de plus DORPEN HOREN STRAKS WEER BIJ ELKAAR natuur en economie in balans OVER KANSEN EN VEILIGHEID Themamagazine N381, november 2014

Transcriptie

1 de plus Themamagazine N381, november 2014 Nummer 1: Maatregelen wegen rondom N381 Drachten - Drentse grens natuur en economie in balans OVER KANSEN EN VEILIGHEID DORPEN HOREN STRAKS WEER BIJ ELKAAR Themamagazine N381 1

2 vooraf Veiligheid & leefbaarheid Mei de mienskip en foar de mienskip. Het klinkt u misschien niet onbekend in de oren. Dit is het credo waarmee de provincie Fryslân haar werk voor de gemeenschap van Fryslân uitvoert. Ook bij de verbreding en aanleg van de nieuwe N381 tussen Drachten en de Drentse grens. Het zichtbare werk is begonnen in april Daarmee wordt na een lange periode van voorbereiding de nieuwe weg stukje bij beetje zichtbaar. Het project N381 is meer dan de aanleg van een weg. We pakken ook het gebied eromheen aan. Van het verbeteren van de verkeersveiligheid door de snelheid te beperken en het herinrichten van dorpskernen tot shared-space pleinen. Van het aanbrengen van natuurversterkende voorzieningen zoals ecologisch verantwoorde beplanting, vistrappen en faunapassages tot de aanleg van nieuwe recreatieroutes in het bos, door het land en over het water. Er staat van alles op stapel. Allemaal maatregelen die we voor u gaan realiseren. Eind 2015 willen we hier grotendeels mee klaar zijn. In dit themanummer geven we een overzicht van alle maatregelen die worden getroffen om de infrastructuur te verbeteren in de omgeving van de N381. Bij u in de buurt. Daarnaast geven verschillende personen die betrokken zijn bij de gebiedsontwikkeling hun visie op de meerwaarde van dit project waar - bij veiligheid en leefbaarheid terugkerende thema s blijken. Blader snel door en zie welke plus uw buurt leuker én veiliger gaat maken. Provincie Fryslân Namens Gedeputeerde Staten Gedeputeerde Sietske Poepjes COLOFON De Plus is een uitgave van provincie Fryslân en wordt verspreid onder omwonenden rondom de N381 Drachten Drentse grens. Redactie Redactie Communicatie N381 provincie Fryslân Ontwerp en vormgeving GH+O communicatie en creatie Fotografie Fotoclub Harambe en Klaas Pot Tekeningen Arcadis, Leonoor van der Linden Druk provincie Fryslân Oplage 3250 Redactieadres Vaart Westzijde 14, 8435 WC Donkerbroek Telefoon (0516) N381@fryslan.nl De getoonde impressies, plattegronden en schetsen zijn indicatief en hieraan kunnen geen rechten ontleend worden. 2 de plus

3 Werk aan de weg in uw dorp, buurt of straat! Provincie Fryslân heeft in mei, juni en juli 2014 bijeenkomsten georganiseerd in Wijnjewoude, Frieschepalen, Ureterp, Appelscha en Donkerbroek. Tijdens deze bijeenkomsten is een aantal maatregelen toegelicht die in de komende periode, in deze gebieden, worden uitgevoerd. Het betreffen maatregelen voor de wegen rondom de N381, waarbij het meestal gaat om de herinrichting van de weg; zogenaamde inframaatregelen. Op de volgende pagina s leest u meer over de doelstelling, de werkzaamheden en het eindresultaat van de inframaatregelen voor uw buurt. Ook krijgt u een goed beeld van de totale omvang, invulling en samenhang. Deze maatregelen worden uitgevoerd vanuit de Gebiedsontwikkeling N381 binnen de gemeenten Opsterland en Ooststellingwerf. Afremmen! Met welke middelen wordt ervoor gezorgd dat er minder hard gereden wordt? Anne Meijer, omgevingsmanager N381 namens Provincie Fryslân licht dit toe: Dit doen we op verschillende manieren. In de eerste plaats wordt de maximale toegestane snelheid binnen en buiten de bebouwde kom verlaagd. Dit wordt maximaal 30 km/u binnen de bebouwde kom en 60 km/u daarbuiten. Daarnaast richten we kruisingen en pleinen zo in dat wegen niet rechtstreeks op elkaar lijken aan te sluiten. Hierdoor neemt de bestuurder wat snelheid terug. Datzelfde effect bereiken we door bepaalde kruispunten, met name in de bebouwde kom, in te richten als sharedspace gebied. Ook het verhoogd of verlaagd aanleggen van drempels zullen het verkeer afremmen. Tenslotte is op de wegen buiten de bebouwde kom veelal gekozen voor tweekleuren asfalt. Donkergrijze stroken langs de zijkanten van de weg en een lichtere kleur in het midden. Hierdoor lijkt de weg smaller dan hij in werkelijkheid is, waardoor automobilisten minder hard zullen rijden. BERMEN In een aantal gevallen worden de bermen of verharding naast de weg ingericht met zogenaamde gras-betonstroken of -blokken. De afbeelding laat zien hoe dit eruit ziet. De voordelen van grasbetonstroken ten opzichte van verharding met grind of granulaat zijn onder andere: geschikt voor gebieden waar veel landbouwverkeer rijdt; minder gevoelig voor verzakking door zwaar transport en slecht weer; groenere bermen omdat vegetatie in de openingen kan groeien; onderhoudsvriendelijk voor de wegbeheerder. Shared-space U komt de term shared-space een aantal keer tegen in de toelichting op de inframaatregelen. Maar wat houdt deze term nu precies in? Leonoor van der Linden, landschapsarchitect bij Arcadis Nederland, geeft opheldering; Shared space of gedeeld ruimtegebruik is een verkeersconcept dat de relatie tussen verkeersveiligheid en de openbare ruimte centraal stelt. De verblijfsruimte wordt vanuit de menselijke maat en norm ingericht. De primaire functie is dan ook niet langer verkeersruimte. Een belangrijk kenmerk van shared space is het ontbreken van verkeersborden en verkeerslichten. Door alerter en verantwoordelijker rijgedrag van automobilisten neemt de verkeersveiligheid toe. Want iedereen maakt gebruik van dezelfde ruimte. Ook gaat shared space uit van de culturele en historische waarden van een gebied, en deze worden als elementen gebruikt voor het inrichten van een straat. Dit is ook een factor die de ruimtelijke kwaliteit verhoogt. Door de verhoogde leefbaarheid wordt het gebied aantrekkelijk voor bewoners en bezoekers. Themamagazine N381 3

4 De N381 wordt veiliger en fraaier de plus 32

5 in dit nummer 8 Trots op resultaat van vertrouwen Gedeputeerden Johannes Kramer & Sietske Poepjes vertellen. 10 Ruimte bieden aan participatie Voorzitter Tine Bijstra en secretaris Theun Miedema vertellen wat de Gebiedscommissie N381 inmiddels heeft bereikt. Maatregelen Frieschepalen 12 Maatregelen Ureterp Minder ongevallen is pure winst Volgens wethouder Wietze Kooistra van gemeente Opsterland. Maatregelen Wijnjewoude Van door-race-dorp naar verblijfsdorp Joop van Bergen weet als actief lid van de Stuurgroep N381 Wijnjewoude waar hij over praat. 24 Donkerbroek, over kansen en veiligheid Namens Dorpsbelang Donkerbroek delen voorzitter Evert Bosma en secretaris Gerrit Sleifer hun visie. Maatregelen Donkerbroek Natuur & economie in balans Aan het woord is Jan Henk Veenhouwer, wethouder in de gemeente Ooststellingwerf. Maatregelen Appelscha Versterking van landschap en gemeenschap Peter Kroeze, projectmanager N381 is vanuit de provincie Fryslân verantwoordelijk voor het dagelijks reilen en zeilen bij de N381. Themamagazine N381 5

6 pag. 18 pag. 18 pag. 14 pag. 14 pag. 18 pag de plus

7 pag. 26 pag. 30 pag. 26 Themamagazine N381 7

8 TROTS OP HET RESULTAAT VAN VERTROUWEN Het project N381 Drachten Drentse grens is een van de grote infraprojecten van de provincie Fryslân. We vragen gedeputeerden Johannes Kramer (FNP), verantwoordelijk voor de portefeuille Landelijk Gebied, en Sietske Poepjes (CDA), verantwoordelijk voor de portefeuille Infra, Verkeer & Vervoer, waarom de provincie zowel in de weg als in het gebied eromheen investeert. Te gast in het gebied Met ons werk willen we bijdragen aan de leefbaarheid in en de ontwikkeling van Fryslân aldus gedeputeerde Johannes Kramer. Niet alleen de leefbaarheid op de lange termijn, maar ook op de korte termijn. Sietske Poepjes vult hem aan: Infraprojecten hebben een grote impact op het gebied waar ze worden gerealiseerd. Dat zien we in Fryslân op dit moment op meerdere plaatsen, zoals bij de Haak om Leeuwarden en de aanleg van de Centrale As. We zijn ons als provincie bij al deze projecten, ook bij de N381, zeer bewust van het feit dat we te gast zijn in het gebied. Kramer beaamt dit: We proberen daarom alle componenten in ogenschouw te nemen. Het kan niet zo zijn dat we als provincie een weg aanleggen zonder de inwoners in het gebied hierbij te betrekken. 8 de plus

9 Een typerende mentaliteit van onze provincie; je verantwoordelijk voelen Belofte De maatregelen die nu worden uitgevoerd, is de belofte die Piet Adema (in de plan vormingsfase verantwoordelijk gedeputeerde) in 2009 aan de inwoners van de streek deed. Hij beloofde dat het gebied met een plus achter zou worden gelaten. Sindsdien is er, vooral achter de schermen, ontzettend veel werk verzet om samen met de inwoners van Wijnjewoude, Ureterp, Frieschepalen, Donkerbroek en Appelscha een verkeersveilige, landschappelijk en ecologische verbetering te ontwikkelen waarmee deze plus realiteit wordt. Naar de mensen toe We hebben de mienskip actief betrokken bij de uitwerking van de plannen voor het gebied rondom de weg. Daarvoor is in 2010 de Gebiedscommissie N381 opgericht. Zij hebben samen met het projectteam N381 echt fantastisch werk verricht op het gebied van het stimuleren van inwonersparticipatie en het creëren van draagvlak, vertelt gedeputeerde Kramer. Ze hebben de mensen opgezocht. Door bijeenkomsten te houden en met huiskamerbezoeken. Natuurlijk was er ook genoeg discussie en bezwaar, maar iedereen is serieus genomen, aldus Poepjes. Door van onderop te werken hebben heel veel bereikt met dit project. Hiermee doelt ze niet alleen op de daadwerkelijke verbeteringen op en rondom de N381, maar vooral op de manier van samenwerken met de omgeving. Unieke aanpak Het projectteam N381 en de Gebiedscommissie N381 hebben al vroeg in het traject inwoners mee laten denken over wat er in hun gemeen schap nodig was. Doordat de betrokken belangengroepen zich zo goed voorbereid hebben, zijn dit waardevolle partners voor de provincie in het proces. Mijn verwachting is dat je in de toekomst steeds meer ziet dat zaken van onderop bestuurd worden, aldus Poepjes. Ook denk ik dat dit een typerende mentaliteit is voor onze provincie: vertrouwen geven en samen werken. Je verantwoordelijk voelen. Maar vooral bestuurders uitdagen om met meer te komen dan een mooi praatje en dito plaatje. Kramer: Dit is een unieke aanpak. In geen enkele andere provincie zie je deze handelswijze. We hebben als provinciebestuur vertrouwen nodig vanuit de mienskip. En dat vertrouwen hebben we hier gekregen, daar ben ik trots op. Themamagazine N381 9

10 RUIMTE BIEDEN AAN Ga sober en doelmatig te werk, maar houd de plus in stand. Dat was de opdracht die we van de provincie meekregen, vertelt Bijstra. Met dit doel helder voor ogen zijn de ideeën en plannen tot maatregelen uitgewerkt. Miedema: Een aangename bijkomstigheid is dat er voldoende financiële ruimte was voor het verwezenlijken van de wensen van de inwoners uit het gebied. Dan ben je zeker van dat de plannen draagvlak hebben in de streek. Impact op de leefomgeving In de dorpen grenzend aan de huidige weg verandert veel met het verleggen van de N381. Naar de impact van deze verandering is uitgebreide studie gedaan. We hebben heel veel gepraat met en geluisterd naar de mensen, aldus Bijstra. Er is ruimte geboden aan voor-, maar ook aan tegenstand. We hebben geprobeerd in elke discussie het gemeengoed en de doelstelling voor het hele gebied op een positieve manier te blijven belichten. Men denkt na over hun eigen streek en ziet kansen om er iets beters van te maken Miedema vult haar aan: We willen met deze plannen voornamelijk de leefomgeving verbeteren op verkeerskundig gebied. Dat er naast voordelen ook problemen in de omliggende 10 de plus

11 In 2010 gaf de provincie Fryslân opdracht om naast de plannen voor de N381, ook een plan te maken voor het hele omringende gebied. Dit plan vormde de basis voor de plus voor de streek. Een Gebiedscommissie met leden vanuit de lokale politiek, deskundigen, projectteamleden N381, maar ook inwoners uit het gebied, is met dit plan aan de slag gegaan. Voorzitter Tine Bijstra en secretaris Theun Miedema vertellen wat de Gebiedscommissie N381 inmiddels heeft bereikt. PARTICIPATIE gebieden zouden ontstaan, daarvan waren we ons bewust. De impact van het project in ecologische en landschappelijke zin is aanzienlijk. Vanuit het project N381 waren al maatregelen opgenomen om dit te voorkomen of te compenseren. Er is samen met de omgeving gezocht naar de beste oplossingen. Toelichting plannen Miedema: We hebben de mensen veel opgezocht om de plannen in de verschillende stadia toe te lichten. Dit werd gewaardeerd. In juni en juli 2014 hebben we tijdens inloopmarkten in Wijnjewoude, Ureterp, Frieschepalen, Appelscha en Donkerbroek een toelichting gegeven op de details van vooral de inframaatregelen per dorp of streek. Duidelijk zichtbare maatregelen zoals de verbetering van het wegprofiel met twee kleuren asfalt, de aanleg van verkeersdrempels en de inrichting van kruispunten. Maar ook maatregelen die niet direct zichtbaar zijn. Als voorbeeld noemt Miedema de brug in de nieuwe weg over het Koningsdiep (Âlddjip). Hier worden extra brede faunapassages toegepast. Het zal weinig mensen gaan opvallen, maar ze dragen wel degelijk bij aan de ecologische versterking van het gebied. Succes Op de vraag wat het grootste succes van dit project is, antwoordt Bijstra: Voor mij is dat de samenwerking en communicatie met de streek. Een plan dat gedragen en aangedragen is vanuit de streek. Daar is door veel mensen ontzettend veel tijd en energie in gestoken. De mensen zien dat er naar hun is geluisterd en dat hier wat mee is gedaan. En we hebben geprobeerd te zoeken naar acceptabele oplossingen voor de mensen die weerstand boden. Ons speerpunt is dat draagvlak van onderop bijdraagt aan het slagen en de kwaliteit van het eindresultaat. Het dwingt mensen om verder te kijken en te denken dan hun eigen erf. Men denkt na over hun eigen streek en ziet kansen om er iets beters van te maken. Themamagazine N381 11

12 FRIESCHEPALEN KRUISING DE SLÛS, HEARSTERWEI, KROMHOEK, TOLHEKSLEANE DE SCHANS TERUG IN HET HART VAN HET DORP. In Frieschepalen krijgt de kruising De Slûs, Hearsterwei, Kromhoek, Tolheksleane naast een verkeers functie ook een verblijfsfunctie als plein vanuit het shared-space principe. Met een identiteit die verwijst naar de historische Schans van Frieschepalen. Een sfeervol plein uitgevoerd in warme rood bruine klinkers met moderne donkergrijze zitelementen en wegbanden. Het terras van Café Ma Kelly sluit direct aan op het plein en zal een soortgelijke uitstraling krijgen, wat voor levendigheid zorgt. KENMERKEN VAN HET NIEUWE PLEIN: Veel groen met mooie bomen en hagen. Sfeervol en passend bij het karakter van het dorp. Het hart van het dorp krijgt een verblijfsfunctie in de vorm van het plein. Sfeervolle en energiezuinige straatverlichting. Op en rond het plein geldt een snelheidsbeperking van 30 km/u. Het plein is iets bol en de rijroutes vanuit alle richtingen worden iets verlegd, hierdoor wordt het verkeer gedwongen rustig te rijden. Aandacht voor een veilige oversteek van fietsers richting de Bodding. Het plein is nog steeds toegankelijk voor alle soorten wegverkeer. DE SLÛS WORDT OOK ONDER HANDEN GENOMEN: De weg krijgt nieuw asfalt. Aan de noordzijde van De Slûs worden bomen in een groenstrook geplant. De straatverlichting van het plein wordt hier ook toegepast om eenheid te creëren. De kruising De Slûs - De Bodding krijgt een andere uitstraling. Het kruisingsvlak wordt ingericht als een verlaagd plateau met een klinkerbestrating. Met aandacht voor een veilige oversteek van fietsers richting de Bodding. 12 de plus

13 Aanzicht Frieschepalen vanaf Tolheksleane Start uitvoering najaar 2015 Werkzaamheden klaar eind 2015 Uitvoerende partij aannemer is nog niet bekend. Aanbesteding is in voorbereiding. Vogelvlucht Frieschepalen Bovenaanzicht Frieschepalen Themamagazine N381 13

14 URETERP FRIESCHEPALEN-URETERP, DE FEART BUITEN DE BEBOUWDE KOM De Feart wordt buiten de bebouwde kom ingericht als een veilige 60 km/u weg. Met een veiliger wegprofiel en snelheidsremmende voorzieningen in de vorm van visuele wegversmalling, gekleurde kruisingsvlakken en verhoogde plateaus. Ingericht als 60 km/u weg. Aanpassing van kruisingsvlakken met gekleurd asfalt. Tweekleuren asfalt op de wegen; langs weerzijden van de weg zorgen donkergrijze stroken voor visuele versmalling van de weg. Op verschillende plekken snelheidsremmende drempels uitgevoerd in asfalt. De bermen worden voorzien van grasbetonstroken. Start uitvoering najaar 2014 Werkzaamheden klaar begin 2015 Uitvoerende partij MNO Vervat NL BV, onderdeel van Boskalis 14 de Aanzicht plus kruising De Feart - Tsjerkeleane

15 Start uitvoering begin 2015 Werkzaamheden klaar najaar 2015 Uitvoerende partij Aannemer is nog niet bekend. Aanbesteding is in voorbereiding. Bovenaanzicht Selmien East SELMIEN EAST In Selmien East wordt de kruising met de Weibuorren- Tsjerkeleane ingericht als pleinconstructie. De looproute naar de kerk wordt gescheiden van het plein aangelegd. Zo is er plek voor iedere weggebruiker in dit shared-space gebied. Met een verbetering van het wegprofiel en snelheidsremmende maatregelen wordt Selmien East veranderd van racebaan naar een veilige ontsluitingsroute tussen Ureterp en Drachten. Ingericht als 60 km/u weg. Aanpassing van kruisingsvlakken met klinkers. Sfeervolle en energiezuinige straatverlichting. Vogelvlucht Selmien East Themamagazine N381 Aanzicht Selmien East 15

16 MINDER ONGEVALLEN is PURE WINST Met het nieuwe tracé en de bijkomende maatregelen grijpen we stevig in het landschap in. Dan moet je met goede argumenten en voordelen komen om je achterban te overtuigen van de noodzaak, vertelt wethouder Wietze Kooistra van gemeente Opsterland. En die argumenten zijn er. Trillende bloempotten Voor de gemeente Opsterland is verkeers veiligheid één van de hoofdargumenten, daar is iedereen het over eens. Met name de bocht bij Wijnjewoude is berucht vanwege het hoge aantal verkeers ongevallen. Daar kunnen we met de nieuwe weg iets aan doen. Minder verkeersongevallen is voor ons de belangrijkste winst. Kooistra is vanaf het begin van zijn ambtstermijn betrokken bij de gebiedsontwikkeling vanuit de Stuurgroep N381, net zoals zijn collega wethouders uit de anderen gemeenten in het plangebied. Hij kent het project van haver tot gort. De inwoners van Klein Groningen krijgen ook rust. Met de huidige N381 voor de deur trillen de bloempotten hier bij veel mensen uit de vensterbanken. Dat is straks voorbij. Onderliggend wegennet Kooistra vervolgt: Gemeente Opsterland heeft zich sterk gemaakt voor gebiedsontwikkeling. Doordat de provincie Fryslân middelen en mensen beschikbaar heeft gesteld om in de omliggende dorpen de leefbaarheid te verbeteren zijn er grote stappen gezet. Ook op plaatsen die niet direct aansluiting lijken te hebben met het plangebied van de N381, zoals De Feart tussen Frieschepalen en Ureterp. Deze onveilige weg wordt meegenomen in de aanpak vanuit de inframaatregelen en zal dit najaar op de schop gaan. Dit is een fijne meevaller voor de gemeente Opsterland. Daardoor kan de beloofde plus in het gebied meer gestalte krijgen. 16 de plus

17 Draagvlak creëren betekent dat je mensen vraagt na te denken over wat nodig is Draagvlak maximaliseren Draagvlak creëren betekent dat je mensen vraagt na te denken over wat nodig is. Binnen een natuurlijk proces is dat een constructieve manier om tot oplossingen te komen. Dat zagen we goed terug in de aanpak van Wijnjewoude, Klein Groningen en Weinterp, vertelt Rinus Froma projectmanager maatregelen gebiedsontwikkeling N381 binnen de gemeente Opsterland. Af en toe moesten we wel een beetje afremmen. Het is dan ook niet zo dat alles zomaar ingewilligd is, nuanceert Kooistra. De voorwaarden die de provincie Fryslân hanteert om ergens middelen voor vrij te maken lagen soms haaks op de wensen. Nu of nooit Froma: Maar voor de meeste wensen gold gewoon; het is nu of nooit. Het geld is er nu, we moeten het nu doen. Er was ruimte om bijzondere gevallen te onderzoeken. Zoals het handhaven van de fietstunnel onder de Opperhaudmare. De fietstunnel draagt voor veel inwoners zoveel emotie in zich mee vanuit het verleden, dat de Stuurgroep N381 Wijnjewoude er voor gepleit heeft deze, tegen alle logica in, te behouden. Bespreekbaar maken De plannen zijn niet zonder slag of stoot tot stand gekomen, zo vertelt Kooistra; Aandacht voor tegenstand bleek heel belangrijk. Vooral in de gevallen in het buitengebied. We hebben ons best gedaan om rekening te houden met de wensen van de burgers. Toch zijn er gevallen geweest waar mensen zich te kort gedaan hebben gevoeld en nog steeds voelen. De pijnplekken benoemen hielp soms al bij het accepteren van de maatregelen. Heldere communicatie en steeds de speerpunten van het plan naar voren brengen, heeft hieraan bijgedragen. Beide heren zijn erg positief over de versterking van het cultuurhistorisch landschap met het opknappen van de recreatieve voorzieningen zoals de Turf route en fiets- en wandelpaden. Een enorme opwaardering van het hele gebied, aldus Kooistra. Themamagazine N381 17

18 WIJNJEWOUDE HERINRICHTING OPPERHAUDMARE De N381 krijgt vanaf de bocht bij Wijnjewoude tot aan Oosterwolde een nieuwe ligging. Voor de oude N381 (Opperhaudmare) vervalt daarmee de functie van provinciale weg. Tussen de huidige verkeerslichten bij Wijnjewoude en de Nanningaweg bij Oosterwolde wordt dit traject ingericht als 60 km/u weg. Hiermee krijgt dit gebied een ander karakter; van dynamische verkeersader naar landelijke rust. Voor de inwoners van dit gebied, zoals in Klein Groningen, is dit een behoorlijke verandering betekent. Van provinciale weg (80 km/u) naar gemeentelijke weg (60 km/u). Kruispunten worden opnieuw ingericht als roodbruine wegvlakken. Tweekleuren asfalt op de wegen; langs weerzijden van de weg zorgen donkergrijze stroken voor visuele versmalling van de weg. De parallelweg tussen Drachten en Wijnjewoude wordt opgeknapt en uitgevoerd met bermversteviging voor landbouwverkeer. De aangrenzende (agrarische) percelen tussen Wijnjewoude en Oosterwolde krijgen een oprit vanaf de weg. De parallelweg wordt als fietspad ingericht. Aanzicht kruising Klein Groningen - Opperhaudmare 18 de plus

19 Start uitvoering zomer 2015 Werkzaamheden klaar eind 2015 Uitvoerende partij De werkzaamheden worden in twee delen uitgevoerd. Deel 1 van de Bûtewei (Wijnjewoude) tot de brug over de Opsterlânske Kompajonsfeart bij Donkerbroek is volop in voorbereiding bij de aannemer MNO Vervat NL BV. Bovenaanzicht kruising Opperhaudmare - Weinterp / Merkebuorren Deel 2 vanaf de brug tot aan de Nanningaweg zal nog worden aanbesteed. Aanzicht kruising Opperhaudmare - Klein Groningen Bovenaanzicht Klein Groningen Themamagazine N381 19

20 WIJNJEWOUDE MERKEBUORREN Een sfeervolle en groene Merkebuorren. Het gebied van de kerk tot aan de muziekkoepel wordt ingericht als shared-space en voorzien van zitelementen en sfeervolle straatverlichting. Hiermee krijgt dit gebied naast een verkeersfunctie ook een verblijfsfunctie. Zowel de weg- als de voetpaden worden uitgevoerd in een roodbruine klinkerbestrating met een donkergrijze betonnen wegband. Ook parkeervoorzieningen vormen onderdeel van de inrichting en deze bevinden zich iets verhoogd tussen de weg en het voetpad. De Merkebuorren wordt zowel binnen als buiten de bebouwde kom aangepakt. Veel groen zoals bomen en perken. Energiezuinige en moderne straatverlichting. De muziekkoepel en de bushalte blijven karakteristieke onderdelen van het straatbeeld. Binnen de bebouwde kom wordt de weg ingericht als 30 km/u zone. Buiten de bebouwde kom wordt de weg ingericht als 60 km/u weg met een verbeterd wegprofiel. Buiten de bebouwde kom zorgt tweekleuren asfalt langs weerzijden van de weg met donkergrijze stroken voor visuele versmalling van de weg. De bermen buiten de bebouwde kom worden voorzien van grasbetonstroken. Aanzicht Merkebuorren muziekkoepel MOUNLEANE Een veilige Mounleane. Dat is het uitgangspunt bij de aanpak van deze weg. De Mounleane tussen Wijnjewoude en Ureterp wordt buiten de bebouwde kom ingericht als een veilige 60 km/u weg. Met sterk verbeterd wegprofiel en snelheidsremmende voorzieningen in de vorm van visuele wegversmalling. Hiermee wordt het een veilige weg en met minder verkeer. Aanzicht Merkebuorren 20 de plus Start uitvoering zomer 2015 Werkzaamheden klaar eind 2015 Uitvoerende partij Aannemer is nog niet bekend. Aanbesteding is in voorbereiding. Ingericht als 60 km/u met een sterk verbeterd wegprofiel. Tweekleuren asfalt op de wegen; langs weerzijden van de weg zorgen donkergrijze stroken voor visuele versmalling Aanzicht 3 Merkebourren van de weg. Kruisingsvlakken worden uitgevoerd in gekleurd asfalt. De bermen worden voorzien van grasbetonstroken.

21 WEINTERP Een veilige Weinterp. Het traject van de Weinterp vanaf de Opperhaudmare tot aan de Sparjeburd bij Hemrik wordt ingericht als 60 km/u weg. Met sterk verbeterd wegprofiel en snelheidsremmende voorzieningen in de vorm van visuele wegversmalling, gekleurde kruisingsvlakken en sinusdrempels. Ingericht als 60 km/u weg. Aanpassing van kruisingsvlakken met gekleurd asfalt of klinkers. Tweekleuren asfalt op de wegen; langs weerzijden van de weg zorgen donkergrijze stroken voor visuele versmalling van de weg. Op verschillende plekken snelheidsremmende drempels uitgevoerd in asfalt. De bermen worden voorzien van grasbetonstroken. Start uitvoering zomer 2015 Werkzaamheden klaar eind 2015 Uitvoerende partij MNO Vervat NL BV Aanzicht Weinterp Aanzicht Weinterp Aanzicht Sparjeburd Themamagazine N381 21

22 VAN DOOR-RACE-DORP Aan de Merkebuorren zal de impact van de maat regelen goed merkbaar zijn. Aan het woord is Joop van Bergen. Hij woont zelf aan deze weg en weet als actief lid van de Stuurgroep N381 Wijnjewoude waar hij over praat. Heldere visie Binnen de gemeente Opsterland krijgen de dorpen de kans om verbeterpunten, wensen en ideeën op basis van visies aan de gemeente te presenteren. Daarmee is Wijnjewoude verkozen tot zogenaamd IDOP (Integraal dorpsontwikkelingsplan) dorp. We zijn met de verschillende maatschappelijke belangengroepen vanuit Wijnjewoude, Weinterp en Klein Groningen al een poosje onderweg met de vraag wat er in onze leefomgeving beter kon. Vanuit een heel aantal werkgroepen is zo de Ontwikkelingsvisie Wijnjewoude opgesteld. Een lijvig en door experts onderbouwd rapport. Perfecte timing Toen het project N381 los kwam met alle bijbehorende middelen en mogelijkheden zagen we onze grote kans en is de Stuurgroep N381 Wijnjewoude opgericht, vertelt Van Bergen. We hebben nu veel meer kunnen realiseren dat we in eerste instantie vanuit de Ontwikkelingsvisie Wijnjewoude hadden verwacht. Van Bergen is enthousiast over de rol en het functioneren van de Gebiedscommissie en het projectbureau N381. Al onze vragen zijn serieus behandeld. We kregen ondersteuning met tekeningen en technische onderbouwing. Als stuurgroep ben je op vrijwillige basis actief. Ondanks al het enthousiasme blijft het een groep leken die iets wil bereiken. We zijn enorm geholpen hierin door het team betrokken is bij de N de plus

23 NAAR VERBLIJFSDORP Wijnjewoude, Klein Groningen en Weinterp horen straks weer bij elkaar Participatie De grootste plus voor Wijnjewoude, Weinterp en Klein Groningen is dat het straks niet meer doorsneden wordt door een drukke provinciale weg. Dit geeft samen met het verdwijnen van de beruchte bocht bij Wijnjewoude veel gemoedsrust. En de inwoners van Klein Groningen krijgen daarbij ook nog letterlijk rust. Geen voorbij razend verkeer meer, maar een echte verbinding met Wijnjewoude. Met het inrichten van de dorpskern volgens het shared-space principe is het straks een charmant dorp waar het leuk is om te verblijven, licht Van Bergen toe. Alle kwaliteiten van dit gebied komen veel meer tot hun recht. En de verbinding tussen de drie dorpsdelen zal de leefbaarheid veel goed doen. Speciaal dorp Wijnjewoude is een mooi dorp in een landelijke omgeving, maar vooral de resultaten van een bijzondere samenwerking tussen overheid en inwoner maken dit dorp speciaal, aldus Van Bergen. Er liggen vergevorderde plannen om in Klein Groningen aanlegplekken van de Turfroute te realiseren. Daarmee krijgt Wijnjewoude er een mooie recreatieve voorziening bij en zal veranderen van door-race-dorp naar verblijfsdorp. Themamagazine N381 23

24 Donkerbroek staat aan de vooravond van de veranderingen met de komst van het nieuwe tracé van de N381. Namens Dorpsbelang Donkerbroek delen voorzitter Evert Bosma en secretaris Gerrit Sleifer hun visie op de maatregelen welke in Donkerbroek worden uitgevoerd. OVER KANSEN EN VEILIGHEID 24 de plus

25 Ruimte voor ideeën De beide heren zijn nauw betrokken bij de uitwerking van de wensen en ideeën die in Donkerbroek gaan leiden tot een verbetering van de verkeersveiligheid en het versterken van de structuur en leefbaarheid in het dorp. Bosma: Nadat de provincie en gemeente de politieke kogel door de kerk hadden, zijn we met de inwoners van Donkerbroek actief aan de plannen gaan meewerken. We hebben ruimte gekregen om ideeën uit te werken tot concrete uitgangspunten waar onze achterban zich ook in kon vinden. Dat was een intensief, maar boeiend proces. Probleemoplosser De nieuwe N381 lost een aantal belangrijke problemen voor Donkerbroek op. Het nieuwe tracé komt een eind buiten het dorp te liggen. De drukke kruising met verkeerslichten maakt plaats voor nieuwe ontwikkelingen. Dit is één van de plekken waar Dorpsbelang over te spreken is. Bosma: Wij zijn positief over het verdwijnen van de drukte en overlast die hier ervaren wordt. Dit proberen we ook te laten landen bij onze achterban. Het wordt echt mooier en veiliger op deze plek in het dorp. Daarom zijn we ook tevreden over het pakket aan maatregelen dat er nu ligt. De verlegging van de N381 zorgt voor een mooier Donkerbroek Sluipverkeer Op de vraag of er ook zorgen bestaan over de nieuwe situatie, luidt het eenduidige antwoord van de heren: Sluipverkeer! Vanaf de afslag Donkerbroek op de N381 richting Assen is er sprake van een hoge verkeersintensiteit. Vooral de route tussen Donkerbroek en Haule baart nog enige zorg. Het traject wordt weliswaar ingericht als 60 km/u weg, maar we vrezen een toename van onveilige situaties, omdat daar zo hard gereden wordt. Ook het vele vracht- en landbouwverkeer draagt daar aan bij, aldus Sleifer. Waardering Op de vraag hoe Donkerbroek er over een aantal jaren uit ziet, reageren beide heren enthousiast. De verlegging van de weg zorgt voor een mooier Donkerbroek. Met de herindeling van dit gebied ontstaat een sterkere structuur. Met een leuk plein, een groot evenemententerrein en de uitbreiding van de parkeervoorziening bij sportvelden Ontwijk. En natuurlijk het bos en het landgoed Ontwijk aan de Vaart dat in oude luister wordt hersteld. Een fietsers- en voetgangersbrug over de Opsterlânske Kompanjonsfeart zorgt dat de sportvelden en het landgoed weer bij het dorp horen. Ook is er ruimte voor een stukje nieuwbouw. Sleifer: Dat we als inwoners van Donkerbroek de gelegenheid kregen om zelf met voorstellen te komen, is zeer gewaardeerd! Themamagazine N381 25

26 DONKERBROEK HUIDIGE N381 In Donkerbroek zal, net als in Wijnjewoude, door de nieuwe ligging van de N381 het huidige traject worden heringericht. Dit betekent dat de functie van provinciale weg vervalt. Tussen de Bûtewei bij Wijnjewoude en de Nanningaweg bij Oosterwolde wordt dit traject ingericht als 60 km/u weg. Rondom Donkerbroek komt een 30 km/u zone. Hiermee krijgt dit gebied een ander karakter; van dynamische verkeersader naar landelijke rust. Voor de inwoners van dit is gebied dit een behoorlijke verandering. Van provinciale weg (80 km/u) naar gemeentelijke weg (60 km/u). Tweekleuren asfalt op de wegen; langs weerzijden van de weg zorgen donkergrijze stroken voor visuele versmalling van de weg. De parallelweg wordt ingericht als fietspad. De aangrenzende (agrarische) percelen aan dit traject krijgen een oprit vanaf de weg. Aanzicht entree Donkerbroek 26 de Impressie plus Ontwijk

27 Bovenaanzicht Donkerbroek Start uitvoering zomer 2015 Werkzaamheden klaar eind 2015 Uitvoerende partij Aannemer is nog niet bekend. Aanbesteding is in voorbereiding. Bovenaanzicht Donkerbroek BALKWEG, HERENWEG, BOVENWEG, ZWETTEWEG Naast de herinrichting van de huidige N381 om het gebied van de oude N381 opnieuw in te richten, worden er ook maatregelen getroffen bij de aansluiting van de Balkweg op de Vaart Westzijde ten zuiden van Donkerbroek. Deze maatregelen zijn bedoeld om deze weg als sluiproute onaantrekkelijk te maken zodat het verkeer de N381 kiest. Datzelfde geldt voor de route Herenweg, Bovenweg, Zwetteweg tussen Donkerbroek en Haule. Om deze route minder aantrekkelijk voor sluipverkeer te maken worden de volgende maatregelen getroffen: Ingericht als 60 km/u weg. Aanpassing van kruisingsvlakken met gekleurd asfalt. Tweekleuren asfalt op de wegen; langs weerzijden van de weg zorgen donkergrijze stroken voor visuele versmalling van de weg. Themamagazine N381 27

28 De provincie houdt zich aan haar belofte door de streek met een plus achter te laten! Aan het woord is Jan Henk Veenhouwer, wethouder in de gemeenteooststellingwerf. Op de vraag wat de grootste veranderingen voor de inwoners in zijn gemeente zijn, is zijn antwoord: Veiliger en fraaier! NATUUR en ECONOMIE IN BALANS Over grenzen durven kijken Niet alleen qua inrichting van de weg wordt het veiliger. Ook de verkeers afwikkeling op de onderliggende wegen rondom de vernieuwde N381. En fraaier omdat we met het opknappen van de fietspaden structuur het Drents-Friese Wold een positieve impuls geven. Het is een belangrijke economische sector binnen onze gemeente, Recreatie en Toerisme. Aldus Jan Henk Veenhouwer. Veenhouwer vervolgt: Donkerbroek krijgt een heel nieuw gezicht. Door de verlegging van het tracé van de N381, krijgen we in Donkerbroek letterlijk de ruimte om zaken goed aan te pakken. Dat vraagt om een visie op de toekomst. De maatregelen die we nu treffen zijn niet voor de komende vijf tot tien jaar, maar we kijken veel verder in de toekomst. Dan moet je niet willen rommelen in de marge, maar over je grenzen durven kijken. Samenwerken De inwoners van Donkerbroek hebben in samen werking met Dorpsbelang Donkerbroek, de gemeente en de provincie plannen ontwikkeld. Een bijzonder prettige ervaring, aldus Arjan Janssens, ambtenaar verkeer en vervoer. Een fijne samenwerking waarin we elkaar hebben versterkt. Ook het feit dat de provincie het projectteam N381 in het plangebied heeft gehuisvest draagt hier aan bij. Voor ons als beleidsmakers en beheerders, maar vooral ook voor de inwoners. Ze kunnen letterlijk even aankloppen met hun vragen. Zuinig op Drents-Friese Wold Janssens licht de plannen in Appelscha toe. Met de realisatie van twee tunnels voor fietsers bij Kraaiheidepollen en Oude Willem krijgen de noord- en zuidkant van het Drents-Friese Wold weer een natuurlijke relatie met elkaar. Nu snijdt de N381 dit gebied letterlijk in twee delen. Dat blijft natuurlijk zo, maar de tunnels zorgen ervoor dat de fietsers straks ongehinderd van het ene naar het andere deel fietsen. 28 de plus

29 Visie op de toekomst is over de eigen grenzen durven kijken Veenhouwer vult hem aan: Maar liefst 13 procent van onze beroepsbevolking is werkzaam in de recreatie sector. Een bloeiende sector in een voor Nederland uniek natuurgebied. Daar moeten we heel zuinig op zijn. Met de investeringen in dit gebied en de verbeterde bereikbaarheid via de N381 kan Appelscha verder uitgroeien tot het belangrijkste recreatiegebied in onze regio. Goede balans De herkenbaarheid van het Kleindiep, de tunnels bij de Venekoterweg en de Duistereweg en de geluidwerende voorzieningen langs de N381; ook Oosterwolde deelt mee in de plus. Het zijn aanzienlijke investeringen die op dit relatief korte stukje traject worden gedaan. Zeker wanneer je kijkt naar het totaal aan maatregelen dat we op het hele traject realiseren. Janssens: De wensen van de inwoners maken dit deel van Oosterwolde een stuk fraaier. Veenhouwer: Ik ben persoonlijk zeer te spreken over de goede balans die we gevonden hebben tussen natuur, veiligheid en economie. Themamagazine N381 29

30 APPELSCHA WESTER ES De Wester Es is een belangrijke ontsluitingsroute voor Appelscha en Terwisscha op de N381. Deze weg wordt ingericht als een veilige route met aandacht voor ontsluiting van de aangrenzende bedrijven. Dit is duidelijk terug te zien in de inrichting van kruisingen en de rode lopers voor de Posthoorn en kampeerboerderij Wouda. Deze maatregelen zullen een bijdrage leveren aan een veilige Wester Es. Ingericht als 60 km/u weg. Aanpassing van kruisingsvlakken De Maden en Aekingaweg met gekleurd asfalt. Op deze plaatsen worden de rijstroken iets verlegd waardoor het verkeer moet afremmen. Gescheiden fietsstroken blijven gehandhaafd, maar zijn op de kruisingen visueel opgenomen in het wegvak. Tweekleuren asfalt op de wegen; langs weerzijden van de weg zorgen donkergrijze stroken voor visuele versmalling van de weg. Op verschillende plekken snelheidsremmende plateaus uitgevoerd in asfalt, zoals de rode lopers bij de Posthoorn en kampeerboerderij Wouda. 30 de plus Bovenaanzicht kruising Wester Es - Aekingaweg

31 Aanzicht Wester Es bij kampeerboerderij Wouda Aanzicht Wester Es Aanzicht Wester Es bij De Posthoorn Start uitvoering Medio 2015 Werkzaamheden klaar eind 2015 Uitvoerende partij Aannemer is nog niet bekend. Aanbesteding is in voorbereiding. Themamagazine N381 Aanzicht kruising Wester Es - De Maden 31

32 VERSTERKING VAN LANDSCHAP EN GEMEENSCHAP Verkeersveiligheid houdt niet op bij het invullen van verkeers- en mobiliteitsvraagstukken. Je moet ook kijken naar de functies van wegen en verhoudingen onderling en de omgeving waarin je werkt, vindt Peter Kroeze, projectmanager N381 vanuit de provincie Fryslân, en verantwoordelijk voor het dagelijks reilen en zeilen bij de N381. Ruimte voor ideeën Integrale aanpak Op dit project gaat het om het herstellen van de balans met het opwaarderen van het traject N381 naar een 100 km/uur weg en het afwaarderen van het onderliggende wegennet naar 60 km/uur en 30 km/uur. In principe is het invullen van dit onderliggende wegennet een gemeentelijk taak. Provincie Fryslân heeft, gezien de omvang en de impact op het gebied, hier haar verantwoordelijkheid genomen. Deze integrale manier van werken wordt steeds meer de standaard. Verkeersdruk Maar hoe zorg je er nu voor dat de verkeersdruk op het onderliggende wegennet, vooral sluipverkeer, echt afneemt? Kroeze legt dit uit: Hiervoor is een monitoringsprogramma ontwikkeld en ingezet. Met behulp van modelberekeningen en meetgegevens hebben we in kaart gebracht waar en wanneer het verkeer zich bundelt en clustert. We meten de verkeersintensiteit om te kijken of dit daadwerkelijk zo gaat werken. Het zogenaamde bundelend vermogen van de N381 komt hierin naar voren en is een belangrijke factor in het ontlasten van het omringende gebied. Ruimtelijke kwaliteit Kroeze vervolgt: Door snelheid remmende maatregelen en het bevorderen van de verkeersveiligheid ontstaat een toename in leefbaarheid. Niet alleen voor de (menselijke) inwoners in het gebied, maar zeker ook ecologisch gezien. Shared-space pleinen zorgen voor een verbetering van de verblijfskwaliteit in de dorpen. Het versterkt de identiteit van de dorpen samen met elementen zoals de schans in Frieschepalen en de muziekkoepel in Wijnjewoude. Deze hebben ook een verkeerskundige functie; ze zijn zo geplaatst dat ze invloed uitoefenen op het rijgedrag van automobilisten. Onderscheidend vermogen Gebiedsontwikkeling in Fryslân is gemeengoed bij grote infraprojecten. We krijgen vanuit Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten de kans om het breed op te pakken, aldus Kroeze. Het gaat niet uitsluitend over weggerelateerde aspecten, maar vooral ook over het gebied. Ecologie, water, archeologie, cultuurhistorische waarde van het landschap, het zijn allemaal aspecten die we willen versterken vanuit het project. Dat zie je hier, maar ook op de andere grote infraprojecten in Fryslân zoals de Haak om Leeuwarden en de Centrale As. Spin-off Landschapsculturen en landschapskenmerken willen we versterken, vervolgt hij. Ik geloof er echt in dat met halve maatregelen de kwaliteit die we voor ogen hebben niet behaald kan worden. Daarom gaan we er over de volle breedte in. Neem als voorbeeld Donkerbroek. Over tien jaar herken je het dorp niet meer terug. Landgoed Ontwijk wordt in ere hersteld, het sportpark hoort weer bij het dorp en ruimte voor nieuwe woningen geven het dorp een nieuwe impuls. En dat alles vanuit de spin-off van de reconstructie en aanleg N381! 32 de plus

33 Verkeersveiligheid houdt niet op bij het invullen van verkeers- en mobiliteitsvraagstukken Themamagazine N381 33

34 INFORMATIE Wilt u naar aanleiding van deze uitgave meer informatie over de maatregelen in uw omgeving of het project N381? Kijk dan op onze website; Wij houden u via de website graag op de hoogte van de voortgang van dit project en alle andere ontwikkelingen vanuit de N381. U kunt zich via de website ook aanmelden voor onze nieuwsbrief. Of volg het project via Tijdens werkdagen kunt u tussen 9.00 en uur ook terecht in het Infocentrum N381 aan de Vaart Westzijde 14 in Donkerbroek. Een greep uit de vele reacties uit de mienskip Parkeerplaatsen Tolheksleane graag behouden (eventueel tussen de bomen). Ziet er prachtig uit! Goed verzorgt. Op het pleintje staat een mooie lindeboom, we zouden deze graag behouden. Graag een doorsteek van de zorgboerderij naar het fietspad. In verband met spelende kinderen, graag een hek bij het Theehûs. Als aanwonende geven wij voorkeur aan asfalt. Klinkers zijn veel te gehorig. Kunnen een auto en tractor elkaar passeren op het plein? Fietspad richting Oosterwolde langs de vaart laten lopen. Onze uitdrukkelijke voorkeur gaat uit naar een trap naar het water met brede treden bij Ontwijk, zodat kano s te water kunnen worden gelaten en visliefhebbers een leuke vis plek hebben. 34 de plus