JAKOBUS 3:15a, 17a. Votum en seën. Psalm 105 : 1, 2. Geloofsbelydenis: Nicea. Wet: Exodus 20:1-17 (AV 1933/53) Psalm 105 : 23, 24

Transcriptie

1 JAKOBUS 3:15a, 17a Votum en seën Psalm 105 : 1, 2 Geloofsbelydenis: Nicea Wet: Exodus 20:1-17 (AV 1933/53) Psalm 105 : 23, 24 Skriflesing: Jakobus 3:13-18 (AV 1933/53) Teks: Jakobus 3:15a, 17a (AV 1933/53) Gebed Psalm 7 : 6 Preek: God se kinders leef die wysheid van bo Gebed Kollekte Skrifberyming 21 (9-4) : 1, 4 Seën Skrifberyming 78 (13-3)

2 2 n Groot deel van die meeste mense se lewens van elke dag is hulle verhoudings met ander mense: - die direkte interaksie met n huweliksmaat, kinders, ouers, kollegas, vriende; - en ook die indirekte interaksie met ander mense, byvoorbeeld met ander motoriste wanneer jy jou motor bestuur. n Groot deel van mense se spanning en swaarkry in die lewe het juis ook met hulle verhoudings met ander mense te doen wanneer daar onaangename insidente tussen jou en ander mense is, of wanneer verhoudings met ander lelik word en partykeer selfs heeltemal afbreek. Dis dinge hierdie wat mense binnekant opkerf. Dis ook n groot deel van ons godsdiens: hoe ons met ander mense saamleef. Een van die twee groot gebooie (so het die Here ons geleer) gaan oor jou lewe met jou naaste. 1 En hoe jy met jou naaste lewe (so hoor ons ook in die Bybel ) vertel sommer ook die verhaal van watter plek God en Sy wil in jou lewe het. 2 En daarom is hierdie verse wat ons vanoggend gehoor het, vir elke kind van die Here baie belangrik, verse waarin die Heilige Gees ons deur Jakobus leer dat kinders van die Here die wysheid van bo moet leef. Kom ons kyk na die twee modelle 3 waarvan ons hier hoor waarvolgens mense teenoor mekaar kan optree: 1. die aardse model; 2. die wysheid van bo. 1. DIE AARDSE MODEL Hierdie brief is geskryf deur Jakobus, een van die broers van Jesus in sy ouerhuis. Jakobus het die Here Jesus dus van naby gesien leef en vir seker ook gehoor hoe Hy mense geleer het, 1 Mat 22:39 2 Bv 1 Joh 2:11; 4:20 3 Taalkundig sal die woord patroon beter wees.

3 3 en daarom gebruik die Heilige Gees hom om baie prakties en eenvoudig te skryf oor hoe dissipels van die Here Jesus behoort te leef. Daar is byvoorbeeld (skryf hy) in die manier waarop mense teenoor mekaar optree, twee basiese moontlikhede, waarvan die een dan dit is wat ons kortweg die aardse noem. Mense wat volgens hierdie model teenoor mekaar optree, is in hulle harte basies afgunstig en selfsugtig. As jy afgunstig is, dan beteken dit dat jy ander mense dit wat hulle in hulle lewe bereik het en kry en het, nie gun nie. Jy s hier in jou hart nie regtig bly as dit met ander mense goed gaan, as hulle suksesvol is en gelukkig lewe en genoeg het om van te lewe nie. En jy kry eintlik n bietjie lekker as hulle die dag ook foute maak, of teëspoed beleef, of moet sukkel met iets. En jy s afgunstig op ander omdat jy selfsugtig is, omdat die lewe vir jou eintlik net oor jouself gaan: - dat jý suksesvol en gelukkig en voorspoedig sal wees; - dat jy alles wat jy begeer, sal kry; - dat jy jóú ideale bereik en jóú drome kan leef; - en ander mense is vir jou net belangrik in soverre hulle jóú geluk en welsyn bevorder. Dis die aardse model van lewe met jou medemense: met afguns en selfsug in jou hart. Dis n aardse, natuurlike, duiwelse model, sê die Woord. Aards beteken dat hierdie manier van lewe teenoor ander mense hier op aarde ontstaan het. Dis nie iets wat uit die hemel uit kom nie. Dis die manier waarop mense, vir wie hierdie aardse lewe die een en al is, teenoor ander mense optree. En dat dit natuurlik is, beteken dat dit net met die natuurlike, sigbare, stoflike deel van die menslike lewe rekening hou. Dit bring nie in berekening dat daar ook n geestelike dimensie in ons lewens is nie, dat daar n God is wat wette gemaak het waarvolgens ons moet lewe

4 4 en dat ons eendag aan Hom rekenskap sal moet gee nie. Afguns en selfsug is n ongeestelike lewenstyl. En dis natuurlik duiwels, demonies, 4 omdat hierdie soort model van die duiwel en sy trawante af kom. Dis hulle wat dit vir mense ingegee het om die liefde, wat baie meer begaan is oor ánder se geluk, te minag, en om in die dié proses ook vir God te minag wat jou gemaak het om ander lief te hê, om te glo dat die hele wêreld net om jóú draai. En waar hierdie aardse en ongeestelike en demoniese model geleef word, kry jy baie gou wanorde en allerhande gemene dade. Ons weet almal watter kwetsende opmerkings afgunstige mense kan maak, hoe ver hulle partykeer sal gaan om ander se sukses en geluk te bederf Josef is deur sy afgunstige broers as n slaaf aan buitelanders verkoop; 5 HK 40:106 noem afguns selfs een van die wortels van moord! En ons weet almal ook hoe ongevoelig en selfs wreed mense wat net aan hulleself dink, kan optree, hoe hulle bereid is om basiese ordentlikheid te ignoreer, reëls te breek, wette te oortree. Waar mense volgens hierdie aardse model leef afgunstig en selfsugtig is daar sommer gou allerhande beroeringe en rusies tussen mense en lei een ding tot n ander, van kwaad na erger wanorde en allerhande gemene dade. Maar daar is ook n ander model waarvolgens mense teenoor mekaar kan optree, naamlik die wysheid van bo. 2. DIE WYSHEID VAN BO Wysheid is meer as om slim te wees, of geleerd te wees, of kennis van allerhande dinge te hê. Die wysheid waarvan ons in die Bybel lees, is die vermoë om dit wat reg en goed is, op die beste moontlike manier in die alledaagse lewe te doen. 4 Jak 3:13 (AV 1983/91) 5 Hand 7:9

5 5 Om dit maklik te sê: dis om te weet - wanneer die Here wil hê dat jy moet praat en wanneer Hy wil hê dat jy moet stilbly; - en wát Hy wil hê dat jy moet sê en doen en wat liewers nie; - en wanneer Hy wil hê dat jy moet doen en wanneer Hy wil hê dat jy moet terugstaan. Hierdie kuns om dit wat goed en reg is, in die praktyk van die lewe reg te kry, word hier die wysheid van bo genoem. Dis van bo, omdat die Here dit vir ons moet gee. Ons het dit nie vanself nie. Ons is van nature dwaas. Maar Hy gee dit vir almal wat by die gekruisigde Here Jesus vergewing vir al hulle dwaashede gevra en gekry het. En Hy gee dit deur Sy Gees, die Heilige Gees, in jou te laat woon en werk en jou só van n dwase in n wyse mens verander. Hierdie wysheid is van bo, want dis n genadegawe, n geskenk van die Here af. Hoe lyk hierdie wysheid van bo? Hoe is mense vir wie dit gegee is en hoe tree hulle teenoor ander op? Hierdie wysheid is in die eerste plek rein. Om rein te wees beteken dat jy in alles n skoon en oop lewe lewe, dat jy eerbaar is, dat jy ís wie jy sê dat jy is, dat ander mense weet wat hulle aan jou het. Jy s nie n geslote, geheimsinnige mens wie se gedagtes en motiewe en optrede vir ander duister is nie. En dan is hierdie wysheid ook vredeliewend. 6 As jy vredeliewend is, is jy iemand wat dit begeer dat jou verhoudings met ander mense heel sal wees en daarom mooi soos God dit bedoel het om te wees! 6 Vgl ook vers 18

6 6 En omdat jy vrede liefhet, is jy iemand wat bereid is om baie moeite te doen vir hierdie vrede, vir heel en mooi verhoudings. Die wysheid van bo is ook vriendelik. Ons het nie regtig n Afrikaanse woord wat die term wat die Heilige Gees Jakobus hier laat gebruik het, presies weergee nie. Dis vriendelikheid, sagtheid, bedagsaamheid teenoor ander. Jy neem ander mense in ag: - watter impak jou woorde of optrede op hulle kan hê; - hoe jy ruimte kan maak vir wat ander sê of vir wat hulle wil doen. Hierdie woord sê dat jy nie op n harde manier met ander praat of teenoor hulle optree nie, maar sag. Jy t n oop hart vir hulle. Die wysheid van bo is ook geseglik. n Meer eietydse vertaling gee dit weer met inskiklik wees. 7 Iemand wat hierdie wysheid het, kan ander mense se kant van n saak insien, en is bereid om hulle te laat ompraat wanneer die ander een n beter saak het. Inskiklike mense bly nie net altyd hardkoppig hulle eie wense en opinies en planne verdedig nie. Hulle weet wanneer om toe te gee, om in te val by ander. Die wysheid van bo is ook vol barmhartigheid, vol medelye. Mense vir wie hierdie wysheid gegee is, kry ander mense jammer oor die moeites en die opofferings en die terugslae en teleurstellings wat op hulle pad kom. Hulle kry dit reg om ook oor ánder mense se seer te huil. En die wysheid van bo is ook vol goeie vrugte. 7 BDV Proefvertaling

7 7 Hierdie wysheid is nie net mooipraatjies en voornemens en beloftes nie, maar daar gebeur ook iets, daar s konkrete bewyse dat jy die goeie vir ander mense soek. Hierdie wysheid is onpartydig. n Mens wat deur die Here wys gemaak is, beoordeel sake op meriete. Jou eerste vraag as jy iets beoordeel gaan nie die selfsugtige vraag Hoe gaan dit my raak? wees nie, maar jou eerste vraag gaan wees: wat is die waarheid? wat is reg? wat is vir ál die betrokkenes die beste? En dan is die wysheid van bo ook opreg. Mense wat hierdie wysheid het, het nie geheime agendas in hulle optredes teenoor ander nie, hulle manipuleer ander mense nie op allerhande subtiele maniere nie, hulle gee nie voor wat hulle nie is nie hulle s nie skynheilig nie. As u regtig wil weet hoe hierdie wysheid van bo in die praktyk van die aardse lewe lyk, dink dan aan die aardse lewe van die Here Jesus. Dit kan n hele preek wees om te wys hoe elkeen van die fasette van hierdie wysheid van bo wat hier genoem word, in Sý lewe hier op aarde gewys het. Wie was ooit reiner en vredeliewender en bedagsamer en inskikliker (teenoor Sy hemelse Vader én teenoor mense met billike versoeke) en jammerhartiger en onpartydiger en opregter as Hy, en wie het ooit meer goeie goeie vrugte as Hy gedra? As Hy jou van die dwaasheid van sonde verlos het, en as Sy Gees in jou woon en werk, as jy Sy dissipel is, dan is hiérdie die model waarvolgens jy met ander mense gaan saamlewe: - die model genoem: die wysheid van bo. TEN SLOTTE

8 8 As die manier waarop ons met ander mense saamleef, dan deel is van ons godsdiens een van die twee groot gebooie wat die Here vir ons gegee het dan het hierdie verse te doen met n baie groot deel van ons godsdiens, want ons interaksie met ander mense beslaan n groot deel van ons lewens. Dis n baie groter deel van ons godsdiens as ons eredienste en as ons Bybelstudie en ons gebede. Let wel, nie n belangriker deel nie, maar n gróter deel; - hoeveel ure van die week is u besig met erediens en Bybelstudie en gebede? - en hoeveel besig met interaksie met ander mense? Ons behoort eintlik hierdie vers oor die wysheid van bo uit ons koppe te leer, sodat ons dit sommer so in die gehardloop in ons lewens vir onsself kan opsê en so gedurig sal onthou hoe mense optree wat nie deur die aardse en ongeestelike en demoniese beheers word nie, maar van bo af gestuur word. En as ons besef hoeveel van ons spannings en swaarkry juis deur die lelike maniere waarop mense teenoor mekaar optree, lê, dan moet ons mos verstaan dat in hierdie verse die salf vir baie van hierdie wonde lê. Ons gaan nie op hierdie aarde ál die lelike van ander se optrede teenoor ons kan uitskakel nie, maar ons kan, deur hierdie wysheid van bo te leef, die seer van wanverhoudings baie minder maak. Ons gaan, as ons dit leef, byvoorbeeld nie meer self, met óns lelike optrede, spanning tussen ons en ander veroorsaak nie; en ons gaan die verdubbeling van die spanning wat kom wanneer hulle lelik teen ons optree en ons net so lelik daarop reageer, voorkom. En wie weet wat dit aan party ander mense se harte kan doen as ons met wysheid van bo teenoor hulle optree? In Spreuke 8 word hierdie wysheid van bo voorgestel as iemand wat praat en wat sê: Wie my vind, vind die lewe self en geniet die guns van die Here 8 Kom ons gaan lééf dan die wysheid van bo AMEN 8 Spr 8:35