Agrarische kredietverlening

Transcriptie

1 7 november 2013 Agrarische kredietverlening VAB Pierre Berntsen

2 Agenda Stand van de economie Financieren >> sector ontwikkelingen en KWIN >> Basel III >> kredietverlening Casus melkveehouderij Casus varkenshouderij

3 Agrarische markt van groot belang Voor Nederland (10% van de economie) Voor ABN AMRO 11 Agriteams

4 Wat zien we hier?

5 Europa klimt langzaam uit het dal

6 Consumentenvertrouwen is nog laag index Producentenvertrouwen Consumentenvertrouwen

7 Producentenvertrouwen in Nederland zit in de lift BBP (% k-o-k, l.a.) PMI (index, r.a.)

8 Rente is historisch laag

9 Rente blijft voorlopig laag Bron: ABN AMRO Economisch Bureau, cijfers per

10 GRONDSTOFPRIJZEN EN KWIN..kosten....opbrengsten.volatiliteit

11 Prijzen waren jarenlang eerder laag dan hoog Markt is gewend geraakt aan lage graanprijzen EUR 185/ton EUR 101/ton Bron: LEI, CBS, bewerkt door ABN AMRO 11

12 Zuivel vertoont een vergelijkbaar beeld Afbouw marktinstrumenten valt samen met groeiende wereldvraag Bron: Europese Commissie

13 Groei van bevolking en middeninkomens Wereldbevolking Waarvan woonachtig in steden ,0 mld 33,6% ,9 mld 51,6% ,3 mld 67,2% Source: UN / WUR

14 % verandering consumptie 2022 t.o.v Verbruik (voer)grondstoffen groeit met 2 á 3% per jaar 40,0 Verbruik plantaardige producten 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Tarwe Overige granen Rijst Oliezaden Eiwitrijke producten OESO Ontwikkelingslanden Wereld Plantaardige olie Bron: FAO/OECD

15 % verandering productie 2022 t.o.v Productie volgt de vraag 35,0 Productie plantaardige producten 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Tarwe Overige granen Rijst Oliezaden Eiwitrijke producten OECD Developing countries World Plantaardige olie Bron: FAO/OECD

16 US$ per ton Mede mogelijk gemaakt door stevige prijzen 1400 Prijsontwikkeling plantaardige producten Tarwe Overige granen Rijst Oliezaden Eiwitrijke producten Plantaardige olie Bron: FAO/OECD

17 % verandering consumptie 2022 t.o.v Verbruik dierlijke producten groeit met 1,5 á 3% per jaar 60,0 verbruik dierlijke producten 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Rundvlees Varkensvlees Pluimveevlees Boter Kaas Volle melkpoeder OESO Ontwikkelingslanden Wereld Magere melkpoeder Bron: FAO/OECD

18 % verandering productie 2022 t.o.v Productie volgt ook hier de vraag 60,0 Productie dierlijke producten 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Rundvlees Varkensvlees Pluimveevlees Boter Kaas Volle melkpoeder OECD Developing countries World Magere melkpoeder Bron: FAO/OECD

19 US$ per ton Stevige zuivelprijzen Prijsontwikkeling zuivelproducten Boter Kaas Magere melkpoeder Volle melkpoeder Bron: FAO/OECD

20 US$ per ton en stevige prijzen mondiale vleesmarkt 6000 Prijsontwikkeling vlees Rundvlees Varkensvlees Pluimveevlees Schapenvlees Bron: FAO/OECD

21 Mondiale productie groeit, voorraden nemen af 17,4% 18,0% Bron: USDA 21

22 Productie van maïs e.a. is onvoldoende voor herstel voorraad 13% Bron: FAO/OECD 22

23 BASEL III

24 Kapitaalbeslag Basel I en Basel II Kapitaalsbeslag Basel II 20% 15% 10% 5% 8% Basel I 0% zeer laag laag midden verhoogd zeer hoog Kredietrisico (Rating)

25 Kredietcrisis Plaatje start crisis / Lehman Brothers

26 % Liquiditeitspremie Liquidity Spreads 2,50 2,00 1,50 1, , Months 26

27 Hoe is Basel III tot stand gekomen? Liquiditeit is altijd voldoende beschikbaar geweest, waardoor banken over minimale liquiditeitsbuffers beschikten Banken hadden te weinig kapitaal en daarbij was het kapitaal van onvoldoende kwaliteit Banken leenden veel geld uit, in verhouding tot het kapitaal dat beschikbaar was Banken hadden een sterke focus op omzet Kredietcrisis Gebrek aan gemeen-schappelijke taal tussen beleidsmakers en uitvoerders Basel III Banken worden stabieler Banken zijn beter in staat om (onverwachte) verliezen op te vangen Banken kunnen beter aan hun liquiditeitsverplichtingen voldoen Alhoewel Basel III op hoofdlijnen vast staat, treden er nog steeds wijzigingen op. Daarnaast staat de exacte invoeringsdatum nog niet vast. 27

28 Wat houdt Basel III in? 4 ratio s 1. Kapitaal Ratio Hogere kwaliteit en kwantiteit van kapitaal 2. Hefboom Ratio Banken dienen een gezonde verhouding van geleend en eigen vermogen aan te houden Basel III 3. Liquiditeit Ratio Banken dienen voldoende liquide middelen ter beschikking te hebben om te voldoen aan de potentiële betalingsverplichtingen in een stresssituatie van 30 dagen 4. Stabiele Funding Ratio Banken dienen voldoende langjarige (> 1 jaar) spaargelden en (obligatie) leningen aan te trekken voor de financiering van de langlopende financieringsverplichtingen (> 1 jaar) 28

29 Wat is een Risico Gewogen Assets (RWA) en hoe komt deze tot stand? Op basis van de risico gewogen waarde van een krediet (RWA) moet een bank kapitaal aanhouden. De RWA wordt bepaald door de hoogte van de kredietlimiet, de zekerheden en het profiel van de relatie. Hoe hoger het risico dat de bank op de relatie loopt, hoe hoger ook het benodigde kapitaal zal zijn. Dit heeft tot gevolg een hogere kostprijs van het krediet voor de bank. Deze kosten worden doorberekend aan de relatie. Dat wil bijvoorbeeld zeggen dat wanneer er waardevolle zekerheden worden ingebracht zal dit van invloed zijn op het risico dat de bank loopt en hoeft er minder kapitaal worden aangehouden en zijn de kosten voor de klant in dat geval lager. Kredietlimiet Financiële ratio's (jaarcijfers) = Risicoprofiel klant Oordeel over de sector / klant Zekerheden 29

30 1. Kapitaal Ratio: Banken moeten meer kapitaalbuffers aanhouden De minimale eisen ten aanzien van het door banken aan te houden kapitaal op risico gewogen activa wordt verzwaard: Er moeten meer buffers worden aangehouden en van hogere kwantiteit en betere kwaliteit (op aandelenkapitaal en winstreserves). Kapitaal wordt hierdoor schaarser. Oud (Basel II) 8% 6% 2% Basel III* 11,5-15,5% 1-2,5% 0-2,5% 2,5% 3,5% 4,5% Systeem buffer Een buffer voor systeem banken. Deze banken zijn vanwege hun grootte, complexiteit en verbondenheid met andere banken zo belangrijk voor het financiële systeem, dat zij als too big to fail kunnen worden beschouwd. (Internationale banken moeten mogelijk een extra 1% buffer aanhouden) Anti-cyclische buffer Deze buffer beweegt zich tegen de economische conjunctuur in (m.a.w.: deze buffer wordt opgebouwd in goede tijden) Conservatieve buffer Extra vaste kapitaal buffer Achtergesteld kapitaal Banken mogen minder kapitaal aanhouden in de vorm van achtergestelde leningen Kern kapitaal Banken moeten meer kernkapitaal (aandelenkapitaal en winstreserves) aanhouden. Voor dit kernkapitaal gelden strenge eisen * Alle percentages zijn minimum percentages en staan nog ter discussie 30

31 2. Hefboom Ratio legt grenzen aan onbeperkte balansgroei Hefboom Ratio Banken dienen een gezonde verhouding van geleend en eigen vermogen aan te houden. Doel: ongewenste balansverlenging voorkomen. Tier 1 (Kernkapitaal: aandelenkapitaal en winstreserves) Hefboom Ratio 3% Totale bruto uitzettingen incl. niet gebruikte kredietruimte 31

32 3. Liquiditeit Ratio: Nieuwe regels voor liquiditeit op korte termijn Liquiditeit Ratio Banken dienen voldoende liquide middelen ter beschikking te hebben om te voldoen aan de potentiële betalingsverplichtingen in een stresssituatie van 30 dagen. Banken moeten een adequate liquiditeitsbuffer aanhouden van hoge kwaliteit (geld bij centrale banken, goudreserves en hoogwaardig staatspapier). Deze buffer moet voldoende zijn om binnen 30 dagen aan alle potentiële netto betalingsverplichtingen te kunnen voldoen wanneer de banken/markt in een stresssituatie zou verkeren. Wat is een stresssituatie? Een substantiële verslechtering van de positie van een bank/markt (bijvoorbeeld door een afwaardering van de rating, run-off van deposito s of verhoogde volatiliteit van de markt). Liquiditeit Ratio 100% Liquiditeitsbuffer Liquiditeit outflows < 30 dagen 32

33 4. Stabiele Funding Ratio: Nieuwe regel voor liquiditeit op lange termijn Stabiele Funding Ratio Dit is een ratio voor lange termijn liquiditeit. Alle uitstaande kredieten (langer dan 1 jaar) moet een bank kunnen funden met kernkapitaal, spaargelden en (obligatie)leningen met minimaal dezelfde looptijd. Uitstaande kredieten ( >1 jaar) Stabiele Funding Ratio 100% Kernkapitaal, spaargelden en/of obligatie leningen ( >1 jaar) 33

34 Basel III Samengevat Kapitaal wordt schaarser Prijzen zullen stijgen Prijsverschillen ontstaan door producten / risicoprofiel / klantrelatie Veranderende relatie met de bank Keuze voor één bank als huisbankier wordt belangrijker Focus op alternatieve financieringsvormen Meer maatwerk in kredietverlening Banken worden stabieler Het gehele financiële systeem wordt stabieler Bedrijven moeten zelf ook kritischer naar hun financiële bedrijfsvoering kijken 34

35 Vertrouwen basis voor kredietverlening Ondernemer Exploitatie Vermogensbuffer Zekerheden Leningen / Rekening Courant Lease Factoring Informal Investors Crowdfunding / Seeds Corporate: obligaties, aandelenuitgifte, participaties, etc.

36 Analyse financieringsaanvraag Bedrijfsanalyse Financiële analyse Onderneming Rentabiliteit Vermogen Juridische structuur Kredietnemer Bedrijfsactiviteiten Interne organisatie (incl. management) Marktanalyse Leveranciers Afnemers Concurrentie Substituten Toetreders Gesteldheid onderneming Regelgeving Geconsolideerd/enkelvoudig Historisch Omzet Bruto winst marge (%) EBIT(D)A(L) (%) Prognose vs. realisatie Toekomstig Prognose Financiële doelstellingen/risico s Branchevergelijking Solvabiliteitsratio Garantievermogen Samenstelling Ontwikkeling GV Off Balance Branche Ondernemer Visie/strategie Track record / executie Relevante ervaring Relevante kennis en opleiding Netwerken/samenwerking Overige sterkten/zwakten Historisch Drivers EBIT(D)A(L) Belastingen Mutaties werkkapitaal Investeringen Mutaties voorzieningen Buitengewone items Kasstromen naar vermogensverschaffers Ratio s Liquiditeit Toekomstig Gevoeligheid / stress test

37 Bepaling kredietwaardigheid / rating Sector score Financiële analyse Totaalbedrag rentedragende schulden / EBITDA Operationeel resultaat / Omzet Gecorrigeerd groepsvermogen / Totaal activa Current ratio (korte vorderingen / korte schulden) Ingehouden winsten / Totaal activa Handelscrediteuren (betaaltermijn in dagen) Ervaring nakomen afspraken relatie / vertrouwen in ondernemer

38 Wat zegt de rating? % 25 Kans op niet presteren rente/aflossing binnen 12 maanden

39 Kredietrisico belangrijk voor tarief Verwacht verlies = rating x kredietgebruik x verlies bij default Onderneming Kredietwaardigheid /rating Kredietgebruik Zekerheden Verwacht verlies Kapitaalbeslag Kosten / Rendement inkoop Tarief

40 Relatie Van Dijk, melkveebedrijf Activa Passiva Winst- en verliesrekening Grond 600 Eigen vermogen 315 Totaal opbrengsten (A) Gebouwen 450 Leningen 1050 Voerkosten (B) Inventaris 100 Crediteuren 10 Directe kosten (C) Immaterieel 100 Rekening Courant 50 Saldo (brutomarge D=A-B-C) Vee 125 Lease quotum ('E) Voorraden 15 Werk door derden (F) Vorderingen 35 Kosten vaste activa (G) Totaal 1425 Totaal 1425 Afschrijvingen (H) Algemene kosten (I) Bedrijfsresultaat (J=D-F-G-H-I) Betreft bedrijf met 90 melkkoeien ( kg melkquotum), 40 ha grond in eigendom en 20 ha losse pacht. Wil investeren in 2 melkrobots en heeft hiervoor 225K nodig Financiële baten en lasten (K) Resultaat (L) 10 2 Privé (M) Afschrijvingen (N) Cashflow (O) Aflossingen (P) Liquiditeitsmarge (Q) 20 22

41 Relatie De Vries, zeugenbedrijf Activa Passiva Winst- en verliesrekening Grond 100 Eigen vermogen -175 Omzet en aanwas (A) Gebouwen 1200 Leningen 1850 Voerkosten (B) Inventaris 50 Crediteuren 175 Voerwinst (C=A-B) Immaterieel 100 Rekening Courant 150 Directe kosten (D) Vee 485 Saldo (brutomarge E=C-D) Voorraden 15 Arbeidskosten (F) Vorderingen 50 Kosten vaste activa (G) Totaal 2000 Totaal 2000 Afschrijvingen (H) Algemene kosten (I) Bedrijfsresultaat (J=D-F-G-H-I) Betreft bedrijf met 1000 fokzeugen met redelijke gebouwen. Wil/moet investeren in luchtwassers en heeft hiervoor 150K nodig Financiële baten en lasten (K) Resultaat (L) Privé (M) Afschrijvingen (N) Cashflow (O) Aflossingen (P) Liquiditeitsmarge (Q) 55-25

42 Dank / vragen Digitale versie van de rapporten via de Market Insights ipad app. Of kijk op: abnamro.nl/sectoren