BEGINSELEN VAN BELGISCH PRIVAATRECHT VI ERFRECHT DEELI OPENVALLEN EN TOEWIJZING VAN DE NALATENSCHAP, ERFOVEREENKOMSTEN, RESERVE EN INBRENG

Transcriptie

1 BEGINSELEN VAN BELGISCH PRIVAATRECHT VI ERFRECHT DEELI OPENVALLEN EN TOEWIJZING VAN DE NALATENSCHAP, ERFOVEREENKOMSTEN, RESERVE EN INBRENG M. PUELINCKX-COENE Prof. Emeritus Univ. Antwerpen 2011 LKluwer a Wolters Ktuwer business

2 Voorwoord Nawoord Inhoud Lijst van standaardwerken Lijst van gebruikte afkortingen IX XI XIII.XXVII XXIX INLEIDING 1 I. Voorwerp van het erfrecht 5 II. Noodzaak van een wettelijke erfrechtelijke regeling 14 III. Verschillende wijzen van overgang bij overlijden 16 IV. Grondslag van het erfrecht 19 V. De politieke en sociaaleconomische dimensie van het erfrecht VI. Erfrecht vandaag 35 VII. Erfrecht morgen 43 DEEL I. OPENVALLEN VAN DE NALATENSCHAP EN VOOR- WAARDEN VEREIST OM TE ERVEN 49 Hoofdstuk 1. Openvallen van de nalatenschap 49 I. Tijdstip 49 II. Plaats 54 Hoofdstuk 2. Voorwaarden vereist om te erven 56 I. Alleen levende personen kunnen erven 57 A. De erfgenaam moet ten minste verwekt zijn 57 B. Artikel 725 B.W. na beroep op medisch begeleide voortplantingstechnieken 60 C. Levensvatbaar geboren worden 63 D. De erfgenaam mag nog niet overleden zijn Het geval van de afwezigen De commoriëntenregel 71 II. Niet onwaardig zijn 76 A. Inleiding 77 B. De gevallen Algemene gevallen van onwaardigheid 78 a. Veroordeling wegens doding of poging tot doden van de erflater (art. 727, lid 1 B.W.) 78 Kluwer - Erfrecht XIII

3 b. Lasterlijk geoordeelde beschuldiging van de erflater van een feit waarop levenslange opsluiting of levenslange hechtenis gesteld is (art. 727, lid 2 B.W.) 82 c. Verzuim door een meerderjarige erfgenaam de doodslag op de erflater gepleegd aan te geven bij het gerecht, al was hij daarvan op de hoogte (art. 727, lid 3 B.W.) De bijzondere grond van onwaardigheid voorzien in artikel 33, 5 van de Wet op de Jeugdbescherming 84 C. De sanctie 86 D. Gevolgen T.a.v. de onwaardige T.a.v. de kinderen van de onwaardige T.a.v. derden 93 DEEL II. TOEWIJZING VAN DE NALATENSCHAP 95 Hoofdstuk 1. Algemene principes van toewijzing 95 I. Van een quasi uniforme naar een meer gedifferentieerde regeling. 95 A. Uitzonderingen gegrond op de oorsprong van de goederen B. Uitzonderingen gegrond op de aard van de goederen 97 II. Evolutie in de criteria van toewijzing 100 Hoofdstuk 2. Devolutie tussen de erfgenamen 104 I. De langstlevende echtgenote 105 A. Evolutie van de erfaanspraak van de langstlevende echtgenote 108 B. Voorwaarde om erfgenaam te kunnen zijn 112 C. De intestaat erfaanspraak van de langstlevende echtgenote Algemeen De langstlevende echtgenote komt op met afstammelingen. 116 a. Welk erfdeel? 116 b. Afstammelingen 119 1) Bijzondere maatregelen in het voordeel van de langstlevende echtgenote 122 2) Bijzondere maatregelen in het nadeel van de langstlevende echtgenote: de Assepoesterclausule De langstlevende echtgenote komt op in samenloop met andere erf gerechtigden dan afstammelingen 133 a. Erfgerechtigden andere dan afstammelingen 133 b. Een erfdeel beïnvloed door het gekozen huwelijks vermogensstelsel De langstlevende echtgenote komt op zonder bloedverwanten in de erfrechtelijke graad Erfrecht dat steeds aan de langstlevende echtgenote toekomt met wie ze ook in samenloop is 141 D. Bijzonder kenmerk: een erfaanspraak die soms bij overeenkomst volledig uit te schakelen is Bij Valkeniersovereenkomst 146 a. Wanneer kan een Valkeniersovereenkomst afgesloten worden? 148 XIV Erfrecht - Kluwer

4 1) Welke (aanstaande) echtgenoten kunnen dit doen? 148 2) Welke afstammelingen moeten er reeds zijn? 150 b. Formele vereisten 153 c. Welke rechten kunnen beperkt of afgestaan worden? d. Kan een geldig bedongen Valkeniersovereenkomst ongedaan gemaakt worden? 158 1) Via wijzigingsakte? 158 2) Via schenking of testament? Overeenkomst in het kader van een procedure tot echtscheiding bij onderlinge toestemming 163 a. Toepassingsgebied 164 1) Door welke echtgenoten? 164 2) Over welke rechten? 165 b. Vormvereisten 167 c. Moment waarop de overeenkomst gelding krijgt 167 d. Gevolgen van afstand van procedure Welke echtgenoten kunnen bij overeenkomst de ruime erfaanspraken beperken en in welke mate? 174 Bijzondere kenmerken van dit vruchtgebruik Andere regels ter beveiliging van de blote eigenaars 176 a. Boedelbeschrijving en staat van beschrijving 178 b. Borgstelling 181 c. De specifieke beveiligingsmaatregelen van artikel la5ter B.W 186 1) Belegging van geldsommen 186 2) Omzetting of depot van effecten aan toonder ) Wat voor beide geldt 188 d. Toepassingsgebied van artikel la5ter B.W Specifiek geval van beëindiging van dit vruchtgebruik a. Regel en ratio legis van artikel 745septies B.W 191 b. Toepassingsgebied 193 1) Ontzetting uit het ouderlijk gezag t.a.v. welke kinderen 193 2) Uitsluiting of verval van welke rechten? 195 c. Draagwijdte van de uitsluiting of het verval 196 1) Geheel of ten dele en facultatief 196 2) Relatieve werking 197 3) Geen definitieve maatregel 199 4) Beperkt terugwerkend effect 199 d. De vordering 203 1) Initiatiefrecht 203 2) Termijn 205 3) Afstand 205 e. Verschilpunten met de erfrechtelijke onwaardigheid Dit vruchtgebruik is gerechtelijk omzetbaar 207 a. Modaliteiten van omzetting sensu lato 212 1) Omzetting in volle eigendom 212 2) Omzetting in een som geld 214 3) Omzetting in een rente 216 Kluner - Erfrecht X V

5 4) Omzetting voor het geheel of ten dele 218 5) Toewijzing in volle eigendom 219 b. Het initiatiefrecht 220 1) De blote eigendom behoort aan de afstammelingen van de erflater of aan zijn geadopteerde kinderen of de afstammelingen hiervan 221 2) De blote eigenaars zijn geen afstammelingen van de erflater en ook niet zijn geadopteerde kinderen of afstammelingen daarvan 222 3) Uitzonderingen op dit initiatiefrecht 224 4) Kan de erflater het initiatiefrecht wijzigen? 228 5) Binnen welke termijn moet omzetting van het vruchtgebruik gevraagd worden? 233 6) Kan aan dit initiatiefrecht verzaakt worden? 234 c. Welk vruchtgebruik is gerechtelijk omzetbaar? 235 1) Vruchtgebruik verkregen krachtens de wet of bij testament 235 2) Vruchtgebruik verkregen ingevolge huwelijkscontract of contractuele erfstelling 236 3) Vruchtgebruik verkregen bij schenking 238 4) Vruchtgebruik ten bezwarende titel bekomen 239 5) Vruchtgebruik bekomen als accessorium van een overeenkomst met derden 240 6) Vruchtgebruik op een goed dat slechts gedeeltelijk tot de nalatenschap behoort 242 7) Vruchtgebruik ontstaan vóór 6 juni ) Invloed van de oorsprong van het vruchtgebruik bij mogelijke wijziging van het omzettingsrecht 245 d. Kenmerken van het omzettingsrecht 247 1) Het recht omzetting te vorderen is persoonlijk ) Geen recht van openbare orde 249 e. Bevoegdheid van de rechter 249 1) Gevallen waarin de rechter geen beoordelingsvrijheid heeft de omzetting al dan niet toe te staan 250 2) De appreciatiebevoegdheid van de rechter in de andere gevallen 250 3) Bevoegdheid van de rechter bij het verdere verloop van de omzetting 252 f. Waardebepaling van het vruchtgebruik 255 1) Een omstreden materie 255 2) Finaliteit van de omzetting 256 3) Wettelijke waarderingscriteria 258 4) Bijzondere berekening in aanwezigheid van stiefkinderen 265 g. Gevolgen van de omzetting 269 II. De erf gerechtigde bloedverwanten 273 A. Evolutie van de erfaanspraken van buitenhuwelijkse verwanten Het oude recht De regeling onder de Code Napoléon 275 XVI Erfrecht - Kluwer

6 3. De geleidelijke promotie van de buitenhuwelijkse verwanten Werking in de tijd van de nieuwe erfrechtelijke regelingen t.a.v. buitenhuwelijkse verwanten 280 B. Voorwaarden om erfgenaam te kunnen zijn Juridisch vastgestelde bloedverwantschap De erfrechtelijke situatie van de in bloedschande verwekte kinderen 287 a. Verbod van bilaterale vaststelling van afstamming b. Recht op levensonderhoud, opvoeding en passende opleiding Invloed van medisch begeleide voortplantingstechnieken op de juridische bloedverwantschap en de erfaanspraak 291 C. Criteria van toewijzing tussen de bloedverwanten Samenstelling van de erforden 304 a. De orde van de afstammelingen 305 b. De orde van de bevoorrechte bloedverwanten in de zijlijn en in de opgaande lijn 306 1) De ouders 306 2) De geprivilegieerde zijverwanten 307 c. De orde van de ascendenten 307 d. De orde van de gewone zijverwanten De kloving 308 a. Historiek 308 b. Techniek 309 c. Kritiek De plaatsvervulling 317 a. Historiek 318 b. Techniek 318 c. Voorwaarden 321 1) Een welbepaalde bloedverwantschap zowel voor wie de plaats vervult, als voor diegene wiens plaats vervuld wordt 321 2) Andere vereisten voor diegene wiens plaats vervuld wordt 324 3) Andere vereisten voor wie de plaats vervult 327 d. Draagwijdte van de plaatsvervulling De toewijzing binnen de erforden 329 a. De kwantitatieve toebedeling 329 1) De eerste orde: de orde van de afstammelingen ) De tweede orde: de orde van de bevoorrechte verwanten in de opgaande lijn en in de zijlijn 331 3) De derde orde: de orde van de ascendenten 336 4) De vierde orde: de orde van de verre zijverwanten ) Samenloop van derde en vierde orde 337 b. De kwalitatieve toebedeling 337 III. De langstlevende wettelijk samenwonende 344 A. Een nieuwe volwaardige erfgenaam 345 B. Voorwaarde om op dit erfrecht aanspraak te kunnen maken Kluwer - Erfrecht XVII

7 1. Voldoen aan de algemene voorwaarden vereist om te kunnen erven Wettelijk samenwonende zijn en dit gebleven zijn tot aan het openvallen van de nalatenschap Geen afstammeling zijn van de erflater 354 C. Wat erft de langstlevende wettelijk samenwonende? Een recht van vruchtgebruik op de gemeenschappelijke verblijfplaats 357 a. Een recht van vruchtgebruik 357 b. Welke gemeenschappelijke verblijfplaats? 358 c. Het recht van vruchtgebruik op de gemeenschappelijke verblijfplaats moet deel uitmaken van de nalatenschap van de vooroverleden partner 362 d. De vooroverleden partner bezat de gemeenschappelijke verblijfplaats in mede-eigendom Recht op huur Vruchtgebruik op het huisraad Nooit een intestaataanspraak op andere erfgoederen 368 D. Aard van deze erfrechtelijke roeping Geen anomale erfaanspraak Attributen van deze erfaanspraak 371 a. Bezitsrecht 371 b. Gehoudenheid tot de schulden 372 c. Optierecht Geen reservatair erfrecht 373 E. Invloed van de prioritaire erfaanspraak van de langstlevende wettelijk samenwonende op de intestaat aanspraken van de andere erfgenamen Wat de intestaat erfaanspraken betreft De Assepoesterclausule bis 375 F. Bijzondere regels m.b.t. deze erfaanspraak in vruchtgebruik Andere regels bij de aanvang Andere regels voor beëindiging 379 a. Beëindiging op grond van artikel 745octies, 3 B.W b. Beëindiging door omzetting van het vruchtgebruik ) Wijze van omzetting en initiatiefrecht 381 2) Welk vruchtgebruik kan omgezet worden? 384 3) Bescherming van de stiefkinderen 385 Hoofdstuk 3. De rechten van de Staat 386 I. Kwalificatie van de aanspraak van de Staat 386 II. Te vervullen formaliteiten 391 III. Bijzondere regeling ten voordele van openbare centra voor maatschappeljk welzijn 393 Hoofdstuk 4. Adoptie en erfrecht 394 I. Historiek en betekenis van de adoptie 395 II. Erfaanspraak bij adoptie 398 A. Voorafgaandelijk algemene opmerking 398 XVIII Erfrecht - Kluwer

8 B. Erfaanspraken bij volle adoptie 399 C. Erfaanspraken bij gewone adoptie De erfaanspraken van het gewoon geadopteerde kind en van zijn afstammelingen 403 a. De erfaanspraken van het gewoon geadopteerde kind in zijn adoptieve familie 403 b. De erfaanspraken van het gewoon geadopteerde kind en van zijn afstammelingen in de oorspronkelijke familie. 405 c. De erfaanspraken bij stiefouderadoptie 406 d. De oorspronkelijke familie van de geadopteerde en de familie van de adoptant vallen samen De erfaanspraken in de nalatenschap van het gewoon geadopteerde kind 412 Hoofdstuk 5. De anomale nalatenschap 416 I. De gevallen 417 II. Voorwaarden 418 III. Kenmerken 419 IV. Wettelijke terugkeer en het erfrecht van de langstlevende echtgenote 423 V. Anomale terugkeer en het erfrecht van de langstlevende wettelijk samenwonende 427 DEEL III. VERBOD DE ERFOVERGANG BIJ OVEREENKOMST TE REGELEN 429 I. Inleiding en historiek 431 II. Wanneer hebben we met een beding over een nog niet opengevallen nalatenschap te maken? 434 A. Door het beding moeten rechten toegekend, afgestaan of gewijzigd worden 436 B. Het moet gaan om rechten in een toekomstige nalatenschap of in een bestanddeel ervan 438 C. Het beding moet een nalatenschap betreffen die nog niet opengevallen is 445 D. De rechten die in de toekomstige nalatenschap ontstaan, gewijzigd worden of afgestaan, zijn enkel louter eventueel Hét sleutelcriterium? Wanneer ontstaan er alleen maar louter eventuele rechten? Het criterium duidelijker geformuleerd Aanwezigheid van een potestatief element: een niet in alle hypothesen hanteerbaar criterium Enkele voorbeelden van toegelaten overeenkomsten post mortem Enkele kritische beschouwingen bij het criterium van het Hof van Cassatie 459 III. Sanctie 460 IV. Wettelijke uitzonderingen 466 A. De uitzonderingen van de Code Napoléon 466 Kluwer Erfrecht XIX

9 B. Later ingevoerde uitzonderingen 467 C. Enkele betwiste gevallen 469 DEEL IV. DE ERFRECHTELIJKE RESERVE 477 Hoofdstuk 1. Inleiding en historiek 478 I. Inleiding 478 II. Historiek 480 III. De reserve vandaag 482 Hoofdstuk 2. Omvang van het beschikbaar deel en van de reserve 490 I. Reserve en beschikbaar deel in aanwezigheid van bloedverwanten in de rechte lijn 491 A. Er komen afstammelingen tot de nalatenschap 492 B. Er komen ascendenten tot de nalatenschap 494 II. Reserve en beschikbaar deel in aanwezigheid van een langstlevende echtgenote 498 A. De reserveaanspraak van de langstlevende echtgenote 498 B. Omschrijving van de preferentiële goederen 502 C. Voorwaarden waaronder de concrete reserve kan ingeroepen worden De preferentiële goederen moeten die functie nog vervullen bij het openvallen van de nalatenschap Behoren tot de nalatenschap van de vooroverleden echtgenoot In hun totaliteit tot de nalatenschap van vooroverleden echtgenoot behoren? Andere beperkingen 509 III. De bloedverwanten in de rechte lijn komen samen met de weduwe tot de nalatenschap 509 A. Het principe 509 B. Afstammelingen komen samen met een langstlevende echtgenote tot de nalatenschap De begiftigde van de in te korten gift is niet de langstlevende echtgenote De begiftigde is de langstlevende echtgenote 516 C. Ascendenten komen samen met een langstlevende echtgenote tot de nalatenschap Waaruit bestaat de reserve van de ascendenten zo ook een weduwe tot de nalatenschap komt De begiftigde is niet de langstlevende echtgenote De begiftigde is de langstlevende echtgenote 519 a. De weduwe is de enige begiftigde 519 b. Er gebeurden giften aan de weduwe en aan anderen c. De vordering tot levensonderhoud van de ascendenten ten laste van de nalatenschap 521 D. Hoe gebeurt de proportionele aanrekening op het beschikbaar deel bij meer dan één gift? 522 E. De proportionele aanrekening en de concrete reserve 523 XX Erfrecht - Kluwer

10 IV. F. Kan van de proportionele aanrekening van de reserve afgeweken worden? 527 G. Aanrekening van de reserve zo de vooroverleden echtgenoot geen andere reservataire erfgenamen nalaat 528 De bloedverwanten in de rechte lijn komen samen met de langstlevende wettelijk samenwonende tot de nalatenschap 530 A. Invloed van de prioritaire intestaat erfaanspraak van de langstlevende wettelijk samenwonende op de omvang van de reserve en van het beschikbaar deel 530 B. Invloed van giften aan de langstlevende wettelijk samenwonende Invloed op de omvang van reserve en beschikbaar deel De vordering tot levensonderhoud van de ascendenten Hoofdstuk 3. Samenstelling van de fictieve massa, aanrekening van de giften en inkorting 537 I. Samenstelling van de fictieve massa 539 A. De bestaande goederen 541 B. De schenkingen Tot de fictieve massa behoren de schenkingen die de erflater tijdens zijn leven deed 544 a. Van de rechtshandelingen die de erflater tijdens zijn leven stelde, moeten enkel de schenkingen ter sprake komen bij de samenstelling van de fictieve massa b. In principe moeten alle schenkingen bij de fictieve massa betrokken worden 547 c. Schenkingen die buiten beschouwing blijven 550 d. Enkele bijzondere gevallen 554 1) Begunstiging {iure propio) via een levensverzekeringsovereenkomst 554 2) Huwelijksvoordelen Hoe worden de schenkingen verrekend? 581 a. Algemene regel 581 b. Artikel 922, lid 2 B.W Wat moet bij de fictieve massa gevoegd worden? 591 a. Bij koop/schenking 591 b. Bij verkoop tegen te lage prijs 592 c. Bij aanstelling als begunstigde van een levensverzekering 592 d. Bij schenking van gemeenschapsgoederen 603 C. De schulden 605 D. Bewijs 607 II. Aanrekening van giften op het beschikbaar deel 609 A. Volgorde van aanrekening Aanrekening van schenkingen 610 a. Volgorde 610 b. Datum van de aan te rekenen schenkingen Aanrekening van legaten Aanrekening van contractuele erfstellingen 619 Kluwer - Erfrecht XXI

11 B. Aanrekening zo het beschikbaar deel uitgedrukt is in volle eigendom en in blote eigendom 620 C. Aanrekening zo er preferentiële goederen in de nalatenschap aanwezig zijn 622 III. Inkorting 622 A. Inkorting van schenkingen 625 B. Sanctie zo legaten het beschikbaar deel overschrijden 630 C. De langstlevende echtgenote en de vordering tot inkorting D. Kenmerken van de vordering tot inkorting De vordering tot inkorting komt alleen aan de reservatairen toe De vordering tot inkorting komt aan de reservatairen in eigen hoofde toe De reservatairen kunnen er na het openvallen van de nalatenschap afstand van doen De vordering tot inkorting is individueel en deelbaar De vordering tot inkorting is (ook) een zakelijke vordering 641 a. Inkorting in natura 642 1) Principe 642 2) Uitzonderingen 647 b. Verrekening van waardeschommelingen 667 1) Bij inkorting in natura 667 2) Bij inkorting in waarde 669 E. Verrekening van de vruchten van wat aan inkorting toe was De regel Bij inkorting in natura Bij inkorting in waarde Bij inkorting ten laste van een derdeverkrijger Aan wie komen de vruchten toe? Giften in vruchtgebruik 680 Hoofdstuk 4. Kenmerken van de reserve 682 I. Algemene kenmerken van de reserve 682 A. De reserve is van dwingend recht 683 B. De reserve beoogt de individuele bescherming van de naaste familieleden Gevolgen wat de keuze van de reservatairen betreft Gevolgen wat de vorderingen tot inkorting betreft Gevolgen bij verwerping 684 C. De reserve wordt opgenomen als pars hereditatis Gevolgen wat de reservatairen betreft Gevolgen wat de goederen betreft 685 D. De reserve wordt noodzakelijkerwijze ab intestato vererfd De reserve werd zodoende het middel om de gelijkheidsidee van de Franse Revolutie in het erfrecht door te drijven De reserve komt aan de reservatairen toe vrij en onbelast. 689 II. Bijzondere kenmerken van de reserve van de langstlevende echtgenote 696

12 A. Een zelfde reserve in alle hypothesen en rechtstreeks door de wet bepaald 696 B. Een reserve in vruchtgebruik 696 C. Een dubbel omschreven reserve 696 D. Een minder beschermde reserve De gevallen voorzien bij Wet van 14 mei a. Lot van de concrete reserve bij feitelijke scheiding (art. 9156/5, 2, tweede lid B.W.) 699 b. Het ontervende testament (art. 9156/.V, 3 B.W.) 701 1) Algemeen 701 2) Onafgebroken periode van zes maanden feitelijke scheiding op de dag van het overlijden 702 3) Vordering door de vooroverleden echtgenoot van een afzonderlijk verblijf 703 4) Een ontervend testament 705 c. Overeenkomst bij echtscheiding door onderlinge toestemming op grond van artikel 1287 Ger. W Aanwezigheid van een in overspel verwekt kind (art. 334/er B.W.) 711 a. Algemeen 711 b. Toepassingsgebied 712 c. Toepassing in de tijd De Valkeniersovereenkomst (art. 9\5bis, 5 B.W.) 714 a. Is bij Valkeniersovereenkomst afstand van de concrete reserve mogelijk? 714 b. Afstand van de abstracte reserve 718 c. Afstand van het recht inkorting te kunnen vragen van wel bepaalde schenkingen 720 d. Andere mogelijke wijzigingen aan de reserveregeling e. Kan op een geldig bedongen afstand van de reserve teruggekomen worden? 722 Appendix: De vordering tot levensonderhoud van de langstlevende echtgenote ten laste van de nalatenschap 723 Hoofdstuk 5. Giften aan erfgerechtigden, inbreng en aanrekening 729 I. Inbreng 732 A. Algemeen 732 B. De traditionele inbrengregels tussen de erfgenamen/bloedverwanten Inbreng van giften 736 a. Welke voordelen zijn aan inbreng onderworpen? 736 b. Inbrengrecht en inbrengplicht 740 c. Wijze van inbreng 747 1) Algemeen 747 2) Inbreng van onroerende goederen: algemene regel ) Inbreng van onroerende goederen: uitzonderingen ) Inbreng van roerende goederen 760 5) Gift van meer dan het erfdeel 763 Kluwer - Erfrecht XXIII

13 6) De waarde van het geschonken goed is sinds de schenking gewijzigd: algemene regel 766 7) De waarde van het geschonken goed is sinds de schenking gewijzigd: regeling voorzien door de Programmawet van 22 december d. Verrekening van de vruchten en interesten 780 e. Wanneer is een gift met of zonder vrijstelling van inbreng? Inbreng van schulden 795 a. Historiek 795 b. Inbreng van schuld is geen betaling 797 c. Inbreng van schulden versus inbreng van giften 801 d. Welke schulden kunnen aan inbreng onderworpen worden? 805 e. Inbreng van schuld bij onvermogen van de erfgenaam/ schuldenaar 806 C. Invloed van de Wet van 14 mei 1981 op de inbrengregeling Inleiding Inbreng van giften 811 a. Inbreng door erfgenamen/bloedverwanten 811 1) Hoe gebeurt inbreng t.a.v. de langstlevende echtgenote 811 2) Combinatie met de traditionele inbrengregeling tussen erfgenamen/bloedverwanten 816 3) Vrijstelling van inbreng als gevolg van het akkoord van de mede-echtgenoot met de schenking 819 4) Afstand door de langstlevende echtgenote van haar recht nog enige verrekening van de schenking te kunnen vorderen in de nalatenschap van de schenker 827 b. Inbreng door de langstlevende echtgenote Inbreng van schulden 834 D. Inbreng in samenloop met een langstlevende wettelijk samenwonende Nooit inbreng t.a.v. de langstlevende wettelijk samenwonende Nooit inbreng door de langstlevende wettelijk samenwonende Invloed op de inbreng door de andere erfgenamen 840 E. Verschilpunten tussen inbreng en inkorting 841 II. Aanrekening 843 Hoofdstuk 6. De reserve en enkele bijzondere beschikkingen 847 I. Artikel 917 B.W 847 A. De regel van artikel 917 B.W 847 B. Toepassingsvoorwaarden De gift in vruchtgebruik of in lijfrente belast meer dan het beschikbaar deel Uitsluiting van andere belastingen van de reserve? 852 a. Recht van bewoning 852 b. Een te gulle gift in blote eigendom 853 XXIV Erfrecht - Kluwer

14 3. Kan artikel 917 B.W. ingeroepen worden zo de erflater meer dan één gift deed? 854 C. Kenmerken en gevolgen van dit optierecht 857 D. Draagwijdte van artikel 917 B.W 858 E. Toepassing van artikel 917 B.W. in aanwezigheid van een langstlevende echtgenote 859 II. Artikel 918 B.W 861 A. De regel van artikel 918 B.W Een woord vooraf Het eerste vermoeden Het tweede vermoeden Het (on)weerlegbaar karakter van deze vermoedens 866 a. Wat het eerste vermoeden betreft 866 b. Betekenis te hechten aan de instemming van de medereservatairen 867 c. Wat het (tweede) vermoeden van schenking buiten erfdeel betreft 872 d. Draagwijdte van de precisering dat het om een voorschot op erfdeel gaat Wie kan de vermoedens van artikel 918 B.W. inroepen? a. Het eerste vermoeden 876 b. Invloed en draagwijdte van de instemming door een medereservatair 879 c. Het tweede vermoeden 885 B. Toepassingsgebied van artikel 918 B.W Wat de aard van de vervreemdingen betreft Wat de betrokken partijen betreft 886 a. Personen aan wie het goed vervreemd wordt 886 b. Wat de persoon van de vervreemder betreft 889 c. Wat de personen betreft t.v.v. wie de aleatoire prestaties geleverd worden Wat de opgelegde modaliteiten betreft 890 a. Vervreemdingen met afstand van kapitaal tegen een levenslang recht 890 b. Voorbehoud van vruchtgebruik 892 c. Zijn de opgesomde tegenprestaties limitatief op te vatten? Er werd een bijkomende tegenprestatie in kapitaal bedongen 897 a. Naast een vervreemding tegen levenslange prestaties b. Verkoop met voorbehoud van vruchtgebruik 899 c. Schenking onder voorbehoud van vruchtgebruik met bijkomende tegenprestatie in kapitaal 902 Zaakregister 907 Kluwer - Erfrecht XXV