V GEMEENTE VA EKEN SWAAR D Leden van de gemeenteraad van Valkenswaard Postbus 10100 5550 GA Valkenswaard Uw kenmerk Kenmerk Onderwerp Behandeld door Bijlage(n) Datum 121321/213124 Beantwoording Motie - Parkeren Kerverij d.d. 3-11-16 J. Punt 1 24 januari 2017 Geachte leden van de gemeenteraad, Hierbij informeren wij u over het antwoord op de motie Parkeren Kerverij d.d. 3 november 2016 Aanleiding Op 3 november 2016 is de motie - parkeren Keverij aangenomen. Met het aannemen van deze motie wil de raad de effecten van het afschaffen van parkeergelden op het Kerverijplein onderzocht hebben voor wat betreft de bezoekersaantallen van de Kerverij en de economische gevolgen ervan. Teneinde u volledig te informeren is het van belang bij het beschrijven van de effecten van het afschaffen van parkeergelden ook nog stil te staan bij het belang van een aantrekkelijk centrum. De memo zal deze beiden aspecten dan ook belichten. Aantrekkelijk centrum In de strijd tegen leegstand van het centrum is er veel aan gelegen het centrum aantrekkelijk te laten zijn voor bezoekers. Dit is een belangrijk uitgangspunt in de toekomstvisie Valkenswaard 2030, het Masterplan Centrum en het nieuwe parkeerbeleid. Het recent door de raad vastgestelde parkeerbeleid is ontwikkeld in nauwe samenspraak met onder andere bewoners, winkeliers, horecaondernemers en belangenorganisaties. Hiervoor zijn een 3-tal inspraaksessies gehouden waar onder ook raadsleden aan hebben meegedaan. Eveneens is uitvoerig onderzoek gedaan naar de parkeerdruk en parkeermotief. Een belangrijke conclusie uit dat onderzoek, wat ook door de verschillende belanghebbenden
en raadsleden werd onderschreven, was dat veel parkeerplaatsen in het centrum nabij de winkels gebruikt werden door langparkeerders met een bedrijfsvergunning waardoor er maar weinig parkeerplaatsen over bleven voor (winkel)bezoekers aan het centrum die relatief dichtbij willen parkeren. Om te zorgen dat het centrum aantrekkelijk is voor bezoekers is het van belang dat deze parkeerplaatsen beschikbaar zijn voor bezoekers met een kortparkeer motief. Dat dit ten kosten gaat van de langparkeerder die daarmee een grotere loopafstand heeft tot een parkeerplaats is over het algemeen acceptabel, omdat deze groep veelal voor langere tijd parkeert en vaak maar één keer per dag op en neer loopt naar de auto. Daarnaast zijn de meeste langparkeerders winkeliers of andere ondernemers met personeel die gevestigd zijn in het centrum. Deze groep heeft juist veel baat bij voldoende parkeergelegenheid voor bezoekers (kortparkeerders), omdat zij in hun omzet afhankelijk zijn van deze bezoekers. Zoals eerder aangegeven is het voor een aantrekkelijk centrum van belang dat er voldoende parkeergelegenheid is nabij de winkels voor bezoekers. Tegelijk dient er een aantrekkelijk alternatief te zijn voor de parkeerders met een langparkeer motief. Voor het nieuwe parkeerbeleid is daarom voorgesteld, en besloten door de raad, om de bedrijfsvergunningen af te schaffen, waarmee ruimte ontstaat voor de bezoekers in het centrum en tegelijk een aantal parkeergelegenheden rond het centrum gratis te maken. Langparkeerders vinden een grotere loopafstand acceptabel wanneer parkeerplaatsen gratis zijn. Deze langparkeerders, waaronder veel ondernemers en hun personeel, word hiermee een gratis alternatief geboden, terwijl deze groep eerder kosten voor een bedrijfsvergunning had. Uiteindelijk is dit een situatie waar zowel kortparkeerders, de bezoekers, profijt van hebben vanwege meer parkeergelegenheid bij winkels en de langparkeerders, als ook de ondernemers en hun personeel, omdat zij hierdoor geen parkeerkosten meer hebben van een vergunning. Gratis parkeren zonder tijdslimiet Het instellen van parkeertarieven en deze afhankelijk maken van de parkeerduur en afstand tot een gebied dat veel bezoekers trekt, zoals een centrum, is een veel gebruikt sturingsmiddel om de verschillende parkeerdoelgroepen optimaal te voorzien in hun parkeerbehoefte. Om de doelstelling van een aantrekkelijk centrum voor Valkenswaard te realiseren is betaald parkeren op het Kerverijplein dan ook essentieel. In het centrum van Valkenswaard is gekozen voor een relatief laag tarief in het eerste uur en een duurder tarief in de uren daarna. Daarmee wordt het aantrekkelijk
om juist kort te parkeren. Dat is in het belang van de bezoeker die daardoor vaker een beschikbare parkeerplaats aantreft. Hierbij moet ook worden opgemerkt dat de parkeertarieven in Valkenswaard laag zijn ten opzichte van de parkeertarieven in de ons omringende gemeenten. Het effect van het volledig afschaffen van de parkeergelden is dat parkeerders niet worden gestimuleerd om kort te parkeren. Voor langere tijd parkeren heeft immers geen financiële gevolgen en tevens hoeft men geen betaalhandelingen te verrichten. Dit heeft tot gevolg dat men voor langere tijd gaat parkeren op parkeerplaatsen dichtbij de winkels. Vervolgens is er dan geen parkeergelegenheid meer beschikbaar voor de kort parkerende bezoekers. Zo kan een medewerker die in de ochtend naar zijn werk gaat in het centrum de auto parkeren en deze pas aan het einde van de dag weer ophalen zonder dat dit geld kost. Een parkeerplaats wordt daarmee gedurende de dag maar door 1 persoon gebruikt ten kosten van de bezoeker die wil winkelen. Bezoekers zijn hierdoor genoodzaakt de auto verder weg te parkeren en verder te lopen naar de winkels. Gevolg is dat zij het centrum van Valkenswaard als minder aantrekkelijk ervaren en werkt het gratis parkeren juist tegengesteld in het bereiken van de doelstelling het centrum aantrekkelijk te maken en de leegstand terug te dringen. Tenslotte zullen bewoners die parkeren op het Kerverijplein met een parkeervergunning, met name overdag, bijna geen beschikbare parkeerplek kunnen vinden wanneer het parkeren gratis wordt zonder tijdslimiet. Blauwe zone Met een blauwe zone zijn gebruikers eveneens vrijgesteld van het betalen van parkeergeld, maar wordt wel gestuurd op een beperkte parkeerduur doordat een gelimiteerde parkeertijd wordt gehanteerd. Het in stand houden van een blauwe zone betekent dat er ook gehandhaafd moet worden op de maximale parkeertijd. Deze handhaving leidt tot kosten, in tegenstelling tot een situatie waarbij het parkeren gratis is en er geen tijdslimiet is. Een blauwe zone valt of staat dus met handhaving, maar omdat de inkomsten uit naheffingen bij een blauwe zone, zogeheten Mulderfeiten, naar het rijk gaan, leidt handhaving bij een blauwe zone alleen maar tot handhavingskosten en niet inkomsten. Daar komt nog bij dat deze maatregel leidt tot inkomstenderving uit de inkomsten van betaald parkeren in vergelijking met de situatie waarbij betaald moet worden voor het parkeren. Proef blauw parkeren In Valkenswaard heeft in de laatste maanden van 2013 en de eerste maanden van 2014 een proef plaatsgevonden met blauwe zones op
parkeerplaatsen vlakbij de winkels. Tijdens de proef zijn bestaande betaalde parkeerplaatsen omgezet naar blauwe zones. Deze proef is ook geëvalueerd. De belangrijkste conclusies daarvan waren: Gevoelsmatig werd de maatregel positief ontvangen bij ondernemers. Dit positieve effect is overigens niet objectief vastgesteld. Ten opzichte van de situatie waarbij men moest betalen voor het parkeren heeft geen enkele ondervraagde ondernemer aangegeven een aanzienlijke toename te zien van de omzet na de invoering van de blauwe zone. Blauwe zone leidt niet tot voordeel voor een horeca ondernemer omdat zij vooral klanten trekken buiten de betaald parkeertijden. Een invoering van een blauwe zone heeft voor deze groep dan ook geen effect Er zijn relatief veel boetes uitgedeeld na invoering van de blauwe zone als gevolg van het niet goed gebruiken van de parkeerschijf. Dit heeft geleid tot veel klachten en bezwaren en bleek dus een extra belasting bij de afhandeling ervan. Dit kan gezien worden als een negatief effect. Parkeerboetes in een blauwe zone worden niet door de gemeente geïnd. Handhaving leidt dus alleen tot kosten en niet tot opbrengsten. De meerderheid van de vergunninghouders geeft aan als gevolg van de blauwe zone moeilijk een parkeerplek te kunnen vinden. Financiële gevolgen Zowel het invoeren van een blauwe zone als het volledig gratis maken van parkeren zonder tijdslimiet, heeft gevolgen voor de inkomsten en uitgaven uit parkeren. In eerste instantie betekent het voor beide maatregelen (gratis en blauwe zone) dat er geen inkomsten gegenereerd worden uit parkeergelden (betalende parkeerders). Het Kerverijplein behoort tot een van de terreinen waar de meeste parkeerinkomsten worden gegenereerd. De derving van deze inkomsten is dan ook aanzienlijk wanneer betaald parkeren wordt afgeschaft. Daarnaast moet er bij een blauwe zone nog steeds gehandhaafd worden hiervoor moeten kosten worden gemaakt. Daar staat tegenover dat de inkomsten uit naheffingen naar het rijk gaan en niet naar de gemeente, waardoor er wel kosten zijn voor handhaving maar geen inkomsten. Bij het volledig gratis maken van het Kerverijplein zijn ook geen inkomsten uit naheffingen te verwachten. Dit betekent dus een derving van naheffingsinkomsten ten opzichte van de huidige situatie. Tenslotte is er nog een kleine inkomstenderving te verwachten van bezoekers aan het centrum die op één van de andere betaald parkeerterreinen parkeren en als gevolg
van het afschaffen van betaald parkeren zullen overlopen naar het Kerverijplein. Desinvestering parkeerautomaten Een afschaffing van parkeergelden zou een desinvestering betekenen van de vervanging van 3 parkeerautomaten op het Kerverijplein, welke afgelopen november nieuw zijn geplaatst. In de bijlage een totaal overzicht van de financiële consequenties van beide maatregelen. Conclusie Gezien de bovenstaande bevindingen zal het volledig gratis maken van parkeren op het Kerverijplein ertoe leiden dat er minder parkeergelegenheid beschikbaar is voor bezoekers. Dit zal een direct (negatief) effect hebben op de aantrekkelijkheid van het centrum. Vervolgens zal de maatregel op lange termijn in negatieve zin bijdragen aan de aanpak van leegstand. Ook zijn er aanzienlijke inkomstendervingen te verwachten ais gevolg van het afschaffen van betaald parkeren. En ook leidt het afschaffen van betaald parkeren op het Kerverijplein tot een situatie waarbij 3 parkeerautomaten, die afgelopen november zijn aangeschaft en niet meer nodig zijn, tot een desinvestering. Los van de financiële consequentie die deze desinvestering heeft, is het ook moeilijk aan de burgers van Valkenswaard uit te leggen dat deze investering binnen zeer korte tijd onnodig zou blijken. Wat betreft de blauwe zone kan, op basis van een evaluatie van een pilot uit 2014, gesteld worden dat er geen aanzienlijke stijging van de omzet te verwachten is bij winkeliers ten opzichte van de situatie met betaald parkeren. Voor beide opties (volledig gratis en blauwe zone) geldt dat de horecaondernemer geen voordeel heeft omdat hun klanten buiten de betaald parkeertijden gebruik maken van de parkeervoorzieningen. Veel bezitters van een vergunning ondervinden nadelen omdat ze door de blauwe zone minder parkeergelegenheid hebben. Daar komt bij dat het invoeren van een blauwe zone zeer duur is omdat er wel handhavingskosten zijn, maar geen inkomsten. Ook bij een blauwe zone zijn de recent vervangen parkeerautomaten op het Kerverijplein overbodig en geldt ook hier dat deze desinvestering moeilijk uit te leggen is aan de burgers. Tenslotte leidt de invoering van een blauwe zone tot relatief veel overtredingen. Veelal vanwege het niet goed gebruiken van de parkeerschijf. Dit leidt vervolgens
tot een extra belasting van de teams KCO en KCC bij het behandelen van klachten en bezwaren. Kortom, het afschaffen van betaald parkeren op het Kerverijplein leidt nauwelijks tot voordelen (ook niet voor de ondernemers). Daar komt bij dat het leidt tot een ondermijning van de doelstellingen uit de toekomstvisie Valkenswaard 2030, het Masterplan Centrum en het nieuwe parkeerbeleid om het centrum aantrekkelijk te maken voor de bezoeker en leegstand tegen te gaan. En tenslotte leidt het afschaffen van betaald parkeren op het Kerverijplein tot aanzienlijke financiële consequenties als gevolg van minder inkomsten. Wij beschouwen de motie hiermee als afgedaan en hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Namens burgemeester en wethouders van Valkenswaard, Ir. P.R. Appelmans Teammanager Ruimtelijk beleid en projecten
Bijlage: Financiële consequenties Hieronder een overzicht van de financiële consequenties van het afschaffen van parkeergelden. Onderstaande kosten betreft een schatting. Met name omdat een deel van de kosten niet vooraf te bepalen zijn zoals de inkomstenderving. Jaarlijkse inkomsten en uitgaven Volledig gratis Inkomsten Blauwe zone parkeergelden 0,- 0,- Uitgaven Kosten handhaving 0,- 5.000 Inkomstenderving 12.000 12.000 naheffingsaanslagen Inkomstenderving 134.000 134.000 parkeergelden Kerverijplein Inkomstenderving 16.000 16.000 parkeergelden andere parkeerterreinen Desinvestering betaalapparatuur * 41.000 41.000 Saldo - 203.000-208.000 eenmalige kosten (zonder eventuele restwaarde)