Preventie van Chronische Pijn na Operatie De Rol van de Psychologie DR FRITS WINTER Eén dag op een punaise Je bent bek en bek af. Je bent zwaar gefrustreerd en prikkelbaar. Je hebt je dankzij die rot punaise niet kunnen concentreren en de dag duurde eindeloos lang. 1
Heel de Mens It is much more important to know what sort of a patiënt has a disease than what sort of a disease a patiënt has. William Osler Hoge lijdens druk Psycholoog Wat is er aan de hand? Minder herstel dan verwacht Meer klachten dan verwacht 2
Afwijkingen en geen pijn Pijn Somatisch Afwijkingen en pijn Operatie is geslaagd maar de pijn blijft Overtuiging: operatie mislukt Post of Propter 1 Factoren voor de operatie 2 Factoren tijdens de operatie 3 Factoren na de operatie 3
William James 1842-1910 Het brein is een associërende machine De associaties zijn vaak noch logisch, noch praktisch Hoe vaak, hoe recent en hoe intensief Plasticiteit 1 Vaak: wat je vaak doet, kun je moeilijk laten 2 Recent: je bent even goed als je laatste wedstrijd 3 Intensief: trauma gaat direct in en maar heel langzaam uit 4
Fysiek sterk? Goede conditie Hoe is de persoon Mentaal sterk? Uitgerust Ontspannen Hoop op Succes Welke Instelling? Vrees voor mislukking 5
Predisponerende factoren Life events, Onveiligheid, Rolmodel, Neuroticisme Hoe is de situatie voor tijdens na Zorgeloos Zorgelijk 6
Sociale Problemen Zorgen Gezin Familie Werk Gezondheid Financieel Gevoeligheid Genuanceerde relatie tussen prikkelsterkte en waarneming Intelligent systeem Registreert en waardeert de prikkel op grond van ervaring (negatief, positief) op grond van cognities (gevaarlijk, veilig) op grond van emoties (angst, vermoeidheid) op grond van context (concurerende pr) dr Frits Winter 14 7
Context en Waarneming Een vuurtoren in de zon Een kaars in het pikkedonker Kritiek tijdens een succesvolle wedstrijd Kritiek in een zwart gat van depressiviteit 15 Arousal x Aandacht = Gevoel Arousal Sympathisch, ergotroop Klaar om te vechten of te vluchten Hartslag, Ademhaling Spierspanning enz Aandacht Naar binnen gericht Voelen, Registreren Extern gericht Observeren, In de gaten houden dr Frits Winter 16 8
Behandelsucces Lage Arousal Ontspannen Aandacht extern Vertrouwen in de behandeling dr Frits Winter 17 Hoe speel je de wedstrijd Hoge arousal Adrenaline Vertrouwen Aandacht extern 9
Hyper sensitief Hoge Arousal Aandacht Intern Wantrouwen Piekeren Hypochondrie Angst en Paniek dr Frits Winter 19 Emotie management Angst Woede Verdriet 10
Angst Voor lijden Voor mislukking Voor niet meer wakker worden Voor afhankelijkheid Angst management Begrip Concreet maken Informatie Nabij zijn 11
Afhankelijk Vloek Je moet het zelf doen Je moet je niet laat kennen Je moet anderen niet lastig vallen Je moet niet op anderen steunen Ik wil geen medelijden Zegen Je mag anderen niet buiten sluiten Je wensen en behoeften aangeven is prima Anderen willen graag helpen Je kunt elke steun van de wereld gebruiken Mede leven dempt de pijn, de angst Gekozen afhankelijkheid 12
Emoties Boos Frustratie - Agressie Verwachtingen Afstand nemen Machteloosheid Depressie Verlies Normaal 13
Wat maakt het dragelijk Communicatie Arts Patiënt - Familie Winning Team Cohesie - Adaptatie Visie, doelen Probleem oplossend vermogen Communicatie Lief en leed delen Open communicatie: toenadering Gesloten communicatie: verwijdering 14
Open boek zijn Functioneel (veilig) Zeggen wat je voelt Zeggen wat je wilt Zeggen wat je denkt Je eigen behoeften aangeven Disfunctioneel (onveilig) Zeggen wat hoort Zeggen wat wordt verwacht Zeggen wat de ander wil horen Hopen dat de ander je aanvoelt Psychologie altijd Psycholoog incidenteel Pijn, De persoon, Hoge lijdensdruk Zijn/haar instelling Stress De situatie Arousal 0ntspanning Management Aandacht Angst, Woede, Intern - Extern Verdriet Open communicatie Winning team Cohesie - Adaptatie 15
Succes!!!!!! 16