe belanghebbenden en wetenschap te benutten; oog te hebben voor zowel inhoudelijk als organisatorisch leiderschap bij leraren, zorg te dragen voor ontwikkelkansen, adequate begeleiding en feedback, om hiermee bij te dragen aan het onderwijsleiderschap van de toekomst. STRATEGISCH OMGAAN MET DE OMGEVING 8
In staat zijn om... in te spelen op toekomstige ontwikkelingen in de omgeving en de samenleving en om deze te vertalen naar mogelijkheden voor de onderwijs- en schoolontwikkeling; ondernemend te zijn binnen financie le en beleidskaders en daarbij productieve en inspirerende relaties met organisaties en instellingen buiten de school te onderhouden; samen met leraren ontwikkelingen buiten de school te filteren zodat er een goede balans ontstaat tussen concentreren op hoofdtaken en nieuwe uitdagingen aangaan; 8 netwerken met relevante organisaties en overheden op te zetten en te onderhouden en daarmee bij te dragen aan constructieve samenwerking, co-creatie en zinvolle innovatie in de onderwijsketen; kennis uit extern onderzoek en informatie uit de omgeving, inclusief beleid en regelgeving, te benutten om organisatiedoelen te bereiken. ANALYSEREN EN PROBLEEM OPLOSSEN In staat zijn om... samen met anderen te reflecteren op ontwikkelingen binnen en buiten de eigen schoolorganisatie; vanuit een onderzoekende houding meerdere invalshoeken en oplossingsrichtingen te verkennen en de juiste vragen te stellen die beantwoord moeten worden om complexe problemen op te lossen; met onvolledige informatie, onzekerheid en zorgen in en om de school om te gaan; authenticiteit, persoonlijkheid en moraliteit in te brengen, daar flexibel mee om te gaan of in andere situaties juist duidelijk te zijn over grenzen; oog te hebben voor waarden, opvattingen en belangen van diverse partijen om vandaaruit een verbindende rol te spelen; mede op grond van zelfreflectie en een realistisch zelfbeeld in de samenwerking met andere leidinggevenden elkaars leiderschapskwaliteiten aan te vullen. 9
10