Hoe beveilig ik mijn partner?

Transcriptie

1

2 Hoe beveilig ik mijn partner? Brussel, 22 oktober

3 Agenda Planning tussen partners Samenwonenden Echtgenoten Civiel- en fiscaal statuut Instrumenten Van testament tot contract 3

4 Wettelijke bescherming Feitelijk samenwonenden geen juridisch, wel fiscaal statuut Wettelijk samenwonenden juridisch statuut via verklaring wettelijke samenwoning geen samenlevingscontract beperkt tot 2 personen erfrecht (vanaf 18 mei 2007) vruchtgebruik beperkt tot gezinswoning + huisraad dus niet voor andere goederen (bvb. effecten, 2 e woning) Onterving blijft mogelijk 4

5 Wettelijke bescherming Juridisch statuut echtgenoot Huwelijk: Beperkt tot 2 personen Erfrecht: Levenslang vruchtgebruik op de gehele nalatenschap Reservataire bescherming altijd voor de gezinswoning en helft op andere goederen 5

6 Testamentaire bescherming Civielrechtelijk Eenzijdig grootst beschikbaar deel vruchtgebruik beperkt tot bepaalde goederen (bvb. gezinswoning) Steeds herroepbaar Reservebescherming kinderen blijft Fiscaalrechtelijk Successierechten (art. 2 W.Succ.) 6

7 Testamentaire bescherming Fiscaalrechtelijk Gelijkschakeling tussen samenwonenden (feitelijk en wettelijk) en echtgenoten Vlaams gewest Tarieven: 3%: 0, %: %: boven Splitsing in roerende en onroerende nalatenschap Vrijstelling gezinswoning 7

8 Contractuele bescherming Tussen partners, via: Samenleving- en huwelijkscontract Aanwas Schenking Levensverzekering 8

9 Samenlevingscontract Enkel voor wettelijk samenwonenden Toevoeging intern gemeenschappelijk vermogen Bepaalde goederen onder gemeenschappelijk regime Een of enkele welbepaalde goederen Fiscaalrechtelijk: bij inbreng: 25 EUR (beslissing, 17 april 2009) Bij toebedeling vastgoed: 1% 9

10 Samenlevingscontract Verrekenbeding Beginsel: interne correcties Verbintenis waarbij samenwonenden onder elkaar afrekenen en wel zo dat ieder bvb. de helft bekomt van het door de ene en door de andere overgespaarde inkomen Gevolg: schuldvordering v/d ene partner op andere verrekening kan betrekking hebben op: inkomsten uit arbeid of vruchten v/d eigen goederen maar ook op aanwinsten of verkregen goederen via erfenis of schenking 10

11 Samenlevingscontract Zo zal men in het samenlevingscontract uitdrukkelijk opnemen welke goederen de grondslag voor de verrekening zullen vormen: zijn het enkel goederen die tijdens het samenleven ten bezwarende titel (bvb. via aankoop) zijn verkregen (aanwinsten)? zijn het zelfs goederen die tijdens het samenleven ten kosteloze titel (via schenking, erfenis) zijn verkregen (ook aangeduid als alsof beding)? Bij het overlijden van de eerst stervende partner erft de langstlevende partner niet de goederen maar heeft hij slechts een vordering tegenover de nalatenschap 11

12 Samenlevingscontract Redactie Welke goederen komen voor de grondslag van de verrekening in aanmerking? enkel goederen die tijdens samenwonen ten bezwarende titel (bvb. aankoop - aanwinsten) zijn verkregen, en/of goederen die tijdens samenwonen ten kosteloze titel (via schenking, erfenis) zijn verkregen (ook aangeduid als alsof - beding ) Welk tijdstip? Welk verdeelsleutel? Verplichtend of facultatief? 12

13 Samenlevingscontract Voorbeeld Gegevens Inkomsten tijdens samenwoning (Vlaams gewest) Man: Vrouw: Samenlevingscontract zonder verrekenbeding. Elk van hen heeft in het voordeel v/d andere een testament voor de totaliteit opgemaakt. Te betalen successierechten Bij overlijden man vrouw betaalt : EUR Bij overlijden vrouw man betaalt : EUR 13

14 Samenlevingscontract Samenlevingscontract met verrekenbeding Grondslag voor te verreken massa bestaat enkel uit aanwinsten Wat bij overlijden man? Verdeelsleutel: 100/0 Te verreken massa /1 = EUR (100%) Gezien vrouw al EUR bezit heeft zij nog slechts vordering EUR op de nalatenschap van de man. Te betalen successierechten: Actief : EUR Passief (vordering): EUR Netto actief: 0 EUR Te betalen successierechten: 0 EUR Bescherming kinderen? 14

15 Huwelijkscontract Bescherming langstlevende partner Twee stelsels Gemeenschap van goederen (wettelijk stelsel) Scheiding van goederen Correcties via aanpassing huwelijkscontract Voor beide stelsels (zie hierna) Successierechten? 15

16 Huwelijkscontract Eigen vermogen Man Gemeenschappelijk Vermogen Eigen vermogen Vrouw 16

17 Huwelijkscontract Gehuwd onder een wettelijk of gemeenschappelijk stelsel Toebedeling huwgemeenschap Beding langst leeft al heeft Keuzebeding of alternatief overlevingsbeding Is geldig: beding waarbij huwgemeenschap bij overlijden aan langstlevende zal toebehoren naar diens keuze : Ofwel 1/1 in volle eigendom Ofwel ½ in volle eigendom en andere ½ in vruchtgebruik Ofwel 1/1 in volle eigendom wat de roerende goederen betreft en ½ in volle eigendom en ½ in vruchtgebruik wat de onroerende goederen betreft Ofwel 17

18 Huwelijkscontract Keuzebeding (vervolg) De keuze gebeurt in functie van: Omvang van het gemeenschappelijk vermogen Behoeften, leeftijd en gezondheidstoestand van de langstlevende, verhouding tegenover de kinderen Fiscale gevolgen: Successierechten berekend op wat langstlevende meer krijgt dan de helft van de huwgemeenschap art. 5 W.Succ. 18

19 Huwelijkscontract Bescherming naar langstlevende Gehuwd onder stelsel van zuivere scheiding van goederen Geen bescherming via toebedeling van de huwgemeenschap Correcties? Het toegevoegd intern gemeenschappelijk vermogen Het verrekenbeding Successierechten? 19

20 Aanwascontract Tussen echtgenoten en samenwonenden Kanscontract ten bezwarende titel Zowel voor roerende als onroerende goederen Geen reservebescherming voor kinderen Fiscale gevolgen (realisatie voorwaarde) Geen successierechten Registratierechten Tarief Verkooprechten (10% of 12,5%) voor onroerende goederen Geen taxatie voor roerende goederen (25 EUR) Adm. beslissing van 22 oktober 1992 genuanceerd via Parlementaire Vraag van L. Van Biesen, 14 juni 2005 Grondslag Verkoopwaarde op het ogenblik van overlijden 20

21 Schenkingscontract Tussen echtgenoten en samenwonenden Contract ten kosteloze titel Zowel voor roerende als onroerende goederen Reservebescherming voor kinderen blijft Kenmerk: onherroepelijk Behalve tussen echtgenoten Fiscaal interessant voor roerende goederen 3% schenkingsrechten, of zelfs geen taxatie Zowel voor echtgenoten als samenwonende partners Vastgoed: progressieve schenkingsrechten 21

22 Schenkingscontract Vorm Notariële akte Principe: alle schenkingen bij notariële akte (art. 931 BW) Verplichte registratie binnen de 15 dagen na datum akte Gevolg: schenkingsrechten Belgische notaris: 3 of 7% voor roerende goederen Buitenlandse notaris: 0% Handgift indien schenker minstens 3 jaar in leven blijft Erkend door doctrine en cassatierechtspraak (1863) geen verplichte registratie Toekomst? Bankgift Geen verplichte registratie 22

23 Schenkingscontract Inhoud In notariële schenkingsakte of onderhands bewijsdocument (pacte adjoint) Uitdrukkelijke vrijstelling van inbreng Last Conventionele terugkeer Vervreemdingsverbod Uitsluiting Vruchtgebruik 23

24 Schenkingscontract Schenking tussen echtgenoten Echtgenoot kan zijn partner bij leven plezieren met een gift. Dergelijke schenkingen zijn wel herroepbaar. Ratio Bescherming v/d schenkende echtgenoot tegen zichzelf : zulke schenking is volgens wetgever ingegeven door gevoelens die echtgenoten voor elkaar koesteren. Zelfs na echtscheiding of overlijden kan echtgenoot schenking terugnemen Wat met schenkingen/giften tussen samenwonende partners? Beginselen: onherroepbaar Cassatie, 12 december

25 Levensverzekeringscontract Wat is een levensverzekering? = persoonsverzekering, waarbij het zich voordoen van het verzekerd voorval alleen afhankelijk is van de menselijke levensduur. Wie zijn de partijen? 1. Verzekeringnemer = persoon die de verzekering sluit 2. Verzekerde = persoon op wiens hoofd het zich voordoen van de verzekerde gebeurtenis berust 3. Begunstigde = persoon aan wie de uitkering toekomt begunstigde bij leven = uitkering bij het in leven zijn van de verzekerde op een bepaalde datum begunstigde bij overlijden = uitkering bij het overlijden van de verzekerde vóór die datum 25

26 Levensverzekeringscontract Tussen partners Samenwonende en gehuwde partners Type ABA polis Partijen Verzekeringnemers: Verzekerden: Begunstigde bij overlijden A: Begunstigde bij overlijden B: Wat indien A of B overlijdt? Polis A+B A+B B A Uitkering ten bezwarende titel geen successierechten 26

27 Levensverzekeringscontract Toelichting vorige slide (vervolg) Samenvoeging 2 verzekeringen, die elke verzekeringnemer in zijn eigen voordeel heeft gesloten = overeenkomst ten bezwarende titel Voorwaarden Gelijke leeftijdsverwachtingen voor beide verzekeringnemers Niet voor goederen uit de huwgemeenschap Onherroepelijk Gevolgen Geen successierecht Erfrecht (inbreng, inkorting) niet van toepassing, geen reservebescherming voor kinderen 27

28 Curriculum Spreker : Jos Advocaat Prof. Fiscale Hogeschool (HUB), Brussel Prof. Antwerp Management School (AMS) 28

29