Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders

Transcriptie

1 Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Leony Coppens Carina van Kregten Symposium Pleegzorg 2014 Waar blijft het kind? 11 maart 2014

2 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij?

3 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij? Waarom een training over trauma?

4 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij? Waarom een training over trauma? Iets over het ontstaan

5 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij? Waarom een training over trauma? Iets over het ontstaan De doelen van het curriculum

6 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij? Waarom een training over trauma? Iets over het ontstaan De doelen van het curriculum Welke onderwerpen zitten er in de training?

7 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij? Waarom een training over trauma? Iets over het ontstaan De doelen van het curriculum Welke onderwerpen zitten er in de training? De essentiële elementen van opvoeden met kennis van trauma

8 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij? Waarom een training over trauma? Iets over het ontstaan De doelen van het curriculum Welke onderwerpen zitten er in de training? De essentiële elementen van opvoeden met kennis van trauma Voorbeelden van modules, inclusief enkele oefeningen

9 Wat gaan we vandaag doen? En tot slot tijd voor vragen

10 Waarom een training over trauma Veel pleegkinderen hebben veel traumatische ervaringen Trauma kan een enorm effect hebben op een kind Gedrag Gevoel Relaties Kijk op de wereld

11 Waarom een training over trauma Veel pleegkinderen hebben veel traumatische ervaringen De posttraumatische stressreacties van een kind kunnen een pleeggezinplaatsing verstoren

12 Waarom een training over trauma Veel pleegkinderen hebben veel traumatische ervaringen Pleegouders en/of andere (professionele) opvoeders zijn héél erg belangrijkste voor herstel voor deze kinderen.

13 Waarom een training over trauma Veel pleegkinderen hebben veel traumatische ervaringen Om te herstellen van trauma hebben kinderen heel veel (herhaling van) nieuwe ervaringen nodig zodat nieuwe neurologische verbindingen kunnen ontstaan

14 Een pleegvader zegt Niemand heeft me ooit echt uitgelegd wat de impact van trauma is op het leven van een kind. Ik wilde dat ik eerder al meer over had geweten. Sam, pleegvader

15 Iets over het ontstaan De training is tussen 2006 en 2010 in de VS ontwikkeld door leden van de National Child Traumatic Stress Network (NCTSN) In Nederland waren wij sinds 2009 bezig met het ontwikkelen van een eigen training Na uitgave van de training in de VS hebben we toestemming gekregen om deze in het Nederlands te vertalen

16 Handboek voor trainers en deelnemers

17 Het doel van de training Opvoeders leren wat de impact van trauma is op de ontwikkeling en het gedrag van getraumatiseerde kinderen, zodat ouders: De ervaringen van het kind kunnen begrijpen vanuit het gezichtspunt van hun kind

18 Het doel van de training Opvoeders leren wat de impact van trauma is op de ontwikkeling en het gedrag van getraumatiseerde kinderen, zodat ouders: De ervaringen van het kind kunnen begrijpen vanuit het gezichtspunt van hun kind Effectiever kunnen communiceren met hun kind

19 Het doel van de training Opvoeders leren wat de impact van trauma is op de ontwikkeling en het gedrag van getraumatiseerde kinderen, zodat ouders: De ervaringen van het kind kunnen begrijpen vanuit het gezichtspunt van hun kind Effectiever kunnen communiceren met hun kind Het gedrag van hun kind kunnen helpen verbeteren

20 Het doel van de training Opvoeders leren wat de impact van trauma is op de ontwikkeling en het gedrag van getraumatiseerde kinderen, zodat ouders: De ervaringen van het kind kunnen begrijpen vanuit het gezichtspunt van hun kind Effectiever kunnen communiceren met hun kind Het gedrag van hun kind kunnen helpen verbeteren Minder stress ervaren bij het opvoeden van een getraumatiseerd kind

21 Het doel van de training Opvoeders leren wat de impact van trauma is op de ontwikkeling en het gedrag van getraumatiseerde kinderen, zodat ouders: De ervaringen van het kind kunnen begrijpen vanuit het gezichtspunt van het kind Effectiever communiceren met hun kind Het gedrag van hun kind kunnen helpen verbeteren Minder stress ervaren bij het opvoeden van een getraumatiseerd kind Een effectievere en meer tevreden opvoeder worden

22 Hoe ziet de training er uit? 8 Modules van 2 uur Casusbeschrijvingen van kinderen van verschillende leeftijden Mijn kind werkblad Oefeningen

23 Training of interventie? Zorgen voor getraumatiseerde kinderen Training Interventie Bijv. STAPtraining Individuele therapie

24 Wie kunnen aan de training deelnemen? Pleegouders Adoptieouders Professionele opvoeders Biologische ouders (mits deze veiligheid kunnen bieden aan de kinderen) Pleegzorgbegeleiders Gezinsvoogden Overige professionals in de jeugdzorg/pleegzorg

25 Wie kunnen de training geven? Twee trainers waarvan minstens één (GZ-) psycholoog of orthopedagoog met minimaal 2 jaar ervaring op het gebied van begeleiding en/of behandeling van kinderen met complex trauma

26 Wie kunnen de training geven? Twee trainers waarvan minstens één (GZ-) psycholoog of orthopedagoog met minimaal 2 jaar ervaring op het gebied van begeleiding en/of behandeling van kinderen met complex trauma Er kan gewerkt worden met een co-trainer die ervaringsdeskundige is (pleegouder of een persoon met een voorgeschiedenis van complex trauma)

27 De essentiële elementen van opvoeden met kennis van trauma 1. Herken het effect van trauma op je kind

28 De essentiële elementen van opvoeden met kennis van trauma 1. Herken het effect van trauma op je kind 2. Help je kind om zich veilig te voelen

29 De essentiële elementen van opvoeden met kennis van trauma 1. Herken het effect van trauma op je kind 2. Help je kind om zich veilig te voelen 3. Help je kind overweldigende emoties te begrijpen en te beheersen

30 De essentiële elementen van opvoeden met kennis van trauma 1. Herken het effect van trauma op je kind 2. Help je kind om zich veilig te voelen 3. Help je kind overweldigende emoties te begrijpen en te beheersen 4. Help je kind op probleemgedrag te begrijpen en te veranderen

31 De essentiële elementen van opvoeden met kennis van trauma 1. Herken het effect van trauma op je kind 2. Help je kind om zich veilig te voelen 3. Help je kind overweldigende emoties te begrijpen en te beheersen 4. Help je kind op probleemgedrag te begrijpen en te veranderen 5. Respecteer en ondersteun positieve, stabiele en blijvende relaties in het leven van je kind

32 De essentiële elementen van opvoeden met kennis van trauma 6. Help je kind om begrip van zijn of haar eigen levensverhaal te ontwikkelen, gebaseerd op kracht

33 De essentiële elementen van opvoeden met kennis van trauma 6. Help je kind om begrip van zijn of haar eigen levensverhaal te ontwikkelen, gebaseerd op kracht 7. Wees een pleitbezorger voor je kind

34 De essentiële elementen van opvoeden met kennis van trauma 6. Help je kind om begrip van zijn of haar eigen levensverhaal te ontwikkelen, gebaseerd op kracht 7. Wees een pleitbezorger voor je kind 8. Bevorder en ondersteun traumagericht onderzoek en behandeling voor je kind

35 De essentiële elementen van opvoeden met kennis van trauma 6. Help je kind om begrip van zijn of haar eigen levensverhaal te ontwikkelen, gebaseerd op kracht 7. Wees een pleitbezorger voor je kind 8. Bevorder en ondersteun traumagericht onderzoek en behandeling voor je kind 9. Zorg voor jezelf

36 Module 3 Begrijpen van de effecten van trauma Beschrijf hoe trauma invloed kan uitoefenen op de ontwikkeling en het functioneren van het kind. Beschrijf hoe kinderen van verschillende leeftijden kunnen reageren op trauma. Beschrijf de onzichtbare koffer en leg uit hoe je er door opvoeden met kennis van trauma voor kunt zorgen dat de koffer opnieuw wordt ingepakt.

37 Ervaring ontwikkelt de hersenen De hersenen ontwikkelen zich door het maken van verbindingen Interacties met verzorgers zijn van cruciaal belang in de ontwikkeling van de hersenen Hoe vaker een ervaring wordt herhaald, hoe sterker de verbindingen worden

38 Lisa 911 call

39

40 Achteraf: - er zijn 23 rapportages van huisbezoeken van CPS - de kinderen zijn nooit uit huis gehaald - Lisa was liever wel uit huis gehaald (ze had het ws heel moeilijk gevonden weg te worden gehaald bij haar moeder maar ze denkt dat dat wel beter was geweest) Lisa vraagt aan de kijkers om altijd te denken aan de kinderen die getuige of slachtoffer zijn van huiselijk geweld omdat zij zelf niet in de positie zijn iets aan hun situatie te veranderen.

41 De onzichtbare koffer Trauma vormt de overtuigingen en verwachtingen van kinderen: Over zichzelf Over de volwassenen die voor ze zorgen Over de wereld in het algemeen

42 De onzichtbare koffer

43 De geschiedenis van Marja Blootstelling aan huiselijk geweld Fysieke mishandeling, gebroken botten en blauwe plekken Scheiding van haar moeder Medisch trauma, inclusief ziekenhuisopname

44 Marja s gedrag Huilt en schreeuwt, wijst troosten af Schrikt snel en raakt overstuur van harde geluiden Schreeuwt wanneer ze naar de dokter moet zelfs voordat de dokter of verpleegkundige haar heeft aangeraakt Vindt troost bij haar fles wanneer ze die zelf kan vasthouden Wordt rustig van bepaalde muziek

45 Wat zit er in Marja s koffer (groepsactiviteit) Overtuigingen over zichzelf? Overtuigingen over haar verzorger? Overtuigingen over de wereld?

46 Opnieuw inpakken van de koffer (groepsactiviteit) Hoe kunnen we de koffer opnieuw inpakken met positieve ervaringen en overtuigingen? Kunnen we veerkracht vergroten door het kind zich veilig capabel geliefd te laten voelen?

47 Module 4 Een veilige omgeving creëren

48 Module 4 Een veilige omgeving creëren Beschrijf de essentie van een veiligheidsboodschap en hoe deze effectief kan worden overgebracht op getraumatiseerde kinderen. Definieer dingen die herinneren aan het trauma en geef hier een voorbeeld van, evenals een voorbeeld van de reactie hierop. Noem minimaal drie manieren waarop opvoeders kinderen kunnen helpen om te gaan met de dingen die aan het trauma herinneren.

49 Veiligheid en trauma Fysieke veiligheid is niet hetzelfde als psychische veiligheid De definitie van veiligheid van jouw kind zal niet hetzelfde zijn als die van jou

50 Module 6 Verbindingen en herstel

51 Kinderen beschrijven zichzelf aan de hand van hun verbindingen Wie ben ik? Wat is de moeite waard aan mij? Wat kan ik? Hoe kan ik overleven en de dingen die mij zijn overkomen begrijpen? Wie ben ik in de toekomst?

52 Noem je verbindingen (groepsactiviteit)

53 Module 7 Hoe je een pleitbezorger van je kind wordt

54 Ken het team van jouw kind (groepsactiviteit) mijn!kind!!

55 Verdedig je kind Help anderen om te begrijpen welke invloed het trauma op je kind heeft Propageer het belang van psychische veiligheid Deel strategieën om het kind te helpen omgaan met overweldigende emoties en probleemgedrag

56 Verdedig je kind Ondersteun de positieve, stabiele en langdurige relaties in het leven van je kind Help anderen de krachten en veerkracht van het kind waarderen Vecht voor de traumaspecifieke ondersteuning die het kind nodig heeft Weet wanneer JIJ steun nodig hebt

57 Verdediging in actie (groepsactiviteit) Help de teamleden te begrijpen: Wat traumatische stress bij kinderen is Hoe het trauma jouw kind heeft beïnvloed Welke krachten en veerkracht het kind heeft Wat jouw kind nodig heeft

58 Eerste bevindingen Pleegouders geven aan: Hun inzicht in het gedrag en de emoties van hun kinderen is vergroot Ze beter kunnen reageren op het gedrag en de emoties van hun kind Dat ze door de training beseffen dat de opvoeding van een getraumatiseerd kind anders is dan de normale opvoeding

59 Vragen?

60 Voor informatie over de trainingen en workshops voor professionals die de training willen geven, mail: