Hoofdstuk 12. Fietsgebruik

Transcriptie

1 Hoofdstuk 12. Fietsgebruik Samenvatting Van de Leidenaren van jaar geeft ruim negen op de tien aan over een fiets te beschikken en acht op de tien Leidenaren fietst wel eens, waarvan een groot deel wekelijks of vaker. De fiets wordt met name gebruikt om boodschappen te doen of om naar het werk of school te gaan. De fiets wordt met name gebruikt omdat het sneller is, een fietser geen parkeerproblemen heeft of vanwege de gezonde lichaamsbeweging. Omgekeerd laten mensen hun fiets staan als men teveel boodschappen mee moet nemen, de afstand te groot is of men haast heeft. De meeste fietsers ergeren zich wel eens aan het gedrag van andere weggebruikers, het niet krijgen van voorrang, het ontbreken van fietsenrekken, een hobbelig wegdek en het vaak/lang moeten wachten bij verkeerslichten. Ruim driekwart van de fietsers fietst wel eens in het donker. Van hen zegt tweederde dan meestal de verlichting aan te hebben, 11% fietst soms zonder licht en 22% heeft nooit het licht aan in het donker. Jongeren, alleenstaanden en bewoners van het stadsdeel Midden fietsen vaker zonder verlichting in het donker. Driekwart van de fietsers en bijna negen op de tien automobilisten vindt dat de overheid uit veiligheidsoogpunt strenger moet optreden tegen fietsers zonder licht. Zelfs van de fietsers die zelf zonder licht fietsen vindt bijna de helft dat ze daarop strenger aangepakt zouden moeten worden. Vragenlijst De volgende vragen gaan over het gebruik van vervoermiddelen binnen Leiden. 1. Hoe vaak maakt u gebruik van de fiets? nooit, ik heb geen fiets vraag 9 nooit, ik heb wel een fiets vraag 9 enkele malen per jaar eens per maand wekelijks (vrijwel) dagelijks anders, te weten.. 2. Met welk doel gebruikt u de fiets met name, en waarvoor nog meer? (meerdere mogelijkheden, niet helpen) met name nog meer naar werk/school boodschappen doen/winkelen naar hobby/cursus/uitgaan naar familie/vrienden om tochtjes te maken anders, te weten.. 1

2 3. Wat zijn bij normale weersomstandigheden redenen om voor sommige ritten binnen Leiden wel voor de fiets te kiezen en voor andere ritten juist niet? a. Wel voor fiets (niet helpen) gezondheid/ beweging parkeerproblemen bestemming sneller mooie route milieuoverwegingen geen alternatief (heeft geen auto of slechte verbinding OV) kosten mooi weer anders, nl b. Niet voor fiets (niet helpen) hoeveelheid boodschappen/bagage afstand onveiligheid route haast, moet er snel zijn slecht weer anders, nl 4. Spelen voor ritten binnen Leiden de afstand en de route mee indien u twijfelt of u wel of niet de fiets zal nemen? a. afstand ja, bij welke afstand kiest u meestal nog wel voor de fiets? b. route die u binnen Leiden aflegt ja, wat is een reden om niet met de fiets te gaan? 5. Ik ga u een aantal mogelijke ergernissen opnoemen die u kunt tegenkomen bij het gebruik van de fiets. Ik vraag u of u deze ergernissen als fietser in Leiden vaak, regelmatig, soms of eigenlijk nooit tegenkomt. [Deze lijst wordt in tweeen geknipt, zodat elk aspect door ca. 200 fietsers wordt beoordeeld]. ERGERNISSEN vaak regelmatig soms nooit a. veel omrijden b. slechte bewegwijzering c. ontbreken straatnaamborden d. gedrag van andere weggebruikers e. hobbelig wegdek f. krappe bochtjes g. te vaak en te lang wachten bij verkeerslichten h. geen voorrang krijgen als je het wel hebt i. geen voorrang op hoofdroutes j. fietspaden ontbreken k. fietspaden of stroken te smal l. auto s op fietspaden of stroken m. plassen op het wegdek n. gladheid [bestrijding, eerst de rijbaan, dan het fietspad] o. diefstal p. afwezigheid van fietsenrekken q. geluid- en stankhinder r. route sociaal onveilig 2

3 6. Tot slot een vraag over fietsverlichting. Fietst u wel eens in het donker? ja vraag 8 7. Als u in het donker fietst, heeft u dan uw licht aan? Voor de duidelijkheid: de enquête is anoniem dus u kunt eerlijk antwoord geven. ja, meestal wel soms 8. Vindt u als fietser dat de politie uit veiligheidsoogpunt strenger moet optreden tegen fietsers zonder licht? ja 9. Nu wil ik u de zelfde vraag stellen als automobilist: Vindt u als automobilist dat de politie uit veiligheidsoogpunt strenger moet optreden tegen fietsers zonder licht? (wordt gecombineerd met BLOK F, vraag 5 over autobezit) ja Uitkomsten Binnen het Grote Steden Beleid is ten doel gesteld om het fietsverkeer jaarlijks met 2% te laten groeien 1. Deze groei valt evenwel moeilijk te meten. Gezocht is naar een combinatie van de Stadsenquête met het vergelijken van fiets-tellingen die periodiek in de gemeente worden gehouden. Omdat het dit jaar de eerste keer is dat dit onderwerp aan bod komt in de Stadsenquête zal pas na herhalingsonderzoek meer inzicht ontstaan in de groei van het fietsverkeer. Daarnaast is de afdeling Vervoer en Verkeer geïnteresseerd in de mening van de fietser over de infrastructuur: waar liggen de grootste ergernissen. Bij het inrichten van de fietsroutes kan hiermee rekening worden gehouden. In dit hoofdstuk wordt naast het fietsgebruik dan ook gekeken naar de factoren die hierop van invloed zijn en de belangrijkste fietsergernissen. Tot slot wordt ingegaan op het gebruik van fietsverlichting in het donker en de acceptatie van fietsen zonder verlichting Frequentie en doel Van de Leidenaren van jaar geeft 93% aan over een fiets te beschikken en fietst 83% wel eens, waarvan het merendeel wekelijks of vaker. Tabel 12.1a: Frequentie fietsgebruik Meerdere keren per week 57% Wekelijks 21% Eens per maand 4% Enkele malen per jaar 5% Nooit, heb wel een fiets 6% Nooit, heb geen fiets 7% 100% De fiets wordt met name gebruikt om boodschappen te doen of om naar het werk of school te gaan, op afstand gevolgd door familiebezoek, cursus/uitgaan of tochtjes maken. 1 Zie ook 2.9: vervoermiddel naar werk 3

4 Tabel 12.1b: Belangrijkste doelen fietsgebruik (in % fietsers) Boodschappen doen/winkelen 74% Naar werk/school 52% Naar familie/vrienden 24% Naar hobby/cursus/uitgaan 18% Om tochtjes te maken 13% Voor alles 5% Station 5% Kinderen naar school 2% Anders 1% Het fietsgebruik kan per groep verschillen. Zo gebruiken respondenten jonger dan 35 jaar de fiets vaker om een cursus/hobby te bezoeken of om uit te gaan, 35-plussers om boodschappen te doen en 50-plussers om tochtjes te maken Motivatie keuze voor fiets Aan de respondenten is gevraagd wat bij normale weersomstandigheden de redenen zijn om voor sommige ritten binnen Leiden voor de fiets te kiezen en voor andere ritten juist niet. In de onderstaande tabel worden de belangrijkste redenen weergegeven. Tabel 12.2a: Redenen om bij normaal weer binnen Leiden wel/niet voor de fiets te kiezen (in % fietsers) Wel met fiets Niet met fiets 1. Sneller 47% 1. Hoeveelheid boodschappen/bagage 35% 2. Parkeerproblemen bestemming 39% 2. Afstand 28% 3. Gezondheid/beweging 22% 3. Haast, moet er snel zijn 9% 4. Geen alternatief 10% 4. Onveiligheid route 4% 5. Mooie route 6% 5. Luiheid/gemak 3% 6. Milieu overwegingen 5% 6. Met kinderen 3% 7. Altijd fiets 4% 7. Geen stallingmogelijkheden 1% 8. Kosten 4% 8. Lekke band 1% 9. Drank op 3% 10. Gemakkelijker, handiger 3% 11. Geen rijbewijs 2% Invloed afstand en route Aansluitend is gevraagd of voor ritten binnen Leiden afstand en route meespelen indien men twijfelt of men wel of niet de fiets zal nemen. Eenderde van de fietsers geeft aan dat afstand dan een rol speelt. De route speelt voor één op de tien een rol. De afstand speelt vaker een rol dan de route. De afstanden die mensen aangeven als zijnde maximale fietsafstanden verschillen aanzienlijk en varieren van 2 à 3 km (afstanden in eigen district) tot afstanden in de regio (tot aan Den Haag). In grote lijnen zijn er twee manieren waarop mensen hun maximale fietsafstand bepalen: a) aantal kilometers: maximale afstand per fiets meestal 5 à 10 km b) plaatsbepalingen: binnen de gemeentegrenzen Leiden Bij de fietsers voor wie de route een rol speelt bij de keuze voor de fiets of auto worden de volgende aspecten meegegeven: - s Avonds/ in het donker niet of niet langs bepaalde stukken - Als de route gemakkelijk is met de auto - Als je ergens niet kunt parkeren/geen fietsenrekken aanwezig zijn 4

5 12.3 Fietsergernissen De fietsgebruikers is een aantal mogelijke ergernissen voorgelegd die ze onderweg kunnen tegenkomen. De meeste fietsers ergeren zich wel eens aan het gedrag van andere weggebruikers, het niet krijgen van voorrang, het ontbreken van fietsenrekken, een hobbelig wegdek en het vaak/lang moeten wachten bij verkeerslichten. Grafiek 12.3: Fietsergernissen (in % fietsers) Gedrag andere weggebruikers Geen voorrang krijgen Afwezigheid fietsenrekken Hobbelig wegdek Vaak/lang wachten bij verk. Lichten Diefstal Auto's op fietspaden Geen voorrang op hoofdroutes Fietspaden te smal Ontbreken fietspaden Plassen op wegdek Geluid en stankhinder Route sociaal onveilig Gladheid Ontbreken straatnaamborden Veel omrijden Krappe bochtjes Slechte bewegwijzering 0% 25% 50% 75% 100% Vaak Regelmatig Soms 5

6 12.4 Fietsverlichting Ruim driekwart van de fietsers (78%) fietst wel eens in het donker. Dit geldt minder vaak voor vrouwen en 50-plussers. Tweederde van de respondenten die wel eens in het donker fietsen geeft aan meestal met verlichting te fietsen, 11% fietst soms zonder licht en 22% heeft nooit het licht aan in het donker. Jongeren, alleenstaanden en bewoners van het stadsdeel Midden fietsen vaker zonder verlichting in het donker. Tabel 12.4a: Percentage fietsers dat in het donker nooit met fietsverlichting fietst (in % fietsers in donker) Totaal 22% Sekse Man 23% District Vrouw 20% Midden 33% Noord 15% Leeftijd Zuid 26% % West 11% % 50+ 3% Optreden tegen fietsers zonder licht Driekwart van de fietsers vindt dat de overheid uit veiligheidsoogpunt strenger moet optreden tegen fietsers zonder licht. Van de fietsers die zelf zonder licht fietsen vindt toch nog 44% dat ze strenger aangepakt zouden moeten worden. Aansluitend is aan fietsers die zelf ook autorijden dezelfde vraag gesteld, maar dan als automobilist. Van de automobilisten die meestal of soms met verlichting fietsen vindt nu 90% dat de politie strenger moet optreden tegen fietsers die zonder verlichting in het donker fietsen. Voor automobilisten die zonder verlichting fietsen ligt dit percentage op 70%. Tabel 12.4b: Strenger optreden tegen fietsen zonder verlichting (% ja) Fietsers die zelf in het donker met licht fietsen 82% Fietsers die zelf in het donker zonder licht fietsen 44% Automobilisten die als fietser met licht fietsen 90% Automobilisten die als fietser zonder licht fietsen 70% 6