Verkeer in de Stad. Bijlage 1: Verkenning problematiek op basis van drie analyseniveaus. Opdrachtgever ANWB

Transcriptie

1 Verkeer in de Stad Bijlage 1: Verkenning problematiek op basis van drie analyseniveaus Opdrachtgever ANWB Onderzoeksteam Bart Egeter Ben Immers Johan Diepens Paul Weststrate November 2015 Ben Immers Advies

2 Analyseniveaus Verkeer in de Stad 2

3 Vraag- en aanbodkant Vervoermiddelen en vervoerwijzen Netwerken en verplaatsingen Openbare ruimte en verkeer Vraag ist + trends Voorkeuren vervoermiddelgebruik Soorten verplaatsingen Verplaatsingspatronen Stedelijke functies Verkeersfuncties Aanbod soll Categorisering vervoermiddelen Netwerkontwerp Integraal ontwerp openbare ruimte Verkeer in de Stad Ontwerpproces 3

4 Robuuste Stedelijke Routestructuren Ontwikkeling ontwerpfilosofie, in opdracht van ANWB / NSB verkenning Vervoermiddelen en vervoerwijzen Ben Immers Advies 4

5 Trends Vervoermiddelen en vervoerwijzen: De vraagkant: met welke verplaatsingskwaliteit (welke kwaliteiten moeten we onderscheiden) willen de mobilist en de distributeur zich verplaatsen. Onderscheid maken naar typen verplaatsingen. Samenstelling van de stedelijke bevolking en voorkeuren voor huidig en toekomstig vervoermiddelbezit/vervoermiddelgebruik De aanbodkant: Opsomming van de in de stad gebruikte (te gebruiken) vervoermiddelen met hun belangrijke operationele karakteristieken (snelheid, capaciteit, breedte rijweg, rijbewijs nodig, leeftijd waarop te gebruiken, etc.) De aanbodkant: Overzicht welke vervoermiddelen (onder welke condities) samen gebruik kunnen maken van dezelfde infrastructuur (categorisering) en welke criteria daaraan ten grondslag liggen. Trends: Flexibiliteit in keuzeproces vervoerwijze/vervoermiddel (dankzij informatie-uitwisseling komt synchromodaliteit in beeld), vervoermiddel op maat per motief (naar school met bakfiets, naar werk op de elektrische fiets ook gebruikt door ouderen en voor langere verplaatsingsafstanden, naar de winkel met de stadsfiets en s avonds nog even sporten op de racefiets), lenen in plaats van bezitten, milieuvriendelijk, elektrisch, automatisch en cooperatief stedelijke distributie met kleine pickups en elektrisch aangedreven voertuigen

6 Trends (fiets-gerelateerd) Meer verplaatsingen per fiets dan per auto in de stad Groei naar 31 miljoen fietsverplaatsingen per dag tegen 18 miljoen autoverplaatsingen op de afstanden korter dan 7,5 km Door toename e-bike meer snelheidsverschillen op het fietspad Introductie van fietspaden in twee richtingen geeft problemen met fietsers op éénrichtingsfietspaden in de tegengestelde richting. Dimensie van de huidige fietspaden is te smal voor de toenemende intensiteiten Door nieuwe technieken weten we beter waar de fietser daadwerkelijk fietst. Fietsers blijken niet altijd de hierarchie van het netwerk te volgen Overleg met ANWB - 20 maart

7 Analyseniveaus Overleg met ANWB - 9 januari

8 Vraag- en aanbodkant Vraag ist + trends Aanbod soll Vervoermiddelen en vervoerwijzen Voorkeuren vervoermiddelgebruik Categorisering vervoermiddelen Netwerken en verplaatsingen Soorten verplaatsingen Verplaatsingspatrone n Netwerkontwerp Openbare ruimte en verkeer Stedelijke functies Verkeersfuncties Integraal ontwerp openbare ruimte Ontwerpproces Overleg met ANWB - 9 januari

9 Vraagkant vervoermiddelen en vervoerwijzen Flexibiliteit in keuze vervoerwijze Altijd beschikbaar Gemakkelijk in gebruik (van herkomst tot bestemming) Veilig en milieuvriendelijk Beperkte inspanning bij gebruik Lenen in plaats van bezitten

10 Aanbodkant vervoermiddelen en vervoerwijzen Diversificatie van voertuigen; per motief een ander voertuig Elektrische ondersteuning Delen van vervoermiddelen Mobiliteitsproviders ITS ondersteuning bij gebruik Automatisch rijden en parkeren Synchromodaliteit

11 Elektrische fietsen in alle maten en soorten

12 Elektrische bakfietsen en tandems in alle maten en soorten

13 Elektrische scooters in alle maten en soorten

14 Lichte elektrische voertuigen (LEV s) in alle maten en soorten

15 Elektrische voertuigen en pickup trucks in alle maten en soorten

16 Bijzondere elektrisch aangedreven voertuigen in alle maten en soorten

17 Stallen

18 Automatische voertuigen en cooperatieve systemen

19 Deelvoertuigen

20 Stedelijke distributie met kleine flexibel inzetbare voertuigen

21 Multiple purpose (breed inzetbare) voertuigen

22 Aanval E-bike op de korte ritten met de auto Journeys related to distance and transportation m ode E-bike 100% 90% 80% 19% 27% 15% 6% 2% 6% 11% 70% 26% Percentage 60% 50% 40% 30% 3% 2% 48% 34% 2% 76% 81% E-bike foot bike bus/tram/metro train car 20% 36% 10% 0% Total < 7,5 km (70% of all movements) 7,5-15km (11% of all movements) 15 km < (18% of all movements) Overleg met ANWB - 9 januari

23 Feiten over de elektrische fiets; Fietsberaad 2013 Verwachte toename per afstandsklasse. Uit onderzoek door TNO/Bovag/HBD blijkt dat per afstandsklasse de volgende toenames mogelijk zijn als de elektrische fiets gebruikt gaat worden: tot 2,5 km is geen toename te verwachten, 2,5-5 km is de verwachte groei 10%, 5-7,5 km is de verwachte groei 43%, 7,5-10 km is de verwachte groei 23% en km is de verwachte groei 38%. Gaat dit ten koste van: De fiets Het OV De auto Overleg met ANWB - 9 januari

24 Verplaatsingen per dag 2010 Tot 7,5 km 7,5 tot 15 km Meer dan 15 km Te voet fiets auto ov groei e-bike Tot 7,5 km 7,5 tot 15 km Meer dan 15 km Te voet fiets auto ov Overleg met ANWB - 9 januari

25 Toekomstperspectief per dag en per jaar Tot 7,5 km Van 23,9 naar 31,1 miljoen fietsverplaatsingen Van 25,3 naar 18,1 miljoen auto Groei # fietsverplaatsingen: 7,2 miljoen Gemiddelde verplaatsingslengte: 5 km km per dag Van 7,5 tot 15 km Van 1,7 naar 2,2 miljoen fietsverplaatsingen (groei verpl. Van 8,4 naar 7,9 miljoen autoverplaatsingen Groei # fietsverplaatsingen: Gemiddelde verplaatsingslengte: 10 km km per dag Totale verschuiving auto fiets: km/dag à 0,26 Op jaarbasis besparing Overleg met ANWB - 9 januari

26 Robuuste Stedelijke Routestructuren Ontwikkeling ontwerpfilosofie, in opdracht van ANWB / NSB Verkenning Netwerken en Verplaatsingen Ben Immers Advies 26

27 Trends Netwerken en verplaatsingen Vraagkant: steeds meer kris-kras verplaatsingen, robuustheid, verzilvering (65 plussers nemen helft groei mobiliteit voor hun rekening), E-society E-mobility (elektrisch aangedreven vervoermiddelen in alle maten en soorten, internetwinkels met bijbehorende distributiepatronen, etc. ), travel experience, flexibiliteit vraagkant, verschuiving in verplaatsingsmotieven, Aanbodkant: Ontvlechten netwerken, shared space, flexibele netwerken (bijv. beschikbaarheid in functie van de tijd), flexibele inrichting kruispunten, toepassing ICT (ISA, parkeerverwijssysteem, routekeuze, algehele ondersteuning reiziger (rijtaak maar ook algemene informatie), cooperatief rijden, automatisch rijden, etc.), markt neemt taken over van overheid, stedelijk verkeersmanagement, predictive dynamic pricing, 27 Overleg met ANWB - 20 maart

28 Analyseniveaus Overleg met ANWB - 20 maart

29 Vraag- en aanbodkant Vraag ist + trends Aanbod soll Vervoermiddelen en vervoerwijzen Voorkeuren vervoermiddelgebruik Categorisering vervoermiddelen Netwerken en verplaatsingen Soorten verplaatsingen Verplaatsingspatronen Netwerkontwerp Openbare ruimte en verkeer Stedelijke functies Verkeersfuncties Integraal ontwerp openbare ruimte Ontwerpproces Overleg met ANWB - 20 maart

30 Vraagkant vervoermiddelen en vervoerwijzen Flexibiliteit in keuze vervoerwijze Altijd beschikbaar Gemakkelijk in gebruik (van herkomst tot bestemming) Veilig en milieuvriendelijk Beperkte inspanning bij gebruik Lenen in plaats van bezitten 30 Overleg met ANWB - 20 maart

31 Aanbodkant vervoermiddelen en vervoerwijzen Diversificatie van voertuigen; per motief een ander voertuig Elektrische ondersteuning Delen van vervoermiddelen Mobiliteitsproviders ITS ondersteuning bij gebruik Automatisch rijden en parkeren Synchromodaliteit 31 Overleg met ANWB - 20 maart

32 De Vraagkant 32 Overleg met ANWB - 20 maart

33 Specificering van de vraagkant naar verplaatsingsgroepen 33 Overleg met ANWB - 20 maart

34 Ontwikkeling per onderscheiden verplaatsingsgroep 34 Overleg met ANWB - 20 maart

35 Gedragsveranderingen Mobiliteit ouderen: aandeel 65+ in 2009 en 2040 (Bron: PBL/CBS) 65+ verantwoordelijk voor bijna de helft van de mobiliteitsgroei Overleg met ANWB - 20 maart

36 Dynamiek in de vraag (bron: KiM) Werken met netwerken 36 Overleg met ANWB - 20 maart

37 Dynamiek in de vraag (bron: KiM) Werken met netwerken 37 Overleg met ANWB - 20 maart

38 Regional Travel Patterns Increased bicycle use in cities, but not in all North Wing South Wing Noord Brabant +++ Amsterdam +++ Utrecht 0 The Hague ++ Rotterdam +++ Eindhoven Overleg met ANWB - 20 maart

39 Regional Travel Patterns Share km Share trips Amsterdam 19% 34% 28% 36% Utrecht 26% 40% 35% 41% The Hague 19% 23% 23% 23% Rotterdam 11% 18% 18% 23% Eindhoven 23% 36% 28% 36% Overleg met ANWB - 20 maart

40 Suburbanisation Overleg met ANWB maart

41 Re-urbanisation Overleg met ANWB maart

42 Generation Y Overleg met ANWB maart

43 New employment arrangements Overleg met ANWB maart

44 E-commerce takes over retail Overleg met ANWB maart

45 Verzilvering van de bevolking 45 Overleg met ANWB - 20 maart

46 Aanbevolen artikel Ben Immers, Jan van der Waard en Peter Jorritsma (2013). Ontwikkelingen in mobiliteit van jongvolwassenen. In: Rooilijn, themanummer De jonge stedeling. Jaargang 46 (2013), nr. 6, blz Overleg met ANWB - 20 maart

47 De Aanbodkant 47 Overleg met ANWB - 20 maart

48 Visie robuust wegennet Werken met netwerken 48 Overleg met ANWB - 20 maart

49 Buffers: om tijdelijke variaties op te vangen Werken met netwerken 49 Overleg met ANWB - 20 maart

50 Ontwerp voor de regio Den Haag Rotterdam Werken met netwerken 50 Overleg met ANWB - 20 maart

51 Werken met netwerken 51 Overleg met ANWB - 20 maart

52 Dynamisch kruispunt Ochtendsp its Avondspi ts 52 Overleg met ANWB - 20 maart

53 Shared space 53 Overleg met ANWB - 20 maart

54 Herinrichting (eventueel tijdelijk) 54 Overleg met ANWB - 20 maart

55 Coöperatieve systemen Illustratie van een coöperatief systeem (bron: CVIS project) 55 Overleg met ANWB - 20 maart

56 Toepassingen coöperatieve systemen voor: Doorstroming (Coöperatieve verkeerslichtenregelingen, gecoördineerde verkeerslichtenregelingen, dynamische navigatieadviezen (inclusief parkeeradvies)) Veiligheid (Intersection Safety systemen, Cooperative Glare Reduction, inhaalassistent, detectie van en waarschuwing voor kwetsbare verkeersdeelnemers / het negeren van rode lichten en stopborden / ongevallen en obstakels / gevaarlijke bochten) Milieu (Dynamische navigatieadviezen (inclusief parkeeradvies), coöperatieve verkeerslichtenregelingen, gecoördineerde verkeerslichtenregelingen) Ergernissen van weggebruikers zoals bumperkleven, agressief rijgedrag, onnodig links rijden, te lage snelheid,, beperkt en onjuist gebruik richtingaanwijzer (C-ACC, systemen die gevaarlijk, asociaal of agressief gedrag opmerken en doorgeven aan de bestuurder en de directe omgeving, inhaalassistent, invoegassistent, Lane Change Assistance) 56 Overleg met ANWB - 20 maart

57 Intelligente Transport Systemen Daarnaast zijn er systemen die andere doeleinden hebben, bijvoorbeeld: Voor beheer en onderhoud: waarnemen van de staat van de weg (d.m.v. sensoren in voertuigen), detectie te zware voertuigen. Allerlei applicaties die hulpdiensten voorrang geven en voertuigen in de directe omgeving waarschuwen dat er hulpdiensten aankomen. Mobiliteitsdiensten die multimodaal reizen makkelijker maken (systemen en apps voor reis- en parkeeradvies, deelauto s, deelfietsen, carpoolen). Vraagbeïnvloeding door mobiliteitsmanagementapplicaties en variabel beprijzen. Hieraan verwant: dynamische vrachtvervoer- en logistieke diensten (synchromodaliteit, Electronic freight exchange). Dynamische toegangsrestricties (gebaseerd op actuele situatie en kenmerken van voertuigen). 57 Overleg met ANWB - 20 maart

58 Betalen naar plaats en tijd Betalen voor mobiliteit is HOT 58 Overleg met ANWB - 20 maart

59 Intelligent Speed Adaptation 59 Overleg met ANWB - 20 maart

60 Parkeerverwijssysteem (ook on board) 60 Overleg met ANWB - 20 maart

61 Robuuste Stedelijke Routestructuren Ontwikkeling ontwerpfilosofie, in opdracht van ANWB / NSB Verkenning Openbare ruimte en Verkeer Ben Immers Advies 61

62 Openbare Ruimte en Verkeer De vraagkant: te onderscheiden ruimtelijke functies en het daarmee samenhangende gebruik (verblijfsfunctie en verkeersfunctie); mogelijkheden tot menging van ruimtelijke functies; is er sprake van een hiërarchie in ruimtelijke functies (zowel qua functie als qua geografische schaal)? De aanbodkant: ontwerpprincipes volgens welke ruimtelijke functies en verkeers- en verblijfsfunctie op elkaar kunnen worden afgestemd 62 Overleg met ANWB - 20 maart

63 Trends Openbare ruimte, ruimtelijke kwaliteiten in samenhang met infrastructuur Vraagkant: dynamiek in ruimtelijke functies, verstedelijking, milieukwaliteit (CO2 neutraal), kwaliteit leefomgeving, Aanbodkant: leegstand, financiële beperkingen, mobiliteitsmanagement, smart city, maakbaarheid 63 Overleg met ANWB - 20 maart

64 Analyseniveaus Overleg met ANWB - 20 maart

65 Vraag- en aanbodkant Vraag ist + trends Aanbod soll Vervoermiddelen en vervoerwijzen Voorkeuren vervoermiddelgebruik Categorisering vervoermiddelen Netwerken en verplaatsingen Soorten verplaatsingen Verplaatsingspatronen Netwerkontwerp Openbare ruimte en verkeer Stedelijke functies Verkeersfuncties Integraal ontwerp openbare ruimte Ontwerpproces Overleg met ANWB - 20 maart

66 Vraagkant Openbare Ruimte en Verkeer Flexibiliteit in activiteitenpatronen Verstedelijking Belang kwaliteit leefomgeving (milieukwaliteit en veiligheid) Stagnatie in mobiliteitsgroei Woningmarkt verandert Vergrijzing 66 Overleg met ANWB - 20 maart

67 Aanbodkant Openbare Ruimte en Verkeer Dynamiek in ruimtelijke functies Minder ruimtelijke inrichting Krimp Zeer geavanceerde ICT-toepassingen Denken in netwerken (samenhang) Automatisch rijden en automatisch parkeren (niet meer langs de weg) 67 Overleg met ANWB - 20 maart

68 Veranderingen in de openbare ruimte De Heuvel, Tilburg 1915 Source: Regionaal Archief Tilburg.

71 Veranderingen in de openbare ruimte De Heuvel, Tilburg 2013 Source:

72 Catharijnesingel, Utrecht. Ca 1900 Veranderingen in de openbare ruimte

78 De context van vervoer verandert.. De mensen De techniek Onze leefwijzen Onze leefomgeving Onze verwachtingen

79 Ouderen blijven auto rijden

80 OV is alleen nog massavervoer

81 Inzoomen op toegankelijk OV OV en doelgroepenvervoer meer en meer communicerende vaten Toegankelijkheid in het openbaar vervoer: Bussen bijna 100% toegankelijk / lage vloer Haltes: extra investering van 87 miljoen afgelopen jaren voor aanpassing van haltes > resultaat: bijna helft van haltes toegankelijk > ± 70% van busreizen beginnen en eindigen op toegankelijk halte. Informatievoorziening blijft nog een aandachtspunt Integratie in reisadvisering Beheer van data toegankelijkheid

82 Toegankelijk ov

83

84 Aanval op de korte ritten met de auto Aanval E-bike op de korte ritten met de auto Journeys related to distance and transportation m ode E-bike 100% 90% 80% 19% 27% 15% 6% 2% 6% 11% 70% 26% Percentage 60% 50% 40% 30% 3% 2% 48% 34% 2% 76% 81% E-bike foot bike bus/tram/metro train car 20% 36% 10% 0% Total < 7,5 km (70% of all movements) 7,5-15km (11% of all movements) 15 km < (18% of all movements) Overleg met ANWB - 9 januari

85 Aanval op de korte ritten met de auto Feiten over de elektrische fiets; Fietsberaad 2013 Verwachte toename per afstandsklasse. Uit onderzoek door TNO/Bovag/HBD blijkt dat per afstandsklasse de volgende toenames mogelijk zijn als de elektrische fiets gebruikt gaat worden: tot 2,5 km is geen toename te verwachten, 2,5-5 km is de verwachte groei 10%, 5-7,5 km is de verwachte groei 43%, 7,5-10 km is de verwachte groei 23% en km is de verwachte groei 38%. Gaat dit ten koste van: De fiets Het OV De auto Overleg met ANWB - 9 januari

86 Aanval op de korte ritten met de auto Verplaatsingen per dag 2010 Tot 7,5 km 7,5 tot 15 km Meer dan 15 km Te voet fiets auto ov groei e-bike Tot 7,5 km 7,5 tot 15 km Meer dan 15 km Te voet fiets auto ov Overleg met ANWB - 9 januari

87 Aanval op de korte ritten met de auto Toekomstperspectief per dag en per jaar Tot 7,5 km Van 23,9 naar 31,1 miljoen fietsverplaatsingen Van 25,3 naar 18,1 miljoen autoverplaatsingen Groei # fietsverplaatsingen: 7,2 miljoen Gemiddelde verplaatsingslengte: 5 km km per dag Van 7,5 tot 15 km Van 1,7 naar 2,2 miljoen fietsverplaatsingen (groei verpl. Van 8,4 naar 7,9 miljoen autoverplaatsingen Groei # fietsverplaatsingen: Gemiddelde verplaatsingslengte: 10 km km per dag Totale verschuiving auto fiets: km/dag à 0,26 Op jaarbasis besparing Overleg met ANWB - 9 januari

88 De jaren 50 vooruitstrevend

89 Zelfrijdende auto binnen handbereik

90 Andere wijze van reizen in

91 Auto zoekt eigen plek : Parkeergarage rendabele investeringen?

92 Ganzen versus spreeuwen 92 Automobilisten volgen de opzet en de regels van het systeem. Fietsers kiezen gemakkelijker de route die hen uitkomt, ook al is dan niet geheel volgens de regels

93 Dominantie passant of omgeving 93 Ons ontwerp was altijd gericht op het laten stromen van het verkeer, langs verschillende assen eisen de functies rondom een aangepaste inrichting

94 Keep your lane 94 Ordening in de vorm van belijning geeft veelal een claim van de betreffende vervoerswijze

95 95 De afwikkeling van de cyclus van VRI s geeft door de toename van de fiets steeds meer problemen

96 De steden en dorpen staan onder druk

97 Acceptatie 550 doden per jaar

98 Ouderen en verkeersveiligheid Ongevallen met ouderen in de openbare ruimte gebeuren vooral met fietsen en lopen, niet bij autorijden, zo blijkt uit het vandaag gepubliceerde onderzoek "verplaatsingsongevallen bij ouderen" van VeiligheidNL in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Met name het aantal oudere fietsers dat in het ziekenhuis behandeld moet worden na een ongeval stijgt sterk. Om het aantal ongevallen terug te dringen, roept VeiligheidNL gemeenten op om meer aandacht te hebben voor verbetering en onderhoud van de infrastructuur voor fietsers en voetgangers. De kosten hiervoor betalen zich terug via de afname van de zorgkosten. Slachtoffers In het onderzoek is gekeken naar ongevallen bij ouderen in het verkeer, maar ook ongevallen onderweg zonder betrokkenheid van

99 Kans op overleven (550 doden/waarvan 50% ouderen) 99 Een maximum snelheid van 30 km geeft bij conflicten een grote kans op overleven bij voetgangers en fietsers

100 Veranderende logistiek optimalisatie? 100 Veranderend kooppatronen via internet leiden tot een forse toename bezorgverkeer

101 Veranderingen in activiteit, tijd en plek

102 Fietspaden te smal/normen verouderd

103 Bewoners grote steden ontevreden over verkeer /07/2010 Bewoners van de tien grote steden geven hun woonplaats een onvoldoende voor verkeer (5,1) en veiligheid (5,4). Dit stelt IBM op basis van het Smarter Cities onderzoek waarbij stedelingen is gevraagd naar de leefbaarheid van hun stad en of technologie het leven makkelijker en veiliger kan maken. De doelgroep van het onderzoek, dat in mei 2010 gehouden is, bestond uit personen van 18 jaar en ouder, afkomstig uit de tien grootste steden. De meeste zorgen maakt men zich over extra reistijd door verkeersdrukte, een onveilig gevoel op straat en verslechtering van de gezondheidszorg. Groningen (7,8), Nijmegen (7,5) en Utrecht (7,4) scoren het best wat betreft de leefbaarheid. Den Haag, Rotterdam en Eindhoven zijn hierin de hekkensluiters, aldus IBM. Groningen scoort als enige stad voldoende op veiligheid. Almere scoort als enige stad voldoende op parkeerfaciliteiten. Eindhovenaren maken zich bovengemiddeld zorgen over hun stad. Stedelingen vinden dat de stad moderner is geworden door betere communicatiemiddelen zoals digid en digitale verkeersinformatie. Toch vinden zij dat de stad nog niet klaar is voor de toekomst. Communicatietechnologie zou kunnen helpen om informatie en veiligheid nauwkeuriger en gemakkelijker op maat aan te bieden, zo concludeert IBM. Uit het onderzoek komt verder naar voren dat stadsbewoners het liefst in een stad wonen die 24 uur per dag, 7 dagen per week digitaal bereikbaar is. Bijvoorbeeld via internet, sms, mail of twitter

104 Fietsen in Rotterdam deelgemeente Noord

105 Fietsen in Rotterdam deelgemeente Noord

106 Opbouw van het netwerk Reistijd is bepalendvoor de opbouwvan het netwerk(trappenvan Monderman) snelheid (km/h) stroomweg >100 Gebiedsontsluitings weg road (50-80) erftoegang sweg (30-60) unlimited Reistijd (minuten)

107 Opbouw van het stedelijk netwerk Weg categorisering van Gouda stroomwegen( km/h) gebiedsontsluitingswegen (80 km/h, 50 km/h) others erftoegangswegen(30 km/h) km

108 Opbouw van het stedelijk netwerk Verblijfsgebieden van Gouda voetgangersgebied 30 km/h centrum 30 km/h woongebieden km

109 Opbouw van het stedelijk netwerk Fietsnetwerk Gouda --- regionale fietsroutes --- Primair stedelijke routes --- Secondair stedelijek routes km

110 Gebiedsontsluitingswegen in Gouda

111 Erftoegangswegen in Gouda