Je rechten bij erfenis

Transcriptie

1 Je rechten bij erfenis

2

3 Wie zijn je erfgenamen? De principes Bloedverwanten + echtgenoot + WSW partner + geadopteerden Volgorde? Eerst de ORDEN : de eerste orde sluit alle volgende uit Eerste orde : afstammelingen Tweede orde : ouders, broers en zussen (ook adoptie-en half-) en hun afstammelingen Derde orde : alle ascendenten Vierde orde : zijverwanten tot in de 4 de graad Kloving: als er geen afstammelingen zijn, wel erfgenamen in 3 de en 4 de graad Graad : afstand van bloedverwantschap van de overledene Lijn: rechte lijn en zijlijn (vaderlijk en moederlijk, erven maar tot in 4 de graad) Plaatsvervulling : alleen in rechte lijn, en voor overledenen

4

5 Onterving alleen wegens onwaardigheid 727 BW (35) 7 typesituaties voor wie overlijdt zonder T 40 Vruchtgebruik en blote eigendom Einde van vruchtgebruik 51 VERSCHIL tussen burgerlijk recht, sociale zekerheid en belastingrecht (successierechten) tegenover koppels

6

7 Vernieuwingen in het familierecht, met invloed op het erfrecht, in de voorbije jaren : Wet 14 mei 1981 : erfrecht langstlevende echtgenoot Wet 31 maart 1987: afstamming Wet 23 december 1998: wettelijke samenwoning Wet 13 maart 2003: homohuwelijk Wet 27 december 2004:adoptie voor WSW

8

9 Wet 18 maart 2006: adoptie door homoparen Wet 27 april 2007: schuldloze echtscheiding Na echtscheiding vervallen alle huwelijksvoordelen Wet 28 maart 2008: erfrecht WSW

10

11 ERVEN ALS SAMENWONENDE PARTNER Feitelijk Samenwonenden Enkel samen wonen op hetzelfde adres geen rechten of plichten, of toch - samen huren - samen huis kopen - in het huis / de zaak van de ander investeren -samen kinderen (wet gelijk verdeeld verblijf vanaf 1/9/2006)

12

13 SLC onderhands of notarieel Geen erfrechtafspraken mogelijk, wel afspraken in notariële akten over onroerende goederen: tontine kun je vastleggen bij aankoop, naderhand kun je een akte met een beding van aanwas laten opmaken Ook mogelijk : testament, schenking, levensverzekering, beperking tot het beschikbaar deel Verdeling na overlijden? Voor alles een schriftelijk bewijs boven 375

14

15 Erfrecht van Wettelijk Samenwonenden WAT is WSW? 1 adres + verklaring burgerlijke stand. AAN (2) + UIT (1) SLC : verplicht bij notaris, geen erfrechtafspraken Beetje rechten en plichten: bijdrage in huishouden Verdeling na overlijden (of breuk): alles op papier + erfrecht vruchtgebruik gezinswoning + huisraad tenzij testament

16

17 Erfrecht van gehuwden WAT? Verklaring ambtenaar burgerlijke stand (AAN) UIT: echtscheiding * EOT * EOO samen na 6 maand apart: zware fout of 1 jaar FS Rechten en plichten: samenwonen, trouw, hulp en bijstand

18

19 Huwelijkscontract: alleen bij de notaris. Verdeling na breuk/overlijden: * Volgens wettelijk stelsel en/of huwelijkscontract : contractueel erfrecht / Valkeniers.. * Wettelijk stelsel = scheiding van goederen vóór het huwelijk, vruchtgebruik gezinswoning + huisraad voorbehouden erfdeel Het vruchtgebruik van de langstlevende echtgenoot : hij/zij kan altijd de omzetting vragen Broos erfrecht van de LLE 104

20

21 Erven als kind Wettig kind/ gewone adoptie (stiefouderadoptie)/ volle adoptie/ kind geboren buiten het huwelijk/stiefkind Voorbehouden deel van een kind

22

23 Internationaal erfrecht De nalatenschap wordt verdeeld volgens het recht van de staat waar de overledene zijn gewone verblijfplaats had. Of, als hij een huwelijkscontract had, volgens de wet van het huwelijkscontract. Voor de onroerende goederen geldt het recht van de staat waar het goed gelegen is. Voor de roerende goederen het recht van de gewone verblijfplaats van de overledene. In een T kun je het recht kiezen voor de verdeling van je NLS tussen het recht van je nationaliteit of het recht van je gewone verblijfplaats. Je erfgenamen behouden wel altijd hun voorbehouden erfdeel.

24

25 SZ SOCIALE ZEKERHEID Feitelijk Samenwonen: speelt mee voor uitkeringen bij werkloosheid en ziekte voor de wezenbijslag bij alle minimumuitkeringen: leefloon, tegemoetkomingen bij handicap, IGO en THB Speelt niet mee voor pensioenen en vergoedingen bij beroepsziekte en arbeidsongeval. Wettelijk samenwonen Zelfde als bij FSW, PLUS recht op uitkeringen langstlevende bij sterven na beroepsziekte of arbeidsongeval, mét SLC - Gehuwden Huwelijk = enige toegang tot GEZINSpensioen, OVERLEVINGSpensioen en pensioen NA ECHTSCHEIDING =/ voor werknemers, zelfstandigen en ambtenaren

26

27 BELASTINGEN successierechten en het koppel FSW: alleen voor successierechten in Vlaanderen (niet Brussel en Wallonië) Na 3 jaar: SW vrijstelling gezinswoning, na 1 jaar tariefgehuwden WSW: gelijkgesteld met gehuwden voor personenbelasting (huwelijksquotiënt + forfaitaire aftrekken x2) ook voor successierechten: in Vlaanderen en Brussel vanaf dag 1 in Walloniëna 6 maand WSW

28

29 Voorzichtig erven Een NLS aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving : altijd als er minderjarigen erven Niet de schijn wekken dat je de NLS aanvaardt voorbeelden Procedure : verklaring op rechtbank, publicatie in BS (samen 150), schuldeisers krijgen 3 maand. Na inventaris heb je 40 dagen om te aanvaarden of te verwerpen Je betaalt in alle geval successierechten Een NLS verwerpen : je hebt 30 jaar maar wacht niet te lang. Gevolgen als een reservatair erfgenaam verwerpt voor de begrafeniskosten

30

31 Zelf je verdeling regelen Gekende instrumenten : T en S Ook belangrijk : huwelijkscontract, aankoopakte onroerend goed met tontine of beding van aanwas De beperkingen : de reserve van bepaalde erfgenamen Hoe groot is ieders reserve? LLE : VG van ½van de NLS, minstens VG gezinswoning + huisraad Kinderen : 1 K ½, 2 Kn 2/3 de, 3 of meer Kn ¾

32

33 Het beschikbaar deel218 Je hebt een echtgenoot en kinderen : 1 K : ½in blote eigendom (BE) 2 Kn : 1/3 de in BE 3 of meer Kn 1/4 de in BE Je bent alleenstaande ouder zonder echtgenoot. 1 K : ½in VE 2 Kn 1/3 de in VE 3 of meer Kn : 1/4 de in VE Je bent ongehuwd zonder Kn en je ouders leven nog 2 ouders : ½in VE 1 ouder : 1/4 de in VE

34

35 Huwelijkscontract en erfrecht Hc kan bescherming bieden op 4 vlakken : uitbreiding en bescherming erfr LLE, schuldeisers, voorbehouden erfdeel Kn, succ.rechten Valkeniersovereenkomst Huwelijksvoordelen in stelsel van gemeenschap : - Beding van vooruitmaking van een bepaald goed - Verblijvingsbeding + keuzebeding : hele gemeenschap Huwelijksvoordelen bij scheiding van goederen : - Verrekeningsbeding - Alsofbeding

36

37 TEVEEL UITGEDEELD? Correcties zijn pas mogelijk NA het overlijden behalve voor schenkingen door je huwelijkspartner In natura of in geld INBRENG : alleen erfgenamen kunnen dit vragen van de andere begunstigde erfgenamen INKORTING : van schenkingen en legaten aan niet-erfgenamen, het jongste legaat valt eerst af art. 920 BW

38

39 TESTAMENT Hoe maak je het?16 jaar (1/2 beschikbaar deel), voorlopig bewind na toestemming vrederechter Eigenhandig, authentiek of openbaar 350 (2 getuigen) Wie mag je niet aanwijzen als begunstigde? 302 aanwijzen van een testamentuitvoerder, van een voogd voor je K Een duolegaat om te besparen op successierechten

40

41 SCHENKING Voorwaarde : definitief en onherroepelijk Als voorschot op erfenis of niet Hand- of bankgift Herroeping van een S wegens ondankbaarheid Art. 953 en 959 BW, nr. 425 verval van de schenking wegens wegvallen van haar oorzaak

42

43 ONTERVEN Levensverzekering Je huis verkopen op lijfrente of met een opeethypotheek

44

45 De nalatenschap samenstellen en verdelen Eerlijk onder erfgenamen : inventaris, dringende maatregelen vrederechter, snuffelrecht van de erfgenaam Heling van erfgoederen Minnelijke verdeling of gerechtelijke verdeling