Beperkt en chronisch in paniek? Doe even normaal, zeg! Cees G.C. Janssen
|
|
- Adam van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Symposium bij vertrek Dr. Joop Stolk GEHECHT MET BEPERKINGEN Beperkt en chronisch in paniek? Doe even normaal, zeg! Cees G.C. Janssen Probleemgedrag Koot en Dekker (2001): 40% van mensen met verstandelijke beperking Internationale literatuur: 30% tot 60% (Benson 1985; Eaton & Menolascino 1982; Gillberg et al. 1986; Ineichen 1984; Reid 1985). 3 tot 5 keer groter dan niet gehandicapten (Dosen 1990) Hoe ernstiger beperking, des te hoger prevalentie Grootste probleem in dit zorgveld 1
2 Theorie over psychopathologie Hier en nu theorieën: Biologische theorieën: oorzaak organische afwijking (aberant biology) Ecologische theorieën: oorzaak (sociale) omgeving (aberant environments) Cognitieve theorieën: oorzaak ingeslepen cognities (aberant beliefs) Leertheorieën: oorzaak ongewenste leerprocessen (aberant contingencies) Ontwikkelingstheorieën: Psycho-dynamische theorieën: oorzaak interne psychische processen (aberant motivation) Ontwikkelingspsychopathologie Oorzaak: hechting en stress (aberant sense of safety) Definitie Gehechtheidsrelatie: Dyadisch Gehechtheidsband Met specifiek persoon Langdurig Emotioneel significant Nabijheid gewenst Afwezigheid stressvol Nabijheid gezocht bij stress!!! Onderscheid t.o.v. vriendschap/liefde 2
3 Gehechtheid en stress Gehechtheidsrelatie is systeem van stress- of emotieregulatie Start: afhankelijkheid van sensitieve opvoeder Situaties voorspelbaar: zelfvertrouwen Spiegelen: delen van emoties Desensitisatie: bijv. respons op wegkijken Tussenfase: self-soothing Eind: talige benadering IWM Labels voor affecten Aanleren coping Ouder-kind interactie beïnvloedt hersenstructuren, die te maken hebben met: Temperament Affect regulatie Zelf-organisatie Leren wat/hoe met stress om te gaan: interne stressregulatie Plasticiteit Langzaam wennen aan stress: externe stressregulatie Dubbele handicap additionele verklaring hoge prevalentie Oorzaak: Dubbele handicap Problematische omgang met stress Stress: de subjectieve ervaring van mensen dat hun persoonlijk welzijn wordt bedreigd en coping tekort schiet Geen adequate gehechtheidrelaties Gehechtheid: die band met specifieke figuur, waarin in situaties van stress nabijheid wordt gezocht (buffer) Psychopathologie is uitingsvorm van de grote hoeveelheid niet gebufferde stress vanwege deze dubbele handicap 3
4 Ontwikkelingspsychopathologie Het model VERSTANDELIJKE HANDICAP S tr e ss o r BIJZONDERE KINDKENMERKEN COPING GEHECHTHEID buffer ERVAREN STRESS GEDRAGSPROBLEMEN VERWERKING OUDERS OPVOEDEN Sensiti sitiviteit!! ZORG Problemen met stress!! VG meer en soms permanente stress: Problemen met infoverwerking, beperkt gedragsrepertoire, zelfbeeld, aangeleerde hulpeloosheid (oncontroleerbaarheid van situaties) Onderzoek toont: Normale situaties stressvol (psychofysiologie: hartslag, cortisol) Relatie copingproblemen en gedragsproblemen Relatie de-arousal en afname gedragsproblemen 4
5 Problemen met gehechtheid!! VG kinderen Vaker gedesorganiseerd gehecht (Vaughn et al. 1994; Ganiban et al. 2000) Minder veilig en vaker gedesorganiseerd gehecht (Van IJzendoorn et al. 1999) Atypische gehechtheid (Schuengel & Janssen, 2006) Minder duidelijk gehechtheidsgedrag Minder vaak veilig gehecht Risicofactoren onveilige gehechtheid Cognitieve, zintuiglijke en communicatieve beperkingen Middel-doel, persoonspermanentie Verwerkingsproblemen van ouders (Marvin & Pianta) Niet beschikbaar Niet verwerkt gerelateerd aan onveilige gehechtheidsrelaties. Niet verwerkt gerelateerd aan gedragsproblemen van kind Bemoeilijkte opvoeding en stress in gezin Geringe afleesbaarheid signalen Grotere sensitiviteit vereist Opnames, uithuisplaatsing en discontinuïteit in zorg Traumatische scheiding Meerdere opvoeders, terwijl 1 al moeilijk is Verloop personeel 5
6 Om te onthouden: Eenmaal stress altijd stress Literatuur overtuigend: Prolonged states of stress change the child s neuronal and biochemical system. Such a child develops physiological patterns reflecting these early stresses and sensitize the child to react in maladaptive ways (Bradley 2000) Inslijpen van daarna makkelijk bereikbare neurale banen oproepbare associaties! Stress: mind-brain split Hersenfactoren: Neurotransmitters (dopamine etc.) Limbische systeem (amygdala!): impliciete geheugen flight-fight (aanslag op rationaliteit) Frontale circuits (interpretaties) Mind factoren Interne representaties, I.W.M., schemata Zelfvertrouwen, self-efficacy, inzicht 6
7 Geintegreerd model: mind-brain stress-reactivity/affect regulation! Stress Reticulaire systeem ongedifferentieerde arousal Genen Neurologie Prefrontale Cortex Expliciet geheugen MIND I.W.M. gehechtheidsfiguur Zelfvertrouwen Inzicht. Neurotransmitters (dopamine etc.) Frontale circuit Interpretatie Perceptie van controle Ongedifferentieerde arousal psychopathologie Limbische circuit Angst conditioning Stress Affect modulatie Amygdala Impliciet geheugen Grote, plotselinge en vooral chronische stress stressreactiviteit, geen leren, geen vaardigheden Stress Reticular activating system Undifferentiated arousal Genetics Neurological components Prefrontal Cortex Explicit memory MIND I.W.M. attachment figure Self-esteem Insight. Neurotransmitters Frontal circuit Interpretation Perception of control Limbic circuit Fear conditioning Distress Affect modulation Amygdala Implicit memory Undifferentiated state of arousal psychopathology 7
8 Interpretatie van affect naar emotie sensitieve ouders en bufferende gehechtheid Stress Reticular activating system Undifferentiated arousal Genetics Neurological components Prefrontal Cortex Explicit memory MIND I.W.M. attachment figure Self-esteem Insight. Neurotransmitters Frontal circuit Interpretation Perception of control Happyness, anger, sadness Limbic circuit Fear conditioning Distress Affect modulation Amygdala Implicit memory psychopathologie Het zijn in de hersenen ingeslepen eenvoudig bereikbare associaties (vrgl. uitgehold zandpad of sporen in de sneeuw): conditionering van angst In hulpverlening: geen methode om die weg te schuren Dus interventie altijd: constructional approach niet elimineren van ongewenst gedrag maar construeren en daarna inslijpen van nieuwe paden voor gewenst gedrag!!!! Gedragstherapie, IWM, narratives, inzicht, EMDR, etc. 8
9 Specifieke vorm psychopathologie Afhankelijk van coping met stress Vermijder ontwikkelt depressie Externalizer ontwikkelt agressie/conduct disorder Maar allemaal vanwege chronische stress Onderkenning en diagnostiek hechtingsproblemen Conclusie: Goede instrumenten voor onderzoek (Vreemde SituatieProcedure, AQS ed.) Arbeidsintensief Training en certificatie Nauwelijks instrumenten voor diagnostiekpraktijk Men doet vaak maar wat (overgeleverd aan toeval) Maar evidence-based criteria van Boris en Zeanah: American Academy of Child and Adolescent Psychiatry (AACAP) 9
10 (1) Evidence based criteria gehechtheidsproblemen (Boris en Zeanah 2005) Affectie Normaal: Toont adequate affectie in verschillende interacties en situaties. Verstoord: Gebrek aan affectieve uitwisseling of promiscue affecties Zoeken van troost Normaal: Zoekt troost bij een specifieke volwassen verzorger Verstoord: Zoekt geen troost of op een vreemde manier Vertrouwen, hulp zoeken Normaal: zoekt hulp bij specifieke verzorgers bij moeilijke vragen. Verstoord: Buitensporige afhankelijkheid of juist geen hulp zoeken Samenwerking Normaal: Stelt zich coöperatief op tegenover de verzorger. Verstoord: Weinig coöperatief of dwangmatige gehoorzaamheid. (2) Evidence based criteria gehechtheidsproblemen (Boris en Zeanah 2005) Explorerend gedrag Normaal: Gebruikt hechtingsfiguur als veilige basis voor exploratie. Verstoord: Geen controle aanwezigheid verzorger, of tegenzin verzorger te verlaten. Controlerend gedrag Normaal: Weinig controlerend gedrag t.o.v. verzorger. Verstoord: Overbezorgd t.o.v. verzorger; bestraffend controleren. Reactie bij hereniging/terugkeer Normaal: Zoekt troost; positief contact. Verstoord: Contact lukt niet. Negerend gedrag, boosheid, geen affectie, stress vanwege scheiding blijft of gedesorganiseerd gehechtheidsgedrag. Reactie tegenover vreemden Normaal: Terughoudendheid, duidelijker in onbekende omgeving. Verstoord: Geen terughoudendheid, veel lichamelijk contact zonder op de verzorger te letten, met vreemden meegaan. 10
11 Consequenties (1) Gehechtheid altijd op agenda: In hulpverlening bij gedragsproblemen (indien gehechtheid indien gehechtheid- gerelateerd) Eerst oplossen van het ontbreken van secure base: vertrouwen en gehechtheidsrelatie Daarna pas inslijpen van nieuw gedrag (leren alleen zonder stress!) Bij verhuizing i.v.m. scheiding van gehechtheidsfiguur I.v.m. stress vanwege plaatsing I.v.m. exploreren, aanleren van nieuw gedrag Secure base noodzakelijk!!!! 2-fasen model want bij hoge stress stopt het leren Consequenties (2) Als ernstige gehechtheidgerelateerde gedragsproblemen Vaagtekens bij louter competentiemodel! Rouleren personeel als managementinstrument Inwisselbaarheid begeleiders? Georganiseerde onveiligheid Kortzichtig Met kracht bestrijden Gehechtheid als missie Gehechtheidstheorie als managementtheorie 11
12 leren My nonbuffering and insensitive boss called me STRESS I ll never learn, unless he hugs me first : Pleidooi: een zorgsysteem waarin GEHECHTHEID wordt beleden Doe jij vet lekker zelf eerst even normaal, ja!. 12
Inhoud. Theorie over probleemgedrag. Prevalentie. Stress, gehechtheid en probleemgedrag
Inhoud Stress, gehechtheid en probleemgedrag Cees G.C. Janssen Vrije universiteit cgc.janssen@psy.vu.nl Prevalentie, betekenis en theorieën mbt probleemgedrag Gehechtheidstheorie! Dubbele handicap verklaring
Nadere informatieInhoud 20-10-2011. Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg
1 Inhoud Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg Praktijk: Tineke Pilon Consequenties voor praktijk: alles is liefde 2 Definitie Gehechtheidsband Met
Nadere informatieReactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging. Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale representatie
Carlo Schuengel, Orthopedagogiek VU Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging Signaleren verstoord gehechtheidsgedrag Verschillende betekenissen van gehechtheid Band Gedrag Interactie Relatie
Nadere informatieDoel workshop. Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag. Best practice: wat is dat? Wat is gehechtheid?
Doel workshop Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag Kennismarkt 27 mei 2010 Francien Dekker Presentatie Best practice voor het diagnosticeren van gehechtheidsproblemen bij kinderen/jongeren met een
Nadere informatieReactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging. Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale representatie
Carlo Schuengel, Orthopedagogiek VU Signaleren verstoord Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging Verschillende betekenissen van gehechtheid Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale
Nadere informatieOnderlinge verbondenheid. begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen
Onderlinge verbondenheid begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen Onderlinge verbondenheid Alleen in verbondenheid met de ander kan je mens zijn. Door de ander ontdek
Nadere informatieHou me vast, maar raak me niet aan
Hou me vast, maar raak me niet aan verstandelijke beperking, hechtingsproblematiek en probleemgedrag 19 september 2013 Mirjam Wouda, orthopedagoog & gz-psycholoog Ons Tweede Thuis m.wouda@onstweedethuis.nl
Nadere informatieDe Basic Trustmethode
De Basic Trustmethode Pleegzorgsymposium 2012 Marijke Kellaert-Knol GZ-Pycholoog Kinder- en Jeugdpsycholoog NIP Hulpverlener Basic Trust Basic Trust Hulp aan gezinnen bij opvoeding, hechting en adoptie
Nadere informatieHechtingstoornissen. Karin Hermans, KJP Symposium Pedagogie opvoedingstoolbox Curaçao, 7 december 2012
Hechtingstoornissen Karin Hermans, KJP Symposium Pedagogie opvoedingstoolbox Curaçao, 7 december 2012 Hechting duurzame affectieve relatie tussen een kind en één of meer opvoeders The initial relationship
Nadere informatieNEJA conferentie Integraal werken in de Amsterdamse zorg voor jeugd: Handvat of hype?
NEJA conferentie Integraal werken in de Amsterdamse zorg voor jeugd: Handvat of hype? Workshop Integraal werken aan gehechtheid bij jonge kinderen in gezinnen Frederike Scheper, kinderpsychiater, Infant
Nadere informatieHechting en hechtingsproblemen. Risico- en beschermende factoren
Hechting en hechtingsproblemen Risico- en beschermende factoren September 2017 2017 Nederlands Jeugdinstituut Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk,
Nadere informatieExecutieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven
Executieve functies en emotieregulatie Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Inhoud 1. Executieve functies en emotieregulatie 2. Rol van opvoeding
Nadere informatieAdverse Childhood Experiences:
Adverse Childhood Experiences: Mentale en fysieke gevolgen bij jeugdigen met een verstandelijke beperking Jaarcongres Kinder- en jeugdpsychiatrie 30 oktober 2018 Esther Moonen, Verpleegkundig Specialist
Nadere informatieIntegratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag (ITGG) Dr. P.S. Sterkenburg
Integratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag (ITGG) Dr. P.S. Sterkenburg Diagnostiek Giltaij, H.P. (2017). Diagnostic Assessment of Attachment Related Disorders in Children with Intellectual Disabilities,
Nadere informatieInhoud. Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag. Best practice: wat is dat? Onderzoeksvraag. Definitie begrip gehechtheidsproblematiek
Inhoud Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag Studiedag hechting 1 oktober 2010 Francien Dekker Presentatie Best practice voor het diagnosticeren van gehechtheidsproblemen bij kinderen/jongeren met
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Pouw, Lucinda Title: Emotion regulation in children with Autism Spectrum Disorder
Nadere informatieSamenvatting Dutch Summary
Samenvatting Dutch Summary 116 Gehechtheid is een belangrijk thema in de pleegzorg. De aanwezigheid van een gehechtheidsrelatie tussen pleegouder en pleegkind kan worden gezien als een belangrijke maat
Nadere informatieRichtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017)
Richtlijn Gezonde slaap en slaapproblemen bij kinderen (2017) Hechtingsrelatie Zelfregulatie en interactie tijdens de nacht Onderdeel van de discussie rond sensitief en responsief ouderschap richt zich
Nadere informatieKinderstudies ACK. Gehechtheid aan pleegouders. Amsterdams Centrum voor. vrije Universiteit amsterdam
Amsterdams Centrum voor Kinderstudies ACK interdisciplinair onderzoek naar kinderen, ouders en samenleving Gehechtheid aan pleegouders vrije Universiteit amsterdam Gehechtheid aan pleegouders De relatie
Nadere informatieHET BELANG VAN BETEKENISVOLLE RELATIES KAN NOOIT WORDEN ONDERSCHAT! PAULA STERKENBURG
HET BELANG VAN BETEKENISVOLLE RELATIES KAN NOOIT WORDEN ONDERSCHAT! DR. PAULA STERKENBURG PAULA STERKENBURG Waarom zijn betekenisvolle relaties belangrijk? Wat zij betekenisvolle relaties? Betekenisvolle
Nadere informatieToepassing van mindfulness in het ziekenhuis
Toepassing van mindfulness in het ziekenhuis Een pleidooi voor kortdurende interventies met duurzaam effect Willem Fonteijn Medische Psychologie Catharina Ziekenhuis, Eindhoven Een vorm van cognitieve
Nadere informatieZin en onzin over gehechtheidsontwikkeling. (On)Behandelbaarheid van problematisch verlopende gehechtheidsontwikkeling
Zin en onzin over gehechtheidsontwikkeling (On)Behandelbaarheid van problematisch verlopende gehechtheidsontwikkeling Anneke Vinke, 2009 1 Er wordt vaak gesproken over kinderen die gehechtheidsproblemen
Nadere informatieHedendaagse opvattingen over emoties. Emotie en gewetensvorming in de behandeling. Welke emoties? Emotie en moraliteit. Welke emoties?
Emotie en gewetensvorming in de behandeling Hedy Stegge Vrije Universiteit Amsterdam PI Research Duivendrecht Hedendaagse opvattingen over s Functioneel (belangenbehartigers) Persoonlijk welbevinden Kwaliteit
Nadere informatieJubileumcongres MOC t Kabouterhuis Verstoord gehechtheidsgedrag
Jubileumcongres MOC t Kabouterhuis Verstoord gehechtheidsgedrag F.Y. Scheper, kinder- en jeugdpsychiater MOC t Kabouterhuis, onderzoeker VUmc kinder- en jeugdpsychiatrie f.scheper@kabouterhuis.nl Parallelsessie
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Summary in Dutch)
Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Ervaringen in de vroege kindertijd zijn van grote invloed op de ontwikkeling van de regulatie van emoties en stress. Onderzoek bij dieren en bij kinderen in
Nadere informatieAIT studiedag Multidisciplinair kijken!
AIT studiedag Multidisciplinair kijken! Lezing Multidisciplinair werken en kijken bij jonge kinderen in gezinnen, verwezen vanwege ontwikkelings- en gedragsproblemen Frederike Scheper, Kinderpsychiater
Nadere informatieWat weet u nog over HECHTING
Wat weet u nog over HECHTING John Bowlby 1907-1990 Hechtingstheorie HECHTING BOWLBY : Attachment theory : Hechting : is een duurzame emotionele binding tussen het kind en zijn verzorgers intern schema
Nadere informatieHerhalen, herhalen en nog eens herhalen: de belangrijke rol van opvoeden in de behandeling van kinderen met complex trauma
Herhalen, herhalen en nog eens herhalen: de belangrijke rol van opvoeden in de behandeling van kinderen met complex trauma Kinderen met complex trauma: Het belang van de opvoeding in de behandeling, 8
Nadere informatiePrikkelverwerking bij Gedragsstoornissen
Prikkelverwerking bij Gedragsstoornissen (ODD & CD) Congres Prikkelverwerking 6 november 2014 Dr. M.A.J. Raaijmakers GZ-psycholoog en Universitair Docent UU INTRODUCTIE AGRESSIE! Video:! http://www.youtube.com/watch?v=o00yfkje1fo!
Nadere informatieInfant Mental Health. de ontwikkeling van het jonge kind in relatie met de ouder. Visie en werkwijze binnen de GGZ
Infant Mental Health de ontwikkeling van het jonge kind in relatie met de ouder Visie en werkwijze binnen de GGZ Daniëlle Span Psycholoog/psychotherapeut IMH-specialist d.span@ggz-nhn.nl Ingrid Floris
Nadere informatieJantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012
Jantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012 Gedragsproblemen in context Gedragsproblemen in context Gedragsproblemen in context Gedragsproblemen in context PROBLEEM Probleemgedrag 5 Faculteit der Psychologie
Nadere informatieMethode ARGOS. Ervaringen met ARGOS. Definitie Gehechtheid
Methode ARGOS Handvatten voor de begeleiding van personen met een hechtingsstoornis en een (lichte) verstandelijke beperking Ervaringen met ARGOS Zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Methode
Nadere informatieVeilig gehechte kinderen ontwikkelen steeds rijkere verbindingen, krijgen meer integratie en adequate prefrontale functies
BLOK III LIEFDE Veilig gehechte kinderen ontwikkelen steeds rijkere verbindingen, krijgen meer integratie en adequate prefrontale functies Met opgroeien van veilige hechtingsrelaties ontwikkelen kinderen
Nadere informatie1.1 Ontwikkelingspsychopathologie Opbouw van het boek Hoofdstuk 1 in tien punten 25 Belangrijke begrippen 25
Inhoudsopgave 1 Introductie 17 1.1 Ontwikkelingspsychopathologie 17 1.2 Opbouw van het boek 20 1.3 Hoofdstuk 1 in tien punten 25 Belangrijke begrippen 25 2 Classificatie, diagnostiek en epidemiologie 27
Nadere informatieInhoud. - Hechting - Werkplek - Visie - Video-interactiebegeleiding - Tot slot
Wie Ben ik? Inhoud - Hechting - Werkplek - Visie - Video-interactiebegeleiding - Tot slot Kind en ziekenhuis Ouderparticipatie september 1993 Kind en ziekenhuis kindgericht = gezinsgericht februari 2009
Nadere informatiePruning. Pasgeborene Vroege kinderjaren Late kinderjaren
Gehechtheid of regulatie? Peter Emmery 20.11.2012 Inleiding Classificatie? DSM-IV schiet tekort, niet gebaseerd opklinische data Weinig betrouwbaar epidemiologisch onderzoek Meer verfijning in DC: 0-3R
Nadere informatieAu-tomutilatie. Een groot probleem, een grote uitdaging. Carmen van Bussel Orthopedagoog/GZ-psycholoog
Au-tomutilatie Een groot probleem, een grote uitdaging Carmen van Bussel Orthopedagoog/GZ-psycholoog Inhoud Waarom verwonden cliënten zichzelf? Handelingsverlegenheid en machteloosheid bij begeleiders
Nadere informatieHoe neem je jezelf en jouw eigen gehechtheid mee in de begeleiding van jongeren?" [ door Beanka Meddeler]
Hoe neem je jezelf en jouw eigen gehechtheid mee in de begeleiding van jongeren?" [ door Beanka Meddeler] 24-11-2015 Doel en programma vandaag www.ambiq.nl Stilstaan / reflecteren op gehechtheid en de
Nadere informatieEr wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede
Er wel/niet zijn voor je pleegkind Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede 22-6-2014 de Zeeuw & Brok Inhoud 1. Lawaaiboek 2. Zorg voor het kind: houdt rekening met gevolgen van Verlating
Nadere informatieDisclosure. Wie doorbreekt de cirkel van mishandeling? Kindermishandeling. Comorbiditeit. Prevalentie in Nederland. Prevalentie in Nederland
Disclosure Wie doorbreekt de cirkel van? Prof.dr. Lenneke Alink Kinder Kinder is elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die
Nadere informatieDSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016
DSM-5: Nieuw, maar ook beter? Arq Herfstsymposium vrijdag 25 november 2016 Psychotrauma en stressorgerelateerde stoornissen Marloes de Kok, GZ-psycholoog Marthe Schneijderberg, orthopedagoog Psychotrauma
Nadere informatieVERWACHTINGEN WORKSHOP
HECHTING WORKSHOP DOOR ADA DE JONG GZ-PSYCHOLOOG KOC DIENSTEN (UITGAANDE VAN STICHTING DS. G.H. KERSTENCENTRUM) WWW.KOC.NU HTTPS://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=APZXGEBZHT0 VERWACHTINGEN WORKSHOP BIJBELS PERSPECTIEF
Nadere informatieIntroductie. Katrien Zabeau. 9 oktober Symposium Opvoeden anno 2015
Katrien Zabeau Symposium Opvoeden anno 2015 9 oktober 2015 Psychoanalytische pedagogiek: opvoedingsondersteuning en psychotherapie aan kinderen en jongeren (Een andere visie op de psychoanalytische pedagogiek:
Nadere informatieHerkennen gevolgen en signalen voor jeugdigen
Herkennen gevolgen en signalen voor jeugdigen u Eventuele psychische en/of verslavingsproblemen bij de ouders kunnen van invloed zijn op de opvoeding, ontwikkeling en (toekomstige) psychische gezondheid
Nadere informatieCOMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT. Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO)
COMPLEX TRAUMA BIJ KINDEREN: SAMEN DOEN WAT WERKT Mariska de Baat (NJi), Marie-José van Hoof (Rivierduinen), Leanthe van Harten (TNO) WIE IS WIE Complex trauma het meerkoppige monster in de praktijk Prevalentie
Nadere informatieDe invloed van affectieve betrokkenheid op moeilijk verstaanbaar gedrag
Date 14-10-2011 1 De invloed van affectieve betrokkenheid op moeilijk verstaanbaar gedrag Marga Martens Promovenda Rijksuniversiteit Groningen Consulent doofblindheid Koninklijke Kentalis Begeleiderscongres
Nadere informatieOuders gebruiken voor het temperament van hun kind(eren) spontaan woorden als
1 Temperament van het kind en (adoptie)ouderschap Sara Casalin Ouders gebruiken voor het temperament van hun kind(eren) spontaan woorden als verlegen, blij, impulsief, zenuwachtig, druk, moeilijk, koppig,
Nadere informatieBoek Slapende honden? Wakker maken!
Boek Slapende honden? Wakker maken! A.Struik, ontwikkelingspsycholoog/ systeemtherapeut Joany Spierings Drie testen Weinig theorie en veel praktijk CD-Rom/ werkbladen Formulier zes testen Geen protocol
Nadere informatieBiblion. Klik. Jaargang: 27 oktober 2006
Biblion Jaargang: 27 oktober 2006 Binnen de verstandelijk gehandicaptenzorg ziet men veel symbiotische relaties: een te sterke hechtingsband tussen de cliënt en een van zijn/haar ouders. Dit onderwerp
Nadere informatieGehechtheid. Corinne Verheule
Gehechtheid Corinne Verheule 14-6-2018 Gedrag Geschiedenis; zorg; hechting; trauma 2 3 Kijken door een hechtingsbril Waar of Niet waar? Hoe een kind gehecht is, wordt bepaald binnen de eerste 5 levensjaren.
Nadere informatieBOEKEN. Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag. Best practice voor het diagnosticeren
H. van Geffen en P. Nouwens Signaleren van verstoord gehechtheidsgedrag. Best practice voor het diagnosticeren van gehechtheidsproblemen bij kinderen/ jongeren met een visuele en/of licht verstandelijke
Nadere informatieVIB en Gehechtheid. Dorini Janssen De Rading Corinne Verheule SAV. Workshop AIT 30 mei 2016
VIB en Gehechtheid Dorini Janssen De Rading Corinne Verheule SAV Workshop AIT 30 mei 2016 Programma Wie zijn wij? VIB en Bouwstenen van hechting Hoe zie je gehechtheid in de praktijk? Wat is een hechtingsrepresentatie?
Nadere informatieGehechtheidsproblematiek bij jongvolwassenen met lvb
Gehechtheidsproblematiek bij jongvolwassenen met lvb Een interventieprogramma Monique Boon Ton van der Wiel Psychische en Gedragsproblemen Relatief vaak sprake van psychische en gedragsproblemen. onder
Nadere informatieGENERATIE 2020 E E N BLIK OP DE RESULTATEN
S TELLEN VOOR GENERATIE 2020 E E N BLIK OP DE RESULTATEN EVEN VOORSTELLEN.. M A RIE - L OTTE VA N BEVEREN K L I N I S C H P S YCHOLOOG, D OCTORAATSSTUDENT M A RIELOTTE.VA N B EVEREN@UGENT.BE DE ADOLESCENTIE
Nadere informatieZorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders
Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Leony Coppens Carina van Kregten Symposium Pleegzorg 2014 Waar blijft het kind? 11 maart 2014 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij?
Nadere informatieNeuro-imaging bij bipolaire stoornissen: een overzicht
Neuro-imaging bij bipolaire stoornissen: een overzicht Max de Leeuw, psychiater en senior onderzoeker GGZ Rivierduinen/LUMC KenBiS, 17 juni 2016 Leiden Inhoud Emotieverwerking Werkgeheugen Beloning Eerstegraads
Nadere informatieIN HET PERSPECTIEF VAN DE ANGST. Dr. Fabiënne Naber Pedagogische Wetenschappen
IN HET PERSPECTIEF VAN DE ANGST Dr. Fabiënne Naber Pedagogische Wetenschappen naber@fsw.eur.nl Interactie tussen biologische en omgevingsfactoren ANGST Angst is een emotie veroorzaakt door een waargenomen
Nadere informatieSAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH)
samenvatting (SUMMARY IN DUTCH) interveniëren bij stress, gehechtheid en gedragsproblemen: Effecten voor kinderen met meervoudige beperkingen 166 SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Sommige kinderen met ernstige
Nadere informatie18-11-2013. Even voorstellen. Inhoud. De visual cliff experiment. Pleegzorg voor jonge kinderen, meer dan opvoeden alleen. De aanleiding tot de PPI
Even voorstellen Pleegzorg voor jonge kinderen, meer dan opvoeden alleen De waarde van de Pleegouder Pleegkind Interventie (PPI) Hans van Andel Kinder- en Jeugdpsychiater Dimence Directeur GGZ, eerste
Nadere informatieDepressie en vroege stressvolle levenservaringen:
17 jan 2017, PsyQ, Rotterdam Depressie en vroege stressvolle levenservaringen: het ontwarren van impact van genen en omgeving Prof. dr. Bernet M. Elzinga Section Clinical Psychology, Leiden University
Nadere informatieBlock 1: Basic emotions, Brain structures and Stress.
Block 1: Basic emotions, Brain structures and Stress. Vraag 1 (10 punten) A. Wat is het Circuit van Papez en welke hersenstructuren maken hier deel van uit? (5 punten) B. Welke extra hersenstructuren zijn
Nadere informatieBLOK V IMPLICIET EXPLICIET GEHEUGEN
BLOK V IMPLICIET EXPLICIET GEHEUGEN Verschillen in herinnering hoe het impliciete geheugen ons heden kan beïnvloeden zonder besef dat iets uit het verleden komt Impliciet geheugen: De herinnering waardoor
Nadere informatieExecutieve functies. Problemen met executieve functies 11/01/17
11/01/17 GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: DE ROL VAN DE EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ HET SUCCES IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS Executieve functies DR. MARIETTE HUIZINGA is een paraplubegrip voor verschillende denkprocessen
Nadere informatieSamenvatting. (Summary in Dutch)
(Summary in Dutch) 142 In dit proefschrift is de rol van de gezinscontext bij probleemgedrag in de adolescentie onderzocht. We hebben hierbij expliciet gefocust op het samenspel met andere factoren uit
Nadere informatieDoelgroepanalyse Centrum voor Trauma en Gezin
Doelgroepanalyse Centrum voor en Gezin Efua Campbell & Inez Berends December 2013 PI Research is gevraagd om voor het Centrum voor en Gezin van de Bascule een doelgroepanalyse uit te voeren. Aan de hand
Nadere informatieOuderschap en autisme zorg voor de vroege ouder-kind interactie
Ouderschap en autisme zorg voor de vroege ouder-kind interactie Referaat Kannercyclus 28 november 2016 Dr. I.E. Poslawsky I.E.Uitewaal@umcutrecht.nl Inhoud Promotie-onderzoek 2008-2012 Hechting en ouderschap
Nadere informatieEenzaamheid. Genetisch bepaald? Eeske van Roekel, MSc PhD candidate Orthopedagogiek. Behavioural Science Institute Radboud University Nijmegen
Eenzaamheid Genetisch bepaald? Eeske van Roekel, MSc PhD candidate Orthopedagogiek Behavioural Science Institute Radboud University Nijmegen Stellingen Eenzaamheid staat gelijk aan veel alleen zijn Waar:
Nadere informatieHulpverlening voor kinderen na partnergeweld: Wat werkt? Hoe? Voor wie?
Hulpverlening voor kinderen na partnergeweld: Wat werkt? Hoe? Voor wie? 7 november 2016 Mathilde Overbeek Yulius Academie / Vrije Universiteit Clasien de Schipper, Francien Lamers-Winkelman, Carlo Schuengel
Nadere informatieOuder-kindbehandeling
Ouder-kindbehandeling (Gehechtheid en het vermogen tot mentaliseren ) Sandra Kleine, GZ-psycholoog/ IMH-specialist OCRN infantteam Groningen OCRN symposium 20 november 2018 Disclosure belangen spreker
Nadere informatieCOMMUNICATIE MET JONGE KINDEREN
COMMUNICATIE MET JONGE KINDEREN Judith Janssen Docent AD PEM / Pedagogisch Educatief medewerker j.m.a.janssen@hr.nl Programma: Communicatie met jonge kinderen Baby s: Gesprekspartner Belang van taal Eenkennigheid
Nadere informatieSpoken bestaan niet. Over trauma, hechting en ouderlijke verantwoordelijkheid. Elisa Van Ee. 2 cogiscope 0413 Spoken bestaan niet
2 cogiscope 0413 Spoken bestaan niet Elisa Van Ee Over trauma, hechting en ouderlijke verantwoordelijkheid Spoken bestaan niet Congolees gezin in het AZC Katwijk, 2011 (Marcel van den Bergh/HH). Spoken
Nadere informatieHulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders. Wat kan Altra bieden?
Hulp voor vluchtelingenkinderen en hun ouders Wat kan Altra bieden? Problemen & Risico s Beschermende factoren Bouwstenen jeugdhulp van Altra Verlies familie en verlatingsangst Veilige basis, vertrouwen
Nadere informatieWorkshop Hersentumoren en veranderingen in emotie, karakter and cognitie
Workshop Hersentumoren en veranderingen in emotie, karakter and cognitie Natasja Janssen en Hanneke Zwinkels Verpleegkundig specialisten Neuro-Oncologie Introductie Veranderingen in karakter, emotie en
Nadere informatieGehechtheid in de klas
Gehechtheid in de klas Corinne Verheule SAV Kennismiddag Adoptie 4 november 2016 Adoptiekind in de klas Kijken door een hechtingsbril 2 Gehechtheid Een duurzame, emotionele en wederkerige band tussen een
Nadere informatieGeweldloos Verzet & Nieuwe Autoriteit versus hechting en veiligheid: verenigbaar? A. Lampo Kind & Gezin,
Geweldloos Verzet & Nieuwe Autoriteit versus hechting en veiligheid: verenigbaar? A. Lampo Kind & Gezin, 25.10.2012 GGZ voor jonge kinderen en hun ouders gaat over: ouderschap veiligheid in hechting en
Nadere informatieTraumasensitief opvoederschap
Traumasensitief opvoederschap Onderzoek naar vergroten van sensitiviteit van pedagogisch medewerkers, pleeg- en opvoedouder voor traumaervaringen van de kinderen die zij opvoeden en begeleiden Spirit,
Nadere informatieGehechtheid of regulatie?
Gehechtheid of regulatie? Peter Emmery 20.04.2010 Classificatie? Inleiding DSM-IV schiet tekort, niet gebaseerd op klinische data Weinig betrouwbaar epidemiologisch onderzoek Meer verfijning in DC: 0-3R
Nadere informatie3/13/2014 EFFECTIEVE HULPVERLENING VOOR KINDEREN NA PARTNERGEWELD. Preventieve cursus voor kinderen blootgesteld aan partnergeweld
EFFECTIEVE HULPVERLENING VOOR KINDEREN NA PARTNERGEWELD MATHILDE OVERBEEK, CLASIEN DE SCHIPPER FRANCIEN LAMERSWINKELMAN, CARLO SCHUENGEL PARTNERGEWELD Partnergeweld komt veel voor Getuige zijn van partnergeweld
Nadere informatieIntegratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag (ITGG)
Interventie Integratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag (ITGG) Samenvatting Doel ITGG is gericht op een klinisch relevante vermindering van gedragsproblemen en het voor het eerst of opnieuw opbouwen
Nadere informatieEenzaamheid bij Ouderen. Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl
Eenzaamheid bij Ouderen Dr. Martin G. Kat Psychiater-psychotherapeut MCAlkmaar/Amsterdam psykat@hetnet.nl Eenzaamheid: definitie Het gevoel dat de contacten met anderen in aard en/of intensiteit minder
Nadere informatieStress, ouder-adolescent interactie en het verloop van probleemgedrag.
Stress, ouder-adolescent interactie en het verloop van probleemgedrag. De relatie tussen ouders en kinderen is uniek en verschilt van andere relaties die kinderen met volwassenen aangaan. De ouder-kind
Nadere informatieBelang van de gehechtheidstheorie
Gehechtheid, Hersens, Hulpverlening Gehecht of Niet Gehecht Hersens en Hulpverlening Anneke Vinke Orthopedagoog/GZ-psycholoog/Kinder-en Jeugdpsycholoog NIP www.adoptiepraktijk.nl / www.adoptionresearch.nl
Nadere informatieHet samenspel van genen en omgeving: Relevantie voor de Jeugdgezondheidszorg
Het samenspel van genen en omgeving: Relevantie voor de Jeugdgezondheidszorg Luc Goossens KU Leuven Schoolpsychologie and Ontwikkeling in Context (SCenO) Leuven Institute of Human Genomics and Society
Nadere informatieAgressiebeheersing vanuit het emotionele ontwikkelingsprofiel 28/04/2015 EMOTIONELE ONWIKKELING. buitenkant versus binnenkant
Agressiebeheersing vanuit het emotionele ontwikkelingsprofiel Dr. Iris Van den Brandei.o. SEN vzw Centrum voor Therapie en Welzijn Balans EMOTIONELE ONWIKKELING buitenkant versus binnenkant intrapsychisch
Nadere informatieVeiligheid en welbevinden. Hoofdstuk 1
30 Veiligheid en welbevinden Kees (8) en Lennart (7) zitten in de klimboom. Kees geeft Lennart een speels duwtje en Lennart geeft een duwtje terug. Ze lachen allebei. Maar toch kijkt Lennart even om naar
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie bij autisme
Cognitieve gedragstherapie bij autisme Caroline Schuurman, gz-psycholoog Centrum Autisme Rivierduinen Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van autisme bij volwassenen Utrecht, 14 juni 2011 CGT bij autisme
Nadere informatiePsychologische behandeling van bipolaire patiënten. Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden
Psychologische behandeling van bipolaire patiënten Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden Omgaan met stessoren (1) Stressgevoeligheid Stress Generation theory The
Nadere informatieExternaliserend. school
Externaliserend probleemgedrag behandelen op school Gerly de Boo & Juliëtte Liber Universiteit van Amsterdam ZonMw: Jeugd Vroegtijdige signalering & interventies evidence based interventies externaliserend
Nadere informatieKindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns
Kindermishandeling; Wel of geen diagnose? Drs. A van Dijke Drs. M. Reijns Impact afhankelijk van aantal factoren: Eigenschappen van trauma zelf Eigenschappen van het kind Eigenschappen van omgeving Eigenschappen
Nadere informatieHeeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen?
Heeft positieve affectregulatie invloed op emotionele problemen na ingrijpende gebeurtenissen? Lonneke I.M. Lenferink Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Utrecht Paul A. Boelen Universiteit Utrecht,
Nadere informatieKernopgave 16 Meesterproef. Ontwerp omslag: Sterkbeeld
Ontwerp omslag: Sterkbeeld 2 Auteurs: Anneloes van der Linde & Bernadette van der Stouwe - Leenman Begeleider: Wilma Corsel Opdrachtgever: Lectoraat Jeugd en Gezin Christelijke Hogeschool Ede Begeleider:
Nadere informatieHyperacusis vanuit psychiatrisch perspectief: diagnostiek en psychofarmacologische behandeling Ines Sleeboom-van Raaij consulent-psychiater
Hyperacusis vanuit psychiatrisch perspectief: diagnostiek en psychofarmacologische behandeling Ines Sleeboom-van Raaij consulent-psychiater 24 april 2014 Jaarvergadering KNO en HHH Disclosures Geen Hyperacusis
Nadere informatieEm. prof. dr. Anton Došen
Em. prof. dr. Anton Došen Gehechtheid gezien vanuit concept van het ontwikkelingsdynamisch model (emotionele en persoonlijkheidsontwikkeling) De betekenis van de voorlopende emotionele ontwikkeling voor
Nadere informatieAlsof het je eigen kind is
Alsof het je eigen kind is Onderzoek naar effectieve hulp aan problematisch gehechte en/of getraumatiseerde kinderen K2 NEXT GENERATION Arwen Hoogenbosch Msc. Drs. Jolet Swagers Drs. Nan Bettonvil Februari
Nadere informatieLesgeven aan getraumatiseerde kinderen
Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen Symposium Consense-P Pleegzorg, trauma en hechting: de brug tussen praktijk en wetenschap 04-11-2016 Marthe Schneijderberg, orthopedagoog Maartje Boers, orthopedagoog
Nadere informatieBijlage 9 Intakeverslag Integrale Vroeghulp
Bijlage 9 Intakeverslag Integrale Vroeghulp Verslag Integrale Vroeghulp Naam jeugdige: Geboortedatum: BSN nummer: Naam ouders/opvoeders: Adres: Telefoonnummer: Email: Naam trajectbegeleider: Cliëntnummer
Nadere informatieIntegratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag
Interventie Integratieve Therapie voor Gehechtheid en Gedrag Samenvatting Doel ITGG is gericht op een klinisch relevante vermindering van gedragsproblemen en het voor het eerst of opnieuw opbouwen van
Nadere informatieOpvoeden is een kunst?
Opvoeden is een kunst? Over risico s en vooral veerkracht If I could... Peter Emmery 28.11.2011 Verhaal van een jongetje 3 Overzicht Een aantal risico s Maar steeds relatief Veerkracht Vragen Maatschappelijk
Nadere informatie