Bevolking China vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 November 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Bevolking China Vooraf Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Stap5 Stap6 Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Bevolking China Vooraf Leerdoelen China heeft de meeste inwoners van de wereld. De grootste groep binnen de bevolking is die van de Han-Chinezen. Daarnaast zijn er nog 56 officiële etnische minderheden. Om de bevolkingsgroei en bevolkingsdichtheid binnen de perken te houden heeft China maatregelen genomen die hard ingrijpen in het dagelijks leven van de gemiddelde Chinees. Aan het eind van deze opdracht: Kun je omschrijven dat er verschillende etnische volken in China wonen: dat de grootste groep de Han-Chinezen zijn en dat er veel etnische minderheden zijn. Kun je uitleggen dat door de niet vrije huisvesting in China, het aantal mensen dat in de landbouw werkt in China langzamer afneemt dan in veel andere landen. Kun je omschrijven wat wordt bedoeld met de éénkindpolitiek en kun je omschrijven waarom China jaren lang een éénkindpolitiek heeft gevoerd. Kun je omschrijven hoe het staat met de vergrijzing in China en kun je een voorbeeld geven van de negatieve gevolgen van de vergrijzing. Eindproduct Als eindproduct van deze opdracht speel je samen met een groep van vier leerlingen een fotodominospel. Beoordeling Samen met je klasgenoten ga je na of je de leerdoelen hebt behaald. WerkwijzeGroepsgrootte Stap 1 tot en met stap 4 doe je alleen of met z n tweeën. Het eindproduct, het fotodominospel (stap 5), speel je samen met een groep van vier klasgenoten. Tijd Pagina 2

4 Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig. Benodigdheden Een set met dominostukken: Dominospel.doc kn.nu/ww.85be9d3 (doc, maken.wikiwijs.nl) Stap1 Bevolkingsgroei Aan het begin van onze jaartelling telde de wereld zo n 200 miljoen inwoners, van wie 60 miljoen Chinezen. Terwijl de wereldbevolking langzaam steeg tot 500 miljoen inwoners in 1650, veranderde er in China aanvankelijk niet zo veel. Pas onder de Ming-dynastie ( ) steeg het aantal inwoners en verdrievoudigde het tot zo n 180 miljoen. Rond 1850 had de wereld 1 miljard inwoners, waarvan 430 miljoen Chinezen. Daarna steeg de wereldbevolking sneller dan de bevolking van China: Wereld China miljard 0,65 miljard miljard 1,15 miljard miljard 1,30 miljard China is altijd het land geweest met de meeste inwoners. Rond 1850 waren van elke 5 inwoners op de wereld er 2 een Chinees. Nu ligt die verhouding ongeveer op 1 op de 5. Die koppositie moet het naar verwachting opgeven aan India. De bevolking van India groeit sneller dan die van China en in het huidige tempo is India in 2028 het land met de meeste inwoners. De groei van de wereldbevolking ligt op 1,2% per jaar. In India is dat 1,3% en in China 0,44%. In Pagina 3

5 Nederland ligt de groei op 0,29%. Onder de heerschappij van de communistische leider Mao, vanaf 1949 tot zijn dood in 1976, was het motto: Hoe meer mensen, hoe beter. Zijn opvolgers hebben dat beleid laten varen en streven naar een bevolkingsgroei van 0%. China zal naar verwachting nog groeien naar 1,6 miljard inwoners in Dan zal de Chinese regering de gewenste groei van 0% hebben bereikt. Vraag Waarom heeft China niet aan Mao s motto vastgehouden? Wat zou het gevolg zijn geweest? Stap2 Han en de rest De bevolking van China duiden we meestal met de term Chinezen aan, maar dat is niet helemaal correct. Van alle inwoners behoort 92% tot de Han-Chinezen. De andere 8% bestaat uit 56 officieel erkende etnische volken. De grootste niet-han-groep is de Zhuang met 20 miljoen, de kleinste is Hezhe en telt maar 1500 mensen. De Chinese bevolking is niet gelijkelijk over het land verspreid. Ruwweg kun je zeggen dat maar één derde van het land bewoonbaar is. Daar zijn verschillende redenen voor. In Tibet vind je de hoogste bergen van de wereld en is de bodem grotendeels onvruchtbaar. Ten noorden en noordoosten van Tibet liggen enkele grote woestijnen en helemaal in het noorden bij het Russische Siberië vind je eindeloze naaldbossen. Het zijn dunbevolkte streken. De grootste bevolkingsconcentraties vind je in de kustgebieden en in de vruchtbare valleien van de rivieren Huang He (Gele Rivier) en Chang Jiang. Daar vind je ook de meeste Han-Chinezen. Van alle inwoners woont ongeveer de helft op het platteland en de helft in de steden, maar de verschillen zijn groot. Bijna alle etnische minderheden zijn op het platteland in de binnenlanden te vinden (naast uiteraard ook veel Han-Chinezen). Het zuidoosten van het land is voor meer dan 80% verstedelijkt. We spreken ook over niet-chinese streken, aangezien veel nationale minderheden langs de grensgebieden wonen en vaak behoren tot volken die ook in de buurstaten wonen. Je kunt denken aan de Chinese Russen (een etnische minderheid aan de grens met Rusland) en de Menggu (een volk dat wij kennen als Mongolen, aan de grens met Mongolië). Als je in je atlas kijkt (Grote Bosatlas, 54e editie, kaart 161A), zie je dat de bevolkingsdichtheid langs Pagina 4

6 de grenzen overal heel gering is (vaak minder dan 1 per km²), terwijl in het zuidoosten die dichtheid vaak boven de 200 per km² is. De dichtheid is het grootst in Sjanghai met gemiddeld bijna per km², en in de drukste wijk wonen zelfs op een km², het dichtstbevolkte gebied van de wereld. De stad telt meer dan 20 miljoen inwoners, meer dan er in heel Nederland zijn. Om te voorkomen dat hele streken nog verder ontvolken en de verstedelijking elders verder oploopt heeft China geen vrije huisvestiging. Je mag pas naar een stad verhuizen als je een werkvergunning hebt. Vraag In elk land van de wereld neemt het aantal mensen dat werkt in de landbouw af. In China verloopt die afname trager dan elders. Hoe komt dat? Stap3 Eenkindpolitiek Tussen 1850 en 1950 groeide de Chinese bevolking met 150 miljoen. De toename met de volgende 150 miljoen mensen duurde maar 15 jaar. Nog ten tijde van Mao -in werd de eerste maatregel ter beperking van het aantal geboorten uitgevaardigd: Chinese koppels werden aangemoedigd om laat te trouwen en niet meer dan twee kinderen te krijgen. Deze politiek was zeer effectief: binnen tien jaar was het geboortecijfer gehalveerd. Maar volgens de Chinese communistische partij was dit nog niet genoeg. In 1979 werd de eenkindpolitiek in het leven geroepen. Een Chinees koppel mocht maar één kind krijgen. Het krijgen van een tweede kind was strafbaar. Koppels die de hoge boetes niet konden betalen, belandden in de gevangenis. In de steden was deze politiek succesvol, mede door betere anticonceptiemiddelen, maar ook door het grote aantal (336 miljoen!) abortussen. Op het platteland was er veel minder controle en was de eenkindpolitiek daardoor ook minder succesvol. In 2013 is de eenkindpolitiek versoepeld. De politiek gold altijd al alleen voor Han-Chinezen. De etnische minderheden waren van de eenkindpolitiek vrijgesteld. Er zijn meer uitzonderingen bijgekomen: Pagina 5

7 Uitzonderingen: Chinese koppels waarin een van de partners buitenlander is of uit een minderheidsgroepering komt, mogen meer dan een kind hebben zonder boetes. Boeren op het platteland mogen twee kinderen hebben als het eerste kind een meisje is. Wanneer een koppel een gehandicapt kind krijgen, mogen ze een tweede kind nemen. Wanneer beide ouders uit een eenkindgezin afkomstig zijn is een tweede kind toegestaan. Een koppel krijgt geen boete als er een meerling wordt geboren. De eenkindpolitiek geldt per koppel en niet per persoon. Een Chinees kan dus zonder boete een kind krijgen wanneer hij of zij al een kind bij een eerdere partner heeft. Gevolgen Een jongen houdt de familienaam in stand en wordt beter in staat geacht geld te verdienen en voor zijn ouders te zorgen. Veel ouders wilden daarom graag een jongen krijgen. Veel meisjes die werden geboren werden gedood of te vondeling gelegd. Ook werden er veel selectieve abortussen gepleegd sinds het geslacht van het ongeboren kind met echoscopie kan worden vastgesteld. In 1964 werden er 105 jongens geboren op elke 100 meisjes. Sinds het gebruik van de echoscopie is dat gestegen naar 119 jongens op 100 meisjes in Tegenwoordig is het verboden om de uitkomst van een echoscopie aan de ouders door te geven. Gevolgen: Scheeftrekking van de verhouding jongens-meisjes. Nu al merken veel Chinese jongemannen dat ze maar moeilijk een partner kunnen vinden. Lastige kinderen. Omdat ze het enige kind zijn en vaak ook het enige kleinkind worden veel kinderen verwend. Vergrijzing. Om een bevolking in stand te houden moeten volgens statistische inzichten 10 gezinnen 22 kinderen krijgen. Er komen steeds meer ouderen en steeds minder jongeren die hen kunnen onderhouden. Vragen: 1. Als Chinese kinderen worden geadopteerd, gebeurt dat meestal door buitenlanders en niet door Chinezen zelf. Hoe zou dat komen? 2. Geef twee redenen waarom het trouwen met een niet-han-chinese of buitenlandse vrouw in China populair is. 3. Kijk naar de grafiek over de bevolkingsopbouw hierboven. Schrijf op wat je eruit kunt aflezen. Stap4 Pagina 6

8 Vergrijzing In de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw werden er heel veel kinderen in China geboren (denk even terug aan Mao s motto Hoe meer mensen, hoe beter in Stap 1). In de jaren daarna daalde het geboortecijfer drastisch door de eenkindpolitiek. Dat zorgde ervoor dat China een snel verouderend land werd. Maar er zijn meer redenen waardoor China vergrijst. Door betere hygiënische omstandigheden en door betere medische voorzieningen steeg de gemiddelde levensverwachting met grote sprongen. In 1930 bedroeg de gemiddelde levensverwachting maar 24 jaar(!), nu ligt dat gemiddeld op 75 jaar (vrouwen 77, mannen 73). In 2033 zullen er meer bejaarde Chinezen (van 65 jaar of ouder) zijn dan actieve Chinezen. Wie moet al die bejaarden verzorgen? Traditioneel verzorgen in China de kinderen hun ouders, maar veel bejaarden op het platteland moeten het zonder hulp doen omdat hun kinderen naar de steden zijn vertrokken. De toegenomen levensverwachting gaat gepaard met meer chronische ziektes, met name dementie is een steeds groter probleem. Vooral vrouwen worden getroffen. Zij leven langer dan mannen. Van iedereen van 85 jaar of ouder is driekwart vrouw. In de leeftijdsgroep jaar heeft 2,6% dementie, maar in de jaar is dat al 60,5%. En 100 worden is ook in China geen uitzondering meer Vraag Geef twee redenen waarom veel bejaarde Chinezen moeilijk hulp kunnen krijgen. Stap5 Pagina 7

9 Extra opgaven Bevolking en ruimte China Voor je aan de afsluiting van deze opdracht begint, maak je eerst de volgende toets. Vergelijk, na het beantwoorden van de vragen, jouw antwoorden met de goede antwoorden. Heb je vragen fout, zorg dan dat je begrijpt waarom je antwoord niet goed is. Bevolking China kn.nu/qomei 1 van 7 China is het land met de meeste inwoners van de wereld. Op dit moment woont ongeveer 1 op de 5 mensen in China. Over ongeveer 20 zal het aantal inwoners van een ander land naar verwachting groter zijn dan het aantal inwoners van China. Welk land is dit? a. Verenigde Staten b. Indonesië c. Brazilië d. India 2 van 7 De bevolking van China duiden we meestal met de term Chinezen aan, maar er is niet één groep Chinezen. In China wonen ruim 50 officieel erkende etnische volken. Tot welke etnische groep behoren de meeste Chinezen? Pagina 8

10 a. Han-Chinezen b. Zhuang-Chinezen c. Hezhe-Chinezen 3 van 7 Van alle inwoners van China woont ongeveer de helft op het platteland. De verstedelijking verloopt in China anders dan in veel andere landen. Binnen China zijn er grote verschillen; de verstedelijking is niet overal gelijk. Welke woorden moeten worden ingevuld? Als je in China van het platteland naar de stad wilt verhuizen, moet je 1 hebben. De meeste steden vind je in 2 van China. a. 1 = een huis in de stad, 2 = het zuidoosten b. 1 = een huis in de stad, 2 = de grensgebieden c. 1 = een werkvergunning, 2 = het zuidoosten d. 1 = een werkvergunning, 2 = de grensgebieden 4 van 7 In 1979 werd in China de éénkindpolitiek in het leven geroepen. Hieronder zie je een aantal uitspraken over deze politiek. Welke uitspraken zijn waar? a. De éénkindpolitiek was op het platteland succesvoller dan in de steden. b. De éénkindpolitiek heeft ertoe geleid dat er meer jongens dan meisjes werden geboren. c. De éénkindpolitiek heeft tot gevolg gehad leidt tot China snel vergrijst. 5 van 7 In 1979 werd in China de éénkindpolitiek in het leven geroepen. Ieder koppel mocht maar één kind krijgen. In 2013 is de éénkindpolitiek versoepeld. Na 1979 is het aantal inwoners van China ondanks de éénkindpolitiek toch nog gestegen. Geef een reden waarom de omvang bevolking in die periode toch nog gestegen is. 6 en 7 Sinds 1979 is de één-kind-politiek in het leven geroepen van de Chinezen. Waarom willen Chinese koppels liever een jongen dan een meisje krijgen? Geef aan welke stellingen juist zijn. Meerdere antwoorden mogelijk. Pagina 9

11 a. Een jongen houdt de familienaam in stand. b. Een jongen wordt beter in staat geacht geld te verdienen. c. Een jongen wordt meer geaccepteerd in de Chinese cultuur. d. Een jongen wordt beter in staat geacht voor zijn ouders te zorgen. 7 van 7 China is, mede door de éénkindpolitiek, een snel verouderend land. Omschrijf een probleem dat zich voor gaat doen als gevolg van de toenemende vergrijzing. Stap6 Fotodomino Dit spel speel je met een groepje van vier leerlingen. De docent legt drie sets van twaalf dominostukken op een stapel, er zijn dus zesendertig stukken. Iedereen trekt daar vier dominostukken uit. Je zult zien dat een dominostuk uit een foto en een begrip bestaat. Degene die het eerst het stuk met het begrip verhouding jongens-meisjes heeft, mag beginnen. Als niemand het stuk heeft, krijgt iedereen een extra stuk net zo lang tot er iemand mag beginnen. De eerste keer dat er een begrip op tafel komt, leg je de anderen van de groep uit wat het begrip te maken heeft met het thema van de opdracht: De bevolking van China. Dat geldt ook voor het beginstuk! Als je geen dominostukken meer hebt, ben je winnaar. Pagina 10

12 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 November 2016 om 13:30 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 4; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO gemengde leerweg, 4; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Bevolkingskenmerken; Aardrijkskunde; Bevolking en ruimte; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Gebruikte Wikiwijs Arrangementen content, VO. (z.d.). Extra opgaven vmbo-kgt34. Pagina 11