Inhoud. Voorwoord... Zaakregister... Tabel van de geciteerde beslissingen... HOOFDSTUK I ALGEMENE BEGRIPPEN A FDELING I A FDELING II

Transcriptie

1 iii Inhoud Voorwoord Zaakregister Tabel van de geciteerde beslissingen i xi xix HOOFDSTUK I ALGEMENE BEGRIPPEN DEFINITIE EN NUT VAN DE BOEDELBESCHRIJVING 1. Sedes materiae en afbakening van het onderwerp Definitie Praktisch nut I AARD VAN DE MAATREGEL 4. Bewarend karakter en bewijsfunctie Karakter van openbare orde Beding waarbij van boedelbeschrijving wordt vrijgesteld Algemene aard Dwingende of facultatieve aard Afstand van boedelbeschrijving HOOFDSTUK II HYPOTHESEN WAARIN EEN BOEDELBESCHRIJVING DIENT TE WORDEN OPGEMAAKT SANCTIES EN TERMIJNEN GEVALLEN WAARIN EEN BOEDELBESCHRIJVING DIENT TE WORDEN OPGEMAAKT 1. Algemeenheden 8. Principes Staat van personen 9. Afwezigheid Meerderjarige onbekwamen (voorlopig bewind)

2 iv INHOUD 11. Minderjarigen (voogdij en ouderlijk gezag) Vruchtgebruik 12. Gemeenrechtelijk vruchtgebruik Recht van gebruik en bewoning Vruchtgebruik van de langstlevende echtgenoot of wettelijk samenwonende Erfrecht 14. Nalatenschappen die toevallen aan de Staat Aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving Onbeheerde nalatenschappen Testamentuitvoerder Gerechtelijke vereffening-verdeling Verzet tegen ontzegeling Toegelaten erfstellingen over de hand Huwelijksvermogensrecht 21. Gemeenschap tussen echtgenoten Wijziging van het huwelijksvermogensstelsel Ontbinding van het wettelijk stelsel Vereffening-verdeling Voordeel van emolumenten Echtscheiding 26. Echtscheiding door onderlinge toestemming Echtscheiding op grond van onherstelbare ontwrichting Boedelscheiding Andere hypothesen 29. Ontzegeling Faillissement I SANCTIES BIJ GEBREK AAN BOEDELBESCHRIJVING, INDIEN DEZE VERPLICHT IS 31. Algemene sanctie Bijzondere sancties Onregelmatige boedelbeschrijving Verwijzing

3 INHOUD v II TERMIJNEN OM TOT BOEDELBESCHRIJVING OVER TE GAAN 34. Geen algemene termijn Minimumtermijnen Maximumtermijnen Sancties Verlenging van termijnen HOOFDSTUK III PLAATS VAN DE BOEDELBESCHRIJVING PRINCIPE 39. De boedelbeschrijving geschiedt in de plaatsen waar de te beschrijven goederen zich bevinden Bevoegdheid van de instrumenterende notaris I UITZONDERINGEN 41. De boedelbeschrijving kan, onder strikte voorwaarden, geschieden op grond van verklaringen van de partijen Ontleding van titels en papieren HOOFDSTUK IV PARTIJEN BIJ DE BOEDELBESCHRIJVING PERSONEN DIE OM EEN BOEDELBESCHRIJVING KUNNEN VERZOEKEN 43. Basishypothese: er werd niet tot verzegeling overgegaan De boedelbeschrijving geschiedt op verzoek Personen die om een boedelbeschrijving mogen verzoeken zonder machtiging van de vrederechter (art. 1177, lid 2 Ger.W.) 45. Boedelbeschrijving waartoe de notaris rechtstreeks wordt verzocht a) Het dient te gaan om een boedelbeschrijving van de goederen afhangende van een nalatenschap of van een gemeenschap tussen echtgenoten (vervolg) Feitelijke scheiding van echtgenoten gehuwd onder een gemeenschapsstelsel Betwisting

4 vi INHOUD 48. b) De boedelbeschrijving dient te worden gevraagd door één van de personen opgesomd in artikel 1177, lid 2, Ger. W Personen die slechts om een boedelbeschrijving mogen verzoeken mits machtiging door de vrederechter (art. 1177, lid 1 Ger.W.) A. Voorwaarden 49. Principes Personen genoemd in artikel 1167 van het Gerechtelijk Wetboek Ernstig belang in de bewaring Ratio legis en toepassingen Uitzondering: huisraad met een waarde van minder dan euro. 51 B. Bevoegdheid van de rechter 54. Interne bevoegdheid Internationale bevoegdheid Bijzonder geval van de arbiter C. Procedure 57. Eenzijdig verzoekschrift Rechtsmiddelen Vaststelling 59. Notaris aangezocht door de partijen of aangesteld door de rechter I PERSONEN BEVOEGD OM DE BOEDELBESCHRIJVING OP TE STELLEN 60. Principe: monopolie van de notaris Aan wie behoort de keuze van de notaris? a) De partijen kiezen vrij de instrumenterende notaris (art. 1178, lid 1 Ger.W.) b) Bij gebrek aan akkoord tussen de partijen, wordt de notaris aangewezen door de vrederechter (art. 1178, lid 2 Ger.W.) c) Ingeval de vrederechter de boedelbeschrijving beveelt of machtigt, wijsthij de notaris aan die ertoe zal overgaan (art. 1178, lid 3 Ger.W.) d) Keuze van de notaris door de overledene Onpartijdigheid en onverenigbaarheden opgelegd aan de notaris Notaris aangesteld anders dan om boedelbeschrijving op te stellen Vervanging van de notaris II PERSONEN AANWEZIG BIJ DE BOEDELBESCHRIJVING 69. Principes (art en 1181 Ger.W.)

5 INHOUD vii 1. Personen die normaal aanwezig zijn 70. Personen die moeten worden opgeroepen Geval van schuldeisers die bij de boedelbeschrijving wensen tussen te komen Notaris aangesteld met het oog op vertegenwoordiging Aanmaning om aanwezig te zijn bij de boedelbeschrijving Verschijning in persoon of bij volmacht Bijzondere personen 75. Voogdij en boedelbeschrijving bij opening van koffers en verzegelde omslagen HOOFDSTUK V VORM VAN DE BOEDELBESCHRIJVING AUTHENTIEKE AKTE OF ONDERHANDSE AKTE? 76. Principe: authentieke akte Uitzondering: onderhandse akte I INHOUD VAN DE BOEDELBESCHRIJVING 78. Principes Aanhef van de boedelbeschrijving 79. Inhoud en vorm van de aanhef (art. 1183, 1 tot 3 Ger.W.) Voorwerp van de boedelbeschrijving 80. Sedes materiae Beschrijving en schatting van de roerende goederen (art. 1183, 3 tot 6 Ger.W.) Specifieke moeilijkheden a) Vereffening-verdeling van het huwelijksvermogensstelsel b) Boedelbeschrijving bij een handelaar c) Boedelbeschrijving bij een landbouwer d) Boedelbeschrijving bij een notaris e) Boedelbeschrijving van een brandkast Ontleding van de boekhouding, titels en papieren (art. 1183, 7 Ger. W.) Ontdekking van een eigenhandig of internationaal testament Goederen toebehorend aan derden

6 viii INHOUD 90. Verklaringen ten bate of ten laste van de boedel (art. 1183, 8 Ger.W.) Vaststelling van omstandigheden die aanleiding kunnen geven tot vergoeding, schadeloosstelling, terugneming of inbreng Mogelijkheid om de boedelbeschrijving te beperken tot bepaalde goederen of om sommige goederen uit te sluiten Onderzoeksbevoegdheden en proactieve rol van de notaris Afsluiting van de boedelbeschrijving 94. Inhoud van de afsluiting van de boedelbeschrijving Personen die de eed moeten afleggen Draagwijdte van de eed en meineed Formule van de eed Ogenblik van de eed Mogelijkheid om erop terug te komen Waarschuwing door de notaris (art. 1183, 10 Ger. W.) Veroordeling onder verbeurte van een dwangsom tot het afleggen van de eed Aan wie komt de dwangsom toe? Burgerrechtelijke sancties van heling Aanwijzing van de persoon aan wie de beschreven voorwerpen worden toevertrouwd (art. 1183, 9 Ger.W.) Voorlezing en ondertekening van de boedelbeschrijving Praktische bijzonderheden 104. Verdaging van de werkzaamheden Voortzetting Aanvullende boedelbeschrijving Proces-verbaal van niet-vaststelling Vergelijking HOOFDSTUK VI BIJZONDERE VRAAGSTUKKEN SANCTIES VAN EEN ONREGELMATIGE BOEDELBESCHRIJVING 109. Vormgebreken Inhoudelijke gebreken I MOEILIJKHEDEN IN DE LOOP VAN DE BOEDELBESCHRIJVING 111. Niet-aanwezigheid van partijen bij de boedelbeschrijving Moeilijkheden (art. 1184, lid 1 Ger.W.), Bewaring van de voorwerpen

7 INHOUD ix II BEWIJSWAARDE VAN DE BOEDELBESCHRIJVING 114. Feiten vastgesteld door de notaris Verklaringen door de partijen Aanhef V KOSTEN VAN DE BOEDELBESCHRIJVING 117. Kosten van de gerechtelijke procedure van boedelbeschrijving Last van de kosten van de boedelbeschrijving Registratie van de processen-verbaal van boedelbeschrijving Recht op geschriften Wetteksten Textes légaux Bibliografie