Regionale prestatieafspraken 2014

Transcriptie

1 Regionale prestatieafspraken 2014 Regiogemeenten Westelijke Mijnstreek Beek, Schinnen, Sittard-Geleen en Stein ZO Wonen Woonpunt Wonen Limburg Woningbeheer Born-Grevenbicht Vitaal Wonen Woningstichting Obbicht en Papenhoven Woningstichting Spaubeek Maaskant Wonen Woningstichting Urmond 1

2 LEESWIJZER De prestatieafspraken afspraken zijn als volgt opgebouwd: Het hoofddocument omvat drie hoofdambities inclusief een aantal belangrijke thema s, een inhoudelijke toelichting per thema en de daarbij behorende afspraken tussen de gemeenten en woningcorporaties. Iedere afspraak wordt aan de hand van een aantal onderwerpen nader uitgewerkt. In de bijlage volgt een concreet jaarprogramma per afzonderlijke gemeente en corporatie. Dit programma is voor het eerste jaar concreet en geeft een globale doorkijk t.a.v. de daaropvolgende jaren. Het programma wordt jaarlijks geëvalueerd en eventueel bijgesteld en geconcretiseerd. Het gaat om de regionale prestatieafspraken voor het overgangsjaar Het jaar 2014 wordt gebruikt om regionale prestatieafspraken uit te werken voor de periode Hierin worden ook de gevolgen van het Woonakkoord, de Herzieningswet Toegelaten Instellingen en de daarop gebaseerde Algemene Maatregel van Bestuur verwerkt. 2

3 AKKOORDVERKLARING De gemeente Beek, De heer Maurice Wierikx, wethouder Middelen, Ruimtelijke Ordening en Sport De Gemeente Schinnen De heer Karel Wolff, wethouder Financiën, Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting De gemeente Sittard-Geleen, De heer Ruud Guyt, wethouder Volkshuisvesting, Duurzaamheid en Sport De Gemeente Stein, De heer Leon Heuvelmans, wethouder Financiën en Ruimtelijke Ordening ZO Wonen, De heer Ton Mans, directeur-bestuurder Woonpunt Mevrouw Mirjam Depondt, directeur-bestuurder Wonen Limburg, De heer Wim Hazeu, directeur-bestuurder Woningbeheer Born-Grevenbicht, De heer Michiel Sluijsmans, directeur Vitaal Wonen, De heer Wobbe van der Meulen, directeur a.i. Woningstichting Obbicht en Papenhoven, De heer Ben Leurs, bestuurder Woningstichting Spaubeek, De heer Wiel Mesters, voorzitter bestuur Maaskant Wonen De heer Karel Smitsman, directeur-bestuurder Woningstichting Urmond De heer Nico Pelt, directeur 3

4 PRESTATIEAFSPRAKEN 2014 De ondergetekenden, 1. Gemeente Beek, vertegenwoordigd door wethouder Maurice Wierikx, hierna te noemen gemeente Beek 2. Gemeente Schinnen, vertegenwoordigd door wethouder Karel Wolff, hierna te noemen gemeente Schinnen 3. Gemeente Sittard-Geleen, vertegenwoordigd door wethouder Ruud Guyt, hierna te noemen gemeente Sittard-Geleen 4. Gemeente Stein, vertegenwoordigd door wethouder Heuvelmans, 5. hierna te noemen gemeente Stein 6. ZO Wonen, vertegenwoordigd door directeur-bestuurder Ton Mans, hierna te noemen ZO Wonen 7. Woonpunt, vertegenwoordigd door directeur-bestuurder Mirjam Depondt, hierna te noemen Woonpunt 8. Wonen Limburg, vertegenwoordigd door directeur-bestuurder Wim Hazeu, hierna te noemen Wonen Limburg 9. Woningbeheer Born-Grevenbicht, vertegenwoordigd door directeur Michiel Sluijsmans, hierna te noemen WBG 10. Vitaal Wonen, vertegenwoordigd door directeur a.i. Wobbe van der Meulen, hierna te noemen Vitaal wonen 11. Woningstichting Obbicht en Papenhoven, vertegenwoordigd door bestuurder Ben Leurs, hierna te noemen Woningstichting Obbicht en Papenhoven 12. Woningstichting Spaubeek, vertegenwoordigd door voorzitter bestuur, Wiel Mesters, hierna te noemen Woningstichting Spaubeek. 13. Maaskant Wonen, vertegenwoordigd door directeur Karel Smitsmans, hierna te noemen Maaskant Wonen 14. Woningstichting Urmond, vertegenwoordigd door directeur Nico Pelt, hierna te noemen woningstichting Urmond Overwegende dat, a. Partijen een toegevoegde waarde zien in samenwerking. b. Partijen uitgaan van de eigen verantwoordelijkheden van een ieder. c. Partijen het belangrijk vinden de onderlinge verhoudingen te beschrijven en afspraken vast te leggen. d. Partijen onderkennen dat de regio Westelijke Mijnstreek een krimpmarkt is en dit de noodzaak vergroot om tot een structurele onderlinge afstemming te komen. e. Volkhuisvestingsprocessen steeds meer een regionaal karakter hebben en zich weinig aantrekken van gemeentegrenzen. f. De vier regiogemeenten de regionale Structuurvisie Wonen hebben vastgesteld waarvan de corporaties kennis hebben genomen. g. Partijen vinden dat afspraken evenwichtig dienen te zijn (goede balans tussen wederzijdse afspraken) h. Partijen onderkennen dat de afspraken niet vrijblijvend moeten zijn en (tussentijds) geëvalueerd dienen te worden. De eindevaluatie vindt plaats eind Daarbij wordt per afspraak bekeken wat de stand van zaken is. 4

5 i. De regionale prestatieafspraken worden aangegaan voor de duur van één jaar. Zij treden in werking op 1 januari 2014 en eindigen derhalve op 31 december Spreken partijen met elkaar af om regionale afspraken met elkaar te maken en deze vast te leggen. De afspraken hebben betrekking op het jaar Partijen gaan in 2014 de regionale prestatieafspraken uitwerken voor de periode , waardoor de afsprklen een meerjarig karakter krijgen. De gevolgen van het Woonakkoord, de Herzieningswet Toegelaten Instellingen en de daarop gebaseerde Algemene Maatregel van Bestuur worden hierin betrokken. Ook worden de prestatieafspraken verder geobjectiveerd waardoor deze in de tijd steeds beter toetsbaar worden. 5

6 GEMEENTEN EN WONINGCORPORATIES WESTELIJKE MIJNSTREEK Gemeente Beek De gemeente Beek bestaat uit 6 kernen, te weten Beek, Spaubeek, Neerbeek, Genhout, Geverik en Kelmond. De gemeente bestaat uit een mix van verstedelijkt en landelijk gebied en. De oppervlakte van de gemeente bedraagt 21 km² en er leven circa inwoners. Ondernemend Beek, dat is waar de gemeente de komende jaren voor wil staan. Ondernemend in de zin van een bedrijvige en economisch krachtige gemeente maar ook in bredere zin ondernemend. Een gemeente die met demografische krimp te maken heeft maar daarom niet minder vitaal hoeft te zijn. Vergrijzing en ontgroening stellen Beek voor een grote uitdaging om de vitaliteit en leefbaarheid de komende 20 jaar te behouden. Vitaal kan alleen door ook economisch krachtig te zijn. Beek is veelzijdig! Dit komt ook naar voren in de ligging van Beek. Bereikbaarheid via spoor, weg en lucht bieden een ideale basis om dit verder te ontwikkelen, mét behoud van de unieke karakteristieken van Beek. Gemeente Schinnen De gemeente Schinnen bestaat uit 6 kernen, te weten Schinnen, Oirsbeek, Amstenrade, Puth, Doenrade en Sweikhuizen. De gemeente bestaat uit een mix van dorps en landelijk gebied. De oppervlakte van de gemeente bedraagt 13 km² en er leven circa inwoners. Samen met haar burgers en andere partners ontwikkelt de gemeente Schinnen duurzame initiatieven om de leefbaarheid en levendigheid in de kernen te behouden en de kwaliteit van natuur en landschap te versterken. De kernen beschikken over een goed woonmilieu en een levensvatbaar voorzieningenniveau op maat. In het buitengebied is ruimte voor de ontwikkeling van natuur- en landschap en voor extensieve recreatie. Hierdoor versterkt de gemeente Schinnen haar functie als groene buffer in een verstedelijkte regio met een samenhang en evenwicht tussen de stedelijke dynamiek en de landelijke kwaliteit. Gemeente Sittard-Geleen De gemeente Sittard-Geleen vormt, naast Maastricht en Heerlen, één van de drie grote stedelijke clusters in Zuid Limburg. De gemeente ligt in het overgangsgebied tussen Midden-Limburg en het Zuid-Limburgse Heuvelland. De grenzen met België en Duitsland liggen naast de deur. De gemeente heeft een oppervlakte van 80 km 2. Er leven circa inwoners en daarmee is Sittard-Geleen de 28 e gemeente van Nederland. De gemeente verwerkt in haar beleid in de volle breedte de gevolgen van de demografische ontwikkelingen. Goede woonmilieus en meer differentiatie in woonmilieus, bijvoorbeeld met een mix van functies, bieden kansen tot verbetering van de leefbaarheid in wijken en het ontwikkelen van specifieke gebieden. Daarnaast kan een duidelijkere verbinding met de omgeving, het landschap en het inbrengen van hoogwaardige aaneengeschakelde openbare ruimtes een impuls geven aan de gehele gemeente. Duurzame ontwikkeling is hierbij een belangrijk thema. Ook wordt er aandacht besteed aan de noodzakelijke ruimtelijke ingrepen om de werkgelegenheid op peil te houden en nieuwe economische impulsen te faciliteren. 6

7 Gemeente Stein Stein ligt op een kruispunt van water en wegen. De gemeente is door op- en afritten verbonden met de autowegen A2 en A76. De A2 is tegelijkertijd de oostgrens van de gemeente, terwijl de A76 de gemeente dwars doorsnijdt. Aan de overzijde van de A2 ligt het DSM-complex. De westgrens van de gemeente wordt gevormd door de Maas. Deze rivier is tegelijkertijd de grens met België. Parallel aan de Maas loopt het Julianakanaal met een grote overslaghaven voor bulkgoed in de kern Stein. In het Maasdal liggen de historische dorpskernen van Elsloo, Stein, Urmond en Berg aan de Maas en Meers. Daaromheen liggen de landelijke woonkernen afgewisseld met nu nog overwegend agrarisch gebruikt buitengebied: Nattenhoven, de Maasband en Catsop. De meeste kernen zijn in de zestiger en zeventiger jaren flink gegroeid, zodat de gemeente nu bijna inwoners telt. De gemeente Stein wil zich ontwikkelen tot een kwalitatief hoogwaardige groene woongemeente met leefbare kernen. De zone rondom de snelweg dient zich als groenbeeld te presenteren met herkenbare groene entrees. De gemeente wenst de eigenheid van de diverse woonkernen te versterken en streeft naar een evenwichtige opbouw, zowel in bevolkingssamenstelling als in woonkwaliteit. ZOwonen ZOwonen beheert en verhuurt circa woningen waarvan ruim sociale huurwoningen liggen in de regio Westelijke Minstreek. Het betreft zelfstandige huurwoningen, verzorgingstehuizen en bijzondere woonvormen. ZOwonen heeft als woningcorporatie met het meeste bezit in de regio een belangrijke opgave te vervullen. Samenwerking is hierin van wezenlijk belang. Daartoe maakt ZOwonen gebruik van samenwerkingsverbanden met belanghouders op het snijvlak van wonen, welzijn en zorg. Belanghouders zijn onder andere huurdersorganisaties, gemeenten, provincie, zorgaanbieders, welzijnsinstellingen en collega woningcorporaties. Eind 2011 heeft ZOwonen in haar nieuwe ondernemingsplan voor gekozen om zich te richten op mensen in een zwakke positie op de woningmarkt en zich te concentreren op de kerntaken. In haar Strategisch Voorraad Beleid (SVB) heeft ZOwonen de maatregelen opgenomen voor verkoop, sloop, renovatie en onderhoud van woningen. Het SVB wordt in 2014 start ZOwonen met een nieuw woningportefeuilleplan en een nieuw ondernemingsplan. Woningstichting Spaubeek Woningstichting Spaubeek beheert in de kern Spaubeek circa 250 woningen. Het aanbod is divers: appartementen, gezinswoningen, ouderenwoningen en woonzorgwoningen. De woningstichting heeft uitsluitend sociale huurwoningen (huurprijs onder de huurtoeslaggrens) in eigendom en faciliteert een wijksteunpunt. Verder werkt de woningstichting op onderdelen samen met andere corporaties, onder andere met ZOwonen. Woonpunt Woonpunt bezit circa woningen in Zuid-Limburg, waarvan ruim 1000 in zijnj gelegen in de regio Westelijke Mijnstreek. Het gaat om sociale huur, middeldure huur en woningen voor specifieke doelgroepen (m.n. studenten en zorg). Het woningbezit in Westelijke Mijnstreek is gemiddeld relatief nieuw. Het bezit ligt nagenoeg geheel in de gemeente Sittard-Geleen, maar wel verspreid over meerdere buurten. Woonpunt is dus niet prominent eigenaar in een of meerdere buurten. Zij kiest in haar recente 7

8 meerjarenstrategie voor focus op het verlagen van energieverbruik in haar woningen alsook op het (waar mogelijk) levensloopbestendig maken van de woningvoorraad. Ook zal Woonpunt de komende jaren circa 1000 woningen van de woningen slopen en een deel daarvan vervangen. Gezien de huidige goede technische en energetische staat van het bezit in Westelijke Mijnstreek in combinatie met de te verwachten (kwalitatieve en kwantitatieve) woningvraag, ligt de focus van Woonpunt de komende jaren in de regio vooral op het fysiek en sociaal beheer van de bestaande voorraad. Wonen Limburg Wonen Limburg bezit in Sittard-Geleen ruim huurwoningen. Het dalend aantal inwoners en de vergrijzing vraagt om duidelijke keuzes. Wonen Limburg richt zich de komende jaren op segmenten waaraan een duidelijke behoefte bestaat. Voor Sittard- Geleen zijn dit de ouderen. Wonen Limburg doet dit niet alleen door middel van de bouw van levensloopbestendige woningen te bouwen maar houdt ook nadrukkelijk rekening met de woon- en leefomgeving in combinatie met zorg- en welzijnsdiensten. Daarnaast zet Wonen Limburg zich in om speciale projecten uit te voeren voor bijzondere doelgroepen, zoals bijvoorbeeld bijzondere woonvormen voor mensen met een verstandelijke- of lichamelijke beperking, dak- en thuislozen en statushouders. Stichting Woningbeheer Born-Grevenbicht Stichting Woningbeheer Born-Grevenbicht is actief binnen het stadsdeel Born van gemeente Sittard-Geleen. De stichting exploiteert ruim 850 woningen en 17 standplaatsen van woonwagenlocaties in de kernen Buchten, Born, Grevenbicht en Holtum. De stichting zet zich in op het bieden van passende en adequate huisvesting van doelgroepen, in het bijzonder senioren (al dan niet met zorg). Daarnaast werkt zij samen met betrokken partijen aan het versterken van de leefbaarheid in de wijken en buurten waar zij substantieel bezit heeft. De stichting investeert verder in het beheer, onderhoud en verbetering van haar bestaande woningen om eigentijds en duurzaam woonconform en kwaliteit te kunnen blijven bieden. Vitaal Wonen Vitaal Wonen heeft in totaal 275 woningen waarvan ongeveer 170 zorgwoningen en de overige woningen betreft een combinatie van eengezinswoningen en appartementen. Vitaal wonen concentreert zich nu en in de toekomst met betrekking tot nieuw- en verbouw met name op woonzorgcombinaties. Woningstichting Obbicht-Papenhoven Woningstichting Obbicht en Papenhoven heeft 185 woningen waarvan het merendeel eengezinswoningen (137) en senioren/zorgwoningen (34). In de afgelopen jaren heeft de Woningstichting fors geïnvesteerd in de aanpassing en renovatie van haar totale woningbestand. Dit heeft ertoe geleid dat het woningbezit voldoet aan de huidige en toekomstige kwaliteitseisen 8

9 Woningstichting Urmond De Woningstichting Urmond heeft in totaal 564 woningen verdeeld over 30 complexen. Het betreft een combinatie van eengezinswoningen en appartementen. De afgelopen jaren heeft de woningstichting fors geïnvesteerd in de nieuwbouw van het complex de Kooypoort (63 appartementen) en de kattekop (72 appartementen). Maaskant Wonen Maaskant Wonen bezit ongeveer 1900 woningen in de gemeente Stein. De nadruk ligt op eengezinswoningen, maar de corporatie bezit relatief veel etagewoningen zonder lift (bijna 30 %). Het overgrote deel (ruim 90 %) van het bezit behoort tot de sociale huursector (het zogenaamde DAEB-bezit. Met het oog op de vergrijzing richt de corporatie zich nadrukkelijk op de woningvraag van senioren. Nieuwbouwwoningen zijn zonder uitzondering levensloopbestendig. Met zorgpartners zijn afspraken gemaakt over zorgarrangementen. Binnen de bestaande voorraad richt de corporatie zich op verduurzaming en kwaliteitsverbetering. Bijzondere aandacht heeft de corporatie voor de huisvestingskansen van jongeren, zowel in de huur- als de koopsfeer. Voor starters geldt een korting op de aankoopprijs. De toekomstvisie op het vastgoed is vastgelegd in het strategisch voorraadbeleid. Via een mix van onderhoudsmaatregelen, renovaties en sloop/nieuwbouw realiseert Maaskant Wonen haar portefeuilledoelstellingen. Samenwerking met partners en collegacorporaties is essentieel om de ambities te kunnen realiseren. Maaskant Wonen streeft naar duurzame samenwerkingsverbanden, onder meer op het vlak van wonen, welzijn en zorg. In 2014 start Maaskant Wonen met het opstellen van een vernieuwde portefeuillevisie en een nieuw Ondernemingsplan. Corporatiebezit naar gemeente (peildatum ) Beek Schinnen Stein Sittard Geleen Born Totaal Born-Grevenbicht Maaskant Wonen Obbicht en Papenhoven Spaubeek Urmond Vitaal Wonen Wonen Limburg Woonpunt ZOwonen Totaal WM Corporatiebezit naar gemeente (peildatum ) Beek Schinnen Stein Sittard Geleen Born Totaal Born-Grevenbicht 0% 0% 0% 0% 0% 79% 5% Maaskant Wonen 0% 0% 72% 0% 0% 0% 10% Obbicht en Papenhoven 0% 0% 0% 0% 0% 17% 1% Spaubeek 16% 0% 0% 0% 0% 0% 1% Urmond 0% 0% 22% 0% 0% 0% 3% Vitaal Wonen 0% 0% 0% 4% 0% 0% 2% Wonen Limburg 3% 7% 4% 10% 2% 4% 6% Woonpunt 0% 0% 2% 3% 15% 1% 6% ZOwonen 81% 93% 0% 83% 83% 0% 67% Totaal WM 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 9

10 INLEIDING De regiogemeenten van de Westelijke Mijnstreek en de corporaties streven naar een structurele samenwerking, gericht op het verbeteren van de kwaliteit van het wonen in de regio. Samenwerken betekent meer bereiken dan ieder voor zich. Bij een gedeelde verantwoordelijkheid dient duidelijk te zijn wie welke taken en werkzaamheden op zich neemt. Daarvoor worden prestaties en tegenprestaties geformuleerd, wordt organisatorische en financiële afstemming gezocht en vindt gezamenlijke evaluatie en bijstelling plaats. De regiogemeenten en corporaties spreken in de prestatieafspraken af om doelstellingen en opgaven op het gebied van wonen gezamenlijk op te pakken, elkaars partners te zijn en heldere afspraken te maken over het niveau van wederzijdse dienstverlening, rollen en verantwoordelijkheden. In 2010 hebben de regiogemeenten in samenwerking met de corporaties, projectontwikkelaars en overige partijen in de regio Westelijke Mijnstreek de Structuurvisie Wonen opgesteld. Deze visie is medio 2011 door alle gemeenteraden in de regio vastgesteld. In deze Structuurvisie is de ontwikkelingsrichting op het vlak van wonen voor de regiogemeenten vastgelegd en de daarbij behorende woningbouwbehoefte voor de volgende jaren. De Structuurvisie Wonen vormt de basis voor de prestatieafspraken. Het verbeteren van de kwaliteit van wonen heeft niet alleen betrekking op woningbouw. Ook de woonomgeving, maatschappelijke voorzieningen, bijzondere en kwetsbare doelgroepen, duurzaamheid en bewonersparticipatie zijn belangrijke onderwerpen waarover de regiogemeenten en de corporaties afspraken maken. Typering van de afspraken Expliciet wordt gemaakt of de afspraak intenties betreft of juist garanties wil geven of afspraken betreft in procesmatige zin: - procesafspraken zijn afspraken gericht op ordenen, regelen, structureren van de manier van samenwerken (bv. regiogemeenten en corporaties overleggen een aantal keer per jaar); - intentieafspraken ofwel inspanningsverplichtingen zijn bedoeld om doelstellingen vast te leggen (bv. regiogemeenten en corporaties streven naar); - handelingsafspraken betreft het plannen en afstemmen van activiteiten (bv. De regiogemeenten zullen ); - garantieafspraken zijn afspraken waarmee waarborgen worden geboden (bv. de corporaties verplichten zich tot ). Naast deze typering is per afspraak ook aangegeven: - de legitimatie van de afspraak, corporaties en regiogemeenten elkaar over een langere termijn aan bepaalde inspanningen. Deze inspanningen zijn ergens op gebaseerd en dat dient inzichtelijk te worden gemaakt; - de bijdragen per corporaties in termen van cijfer 1 (bijdrage laag, rol passief), 2 (bijdrage gemiddeld, rol meedoen) en 3 (bijdrage hoog, trekkersrol); - de bijdrage en rol van de regiogemeenten; - het gebied waar de afspraak op van toepassing is. 10

11 PRESTATIEAFSPRAKEN REGIOGEMEENTEN WESTELIJKE MIJNSTREEK EN DE WONINGCORPORATIES Het spreekt voor zich dat woningen en de woonomgeving centraal staan in de gezamenlijke opgave van gemeenten en corporaties. Meer specifiek betreft het de kwaliteitsverbetering van het wonen, de woningen en woonomgeving. Deze kwaliteitsslag wordt gemaakt door vernieuwing/vervanging van de (sociale huur)woningvoorraad, maar heeft ook betrekking op het maatschappelijk vastgoed, de openbare ruimte en de leefbaarheid in buurten en dorpen. Onderstaand worden dit nader uitgewerkt in drie hoofdambities de vervolgens de kapstok zijn voor de thema s waarover gemeenten en corporaties prestatieafspraken maken. 1. Kwaliteitsverbetering van de woningvoorraad in bestaande buurten en dorpen De demografische ontwikkelingen geven kansen voor groei in kwaliteit van wonen en leven. Gemeenten en corporaties staan een aanpak voor het behouden van een gezonde en aantrekkelijke woningmarkt met de juiste woningen, qua aantal en kwaliteit, en op de juiste plek. Dit leidt tot gedeeltelijke sloop van verouderd woningbezit waarvoor levensloopbestendige woningen in de plaats komen. Daarnaast vraagt de renovatie van de bestaande woningvoorraad de komende jaren veel aandacht en inzet. De thema s binnen deze ambitie waarover meerjarenafspraken worden gemaakt zijn: - Het regionale streefbeeld en de programmering - Beschikbaarheid en doelgroepen - Renovatie, beheer en onderhoud - Duurzaamheid/energie 2. Verbetering van de woon- en leefomgeving in samenspraak met bewoners Een leefbare regio is een regio met buurten, kernen en dorpen waar het prettig wonen is, waar de openbare ruimte goed onderhouden en beheerd wordt en er voldoende groen aanwezig is. Buurten, kernen en dorpen waar men zich veilig voelt doordat er geen sprake is van overlast en er gelegenheid is om elkaar te ontmoeten mede omdat er voldoende voorzieningen aanwezig. Gemeenten en corporaties hechten grote waarde aan de leefbaarheid van buurten, kernen en dorpen. Ten gevolge van maatschappelijke trends en ontwikkelingen staat de leefbaarheid onder druk. De demografische ontwikkeling (het dalend aantal inwoners, toenemend aantal ouderen, dalende beroepsbevolking, toename 1 en 2 persoonshuishoudens en een dalend aantal jongeren) alsook de toenemende individualisering, de toegenomen mobiliteit en de toenemende arbeidsparticipatie (aantal tweeverdieners) zijn hierop van invloed. Het draagvlak voor voorzieningen vermindert en inwoners zijn mobieler en niet langer meer gericht op (de voorzieningen in) de eigen buurt. Dit roept de vraag op hoe ziet een duurzame en toekomstbestendige sociale en fysieke infrastructuur eruit en wat is hiervoor nodig? Het uitgangspunt is dat kwaliteit voor nabijheid gaat. Gemeenten en corporaties willen in samenwerking met maatschappelijke organisaties, verenigingen en bewoners de schouders zetten onder het realiseren van een duurzame en toekomstbestendige sociale en fysieke infrastructuur in buurten en dorpen waar zij actief zijn. Praktisch betekent dit dat zij een substantieel aandeel woningen in het betreffende 11

12 gebied bezitten. Hierbij staan inwoners en bewoners centraal. Middels wijkgericht werken en de stadsdeelplannen en programma s betrekken gemeenten en corporaties inwoners en bewoners in een vroeg stadium bij de activiteiten, projecten en ontwikkelingen die van invloed zijn op de leefbaarheid in de woon- en leefomgeving. Deze aanpak geldt in het bijzonder voor de aanpak van buurten met urgente leefbaarheidsproblemen. De thema s binnen deze ambitie waarover meerjarenafspraken worden gemaakt zijn: - Leefbaarheid en wijkgericht werken - Bewonersparticipatie 3. Heldere en duidelijke rollen en verantwoordelijkheden De gemeenten en woningcorporaties onderschrijven het belang van een gezamenlijke aanpak in de sturing op de woningmarkt. Volkshuisvestelijke, sociaal-maatschappelijke en ruimtelijke ontwikkelingen bepalen de vitaliteit van de stad en de leefbaarheid van buurten en dorpen. Gemeenten en corporaties streven naar een heldere verdeling van taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden om invulling te geven aan de ambities op gebied van volkshuisvesting. Het belang ligt in de afstemming van de activiteiten tussen gemeente en corporaties maar ook tussen corporaties onderling. De thema s binnen deze ambitie waarover afspraken worden gemaakt zijn: - Rolverdeling en samenwerking tussen partijen. Op basis van het advies van de Commissie Dekker: de vrijblijvendheid voorbij. Wederkerig en verplichtend (2013). - Financiële uitgangspunten 12

13 UITWERKING VAN DE THEMA S Per thema wordt een korte toelichting gegeven, gevolgd door de prestatieafspraken tussen de gemeenten en de woningcorporaties betreffende dat thema. A. THEMA STRUCTUURVISIE WONEN: REGIONALE STREEFBEELD EN PROGRAMMERING Met de Structuurvisie geeft de regio de kwalitatieve en kwantitatieve ontwikkelingsrichting voor het wonen in de regio aan. Het is een sectorale structuurvisie die zich richt op ruimtelijke ontwikkelingen die met het terrein wonen samenhangen. De hoofduitgangspunten van de Structuurvisie Wonen De hoofduitgangspunten van de sectorale Structuurvisie Wonen zijn als volgt: Ruimte bieden aan ontwikkeling De regio wil ruimte (blijven) bieden aan initiatieven die zorgen voor een goed woon- en leefklimaat in de regio. Dit vraagt om ontwikkelingen gericht op nieuwe kwaliteiten die aansluiten bij nieuwe vragen. Ruimte voor woningbouwontwikkeling is nodig om deze transformatie mogelijk te maken. De regio voert regie op welke ontwikkelingen gewenst zijn. Continueren inzet op evenwichtige woningmarkt. De ontwikkelingen moeten bijdragen aan een evenwichtige woningmarkt. Dit betekent dat plannen aangepast moeten worden aan de gevraagde kwaliteit en qua bouwvolume neerwaarts bijgesteld worden. De regio zet het beleid voort dat zij in de woonmilieuvisie heeft vastgelegd, zoals 1 woning erbij is 1 woning eraf (in die volgorde en op programmaniveau, niet per plan). Ook voor de Structuurvisie Wonen is dit beleid het vertrekpunt. Gebiedsontwikkeling is de toekomst. Gebiedsontwikkeling waar sloop en nieuwbouw hand in hand gaan, is dé toekomst. Dit biedt de mogelijkheid om projecten in samenhang met elkaar en verschillende thema s (bijv. naast wonen ook zorg en welzijn) op te pakken. Hierbij zijn gemeente, corporatie, ontwikkelaar en inwoners elkaars partners. Dit vraagt om een andere rolopvatting van partijen: met een duurzame verbinding aan gebieden (dus niet als passant), en een meer integrale aanpak. Dit leidt tot nieuwe allianties tussen gemeenten, marktpartijen, maatschappelijke organisaties en bewoners. Aandachtspunt hierbij is de afstemming tussen aanpalende gemeenten. Criteria voor kwalitatieve plantoetsing In de Structuurvisie Wonen geeft de regio haar inhoudelijke prioriteitstelling voor plannen. Deze prioriteitstelling is in de Structuurvisie Wonen nader uitgewerkt en wordt bepaald aan de hand van een viertal kwaliteitscriteria: Versterken woonmilieu. Aansluiten op kansrijke woningmarktsegmenten (op basis van woningmarktonderzoek). Inbreiding gaat voor uitbreiding. Zorg- en levensloopgeschikte woningen in woonservicezones. De nieuwbouw en sloopprogrammering De uitvoeringsparagraaf van de Structuurvisie Wonen is een wezenlijk onderdeel van de visie. Dit bepaalt in grote mate de agenda voor zowel de regionale als gebiedsgerichte aanpak van de woningmarkt. Voor de periode is de programmering voor 13

14 nieuwbouw en sloop vastgesteld. Door monitoring wordt dit programma gevolgd en zo nodig bijgesteld. Doel is het op gang brengen en houden van de kwalitatieve transformatie van de woningvoorraad in de regio. De bestaande plannen zijn hiertoe geïnventariseerd en in drie categorieën opgedeeld: Categorie 1: lopende herstructurering. Nieuwbouw moet nog deels uitgevoerd worden. Er is sprake van verdunning in de woningvoorraad. Categorie 2: plannen met een vastgesteld bestemmingsplan en / of bouwvergunning en / of een juridisch afdwingbare, privaatrechtelijke realisatieovereenkomst 1. Categorie 2b: plannen die op 1 januari 2010 niet voldeden aan de criteria van categorie 2, maar die op basis van eerdere beleidskeuzes wel prioriteit verdienen. Categorie 3: alle overige plannen, waaronder ook nieuwe initiatieven. De regiogemeenten willen ruimte bieden aan plannen voor categorie 1, 2 (waaronder tevens valt categorie 2b. Bij categorie 2 geldt de regel: ja, mits : De ontwikkelende partij het plan kwalitatief passend maakt. Via gebiedsontwikkelingen in specifiek aangewezen verdunningsgebieden (voor zover nog actueel gezien de recente cijfers over de omvang van de sociale doelgroep, zie ook bladzijde 19) worden onttrekkingen gerealiseerd, als compensatie voor toevoeging van categorie-2 plannen. Door monitoring van de gebiedsontwikkeling en uitvoering van categorie-2 plannen moet in de loop van de periode blijken of hiermee in voldoende mate gecompenseerd wordt. Indien categorie-2 plannen niet ten uitvoer komen, zullen de gemeenten deze plannen via zorgvuldig intrekkings- en bestemmingsplannenbeleid intrekken en wegbestemmen. Voor categorie-3 plannen hanteert de regio de benadering: nee, tenzij. Dit betekent dat de ontwikkeling alleen mogelijk is als compensatie buiten aangewezen verdunningsgebieden gevonden wordt en plannen kwalitatief volledig passend zijn. Financiering van de opgave Een belangrijk deel van de financieel niet renderende ingrepen valt nog onder regulier beleid van corporaties, ontwikkelaars en gemeenten. Bedrijfseconomische kaders bepalen de lengte van de polsstok. De gevolgen van het Woonakkoord, de verhuurdersverheffing en andere ingrepen zijn verwerkt in de investeringsplannen van de corporaties. Ook de gemeenten beschikken over minder middelen om te investeren in de transitieopgave van de woningvoorraad in de Westelijk Mijnstreek. De verwachting is dat de opgave steeds complexer en kostbaarder wordt. Daarbij verschilt de opgave tussen corporaties. De corporaties in de regio willen plannen op elkaar afstemmen. De gemeenten hebben hierin vooralsnog geen rol. Wel ondersteunen de gemeenten de inzet van corporaties bij gebiedsontwikkelingen door onder meer investeringen in openbare ruimte. Om de komende decennia voortvarend de 1 Het gaat om bestemmingsplannen, bouwvergunningen en / of overeenkomsten waaraan de ontwikkelaar of particulier per 1 oktober 2010 rechten kunnen ontlenen om er te bouwen. Hieronder vallen ook particulieren met een directe bouwtitel in een bestemmingsplan. Zij hoeven nog niet perse te beschikken over een ingediend woningbouwplan. Deze directe bouwtitels zijn echter niet opgenomen in de planlijsten en overzichten. Onzelfstandige woonzorgeenheden zijn buiten de categorisering gelaten, omdat hiervoor niet de beleidslijnen gelden. Voor zelfstandige zorgwoningen gelden de beleidslijnen wel. Deze zijn dan ook wel onderdeel van de inventarisatie. 14

15 transformatie van de woningmarkt op te kunnen pakken zijn op enig moment extra financiële middelen nodig. De oprichting van een regionaal dan wel provinciaal fonds wordt onderzocht. De 1 e fases is in 2013 afgerond. De ontwikkelingsrichting op het vlak van Wonen Kaart: regionaal en lokaal streefbeeld (ontwikkelingsrichting). 15

16 PRESTATIEAFSPRAKEN 1. Nieuwbouw en sloop a. De nieuwbouw van corporaties sluit zo goed als mogelijk aan bij de kwalitatieve criteria uit de Structuurvisie Wonen; b. Nieuwbouwplannen categorie 1, 2 of 2b worden gerealiseerd middels gebieds- of dorpsontwikkeling waarbij sloop en nieuwbouw samengaan. Bij voorkeur participeren meerdere partijen, waaronder ook de gemeente, actief in de gebiedsontwikkeling. c. Nieuwbouwplannen niet zijnde categorie 1, 2 of 2b plannen worden gecompenseerd middels een concrete afspraak over de sloop van woningen in de periode d. Voor categorie 2 plannen vindt de compensatie op programmaniveau plaats in de periode (middels de verdunningsgebieden). De compensatie voor categorie 3 plannen dient per plan te worden bepaald. e. Gebiedsontwikkeling en herstructurering staan in de periode centraal f. Bij nieuwbouw zonder sloop worden de daartoe benodigde contingenten door de initiatiefnemer ingebracht en wordt zo nodig overleg gevoerd met corporatie(s). Soort afspraak Legitimatie Bijdragen corporaties ZOwonen 3 Woonpunt 2 Wonen Limburg 2 Garantie Structuurvisie Wonen SVB en programmering corporaties Woningbeheer Born 2 Grevenbicht Vitaal wonen 2 Woningstichting Obbicht 2 Papenhoven Woningstichting Spaubeek 2 Maaskant Wonen 3 Woningstichting Urmond 2 Rol gemeenten Beleid Wonen Regie en sturing Monitoring Faciliteren RO procedures en initiatieffase van projecten Gebied Gehele regio 1 = bijdrage laag, rol passief 2 =bijdrage gemiddeld, rol meedoen 3 = bijdrage hoog, trekkersrol 2. Verkoop sociale huurwoningen De corporaties voeren een verantwoord beleid met betrekking tot de verkoop van bestaande huurwoningen. Verkoop van bestaand bezit is voor woningcorporaties een noodzakelijke bedrijfsactiviteit vanwege financiering van benodigde investeringen in nieuwbouw en herstructurering. Corporaties bieden eigen gemeenten inzicht in de verkoopprogramma s. De gemeente en corporaties voeren jaarlijks overleg hierover en streven naar overeenstemming. Hierbij worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: Herstructurering van wijken/buurten: verkoop mag toekomstige herstructurering niet bemoeilijken. Verkoop in de verdunningsgebieden vraagt specifieke aandacht. 16

17 Onderhoudskwaliteit: verkoop mag niet leiden tot nieuwe herstructureringsgebieden. Uitgangspunt is het behouden van voldoende woningen voor de BBSH-doelgroep in alle kernen (mede in het licht van de demografische ontwikkeling). Soort afspraak Handelingsafspraak Legitimatie Structuurvisie Wonen Bijdragen corporaties ZOwonen 3 Woonpunt 1 Wonen Limburg 2 Woningbeheer Born 2 Grevenbicht Vitaal Wonen 2 Woningstichting Obbicht 1 Papenhoven Woningstichting Spaubeek 2 Maaskant Wonen 2 Woningstichting Urmond 2 Rol gemeenten Beleid Wonen Regierol Gebied Gehele regio, met accent op herstructureringsgebieden. 1 = bijdrage laag, rol passief 2 =bijdrage gemiddeld, rol meedoen 3 = bijdrage hoog, trekkersrol 3. Social return Leerling bouwplaatsen bieden een goede mogelijkheid om jonge mensen op te leiden en door te laten stromen. Corporaties en regiogemeenten spreken af dat bij grootschaliger ontwikkelingen in het bestek van de opdrachtgever wordt opgenomen dat een project uitgevoerd dient te worden als leerlingbouwplaats. Soort afspraak Handelingsafspraak Legitimatie Bijdragen corporaties ZOwonen 3 Woonpunt 1 Wonen Limburg 2 Woningbeheer Born 2 Grevenbicht Vitaal Wonen 1 Woningstichting Obbicht 1 Papenhoven Woningstichting Spaubeek 1 Maaskant Wonen 2 Woningstichting Urmond 2 Rol gemeenten Beleid Wonen Stimuleert en vraag aandacht voor. Gebied Gehele regio, met accent op herstructureringsgebieden. 1 = bijdrage laag, rol passief 2 =bijdrage gemiddeld, rol meedoen 3 = bijdrage hoog, trekkersrol 17

18 B. THEMA BESCHIKBAARHEID EN DOELGROEPEN Woningcorporaties en de regiogemeenten hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de huisvesting van mensen in een kwetsbare positie. Deze taakstelling is gericht op huishoudens met een smalle beurs en op doelgroepen die niet geheel zelfstandig in woonruimte kunnen voorzien en in bepaalde gevallen hierbij ook begeleiding nodig hebben. Vanuit maatschappelijk oogpunt werken woningcorporaties en gemeente samen met zorgaanbieders om voor deze mensen een goede woon- en leefomgeving te realiseren. Gemeenten en woningcorporaties spreken af dat de woningbouwprogrammering van corporaties zich voornamelijk richt op huishoudens met een smalle beurs. Het ministerie vat onder deze groep huishoudens met een huishoudinkomen tot Om de huidige en toekomstige te verwachten verhoudingen tussen de sociaaleconomische doelgroep en de voor hen betaalbare sociale kernvoorraad in kaart te brengen hebben gemeenten en corporaties in de Westelijke Mijnstreek in 2013 het E til de volgende opdrachtonderzoek gegeven: Hoe groot is de benodigde sociale kernvoorraad op basis van de ontwikkeling van de sociaal-economische doelgroep gedurende de periode ? Uitgaande van het basisscenario voor de welvaartsontwikkeling en het basisscenario voor de ontwikkeling van de verkoopprijzen luidt de conclusie dat de huidige omvang van de sociale kernvoorraad (dit zijn de woningen van de sociale en particuliere verhuurders met een huur tot de huurtoeslag en de koopwoningen met een WOZ-waarde tot ) niet voldoende is om de doelgroep met een inkomen tot te kunnen huisvesten. Het tekort bedraagt in het basisscenario circa 800 woningen. In 2030 is er sprake van een beperkt overschot aan sociale huurwoningen (300). In de scenario s is geen rekening gehouden met toekomstige sloop- en nieuwbouwplannen. Deze conclusie wijkt behoorlijk af van de onderzoeksresultaten uit Toen was er sprake van de sociale kernvoorraad een overschot had van woningen in 2020 en woningen in Op basis van deze gegevens hebben corporaties hun strategisch voorraadbeleid ingevuld. Aangezien de cijfers er nu geheel anders uitzien ontkomen de regiogemeenten en corporaties er niet aan om hun woningbouw- en sloopplannen opnieuw tegen het licht te houden. Inzet is eind 2014/begin 2015 hierover meerjarenafspraken te maken. Discrepanties sociale kernvoorraad Westelijke Mijnstreek, Prijsontwikkeling koopwoningen Prijsontwikkeling koopwoningen Negatief Basis Positief Negatief Basis Positief Demografisch scenario Negatief scenario Basis scenario Positief scenario Bron: RIO 2010, E'til Woonmonitor Westelijke Mijnstreek 2012, E til Progneff (2013). 18

19 Actualisatie programma wonen-welzijn-zorg De ontwikkelingen in de domeinen welzijn en zorg staan niet stil. Veranderende demografische ontwikkelingen maar vooral nieuwe wet- en regelgeving zorgen voor een grote dynamiek. Dit noodzaakt de regio om met elkaar, binnen deze veranderende omstandigheden, tot goede afspraken te komen. In 2003 heeft de regio samen met de provincie Limburg, zorgaanbieders, woningcorporaties en de welzijnsinstelling daartoe een eerste stap gezet door het opstellen van een uitvoeringsprogramma. Dit programma omvatte een visie op WWZ alsook een concreet programma. In 2006 is dit Uitvoeringsprogramma WWZ bijgesteld aan de hand van een aantal concrete ontwikkelingen op dat moment, zoals bijvoorbeeld de komst van de WMO. Op basis van de Uitvoeringsprogramma s WWZ uit 2003 en 2006 is de afgelopen jaren structureel samengewerkt tussen gemeenten, corporaties en zorgaanbieders. In 2013 is het programma opnieuw geactualiseerd. Demografische ontwikkeling De totale bevolking blijft krimpen, er bestaan echter wel sterke verschillen tussen de leeftijdsgroepen. De leeftijdsklassen tot 55 jaar gaan volgens de prognose de komende jaren allemaal in omvang afnemen. De klasse van 55 tot 75 jaar neemt nog tien jaar in aantal en aandeel toe, om vanaf 2023 te gaan afnemen. Stabiele groei vindt voorlopig plaats onder de 75-plussers. Hun omvang en aandeel blijven de komende 30 jaar toenemen. Dit heeft op meerdere terreinen consequenties, denk aan: - De toenemende zorgvraag door vergrijzing. - Een afnemend aantal mensen, die de zorg kunnen leveren. - Delen van de woningvoorraad sluiten op termijn niet meer goed aan bij de samenstelling van de huishoudens. - Krimp van de bevolking betekent ook minder draagvlak voor het huidige voorzieningenniveau. Extramuralisering Veel ouderen, die nu intramuraal zouden worden gehuisvest, zijn als gevolg van de extramuralisering verplicht de komende jaren zelfstandig te blijven wonen. Dit geldt deels ook voor mensen met verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperkingen of psychische problemen. Naar verwachting kan deze opgave grotendeels worden gerealiseerd door aanpassen van de bestaande voorraad en gerichte woningtoewijzing. Mogelijk leidt dit tot een behoefte aan geclusterde woonvormen waar zorg en diensten in de nabijheid geleverd kunnen worden op afroep beschikbaar zijn ( verzorgd wonen ). Wijkgerichte benadering Het zorgaanbod wordt steeds vaker ingericht vanuit een wijkgerichte benadering. De meeste wijksteunpunten in principe zijn bestemd voor alle (kwetsbare) buurtbewoners. In deze steunpunten worden meestal diverse functies gecombineerd zoals horeca, informatie en advies functie, ondersteuningsaanbod (cliënt, vrijwilliger, mantelzorg), ontmoeting, sport en gemaksdiensten. De wijksteunpunten zijn een belangrijke voorwaarde voor het welslagen van scheiden wonen en zorg voor de categorie die valt onder verzorgd wonen. Bovenwijks wordt voorzien in een aantal subregionale functies op vlak van ziekenhuiszorg en expertisecentra voor vaak specialistische zorg die alleen doelmatig in een grootschalige context kan worden georganiseerd. Ook de eerste lijn ontwikkelt initiatieven waarbij huisartsenpraktijken, apotheken, fysiotherapeuten de 19

20 samenwerking opzoeken. In de toekomst zullen deze initiatieven een centrale rol krijgen in de decentrale zorgketens die op wijkniveau vorm krijgen. Zelfredzaamheid Los van alle lokale, regionale en landelijke ontwikkelingen wordt van de individuele zorgvrager verwacht dat hij/zij ook zijn individuele verantwoordelijkheid neemt op vlak van preventie en zoveel mogelijk gebruik maakt van de eigen omgeving (zelfredzaamheid). Voor de nabije toekomst is het vooral van belang dat mensen hun sociale netwerk onderhouden. Dat bepaalt of mensen informele hulp en ondersteuning krijgen of dat zij eenzaam thuis zitten. Dus eerst zelf kijken of men de hulpvraag kan oplossen voordat naar een professionele instelling wordt gestapt. De participatiesamenleving (lees: terugtrekkende overheid) vraagt een grotere betrokkenheid en actievere opstelling van burgers. Concurrentie zorgaanbieders De zorgaanbieders krijgen te maken met een omgeving met meer concurrentie. Zij moeten ondernemerschap tonen, waarbij vanzelfsprekendheden en garanties op vlak van zorgproductie en de vergoedingen van kapitaallasten definitief voorbij zijn. Het ministerie van VWS stuurt bij de vormgeving van het nieuwe stelsel op een lokale/wijkgerichte aanpak met de klemtoon op Langer Thuis Wonen. De corporaties krijgen een cruciale rol bij de fysieke realisatie op het vlak van wonen, welzijn, zorg en leefbaarheid. Toekomst zorgsector Het rijk decentraliseert taken naar de gemeenten en kort tegelijkertijd fors op het budget. De netto-bezuiniging bedraagt landelijk 3 miljard, die gehaald wordt bij de thuiszorg en de huishoudelijke hulp. De Tweede Kamer moet nog instemmen met de voorstellen. In 2014 moet duidelijkheid bestaan over de omvang van de financiële stromen. Het is derhalve belangrijk ontwikkelingen nauwgezet te blijven volgen. Woonvormen Er is in de afgelopen jaren een groot scala aan benamingen ontstaan voor verschillende vormen van wonen met zorg. De gebruikte termen hadden niet in alle gevallen (en voor alle doelgroepen) dezelfde betekenis. De scheidslijn tussen verschillende vormen van wonen met zorg is bovendien door de steeds grotere diversiteit aan woonvormen gaandeweg vervaagd. Conclusie In de actualisatie wordt geconstateerd dat voor de gehele regio geldt dat 2 : - Normatieve behoefte aan intramurale zorgplaatsen voor ouderen met ca. 260 gaat afnemen naar ongeveer plaatsen in 2023; - Behoefte aan complexgewijs verzorgd wonen gaat toenemen naar ca woningen in 2022; - Er een flinke toename mag worden verwacht in de zorg die thuis wordt gebracht; 2 Voor een verdere detaillering in de cijfers wordt verwezen naar het rapport van Companen: Actualisatie programma Wonen-Welzijn- Zorg. 20

21 - Behoefte aan geschikt wonen (comfortabel wonen in een nultredenwoning, zonder dat er sprake is van een zorgvraag) toeneemt naar bijna geschikte woningen. Voor de komende jaren zal de uitdaging zijn om vanuit dit ontwikkelkader te komen tot heldere afspraken, waarbij alle partijen samen streven naar een zo evenwichtig mogelijk aanbod voor de zorgopgave. De gemeente zal hierin de regierol moeten oppakken zodat de opgave, zoals benoemd in het ontwikkelkader, zo efficiënt en effectief mogelijk wordt ingevuld door de partijen. Kwetsbare doelgroepen in de zorg Het woningmarktonderzoek laat zien dat er een groeiende behoefte is aan verschillende vormen van wonen met ondersteuning voor kwetsbare groepen. Door het landelijke beleid en het beleid van zorginstellingen, die steeds meer mensen buiten de muren van de instelling helpen, zijn grote groepen kwetsbare burgers meer op zichzelf zijn aangewezen. Deze groep heeft niet alleen een passende woning nodig maar ook begeleiding in de vorm van beschut, bescherm en begeleid wonen. Gemeente en corporaties werken samen met hulpverleningsinstellingen aan de opvang en huisvesting van kwetsbare personen die behoefte hebben aan een bijzondere woonvorm in combinatie met zorg en/of begeleiding. Deze doelgroep bestaat uit: mensen met een lichamelijke- en verstandelijke beperking, dak- en thuislozen, ex-psychiatrische patiënten, ex-gedetineerden, (ex-)verslaafden en jongeren die begeleid moeten wonen. Het Veiligheidshuis voert de (keten) regie indien er sprake van multiproblematiek (waarbij vaak een relatie is met politie en justitie en OGGZ-problematiek). Het Veiligheidshuis is géén uitvoerende organisatie maar maakt gebruik van reguliere uitvoeringsorganisaties. Daarnaast zijn er verschillende projecten en/of initiatieven in ontwikkeling voor kwetsbare doelgroepen gericht op huisvesting met begeleiding. Overige doelgroepen Naast de kwetsbare doelgroep zijn er ook andere doelgroepen die in het kader van de volkshuisvesting van belang zijn, te weten: Studenten/short stay Studenten worden steeds kritischer in hun woonwensen. Er is een groeiende behoefte aan studentenstudio s die centraal gelegen zijn in Sittard. Voor de gemeente Sittard-Geleen is het van groot belang om deze doelgroep te voorzien van voldoende kwalitatieve huisvesting. Mede gelet op deze ontwikkelingen stimuleert de gemeente Sittard-Geleen de bouw van studentenstudio s in de binnenstad van Sittard. Geconcentreerd in de binnenstad van Sittard worden studio s boven winkels gerealiseerd die in belangrijke mate gericht zijn op studenten en short stay. Ouderen en mensen met een functiebeperking Als gevolg van de toenemende vergrijzing neemt het aantal senioren en mensen met een functiebeperking de komende decennia fors toe. In het kader van het Uitvoeringsprogramma Wonen, Welzijn en Zorg hebben gemeenten, woningcorporaties en overige samenwerkingspartners de afspraak gemaakt om senioren en mensen met een 21

22 functiebeperking te ondersteunen in hun wens zo lang mogelijk zelfstandig in hun eigen omgeving te wonen, indien nodig met zorg op maat. Deze afspraak is geconcretiseerd in de woonzorgprojecten, zoals de bouw van zorgwoningen en/of nultredenwoningen. Behalve nieuwbouwactiviteiten van zorgwoningen en nultredenwoningen stimuleren de gemeenten ook het aanpassen en renoveren van de bestaande woningvoorraad t.b.v. zorgverlening. Op basis van de WMO doelstelling collectief gaat voor individueel maken de gemeenten het voor corporaties mogelijk om onder bepaalde voorwaarden een aanvraag in te dienen voor complexmatige woningaanpassingen. Per aanvraag wordt bekeken in hoeverre de gemeenten hieraan een bijdrage willen leveren. Op 1 september 2010 hebben de gemeenten en de woningcorporaties in de Westelijke Mijnstreek de WMO convenanten ondertekend die van toepassing zijn op de gemeenten Sittard-Geleen, Stein, Beek en Schinnen. Voordelen zijn het vereenvoudigen van procedures, het hanteren van normbedragen, het stroomlijnen van offertetrajecten en het maken van eenduidige afspraken over huurderving en woningtoewijzing. Dit convenant wordt eind 2014 geëvalueerd. Statushouders De afzonderlijke regiogemeenten en de corporaties hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de huisvesting van statushouders. Het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) stelt ieder half jaar de taakstelling per gemeente vast. Iedere gemeente maakt afspraken met de lokaal werkzame corporaties over de verdeling van de taakstelling. Starters en alleenstaanden In regio Westelijke Mijnstreek is sprake van meer aanbod dan vraag naar woningen. Deze ontspannen woningmarkt leidt ertoe dat starters op de woningmarkt een redelijk aanbod hebben. Een aandachtspunt vormt de huisvesting van de groep (alleenstaanden) met één inkomen. Deze groep is groeiende als gevolg van de vergrijzing en het stijgend aantal scheidingen. Overigens wordt er op gewezen dat voor bepaalde woningsegmenten de vraag het aanbod overtreft. Met name eengezinswoningen zijn gewild. Beek heeft een startersregeling. Per 1 januari 2014 kan in de gemeente Stein een beroep gedaan worden op een startersregeling. Sittard-Geleen onderzoekt de mogelijkheid een startersregeling te gaan aanbieden. PRESTATIEAFSPRAKEN 1. BBSH-doelgroep & doelgroep met inkomen tot EU-norm De BBSH-doelgroep en de doelgroep met een inkomen tot de Eu-norm zijn doorgaans huishoudens die niet geheel zelfstandig in hun woonruimte kunnen voorzien. Hiertoe garanderen corporaties een minimale omvang van de kernvoorraad in de periode woningen. Nieuwbouw ten behoeve van deze huishoudens heeft een aanvangshuur die ligt onder de huurtoeslaggrens. Soort afspraak Garantie Legitimatie BBSH Onderzoek E,til naar kernvoorraad, 2013 Bijdragen corporaties ZOwonen 3 22

23 Woonpunt 3 Wonen Limburg 3 Woningbeheer Born 3 Grevenbicht Vitaal Wonen 3 Woningstichting Obbicht 3 Papenhoven Woningstichting Spaubeek 3 Maaskant Wonen 3 Woningstichting Urmond 3 Rol gemeenten Beleid Wonen Regierol Gebied Gehele regio 1 = bijdrage laag, rol passief 2 =bijdrage gemiddeld, rol meedoen 3 = bijdrage hoog, trekkersrol 2. Statushouders De afzonderlijke gemeenten en de corporaties hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het realiseren van de jaarlijkse taakstelling voor de huisvesting van statushouders. De afzonderlijke gemeenten maken hierover jaarlijkse prestatieafspraken met de corporaties. Aangezien corporaties een inspanningsverplichting hebben in het aanbieden van woningen, maar niet verantwoordelijk zijn voor de weigering ervan, houden corporaties in het kader van de huisvesting van statushouders het aantal aangeboden, geaccepteerde en geweigerde woningen bij. In geval van grote gezinnen dan wel meerdere nationaliteiten in één woning bieden de afzonderlijke gemeenten middels Vluchtelingenwerk extra ondersteuning bij de huisvesting van statushouders. Overigens heeft het huisvesten van de verschillende nationaliteiten in één woning niet de voorkeur. Soort afspraak Intentie/inspanningsverplichting Legitimatie Rijksbeleid Bijdragen corporaties ZOwonen 2 Woonpunt 2 Wonen Limburg 2 Woningbeheer Born 2 Grevenbicht Vitaal Wonen 2 Woningstichting Obbicht 2 Papenhoven Woningstichting Spaubeek 2 Maaskant Wonen 2 Woningstichting Urmond 2 Rol gemeenten Beleid Wonen Gemeenten krijgen een taakstelling opgelegd door het Rijk en maken afspraken met corporaties over de realisatie. Provincie houdt toezicht. Gebied Gehele regio, gespecificeerd naar de afzonderlijke gemeenten 1 = bijdrage laag, rol passief 2 =bijdrage gemiddeld, rol meedoen 3 = bijdrage hoog, trekkersrol 23